rfMAARDhR
VULT OMMESTAAND FORMULIER IN EN ZENDT HET ONS TEN SPOEDIGSTE.
WIJ HEBBEN MET GROOTE TJ3SHNI iOHE 'MOEILIJKHEDEN TE KAMPEN, VILT
DAARMEE REPTEN ING HOUDEN WANNEER DE BEZORGING VAN ONS BLAD
IETS STAGNEERT
üfif
12 HEI 19 4 5
INLEGVEL BIJ 2e JAARGANG No. 637
1UITENLAKDSCH WEEKOVERZICHT.
Het einde van Hitier'
r j
De bevrijding van het laatste dichtstbevolkte gedeettrVdh.
ons vaderland, viel sanen net de algeheale capitulatie van Ad-
niraal Dönitz, Hitier1s opvolger, voor do vereonigde volken,
tiet die capitulatie kwam een eindé aan Hitier's rijk, dén van
de meest afgrijselijke verschijnselen, dia zich in de wereld
geschiedenis hebben voorgedaan. Ons is in do toch waarlijk aan
gruwelen rijke geschiedenis der wereld in Oost en Nest niets be
kend, dat even erg was als hetgeen hier in onze dagen in l'iidden-
Europa plaats greep. Dat is nu tot een einde gekomen, al zullen
de gevolgen van de verwording van een der grootste volkaren van
Europa zich stellig nog geruime tijd doen gevoelen. Hat hier
plaats vond, stond nl. niet los van het geheele verloop van de
Europeesch-Anerikaansche geschiedenis van de laatste paar eeuwen,
naar naakt daarvan deel uit.
Voor een gedegen oordeel over Hitler's levenswerk: de vesti
ging en zelfvernietiging van het Derde Rijk, is het stellig nog
te vroeg. De historici nogen nog wat wachten, naar de journalist
is verplicht zijn lezers aanstond a Ithans eenige voorlichting
te geven. Speciaal het kleine formaat van een nog jong streek
blad stelt ons hier voor bijzondere moeilijkheden. Toch willen we
wagen enkele punten aan te geven, die ons kenmerkend toeschijnen
voor het verloop van dit geweldige drama.
Ongeveer vijf en twintig jaar geleden, in April 192., werd
HitIer propagandist voor de iiaticnaal-Socialistische beweging.
De naam „Nationaal-Socialisme" kwam uit het oude Oostenrijk-
Hongarije, de kern van de organisatie vormden een paar kleine
groepjes ontevredenenen git Noord- en Zuid-Duitschlandhet pro
gram was ontworpen door HitIer zelf met enkele geestverwanten.
Gesteund werd de jonge beweging door een groep ofticieren van
de Reichswehr, die de invloed van de vredelievende partijen op
het Duitsche volk wilden breken, omdat zij de hoop op een revanch
na de nederlaag van 1918, nog niet hadden opgegeven. De propayan-
da was er verder vooral op berekend met die van de communisten
te concurreeren.
In den loop van de eerstvolgende jaren bleek Hit Ier een propa
gandist, zooals de wereld er nog geen gekend had. Het een leelijke
stem en in eindeloos lange redevoeringen bleek hij de laagste
instincten van zijn volk te kunnen wekkon. Alle bevolkingsgroe
pen wist hij om beurten te vleien en te paaien. Alleen de Joden,
de afstammelingen van het volk, waaraan de wereld de Bijbel van
Oud en Nieuw Tobtanent dankt, werddn door hen consequent bestre
den. Alle gevoelens van haat en wrok werden op hen ontladen.
Het anti-semitisne werd het eenige programpunt, waarin alle aan
hangers overeenstemden en waaraan zij tot het einde toe trouw
bleven.
De crisis-werkeloosheid, welke de leiders van het economische
leven in de periode tusschen de twee wereldoorlogen niet wisten
te voorkomen noch op te lossen, verschafte Hit Ier het materi
aal voor zijn rauwe S.A. en zijn perfide S.S. Bij haast elke
volgende verkiezing - en er vonden in den tijd van de Republiek
van Weimar heel veel verkiezingen plaats - bleek ook onder het
kiezerscorps de aanhang van Hit Ier te stijgen. Tenslottd over
schreed dat in 1932 de veertig procent.
In Januari 1933 benoemde de oude rijks-president Hindenburg,
veldmaarschalk uit de vorige oorlog en typisch vertegenwoordi
ger van het Oost-Duitsche grootgrondbezit, Hitier tot Rijkskan
selier. Zijn vrienden, de Jonkers en de vertegenwdordigers van
de zware industrie meenden Hitier voor hun doeleinden te kunnen
gebruiken. Zij wilden een nieuwe oorlog» Het opheffen van het
reent, eerst voor de Joden en Communisten, maar al spoedig voor
alle Duitschers, naman zij op de koop toe.
Al spoedig werd Hitier alleen-heersdher in Duitschiand. Na
de dood van Hindenburg schafte hij bet a,bt van president af
en liet alle militairen en burgerlijke ambtenaren op zijn per
soon beëedigen. Zes jaren lang lieten de groote mogendheden in
het Westen Hitier begaan. Alles werd hem toegestaan: ontruiming
van da bezette gebieden langs de Rijn door de Franschen en En-
gelschen, gevolgd duor het aanleggen van de Siegfrled-linie;
staking van de herstelbetalingen; het opbouwen van de gewel
digste weermacht te land, ter zee en in de lucht; annexatie
van Oostenrijk, Sudetenland en bohemen-Moravié. Het enthousi
asme van d8 Duitschers werd steeds grooter, ook omdat de werk-
looshaid door de opbouw van het militaire machtsapparaat tot
het verleden behoorde.
Slechts twee groote staatslieden zagen het gevaar: Stalin en
Rocsevelt. Ce eerste had de massa van zijn volk achter zich,
maar genoot niet het noodige vertrouwen bij de andere regeerin
gen. De tweede had wel de steun van zijn volk voor zijn program
ma van binnenlandsche reconstructie, doch niet voor de buiten-
landsche politiek. Frankrijk volgde geen vast koers, Engeland
- in de periode Chambarlain - liet Hit Ier maar begaan, vermoede
lijk in de verwachting dat te eeniger tijd Duitschiand en de
.Sovjet-Unie elkander wel zouden vernietigen.
Zoo kwam het in de zomer van 1939 tot de tweede wereldoorlog.
Tot in het najaar van 1942 scheen Hit Ier alles te winnen. Al
leen de sprong over het kanaal is hem niet gelukt. In No
vember 1942 kwam de ommekeer bij Stalingrad en in Noord-Afrika.
Het verdere verloop ligt nog vers in het geheugen. Het einde
liet lang op zich wachten. Waarom Hitier bleek een zoo groot
deel van het Duitsche volk met zich te hebban meegesleept, dat
dit geheel vernietigd moest worden voor en aleer zijn rijk een
einde nam.
Zegt men niet terecht: beter een einde net verschrikking,
dan een verschrikking zonder einde 1
