kmto&tdet „Er op slaan'' bevordert geen samenwerking Prinses verwelkomt repatriërenden uit Indonesië Directeur: M. J. Roggeveen. Hoofdredactrice: E. TaaCallo. VRIJDAG 4 JANUARI \9H. flB Se Jaargang No. 109-339. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING UITGAVI. STICHTING „D£ VRIJI ALKMAARDER" ACHTERDAM 2t. TELEF. REDACT» 2274. TE LEF. ADMINISTRATIE OTL Pr. Van Mook voor de Nederlandse Jettfét „Als Luitenant-Gouverneur-Generaal heb ik geen toegang tot het parlement. Het is echter door middel van de afgevaardigden van de jeugd en de pers, dat ik tot het Nederlandse volk wil komen", aldus dr. H. J. van Mook in een lezing ©en „onderhoud met de jeugd" zoals hQ het noemde welke hij gisteren in de Aula van het Indische Instituut te Amsterdam hield voor de vertegenwoordigers van 42 jeugd- en studentenorganisaties. En dat dit „pseudo-parlement" een even aan dachtig gehoor was als het Nood-pariement zou zUn, bleek uit het overstelpende aantal vragen, dat de luit.-G.-G. aan het einde van zijn rede had te beantwoorden. Indonesisch nationalisme geen voorbijgaand idealisme Dr. Van Mook vond het begrijpelijk, dat hetgeen in Indonesië gebeurt een felle weerslag vindt in Nederland. Aan de ene kant hoort men echter berich ten over het leed, de ellende en het gevaar van onze landgenoten, die reeds 3Y, jaar in concentratiekampen hebben gezucht, aan de andere kant hebben in de gehele wereld de begrippen vrijheid en onafhankelijkheid weerklank gevon den: de proteststakingen in Br.-Indië en Australië zijn uitingen van een inter nationale gedachte, die geen onderdruk king meer duldt. En wij kunnen onze ogen niet sluiten voor de sentimenten, die alom sympathie ontmoeten. Waarom geen troepen? Nederland was op 1*> Augustus 1945 niet klaar om geheel Indonesië vol doende van de Jappen over te nemen, hoewel onze regering reeds in 1943 plannen had opgesteld om de weer macht te versterken. Onmiddellijk na de bevrijding van een deel van Nederland heeft men ge tracht vrijwilligers voor Indië te krij gen; de aandacht in Zuid-Nederland was echter gericht op de strüd in en tegen Duitsland, waardoor de aanwer ving voor Indonesië op het tweede plan kwam Zo ging het ook met de „Relief en RehabiliUtie": de behoeften van Java kwamen op de achtergrond door de strijd tegen en de bezetting van Japan. Want ook onze gealliëerden xvaren niet voorbereid: tot 15 Ang. '45 behoorde het grootste deel van Indo nesië tot Mac Arthur's strijdgebied, daarna kwam het onder Mountbatten, om tenslotte de eerste bezetting door.. Australiërs te zien geschieden! Strijd moet vermeden worden. Het nationalisme heeft door de strijd Jn China en de veroveringstocht van Japan een sprong gemaakt: zij is dan ook meer dan een vlaag van voorbij gaand idealisme. Wij kunnen aldus Dr. van Mook de feiten niet zien zoals vele Nederlanders, die in Indië voor de oorlog jaren hebben gewerkt, ze menen te moeten beoordelen, want zij zien deze feiten geprojecteerd in de tijd van vóór de oorlog. En er is veel veranderd! De Japanse bezetting boe zemde de inheemse bevolking wel vrees in. maar geen gezag. De verantwoor delijkheid van de belangrijkste posten kwam in handen van de Indonesiërs, omdat de Jappen geen goede plaatsver vangers voor de geïnterneerde Neder landers hadden. Dit, gepaard aan de onderdrukking en de dwangarbeid van do inheemsen, die de bevolking met 2 4 millioen zielen verminderde, schiep een nieuwe gedachte, die scherper vor men aannam, toen bleek, dat het oude inheemse bestuur eens de ruggegraat van de overheid door de bezetters in 't openbaar werd vernederd. Velen wer den hierdoor bezield met de gedachte: dit mag ons nooit meer overkomen Tegenover deze beweging staan de vrijgelaten krijgsgevangenen en geïn terneerden machteloos en vreemd. Zij kennen deze wereld niet. Zij zagen ver langend uit naar de eerste Britten, want deze zouden het oude koloniale gezag weer herstellen. Zij moesten geholpen worden: één verkeerde stap kon duizenden het leven Deze mensen moesten geholpen wor den: één verkeerde stap kon duizenden het leven kosten. Daarnaast moeten wij voorkomen, dat er een strijd van volk tegen volk ont staat: dat kan niet meer in deze wereld. Wij kunnen het echte, oprechte natio nalisme niet klein achten. Wij dienen samen te werken met de goede elemen ten, want deze vormen de meerderheid der Indonesiërs. Is nog plaats voor Nederlanders? Nadat Dr. van Mook had gewezen op de goede samenwerking die er in Zuid- Celebes heerst ondanks het feit, dat in den beginne enkele vrijgelaten ge- interneerden door hun „koloniale hou ding" _»en anti-Nederlandse stemming hadden veroorzaakt werd de huidige toestand onder de loupe genomen. In een belangrijk deel van de z.g. Buiten gewesten is de toestand normaal; op Java heerst echter veel spanning. Men heeft hier te maken rpet een groep na tionalisten o.l.v. Sjahrir, die behoren tot de meest constructieve elementen en die een behoorlijke staat van dienst hebben. Zij zijn absoluut tegen de ex tremisten, maar eisen voor alles de ze- kerheid van een gelijke behandeling. Ach- digde de lult! G.G. zUn "lezing. Voetbalwedstrijden afgelast Het Bondsburenu van de Nederlandse Voetbal Bond deelt mede. dat alle vosr Zondag as. vastgestelde wedstrijden zijn afgelast. In de districten I. H, III en V wordt het programma voor Zondag as. op Zondag 12 Januari gespeeld, voor do districten IV en V volgen nadere mede delingen. Ook de wedstrijden van de N.H.V.B. zijn alle afgelast. ter hen staan de grote menigte van „hele en halve" Intellectuelen en zij, die voor alles rust eisen. Allen willen en kunnen, zoals zij verklaren, echter nooit meer de dienaar van een ander vol! zijn. De regering wil geen afscheiding: 't gaat er juist om de beide volken bij elkaar te houden als deelgenoten van één rijk. Dón Is er plaats voor de Ne derlanders die er .behoren", en voor hen die er - og nooit waren om hun Nederlandse Intelligentie, vindingrijk heid en knapheid te stellen naast de natuurlijke aanleg van de Indonesiërs. Niet de stemmingen maar de feiten. Bij de beantwoording van de grote stroom van vragen, die men Dr. van Mook na deze lezing stelde, bleek dui delijk hoe paradoxaal de toestand in Indonesië is. Wie staat niet perplex als hij uit de mond van den luit. G.G. hoort, dat de waterleiding en de elec- triciteitsvoorziening van zijn paleis in handen is van deaanhangers der republiek en dat ditzelfde het geval is met de kampen? De feiten moeten spre ken en niet de stemmingen, aldus Dr. van Mook. „Velen van degenen, die critiek uit oefenen op ons beleid begaan twee fou ten: zij maken zich enerzijds geen voor stelling van de talrijke onbekenden in de vergelijking Nederland—Indonesië, en anderzijds letten zij niet op de hui- d.ge, zeer gecompliceerde omstandighe den. Mtfn politiek beleid wordt niet ge leid door het een of ander „Idéé flxe", maar door de gedachte voor alles samen le werken. „Er op slaan" bevordert geen samenwerking", met deze woorden ein- Om kwart voor één kwam gistermid dag de „Almanzora" met 1900 passagiers te iJmuiden en om 20.30 uur te Amster dam aan. Van de voormast wapperde een gele quarantaine vlag ten teken, dat er zieken aan boord waren: 40 pet. van de repatriërenden liefst, waarvan het merendeel eerst een UJd In het zieken huis zal moeten vertoeven. H.K.H. Prinses inliana verwelkom de namens Haar Moeder de repa triërenden en deelde mede dat de Koningin Zondagavond door de radio tot hen zal spreken. De Prinses onderhield zich geruime tijd met verschillende opvarenden. Behalve de Prinses waren ook ter be groeting aanwezig Prof. Dr. H. J. A. Lo- gemann, minister van Overzeese gebieds delen, vice-admiraal Stoevc, kolonel B. O. van Os van Delden, hoofd van de repatrlëringsdlenst, Dr. J. P. Bannier, algemeen gecommitteerde voor Indische zaken en verder talrijke autoriteiten uit de kringen van „Nederland heipt Xndtë", het Rode Kruis en andere verenigingen. De huisvesting. Hedenmorgen om zeven uur zijn velschillende ploegen voor de provincie aangetreden: elke trein, die vandaag uit Amsterdam vertrekt, heeft twee speciale wagons voor de repatriërenden. Het geduld van de familieleden wordt echter wel zeer op de proef gesteld: er zijn n.1. geen afzonderlijke lijsten ge maakt van hen die thans met de „Al- manzora1' zijn meegekomen en van hen, die nog enige dagen in Southampton moeten blijven. Dinsdag Jan. echter zal de „Almanzora" alle opvarenden van „Nieuw Amsterdam" naar Nederland hebben gebracht. RADIOTOESPRAAK VAN H M. DE KONINGIN H.M. de Koningin zal op Zondag 6 Januari a.s. om 20 uur over de beide radiozenders van Hilversum, naar aanleding van de aankomst van de eerste groep repatriërenden uit Ned.-Indië, het woord richten tot die landgenoten, die sedert de be vrijding van Nederland uit gevan genissen en concentratiekampen naar het vaderland terugkeerden. Nederlandse gerechtshoven in Indonesië Een officiële verklaring omtrent do instelling van Nederlandse gerechtsho ven in Indonesië deelt mede, dat een aantal personen beschuldigd van overtreding tegen het geallieerde mili taire bestuur sedert enige tijd onder arrest zijn. In het belang van het recht heeft de gallieerde opperbevelhebber be sloten .militaire hoven in te stellen, ten einde alle personen te berechten, die niet zijn onderworpen aan de Britse krijgswet en die overtredingen, in do zin, aangegeven in de proclamatie van generaal Hawthorn, hebben begaan binnen het gebied, dat door de geallieerde strijdkrachten ln Indonesië wordt bestuurd. Het zullen Nederlandse gerechtshoven zijn, omdat Nederland in Ned.-Indië 1 souverein is. De hoven zullen bestaan uit een Nederlandsen president en leden, waarvan een of meer Indonesiërs kun nen zijn. die daarvoor geschikt worden geacht. In gevallen, waarin het dood vonnis wordt uitgesproken, kan dit niet ten uitvoer worden gelegd dan nadat het door den geallieerden opperbevel hebber Is beoordeeld. Manifest van „Nederland-lndië" Op initiatief van de vereniging „Ne derlandIndonesië" hebben vooraan staande persoonlijkheden, die brede lagen van het Nederlandse volk repre senteren, een manifest gericht tot het Nederlandse en het Indonesische volk. De ondertekenaars van het manifest zijn ervan overtuigd, dat er middelen gevonden moeten en kunnen worden om de dreigende oorlogscatastrophe, die de volken van Nederland en Indonesië ge lijkelijk treffen zou, af te wenden. Zij zijn evenzeer diep bezorgd over het lot van vele krijgsgevangenen en geïnterneerden. Doch de ongetwijfeld vaak laaghartige daden van rampokkers en terroristen tegenover hen bedreven, kunnen en mogen geen reden vormen om over te gaan tot ondemocratische represaillemaatregelen. De grondslag moet zijn de onvoor waardelijke erkenning van het recht van Indonesië op n eigen bewind, het welk tot het tijdstip van definitieve overeenstemming aan de ronde-tafel conferentie zijn voorlopige uitdrukking vinde in de erkenning van Indonesische leiders, om als gelijkberechtigden met de Nederlandse en Engelse instanties te confereren Het manifest is o.m. ondertekend door Prof. Dr. J. P. B. de Josselin de Jong, Dr. J. H. Verdoorn, H J. de Drcu, be stuursleden van de vereniging „Nedcr- land-Indoneslë" en verder o.m. door Prof. Dr. W. Asselbergs (Anton van Duin kerken), Dr. K. J. Brouwer, Drs. M. Daroesman, F. J. Goedhart (Pieter *t Hoen), Mr. Dr. G. H. van Heuven Goed hart, J. van de Kieft, A. J. Koelemans, Prof. Dr. H. Kraemer, Ds. F. Kuiper. L. H. Paler, H. van RariEfwljk, Prof. Dr. J. Romein, Geert Ruygers, N. Stuf- kens, Drs. B. W. Schaper, S. Tas, Ds. J. J. Buskes. In Februari iedere dag naar Batavia De heer Martin, onder-directeur van de K.L.M., heeft verklaard, dat hij hoopte dat ln Februari van dit jaar een een daagse luchtverblnding met Indonesië tot stand zou komen. Weerverwachting geldig tot Zaterdag avond: geen vorst van betekenis meer, zwaar bewolkt of geheel bedekt, met kana op enige regen; aan de kust tot krachti# toenemende Zuid-Westelijke wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1946 | | pagina 1