Een socialistische volkspartij op brede grondslag Het begin van een nieuwe periode in de Nederlandse politiek? Van Genechten pleegt zelfmoord Seyss en Sauckel verantwoordelijk voor arbeidsdeportatie Speer ook onschuldig" Sjarir's regering naar het binnenland? Verklaring Nederlandse regering Soberheid DONDERDAG 13 DECEMBER 1945. Directeur: M. J. Roggeveen. Hoofdredactrice: X. TaaCallo, 3e Jaargang No. fH Ikmaarder .DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING UITGAVE. STICHTING. „DE VRIJE ALKMAARDER'' ACHTERDAM 24. TELEF. REDACTIE 1274. TELEF. ADMINISTRATIE 3#71. De Secretaris van de studiecommis sie, gevormd door verschillende poli tieke parijen en groepen, schrift aan het A. N. P.: Er is overlegd tussen de besturen van verschillende politieke parttien (de 8. D. A. P., de R, K. S, P„ de C, H, U. de V, D. B. de C. D. U.) en het bestuur van de N. V. B., het geen gevolgd werd door gezamenltike besprekingen met delegaties van een deel dezer partijen, benevens enkele groepen. Het stadium, waarin dit over leg thans verkeert, maakt de publica tie van een aantal gegevens wenselijk. In Augustus, September en October werden afzonderlijke, inleidende be sprekingen gehouden, die openhartig en in goede geest zijn gevoerd. Er werd o.m. teruggegrepen op ervaringen uit de illegale periode. Toen immers kwam een sterke radicalisering en een ontwikkeling in socialistische richting op vele plaatsen aan het licht, en daarmede de noodzaak tot concentra tie dezer krachten. Daarnevens groei de verzet, zowel tegen de kapitalis tische productieverhouding =n en hun gevolgen van den mens als tegen de verouderde scheidslijnen In ons poli tieke leven. Een doorbreking daarvan werd toen, en wordt nog heden, door velen noodzakelijk geacht. De wil tot vernieuwing waarvan allerwege spra ke is, komt voorts o.m. tot uiting in de erkenning, dat ons volk voor his torische problemen van de grootste betekenis is geplaatst, waarbij per soonlijke verantwoordelijkheid voor 't gemeenschapsleven en voor de grond slagen onzer beschaving moeten wor- d?n erkend en aanvaard. Het werd in deze besprekingen ge waardeerd, dat de N. V. B, de metho de van overleg heeft gekozen en niet is ingegaan op het verlangen van een minderheid van haar leden, die aan vankelijk de stichting van een nieu we partij wenste. Principiële bereikt. overeenstemming Het gesprek met de partijen afzon derlijk wekte de verwachting, dat ge zamenlijke onderhandelingen van de S. D. A, P„ de V. D. B.. de C. D. U een deel van de Chrlstofoorgroep en de N, V, B, uitzicht konden openen op de vorming ener nieuwe partij. Zoals wij deze week reeds mededeel den hebben deze besprekingen geleid tot principiële overeenstemming ten aanzien van de politieke grondslagen en de waarborgen, welke voor een der gelijke samenwerking moeten worden gesteld. Enkele andere principiële pro blemen zijn nog in discussie. Aan de samenwerkende parttien en groepen zal een kort program van be ginselen van een te stichten nieuwe, socialistische volkspartij op brede grondslag, worden voorgelegd, alsme de een ontwerp-urgentieprogram, wan neer daaromtrent in de studiecommis sie overeenstemming zal zijn bereikt. De leden der partijen zullen worden geraadpleegd. Het behoeft geen betoog, dat deze partijen en groepen in hun beoorde ling van de plannen vrij staan. Zij zullen daarover hun leden en partij instanties dus hebben te raadplegen. Zowel de leiding als de leden hebben behoefte aan zorgvuldig beraad, ter voorbereiding der beslissing, die voor iedere deelnemende partij, uiteraard door haar congres zal worden geno men. Voorspellingen omtrent de uit komst zijn voorbarig, doch het zojuist genoemde voorlopige resultaat van het werk der commissie opent de moge lijkheid van een gunstige ontwikkeling. Het mag bovendien worden aange nomen, dat een bredere kring in de vérdere voorbereidingen kan worden betrokken en dat de uitvoering der plannen in de Nederlandse politiek het begin zou betekenen van een nieu we periode. Dat hierdoor, niet het minst onder vele jongeren, die in 1946 voor het eerst naar de stembus gaan. een nienw élan en een grote toewij ding voor het openbare leven zullen worden gewekt, is de verwachting der commissie. Zij zal over haar verdere werkzaamheden zo spoedig mogelijk verslag uitbrengen. Prof. Dr. R. van Genechten, de ge wezen procureur-generaal, die op 17 October door het Bijzonder Gerechtshof te 's-Gravenhage ter dood was veroor deeld wegens het opzettelijk in tijd van oorlog hulp verlenen aan den vijand, heeft zich, naar het A. N. P. verneemt, in de strafgevangenis te Scheveningen door ophanging van het leven beroofd. 29 December a.s. zou de zaak-van Genechten voor de Bijzondere Raad van Cassatie te 's-Gravenhage hebben ge diend. Van Genechten was 25 October 1895 te Antwerpen geboren en heeft o.m. ge studeerd aan de Vlaamse hogeschool te Gent. Als activist is hij indertijd uitge weken naar Nederland. Driemaal per week post naar Indië Met ingang van 18 December ral voorlopig elke Dinsdag, Donderdag en Zaterdag een vliegtuig van Schiphol naar Batavia vertrekken. Tot nader order kan slechts post me degegeven worden voor Italië, Egyp te, Brits-Indië en Ned.-ïndië. In het verhoor, dat kort voor de aan vang van het proces werd afgenomen, heeft Speer, de Duitse ex-minister voor Bewapening, verklaard, dat Seyss-In- quart verantwoordelijk gesteld moet worden voor de uitvoering van Sau- ckel's orders aangaande deportatie van arbeiders uit Nederland. Toen hem na deze verklaring werd gevraagd, of hij het ermee eens was, dat Hitler's vertegenwoordiger in Hol land schuldig was aan de misdaad ar beiders gedwongen te hebben naar Duitsland te gaan, ontweek Speer het antwoord door te zeggen: „Ik kan die vraag niet beantwoorden". Sauckel heeft bij zijn verhoor verklaard, dat de aan tallen arbeiders, die uit Holland moes ten komen, aan Seyss werden opgege ven, die er dan voor zorgde dat ze er kwamen. Speer beweerde persoonlijk zeer sterk gekant te zijn ^eweest tegen het rigou reuze optreden van Sauckel in het Wes ten, omdat hijzelf er de voorkeur aan gaf de productie in de bezette landen op te voeren. „Arbeitseinsatz" legaal. In correspondenties heeft Sauckel be weerd, dat de a-' eidskrachten uit het buitenland in het geheel niet gedepor- In een uitzending van Dinsdag van het ondergrondse radio-station „De Stem van het Vrije Indonesië" werd o.m. gezegd „Aangezien Batavia Iedere dag meer en meer een nest wordt van de gealiëerde en Nica-hoofdkwartieren, is het raadzaam voor de republiek haar hoofdkwartier te verplaatsen naar het centrum van Java, ten einde in staat te kunnen zijn haar taak ongehinderd te volbrengen." Nood-universiteiten in Indonesië. Uit Batavia wordt gemeld, dat twee r.ood-universiteiten te Batavia en Ban- doeng zullen worden geopend voor res pectievelijk de studie in de medicijnen, rechten en letterkunde en de studie in de techniek en de landbouw. teerd waren, doch allen legaal gekomen waren. Speer heeft in de ondervraging ook toegegeven, dat in het hoofdkwartier plannen besproken zijn om bij de terug tocht uit Rusland alle mannelijke bur gers krijgsgevangen te maken ten einde te voorkomen dat ze het Sowjetleger zouden versterken. Rosenberg op zijn beurt heeft ver klaard, dat hij herhaaldelijk brieven geschreven heeft aan Sauckel om hem te waarschuwen tegen de hardvochtige methoden, die bij de werving werden toegepast. Hij gaf daarbij echter toe, dat hij nooit geprotesteerd heeft tegen he principe van gedwongen deportatie: „In geen enkel opzicht verzette ik mij tegen orders, die Sauckel voor den Führer uitvoerde". Opmerkelijk is voorts nog de verklaag van Speer, waarin hij zeide, dat hij evenmin kon weigeren buitenlandse arbeiders aan te nemen als de eerste de beste fabrikant. Voor het Tribunaal te Neurenberg werd door den Amerikaansen prosecu- tor Dodd een verklaring van onze re gering voorgelezen inzake de deportatie van Nederlandse arbeiders naar Duits land. De „uitzending" begon eind April 1942 op grote schaal. In de maanden Mei en Juni 1942 werden resp. 22.000 en 25.000 metaalarbeiders weggevoerd. Na dien vertraagde het tempo, doch in October werden weer 26.000 mannen naar Duitsland gebracht en moesten ook de kleine bedrijven personeel laten registreren. Deze methode werd grondig gewijzigd in November 1944 met het invoeren van de razzia's. Alleen al in Rotterdam en Schiedam werden resp. 50.000 en 5.000 mannen van de straat opgepakt en weg gevoerd. Deze actie door den Duitsen luitenant Haupt „Menschenfang-aktion" genoemd werd in het Noorden en Oosten van ons land voor mannen tot 60 jaar doorgevoerd. Thans, zeven maanden na de algehele bevrijding van Nederland, ligt er een stuk ter tafel van de Volksvertegenwoor diging zoals deze na veel vijven en zessen tot stand ia gekomen waarin de regering de lijnen van haar beleid uit eenzet. Vóór alles zij geconstateerd, dat de taak waarvoor onze regeerders zich mo menteel gesteld zien, zo groot, zo inge wikkeld en zo veelomvattend is, terwijl de bronnen, zowel materiële als geeste lijke, waaruit geput kan worden zo zijn verdroogd of verzand, dat men de be oordeling van de plannen o.i. steeds van uit deze wetenschap moet bezien. Het beeld, dat uit dit uit 21 paragra ven bestaande stuk naar voren komt is« soberheid. Sober is de taal, waarin het geschreven werd; geen stoer beleid en vaste richtlijn komt in dit uitgestippelde regeringsbeleid naar voren. In meerdere paragraven wordt boven dien wel uiterst sober aangegeven, waar uit de plannen van de regering bestaan. Hoe bewust de opstellers van de nota hiervan waren, blijkt duidelijk uit de zin: „De minister ontveinst zich geenszins, dat het beeld, in deze nota getekend, over het algemeen nauwelijks voldoende bevre diging kan schenken." Sober vooral ook, zien we de vooruit zichten, waaronder het Nederlandse volk in de eerste hoeveel? jaren zal moe ten leven. Export, ten koste van een matige rant soenering; oorlogsschade, die door het volk in zijn geheel zal moeten worden gedragen; evacuëring van tienduizenden uit Indonesië, waarvoor in ons berooide land zo goed mogelijke huisvesting, kle ding en materiële ondersteuning zal moe ten worden verzorgd. Wij klagen niet, wij mogen niet klagen, omdat wij sober zullen moeten leven. Ieder zal naar vermogen in het herstel bij moeten dragen, zowel financiëel ais door zijn ingespannen arbeid tot ver hoging van onze productie. Wij klagen niet, maar wel zijn wij enigszins teleur gesteld, indien wij in de nota vrijwel vergeefs zoeken naar principiële lijnen waarlangs de regering wil mede-bouwen aan het herstel. Er wordt in de nota gesproken over een nationaal welvaartsplan. Omtrent de inhoud daaraan (nationalisatie van bepaalde bedrijven?) of de principiële economi sche richtsnoeren volgens welke het zal worden opgesteld, wordt echter geheel gezwegen. Ook in de paragraaf over de loon- en prijspolitiek treft ons het ge brek aan een vast richtsnoer, volgens welk in deze gehandeld zal worden. Naast een „loonplafond" zal een „loon- vloer" worden vastgesteld, doch juist bij de noodzaak van de prijsbeheersing, wordt volstaan met de opmerking, dat deze slechts „binnen zekere grenzen moge lijk is." Een juiste loon- en prijsbeheersing is nu eenmaal een vrijwel onoplosbaar pro bleem wanneer geen principiële econo- 'mische politiek wordt gevoerd, doch het aangeven van een oplossing in de rich ting van het beschikbaar stellen van levensmiddelen van gelijke voedings waarde in verschillende prijsklassen, hjkt ons in deze toch wel de weg van de geringste weerstand. Over het beleid politieke delinquenten wordt eveneens nog steeds weinig con creets medegedeeld. Zowel dit als het zuiveringsprobleem, ligt dan ook wel zeer zwaar op de maag, doch door een slappe aanpak juist van déze erfenis van de (Zie vervolg pagina 6). Naar de „Nat. Rott. Courant" ver neemt, zal jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, oud G. G van Ned. Indië, worden benoemd tot ambassadeur te Parijs. Inzake de problemen in Syrië en de Levant is tussen Engeland en Frank rijk een accoord tot stand gekomen. O.m. zullen de Britse en Franse strijdkrach ten gelijktijdig uit de Levant worden teruggetrokken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1945 | | pagina 1