Min. Schermerhorn over actuele problemen
SOEKARNO BEZWEERT
ONLUSTEN IN SOERABAJA
Attlee en Truman
binnenkort bijeen?
H.M. de Koningin
naar Engeland
DINSDAG 30 OCTOBER 1945.
Se Jaargang No. 58-377.
lltmaardeï
DAGBL'AD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING. .DE VRIJE ALKMAARDER"
ACHTERDAM 20 TELEFOON 2271,
Annexatie, schadeloosstelling en opbouw
In een te Groningen gehouden petsconferentie ter gelegenheid van de
opening van het districtsbureau aldaar van de Regeringsvoorlichtingsdienst,
heeft de minister-president, prof. Yr. W, Schermerhorn. belatigrqke mede
delingen gedaan over het annexatieprobleem, de schadeloosstelling en an
dere vraagstukken de opbouw van ons land betreffende.
Wat het annexatieprobleem betreft,
geide minister Schermerhorn. dat dit
niet- een Nederlands, maar een interna
tionaal probleem is. Van groot belang is
niet, welke mening ik er daaromtrent op
na houd aldus spr. maar welk
standpunt bijvoorbeeld Rusland zal in
nemen. Zolang de internationale toe
stand zo blyft, als hij is, en er vrijwel
op geen enkel punt overeenstemming is
.tassen de grote mogendheden, kan Ne
derland moeilijk zqn houding inzake
.annexatie van Duits gebied bepalen en
met positieve plannen komen.
Geen volksstemming over an
nexatie.
Na de mislukte conferentie van Lon
den. behoeft men geen grote verwach
tingen te koesteren. Annexatie zonder
Duitsers noemde de minister practisch
uitgesloten. Voor een volksstemming
'over het annexatieprobleem voelde de
minister niets, omdat los van de ge-
noemde bezwaren, het volk niet over
'voldoende gegevens beschikt om op dit
moment tot een verantwoorde beslis
sing te komen. Qe ingestelde staats
commissie heeft reeds eén rapport "uit
gebracht, doch zal nu ook de technische
vraagstukken nader bekijken. Tevens
•zal zij zich bezinnen op de vraag, of
-Nederland tijdelijk een deel van Duits
gebied bezet kan houden en onder be
heer kan nemen. Als van annexatie op
grote schaal wordt afgezien, kan zij ook
nagaan, welke grenscorrecties wenselijk
en noodzakelijk zijn.
Pessimisme betreffende schade
loosstelling.
Betreffende de schadeloosstelling zei-
de d© minister, dat Nederland thans een
officiële uitnodiging heeft ontvangen
een missie te zenden naar de Allied
Control Council te Berlijn. Admiraal
Doorman zal van deze missie de leiding
krijgen en een soort Nederlands gezant
schap te Berlijn zijn Een en ander be
tekent, dat er nu wat schot in de zaak
komt. Er wordt door de geallieerden nu
een lijst opgesteld van Duitse bedrijven,
die afgebroken zullen worden. De grote
vraag is echter, of hetgeen daarvan voor
de geteisterde landen beschikbaar wordt
gesteld, ons te pas kan komen. Wat
hebben wij aan verouderde installaties?
Voor de opbouw van ons land kunnen
wij beter de nieuwe outillage benutten.
Ook is het een vraag, of het wel een
Nederlands belang is Duitsland econo
misch te vernietigen. Het is voor ons
belangrijk oase eigen goederen uit
Duitsland terug te krijgen. Wen moet
zich van de so^deloosstclling niet al te
veel voorstellen.
De wederopbouw van onze
industrie en landbouw.
In den brede stond minister Scher
merhorn daarna stil bij de grondige wij
zigingen, welke er komen zullen in de
economische positie van ons land door
de totaal gewijzigde verhoudingen in
Midden-Europa.
De meeste Nederlanders beseffen
nu nog niet, wat hier op het spel staat.
De wederopbouw van onze industrie en
landbouw kan niet aan het initiatief
van individuele ondernemers of groe
pen van ondernemingen worden over
gelaten. De totaal nieuwe omstandig
heden maken het noodzakelqk een
plan van opbouw te ontwerpen op
lange termijn.
De overheid zal de grote lijnen moe
ten trekken voor de opbouw van het
economische leven en daartoe heeft Ne
derland een Planbureau ingesteld, al
zal dit voorlopig meer gericht zijn op
het vermijden van armoede, dan op het
bevorderen van welvaart. Dit plan zal
moeten aangeven, hoe de ontwikkeling
in de komende vijf tien jaren zal
moeten zijn. Het is niet de bedoeling,
het gehele bedrijfsleven in een N.V. te
verenigen, maar wel om bij de distri
butie van kapitaal en grondstoffen naar
bepaalde richtlijnen te handelen.
De minister verwachtte veel van eco
nomische samenwerking met Rusland
en, wat de tuinbouw betreft, van uit
voer van zaai- en pootgoed naar Oost-
Europa.
MAAR HIJ STAAT NOG.
De vuurtoren van Cocksdorp op Texel,
die tijdens de gevechten tussen de
Georgiërs en de Duitsers zwaar bescha
digd werd. (Eigen foto).
24 uur lang werd hevig gevochten
Soekarno heeft gisteren per radio een
oproep gericht tot de in Soerabaja tegen
de Br.-Indische troepen vechtende na
tionalisten om de wapens neer te leggen.
Gisteravond was alles rustig in Soe
rabaja, waar gedurende 24 uur hevige
gevochten is. Soekarno, Hatta en Sjari-
foedin, de minister van Voorlichting,
vlogen op verzoek van het Britse
hoofdkwartier te Batavia naar Soera
baja om persoonlijk hun invloed te
doen gelden. Hierdoor zijn de bespre
kingen, die naar men algemeen ver
wachtte, gisteren zouden zijn begonnen,
tot hun terugkeer uitgesteld.
Soekarno per vergissing beschoten.
De Indonesische leiders landden te
midden van een hevig geweervuur,
afkomstig van radicale leden van de
nationalistische partij en reden toen
in een vrachtauto met de witte vlag
eri de rood-witteIndonesische onaf-
hankelijkheidsvlag voorop naar het
cenltum van de stad. De vrachtauto
werd vlak daarop beschoten door een
geblindeerde auto. die de Indonesiërs
van de Japanners hadden afgenomen.
Later kwam deze auto naast de
vrachtauto van Soekarno rijden en
escorteerde Soekarno en zijn gezel
schap naar het Indonesische hoofd
kwartier. waar zij er in slaagden de
jonge radicalen over te halen een
wapenstilstand te sluiten. Daarop
hield de strijd bijna onmiddellijk op.
TOESTAND WAS VOOR BRITTEN
HOPELOOS.
Ralph Morton, correspondent van
Associated Press op Java. die met Soe
karno is meegevlpgen seinde:
Toen Soekarno c.s. in Soerabaja
aankwamen, legde de Britse lt.-kol.
Crookshank hen aan de hand van een
kaart uit. hoe hopeloos de toestand
voor zijn troepen was. Vele onder
delen van zijn 49ste Britse Infanterie
Brigade, welke slechts 1600 man telde.
waren volkomen omsingeld door de
Indonesiërs, wier aantal vermoedelijk
in de tienduizenden liep.
Zoals wij gisteren reeds meldden, zijn
de onlusten veroorzaakt door de pam
fletten die per vliegtuig waren uitge
strooid en waarin het dragen van wa
pens verboden werd.
„Sinds het uitstrooien van die pam
fletten", zei Crookshank, „is de hele
stad in opstand; een massa vrouwen
en kinderen in de interneringskampen
zijn gedood.
De strijd strekt zich uit over een ge-
bid van 11 K.M. lang en 3 K.M. breed."
Op een vraag van Crookshank, of hij
naar het hoofdkwartier van de natio
nalisten wilde gaan. antwoordde Soe
karno. dat hij bereid was alles te doen,
wat in zijn vermogen was om een eind
aan. de strijd te maken.
25 Engelsen gedood.
"Naar ^Schatting zijn 25 Engelsen ge
dood. Het aantaf doden onder de Indo
nesiërs. die over gevechtswagens,
machinegeweren en mortiëren beschik
ten. kon Crookshank niet schatten.
Gistermiddag zouden eten aantal
„Thunderbolts" van Batavia opstijgen
om schij «aanvallen te doen op Soera
baja. Deze vliegtuigen zouden bescho
ten zijn door de nationalisten.
Men verwacht veel van
besprekingen.
In Batavia zullen de voorgenaamde
„voorbereidende informele besprekin
gen beginnen tussen Van Mook en de
nationalisten heden of morgen reeds
beginnen. Men verwacht, dat de vol
gende republikeinen aan de besprekin
gen zullen deelnemen: Hatta. Soeboard-
jo. Sjarifoedin en misschien nog Sharir.
Neutrale toeschouwers in Batavia zijn
hoopvol gestemd, dat de besprekingen
veel vruchtbaarder zullen bdijken te
zijn. dan de woorden „voorbereidende
informele" zouden doen vermoeden.
Van gezaghebbende zijde te Washing
ton is gisteren verklaard, dat de Britse
eerste minister, Attlee, besloten heeft
ia de loop van de komende drie we
ken een bezoek aan Washington
brengen.
President Traman zon al zijn voor
de eerstkomende v(|f weken reeds
vastgestelde reizen buiten Washington
wegens „dringende werkzaamheden"
hebben afgezegd.
Besprekingen alleen over atoom
bom?
Naar Reuter's diplomatieke corres
pondent te Londen verneemt, zou
Attlee heden in het Lagerhuis een ver
klaring afleggan over zijn aanstaand
bezoek aan Truman. Welingelichte po
litieke kringen te Londen verklaren,
dat het duidelijk is, dat een drierao-
gendheden bijeenkomst van Engeland,
Canada en Amerika In voorbereiding
is. Men acht het in deze kringen waar
schijnlijk, dat de besprekingen slechts
zullen gaan over de vraagstukken die
de atoomenergie heeft opgeworpen.
PALEISREVOLUTIE IN BRAZILIë.
Tn Brazilië heeft een omwenteling plaats
gehad.
President Vargas Is gisteren afgetreden
en opgevolgd door rechter Linhares van
het Hooggerechtshof. Volgens officiële ver
klaringen wordt Linhares bijgestaan door
Bebarros. die enige tijd geleden als hoofd
van de federale politie was vervangen
door eén jongeren broer van president
Vargas, Benjamin Vargas.
Deze blijft echter aan. waaruit men op
kan maken, dat de ex-president invloed
blijft behouden.
De beul van Amersfoort
De beul van Amersfoort, zoals de
bijnaam is van de vroegere kampcom
mandant van het concentratiekamp in
Amersfoort, is, nadat hij eenmaal was
ontsnapt, thans weer door r echer-
cheurs van de P-. D. achterhaald
en opnieuw achter slot en grendel ge
zet.
In de nacht van Zaterdag op Zon
dag is hij aan een uitvoerig verhoor
onderworpen, waarbij zijn schuld on
omstotelijk kwam vast te staan.
Op grond van aan het licht gekomen
feiten zal hij dan ook binnen afzien
bare tijd voor een bijzonder gerechts
hof terecht staan*
Nagedachtenis Dr. Polak
geëerd
Gisteravond werd in het Concert
gebouw te Amsterdam een samenkomst
belegd door het bestuur van de Alge
menen Nederlandsen Diamantbewerkers-
bond om de nagedachtenis te eren van
Dr. Henri Polak, stichter en gedurende
bijna, een halve eeuw leider van deze
vakbond. Wijlen dr. Polak was in so
ciaal, politiek en cultureel opzicht een
figuur van nationale en internationale
betekenis.
Dr. Henri Polak is begin 1943 op bijna
75-jarige leeftijd aan longontsteking
overleden, waarmede hij het lot van
vele tienduizenden deportatie naar
Polen ontlopen is.
H.M. de Koningin is voornemens in de
loop van deze week voor enige dagen
naar Engeland te vertrekken om afscheid
te nemen van den Koning, de Koningin
en de Kon. familie. ZU zal dan tevens enigè
persoonlijke zaken afwikkelen.