DE N.V.B. SPREEKT ZICH UIT
De N.V.B. en de verkiezingen
DE KLOK TERUG!
Prins Bernhard inspecteur-generaal
der Koninklijke landmacht
Hebf ge relaties in Indonesië?
Pas na de sanering zilvergeld
Turkije zet zich schrap
Om het vredesverdrag met Italië
Herdenking
Het Weerbericht
JkitfiüUidef
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING .DE VRIJE ALKMAARDER^
ZATERDAG 15 8EPT. 1045.
3« iMrsftaf No. 51-241.
ACHTERDAM 20
TELEFOON 2274.
Constituerende vergadering
la Bellevue te Amsterdam is Woensdag
de constituerenden vergadering van de
Nederlandse Volksbeweging begonnen.
Ontstuo en bedoeling.
In zijn openingsrede sprak Dr. W
Banning over het ontstaan van de N,
V. B. Op 31 Aug. 1942 kwamen een vijf
tigtal gijzelaars van het kamp St. Mi
chielsgestel samen om de gedachte van
een straks na de bevrijding te stichten
Volksbeweging te overwegen.
Na het ontslag uit de gijzeling ont
stond contact met groepen uit de ille
galiteit en na enige jaren van voorbe
reiding, werd op 10 Mei 1945 besloten
de uitgewerkte plannen te realiseren.
Wat ons in de N.V.B. samenbrengt, zo
zeide spris bovenal de geestelijke
nood van ons volk.
Mensen van verschillend geloof en
klasse hebben in de strijd tegen den
bezetter schouder aan schouder gestaan.
Thans moeten wij schouder aan schou
der staan in de strijd om sociale ge
rechtigheid. In dit historisch uur is
grote politiek, groot denken en werken
nodig.
O rui wezenlijke ea primaire doel ligt
achter ea boven de politiek. Het gaat
oas direct om het winnea van een we
reld van geestelijk gezag, om innerlijke
gehoorzaamheid, zedelijke tucht en le
vensstijl, waartoe groepen van verschil
lende confessie en overtuiging elk hun
bijdrage hebben te leveren.
Plannen.
Hierna deelde Dr. Banning mede, dat
per 1 Otober as. een nieuw' orgaan
van de N.V.B. zal verschijnen, alsook
een populair weekblad. Deze uitgaven
zullen worden gecombineerd met een
grootscheepse najaars-actie. niet alleen
als propaganda voor de N.V.B., maar
tevens om de mensen in Nederland rijp
te maken voor de a.s. Kamerverkiezin
gen en hen op te wekken om het minis
terie te steunen in haar aangevangen
werkzaamheden van vernieuwing en
hei stel.
De constituerende vergadering van
de N. V. B. heeft in een resolutie haar
houding als volgt bepaald:
1. Zö zet zichzelf niet om in een po-
pitieke party omdat ztj een sociaal-
paedagogische taak wil vervallen.
2. Zij acht een volksparty met per
sonalistisch -socialistische doelstelling
noodzakelijk en roept alle partijen en
groeperingen, die instemmen met dit
doel, op, de voorbereiding tot znlk 'n
party ter hand te nemen De N. V. B.
zal hierby haar bemiddeling aan bie
den.
3. De N. V. B. erkent, dat het onder
2. gestelde doel niet terstond bereik
baar Is. Z(j dringt er daarom met
klem by die politieke partyen, op aan
met een ooncreet gemeenschappelijk
verkiezingsprogram en een gemeen
schappelijke candldateniyst alt te ko
men, waarop ook de leden der N.V.B
een plaats vinden opdat zonder po
litieke partijstrijd een zoo breed mo-
geiyk sttunvlak in het volk voor deze
politiek wordt gevormd.
4. Mochten de politieke partijen de-
se samenwerking nochtans afwijzen
dan acht de N. V. B. het noodzakelyk.
dat in de aldus geschapen noodsituatie
buiten de N. V. B., dooh op grondslag
In de nacht van 15 op 16 Septem
ber, dus van Zaterdag op Zondag,
moet de klok 1 uur terug gezet wor
den.
De officiële overgang van zomer-
naar wintertijd vindt plaats om 2 u.
van haar program, een comité voor de
komende verkiezingen zal worden ge
vormd om aan den in brede kringen
levenden wil tot politieke vernieu
wing ook van het partywezen een
voorlopige gestalte te geven.
Het ministerie van oorlog heeft
bekend gemaakt, dat het in het
voo'ucuien ligt van het Kabinet
Z. K. H. Prins Bernhard binnen-,
kort aan H. M. de Koningin voor
te dragen voor benoeming tot in
specteur-generaal der Kon. Land
macht.
Hij zal daarbU tot taak hebben zich
een oordeel te vormen over alle
vraagstukken, welke verband houden
met dan opbouw en de oefening der
Kon. Landmacht en den minister van
oorlog daaromtrent van advies dieren
voor zover hem zulks wenselijk
voorkomt,, dan wei door den minister
wordt verzocht.
Daartoe zal hij zich regelmatig op
de hoogte stellen van de wijzo van
opleiding van officieren, onderofficie
ren en manschappen, zomede van de
geoefendheid en tucht der onderde
len. en zijn bijzondere aandacht er
aan wijden of in den troep een geest
wordt gekweekt van offervaardigheid,
saamhorigheid en plichtsbetrachting.
Van Indonesië uit kunnen^ doof tus
senkomst van het Rode Kruis, bericht-
kaaarten worden verzonden aan fami
lieleden in Nederland. In Nederland wo
nende familieleden, die inmiddels ver
huisd zijn. worden verzocht aan het
postkantoor waaronder de plaats hun
ner inwoning in Mei 1940 ressorteerde,
hun nieuwe adres bekend te maken.
Hiertoe kan gebruik worden gemaakt
van een formulier tot mededeling van
adreswijziging dat tegen de prijs van
l'/t cent verkrijgbaar is bij alle inrich
tingen der posterijen.
Wat betreft de vedvanging van pas
munt nog het volgende:
Brons en andere metalen, nodig voor
ce vervaardiging van nieuwe pasmun
ten. zijn momenteel moeilijk te verkrij
gen.
Het zilvergeld is in ons land aanwe
zig. De regering had reeds overuPogen
dit in circulatie te brengen, doch men
heeft hiervan voorlopig afgezien, daar
dan het gevaar dreigt, dat dit zilvergeld
verdwijnt door oppotten of wordt uit
gevoerd of versmolten.
Het zal eventueel mogelijk zijn het
nieuwe zilvergeld na de geldsanering in
omloop te brengen, doch de minister
achtte het hiervoor noodzakelijk, dat
er eerst op het gebied van ons geldwe
zen meer rust zal heersen.
HERDENKING SPOORWEGSTAKING.
De minister van werken en energie,
Ir. Th. van Schaik, zal Maandagmiddag
a.s. te 3 uur door de radio spreken in
verband met de herdenking der spoor
wegstaking.
Deze herdenkingsrade wordt pas
's avonds door de radio uitgezonden.
Ook deze maas van het net dicht
Het Ministerie van Financiën deelt
mede, dat de Nederlandse Spoorwegen
tót nader order geen zendingen onder
rembours zullen aannemen. Alleen
franco-zendingen zijn nog toegelaten.
Ook voorschotten in enigerlei andere
vorm zullen niet worden gegeven. Deze
maatregel is nodig om ontduikingen in
verband met de geldsanering tegen te
gaan.
TRAINING MARINIERS NU IN
NEDERLAND.
De training van onze mariniers zal
niet meer in Amerika, doch voortaan
in Nederland geschieden, waarna zij
dan direct naar Indonesië zullen gaan.
De opleiding aal hier in Nederland
plaats vinden door Nederlandse offi
cieren, die hun kaderopleiding in de
Ver. Staten kregen.
De mariniers, die reeds in de Ver.
Staten zijn, zullen zo spoedig als de
scheepsruimte zulks toelaat, naar In
donesië worden verscheept.
Geen toeschietelijkheid
jegens Moskou
Turkye is niet bereid tesamen met
de Sowjet-Unie bases aan de Darda-
uc!len te hebben, noch is «ij bereid
deze bases geheel aan de Sowjet-Unie
over te laten. Wel is zjj bereid deze
bases ofwel met de Ver. Volken te de
len, ofwel "*e aan de Ver. Volken over
te dragen, rfaarbij de Sowjet-Unie, de
Ver. Staten, Engeland en Frankrgk in
evenredige sterkte betrokken zonden
zijn.
Geen gebiedsafstand.
De Turkse regering is niet bereid 'n
zogenaamde rectificatie van de Russis-
Turkse grens ook maar te bespreken.
Een dergelijke bespreking zou neer
komen op overdracht van de Kars en
Ardahan aan de Sowjet-Unie.
De Turkse regering acht het een
zaak van teven en dood en zal zich
niet onderwerpen aan enige grenswij
ziging van Armenië zonder haar toe
stemming.
Dit is het standpunt yan de Turkse
regering, dat ter kennis werd gege
ven aan de Raad van Vijf te Londen.
Franco arresteert
communisten
Naar men te Madrid verneemt, is
het Centrale Comité van de illegale
Spaanse Communistische Partij gearres
teerd, in totaal 70 personen, onder wie
Santnago Alvarez, de politieke commis
saris in het vijfde legercorps van kolo
nel Lister tijdens de burgeroorlog, en
'Sebastian Zapirain, een vooraanstaand
partijleider. Deze beide mannen waren
onlangs in Spanje teruggekeerd met
valse paspoorten.
De politie heeft tevens twee drukke
rijen ontdekt waar clandestiene lectuur
werd vervaardigd.
Andere landen toi advier genodigd.
Gisteren zijn te Londen de bespre
kingen over het vredesverdrag met
Italië begonnen. De Raad van Vijf
is overeengekomen, dat alle verenigde
volken, die in oorlog met Italië zijn
geweest, uitgenodigd zullen worden
om indien zij dit wensen schriftelijk
hun mening over dit onderwerp aan
de conferentie voor te leggen.
Men heeft tevens besloten Joego
slavië, Italië, Australië, Canada, Brits-
Indië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika
uit te nodigen om indien zij dit wensen
vertegenwoordigers te'benoemen om de
vergadering op Maandag a.s. bij te wo
nen om de zienswijze van hun rege
ringen duidelijk te maken ten aanzien
van het vraagstuk van de Joego-
SlavischItaliaanse grenzen.
Dit laatste besluit houdt een tegemoet
koming in aan het verlangen van dr.
Evatt, den Australischen minister van
Buitenlandse Zaken, die aandrong op
een ruimere vertegenwoordiging van
kleinere landen bij de conferentie.
Het is Maandag een jaar geleden dat
vrijwel letterlijk de gehele wereld ii|
spanning werd gebracht door de dra-«
matische ontwikkeling die de strijd te*
gen Duitsland kreeg. Om een stoof
over de Rijn mogelijk te maken, be
sloot de geallieerde legerleiding deterf
van bet Eerste geall. luchtlandingsle-
ger bij Arnhem neer te laten. Voor hel
Nederlandse volk in het bijzoader steeg
de spanning tot bijna ondragelijke
hoogte. ,,Zou deze manipulatie onze be
vrijding binnen korte tüd een feit doen
worden?"
In de vaste verwachting, dat nu de
strijd voor Nederland spoedig beslecht
zou zijn, gaf de Nederlandse regering
het spoorwegpersoneel de instructie
tot een algemene staking over te gaan.
Heel het illegale raderwerk kwam na
deze mededeling in actie om alle be
trokkenen van deze radioboodschap in
kennis te stellen en hen te bewerken
hun werk neer te leggen en onder te
duiken. Het spoorwegpersoneel gaf
hoewel na veel moeite en tegenstrub»
beien van velen gehoor aan de op-
roep van de Nederlandse regering eL
een klein deel van de rest van het Ne
derlandse volk belastte zich met dn
verzorging, huisvesting, financiële on
dersteuning. enz., van de gezinnen dei'
spoormannen.
Het was en is een belangrijke bij dra
ge tot het zelfrespect van het Neder
landse volk, dat de verzetshouding oi
dat moment een zo stevige was. Ooii
to»n de beslissing van de strijd wel
heel lang - en veel en veel langer dai|
wie ook had kunnen denken -%op zidi
liet wachten, werd toch begrepen, darl
deze sabotage van de Duitse strategfet
en van de Duitse plannen tot algehele
plundering van ons land, strak volge
houden moest worden.
Duizenden krachtfige, getrainde ei
moedige jonge mannen van onze bond
genoten lieten in de tragische strijd bi
Arnhem het leven Ook het Neder r
lands volk kostte dit verzet mensen -
levens
Maandag herdenken wij. Wij herdei.
ken in een land. dat in groter armot
de na deze oorlog achtergebleven ii
dan wij een jaar geleden nog konde»
denken. Wij herdenken in een Laittf,
dat nog- bezig is-met de sanering, nie.
alleen van het geld, maar van het ge
hele openbare levon. Wij herdenken j
in oen land. waarin vele idealisten
van een jaar geleden, gedesillusioneenI
zijn, nu zij ontdekken hoeveel nog nie I
is zoal3 zij in hun idealisme hooptei t
en hoeveel onverschilligheid en onw
er is, mede te werken aan de opbouv
van een beter Nederland, waarvoor d l
te herdenken soldaten aan het froili
en van het verzet hun leven Lietm.
Laten wij Maandag niet herdenkt t
met de oppervlakkige opmerkin$f
„Och, is dat al weer een jaar gele«
den" en verder gaan onze eiga j
peultjes te doppen, maar laten w{J
ons allen nogmaals goed doordringeii
van het besef, welk een strijd gestra
den is voor een betere samenlevintt
voor een werkelijke vrede tussen dl
volken, geloven en klassen en latei
wij dan stil zijn en ons voornemef^
met vaste, niet door kleine teleurstel
lingen te schokken wil: Ik zal in deaf
tijd, nu het nog slechts gaat om mifci
persoonlijke inspanning en niet oii
het eigen leven, doen wat ik kan h« I
mijne bij te dragen de schuld aan on
ze doden in te lossen.
E. T.J
De Bilt voorspelt van Zaterdagavorv#
tot Zondagavond: overwegend zwaar bi-
wolkt met tijdelijk regen, vrij krachtiil
wind tussen Z.W. en W„ zelfde temp*.*
ratuur.