Er is veel te doen voor 't N.V.H.
Lustrum Gymnasiasfenverenigin
DE ZAAK ZWART
Visser op vrije voeten, Mannesen tot één
jaar veroordeeld
De Krijgsraad te Velde heeft gistermid
dag vonnis gewezen tegen de verdachten
Visser en Mannesen in de zaak van de
moord op Zwart. De uitspraak luidde:
3 maanden gevangenisstraf voor Visser
met aftrek van preventieve hechtenis,
wat neerkomt op invrijheidsstelling; één
Jaar gevangenisstraf tegen Mannesen,
eveneens met aftrek van preventief, welke
enige weken bedroeg.
Vervolg van de rechtszitting.
De zitting (zie ons blad van gisteren)
werd voortgezet met het voorlezen van
een brief.
Het was een verklaring van den ge
tuige Boot, ex-B.S.-er en illegaal wer
ker. Deze verklaring wierp een schril
licht op de verwikkelingen, die de ach
tergrond van deze zaak vormen. De fi
guren, die uit de O.D. naar voren tra
den Zwart maakte hierop juist een
gunstige uitzondering worden In deze
verklaring getekend als „Strebers'' wien
het hoofdzakelijk te doen was om bal
ken en strepen, terwijl zij voor verzets
werk niet bekwaam genoeg waren. Dit
werd door de verklaring met ver
schillende voorbeelden gestaafd. Voor
al de finesses maken dit rapport zéér
belangrijk. Er blijkt o.m. uit, dat een
aanslag werd beraamd op zekere Meier,
welke door toevallige omstandigheden
niet doorgegaan is. Wanneer dit an
ders gelopen was, dan zou thans ook
Wouters terecht moeten staan voor
een parallel geval.
Requisitoir.
Requisitoir nemende, merkte de
auditeur-militair kapt. mr. W. De
Vries op, dat in schijn een grond aan
wezig scheen voor het plegen van deze
noodlottige daad.
Uitvoerig ging kapt. De Vries in op
het illegale werk, dat Zwart verricht
heeft, en schilderde hem als dé man
Van het ondergrondse werk, in het ver
band van de O. D.
Er waren echter andere organisa
ties, die zichzelf belangrijker illegale
.werkers vonden dan de O. D.
Spr. vergeleek de getuigenverklaring
van lt. de Jongh met die van Van Marle.
Aan de juistheid van de woorden van
lt. de Jongh kan volgens spr. niet getwij
feld worden. Hij heeft een verhelde
rende 6chets gegeven van de toestand
in de organisatie. Van Marle echter,
als voormalig ritmeester, heeft een
éénhoofdige leiding willen vestigen in
militaire zin.
De wrijving werd daardoor niet min-
'der. De iguur van Mannessen achtte
spr. die van een fantast. Spr. gelooft
niet, dat Busch heeft gestookt met het
'doel Zwart uit den weg te ruimen. Wel
heeft hij zichzelf blijkbaar belangrijk
Willen mak-en en zijn positie begeerd
en bij Manessen vond .hij een gewillig
oor. Dit is de fout van Mannessen, dat
hij niet, zoals get. de Jongh, regelrecht
naar Zwart is toegestapt en hem ge
vraagd heeft hoe het geval zat.
Mannessen was al te gauw bereid
in deze een vaag woord als een bevel
op te vatten.
Ik meen dat beide beklaagden schul
dig zijn, aldus spr.
Visser is te lichtvaardig geweest.
Psychologisch vreemd is het, dat
Visser, toen hij juist woedend was
omdat Mannessen een overval op eigen
houtje had uitgevoerd, niet lette op de
aankondiging van een andere overval
die op Zwart <en argeloos-weg
heeft gezegd: „Ga Je gang maar, mijn
zegen heb je".
Spr. gelooft, dat verdachten wél
overtuigd zullen zijn geweest dat Zwart
de dood ©chuidig was. Zij hadden ech
ter betere bewijzen moeten hebben.
Spr. is van mening, dat de geheime
krijgsraad niet ver genoeg gegaan is
ln de opgelegde straf. (Verwijdering
uit de B. S. en uit het district. - red.).
Vrijheidsstraf is de enige die in aan
merking zou komen, maar de verdach
ten zijn allesbehalve gewone misda
digers.
Spr. eist dan voor beide verdach
ten gevangenisstraf van 1 jaar. met
aftrek van preventieve hechtenis, na
gewezen te hebben op de wenselijkheid
van gratie-verlening.
Pleidooi.
Mr. A. Schenkeveld begon zijn plei
dooi met zijn erkentelijkheid te betui
gen voor de zéér humane eis van den
auditeur-militair, die in zijn requisitoir
vele kanten in deze zaak objectief naar
voren heeft gebracht. Wel brengt mr.
Schenkeveld naar voren, dat Busch
niet de bedoeling gehad kan hebben
om op de plaats te komen van Zwart,
daar hij reeds een voorname plaats in
de illegale beweging innam.
Spr. heeft er bijzondere waardering
voor, dat door de raad blijkbaar van
zijn vorig pleidooi goede nota genomen
was. Spr. bedankte ook die bladen, die
er door hun verslagen toe bij hadden
gedragen een juist licht op deze zaak
te werpen en las een artikel voor uit
„De Waarheid", dat uitvoerig inging
op Rê oorzaken van de wrijving rond
Zwart. Spr. sloot zich aan bij de me
ning van den auditeur-militair over
de grote verdiensten van den heer
Zwart. Doch het gaat er hier om, dat
Zwart beschouwd werd als een gevaar.
Het ingrijpen dat daarop volgde is
van illegaal oogpunt uit, zéér begrijpe
lijk.
Hoe de scholieren denken over
den heer Visser.
Spr. leest dan voor een brief van
leerlingen van de H. B. S-, die werke
lijk roerend is in zijn kinderlijkheid
De kinderen wilden per sé sigaretten
geven aan hun geliefden leraar Visser,
om hun aanhankelijkheid te betuigen.
„Jammer dat de Duitsers er nu niet
meer zijn, anders konden we je uit de
gevangenis halen", verklaart de brief.
Spr. citeert bovendien het nummer
van ons blad van gisteren, waarin de
heer Daalder zo'n duidelijk beeld heeft
gegeven van de persoon Visser.
Wat voor Visser gezegd kan worden,
geldt in grote lijnen ook voor Manes
sen. Is het trouwens wel zeker, dat de
woorden van toestemming door Visser
gesproken niet als een bevel kunnen
worden opgevat? Spr. is er van over
tuigd, dat dit, van illegaal standpunt
bekeken, wel het geval is.
Moreel zijn beide verdachten niet
gedisqualificeerd. Dit blijkt uit
„Vox populi", de stom van het volk in
casu van collega en leerlingen. Spr.
hoopt, dat deze vox populi ook de vox
judicis moge blijken. Het zou z.i. een
te zware straf zijn, deze mensen in de
gevangenis te zetten totdat wan
neer? het verzoek om gratie was
ingewilligd. Indien dit vandaag gedaan
kon worden, dan zou, daar is spr. ze
ker van, het morgen reeds door H. M.
de Koningin ingewilligd worden. Nie
mand heeft méér dan zij bewondering
en begrip voor de illegale strijd im
mers!
Spr. vroeg de krijgsraad op genoem
de gronden tot vrijspraak te besluiten.
Uitspraak van de krijgsraad.
Nadat de krijgsraad gedurende twee
uur beraadslaagd had, werd vonnis ge
wezen.
Oveste mr. Doornbos wees er op, dat
de krijgsraad zowel rekening had ge
houden met de ernst van het feit als
met de moeilijke omstandigheden waar
in beide verdachten in 's lands belang
moesten werken. Te goeder trouw,
maar op foutieve gronden is een be
slissing genomen.
Speciaal t.o.v. Mannessen heeft de
krijgsraad laten gelden, dat deze be
klaagde „op buitengewoon lichtvaar
dige wijze" heeft gehandeld.
De president mr. Doornbos deelde
daarop het besluit van de krijgsraad
mede.
Mr. van Walsum voor de N.V
Vergadering ln „Het Galden
il
vu
©3 kinnen
HIJW
Op h
sprak gisteravond in „Het
Vlies" mr. G. E. van Walsum, hcjtuintjes
bestuurslid van de NVB. laan de
De Tweede Kaal
Sprekende over de thans bijeengeko a(V
Staten-Generaal, welke eigenlijk «cnersi
rompparlement is en de strekking slag W'
het thans daarbij in behandeling zij
wetsontwerp, waardoor dit z.g.n. roi J£jnri
parlement met nieuwe elementen'
worden aangevuld tot een noodparlenj
Een
ken k
zeide mr. v. Walsum, dat door deze
van zaken het gevaar bestaat dat
parlementaire gedachte in discr« kruisp
wordt gebracht. Daarom is het noodz binner
lijk, dat er snel verkiezingen woi «aaltji
gehouden, al er zijn vele technische in \LaryAe
lijkheden. TnenQt
De voornaamste doelstelling der de kn
.is: te willen komen tot een doorbi paaltj
van de vooroorlogse partij-verhoudinj gtig 1
Velen willen terug naar de tijd
voor -40.
De reactie wordt steeds breder.
De NVB streeft er echter naar de
ten van voor de oorlog te vermijden
daarom hebben o.a. voor de NVB
these en klassenstrijd afgedaan.
Geen part
De door velen gestelde vraag of
NVB partij zal worden, werd door s;
ker met een pertinent neen beantwo«
Wel wil men in samenwerk
met de andere partijen, komen tot
grote Nederlandse volkspartij.
Na de pauze beantwoordde de spre
enige binnengekomen vragen.
Dra. Bos apreekt in de
Trouwzaal
Gistermiddag werd in de Trouwzaal
van het Raadhuis door Drs. G. Bos,
hoofd van de afd. Culturele Zaken van
het Landelijk Bureau N.V.H., een lezing
van algemeen oriënterende aard omtrent
de taak van Nederl. Volksherstel ge
houden.
De bijeenkomst' werd geopend door
Mr. A. Kamp, lid van het Plaatselijk
Bestuur, die het klein maar aandachtig
gehoor wees op de uitspraak van Prin
ses Juliana in haar rede van 26 Aug.:
„N.V.H. wil voor Nederland de vrede
winnen op alle fronten", terwijl hij ver
der met klem aandrong op eenheid om,
ook in een zo heterogeen gezelschap als
N.V.H., tot samenwerking te komen.
Eendracht moet bewaard bljjven.
Drs. Bos begon het gezelschap, be
staande uit vertegenwoordigers van
diverse kerkelijke, jeugd- en sportorga
nisaties en onderwijzers, er op te wij
zen, dat in deze oorlog zich 't merk
waardig, doch verheugend verschijnsel
had voorgedaan, dat uit vele principiëel
zeer verschillende richtingen een een
heid was ontstaan. Als predikant in de
strafgevangenissen te Utrecht en Sche-
veningen had spreker hiervan sprekende
bewijzen dagelijks onder de politieke
gevangenen gezien. Dit is ook de basis
van N.V.H.: samenwerking ln eensge
zindheid met een heilig respect voor
eikaars overtuiging, hetzelfde princip^
dat de Nederl. Jeugdgemeenschap hul
digt.
Een bijzondere taak in de kampen.
Wat betreft de materiële noden, was
Drs. Bos er van overtuigd, dat de z.g.
plus-gebieden nog altijd wat af te staan
hadden aan de min-gebieden.
Hrj betoogde voorts dat er voor
N.V.H. zeker een taak lag in de ver
betering van de huisvesting der poli
tieke gevangenen; volgens spreker was
het niet waar, dat, zoals de P.O.D.
beweert, deze mensen voldoende on
derdak hebben; als er voor deze win
ter niets verandert, zullen er toestan
den ontstaan geljjk aan die in de
Duitse concentratiekampen en zullen
er duizenden sterven.
Materiëel en moreel herstel.
In *t vervolg van zijn lezing wees spr.
ff
Week-End in Californië
Ooi
deze
afgel
i
M
wij
van
op het psychologisch feit, dat men zich
wel bewust was van zijn materiële
noden, doch de achteruitgang op moreel
gebied weinig of niet achtte. Wij moeten
terugkeren tot „the good behaviour":
het behoorlijke en fatsoenlijke staats
burgerschap.
De taak van N.V.H. is zeer veelzijdig
en moet aangepast zijn aan streek, mi
lieu en plaats om het Individueel karak
ter te bewaren. Speciaal geldt dit voor
de jeugdopvoeding, waarbij niet genoeg
gewezen kan worden op de zeer belang
rijke positie van den onderwijzer en op
de urgente vraag der vrije-tijdsbeste-
ding van de kinderen.
Mensen hunkeren naar ontspanning.
In het laatste deel van zijn betoog liet
Drs. Bos uitkomen hoe er een alge
mene hunkering is naar ontspanning.
De mensen willen er uit, ook in gees
telijk opzicht.
N.V.H. heeft ook hier een belangrijke
taak door het organiseren van deze
uiting van vitaliteit. Spreker drong aan
cp opvoering van goede films en cabaret
voorstellingen, vooral voor de jeugd.
Met een opwekking tot eensgezindheid
en respect voor eikaars eerlijke over
tuiging, als fundament van ons leven en
het algmeen herstel, besloot spr. zijn
rede.
Na deze gloedvolle lezing ontspon zich
een aangename discussie, waarbij Drs.
Bos enige vragen beantwoordde.
Er werd voorts besloten om aan de
verschillende verenigingen, scholen en
organisaties te verzoeken vertegenwoor
digers aan te wijzen om te komen tot
een zo breed mogelijke basis van sa
menwerking in het N.V.H.
Het bergen van schepen
Wij vestigen nog eens de aandacht op
de belangwekkende lezing, die van
avond in de aula van het Murm. Gym
nasium zal worden gehouden over het
bergen van schepen. Spreker is de heer
C. M. v. d. Hidde, algem. vertegenwoor
diger van het Sleepvaart- en Bergings
bedrijf te Maassluis. De heer v. d. Hid
de is voor onze stad geen onbekende,
velen zullen zich zijn lezing S.O.S. her
inneren. Thans zal de spreker ons iets
vertellen over strandjutters en ber
gingsmaatschappijen, vlotbrengen en
lichten van gezonken schepen. Met
fraaie lichtbeelden zal de heer v. d.
Hidde zijn lezing illustreren.
Kaarten zijn hedenavond nog aan de
saai verkrijgbaar.
Abonnementsvoorstelling in
Galden Vlies.
Wo-ensdagavond trad, oJ.v. Cor Hi
mus, de toneelgroep „Comcdia" op
't Gulden Vlies. Een blijspel van I
chel Crothers, in de vertaling van
Koopman en onder regie van Jc
Remmelts was de eerste uitvoering
de rij van abonnementsvoorstellingen.
Het stuk speelt in Californië, v/è
een blijspel, waarin de tragiek niet
breekt, zich ontrolt voor de ogen vi
den toeschouwer. Men ziet de out
mevrouw Boucicault, prachtig getypee
door Rika Hopper, die een belangij
aandeel in het succes van deze avo
had, zich beijveren om de liefdespel m
kelen van haar kleindochter Vivi
(Ellen Vogel) tot een goed einde
brengen. Deze Ellen Vogel is een niei
we ster aan het firmament van ons ti
neel en wij geloven, dat zij een goei
aanwinst is. Mary Dresselhuys is 8
Kitty, de echtgenote van Bob Bron
(Joan Remmeltsprachtig. Zij hee
haar rol doorleefd van begin tot eind
-en is daardoor een waardig tegenspeel
ster voor Joan Remmelt6, die op zij
bezadigde wijze een groot gedeelte va<
het stuk draagt.
Na afloop bacht een enthousiast pu
bliek de medespelenden een langduril
ovatie.
G
'Alk
I.
S
lar
yo
hi
te
In de aula van het gymnasium vierd
de gymnasiast en vereniging Autoi Es
men gisterenavond haar 6e lustrum. D
praese6, Lucas Rotgans, gaf uiting aa
de dankbaarheid en vreugde over d
aanwezigheid van den rector, dr. He
meirijk en den curator mr. Koelma, t
hun gedwongen afwezigheid. Spr. wee
op de statutenwijziging, waaraan na d«
bevrijding behoefte bleek te bestaan ec
waarbij vastgelegd werd. dat Autoi
men zich ook tot taak wil stellen,
handhaving en de verbreiding der kl:
sieke idee te dienen.
Na de gelukwensen van curatoren,
leraren en zusterverenigingen werd een
artistiek verantwoord programma tel
tonele gevoerd, waaruit duidelijk bleek
dat de schoolverenigingen een nieuw«
koers hebben ingeslagen.
Een koortje zong oud-Hollandse lie
deren, zuiver van toon en oorspronke
lijk van opvatting.
Vier meisjes brachten dansen, inge
studeerd o.l-v. mej. Fermin, waarbij d6
geringe technische mogelijkheden
acht genomen, zeer veel te waarderen
viel. Het geheel was zeer beheerst en
de beweging vulde de ruimte goed.
Jetta de Lange declameerde enkele
gedichten, waarbij vooral „De spreek
woorden" van De Genestet opvielen.
Na de pauze werd het spel „Van den
Vos Reinaarde" opgevoerd. Hoewel
maskers de verstaanbaarheid niet
goede kwamen, oogstten de spelers veel
succes. Slechts weinigen slaagden e*
echter hi het satirieke tot rijn recht
laten komen.
