N.S.B.-ers hielpen Duitsers in 1940
Personalistisch
socialisme
Engels communiqué over Londense
besprekingen
Streven naar overeenstemming primair
VAN MOOK IS TEVREDEN
Nieuw-Amsferdam met 3800
repatriërenden onderweg
J)
'yJAG .3 I i?R 1945,
Directeur: M. J. Roggeveen.
Hoofdredactrice: E. TaaCallo.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING „DE VRIJE ALKMAARDER"
ACHTERDAM 20. TELEF. REDACTIE 2274. TELEF. ADMINISTRATIE 2971.
Als men vroeger voor het socialisme
propaganda maakte, werd er dikwijls
geantwoord: „Ja, als alle mensen maar
goed waren, dan zou het met' die heil
staat wel lukken. Maar zolang de men
sen blijven zoals ze zijn, wordt het toch
niets. Verander dus eerst de mensen".
Hierop plachten de socialisten te ant
woorden: „Dat gaat niet, dat is nu wel
gebleken. Het Christendom wordt al 19
eeuwen gepredikt en we zijn nog even
ver. Maar Marx heeft ons geleerd, dat
de gedachten der mensen door hun
maatschappelijke omstandigheden be
paald worden. Als dus de maatschappij
verandert, veranderen ook de gedachten
en daardoor de handelingen der men-
"sen".
De socialist had in zoverre gelijk, dat
men zich omtrent een verheffing van
het algemeen zedelijk peil der mensen
geen illusies moet maken. Al zou men
een enkelen ondernemer tot de erken
ning gebracht hebben, dat zijn arbei
ders geen menswaardig bestaan hadden
en al had hij zich gedrongen gevoeld,
daarin verbetering te brengen door de
lonen te verhogen, dan had hij dit plan
misschien toch niet tot uitvoering kun
nen brengen, omdat dan zijn bedrijf in
de concurrentie met minder goedwil
lende ondernemers te gronde zou zijn
gegaan. Die minder goedwillende on
dernemers konen alleen door de macht
van de staat of van de vakverenigingen
tot anders handelen gebracht worden.
Een beter georganiseerde maatschappij
zou het de mensen minder moeilijk ma
ken, op de juiste wijzee te handelen.
Aan de andere kant had de eerste
spreker toch ook voor een deel gelijk.
Want hop goed men de economische
structuur der maatschappij van staats
wege ook regelt, ook hier geldt: met
onwillige honden is het slecht hazen
vangen. Het komt niet alleen aan op de
goede maatregelen, maar ook op de
mensen, die de maatregelen moeten uit
voeren. De oude Romeinen wisten het
al: wat baten wetten zonder ezden? Wat
baten goede voorschriften met corrupte
ambtenaren?
Het socialisme heeft dus twee zijden:
een economische en een zedelijke. Bei
den moeten in het oog gevat worden.
En het is een eenzijdigheid van de
marxistische sociaal-democratie geweest,
dat zij t eeenzijdig naar de economische
kant geörienteerd was.
Als reactie hierop is het dan ook te
beschouwen, dat nu de leus van „perso
nalistisch socialisme" wordt aangehe
ven. Leest men, wat van verschillende,
zijden hierover geschreven wordt, dan
is daarin nog tweeërlei te onderschei
den. In de eerste plaats wordt een be
roep gedaan op ons verantwoordelijk
heidsgevoel, ons gevoel voor gerechtig
heid en naastenliefde. Dit gevoel leeft
in alle weldenkende mensen, ongeacht
of zij dit op het Christendom baseren
of op een andere wereld- en levensbe
schouwing. Maar het is zwak tegenover
hebzucht en eigenbaat in een maat
schappij, die op winstbejag gebaseerd is.
In de tweede plaats ligt in dat begrip
„personalisme" opgesloten de eerbied
voor de menselijke persoonlijkheid. Dat
wij die in deze tijd zo op de voorgrond
snellen komt wel hierdoor, dat wij een
gruwelijke periode achter de rug heb
ben, waarin die eerbied zozeer werd
geschonden. Daarom zal geen maat
schappelijke inrichting ons kunnen be
vredigen, waarin de menselijke per
soonlijkheid niet wordt geëerbiedigd.
Het beginselprogram van de S.D.A.P.
heeft dit reeds in 1937 aldus uitgedrukt:
„Voor de S.D.A.P. is de strijd ymp de
Gisteren is het volgende communiqué
door Downingstreet uitgegeven.
De Britse eerste minister vergezeld
door den minister van Staat, den chef
van de Imperiale Generalen Staf en
den Britsen ambassadeur te 's-Graven-
hage hielden Donderdag een bespreking
te Chequers met den Nederlandsen mi
nister-president, den minister van
Overzeese gebiedsdelen en den waar-
nemenden minister van Buitenlandse
Zaken, tezamen met den Luitenant-
Gouverneur-Generaal van Nederlands-
Indië en den Nederlandsen ambassadeur
te Londen.
De bespreking betrof de toestand op
Java, die in de laatste tijd is achteruit
gegaan en de meest doelmatige wijze
om rust en orde te herstellen. In de
loop van deze besprekingen, die een
bevredigend resultaat hadden, werd de
Britse redering volledig op de hoogte
gesteld van de consequente en vooruit
strevende politieke gedragslijn, welke
de Nederlandse regering gevolgd heeft
en voornemens is te volgen met betrek
king tot het Indonesische vraagstuk. De
Britse regering bevestigde haar ver
plichting jegens haar Nederlandse ge
allieerden om zonder uitstel een toe
stand van veiligheid te scheppen waar
in het voor de regering van Nederlands-
Indië mogelijk zal zijn besprekingen met
representatieve Indonesiërs voort te zet
ten.
De respectieve regeringen waren het
er over eens, dat een oplossing van het
politieke conflict beschouwd moet wor
den als een essentiële bijdrage tot de
succesvolle vervulling van de taak door
het oppercommando van de gealliëerde
mogendheden toevertrouwd aan Groot-
Brittannië om de Japanse bezetting van
deze gebieden te liquideren en dat, voor
wat dit betreft, dit een gemeenschap
pelijke zaak is van de Britse en Neder
landse regeringen en van het Indone
sische volk.
De Britse en Nederlandse regeringen
zijn het daarom eens over de gedrags
lijn om te bevorderen, dat de leiders
van de nationalistische beweging tot
overeenstemming komen met de Neder
landse autoriteiten.
Middelerwijl zullen onmiddellijk ver
dere stappen worden genomen om zo
veel als mogelijk is, de veiligheid te
verzekeren van de krijgsgevangenen en
geïnterneerden in Indonesië, die be
dreigd worden door geweld der extre
misten.
Nadat de besprekingen in Londen
waren afgelopen, heeft van Mook op
e^n persconferentie nadere uiteenzet
tingen gegeven. Hij zeide o.m.:
„De besprekingen met de Britten
leidden tot bevredigden overeenstem
ming tussen het Britse- en Nederlan<V
se gezichtspunt. Bevredigende resulta
ten werden bereikt".
maatschappelijke gerechtigheid onver
brekelijk verbonden met de eerbied
voor de menselijke persoonlijkheid". In
de toelichting bij het programma van
de Ned. Volksbeweging staat het zo: De
grenzen van het beslag der gemeenschap
op den enkeling worden steeds bepaald
door de waarde en roeping van den
menselijken persoon.
Wordt de socialistische gemeenschap
verwezenlijkt door economische orde
ning of door persoonlijke toewijding?
Het is niet ofof.
Het is enen. C. H. K.
Van Mook legde er de nadruk op,
dat er tussen hem en de Nederlandse
regering nooit verschil van mening
was geweest, en dat hjj nooit tevoren
een zo grote overeenstemming had
meegemaakt. „Het kabinet en ik zijn
één voor wat gedaan zou moeten wor
den en kan worden". Van Mook zei
verder: „Ik denk niet dat het lang zal
duren eer iets meer bepaalds kan wor
den gezegd na de aanstaande her
nieuwde besprekingen met de Indo
nesiërs, daar ik van mening ben, dat
een overeenstemming niet alleen zeer
wel mogelyk maar zelfs waarschijn
lijk is. Wij erkennen, dat de nationa
listische aspiraties in Azië vaste wor
tel hebben geschoten en op realistische
wijze bevredigend zouden moeten
worden".
Britse overval op
Indonesische politie
De gehele Indonesische burger
lijke politie te Batavia is door ge
neraal Christison ontbonden. Alle
leden van de politie, officieren en
manschappen beide, zijn ontwapend
en in hun hoofdkwartieren opge
sloten. Het dragen van uniformen
is verboden. Een grootscheepse over
val door de Britse militaire polit'e
op de Indonesische politie-hoofd-
kwartieren had een volledig succes,
daar vele Indonesische politie-man-
schappen niet aanwezig waren. De
aanwijzingen zijn, dat zij een „tip"
hadden gekregen omtrent de Britse
voornemens.
Vrijdagmiddag overhandigde generaal
G. Simond, opperbevelhebber van de Ca
nadese troepen in Nederland aan den
wnd.-burgemeester van Amsterdam, den
heer F. de Boer, een bronzen herinne-
rings-plaquette, die in de Berlagebrug
ingemetseld zal worden.
Seyss Inquart:
In een intervieuw dat Mr. A. M. Ba
ron van Tuyll van Serooskerken, ver
tegenwoordiger van de Nederlandse re
gering bij het proces tegen de oorlogs
misdadigers te Neurenberg, aan een
redacteur van het A.N.P, toestond, heeft
hij het een en ander verteld over het
geen binnenkort door den Fransen aan
klager over het Nederlandse aandeel in
de processtukken ter sprake zal wor
den gebracht.
O.m. zal een „vertrouwelijk rapport
van Seyss Inquart aan Hitier" worden
overlegd, waarin Seyss de toestand in
Nederland beschrijft gedurende de pe
riode van 29 Vei tot 19 Juli 1940.
Zeer bela-i gwekkend is de passage,
waarin het aandeel van de N.S.B.-ers in
de strijd „tegen" Duitsland wordt be
schreven. Seyss Inquart schreef hier
over woordelijk het volgende: „Es lie
gen konkrete AnhaltspunkteX, dafür ffor,
dass N.S.B.-^utc^der Uniform nieder-
landischer Soldaten zu^gunsten der
einmafcehierenden Reichstruppen ein-
gegriffen haben". (Er zijn concrete be
wijzen aanwezig, dat N.S.B.-ers in de
uniform van Nederlandse soldaten ten
gunste van de binnenrukkende Duitse
troepen hebben ingegrepen.)
Mussert was bang
Interessant is verder het oordeel van
Seyss Inquart over Mussert. Na eerst
te hebben geconstateerd, dat Mussert
bang was voor het Groot-Duise rijk,
vervolgde Seyss Inquart: „Zijn poli
tieke capaciteiten staan ten achter bij
die van den gemiddelden Duitsen gouw
leider."
Gisteravond heeft het hoofd van de
repartiëringsdienst voor „Herrijzend Ne
derland" een toespraak gehouden, waar
in hij o.m. meedeelde dat met de „Nieuw
Amsterdam" ongeveer 3100 repatrërenden
uit Indië onderweg zijn naar Southamp-
ton en daar begin Januari worden ver
wacht.
Vanuit Southampton zulen de geëva-
cueerden in twee reizen per s.s. Almen-
zora naar Amsterdam worden gebracht.
Er wordt een beroep op het publiek
gedaan niet naar Amsterdam te komen
om familieleden of vrienden te verwel
komen, daar alle hotelaccomodatie en
transportmiddelen alleen voor de repa
triërenden gebruikt dienen te worden,
„Helpt mee en komt dus niet naar Am
sterdam",
In Utrecht is voor de eerste maal
een generaal-appèl van onderwijzers ge
houden, uitgeschreven door het Algemeen
Nederlands Onderwijzers Verbond, om
vattende de federatie van het Katholiek
Onder wijzers verbond, het Nederlandse On
derwijzers-Genootschap en de Unie van
Christelijke Onderwijzers.
DE DOOR DE DUITSERS OP GRONDIGE WIJZE VERNIELDE WILHEL-
MINABRUG TE MAASTRICHT IS GEDEELTELIJK UIT BETON WEER OPGE
TROKKEN EN VOOR HET VERKEER OPENGESTELD. Een kijkje op d»
herstelde brug. H. v. Els P.
sTfieC