N.S.B.-ers hielpen Duitsers in 1940 Personalistisch socialisme Engels communiqué over Londense besprekingen Streven naar overeenstemming primair VAN MOOK IS TEVREDEN Nieuw-Amsferdam met 3800 repatriërenden onderweg J) 'yJAG .3 I i?R 1945, Directeur: M. J. Roggeveen. Hoofdredactrice: E. TaaCallo. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING UITGAVE. STICHTING „DE VRIJE ALKMAARDER" ACHTERDAM 20. TELEF. REDACTIE 2274. TELEF. ADMINISTRATIE 2971. Als men vroeger voor het socialisme propaganda maakte, werd er dikwijls geantwoord: „Ja, als alle mensen maar goed waren, dan zou het met' die heil staat wel lukken. Maar zolang de men sen blijven zoals ze zijn, wordt het toch niets. Verander dus eerst de mensen". Hierop plachten de socialisten te ant woorden: „Dat gaat niet, dat is nu wel gebleken. Het Christendom wordt al 19 eeuwen gepredikt en we zijn nog even ver. Maar Marx heeft ons geleerd, dat de gedachten der mensen door hun maatschappelijke omstandigheden be paald worden. Als dus de maatschappij verandert, veranderen ook de gedachten en daardoor de handelingen der men- "sen". De socialist had in zoverre gelijk, dat men zich omtrent een verheffing van het algemeen zedelijk peil der mensen geen illusies moet maken. Al zou men een enkelen ondernemer tot de erken ning gebracht hebben, dat zijn arbei ders geen menswaardig bestaan hadden en al had hij zich gedrongen gevoeld, daarin verbetering te brengen door de lonen te verhogen, dan had hij dit plan misschien toch niet tot uitvoering kun nen brengen, omdat dan zijn bedrijf in de concurrentie met minder goedwil lende ondernemers te gronde zou zijn gegaan. Die minder goedwillende on dernemers konen alleen door de macht van de staat of van de vakverenigingen tot anders handelen gebracht worden. Een beter georganiseerde maatschappij zou het de mensen minder moeilijk ma ken, op de juiste wijzee te handelen. Aan de andere kant had de eerste spreker toch ook voor een deel gelijk. Want hop goed men de economische structuur der maatschappij van staats wege ook regelt, ook hier geldt: met onwillige honden is het slecht hazen vangen. Het komt niet alleen aan op de goede maatregelen, maar ook op de mensen, die de maatregelen moeten uit voeren. De oude Romeinen wisten het al: wat baten wetten zonder ezden? Wat baten goede voorschriften met corrupte ambtenaren? Het socialisme heeft dus twee zijden: een economische en een zedelijke. Bei den moeten in het oog gevat worden. En het is een eenzijdigheid van de marxistische sociaal-democratie geweest, dat zij t eeenzijdig naar de economische kant geörienteerd was. Als reactie hierop is het dan ook te beschouwen, dat nu de leus van „perso nalistisch socialisme" wordt aangehe ven. Leest men, wat van verschillende, zijden hierover geschreven wordt, dan is daarin nog tweeërlei te onderschei den. In de eerste plaats wordt een be roep gedaan op ons verantwoordelijk heidsgevoel, ons gevoel voor gerechtig heid en naastenliefde. Dit gevoel leeft in alle weldenkende mensen, ongeacht of zij dit op het Christendom baseren of op een andere wereld- en levensbe schouwing. Maar het is zwak tegenover hebzucht en eigenbaat in een maat schappij, die op winstbejag gebaseerd is. In de tweede plaats ligt in dat begrip „personalisme" opgesloten de eerbied voor de menselijke persoonlijkheid. Dat wij die in deze tijd zo op de voorgrond snellen komt wel hierdoor, dat wij een gruwelijke periode achter de rug heb ben, waarin die eerbied zozeer werd geschonden. Daarom zal geen maat schappelijke inrichting ons kunnen be vredigen, waarin de menselijke per soonlijkheid niet wordt geëerbiedigd. Het beginselprogram van de S.D.A.P. heeft dit reeds in 1937 aldus uitgedrukt: „Voor de S.D.A.P. is de strijd ymp de Gisteren is het volgende communiqué door Downingstreet uitgegeven. De Britse eerste minister vergezeld door den minister van Staat, den chef van de Imperiale Generalen Staf en den Britsen ambassadeur te 's-Graven- hage hielden Donderdag een bespreking te Chequers met den Nederlandsen mi nister-president, den minister van Overzeese gebiedsdelen en den waar- nemenden minister van Buitenlandse Zaken, tezamen met den Luitenant- Gouverneur-Generaal van Nederlands- Indië en den Nederlandsen ambassadeur te Londen. De bespreking betrof de toestand op Java, die in de laatste tijd is achteruit gegaan en de meest doelmatige wijze om rust en orde te herstellen. In de loop van deze besprekingen, die een bevredigend resultaat hadden, werd de Britse redering volledig op de hoogte gesteld van de consequente en vooruit strevende politieke gedragslijn, welke de Nederlandse regering gevolgd heeft en voornemens is te volgen met betrek king tot het Indonesische vraagstuk. De Britse regering bevestigde haar ver plichting jegens haar Nederlandse ge allieerden om zonder uitstel een toe stand van veiligheid te scheppen waar in het voor de regering van Nederlands- Indië mogelijk zal zijn besprekingen met representatieve Indonesiërs voort te zet ten. De respectieve regeringen waren het er over eens, dat een oplossing van het politieke conflict beschouwd moet wor den als een essentiële bijdrage tot de succesvolle vervulling van de taak door het oppercommando van de gealliëerde mogendheden toevertrouwd aan Groot- Brittannië om de Japanse bezetting van deze gebieden te liquideren en dat, voor wat dit betreft, dit een gemeenschap pelijke zaak is van de Britse en Neder landse regeringen en van het Indone sische volk. De Britse en Nederlandse regeringen zijn het daarom eens over de gedrags lijn om te bevorderen, dat de leiders van de nationalistische beweging tot overeenstemming komen met de Neder landse autoriteiten. Middelerwijl zullen onmiddellijk ver dere stappen worden genomen om zo veel als mogelijk is, de veiligheid te verzekeren van de krijgsgevangenen en geïnterneerden in Indonesië, die be dreigd worden door geweld der extre misten. Nadat de besprekingen in Londen waren afgelopen, heeft van Mook op e^n persconferentie nadere uiteenzet tingen gegeven. Hij zeide o.m.: „De besprekingen met de Britten leidden tot bevredigden overeenstem ming tussen het Britse- en Nederlan<V se gezichtspunt. Bevredigende resulta ten werden bereikt". maatschappelijke gerechtigheid onver brekelijk verbonden met de eerbied voor de menselijke persoonlijkheid". In de toelichting bij het programma van de Ned. Volksbeweging staat het zo: De grenzen van het beslag der gemeenschap op den enkeling worden steeds bepaald door de waarde en roeping van den menselijken persoon. Wordt de socialistische gemeenschap verwezenlijkt door economische orde ning of door persoonlijke toewijding? Het is niet ofof. Het is enen. C. H. K. Van Mook legde er de nadruk op, dat er tussen hem en de Nederlandse regering nooit verschil van mening was geweest, en dat hjj nooit tevoren een zo grote overeenstemming had meegemaakt. „Het kabinet en ik zijn één voor wat gedaan zou moeten wor den en kan worden". Van Mook zei verder: „Ik denk niet dat het lang zal duren eer iets meer bepaalds kan wor den gezegd na de aanstaande her nieuwde besprekingen met de Indo nesiërs, daar ik van mening ben, dat een overeenstemming niet alleen zeer wel mogelyk maar zelfs waarschijn lijk is. Wij erkennen, dat de nationa listische aspiraties in Azië vaste wor tel hebben geschoten en op realistische wijze bevredigend zouden moeten worden". Britse overval op Indonesische politie De gehele Indonesische burger lijke politie te Batavia is door ge neraal Christison ontbonden. Alle leden van de politie, officieren en manschappen beide, zijn ontwapend en in hun hoofdkwartieren opge sloten. Het dragen van uniformen is verboden. Een grootscheepse over val door de Britse militaire polit'e op de Indonesische politie-hoofd- kwartieren had een volledig succes, daar vele Indonesische politie-man- schappen niet aanwezig waren. De aanwijzingen zijn, dat zij een „tip" hadden gekregen omtrent de Britse voornemens. Vrijdagmiddag overhandigde generaal G. Simond, opperbevelhebber van de Ca nadese troepen in Nederland aan den wnd.-burgemeester van Amsterdam, den heer F. de Boer, een bronzen herinne- rings-plaquette, die in de Berlagebrug ingemetseld zal worden. Seyss Inquart: In een intervieuw dat Mr. A. M. Ba ron van Tuyll van Serooskerken, ver tegenwoordiger van de Nederlandse re gering bij het proces tegen de oorlogs misdadigers te Neurenberg, aan een redacteur van het A.N.P, toestond, heeft hij het een en ander verteld over het geen binnenkort door den Fransen aan klager over het Nederlandse aandeel in de processtukken ter sprake zal wor den gebracht. O.m. zal een „vertrouwelijk rapport van Seyss Inquart aan Hitier" worden overlegd, waarin Seyss de toestand in Nederland beschrijft gedurende de pe riode van 29 Vei tot 19 Juli 1940. Zeer bela-i gwekkend is de passage, waarin het aandeel van de N.S.B.-ers in de strijd „tegen" Duitsland wordt be schreven. Seyss Inquart schreef hier over woordelijk het volgende: „Es lie gen konkrete AnhaltspunkteX, dafür ffor, dass N.S.B.-^utc^der Uniform nieder- landischer Soldaten zu^gunsten der einmafcehierenden Reichstruppen ein- gegriffen haben". (Er zijn concrete be wijzen aanwezig, dat N.S.B.-ers in de uniform van Nederlandse soldaten ten gunste van de binnenrukkende Duitse troepen hebben ingegrepen.) Mussert was bang Interessant is verder het oordeel van Seyss Inquart over Mussert. Na eerst te hebben geconstateerd, dat Mussert bang was voor het Groot-Duise rijk, vervolgde Seyss Inquart: „Zijn poli tieke capaciteiten staan ten achter bij die van den gemiddelden Duitsen gouw leider." Gisteravond heeft het hoofd van de repartiëringsdienst voor „Herrijzend Ne derland" een toespraak gehouden, waar in hij o.m. meedeelde dat met de „Nieuw Amsterdam" ongeveer 3100 repatrërenden uit Indië onderweg zijn naar Southamp- ton en daar begin Januari worden ver wacht. Vanuit Southampton zulen de geëva- cueerden in twee reizen per s.s. Almen- zora naar Amsterdam worden gebracht. Er wordt een beroep op het publiek gedaan niet naar Amsterdam te komen om familieleden of vrienden te verwel komen, daar alle hotelaccomodatie en transportmiddelen alleen voor de repa triërenden gebruikt dienen te worden, „Helpt mee en komt dus niet naar Am sterdam", In Utrecht is voor de eerste maal een generaal-appèl van onderwijzers ge houden, uitgeschreven door het Algemeen Nederlands Onderwijzers Verbond, om vattende de federatie van het Katholiek Onder wijzers verbond, het Nederlandse On derwijzers-Genootschap en de Unie van Christelijke Onderwijzers. DE DOOR DE DUITSERS OP GRONDIGE WIJZE VERNIELDE WILHEL- MINABRUG TE MAASTRICHT IS GEDEELTELIJK UIT BETON WEER OPGE TROKKEN EN VOOR HET VERKEER OPENGESTELD. Een kijkje op d» herstelde brug. H. v. Els P. sTfieC

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1945 | | pagina 1