Bewuste
verantwoordelijkheid.
Eén der onzen - één der velen.
10 - 11 uur Dankdiensten in alle Katholieke en Protostantsche kerken
De kluisters zijn gebroken
We ademen op. Want wel
weten we van het vele leed
dat nog niet gestild kan
worden, doch dit besef
wordt een oogenblik op zij
gedrongen door 't alles over-
heerschende weten weer
vrij te zijn weer te mogen
zeggen wat we willen, weer
in het openbaar te mogen
doen wat ons voor eigen
geweten goed dunkt
Eén der eerste tastbare
teekenen van die herkregen
vrijheid is het weer ver
schijnen van een vrije pers,
waarvan mede dit Bevrij
dingsnummer van de Vrije
Alkmaarder een bescheiden voorbeeld is. Deze vrije
pers heeft als voorlichtings-orgaan van de publieke
opinie een groote taak te vervullen. Zij is zich tijdens
de bezetting van die taak bewust geworden als nooit
te voren. Want elke journalist, doch ook elke com
missaris van een krantenbedrijf, evenals de zetter of
de expediteur daarbij, moest zich in deze jaren wel
bewust worden van wat hij met zijn aandeel in het
werk van zijn krant, bijdroeg tot de pogingen van
den bezetter onze volkswil te ondermijnen en te mis
leiden. Zoo noodig, zullen zij ter verantwoording
worden geroepen. Zij die zich direct van hun
plicht bewust terugtrokken toen de vrije meenings-
uiting aan banden werd gelegd, zullen de vruchten
daarvan plukken en waardig zijn in het vrije Nederland
hun taak, die zij neerlegden of in de illegaliteit voort
zetten, weer op te nemen.
Doch het zijn niet alleen degenen die een taak
hadden bij de pers en dus bij de volksvoorlichting,
die zich bewust moesten worden van de verant
woordelijkheid die zij met het verrichten van hun
dagelijksche arbeid droegen voor het volkswelzijn. Nee,
vrijwel iedere andere groep in ons volk, die deze tijd
bewust heeft ondergaan, heeft gewonnen aan inzicht
wat zijn dagelijksche taak voor ons nationale bestaan
beteekent.
Voorbeelden? Ze zijn er legio. De spoormannen.
„Gansch het raderwerk staat stil, als Uw machtige
arm het wilEen machtige arm, inderdaad, dat is
gebleken. Een arm die zorgt voor het brengen, overal
in het land waar het noodig is van voedsel, van kolen,
die kon zorgen dat de vijand vrijwel machteloos was
in zijn voornemen ons land heelemaal leeg te rooven.
Kortom, een arm die zijn taak ten goede èn ten kwade
kon verrichten en waarbij ieder der spoormenschen,
vau directeur tot wegwerker een eigen verantwoorde
lijkheid droeg. De ambtenaren. De regeerings-instructies
aan hen spraken steeds duidelijke taal en wezen op
hun groote verantwoordelijkheid. Dan is er het onder
wijzend personeel. Bewust moest dat zich worden
dat het onderwijs ook anders gegeven kon worden dan
in de boekjes stond en welk een verantwoordelijkheid zij
daarmede droegen ten op
zichte van de vorming van
onze jongere generatie. Doch
ook de kruidenier kreeg
besef van zijn belangrijke
taak. Als distribuant kon hij
zijn bedrijf ten goede èn ten
kwade aanwenden, öf als
eerlijk verdeeler van het
beschikbare, öf als bron om
oorlogswinst te maken. Voor
de boerenstand is het voren
staande vrijwel gelijk van
toepassing. Wij kunnen nog
vele voorbeelden aanhalen,
doch zullen ons beperken
en noemen nog, de predi
kanten, de doktoren. Meer
dan ooit waren zij degenen,
die zich bewust moesten
worden van hun verant
woordelijkheid als zielsver
zorgers, als dienaren van God
en van hun roeping. Bij deze groep mogen wij zeker
de politici niet vergeten. Velen van hen hadden hun
verantwoordelijkheid in rustige tijden niet bewust genoeg
aanvaard en bezweken onder die verantwoordelijkheid
toen het er op aan kwam. Een geheel ander voorbeeld,
dat ook met vele andere dergelijke aangevuld zou
kunnen worden, is de boekhandelaar. Hoe kon die zelfs
al in zijn étalage tot uitdrukking brengen, of hij „goed"
was of „fout" Een plaats willen wij nog inruimen
voor de huisvrouwen, de moeders, zij die in staat
waren door hun zorgen voor het dagelijks welzijn van
hun gezin, dat gez n te deprimeeren öf door haar
houding, wilskracht en haar beste zorgen, dat gezin te
maken tot een bron van kracht voor alle leden daarvan.
Hulde aan onze huisvrouwen, die heel stil, zoo heel
achteraf, zoo'n belangrijk aandeel hebben gehad in het
gezond-houden van onze volksziel.
En hier staan wij nu allen, wij die het groote geluk
hebben de vrijheid herboren te zien worden. Zullen
wij nu ook bewust de verantwoordelijkheid voor die
herkregen vrijheid aanvaarden Want ook onze
vrijheid kan onbewust aanvaard, misbruikt of ten
goede aangewend worden. Onbewust van de
waarde, de beteekenis der vrijheid aanvaarden zij, die
notabene nog trotsch op hun houding beweren „ik
ben niks, ik bemoei me niet met de politiek Zullen ook
deze „neutralen" nu eindelijk beseffen, dat de politiek
Prof. Romein karakteriseerde deze eens als „synthese van
utopie en werkelijkheid' zich iedere dag op alle gebieden
met hun bemoeitVanaf hun ochtendkrantje tot en met
hun avondwandeling! Misbruikt wordt de vrijheid
door hen, die deze willen gebruiken om hen anderen
te ontnemen. Gebruikt zal onze herkregen vrijheid
worden, als wij allen beseffen, dat „die politiek" van
levensbelang is voor de toekomst, zoowel van ieder
persoonlijk, van onze kinderen, als van geheel Neder
land, ja, van de geheele wereld Deze toekomst waar
voor ook duizenden Nederlanders hun leven bewust
offerden. Bewust, omdat zij het diepe vertrouwen hadden,
dat in een weer vrij Nederland, oude en verouderde
scheidslijnen doorbroken zouden worden, dat men met
eerbiediging van elkanders overtuiging, gezamenlijk
Eén der onzen die in deze tijd de dood voor het vuurpeleton
vond was JAN FERDINAND RIS.
Wij leerden hem kennen als een jonge, energieke kerel met
een groote vaderlandsliefde en een idealistische verwachting
voor de toekomst van ons land. Altijd bereid te helpen
waar het verzetswerk dit ook eischte, hielp hij ook ons hij
het overwinnen van vele technische moeilijkheden. Hij was
waarlijk een goed kameraad.
Wij eeren in dit korte „in memoriam" gewijd aan Jan. ook
de vele anderen die vielen, opdat Nederland herrijzen zou.
Als ons de berichten over hun dood bereikten, voelden wij
de machtelooze woede in ons stijgen. Laten wij, nu wij
weer vrij en niet machteloos meer zijn, het offer van hun
dood aanvaarden door onze bereidheid mee te helpen niet
alleen aan het herstel van ons vaderland, maar ook aan de
bouw van een ware volksgemeenschap. Die stond onze
helden hij hun strijd voor oogen. Zóó eeren wij hun na
gedachtenis het beste.
H_0_EALKMAAREBT R IJ D W E H_IMJ 1
In tegenstelling met de bevrijding van 1575, waarvoor goed en bloed werden ge
offerd op de wallen, waar de vijand werd ontvangen met brandende pekkransen en ko
kende olie, liep de bevrijding van Alkmaar in 1945 Keel wat anders en keel wat
"tammer" af.
Tegen vrijwel ieders verwachting in, is Alkisaar gespaard gebleven voer vernie
ling en is de herkregen vrijheid voor velen een verrassing geworden. Hoe vaak toch
was die vrijheid in het zicht en hoe vaak ook werden wij weer teleurgesteld.
Toen gisteravond de Belgische ztehder ons in de ooren toeterde,
dat de capitulatie een feit was voor West-Nederland, was de stad
even daarna reeds met dit foS.t bekend (o, moifen, wat aeooen al
jullie verboden weinig uitgerwerkt
Hoe werden wij hedenochtend echter weer getroffen door de poging van van der
Slui.js, welke nog eensprobeexde onze vreugde teniet te doen, met zijn d-&ze
"Dringende waarschuwing" Maar daar was ook weer ons toesbei 9 dat ons meldae9 dc^u
West—Nederland vrij was en dus ook ons mooi<\j oude .alkmaar.
In de stad wbb echter neg niets Van die vrijheid te zien, al was de stemming
lang niet "normaal", er hing iets in de lucht.
Wij wisten en geloofden en verheugden ons echter pas werkelijk, teen wij hoor
den, dat Van Kinschot, onze bovengekomen Burgemeester er weer was en ook, toen de
eerste vlag werd uitgestoken op het Bureau van Politie. Leze nandeling werl
volgd door een proclamatie van Burgemeester van Kinschot en nu was dus alle twij
fel opgeheven. Men ken liet de menscken aanzien, de gezichten durfden zich einde
lijk te ontspannen, men kon weer vrij uit spreken en overal verscheen het rood,
witblauw,oranje, terwijl de Waagtoren door het luiden der klok vriend en vijand
bekend maakte met deze blijde gebeurtenis.
Maar nog terwijl wij dit schrijven is de stad niet vilj Van der Sluijs zit
alleen op het stadhuis gewapend en wel en verbiedt aan gemeentewerklieden de vlag
uit te steken op ons stadhuis. Maar ook dit verzet kan neg slechts van. korte duur
zijn, want straks komen de geallieerde soldaten onze stad binnen en zal een over
name van het militaire gezag plaats vinden en dan... dan zullen wij moeten bewij
zen de verkregen vrijheid waard te zijn. Laten wij daartoe allen medewerken
v.Dr.
-o-
Zééf waarschijnlijk wordt a.s. Maandag de offioieele bevrijdingsfeest
dag van AlkmaarVan het programma kunnen wij reeds" vermelden:
11-1- uur Herdenkingsbijeenkomst gevallenen aan de Wilhelminalaan
's middags Samenkomst op de Waagplein.
Waarschijnlijk organiseert de "Vrije Alkmaarder" a.s. Woensdagavond een
BEVRIJD IN üSB IJEEïTkO? TST in de "HARMONIE"
—0—0—0—
De "Vrije Alkmaarder" wordt een dagblad door een Stichting-uit te geven, waarbij
ook een "lezersraad" zal worden ingesteld. Leest uitvoeriger mededeelingen hier
over in onze eerste nummers.
Ondergeteekendete
Ho. geeft zich op als abonné op de "Vrije Alkmaarder"
tegen een abonnementsprijs van (voorloopig) 25 cent per week bij vooruitbetaling.
Hoogachtend,
Adressen aan: Administratie van "De Vrije Alkmaarder", Westerweg 27, Allernaar.
v
