Nederlandse soldaten in Batavia
Tweede Kamer bijeen
De Nederlandse Bank
Nationalisatie in voorbereiding
Met Kerstmis de Wieringermeer droog
Nieuwe Griekse regering
Oogst van Raad van Vijf
WOENSDAG 19 OCTOBER 1915
i Jaargang: No. 41-369
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING. «DE VRIJE ALKMAARDER"
ACHTERDAM t» TELEFOON ÜÏ74.
1.
Interpellatie over Indonesië
afgewezen.
Gistermiddag kwam de tijdelijke
Tweede Kamer weer bijeen onder lei
ding van mr. J. R. H. van Schaik.
j In deze zitting kwam aan de orde het
twerp, houdende regelen omtrent de
voorlopige Staten-Generaal.
De heer De Wilde (A.R.) verzoekt de
regering te mogen interpelleren over de
ernstige toestand, welke zich in Indo
nesië heeft ontwikkeld.
De voorzitter verwijst naar het be-
ei treffende Koninklijk Besluit, volgens
hetwelk deze Kamer geen andere on
derwerpen kan behandelen dan dat,
waarvoor zij is bijeengeroepen. Hoezeer
spr. een en ander betreurde, vond hij
toch geen vrijheid het K. B. te door
breken.
De heer De Wilde zag hierna van het
woord af onder protest. Hij betwistte
de regering het recht, aan de Kamer
de gelegenheid te ontnemen, dergelijke
onderwerpen te behandelen.
Ook de heer Schouten (A.R.) maakte
bezwaar tegen het feit, dat de Staten-
Generaal niet mogen spreken, noch na
de bevrijding van Indonesië, noch over
het beleid van het vorig kabinet of over
dat van de regering. Opzettelijk is de
Kamers de gelegenheid daartoe ontno
men. Wat zou het niet van grote be
tekenis zijn geweest, aldus de heer
Schouten,, als in de overheersend be
langrijke Indische aangelegenheid de
Kamer van gedachten had kunnen wis
selen met de regering. De minister voor
Indische Zaken ware dan veel sterker
geweest in zijn besprekingen in Londen.
De toestand van thans is constitutioneel
ongehoord en komt in geen enkel ander
land voor. (Geroep: zeer juist).
Verkiezingen en aanvulling der
Kamers.
Ook becritiseerde spr. het standpunt
van dé regering ten opzichte van de
verkiezingen. Er staat nu eigenlijk in
de memorie van antwoord te lezen, dat
het volk verkiezingsrijp zal zijn als de
technische bezwaren tegen verkiezingen
zullen zijn opgelost. Dit gaat spr. te
ver.
Ook enige andere teden maakten be
zwaar tegen deze gang van zaken.
Besproken werd ook de aanvulling
der Kamers, hierover werden door de
A.R. leden der Tweede Kamer amen
dementen op het wetsontwerp „Voor
lopige Staten-Generaal' ingediend,
welke tot strekking hebben de aan
vulling van de beide Kamers te doen
geschieden overeenkomstig de bepa
lingen van de kieswet, met dien ver
stande, dat op de candidaten volgens
de lijsten dezelfde zuivering wordt
toegepast, welke ten aanzien van de
leden der Kamers reeds heeft plaats
govonden.
Een ander amendement heeft tot
strekking ia do wet op te nemen de
bepaling, dat vóór 1 April 1946 ver
kiezingen worden gehouden voor de
beide Kamers der Staten-Generaal op
de bij en krachtens de Grondwet
voorgeschreven wijze.
Het laatste amendement ten slotte
heeft tot strekking om de tijdelijke
Staten-Generaal de positie van grond
wettige Staten-Generaal te geven, tot
dat de gewone zitting van de voorlo
pige Staten-Generaal zal zijn geopend.
In het Staatsblad No. F 264 is af
gekondigd een Koninklijk Besluit,
waarmede de tijdens de bezetting op
zijde geschoven bankwet, welke tot
grondslag voor de Nederlandse bank
strekt, in ere is hersteld ter vervan
ging van de regelingen uit de bezet
tingstijd, die een uitgesproken natio-
naal-socialistfsch karakter droegen.
In hei desbetreffende besluit zijn
een aantal nadere voorzieningen ge
troffen ten aanzien van de positie en
de bevoegdheden van de Nederlandse
bank, welke ten dele als een bevesti
ging van de gedurende de laatste tien
jaren gegroeide verhoudingen kunnen
gelden en anderzijds door de thans
heersende omstandigheden worden ge-
eist.
Belangrijke wijzigingen.
De voornaamste wijzigingen zijn:
lo. De Minister van Financiën kan ter
coördinatie van de monetaire en finan
ciële politiek van regering en Neder
landse bank de daartoe noodzakelijke
aanwijzingen geven, welke de directie
der Bank gehouden is op te volgen.
2o. Een bankraad wordt ingesteld, be
staande uit den koninklijken commis
saris der bank als voorzitter en acht
door den Minister van Financiën te be
noemen leden uit bedrijfsleven en
wetenschap. Deze raad dient den minis
ter van voorlichting omtrent 's-lands
algemene economische en financiële
ontwikkeling en omtrent het door de
bank gevoerde beleid.
3o. Is de benoeming van directeuren
der bank in den vervolge gebonden aan
een goedkeuring van den Minister van
Financiën. Zoals biHcend werden voor
heen steeds de president en de secretaris
der bank door de kroon benoemd.
4o. Zal de Minister van Financiën
een commissie benoemen, welke zal
Drie hulpbemalingsinstallaties in
bedrijf.
Gisteravond werd nabij het gemaal
Lely te Medemblik een der vier aldaar
door Werkspoor M.V. geplaatste grote
hulpbemalings-installaties in bedrijf ge
nomen. Een tweede installatie zal heden
in bedrijf worden genomen, terwijl een
derde reeds Maandag bij het gemaal
Leemans te Den Oever in werking is
gesteld. Elk der installaties heeft een
capaciteit van ruim 425 M3 per minuut.
Binnen enkele weken zal nog een
drietal hulpbemalihgs-installaties ge-
reer komen, waardoor de droogmaling
van de Wieringermeer ten zeerste zal
worden bespoedigd.
In totaal zijn nu naar schatting
reeds 1500 2000 ha droog gevallen.
Zonder grote tegenvaller zal om
streeks Kerstmis de gehele polder
droog komen.
adviseren inzake de versterking van
he t geniegnschapselement in het
statuut der Bank ter bereiking van
de overgang van de bank van par
ticulieren in publiekrechtelijk of
semi-publiekrechtelijk eigendom.
Omtrent de definitieve positie van
de Nederlandse bank zal uiteraard in
laatste instantie mede door de Sta
ten-Generaal moeten worden beslist.
Mr. Trip blijft nog president.
De president en de secretaris, die
tijdens de bezetting zijn ontslagen,
worden geacht met ingang van 7 Mei
1945, weder in functie te zijn getreden.
De eerstgenoemde, Mr. Trip, die de
wens heeft te kennen gegeven zijn
functie neer te leggen, heeft zich des
gevraagd bereid verklaard zijn ambt te
blijven bekleden, tot de regering het
tijdstip gekomen acht om aan zijn ver
zoek te voldoen.
Hef volksleger van Soekarno gevormd
De eerste duizend man Nederlands-
Indische troepen zjjn naar eerst thans
gemeld wordt, op 5 October uit Balik
Papan aangekomen aan boord van het
K.PJtf -schip „Rijnst", dat ook 556 ton
aan reliefgoederen aanvoerde.
Een handelsschip, de „Luna", dat
binnenliep, had een lading van 1200
ton levensmiddelen en 600 ton medica
menten. Duizend oud-krijgsgevange
nen uit de Changi-gevangenis te Sin
gapore zijn inmiddels ook reeds aan
gekomen. Z|j hebben weer dienst ge
nomen in het Nederlands-Indische
leger. Volgens de „Sunday Observe*
worden nog 8 schepen met Nederl.
troepen verwacht.
Nog geen sprake van hongers
nood.
Van betrouwbare zijde wordt te Ba
tavia vernomen, dat de voedselpositie
op Oost-Java tamelijk goed is, op Mid-
den-Java moeilijk en op West-Java en
in Batavia slechter, ofschoon nog geen
sprake is van hongersnood. De oorzaak
hiervan is gebrek aan transportmidde
len.
In Batavia duurt het leegroven van
Nederlandse huizen voort.
„Volksleger" zal tegen Neder
landers vechten.
Het nationalistische blad „Merdeka"
meldt, dat vierduizend spoorwegmannen
Soekarno trouw hebben gezworen. In
„Merdeka" van eergisteren werd met
dikke letters aangekondigd, dat het
volksleger gereed is. In het desbetref
fend artikel staat onder anderen: heden
is in een gebouw buiten Batavia het
volksleger gevormd, met de bedoeling
de autoriteit der republiek door troe
pen te versterken. We hebben deze
krahten bijeengebracht om ten allen
tijde terugkeer van 't Nederlandse ko
loniale bestuur té bestrijden.
Gisteren is In Griekenland de regering-
Voulgaris afgetreden, omdat de republi
kelnse partij tegen de regering in oppost-
tie was gekomen. Voulgaris heeft voor
zijn heengaan den regent aangeraden, op
den liberalen leider Sofoelis geen beroep
te doen, aangezien een dergelijke beslis
sing tegen de wensen van een groot deel
der publieke opinie (rechts Red.) In
zou gaan.
De regent heeft zich echter niet aan
Voulgaris gestoord en Sofoelis is kabi
netsformateur geworden.
Binnenlandse vrede in
China bewaard
Volgens De Kwo Min Tang is in China
algehele overeenstemming op politiek
gebied tussen de communisten en de
centrale regering te Tsoengking bereikt.
Tsjang Kal Tsjek heeft gisteren in een
radiorede een overzicht gegeven van het
toekomstige politieke statuut van China
Hij zeide o.m.: „Het politieke zelfbesuur
zal worden aangemoedigd. Alle parijen
zullen een wettelijke grondslag krijgen.
In steden en dorpen zullen volksraden
worden opgericht. Een nationale vergade
ring zal spoedig worden samengeroe
pen.'-
(Hieruit blijkt, dat de voornaamste eisen
der communisten ingewilligd zijn. Red
Bevin geeft uiteenzetting
in Lagerhui
Bevin sprak gisteren ia het Engelse
Lagerhuis over de resultaten van de
conferentie der vijf ministers van Bui
tenlandse Zaken.
Practisch is men tot overeenstemming
gekomen over de opstelling van het ver
drag met Finland, en voorzieningen zijn
getroffen voor de verwijzing van deze
zaak naar de plaatsvervangende afge
vaardigden. Aanzienlijke voortgang was
gemaakt wat betreft de opstelling van
het verdrag met Italië. Den plaatsver-
vangenden afgevaardigde was verzocht
rapport uit te brengen over een inter
nationaal bestuur voor de haven van
Triëst. Ook zou de kwestie van het
trusteeship over de voormalige Italiaan
se koloniën naar de plaatsvervangende
afgevaardigden verwezen worden. Voorts
waren besprekingen begonnen over de
vredesverdragen met Roemenië en Bul
garije, waartoe de Sovjet-voorstellen tot
basis werden genomen.
Geen pessimisme.
Over het plotseling van Russische zij
de niet méér erkennen van de proce
dure die reeds tien dagen gevolgd wasi,
zeide Bevin o.m.:
„Het kwam mij en Byrnes voor, dat
het meningsverschil met de Sovjet-de
legatie van technische aard was, doch
in werkelijkheid zou het kunnen blijken
te berusten op een principiële kwestie»
namelijk de vraag tot welke hoogte de
Big-Three de andere landen mogen uit
sluiten van de bespreking over zaken,
welke voor hen van het grootste belang
ziju Hij besloot met zijn vertrouwen
uit te spreken, dat men met tijd, vol
hardend geduild en begrip voor elkan
ders moeilijkheden, de huidige en even
tuele meningsverschillen te boven zoü
komen.
Churchiü dankte als leider van de
oppositie Bevin voor deze duidelijke uit
eenzetting. Het debat werd uitgesteld,
in de overweging dat daarmede het in
ternationaal belang gediend kan zijn.
Ook over Laval het doodvonnis
De jury verklaarde gisteren te Pa
rijs Laval schuldig en hij werd ter dood
veroordeeld.
Het doodvonnis werd aan Laval in
zijn cel medegedeeld. Zijn reactie was:
„Ik heb het wel verwacht. Ik zal geen
verzoek om gratie tekenen".
La vals verdedigers, die evenmin als
hijzelf het grootste deel van het proces
bijwoonden, zullen zich rechtstreeks tot
de regering richten met het verzoek het
over Laval uitgesproken doodvonnis te
vernietigen en het proces te herzien.
Hedenmorgen om 9.45 uur is Darnand,
die de vorige week ter dood werd ver
oordeeld, terechtgesteld.
OORLOG KOSTTE DUITSLAND
7 MILLIOEN MENSENLEVENS.
Volgens tu officiële schatting door
een lid van het Duitse bestuur voor da
Russische bezettingszóne bedraagt het
aantal Duitse soldaten en burgers dat
in de oorlog gedood is, ongeveer zeven
millioen. De oorlog heeft een zeer dras
tische verandering gebracht in de sa
menstelling van de Duitse bevolking.
In sommige provincies zijn tweemaal
zoveel vrouwen als mannen.
Men voorziet een scherpe stijging van
het sterfte- en een teruggang van het
geboortecijfer.
Bij K.B is met ingang van 1 Oct.
1945, aan den Generaal H. G. Winkelman,
van de Generale Staf. opperbevelheb
ber van Land- en Zeemacht, eervol ont
slag verleend uit de militaire dienst,
order bijzondere dankbetuiging voor ed
uitnemende diensten, door hem als op
perbevelhebber van Land- en Zeemacht
in buitengewoon moeilijke omstandig
heden. bewezen.