3>E VRIJE ALKMAARDER
Handhaving van recht en orde
DAGBLAD VOOR ALKMAAR ER OMGEVING
Stadsnieuws
aar Jr
svri^
e:
litgi
va
ter
e g<,
g<"
Uitg.t Stichting „De Vrije Alkmaarder" i.o.
Dir.: M. J. Roggeveen; Hooldred.: E. Tas-Callo
Wnd. hooldred.: Jan C. Reuvers
RedactieAchter dam 20; Tel. 2274
WOENSDAG 4 JULI 1945
Ze Jaargang No. 681
Administratie: Westerweg 27, Telefoon 3250
Advertpr. 15 ct. p. m.m. m. een min. v. f 1.50
Abonnem.pr.3 25 ct. per week (voorloopig)
Losse nummers 10 cent
in
ui
UI
UI
tui
b;
na
Prof. Schermerhorn spreekt ioi het
volk van Nederland
Een beroep op werkgevers
en arbeiders
Naar aanleiding van de in de ha
ven van Rotterdam uitgebroken sta
king, richtte gisteravond de Minister-
President prof. Schermerhorn zich
via de radio tot het volk van Ne
derland.
De noodzaak van rechtvaardige
sociale toestanden.
Er zijn c^ngen in ons land gaande,
aldus prof. Schermerhorn in de aan
vang van zijn rede, die het voor de
regering noodzakelijk maken zich in
duidelijke en klare woorden tot U te
richten. In talrijke plaatsen in ons
land is het in de arbeiderswereld
onrustig, er wordt gestaakt en er
dreigen stakingen- Aan de ene kant
worstelen de werkgevers met bui-
tengewoon grote moeilijkheden, aan
de andere kant is er de arbeiders-
wereld, die niet terug wil naar de
toestanden van vóór de ooriog en het
vertrouwen mist in de organen, die
de arbeidsvoorwaarden behoren te
regelen.
Wijzende op de regeringsverkla
ring, waarin gesproken werd over
rechtvaardig loon en redelijke ar
beidsomstandigheden die de arbei
derswereld verdient sprak prof.
Schermerhorn over de verwachting,
dat bij het begin van het nieuwe
werk na de bevrijding, o.m. ook in
de Rotterdamse haven, alle betrok
kenen, werkgevers zowel als arbei
ders, rond de tafel zouden zijn gaan
zitten om uit te maken, welke mo
gelijkheden aanwezig waren om tot
menswaardige toestanden te gera
ken.
Ernstige berisping aan de
werkgevers.
De min.-pres. merkte op, dat
dit niet is gebeurd, doch dat de
werkgevers opnieuw geprobeerd
hebben om vast te houden aan
de oude methode van voortwer-
ken tot van de kant der arbeiders
bezwaren werden ingebracht, ter
wijl daarna opnieuw geprobeerd
was eerst te weigeren, daarna
half te aanvaarden en tenslotte
toch te aanvaarden.
Met overtuiging zeide spreker dat
dit geen kracht, doch zwakheid was
en dat niet is hetgeen de regering
wenst.
Wij willen rechtvaardige en
ver^ptwoorde sociale toestanden
in gemeenschappelijk overleg met
alle betrokkenen vastgesteld.
De eisen der arbeiders-
Hierna sprekende over de eisen der
arbeiders en het optreden der N.B.S.
bij de controle (het is nl. gebleken,
dat er in de haven gestolen wordt),
gaf prof. Schermerhorn toe, dat dit
optreden anders had kunnen en mis
schien wel moeten zijn, doch dat dit
op zichzelf geen voldoende argument
was de staking te proclameren. De
eis van loonsverhoging der eenheids
vakbeweging is ingewilligd, doch
daarna, aldus prof. Schermerhorn,
werden nog 12 andere eisen gesteld.
Voor een deel achtte hij deze eisen
begrijpelijk en billijk en hadden zij
reeds lang aan nadere beschouwing
moeten worden onderworpen, doch dit
was z.i. niet met alle eisen het ge
val- In het bijzonder wees hij er op,
dat de vraag om schoenen, terwijl
de aanvoer mg zo gering was en
men ook elders nauwelijks over
schoenen af klompen beschikt, onbil
lijk is.
Kort commentaar
%Een vertrouwenwekkend geluid,
een juiste houding.
Reeds zo kort na de uitgebreide
regeringsverklaring, 27 Juni jl.
afgelegd, richtte onze nieuwe Mi
nister-president weer het woord
tot het Nederlandse volk.
Ook-nu weer voelden wij uit de
toon en de inhoud van zijn rede
dat hier een man aan het hoofd
der regering staat, die bereid is
te luisteren, rechtvaardig te oor
delen en zijn volk werkelijk te
dienen.
Het is o.i. juist, dat de regering
niet slechts bemiddelde ter
plaatse minister Drees onder
handelde gisteren in het Rotter
damse stadhuis doch dat zij het
gehele volk op deze wijze in dit
conflict betrok. Hiermee geeft de
regering blijk de ernst van der
gelijke conflicten te beseffen, ter
wijl uit de inhoud der redevoering
duidelijk bleek, dat men bereid is
een rechtvaardig oordeel over
iedere betrokkene uit te spreken.
De spelregels erkennen.
Ook de gestelde eis van verplichte
organisatie van alle havenarbeiders
wees spr. af. In redevoeringen was
tot uiting gekomen, dat men be
doelde een verplicht lidmaatschap
der eenheidsvakbeweging.
Dit kan de regering nooit aan
vaarden. Het Nederlandse volk
heeft recht zich in vrijheid te
organiseren, zoals zij dit zelf
wenst De regering is ten volle
bereid de nieuwe organisatie te
erkennen, echter op één voor
waarde. dat de spelregels die nu
eenmaal moeten gelden worden
erkend en men dus niet eerst
gaat staken en pas daarna zijn
wensen bespreekt.
Ernstige gevolgen der staking.
Prof. Schermerhorn wees hierna
op de mogelijke ernstige gevolgen
van deze staking, allereerst voor de
bevolking van Rotterdam- Aangezien
Rotterdam aanvoerhaven is, zijn hier
slechts kleine voorraden aanwezig,
zodat bij voortzetten der staking
reeds binnenkort niet alle goederen
op de bonnen verkrijgbaar, aanwezig
zullen zijn, terwijl enkele dagen la
ter ook elders in Nederland de ge
volgen van deze staking voelbaar
zullen worden. Onze voedselpositie is
in gevaar.
Een beroep op allen.
Echter niet om de vorengenoemde
reden wilde de min.pres. een beroep
doen op de Rotterdamse havenarbei
ders die, hij "erkende dit, met deze
staking één der weinige middelen
hanteerden die hun gegeven zijn,
doch hij deed dit beroep uit naam
van een regering die bereid is recht
vaardig te handelen en voor wie
sociale gerechtigheid geen holle
frase is.
De regering doet een ernstig
beroep op de werkgevers zich
van hun gewijzigde plaafs in de
wereld rekenschap te geven en
te beseffen, - dat zü naast en niet
tegenover de arbeiders dienen te
staan. In naam' van het Neder
landse volk en van een regering
die een rechtvaardige plaats voor
de arbeiders in het arbeidsproces
wil verdedigen, vroeg prof. Scher
merhorn hun, hun taak te her
vatten.
BINNENLAND
JEHUDI MENTJHIN IN NEDERLAND
De reeds op jeugdige leeftijd be
roemde violist Jehudi Menuhin con
certeert op het ogenblik in ons land-
De kunstenaar, die thans 29 jaar is
hoopt voortaan ieder jaar geregeld
in ons land op te treden.
ONDERDUIKERS EN BELASTING.
Ex-onderduikers zullen de buiten
gewone kosten voor het levensonder
houd van man, vrouw en kinderen,
ouders, broers en zusters, benevens
die voor het aanschaffen van legiti
matiepapieren, als buitengewone
lasten op kunnen geven. De hogere
kosten die zij hebben gemaakt om
hun beroep of bedrijf voort te zet
ten, worden aangemerkt als beroeps-
of bedrijfskosten.
Het aanschaffen van kleding ver
voermiddelen of studiemateriaal
kan niet als buitengewone lasten
worden aangemerkt.
HET EERSTE COLLEGE TE
LEIDEN WEER GEGEVEN.
Woensdag 27 Juni is het eerste
college aan de Leidse Universiteit
weer gegeven. Zoals men zich zal
herinneren, werd zij vijf jaar gele
den gesloten als gevolg van de
reactie die het verbod van doceren
door Joodse hoogleraren teweeg
bracht
Het college werd gegeven door
prof. mr. Weststrate, hoogleraar in
de economie. De rector magnificus
prof- dr. W. van der Woude en prof.
mr. C. Wèststrate' spraken een kort
woord van begroeting tot de aan
wezigen ter inleiding van het col
lege.
NEDERLANDSE BERICHTEN.
De stoottroepen van de N.B.S.
zullen worden samengevoegd tot een
regiment stoottroepen, bestaande uit 6
bataljons van elk 800 man. Ze zullen
in Zuid-Nederland worden gekazer
neerd om te worden opgeleid tot com
mando-troepen.
1000 SS-mannen zullen worden in
gezet bij het mtjnenruimen in de pro
vincie Gelderland ter vervanging van
de Duitsers die tot nu toe met dit
werk bezig waren-
Inlichtingenbureau voor de zui
vering: Nassauplein 43- Geopend:
9—12; 2—4.
Japan op het hellend vlak.
In Amerikaanse marinekringen is
men er van overtuigd, dat Japan in
feite verslagen is. Wel zal de oorlog
met onverminderde kracht verder
moeten worden gevoerd, maar de de
finitieve nederlaag van Dal Nippon
staat vast. verklaarde de bevelhebber
van de vloot die de landingen bij Balik
Papan dekte. De directe aanval op het
Japanse moederland prefereert men
boven een aanval op de Chinese kust.
De val van Balik Papan kan ieder
ogenblik worden verwacht. De Aus
traliërs namen de laatste heuvelrug
voor de stad in. Een kuststrook van
ongeveer 18 km bevindt zich nu in
handen van de geallieerde troepen.
Op Noord-Borneo werd na de stad
Baufort ook de plaats Sumat inge
nomen.
500 vliegende Superfortan deden
aanvallen op industrieële doelen in
Japan. Op het eiland Hondo werd een
stad 50 km ten Westen van Kobe. cen
trum van vliegtuigindustrie, gebom
bardeerd- Op Sjikokoe werden drie
steden met bommen bestookt. In totaal
werden 3000 ton bommen geworpen.
De ware aard!
In Sjanghai werden 700 Duitse fir
ma's door de Japanners gesloten. Een
honderd Duitsers werden gearresteerd.
SCHORSINGEN.
Op advies van de betreffende zuive-
ringscommissie zijn door den Militairen
Commissaris geschorst de volgende
personen:
R. Nieuwenhuis. wachtmeester voor
malige parketgroep Alkmaar, te Broek
op Langendijk; G. v. d. Tang, opper
wachtmeester Heer-Hugowaard; C. M.
v. Konijnendijk, marechaussee, dienst
doende bij de politie te water post
Akersloot, te Alkmaar; G. Westerveld.
marechaussee parketwacht Alkmaar,
te Alkmaar.
DE BRUTALEN.
Eenige tijd geleden werd de be
ruchte vishandelaar Hoogland ge
schorst als vishandelaar. De redenen
hiervoor zijn ondertussen wel alge
meen bekend.t Deze schorsing belet dit
heerschap echter niet om als fruithan
delaar op te treden en zelfs te beschik
ken ov£T fruit dat aan de neus van do
bonafide winkeliers voorbijgaat.
Wij vragen ons af wat de betekenis
van de schorsingsstraf eigenlijk is, te
meer waar er op het ogenblik meer
fruit dan vis te verkopen valt. Hoelang
nog vinden de brutalen mazen in het
zuiveringsnet?
Verklaring der ereraden
voor de kunst
De Verenigde Ereraden der Kunste-
naarsberoepen hebben kennis genomen
van verschillende gedraging an, waarin
de kunstenaars zich in hun beroep
hebben geschikt naar of hebben mede
gewerkt met den bezetter of diens
belangen. Zij achten enerzijds een vol
ledige hervatting van het kunstleven
niet toelaatbaar, zolang de atmosfeer
niet door een beoordeling en, waar
nodig, e£A verpor deling van allerlei
uit de bezettingstijd daterende hande
lingen is gezuiverd, maar achten an
derzijds een hervatting zo spoedig als
maar enigszins mogelijk is. van groot
belang.
Teneinde dit dubbel doel te bereiken,
spreken zij, in overleg met de regering
en uit kracht van de hun door het
Militair Gezag verstrekte opdracht P'
lereerst als hun oordeel uit, dat y*'
de drie grote groepen van door W
stenaars op het gebied van hun bc^P*
begane handelingen, hier opklimmen-
naar de graad van ernst genoemd:
a. onderwerping aan maatregele»
van den bezetter en zijn hand
langers op het gebied van kun
sten aarsberoepen.
b« daadwerkelijk profiteren van
maatregelen en instellingen van
den bezetter enz.
c. ondersteunen en propageren vaal
maatregelen en instellingen va»
den bezetter enz.
Geen enkele met een principieel
juiste, loyale houding ten opzichte van.
het Vaderland, de kunst en de cultuur
verenigbaar is en dat alle zodanige
tijdens de bezetting begane handelin
gen in strijd waren met de morele
verplichtingen der kunstenaars jegene
hun land en hun regering, ook als me»
handelde op gezag of advies van an
deren.
Zij achten zich verplicht reeds thani
over al deze handelingen in het opsn-
baar hun afkeuring uit te spreken
Zij menen, dat met deze openbare
veroordeling volstaan kan worden met
betrekking tot de volgende hande
lingen:
Het voldaan hebben aan de zoge
naamde aanmeldingsverplichting voor
de Nederlandse Kultuurkamer.
Het voldaan hebben aan de voor hef
lidmaatschap vereiste formaliteitea
(zgn. Ariërverklaring).
Het in het openbaar zijn opgetreden
als kunstenaar of zich anderzins als
kunstenaar in het openbaar hebbe»
doen gelden.
Zij behouden zich een nader onder
zoek voor van ernstige tekortkom!®»
gen of misdragingen, in het bljzondt®
van die. te rekenen tot groep C, Ml
van bepaalde onder A en' B begrepen
gevallen van niet in groepsverband b»B
beroep uitoefenende kunstenaal».
De Verenigde Ereraden
Kunstenaarsberoeps».