De wedstrijd tussen geluid
en snelheid
Tweede Kamer
(C Een inieressani schouwspel: J
ii.
In ons vorig artikel merkten we op
dat een overvliegend vliegtuig in
Lindbergh's glorietijd voor den toe- 1
schouwer een evenredige beeld- en
geluidvergroting resp. - verkleining
vertoonde, waarbij de gehoorsafstand
aan weerszijden van het zenith nage
noeg gelijk wae.
Bij de opvoering van de snelheid Is
deze gelijkheid verdwenen en bij het
bereiken van 1200 K.M. per uur (snel
heid van het geluid) zal de ervaring
van een voetganger in een ontmoeting
met zo'n snelheidsmonster een ver
rassende zijn! Hoe?
Stilte tot...
Practisch onmogelijk, maar nu, in
dit voorbeeld voor ons gemak, be
weegt het vliegtuig zich met 1200 K.M.
per uur laag over de grond. Stel het
geluid van ons theoretische vliegtuig
is zo sterk, dat wanneer het zich op
10 K.M. afstand, evenwijdig aan de
horizon verplaatst, nog juist een zwak
gezoem te horen is. De gehoorsafstand.
is du- 10 K.M. Nu komt het recht op
ons af. Op 10 K.M. afstand is het met
de kijker reeds te zien. Het zwakke
gezoem horen we echter niet. Nader
komt het, groter wordt het, ge=n ge
luid. Na 15 seconden is het op 5 K.M.
reeds met het blote oog te onderschei
den, doodstil is het. Zes seconden la
ter: het is tot op 3 K.M. genaderd:
Stilte. Nog een zes seconden later,
stilte.... één seconde, twee seconden.,
daar is ie: een explosie van geluiden!
Onze hele portie decibels (geluidseen
heden) die we in een halve minuut
hadden moeten verwerken, hebben we
ineens gekregen. Het motorgedonder
op 10 K.M. afstand-opgewekt -ent 'dat
ons oor na 30 seconden als een zacht
gezoem had moeten ontvangen, is even
als de gehele toenemende „geluids
streep" gelijk met de lawaaimaker
I aangekomen: De geluidsstreep is in
gekrompen tot een „geluidspunt".
De daverende geluidspunt, het ac-
coord van een halve minuut motorge
ronk, is na het passeren van het vlieg
tuig overgegaan in een snel afnemen
de geluidsstreep die in het begin de
intensiteit heeft van het oorspronke
lijk motorgeluid. Het opmerkelijke
hierbij is, dat deze geluidsstreep niet
een halve, doch een volle minuut
duurt. Immers na een' halve minuut
zal het vliegtuig de maximum gehoors
afstand van 10 K.M. hebben bereikt.
Het op dit punt opgewekte geluid
treft na een halve minuut ons oor, het
ogenblik dus waarop het toestel zich
reeds op 20 K.M. afstand van ons be
vindt.
Bovenstaande theoretische veronder
stelling, getoetst aan onze eigen erva
ring en met het geluid van overvlie
gende jagers, léidt tot de uitspraak,
de grens van de gehoorsafstand van
een aanvliegend vliegtuig neemt af,
naar mate de snelheid toeneemt en
wordt nul wanneer de snelheid van
het toestel gelijk is aan die van het
geluid. De grens van de gehoorsaf
stand van een afvliegend toestel wordt
daarentegen groter naarmate de snel
heid toeneemt.
Een voorbeeld uit de practijk.
Om een voorbeeld te vinden van 'n
snelheid groter dan het geluid, be
hoeven we onze toevlucht niet te ne
men tot de theorie. Een geweerkogel,
een granaat en zelfs een vallende bom
bereiken snelheden groter dan het ge
luid. Hier geldt niet het bezwaar dat
de lucht t.a.v. het bewegende voor
werp de weerstand van een vaste stof
biedt. Genoemde voorwerpen dringen
zich bij voorkeur in vaste stoffen of
deze nu mensenvlees, pantserplaat of
samengeperste lucht genoemd worden.
In Duitsland, het land waar men het
meest met dergelijke zaken te maken
had, heeft men een theorie ont
wikkeld over vallende bommen, die
tengevolge van de enorme hoogte
waarvan ze geworpen werden, een
snelheid kregen die groter was dan
het geluid. Ze vonden voor deze snel
heid de prachtige naam van Ueber-
schalL-geschwindigkeit.
De theorie kwam hierop neer, dat
de bom die je hoorde gieren, niet in
je nabijheid viel, terwijl van de bom
die binnen een bepaalde cirkel in je
nabijheid ontplofte, eerst de explosie
en daarna pas het gieren gehoord
werd.
Tot slot van dit praatje wordt er
nog op gewezen, dat voorwerpen die
zich met snelheden groter dan die
van het geluid verplaatsen, in de lucht
geluid veroorzaken op dezelfde manier
als de bliksem de donder oproept.
Voor een kogel heet dit geluid de
kopgolf en deze wordt gehoord als
een zwiepend geluid in de afvuurin-
richting. J. Schutevaër.
Uit het radioprogramma
van morgen
HILVERSUM 1: 6.45 Ochtendgymnastiek.
7.en 8.Nieuws. 12.Gr.pl. 12.30 Ne
derland gaat weer aan de slag. 12.35
Ensemble Jetty Cantor. 13.Nieuws.
13.20 Orkest Carlo Carcassola. 14.PCJ.
15.Voor de vrouw. 15.15 Gr.pl. 16.
Godsd. halfuurtje 16.30 Lucie Waringa,
sopraan en Jeanne de Lange Kooijman,
piano. 16.45 Montessoriklasje. 17.Radio
jeugdkrant. 17.30 Sylvester trio. 1£'.Piet
Coomans en zijn orkest. 18.30 Kwartier
voor de arbeid. 18.45 Tony Schifterstein.
19.— Nieuwsberichten. 19.15 Reportage.
19.30 Ensemble George Frank. 20.— Ne
derland herrijst. 20.15 Concertgebouw
orkest o.l.v. Eduard van Beinum, Ferd.
Holmann, viool. 22.15 Mens en Maatschap
pij. 22.30 Gr.pl. 23.— Nieuws. 23.15 Avond
wijding. 23.30 Sluiting en Wilhelmus.
HILVERSUM 2: 20.30 Toespraak door
drs. D. de Jong. 20.35 Eddy Walis speelt.
21.Regeringsvoorlichtingsdienst ant
woordt. 21.15 Cantabile-septet. 21.45
Avondwijding. 22.Nieuws. 22.20 Orkest
van de week. 22.58 Sluiting en Wilhelmus.
Druk. Dagblad voor Nrd.-Holland N.V.
(Vervolg van pag. 1)
Voor den landbouwer is het uurloon
nu vastgesteld op 60 et. Dit betekent
voor vele streken meer dan het dub
bele. Een bedrag van 50 per week als
minimumloon zou waarlijk niet zo veel
zijn, maar wij kunnen het niet geven.
De berekening van het wetenschappe
lijk bureau van de comm. partij, welk
komt tot een bedrag van ruim 47
voor het levensmiddelenpakket, is on
juist. aangezien daarbij verschillende
posten dubbel zijn geteld. De prijzen
van het levensmiddelenpakket zijn goed
in de hand gehouden.
Wat voor de mijnwerkers is beschik
baar gesteld, is gedaan uit nood. Maar
voor de anderen kunnen wij het niet
doen, omdat wij het niet hebben.
Er wordt tegen gewaakt, dat de
D U W. arbeiders onttrekt aan het be
drijf. Daarvoor zijn de D.U.W.-werken
in Drente stopgezet.
Nu er daar geen werk meer is in het
vrije bedrijf, zullen deze arbeiders in de
N.O.-polder worden tewerk gesteld.
De minister voor de landbouw, visse
rij en voedselvoorziening, de heer
Mansholt, geeft enkele cijfers voor het
levensmiddelenpakket. In Juni is de
toeslag getaxeerd op 800 millioen. In
werkelijkheid is dit 630 millioen ge
worden. Hierin zit 126 millioen steun
aan de landbouw, 228 millioen steun
aan den consument, 216 millioen toeslag
op geïmporteerde producten.
Voor onze landbouw is hdt
een levenskwestie, dat alle on-econo-
mische bedrijven worden samengevoegd
tot eenheden. Deze on-economische be
drijven liggen voor het merendeel be
neden de 4 ha.
Het is gevaarlijk steeds maar te zeg
gen, dat onze landbouw op zulk hoog
peil staat. Er zijn streken, waar dit niet
het geval is.
De minister acht de tijd gekomen,
langzamerhand het aantal artikelen van
de distributie te verminderen. Hü deelt
mede, dat grutterswaren, peulvruchten,
biscuits, koek. cacao, verschillende ver
snaperingen 'vrij zullen worden gegeven.
Ook het varkensvlees zal in de naaste
toekomst wel vrij komen. Brood nog
niet, doch alleen uit de overweging, dat
het brood anders als veevoer zal worden
aangewend.
De Heer en Mevrouw
VAN TIEL—ROHDE
betuigen, mede namens de kinderen, hun oprechte dank,
in het bijzonder aan vrienden, kennissen en buren voor de
overweldigende belangstelling bij hun 25-jarig huwelijks
feest ondervonden-
Heiloo. December 1945.
Oosterzij I 169.
Met grote vreugde geven
Wij U kennis van de ge
boorte van onze dochter
FLORA TOSCA.
J- A. EGETER—ZOOMER.
J. EGETER.
Heiloo, Kerklaan 58-
18 December 1945.
Tijdelijk Centraal Zieken
huis Alkmaar.
.Verloofd:
CARLA OOMS
en
TON VAN AMSTERDAM.
Alkmaar, Tesselschadestr. 12-
Castricum, Alkm.str.weg 75-
Alkmaar, 23 Dec- 1945.
Receptie thuis van 3-4 K" uur
Verloofd:
PAULINE V. d. KLUNDERT
en
HERMAN WAGENAAR-
25 December '45.
Thuis 24 uur.
Nieuwlandersingel 40
DANKBETUIGING-
Aan allen die blijken gaven
van belangstelling tijdens de
ziekte en na het overlijden
van onze geliefde Echtge
noot, Vader en Behuwdvader
JACOB ZWAAN,
betuigen wij onze hartelijke
dank-
Wed. JZWAAN—KLUIT
en Kinderen.
Boekelermeer B 80-
DANKBETUIGING-
Hiermede zeggen wij allen
hartelijk dank voor de vele
blijken van belangstelling
ondervonden bij ons 25-jarig
huwelijksfeest.
JOH. BLOKKER-
L. BLOKKER—
BOBELDIJK
en Kinderen-
Zuidscharwoude, B 36.
December 1945. i
Heden overleed zacht
en kalm, na een lang
durig, doch geduldig ge
dragen lijden, in het
St- Elisabeth-Ziekenhuis
te Alkmaar, onze innig
geliefde Vrouw. Moeder,
Behuwd, en Grootmoeder,
Dochter, Behuwddochter,
Behuwdzuster en Tante,
Mevrouw
DIRKJE TUINMAN,
geb. KOMEN,
in de ouderdom van
55 jaar.
Dat zij ruste in vrede-
Alkmaar,
P. TUINMAN.
H-H.waard,
G. GRIN—TUINMAN.
JAC, GRIN
en Kinderen-
Alkmaar.
M. CHRISTIANI
TUINMAN.
J- CHRISTIANI
en Kinderen.
D. VAN HOUTEN-
TUINMAN-
W. A. VAN HOUTEN
en Kinderen-
Hilversum,
JOS. TUINMAN.
Alkmaar,
Wed- M. KOMEN—
KORVER.
N-Niedorp,
Wed. G- TUINMAN-
WONDER.
Alkmaar, 17 Dec- 1945.
Bruinvisstraat 22.
De begrafenis zal plaats
hebben op Vrijdag 21 Dec.
op de Gemeente-Begraaf
plaats,
Vertrek van het St- Eli
sabeth-Ziekenhuis n.m. 2
uur-
Door omstandigheden is
de begrafenis van wijlen
JACOB VERWER
in plaats van Donderdag
middag 2 uur namiddags
3.15 uur.
Koedijk, 18 Dec- 1945.
t Heden overleed, tot
onze diepe droefheid,
vrij plotseling, na voor
zien te zijn van de H.
Sacramenten der ster
venden, onze geliefde
Echtgenote en zorgzame
Moeder, mej.
CLARA HEUSY,
geboren ANDERSEN,
in de ouderdom van
46 jaar.
B- H. HEUSV.
MARIA.
KITTY.
Alkmaar, 18 Dec. 1945.
Regulierslaan 14a-
Mevr. LEESBERG, Kenne-
merstraatweg 17, vraagt een
DAGMEISJE,
huishoudster en werkster
aanwezig.
Gevraagd
FLINKE HULP
in de huishouding, van 8.30
tot 3 uur
CABELJAUSTRAAT 8.
Mevr. BOOIJ, Zevenhuizen
4, vraagt een
MEISJE,
van half 9 tot 3 uur.
Aanm. tussen 78 uur-
NET MEISJE
21 jaar, zag zich gaarne ge
plaatst in een winkel. Br.
onder no- 5449 bur. DVA,
Gevraagd
NET MEISJE
voor dag of dag en nacht.
Mevr. VAN TIL, Boterstr. 20-
Nette juffrouw, 38 jaar.
zag zich liefst geplaatst als
HUISHOUDSTER,
op boerderij, omgeving Ab-
bekerk. Brieven onder no-
5429 bureau DVA
TE HUUR
in Castricum, Geelvinkstraat
43, 2 bovenkamers met vrije
keuken en '/i zolder. Huur
prijs 5 per week-
FLINK MEISJE,
25 j. voor werkzaamheden
des midd-, av- of event. Zond.
Ook bekend met serveren.
Gaarne brieven onder no.
5448 bureau DVA-
NET PERSOON,
1. 43 j. met verantwoorde
lijkheidsgevoel biedt zich aan
als chauffeur voor luxe auto
of luxe bestelwagen. In het
bezit van telefoon en rijbe
wijs A- Br. onder no. B 507
bureau DVA.
LEERLINK-KOK
of aankomende banketbakker
b- z. a. Brieven onder no.
5467 bureau DVA.
Gevraagd door dame b. b. h.
gem. of ongem.
ZIT-SLAAPKAMER
met stookgelegenheid, met
zonder pension. Brieven on
der no. 5445 bur. v. d. blad-
Dame alleen, op leeftijd, goed
gezond, met pensioen, in be
zit van eigen meubelen,
ZOEKT EEN SUITE
(zit- en slaapkamer) met volle
kost. Brieven B 34 Agent
DVA Oosterweg 13, Bergen
(N.H-)
TE KOOP GEVRAAGD
een RADIOTOESTEL, even
tueel te ruilen voor mooie
lap stof voor herencostuum
met bijbetaling. Br. met in
lichtingen vóór 21 Dec- p/a.
DAUVE, Frans Halsstraat 25
Het bestuur der Orde van
Advocaten in het Arrondis
sement Alkmaar maakt be
kend dat in verband met de
feestdagen. de advocaten
kantoren in dit arrondisse
ment op MAANDAG 24 DEC.
en MAANDAG 31 DEC-
GESLOTEN ZULLEN ZIJN.
Rijkstelefoniste vraagt
ONGEM. ZITSLAAPKAMER-
Br. no. 5463 bureau DVA-
Aangeboden een
KLEERMAKERSMACHINE-
G. KLÜNNEN, Hofdijkstraat
13, Alkmaar.
MELKZAAK TE KOOP
(gem. bedrijf)
Tuindorp in Amsterdam, zeer
modern geïnst- Brieven onder
no. 5466, bureau DVA.
