Jappen helpen de Britse bezettingstroepen
De gebeurtenissen op Java
Het vleesrantsoen
Onverwacht bezoek van H.M. aan R'dam
Ook het vliegveld Soerabaja in handen
der nationalisten
Pro of contra
ZATERDAG 6 OCTOBER 1943
5e Jaargaas No. 39-358
Hornaarder
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING. .DE VRIJE ALKMAARDER"
ACHTEKDAM 2» TELEFOON 2271.
lag
H.
ïB
Radiotoespraak van Minister Logeman
Gisteravond sprak Minister Logeman
in het praatje ..Op de brug" over de
gebeurtenissen op Java. Hij zeide
daarbij, dat het in deze dagen moeilik
is te spreken over wat in Indonesië
gebeurt. Wel bitter ervaren wij, aldus
de minister, onze tijdelijke machteloos
heid. die ons belet heeft aan de vitale
belangen van dit rijksdeel uit eigen
kracht die tijdige bescherming te
schenken, die zjj tegen het ondermij
nend gestook en gewroet van Japan
behoefde.
IUI
De dodenlijst zal een lange zijn.
De minister uitte zijn spijt, dat hij
door de gebeurtenissen niet in staat was
LUI zijn belofte voor een snelle familiebe
richtgeving te zullen zorgen, na te
komen. Hij wilde niet verhelen, dat de
dodenlijst zal blijken een zeer lange te
zijn.
Een reuzentaak.
fndië staat voor een reuzentaak. Maar
ik vond in Brisbane een Indische rege
ring. die weet wat zij wil, die haar
plannen gereed heeft. Ik vond er een
groep werkers, hoog en laag, die de
tanden op elkaar zet en die de reuzen
taak zal aanpakken.
Bitterheid, ik vind steeds geen an
dere term. bevangt me, als ik bedenk,
hoe het dringend nodige herstelwerk
week na week blijft liggen tengevolge
van het uitblijven ener effectieve ge-
zagsovername en herstel van het wettig
gezag.
In afwachting daarvan stelt het geal
lieerd opperbevel de Japanners ver
antwoordelijk voor rust en orde, maar
onder hun hoede ontwikkelt zich een
ongebreidelde haatcampagne, geleid
door lieden, die men toelaat zich rege
ring te noemen, al erkent men haar
niet.
Het hoofd koel.
Laten we nochtans het hoofd koel
houden. De Britse regering Is voor onze
aanhoudende en klemmende vertogen
niet ongevoelig gebleken. Wjj hebben
haar ondubbelzinnig doen weten, dat
onderhandelen met de z.g. Soekarno-
regering voor ons uitgesloten is en w(j
instrueerden de Indische regering dien
overeenkomstig.
Hetgeen geschiedt en geschied is.
Onze luitenant G.G. en onze bevel
hebber zijn thans te Batavia en ik
verwacht, dat nu spoedig een eind zal
kdmen aan de verwarde berichtgeving,
die tot dusverre de regering weinig
wijzer maakte dan het publiek.
Extra scheepsruimte is toegestaan,
waarmede wij troepen naar Indië kun
nen verschepen, alsmede versterking
van onze bestuursmiddelen.
Laat men dat goed begrijpen. De voor
nemens met Indië en het Koninkrijk
zijn duidelijk uiteangezet. Het stuit te
gen de borst, telkens te moeten her
halen. dat de kroon haar woord ge
sproken heeft en deze regering zich op
dat woord als program heeft vastge
legd.
Men vraagt om beloften en vergeet,
dat er reeds daden zijn er Is b.v.
een doorslaande Indonesische meerder
heid ia de Volksraad, er k een Indone
sisch resident en meerdere andere In
donesische bestuursambtenaren. Men
vergeeft, dat meerdere daden In de Ijjn
van heg vaststaand regeringsbeleid
zouden kunnen volgen, indien wjj tijd
en krachten niet moesten wijden aan
het incident-Soekarno.
Soekarno geen Mussert.
Men waarschuwt, dat het geval Soe
karno niet gelijk te stellen is met het
geval-Mussert. Inderdaad, de regering
neeft begrip voor het feit, dat Indone
sisch nationalisme wegens het koloniale
verleden in een ander psychologische
situatie verkeert dan het Nederlandse.
Maar al het water van de zee wast niet
af, dat een wettige regering, die haar
plicht voor 's lands ontwikkeling, stof
felijk, geestelijk en staatkundig, deed en
doet, ver beneden haar verantwoorde
lijkheid zou blijven, indien zij zich in
liet met hen, die in beginselloos oppor
tunisme juist dat alles lieten verkrach
ten, wier vrijheidsbegeerte zonder ver
antwoordelijkheidsbesef bleek.
De regering heeft er aanspraak op, dat
men haar steunt en niet afvalt, waar zij
haar rechte weg gaat. Het uitgemer
gelde Indonesië heeft recht op de toe
gezegde staatkundige vernieuwing als
verhoging van zijn volkskracht. De re
gering vervolgt hare weg.
YOSHIDA EERSTE MINISTER VAN
JAPAN.
Sjigeroe Yosjida, minister van bui
tenlandse zaken in het afgetreden ka
binet van prins Jigasjikoeni, is thans
eerste minister van Japan geworden.
H«t wereldcongres van
vakverenigingen
De secretaris-generaal van de C. G.
T., Louis Saillant, is met algemene
stemmen gekozen tot secr.-gen. van
den Wereldbond van vakverenigingen.
Hij verklaarde, dat zijn eerste taak
zou zijn alles te doen wat mogelijk is
om de Amerikaanse „Federation of
iabour" te doen toetreden tot den nieu
wen wereldbond.
ALGEMENE STAKING DER JODEN
IN PALESTINA.
In het Joodse gedeelte van Palesti
na zal op 8 October a.s. een algemene
staking worden georganiseerd van I
uur namiddag tot 7 uur 's avonds als
protest tegen het Britse witboek over
de Palestijnse kwesie en tegen de
eventuele handhaving van dit wit
boek. Tijdens de stakingstijd zullen
grote volksbijeenkomsten worden ge
houden.
In een gesprek dat een onzer
redacteuren met Z. Exc. minister
Mansholt mocht hebben. ver
klaarde deze da( hö te Groningen
gesproken had over een verhoging
van hei vleesrantsoen tot 100
GRAM. Een tijdstip hiervoor is
nog niet aan te geven. Zéér bin
nenkort hoopt men het rantsoen
tot 300 gr. te kunnen verhogen.
Deze verbetering Is voornamelijk te
danken aan de invoer van bevroren
vlees uit Amerika, waar de vleesposi
tie gunstig is.
Overigens is het nog zéér moeilijk
een juist overzicht te krijgen van de
wereldvoorraden. Voorspellingen over
de toekomstige distributie van voedsel
zijn daarom practisch niet mogelijk.
De voedselpositie in het V. O. blijkt
chter zéér slecht te zijn en dit zal on
getwijfeld van invloed op de aanvoer
aar Europa zijn.
Hoe kom ik aan f 100.—?
De Directeur-Generaal der P.T.T.
maakt bekend, dat degenen, die pa
piergeld ten bedrage van minder
dan 100 hebben ingeleverd bij
een andere instelling dan bij de
pest, maar die niettemin de aan
genoemd bedrag ontbrekende som
wensen te ontvangen door terug
betaling op hun spaarbankboekje
of door middel van een cheque op
hun postrekening, in het tijdvak
van 8 t.ra. 13 October a.s. eerst
naar het postkantoor moeten gaan.
Gisteren heeft H.M. de Koningin een
geheel onverwacht tweede bezoek aan
Rotterdam gebracht. Per bulletin en
via de radiowagen van de politie werd
het nieuws in de ochtend door de stad
verspreid.
De koningin maakte een boottocht
door de havens. De bevolking begroet
te haar enthousiast.
De toestanden nog steeds chaotisch
Aangezien de geallieerde bezettings
roepen momenteel nog niet sterk ge
noeg zijn om gebieden buiten Batavia
te bezetten, moeten zelfs in Batavia de
Spanners nog de Seaforts Highlanders
net patrouillediensten helpen. De Ja-
ranse bevelhebbers voldoen zo opper
vlakkig beschouwd nog heel onderdanig
aan de hun verstrekte orders maar het
komt meermalen voor in Soerabaja, dat
de Japanners zich In de bergen terug
trokken en de Indonesiërs volkomen
hun gang laten gaan. Tevens is komen
vast te staan dat de Japanners herhaal
delijk vrijwillig hun wapens aan Indo
nesiërs overgeven, dan wel oogluikend
toelaten, dat de bevolking zich van
wapens meester maakt.
Intussen staat vast dat de Indonesiërs
meestal op doeltreffende wijze het
grootste deel der openbare diensten
verrichten en ook dat z|j voor een
vlotte afwikkeling daarvan zorgdragen.
Dit betekent nog niet, ook al hebben
zii de roodwitte vlag uitgestoken, dat
zij allen volgelingen van Soekarno zijn.
Het vliegveld Soerabaja.
Volgens berichten, die op hat vlieg
veld van Batavia ontvangen werden,, is
het vliegveld van Soerabaja onder con
trole van de nationalisten gekomen. Een
Japans, een Brits en een Nederlands
vliegtuig stegen op, toen een grote
menigte vlaggen zwaaiend en met bam
boestokken gewapend het veld opkwam.
Verklaring van Mountbatten te
verwachten.
De correspondent van de Daily Mail te
Singapore verwacht, dat Admiraal
Mountbatten tegen het einde van deze
week de politiek zal uitstippelen, die de
geallieerden ten aanzien van Soekarno
denken te volgen.
De wijze, waarop Soekarno in de ge
legenheid is gesteld zijn plannen ten
uitvoer te brengen heeft bij de Neder
landers zodanige verdenkingen gewekt,
aldus de correspondent, dat slechts een
directe verklaring van Mountbatten de
oplossing kan brengen.
Arrestaties stakende Indonesiërs.
Volgens instructies van de Australische
regering zullen in Australië massa-
errestaties worden verricht van Indone-
s sche zeelieden, die weigeren uit te
varen. Het besluit tot het uitvoeren der
arrestaties werd genomen na een be
spreking van Nederlandse autoriteiten
met den Australischen minister voor
immigratie.
Schreven wij vorige keer over de
veranderde mentaliteit van het Neder
landse volk tengevolge van de oorlogs
omstandigheden ten opzichte van de
doodstraf, thans vraagt de veranderde
houding ten opzichte van gebiedsuit
breiding onze aandacht. Vroeger zou
men in ons land vrijwel eenstemmig
zijn afkeuring hebben geuit over ieder,
die meende dat ons land een stuk
grond van een andere natie tot zioh
moest trekken. Thans wordt deze vorm
van imperialisme door velen gepropa
geerd en is de stem der contra's al
hebben ook zij thans een comité ge
vormd in dit opzicht die eens roe
pende in de woestijn.
De pro-annexionisten, of zij nu meer
of minder gebiedsuitbreiding wensen
uit militaire of uit economische over
wegingen, zij allen hebben ter staving
van hun standpunt vele „bewijzen" be
schikbaar en ook aan cijfermateriaal
ontbreekt het hen meestal niet.
Echter ook de contra's beschikken
over overtuigend cijfermateriaal. Dit
bleek uit een artikel in „De Vlam" van
29 Sept. j.l., waarin bewezen werd, hoe
evt. annexatie en daarmee gepaard
gaande afbraak van de industriële ca
paciteit in Midden-Europa, een ramp
voor onze havens Rotterdam en Am
sterdam zou betekenen.
Wij zullen niets pogen te bewijzen, de
meeste pro-argum?nten bevatten o.i.
wij durven schrijven voor een groot
deel gecamoufleerde hebzucht.
Bovandien, we zijn vast overtuigd,
dat hoe uiteindelijk de beslissing zal
vallen, deze zeker niet alleen van dé
eigen wil van het Nederlandse volk,
doch mede van dia der Big Three of
Five an hun belangen zal af hangen.
Slechts één en het sterkste argument
der pro's willen wij bestrijd an, nl. dat
een Duitsland dat niet in zijn groncb-
gebied en industriële mogelijkheden
gekortwiekt wordt, ean bron van on
rust blijft in Europa en de wereld.
,Wij vragen deze overtuigden: Weet ge
dan niet, dat een volk dat in de twin
tigste eeuw in zijn nationale bestaan
wordt aangetast, 'krachten zal verzame
len, deze daad ongedaan te maken?
Weet ge niet, dat er bij een verdeling
van een erfenis, a 11 ij d ontevredenen
blijven, die elkaar voor eeuwig haten
en elkaar waar zij kunnen afbreuk zul
len doen en dat dit dan de situatie
wordt, waarin de overwinnende volken,
van Europa, die juist samen moeten
werken om de vrede te winnen, evt.
door de annexatie komen te verkeren?
Maar bovenal; Weet ge niet, dat het
zedelijke argument het in de wereld
uiteindelijk altijd zal winnen, wie had
anders de moed gevonden in de strijd
tegen het nat.-soc. te volharden?
Dit zedelijke argument, dit zedelijk:
streven moet zijn: in de wereld tot
betere vormen van samen-leven te ko^
men. Wie dat wil bereiken, moet daar^-
naar leven en argumenteren, dat be^
tekent ook: een geheel andere stel-
lingname tegenover het annexatie^
vraagstuk. En bovendien: zouden wij
niet op eigen krachten ons land kun
nen herstellen en opbouwen?
Als allen eendrachtig willen, is hier
zeker een weg. E. T. C.
Luistert morpen
Indien er nog familieleden van
U in Duitsland vertoeven.
De afdeling Pers en Publiciteit van
de dienst der repatrieering deelt mede,
dat luit.-kol. S. C. F. Maas, wnd. hoofd
van de dienst dor repatrieering.
Zondag 7 October a.s. om 6 en 11 uur
des morgens over de zender Hilver
sum aan de familieleden van hen. die
momenteel nog in Duitsland vertoe
ven, belangrijke mededelingen z?i
doen.