Koele ontvangst te Batavia Betogingen en enkele incidenten Gaat Hirohito heeft? Beslissingen partijbestuur S.D.A.P. De zuivering van ons ambtenarencorps Vier gronden voor uitsluiting De pers-puzzle ZATERDAG 22 SEPT. 1945. 3c Jaargang No. 57246. Ikmaarder DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING UITGAVE. STICHTING .DE VRIJE ALKMAARDER"' ACHTERDAM 2# TELEFOON 2274. cret rzo *eti Coi psl e hti sta Een koele ontvangst valt geallieer den ten deel in Batavia van de zijde der inlandse bevolking. Jonge Indonesiërs, ten getale van enkele honderden, de monstreerden door de straten, banieren dragend met het opschrift: „Indonesië voor de Indonesiërs'". Een gewapende demonstratie te Batavia is door de Ja panse politie verdreven. Uit andere plaatsen wordt echter gemeld, dat Indonesiërs zeer vriendelijk en hulp vaardig zijn jegens de Europeanen. Een zwijgende menigte. Buiten het hoofdkwartier van de R.A. P.W.I. in „Hotel des Indes" staat voort durend een zwijgende menigte om de bewegingen van de geallieerden gade te slaan. In het algemeen ontmoeten deze noch vriendelijkheid noch vijandelijk- -St heid; de incidenten, welke zich voorge daan hebben, waren slechts geïsoleerd. Een Japanner zou in de buurt van het Hotel des Indes" zijn vermoord; een ander gerucht wil, dat een Nederlander, die als industrieel expert door de Ja panners was geïnterneerd, toen hij de rood-witte (Indonesische) vlag van een «gebouw haalde, door de menigte werd aangevallen en vermoord, tezamen met een Indonesiër, die als vredestichter wilde optreden. In een overgangsperiode, zoals Bata- ia thans doormaakt, is het, zo zegt het A.N.P., begrijpelijk, dat enkele groepen, bijzonderlijk die van jongere elementen en velen, die vroeger met de Japanners hebben gecollaboreerd, beginnen om de Japanse methoden na te apen. Toestand gespannen, maar niet critiek. Het is onmogelijk uit te maken tot op welke hoogte de extremistische Indone sische nationalisten gewapend zijn, hoe wel het zeker is, dat zij een zekere hoeveelheid Japanse wapenen bezitfen. Bij dit al dient er aan herinnerd te worden, zo voegt het ANP hieraan toe, dat Batavia steeds een broeinest is ge weest van Indonesische extremisten. Bijgevolg bestaat er geen reden om aan de situatie, die nog gespannen, doch zekerlijk niet critiek is, een sensatio neel beeld te geven. Generaal van Straten spreekt krijgsgevangenen toe. Generaal-majoor N. L. W. van Stra ten bracht gistermorgen een bezoek aan de Nederlandse krijgsgevangenen op het Waterlooplein. Hij wenste hun geluk, dat het ergste voorbij is, doch legde er de hadruk op, dat „gebrek aan scheeps- tuimte oorzaak was, dat hun werkelijke bevrijding enige tijd zal worden ver traagd. Wij zijn slechts als een vooruit geschoven groep gekomen, aldus de deo^raal. tn Japanse en Amerikaanse regerings kringen bespreekt men, volgens Reuter, fle mogelijkheid van abdicatie door kei ier Hirohito. Er is reeds zoveel tegenstelling aan den dag getreden in Japan en andere landen omtrent de personen van den keizer, dat vele Japanse regeringspeiv sonen thans tot het inzicht zijn geko men, dat door aftreden- vari Hirohito de atmosfeer zou kunnen worden gezui verd en de betrekkingen met de geal lieerden zouden kunnen worden ver beterd. Men acht Prins Tsjitsjiboe, een broer van den keizer, die in Engeland zijn opvoeding heeft genoten en ook in. .7- S- geweest, het mëest waar schijnlijk als eventueel opvolger. Nazi-cultuur der gaskamers Slachtoffers kregen zeep en handdoek mee. Steeds meer gruwelen komen aan het daglicht tijdens het proces te Lüneburg. Een Poolse Joodse dokteres getuigde hoe 4500 van de 5000 geïnterneerden, die met haar naar het kamp te Aus- witz gingen, tot de gaskamers veroor deeld werden. Zieke Joden moeeten on gekleed defileren voor een dokter, die hen in groepen indeelde, daarbij door SS.-mannen en -vrouwen geholpen. Zonder voedsel of drank moesten de veroordeelden naakt dagenlang in een barak verblijven. Gingen zij naar de gaskamer, die er uitzag als een zaal voor douchebaden, dan kregen zij zeep én handdoek mede om de indruk te wekken dat zij een bad moesten gaan nemen. Soms werden gevangenen uitgezocht om naar bordelen te worden gezonden. Alle bij het proces betrokkenen wer den gisteren naar het kamp van Beisen gebracht. Ida Forster, een der vrouwe lijke beschuldigden, begon te wankelen, toen zij bij het crematorium kwam, waar de Brittan een bord hebben ge plaatst, waarop te lezen staat: „Tien duizend onbegraven lijken hebben wij hier aangetroffen. Sedertdien zijn nog 13.000 mensen gestorven, als slachtof fers van de Duitse „nieuwe orde" in Europa en als een blijk van de Nazi cultuur". Kolonel van Tuyll klaagt Seyss aan! Baron van Tuyll van Serooskerken, in v«flband met zijtt functie als lid der commissie tot berechting van oorlogs misdadigers benoemd tot kolonel, ver trekt morgen naar Berlijn. Kolonel van Tuyll zal fungeren als openbaa'r aanklager voor Nederland in de processen tegen oorlogsmisdadigers wier werkterrein in Nederland lag. Seys Inquart staat als voornaamste op het lijstje. Op 20 September vergaderde het par tijbestuur van de S.D.A.P. te Amster dam. Het dagelijks bestuur is, na af treden wegens het overschrijden van de leeftijdsgrens (65 jaar) van J.\W. Al- ba'rda, J. E. Stokvis en A. E. cw. Vries Bruins, als volgt samengesteld: K. Vor-?. rink, A. E. Ribbius Peletier, K. Wou denberg, M. Reinalda, H. J. Scbeps en G. Slotemaker de Bruine. Het vroegere wetenschappelijke bu reau werd omgevormd tot een Stich- tin^-Dr. Wiardi Beekman, die ten doel heeft ten behoeve van het Nederland se volk wetenschappelijke bestudering van het socialisme te bevorderen. Na uitvoerige besprekingen, gewijd aan de verhouding Van de S.D.A.P. tot de Ned. Volksbeweging, werd besloten de N.V.B. uit te nodigen tot voortzet ting van de op 27 Aug. j.1. begonnen be sprekingen. Gisteravond sprak minister Beel, in 't wekelijks radiokwartier der regering over de zuivering van het burgerlijk bestuursapparaat. eigen pensioen en bij Na hulde gebracht te hebben aan hen, die een fiere, principiële houding heb- »ben aangenomen, gaf hij een toelichting op het zuiveringsbesluit. Ook opportunisme zal gestraft. De gronden, waarop ambtenaren uit gesloten zullen worden uit het burger lijk bestuursbestel zijn: Ontrouw het zich snellen door woord of daad aan de zijde van den vijand), een nat. soc. geestesgesteldheid, het propageren van aan de Nederlandse zin voor recht en vrijheid vreemde opvattingen en het in ernstige mate te kort schieten in het betrachten van de juiste houding in verband met de bezetting. Afgezien van het verleende ontslag kunnen deze personen nog volgens* het Tribunaalbesluit of 't besluit bijzondere gerechtshoven worden berecht. De minister nam pertinent stelling tegen degenen, die beweerden, dat het vóór alles gewenst was het bestuurs apparaat in stand te houden. Het over heidsapparaat is een middel, waardoor de bevolking wordt gediend. Het is ech ter nooit een doel in zichzelf. Niet hét apparaat maar de geest der bevolking is tenslotte waardevol en deze mocht niet worden opgeofferd aan dat apparaat. Ook zij, die een dergelijke opportunis tische houding hebben aangenomen, kunnen niet worden gehandhaafd. Deze categorie van ambtenaren zal echter niet op één lijn gesteld worden met de vier categoriën waarop het zuiveringsbesluit doelt. Aan hen kan ongevraagd eervol ontslag worden verleend met toekenning van een wachtgeld. Ook pensioenaanspraken vervallen. Het ontslag krachtens het zuiveringsbesluit draagt een ont- erend karakter. Het heeft ten gevolge verlies van iedere andere openbare functie, ja zelfs van de bevoegdheid om een natuurlijk persoon te vertegenwoordigen. Het brengt schorsing mede als bestuur der van rechtspersonen- Do aan spraken op overlijden op weduwe- en weezen- pensioen gaan als regel teloor. Behalve ontslag kent het zuiverings besluit ook, als voorlopige maatregelen; staking van werkzaamheden en schorsing Op spoed wordt aangedrongen. Min. Beel deelde mede, dat het het ernstig streven der regering is het zui veringsproces zo snel mogelijk te doen verlopen. In het slot van zijn betoog zeide spr.: De zuivering kan het best verge leken worden met een operatief in grijpen. Het vraagt de grootste nauwgezetheid, opdat inderdaad de zieke plek wordt weggenomen. Het veroorzaakt leed, hetgeen noch tans onvermijdelijk is. De ingreep is noodzakelijk, wil ons bestuursappa raat weer kunnen genezen en een krachtigge gezonde opbloei mogelijk zijn. volk. Hoe zullen beider belangen straks tot hun recht komen? De persraad zal zich straks ongetwij feld ook bezig moeten houden met ad viezen betreffende ordening van het Nederlandse perswezen en daarmee krijgt zij, zoals wij zagen, een zo precaire taak te .vervullen, dat men de leden dezer raad waarlijk niet hoeft te be nijden. De problemen, rond de pers lijken langzamerhand meer op een Gordiaanse knoop, dan op een oplosbare puzzle. Voor ontknoping is het eerst nodige: Een goed begrip van de rechten van oude en nieuwe pers beiden en een noodzakelijke beperking van rechten van kapitaalbezitters. Daarnaast een com pleter en doortastender persbesluit. Nu het hiervoor waarschijnlijk te laat is: commissie- en raadsleden, die het var kentje durven wassen. E. T.G< Waar alle bij de pers betrokkenen en wie is dat niei? reeds zo lang naar uitzagen, is eindelijk bekend ge maakt, ai, het nieuwe Tijdelijke Pers besluit 1945. Het „tijdelijk" doelt slechts op de datum waarop het uiterlijk buiten werking moet treden, n.1. 1 Januari 1947. In de periode van zijn werkzaamheid, ruim een jaar, moeten de krachtens dit besluit ingestelde Commissie voor de perszuivering, de naam zegt voldoende omtrent de opdracht die deze commissie heeft, en de Persraad, welke van advies moet dienen in alle aangelegenheden de Nederlandse pers betreffende, dus klaar komen met de grote en moeilijke op dracht tot zuivere en gezonde persver houdingen in ons land te komen. Bezien we nader wat de werkzaam heden van beide lichamen zullen zijn, dan rijzen vele vragen en vele beden- kingen. Voor het uit mogen geven van een dagblad, dat niet op het moment van inwerkingtreding van het nieuwe Pers besluit verscheen, is nodig voor ieder, die in enige journalistieke of leidende niet-journalistieke functie onder dit laatste vallen ook commissa rissen en daarmee in functie gelijkstaan de personen bij een dergelijk blad betrokken is, het bezit van 'n pertificaat van geen bezwaar, af te geven door eerstgenoemde commissie. Dit kan dus betekenen, dat alle oude bladen terugkeren, mitsde mede werkers bedoeld certificaat krijgen. Dit certificaat wordt .ongetwijfeld pas ver strekt, nadat de straf het gedurende een bepaalde periode ontzet zijn van het recht van uitoefenen der functie voorbij zal zijn. Wij kunnen echter niet geloven,» dat i> v. alle commissarissen en anderen bij de financiële kant van een dagblad betrokkenen „gezuiverd" zullen worden, omdat zij hun beleggingen rentende en veilig in de 'bezettingsjaren hebben be waard. Dat zij hiermede „juist" handel den blijkt, want hun bezittingen blijven ook nu „veilig", onaangetast. Dit laatste spreekt te sterker, daar ook hun recht dit kapitaal aan te wenden om hun persorgaan als melkkoetje te gebruiken, eveneens in dit nieuwe Persbesluit in tegenstelling met het oude door min. Burger opgestelde onaangetast blijft. Het minste wat wij van dit persbesluit van de huidige regering hadden mogen verwachten, is, dat zij niet slechts de mogelijkheid zou scheppen een dagblad bedrijf onder beheer te' stellen, doch tevens, dat een dergelijke onderneming, heeft, zou kunnen worden ontbonden, waarop verkoop van de eigendom of naasting door de staat? zou moeten volgen. Alle perszuivering blijft- paskwil, als de oude ondernemers zonder meer die zich tijdens de bezetting misdragen eigenaar van de drukkerijen blijven. Want: Wie de drukkerij heeft, heeft de macht of: met onwillige honden is het slecht hazen vangen. Het is niet prettig - alle pers-insiders weten het eltfjd slechts „geduld" te worden. Een ander probleem rond deze materie worden straks de adviezen te gever» door de in te stelten persraad. Waarlijk, een Salomo's wijsheid zal nodig zijo. Wat toch is het geval? Billijk en recht is, dat na verloop van een bepaalde strafperiode, de „oude" krantenmensen bun taak weer kunnen verrichten. Zo niet, de straf bleef gehandhaafd en dat kan de bedoeling niet zijn. Doch. her nieuwde activiteit der oude pers, be tekent 1 concurrentie voor de nieuwe. Hoe ernstig deze kan zijn, kan begrepen worden uit het reeds bovengenoemde feit, dat deze nieuwe pers slechts „gastvrijheid" geniet in „oude" drukkerijen. Edoch, er is een en ander veranderd en de nieuw ingenomen stellingen door de oud-illegale pers vinden parate verdedigers onder een belangrijk deel van het Nederlandsé

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1945 | | pagina 1