De weg naar welvaart
heet: ordening
vraagt de aandacht
Vrees en Vrijheid vA
die vijf jaar leefden onder de
druk van den vijand, wij weten
Ellen, wat het betekent om bang te zijn.
lGeen onzer of hij heeft, op een of
pndere manier, de vrees van nabij ge
leend. De een moest onderduiken, en
/misschien wist hij de ene nacht niet
kvaar hij de volgende slapen zou. De
ftweede deed illegaal werk, en hij kon
Ier nooit zeker van zijn, dat het niet de
■Gestapo was, die zo juist belde. En de
Iderde waande zich misschien veilig
'want had hij niet een goede Ausweis, en
i».hij deed immers niet aan politiek?"
maar ook hij kende de laatste oorlogs
maanden de angst om het naakte be-
Istaan, de angst voor razzia en honger, de
Twanhoop om vrouw en kinderen, om
iouders en vrienden, die. dagelijks zwak-
iker, dagelijks met minder hoop, zich
I voortsleepten door een leven, dat steeds
"somberder werd.
Toen kwam de bevrijding van den
vijand, de bevriiding van de vrees. Wij
I dachten dat w(J nu wel klaar waren,
dat nu alles goed zou worden. En in
derdaad, het werd beter. Maar goed?
m „Goed" was het nooit geweest, ,,gocd"
•"werd het nog niet. En „goed" zal het
(Tiooit worden zonder onze voortdurende
wil om het goed te maken.
Want laten wij eerlijk zijn: ook voor
de oorlog heerste er vrees in Nederland.
Niet voor Iedereen even sterk, o neen.
Maar wel voor den kleinen man, voor
den arbeider en den kantoorbediende,
i voor den kleinen boer en den tuinder.
Konden zij niet elk ogenblik hun werk
verliezen, uitgestoten worden in de
massa der werklozen? Zou de prijs van
de groente niet weer zo ver zakken, dat
i er ondanks alle regeringssteun nog
j nauwelijks te eten overbleef? Ook toen
kenden velen de angst.
Er is maar één oplossing.
En ook na deze oorlog zullen velen
deze angst kennen, tenzij wij diep in
het bestaande economische systeem dur-
ven ingrijpen en zowel nationaal als in-
I ternationaal de productie regelen. Voor
dit laatste is de Economische Raad van
de U.N.O. de aangewezen instantie.
IZijn taak is de coördinatie van de
economie der verschillende landen.
Maar het belangrijkst blijft toch de be-
J beersing van de nationale economie.
f Verdediging der zwakken.
De verdediging der zwakken is nodig,
want de vrijheid heeft slechts waarde,
wanneer hij de vrees ontbeert. En vei
ligheid is alleen mogelijk door binding
van het economisch leven. Veiligheid,
óók op politiek gebied'. Want was het
Nazi-systeem niet een direct gevolg van
de angst? De angst om het dagelijks
brood dreef grote groepen in de armen
van Hitier, de angst deed hen het ge
kweld goedkeuren, dat In hun ogen die-
■*nen moest om hun werk, het bestaan
van vrouw en kinderen, te beveiligen.
Wij zijn bedreigd sla de vijanden
neer! Onredelijk was dat zeker. Maar
was het ook onbegrijpelijk?
Er is slechts één methode om ons
hiertegen te vrijwaren: wij moeten de
vrees uitbannen. Wij zullen daarvoor
moeten betalen met een deel van onze
economische vrijheid "misschien zal
zelfs de vrijheid van beroepskeuze be
perkt moeten worden en mogelijk ook
met een langzamer ontwikkeling van
onze techniek. Maar wij zullen, alleen al
op het gebied der economie, het voor
deel hebben van een vollediger gebruik
van het productie-apparaat, dan onder
oe ongebonden economie ooit mogelijk
zou zijn. En dat weegt ruimschoots te
gen de nadelen op.
Vorderingen.
In Engeland doet de Labour-regering
Oe eerste, voorzichtige stappen op deze
weg. In Frankrijk is het wachten op de
consolidering van het politieke systeem.
En in Nederland betekent het onlangs
door onzen minister-president verdedig
de voorontwerp van wet een hoopvol
begin.
De bundeling van de bedrijven tot be
drijfschappen, waarin werkgevers en
werknemers samenwerken onder een
door de regering benoemden voorzitter,
kan in de practijk althans de grofste
fouten voorkomen. Of het algemeen be
lang door deze wijze van organisatie
voldoende beveiligd is, zal de toekomst
moeten leren. In ernstige gevallen kan
natuurlijk tot nationalisatie van een in
dustrie worden besloten.
Het gaat hier om maatregelen van
veiligheid, maatregelen, die dus zo wei
nig mogelijk hun eigen doel: de bevrij
ding van den mens, mogen schaden.
Moge daarom de weg, die onze regering
gekozen heeft, de Juiste blijken. De be
wegingsvrijheid van den mens, die op
dit moment in bepaalde opzichten be
perkt moet worden, kan het beat door
hem zelf. volgens eigen besluit, worden
ingekrompen. Alleen zo behoudt hij het
gevoel vrij te zijn. Alleen zo kunnen
wjj daarom ook ons doel bereiken: zo
groot mogelijke vrijheid, zo groot moge
lijke veiligheid. En zo weinig mogelijk
vrees.
L. T.
Een kunst of c
een wetenschap?
VU DE TOURNOOIEN te HastlnfS, Be-
verwijk en Londen achter de rug zijn
is over 1 weer de belangstelling voor
het schaakspel gestegen. Het is daer-
om wel eens interessant, na te gaan,
wat het koninklijk spel. zoals het
vaak genoemd wordt, nu eigenlijk
betekent.
IndlC geboorteland.
Uit de geschiedenis van het schaakspel
is bekend, dat het oorspronkelijk uit
Indie afkomstig ls en omstreeks de
tiende eeuw na Chr. door de Arabieren,
toen het beschaafdste volk der wereld,
naar Europa ls overgebracht. In de 17de
eeuw heeft het een kleine wijziging on
dergaan. De Dame kreeg meer bewegings
vrijheid, de Loper, die voorheen niet
meer dan twee velden vóór- of achteruit
mocht, kon nu hele diagonalen bestrijken.
Hierdoor stegen de complicaties aanmer
kelijk.
Men kan het schaken beoefenen als
liefhebberij en als beroep, waarmee het
dan ophoudt ontspanning te zijn. Maar
beoefent de schaakspeler nu een kunst
of een wetenschap? Dit ls nog een open
vraag. Speelt in het schaken het geluk
dan misschien een grote factor?
Geen geluksspel.
Deze vraag moet zeker ontkennend be
antwoord worden. BIJ het dominéé- en
bridgespel is het geluk een van de voor
naamste drijfveren. Bij het schaken is
dit echter anders. Het is hier een aaneen
schakeling van logische zetten, die uit
eindelijk het winnen der partij mogelijk
maken.
|\E opening ls een belangrijk onderdeel
van de schaakpartij. Het ls het funda
ment, waarop men voort moet bouwen.
Is de grondslag ^verkeerd, dan zal men
Bovenstaand tafreeltjc lijkt onschuldig genoeg, maar het werd genomen op de
zwarte markt te Brussel, waar de zwarte handel openlijk bedreven wordt en dat
kegt genoeg. (Friezer P.)
W" hebben den bekenden schaak
speler P. S e e w a 1 d uit Bergen
bereid gevonden om in ons blad over
het schaakspel een serie korte arti
kelen te schrijven, die speciaal den
leek zullen interesseren.
De niet-schaker krijgt hiermee de
kans, iets meer op te steken van het
„koninklijk spel", dan hem tot nog
toe uit de geheimzinnige woorden,
tekens en cijfers van de schaakver
slagen mogelijk geweest zal zijnl
ook nooit een partij tot een goed einde
kunnen brengen. Men denke nü niet,
dat het noodzakelijk ls honderden schaak-
zetten uit het hoofd te leren, want zo
komt men er niet en men zou ongeschikt
worden voor de practtsche partij. Wel
dient men de indeling der verschillende
openingen te kennen nl Hoofdvarianten
en vertakkingen.
Onbegrensde mogelijkheden.
Volledig ls de theorie der openingen
nooit, daar In de schaakpraktijk steeds
weer nieuwtjes toegepast worden.
Het kan soms voorkomen, dat een
variant, die als algemeen gunstig te
boek staat, weerlegd of. Indien alge
meen als ongunstig beschouwd. gere
habiliteerd wordt.
Zo komt men leeds voor verrassingen
te staan; het schaakspel is een domein
van onbegren-de mogelijkheden. Het ls
een levend iets. dat zich voortdurend In
de diepte ontwikkelt.
Hoe ziet nu de meester de
schaakpartij
Een speler kan nimmer met een en
kele „blik" het gehele strijdtoneel over
zien, maar beschouwt altijd dat deel der
stelling, waarop zijn doel In het bijzon
der gericht ls. Hij doet dus niet zo maar
een zet, maar elke zet, die een meester
doet, heeft zijn betekenis.
Na de opening begint hij een plan u>
maken en wel een plan, dat In de lijn oer
opening past. Vervolgens stelt hij zich
een positie voor, die na een reeks van
zetten kan ontstaan. Nu ka^ er In een
bepaalde positie meer dan één logische
voortzetting aanwezig zijn. Stel. dat er
drie goede voortzettingen zijn. De mees
ter berekent deze dan. weegt zijn kan
sen af en kiest de z.1. beste zet.
Naderhand kan dan misschien blijken,
dat het toch niet de Juiste voortzetting
was. maar dat de tweede variant beter
geweest zou zijn.
Hij ls dan ln een voor hem ongunstig#
stelling verzeild geraakt. HIJ vraagt zich
dus als het ware steeds opnieuw af, of de
stelling, die hij met behulp van zijn plas
tisch voorstellingsvermogen kan zien.
gunstig voor hem ls of niet.
De ongeoefende of onbegaafde speler
zal nu de ervaring opdoen, dat zijn fan
tasie niet toereikend ls om hem, zelfs van
stellingen, die na weinige zetten ontstaan,
een duidelijke Indruk te geven, terwijl de
meester, althans btj een combinatie B, 10
of meer zetten, diep doorrekent.
Van de bcginstelllng af zal de meester
zich laten leiden door algemene grond
stellingen, teneinde de opening, die hij
wenste te spelen, te verkrijgen. Daarom
zal htf met Iedere zet een stuk ontwikke
len. Viel men vroeger ln het schaakspel
aan tot elke prijs en was men zeer tevre
den met zijn tegenstander zo gauw mo
gelijk „een schaakje te geven", thans is
de techniek van de verdediging zo ver
gevorderd dat men daardoor, een tegen
aanval uitlokkende, reeds spoedig In een
bedreigde stelling zou komen.
„Een schaakje geven" wil zeggen, dat
men b.v. den Koning v-tn de tegenpartij,
door een bepaald stuk op dezelfde lijn te
plaatsen, uit zijn positie dringt, wat de
tegenpartij in zo'n te vroege aanval kan
verhelpen door een stuk vóór den Ko
ning te plaatsen waarmede hij deze be
schermt.
Men denke nu niet, dat alles ln het
schaakspel wiskundige berekening is.
„Feellng" ls een belangrijke factor. Er
zijn zelfs spelers, die alleen door Intuïtie
het tot een zekere hoogte kunnen bren
gen. maar beschikken zij alléén over
intuïtie, dan zullen zij toch nooit tot de
sterkste klasse gaan behoren.
Hoe de hemel 's nachts vol lichtjes komt
Waar lk je nu van ga vertellen ls uit
de tijd, dat het 's nachts nog helemaal
donker was ln de wereld. Dat vonden de
kabouters en elfjes wel erg lastig, zij kon
den io slecht zien bij hun werk, dat ze
deden om de grote mensen te helpen.
Daarom belegden ze een bijeenkomst op
een grote weide en dachten en dachten,
hoe ze toch licht konden krijgen ln de
nacht.
De enige mogelijkheid Is, zei één Van de
elfjes, dat we lichtjes ln de hemel han
gen. Een paar lachten daarom en zeiden,
hoe wilde je dat dan doen?
Wel. zet het elfje peinzend, zouden we
niet wat vuur van de zon kunnen lenen
om de lampjes mee aan te steken? Als
elk elfje en elke kabouter nu een lampje
maakt, dan zullen de elfen die ln de
hemel ophangen en lk zal wat vuur van
de zon lenen om ze mee aan te steken.
De zon hing als een gloeiende bal ln de
hemel, 't Was zom'eravond en de wereld
was heel stil. Er was een zachte wind
die de lucht van sterk geurende bloemen
aanvoerde, af en toe hoorde Je de roep
van een vogel.
Er waren nog geen lichtjes ln de lucht,
het elfje, die het licht moest rond bren
gen, was wat laat, ze had te lang liggen
dromen tussen de bloemen.
Plotseling zag ze. dat de zon al bijna
was ondergegaan. Snel sprong ze op en
vloog er heen. Voorzichtig hield ze haar
fakkel bij het zonlicht en vloog daarna
naar het dichtstbij zijnde lampje, dat ze
aanstak.
Zo ging ze de hele hemel af tot ze bi!
een grote lamp kwam, die de mensen nu
de maan noemen. Ook deze stak ze aan.
Toen was het plotseling veel helderder
op aardo en de mensen keken verbaasd
naar al die lichtjes. Maar alleen de elfjes
en kabouters wisten het geheim ervan.
En als je nu 's avonds als het donker
ls zo'n lichtstraal door de bemel ziet
schieten, dan ls dat het elfje, die met
haar fakkel door de donkere hemel vliegt
om de lampjes aan te steken.
DIET METZGER.
DL KlLUWaiL dftllfJLd VAN
VOORUITGANG
Uit Amerika komen berichten over
een nieuw systeem van radio-telefonie,
waarbij één enkele zend- en ont
vangstinstallatie 24 en meer telefoon
gesprekken tegelijk kan verwerken.
Dit systeem maakt het mogelijk 12
verschillende radio-programma's van
12 verschillende- studio's over één
zendstation uit te zenden.
In Amerika komt binnenkort de
krachtigste electrische locomotief ge
reed. Deze „Super Giant" weegt
500.000 kg, is 143 voet lang en kan
50.000 kg lading meer trekken, dan
de zwaarste locomotief van thans.
In Nederland heeft de bekende
koffie- en theezaak van de Gruyter
niet stilgezeten. De Gruyter past bij
de fabricage van zijn vele artikelen
in eigen fabrieken de modernste en
meest economische snufjes toe. Dit is
één van de factoren welke het moge
lijk maken, dat dc vaste de Gruyter-
klant weer 10 korting ontvangt:
voor tien gulden cassabons .word*
één gulden contant terugbetaald. Het
nieuwste snufje- vaa vooruitgang ia
Nederland!
