c
J
MONTE-CARLO
Een Amerikaan ontleedt de vrede
1
S§ê
a
ALS DE NATUUR
ONTWAAKT...,
Hersengymnastiek
THE ANATOMY OF PEACE
van Emery Reve*
IN zijn Journaal 1939 zegt Memio ter
Braak ergens, dat Hitier eerst uitge
roeid moet worden: „Daarna kan men
verder zien".
Wij zijn nu zo ver. Zonder idealis
tische fanfares maar met langzame
passen beklommen verleden jaar de
gedelegeerden van 51 landen de trap.
pen der diverse U. N. O.-gebouwen.
Wij meenden dit ten goede te moeten
uitleggen: geen enthousiasme maar be
zinning, geen phraaea maar daden.
Zelfs dachten wij af en toe in storm
achtige debatten de hoogste troeven
op tafel te zien verschijnen
Echter, na een half jaar U. N. O.-
vergaderingen kunnen wij niet meer
blind zijn voor de bepaalde sfeer, die
te Londen en New York hangt en die
ons sterk herinnert aan Genève De
omstandigheden zijn veranderd, de fi
guren, de entourage en de décors
eveneens; maar de basis is dezelfde ge-
bleven.
De Amerikaan Emery Reves heeft in
1945 vóór de U. N. O. haar volledig be
slag had gekrégen, in een keihard,
anaar ^overtuigend geschreven boek,
„The Anatomy of Peace", een voor de
politieke praktijk geheel nieuw sy
steem logisch opgebouwd. Hij stelt zich
tegenover de beginselen van de Vol
kenbond, het Atlantic Charter, de
TJ. N. O., van Roosevelt. de socialisten,
ide communisten en de kapitalisten.
Kortom: Reves benadert het vraag
stuk, dat vrede heet, van „de andere
kant", n.1. niet van de zijde der naties,
maar van die van de wereld als een
heid.
Ds meests mensen trekken zich in het
politieks debat terug op het terrein,
waar de sociale tegenstellingen heer
sen. Zonder oplossing van deze vraag
stukken komt er geen vrede, zo rede
neren zij. Reves echter behoort tot de
genen. die voor alles 'n wereldorde ge
sticht willen zien, waardoor de vrede
gewaarborgd wordt, waardoor dus ook.
automatisch, egp oplossing verkregen
zal worden voor alle vraagstukken,
dis bestaan in deze tijd, nu er alleen
sprake ls van wereld-wanorde, eco
nomisch zowel als politiek.
Want wat is het, dat het Atlantic
Charter tot een anachronisme, de
U. N. O. tot een verlengstuk van de
Volkenbond en de vrede tot een voor
bereiding voor een volgende oorlog
maakt? Er bestaan, zegt Reves, geen
door wetten vastgelegde betrekkingen
tuisen de souvereine staten. Iedere na
tie staat alleen omdat geen verdrag,
zelfs gesn vijftigjarig, waarborgt, dat
zij op een gegeven ogenblik niet wordt
aangevallen. Het nationalisme over
heerst tenslotte niet alleen de in het
land bestaande legers, maar ook de
godsdiensten en de politieke stelsels,
zelfs het socialisme en het communis
me. Reves noemt onze, uit dergelijke
op zich zelfs staande en volkomen losle
vende volkeren opgebouwde wereld de
Ptolemaeische wereld, tegenover de
Copernimaanse, die hij voorstaat. Zo
als de sterrenkundige Ptolemaeus uit
'Alexandrië, in de tweede eeuw „be
wees", dat de aarde 't middelpunt was
van het universum, zo voelt iedere na
tie zich thans het centrum van de we
reld. D. w. z. er bestaat geen verant
woordelijkheid van één volk voor een
ander, laat staan voor de gehele aarde.
Copernicus echter bracht in de zes-
tiende eeuw de wetenschap op het goe
de spoor: ook de aarde-is 'n onderdeel
van een geweldig sterrenstelsel. Dat
men dit toen niet voetstoots aanvaard
de is begrijpelijk....
Onze politieke en sociale concepties,
aldus Reves, zijn Ptolemaeisch: de we
reld, waarin wij leven is Copernicaans.
Een tegenstelling? Nee, wij vliegen
in 16 uur van Amsterdam naar New
York, waardoor de tijd en de afstand
een andere gestalte hebben gekregen
als b.v. 50 jaar geleden. De wereld is
nog nooit zo klein geweest. Maar te
zelfdertijd staan wij voor het feit. dat
we nog nooit zoveel grenzen op aller
lei gebied hebben gevoeld als thans,
Want dit is de tegenstelling: dat onze
wereld kleiner is geworden, maar dat
onze begrippen over staten, wetten,
e d. uit vorige eeuwen stammen, d.w.z.
maar al te vaak gebaseerd zijn op toe
standen en omstandigheden, die thans
niet meer gelden kunnen.
WAT wil Emery Reves? Door het hele
L werk klinkt het: Law—Wet. Hij
wenst een wereldorde, gebaseerd op
in wetten vastgelegde regels.
Wanneer boven de regeringen der af
zonderlijke landen een wereldregering
wordt geplaatst, die zich bezig houdt
met wereldproblemen en de onder
linge afspraken zijn wettig geregeld
(d. w. z. schending van de regels wordt
onmiddellijk bestraft, op dezelfde wij-
te als een dief of een moordenaar in
een moderne staat wordt bestraft), zal
de vrede verzekerd zijn.
100 Jaar detective-romans
In April 1846 besloot de uitgever
van het in Philadelphla verschijnend
magazine „Graham", om de oplos
sing van een misdaad door een de
tective het thema van een boek te
maken.
Deze uitgever heette Edgar Allan
Poe en het boek. dat hij schreef en
uitgaf, droeg de titel van: „De
moord in de Rue Morgue". De hoofd
persoon in dit werk was de detec
tive Auguste Dupin. Daarmee was
een nieuw „literair" genre geboren,
dat over de gehele wereld een ge
weldige navolging heeft gevonden.
In 1945 verscheen bij Harper and
Brothers, Publishers te New-York
en Londen „The Anatomy of Peace"
van den Amerikaansen schrijver
Emery Reves. Het boek maakte veel
opgang en werd in bijna alle grote
bladen besproken.
Tot nu toe was het werk onbe
kend in Europa, hoewel over het
principe een wereldregering
ook hier reeds veel gedebatteerd
was.
Reves' ideën zijn gebaseerd op een
rechtsbeginsel, waarvan wij het ge
mis in dit eerste vredesjaar maar al
te zeer voelen.
Want vrede is een orde gebaseerd op
wetten.
Deze wereldraad moet du» regeren
en niet als de Veiligheidsraad toezien
of het wel goed gaat om dan ter elf
der ure in te grijpen
Onder de wereldraad kunnen de na
tionale regeringen blijven bestaan ter
regeling der interne kwesties. Dit is
het principe.
L|ET systeem is simpel. Zelfs al bor
duurt Reves er prachtige uiteenzet
tingen over fascisme, feodale toestan
den. socialisme, kapitalisme en gods-
drenst omheen. Het beginsel, waar het
echter om gaat, de wet. is het moei
lijkst te benaderen.
De thans bestaande wetten zijn als
eenheid historisch gegroeid.
De traditie, voornamelijk gebaseerd
op 18de en 19de eeuwse principes,
heeft zo beslag op ons gelegd, dat
wij geen andere ethische argumenten
gebruiken, dan die door deze wett;n
toegelaten worden. Met andere Woor
den: er bestaat een tegenstelling tus
sen ds lünsn, waarlang» men ge
dwongen is ts leven (door de wetten)
en de omstandigheden van het ogen
blik.
Het zal nu voor Reves cm. de taak
zijn geheel nieuwe d. w. x. voor nog
nooit voorgekomen sltuetie» (wereld
regering!)-wetten op te «tellen. Deze
wetten zullen dus wel in overeenstem
ming zijn met de bestaande toestan
den, omdat zij er een gevolg van zijn.
De rest: Verkiezing der leden voor
de wereldraad, etc., is voor rechtsge
leerd en met even weinig moeilijkheden
op te lossan als de U. N. O.-structu-
rele kwesties. De vrede is geen tech
nisch. maar een sociaal-politiek vraag
stuk
Tenslotte vraagt men zich af, als
men van e;n in Nederland onbekend
Amerikaans schrijver een dergelijk
belangrijk boek leesti Wat is dat voor
een man, die koel, nuchter, en zakelijk
maar tegelijkertijd met hartstocht"
blijft hameren op zijn wet-beglnsel'
Men kan zich niet onttrekken aan het
in Europa als gemeenplaats klinkende
oordeel: Amerikaan.
Echter, alle eigenschappen, als op
pervlakkigheid. vluchtigheid, ed., die
men gemeenlijk aan dit woord ver
bindt, gelden in geen enkele mate voor
Emery Reves. Maar hij is Amerikaan
omdat hij met geen honderd logische
redenen voor de noodzakelijkheid van
een universele wetgeving zich los kan
maken van de Verenigde Staten. Zijn
critlek is tenslotte alleen gericht op in
Europa heersende toestanden Hier is
het. dat men het Reves kwalijk zou
kunnen nemen, dat hij de huidige po
litieke situatie een Ptolemaeische
noemt, omdat hijzelf gebonden ls en
blijft aan zijn Amerika, van waaruit
hij de wereld bekijkt
Echter, dengene, die de volgende
richtlijn opstelt voor de vrede, ver
geeft men deze „fout":
„Vrede, vrijheid en gelijkheid voor
alle mensen op deze aarde en tussen
de afzonderlijke staten, vereisen aparte
instellingen en autoriteiten, die ge
scheiden zijn van en staan boven de
nationale regeringen, evenals de di
recte afvaardiging naar deze hogere
wereld-regering door het volk van de
gehele aarde".
H N. A.
hel officiële speelhol
Langs de grote internationale spoor
lijnen en op de belangrijkste Europese
stations hingen voor de oorlog de enor
me aanplakbiljetten, die bezoers naar
Monte-Carlo trachtten te lokken. De
slagzin was: Monte Carlo Sun and
Sports.
Duizenden gingen naar het Zuiden,
duizenden werden aangetrokken door de
romantische sfeer die in Monte-Carlo
zou heersen. Verhalen over fantastische
bedragen, die er werden gewonnen en
over zelfmoord, door verliezers ge
pleegd, zijn steeds een grotere aantrek
kingskracht gebleken dan al de recla
mebiljetten bij elkaar.
Monte-Carlo, stad van roulette en
baccarat. Dit is Monte-Carlo: roulette,
gokken. De zon ziet men er niet veel.
van sport komt niets terecht. Van des
morgens vroeg tot diep in de nacht zit
ten de spelers achter de tafels. Geen
„coup" laten voorbij gaan, want dat
kan juist de gelukbrengende zijn. Met
ingespannen, verwrongen gezichten vol
gen ze het rondvliegende balletje. Fai-
tes vos. jeux. Speelt! Het klinkt als
een bevel, waaraan niet te ontkomen
valt. De fiches hopen zich op de tafel
op. Rien ne va plus! Het balletje valt
in een cijfer. De croupiers harken het
geld naar zich toe. Een enkele geluk
kige krijgt wat winst toegestopt, maar
het is slechts geleend geld. Enkele
ogenblikken later zal hij het weer ver-
DE TEMPEL VAN CAïSSA.
0
Zonder een enkele partij te ver
liezen wist de Friese kampioen
Haye Kramer op het tournooi, ge
organiseerd door de Leeuwarder
Papierwarenfabriek, de eerste plaats
te bezetten. Van den Tol, Been en
Koomen wonnen resp. de 2e, 3e en
4e prijs.
Kramer, die in de oorlogsjaren
minder op dreef was, schijnt zijn
oude vorm weer terug gevonden te
hebben. Dit bleek ook op de Hoog
ovenwedstrijden.
Hier volgt een schitterende partij
tegen Been.
L.P.F.-tournooi 1946.
Wit: J. Been. Zwart: H. Kramer.
Nimzo-Indisch.
1. d2d4. Pg8—f6. 2. c2—c4, e7—
e6. 3. Pblc3, Lf8b4, d.L de ken
merkende zet van Nimzo-Indisch. 4.
Ddlc2. Deze voortzetting is het
meest gebruikelijk. 4d7
d6. Een weinig gespeelde variant.
4Pc6 (Züricher variant) en
14d5 staat als sterker te
boek. 4c5 is minder sterk.
Het nadeel van de tekstzet is. dat
d4 niet wordt aangevallen, waar
door wit meer keus heeft bü zijn
volgende zet. 5. Pgl—f3. Sterker is
5. LgS. 5Pb8d7. 6. a2—a3,
Lb4 x c3. 7. Dc2 x c3, 0—0. 8. tö—e3,
Tf8e8. 9. b2—1)4, e6—e5. 10. d4 x
e5, Pd7 x e5. 11. Lfl—e2, Pf6—«4. 12.
Dc3b3, a7—«5! Zeer sterk; wit
moet nu kiezen of delen: verzwak
king van damevleugel of open a-
lijn voor zwart. 13. Pf3 x e5, Te8 x
e5. 14. Lel—b2, Te5e8. 15. 00.
Dd8—g5. 16. Tal—dl, a5 x b4. 17.
a3 x b4, Lc8d7. 18. Tdl—d4, Ld7—
a4ü Een zet van groter betekenis,
zoals uit het vervolg blijkt: 19. Db3
d3, Lalc6. Er dreigt nu 20. Pc5.
20. f2—f3. Het is duidelijk, dat 20.
Lf3 ook op 20Pc5 faalt. 20,
Ta8a2ü Dit is de pointe van
18. La4. 21. Lb2—cl. 21. Db3? leidt
direct tot verlies: 21Tb2:.
22. Db2\ De3: 23. Khl, Pf2f 21.
Pe4c3l
liezen want van ophouden weet de
domme speler niet. Toch zijn er tien
tallen mensen, van allerlei slag en van
velerlei nataionaliteiten, die van het
gokken hun beroep hebben gemaakt.
Dagelijks staan zij achter de tafels en
trachten aan hun „trek" te komen. Zij
stellen zich tevreden met een kleine
winst en gaan dan naar huls. De vol
gende dag begint het spel opnieuw.
Daarnaast staat de grote massa ge
legenheidsgokkers, die hun dikwijls
zuur verdiende centen in enkele jaren
tijds naar de bank afdragen. Zij zijn
naar Monte-Carlo gekomen om in eens
rijk te worden. Ze zetten alles op alles
met als gevolg dat ze berooid huis
waarts keren. Toch is er wel eens een
enkele die een belangrijk bedrag wint.
Het wordt hem door de bank van harte
gegund, want het is de beste reclame
van het Casino.
Als een merkwaardige gebeurtenis
staat nog steeds in de analen van Mon
te-Carlo het bezoek dat een Russisch
admiraal er bracht. Het was nog vóór
de eerste wereldoorlog, dat een klein
eskader Russische schepen voor Monte-
Carlo geankerd lag. De admiraal kon
de verleiding niet weerstaan. Hij waag
de een kleine inzet en verloor. De In
zet werd steeds groter en tenslotte ver
dween de gehele scheepskas, ten bedra
ge van enkele millioenen francs in de
kas van het Casino. Er bleef voor den
admiraal niets anders over dan zich een
kogel door de kop te jagen. Maar blijk
baar had hij daar niet veel zin in. In
vol ornaat toog hij naar de Casino
directie en stelde hem 't volgende ul
timatum: Wanneer binnen een uur het
geld niet terug is aan boord van mijn
schip zet ik de kanonnen op Monte-
Carlo en schiet de hele tent plat.
Het was nu weer een spannend uur
tje, niet voor de spelers, maar voor
de directie. De prins van Monaco, de
eigenlijke eigenaar van het officiële
speelhol, werd geraadpleegd, Het re
sultaat was dat het geld binnen de
vastgestelde tijd aan boord werd ge
bracht. De admiraal gaf een paar sa
luutschoten ten beste, de schepen licht
ten de ankers en het eskader verdween
met de Zuiderzon.
Stand na 21Pe4c3!
m
I
i
i i i
i
i
m
km
I
t
k
m
m
■l RW
1
22. Dd3 x c3, Ta2 x e2. 23. gZg3.
Wit heeft geen goede voortzettingen.
23. Tg4, Dg4:ü of 23. Tf2, Tf3: 23.
Dg5f5! Er dreigt nu 24Dh3
en Lf3: 24. Dc3—d3. Df5 x d3. 25.
Td4 x d3, Te2c2! Op 25Ta8
zou wit met 26. Tf2! antwoorden.
26. Td3d4, Te8a8. 27. Lel—d2.
Ta8a2. Het gaat nu van een leien
dakje. 28. Tfl—f2, Lb7 x f3. 29. h2—
h4, n—f6. 30. b4b5, b7—b6. 31.
Ld2—el. Tc2—f2. 32. Lel x f2, Ta2
—alt 33. Lf2—el, Tal—elf, 34. Kgl
f2, Tel—dl! 35. Kf2 x f3, Tdl x d4.
36, e3 x d4, f6—f5. 37. Kf3—f4. g7—
g6. 38. h4—h5. Kg8g7. 39. Kf4—g5,
h7h6t 40. KgS—f4. Kg7—f6. Wit
geeft op; zwart's plus-picn geeft de
doorslag.
N&g jaagt de gare w»d over
once lege lenden, maar de netour
oniwaakt reeds. Straks komt de
zomer en ieder zal op de een
of andere manier nsar buiten
trekken, om te genieten van de
tallooze mooie plekjes in ons
Nederland.
De kosten zullen voor veel ge
zinnen wellicht een bezwaarzijn.
Zelfs voor kleine tochtjes in de
naaste omgeving. Legt daarom
nu al wat apart voor den vacan-
tie-tijd. Doet als zoovele zorg
zame Nederlandsche huisvrou
wen. Maakt er een gewoonte
van Uw boodschappen in de
goed verzorgde winkels van De
Gruyter te halen.
Het ia een goede gewoonte.
Want ^et alleen krijgt U er
betere waar, maar bovendien
10korting. Voor iedere tien
gulden bons een gulden contant
terug. U zult eens zien hoe dat
oploopt! En van den zomer pro
fiteert Uw heele p"-?»n er van.
(Ingez. Med.)
Amerikanen «pelen met V-2'»
5640 KM. PER UUR!
In Nieuw Mexico (V. S.) zullen op 8
Mei a.s. proeven met de eerste Duitse
V-2-raketten genomen worden.
Er is onlangs reeds een voorlopige
proef gehouden, waarbij de raket aan
de grond vastgebonden waa, zodat zij
niet op kon gaan. Alleen de motor
werd gestart, en op volle toeren ge
draaid.
De vuurkolom onder aan de raket
schoot naar beneden in een put van 12
m. diep, waarvan de wanden bekleed
waren met stalen platen van ruim 1
cm. dikte, die met bouten aan de be
tonnen onderwand bevestigd waren.
Toen de brandstof was uitgebrand,
toonde een onderzoek van de put aan,
dat deze aan zulk een verschrikkelijke
hitte was blootgesteld geweest, dat de
stalen platen gesmolten waren en 100
voet ver waren weggeslingerd.
Men verwacht, dat op 8 Mei de ra.
ketten de ongeëvenaarde hoogte van
160 km. zullen bereiken, voordat zij
ongeveer 125 km. verder in het woes
tijnzand zullen neerkomen. De normale
actieradius is langs mechanische weg
ongeveer 185 km. ingekort.
De V.-2 zal een maximum snelheid
bereiken van 5600 km. per uur in on
geveer 1 minuut tijd. Op dat ogenblik
zal de brandstof buiten werking wor
den gesteld en zal de raket 6® nor
male baan afleggen van een onbe-
stuurd projectiel, voordat zij naar de
aardbodem valt met een snelheid van
2800 km. per uur. De gehele vlucht zal
ongeveer 7 min. duren.
SERIE IY, OPGAVR 4.
Dat de laatste opgave ofschoon niet
moeilijk toch waarschijnlijk 'n hele
kluif is, blijkt wél uit het feit, dat er
tot op heden (3 April) nog maar óón op
lossing lx binnengekomen.
Om het juiste antwoord te vinden,
moeten we het mogelijke plaatsverwis-
selen van 7 personen bepalen. En dit ls
(had u dat ook?)5040. Zet men A
bovenaan, dan krijgt men dus da eerste
dag: A. B, C, D, E, F, G. Vervolgens
laat men B de 3e plaats innemen, dan
de 4e enz. Eer B dus alle plaatsen be
zet heeft zijn er 6 dagen om. Dit kan
natuurlijk ook C doen, en vervolgens D,
E enz. Steeds was er dan nog dezelfde
volgorde. Goed uitgerekend zijn er alzo
6x5x4x3x2=270 verschillende combina
ties denkbaar. Dit is natuurlijk ook
weer het geval als B bovenaan zit, of
C, of een der anderen. In totaal zijn dus
7x720 oftewel 5440 verschillende combi
naties mogelijk. De heren zouden dus
5040 dagen of maar liefst bijna 14 jaar
met elkaar elke dag moeten eten, voor
dat ze aan de voorwaarde hadden vol
daan. 'n Aangenaam tijdverdrijf, dat ik
u gaarne aanbeveel.
De 4e opgave in deze serie is onder
staand Kruiswoordenraadsel, hetwelk
werd ingezonden door Rita Jonkers,
Rippingstraat 32. Alkmaar, die hiervoor
dus reeds bij voorbaat 1 punt kan no
teren.
Horizontaal:
1. was voor de bezitters een object
van zorg en belangstelling in bezettings
tijd; 4. plaatsje in Drente; 7. deel van
"n wagen; 9. voorzetsel; 11. reptiel; 13 lid
woord;; 14. troep; 16. wijnglas; 18. ont
kenning; 20. dwaas; 21. spil; 22. deel
van'n jaar; 23 soort onderwijs: 24. meis
jesnaam; 26. deel van een schip; 27.
uitspansel; 30. Persbureau; 33. voer
tuig; 34. plaats in Z.-H.; 36. bijwoord;
40. Ind. titel; 41. Am. sierplant.
Verticaal:
1. hooistapel; 2. noot; 3. regel; 4.
bloedhuis; 5. noot; 6. kleur; 8. jaar-
telling (afkorting); 10. stad in Duits
land; 11. lucht; 12. zonder einde: 13.
bijwoord; 15. lidwoord; 17. familielid;
19. jongensnaam; 25. voorzetsel: 26
noot; 27. bezittelijk vnwd.; 28. leng
temaat; 29. roofdier (Fr.); 30. dochter
van Oceanus; 31. ontkenning (Fr.): 32,
behoeftige; 35. behoudens uitlatingen:
37. dito (afk.); 39. b.v. (afk.)
Alleen de terminologie werd hier en
daar door ons enigszins gewijzigd;
goeie atoomhom
toch
Japanse geleerden hebben ver
klaard, dat de uitwerking van de
atoombom op het menselijk lichaam
weldadig is. Zij beweren n.1. gecon
stateerd te hebben op enkele over
levenden nit Hirosjlma, dat door
nawerking van het uranium het
aantal witte bloedlichaampjes in
sommige gevallen werd vervier
voudigd.
Voor de Vrome
De nieuwe damesmode.
De nieuwe mode wordt gekenmerkt
door een eenvoudige, strakke lijn. Dit
ziet men in bet bijzonder bij de zeer
in trek zijnde, Amerikaanse modellen.
De hierbij geplaatste ontwerpen zijn
bij uitstek geschikt om *s avonds ge
dragen te worden.
De linkse figuur maakt een slanke
indruk, die des te meer wordt geac
centueerd door de ingezette, brede cein-
tuur.waaronder de rok in brede plooien
wijd naar beneden wegvalt. De plooien
moeten o igeperst blijven. Hierdoor be
reikt men een enigszins los en noncha
lant karakter, hetgeen de taille ook
slanker doet schijnen.
De garnering, die langs de hals en
over de schouder loopt, bestaat uit een
voudig smockwerk. verkregen door in
een grillig patroon opgestikte biesjes.
Ook het tweede ontwerp is elegant
en eenvoudig van lijn. Het meest op
vallende is de mouwgarnering, bestaan
de uit in s-vorm opgeztte biesjes. Een
gekleurde ceintuur kan bij dit model
een buitengewoon aardig effect maken.
overigens: een zeer aardige opgave.
Zet U in de zon te zoeken en succes!
P.S. Inzenders van nieuwe opgaven
worden verzocht, tevens de oplossing
bij te sluiten, Wil de heer W. Mooy te
Nijmegen hier even rekening mee hou
den? Bij voorbaat dank.
Aan den heer G. Hofman, Beverwijk:
Uw eerste oplossing werd inderdaad aan
ons doorgezonden en met 2 punten ge
honoreerd.
ONZE JEUGDHOEK
De Sokken
Herinner Je je dat gevalletje nog?
Hoeveel «okken moet ik grijpen, om ze
ker te wezen, dat ik een passend paar
in mijn hand heb?. Drie sokken natuur
lijk! Want dan heb lk óf drie bruine óf
drie grijze, óf twee bruine en één grij
ze, óf twee grijze en één bruine. In al
le vier gevallen één goed paar. Wie
had dat?
Een streng wintertje.
We hebben een paar weken van kou
de dagen achter de rug. We vonden
die onverwachte kou, zo laat in de
winter, lang niet prettig. In véél ge
zinnen was geen brandstof meer; dui
zenden zaten avonds bij de koude
kachel en kropen maar vroeg tn de
veren. Toch hebben we. vergeleken bij
onze voorouders, die in het eind van de
17e eeuw leefden, nog geen reden tot
klagen gehad. Want ln het jaar 1667
is er een winter geweest, die zélfs de
koude maanden van 1945 en óók de
koude winter van 1938 met stukken
sloeg.
Ik leee ln een oud boek daarover het
volgende:
Op 16 Maart begon het hard te
vriezen.
Op 17 moesten de schippers hun
winst verliezen.
Op de 18e liep er veel volk op
»t Y (bij A'dam)
Op de 19e stak men over naar de
andere zij
Op de 22e begont het nóg harder
te vriezen.
Maar op de 23e begon 't ijs door
de zon hard te verliezen.
Op de 26e liepen er nog 3 mannen
op 't Y
En middags zeilden de schuiten
de stad voorbij
Op de 27e heeft de wind 't
Pampus vol ijs gezet.
En de 28e werd 't varen alweer
belet.
Op de 30e viel de kou lang
niet mee.
En op 1 April kon je lopen op
de Zuiderzee!
Of dat laatste misschien een April
mop is, dat weet ik niet. Maar wél
weet ik, dat ln datzelfde jaar 1667 ge
durende de maanden Januari en Febr
alle sloten, kanalen en rivieren onaf
gebroken stijl bevroren zijn geweest,
waardoor de hele vaart stil lag. Dat
jaar 1667 heeft onze voorouders héél
wat narigheid gebracht; héél wat meer
dan 1946 ons bracht. Laat ons dus Ae-
vreden zijn. en óók niet klagen, als
zelfs April on9 nog eens wat zou wil
len plagen. Wat ik echter niet ver
wachtEn jullie, vrienden en
vriendinnen?
LEONARD ROGGEVEEN.
„MIJN BROERTJE'
Weet Je, wat lk heb gekregenT
Iets. dat oogjes, oortjes heeft,
Dat kan trap'len met zijn voetjes,
Iets, dat soms geluidjes geeft.
't Ligt, nu raadt het maar eens even.
Neen, het is niet bij ons thuis,
*t Is m'n echte, eerste broertje
En hij ligt in t" ziekenhuis.
Gister mocht Ik even kijken
In een grote kamer daar.
En er stonden negen wiegjes,
Keurig netjes naast elkaar.
*k Keek voorzichtig door 't gordijntje.
Maar de eerste dat was mis.
Bij de tweede wieg zei zuster:
„1: Denk, dat dit Je broertje ls"
Leuke, kleine, korte krullen.
Heeft hij op z'n ronde bol.
Kleine, fijne, donzen heertjes,
't Lijkt wel iets op schapenwol.
Vader loopt maar steeds te fluiten.
Moeder vindt het herl gewoon
Vader zegt tot alle mensen:
„Prachtig! Prachtig! "k Heb een zoon!*
NICO SPLINTER.
Marijke
en het bitje leven
Maryke stond voor het venster en
keek naar buiten, naar de tuin. Alles
scheen met loomheid bevangen, er was
geen bewegen, geen bij of bonte vlin
der, geen kwiek eekhoorntje uit het
achter de tuin liggende bos. geen kwet
terend vogeltje. Het was stil, heel stil
in de tuin en in het grote huis. Maryke
draaide zich om. liep haar kamertje uit
en ging de trap op naar de zolder, maar
haar enige kameraadjes waren daar de
spinnen.
Een gouden lichtbundel viel door het
zolderraam naar binnen, maakte dat de
omgeving Maryke nog lelijker voor
kwam dan ze al was. Het licht deed
de vaalheid van de zolder nog harder
uitkomen. Toch bleef ze. geboeid door
het wonderlijk fijne weefsel, waarin
de spin als een donkere knop hing. Je
kunt het zo met je hand stuk maken,
dacht ze. maar heel maken kan de spin
alleen. Ze vond de spin een wonderlijk
g-iezelig diertje.
Ze keek eens verder op de zolder,
belandde bij een grote koffer vol boe
ken. oude boeken ze roken oud
met mooie platen uit verre landen.
Plots hoorde ze: trip. trip. trip. Wat?
dacht Maryke. Leven? Op de oude zol
der? En kijk, voor haar zat heel eigen
wijs op zijn twee pootjes, recht over
eind. een muisje. Marvke vond dat hij
een wijs gezicht had. ..Wat doe je hier?"
vroeg ze. „Voel jij je ook zo alleen,
en heb je t ook zo warm?" Het diertje
knikte bedachtzaam en krabde met zijn
Dootje achter zijn oor. „Warm heb ik
het wel, maar alleen ben ik niet", en
hij riep met een lange uithaal: ..piep"
toen kwamen uit alle hoekjes en
gaatjes muizen aan, je hoorde niets dan
getrippel. Maryke vond het griezelig.
„Zeg dat ze weggaan", ze! ze. „jou
vind ik wel aardig, maar voor hen ben
ik bang, ik kan het heus niet helpen"
De muis gaf een teken, waarop de an
deren als bil toverslag verdwenen.
„Het ls hier niets voor jou," zei baar
vriendje, „jij hoort niet op die oude
muffe zolder, ga toch naar beneden,
spelen in de zon tussen de bloemen en
de varens In het bos". Toen kreeg Ma
ryke ineens zo'n verlangen naar de
bijen en de bloemen, dat ze van de
kist, waarop ze gezeten was, opsprong,
de trappen afdraafde, de tuin door hol
de en het bos in ging.
Daar zoog ze de heerlijke boslucht
diep in zich op. ze liep verder en ver
der de berg op. Voelde geen warmte
meer. De toppen der bomen bogen zich
boven haar hoofd naar elkaar toe en
vormden een donkere poort. Maar aan
het eind van de poort was het gouden
licht, was alles wijd en ver. Aan het
eind van de poort, op de top van de
berg. stond Maryke. en er was niets dan
zij, de zon. de bloemen en de heerlijke
warme harsgeur, de geur van levend
hout.
Doch eens raakt men verzadigd. Ma
ryke trad terug ln de schaduw van de
bomen. De zon wierp lichtstrepen tus
sen de dennen en de wind zong als
oen hoge orgeltoon door het woud. Het
gaf haar het gevoel of ze ln een grote
kathedraal stond, alleen.
Plots zag ze iets teers spelen en dan
sen ln een lichtplek In het bos. Een
libel? Heel voorzichtig probeerde ze
dichterbij te komen, haar voetjes zon
ken wee in het mos. als op een kost
baar tapijt. Maar Ineens verdween oe
libel in de schaduw der bomen en
kwam niet weer te voorschijn.
Teleurgesteld om het verbreken van
het schone spel ln het licht ven de zon.
daalde ze de berg af. tot ze kwam bn
het hek van de tuin. Ze wierp het
open. knielde neer ln het gras bij de
rood purperen rozen. Heel voorzicht!g
nam ze één der bloemen In haar beide
handen en kuste haar. en, met de geur
der rozen nog bil zich en stuifmeel op
haar rode wangen, sprong zij het huis
ln. glne op haar bedje liggen en slui
merde ln.
Maar wat was dat* De kabouter met
de lamp ln zijn hand en de witte vogel
op zijn schouder, die op haar nacht
kastje stond, bewoog. Hij sorong van
het kastle op de vensterband voor het
open raam, daar vloog de vogel van
ziin schouder, kwam terug m°t bonte
vlinder», vogels en elfies. Allen ga
ven licht of droegen lichties bij zich.
ze wekten Maryke en 'n lanee optocht
trokken ze weg een ril dansende licht
ies. al'es wat jong en bU1 was. ging
achter hen aan. Het werd een lange,
lange ril.
In de hemel hadden de sterren er
naar gekeken en dachten: .Zouden er
van ons naar beneden gevallen ziin?"
De stevrenVon'ng ging vlug alle ster
ren tel'en. zij waren er nog allemaal.
„Gelukkig", zuchtte hii Even later
meldde zich een elfie bü den sterren
koning. „IV kom van de aarde", zei
ze. „en meld u. dat wat iong is
blH uittrekt om Uchtdraver te zijn". De
WÜze sterrenkoning glimlachte. „Het
zal roe heel l»ne duren. vri*ndie. maar
het komt. het komt tot zo lang wil ik
wachten. Zo zij het".
Meldt dit aan al'en. die tong zijn en
op aarde licht willen brengen.
