aaaafa..
mittder
NlIONNBWm,
Truman dreigt stakende
spoorwegarbeiders met het leger
Bij Clark Kerr's aanwezigheid meel toe
zeggingen aan de republiek dan thans
Handelsverdrag met België
ondertekend
AANHOUDEND ZONNIG,
jn het Noorden tijdelijk nog krach
tige vrind, in de overige delen van
land matige wind uit Noord-
Oostelijk® richting. Overwegend
droog, zonnig weer.
ZATERDAG M MET W|.
8« laargang No. EM-ttf.
Directeur: M. J. Roggeveen.
Wnd. Hoofdredacteur: A. H Hommersom
Redacteur stad: O. W. M. Wlllems.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING. „DB VEU1 ALKMAARDER»
Redactie en Adm.: Aehterdam tel «14. Advertentle-afd.: Langertraat tel. WW.
f In de branding (V)
Een vraag stellen staat aoma gelijk
met haar te beantwoorden. Als
dus de vraag In het geding ie, of het
standpunt van de EVC: medezegging-
schap van de leden der organisatie
waar het betreft het vaststellen van
hun eigen levensvoorwaarden, niet
lijnrecht indruist tegen de bevoegdheid
van den Rijksbemiddelaar, uiteindelijk
te beslissen, dan is daar maar één
antwoord op mogelijk: Ja.
Het zou struisvogelpolitiek zijn, de
ogen te sluiten voor de consequentie»
van dit ja-woord.
Of het standpunt van de EVC in de
sa, óf de werkwijze van het College
van Rijksbemiddelaars staat niet op
democratische basis. Dat zij samen op
een stoel zouden zetelen is uitgesloten,
gezien de onverzoenlijke tegenstelling.
Onderwerpen wij de tweeërlei rich
ting-gevende gedachten, die van deze
tegenstelling de onderstroom vormen,
aan een nadere beschouwing, dan zien
wij het volgende.
De organisatie-vorm welke de EVC
voorstaat, la: het recht van beslissing
HJ de leden, onder geen omstandighe
den voor het bestuur of vertegenwoor
digers een blanco mandaat. Dit is een
tegenstelling met de organisatievorm
der „oude" vakbonden en zij ia o.i. niet
anders te verklaren dan als een reac
tie op fouten, iri het verleden door
vakverenigingsbestuurders gemaakt.
Een principiëel verschil ia hier eigen
lijk niet aan de orde. Immers, ook de
„oude" bonden waren en zijn zo
re democratisch ingericht, dat de le
denvergaderingen uiteindelijk het
recht hebben de meest ingrijpende be
sluiten te nemen. Wel is de organisa
tie-vorm van de EVC een stap verder
in democratische richting of het ook
een verstandige stap is, d. w. z. of zij
tot «en meer practische werkwijze zal
leiden, kan hier gevoeglijk buiten be
schouwing blijven.
Maar, tot de conclusie gekomen, dat
van principiëel democratisch oogpunt
uit niets la aan te merken op de orga
nisatie-vorm van de EVC. zal men on
verbiddelijk de gevolgtrekking moeten
mak3n, dat de bevoegdheid van den
Rijksbemiddelaar, zijn beslissing bij
een onoverbrugbaar verschil van me
ning tussen werkgever en werknemer
bindend te doen zijn, ten enenmale on
democratisch Is.
Men zal nu opmerken: ia het dan
niet juist, dat de eis van erkenning van
da EVC in de contactcommissie als
onderhandelende partij daarom reeds
absurd is?
Het aanvaard» van de werkwijze
dezer commissie betekent toch het
prijsgeven van het eigen principe?
Wij geloven, dat wij ons niet vergis
sen, indien wij hier een wijdverbreid
misverstand signaleren. De eis tot er
kenning houdt o.i. niet in. dat de
RVC haar principe laat varen. De
nieuwe loonsvoorwaarden wordsn ge
accepteerd indien tot erkenning wordt
overgegaan, accoord: maar, eenmaal
bevorderd tot onderhandelende partij.
en er zijn behalve de loonsvoor
waarden. nog de kwesties van de
„pool", de weduwen- en wezen-rege
ling en het pensioenfonds zal het
uiteindelijk flat op al deze punten aan
de organisatie als zodanig blijven.
En dit is, dunkt ons, de grote
moeilijkheid, waarvoor de regering
thans geplaatst ie: aangezien
de EVC zich nimmer wil binden aan
het decreet van den Rijksbemiddelaar,
zou de regering, wanneer zij tot erken
ning over zou gaan. daarmede den
Rijksbemiddelaar aan kant zetten.
Het komt dus hierop neer, dat een
vakvereniging, strijdend voor de al dan
niet venneende belangen van haar le
den. in het ongelijk wordt gesteld ter-
wille van de handhaving van e»n on
democratische instelling.
Indien de zaak zo staat, blijft er in
de gegeven verhoudingen slechts een
middel over aan de arbeiders om aan
hun recht, zoals zij dat zien, kracht
bij te zetten: het werk neer te leggen
In principe ontkent de regering-
Schermerhorn het stakingsrecht niet
Dat Is verscheidene malen uitdruk
kelijk betoogd.
Maar zij behoudt zich aen de andere
kant ook het recht voor, een staking
door middel van milltairsn als ge
dwongen werkwilligen, te breken.
Noodzaak, zal men zeggen. Ons land
kan niet op voedsel en materialen blij
ven wachten.
Goed. Maar noodzaak terwllle waar
van?
Zoals de zaak thans ligt. terwllle
van het behoud van den Rtjksbemid-
delaar als loon-d feta tor.
Want, indien nu de EVC, die naar
uit alles blijkt, op zijn minst een niet
onaanzienlijk deel der zeelieden ver
tegenwoordigt, erkend werd, dan zou
'de staking opgeheven zijn.
Wij stellen dit zo 6cherp. omdat wil
een groot gevaar voor de toekomst zien
ln deze verhoudingen. Men susse zich
niet in slaap met de gedachte: de sta
king verloopt toch wel Men reallsere
zich, met welk een macht men te ma
ken heeft. De arbeidrsklasse is geradi
caliseerd, de verkiezingen hebben het
overduidelijk bewezen. En wanneer de
conflictstof niet uit de weg wordt ge
ruimd, dan zal. ook indien déze staking
'door de arbeiders zou moeten worden
opgegeven, een serie van hevige, mis
schien heviger, arbeidsconflicten in
hot verschiet llggan. Met alle rampza
lige gevolgen van dlsn.
Br i«. behalve dat, een ander gevaar
Beschuldiging aan vakbondleiders
over „persoonlijke belangen"
JJE president der V. 8., Truman, heeft
gisteren in een radiorede een be
roep op alle spoorwegarbeiders gedaan
om 't werk voor Zaterdag 16 u. te her
vatten. Indien dat niet gesohiedde. zon
hjj genoodzaakt zjjn met alle middelen,
waarover htf beschikt, de treinen te
doen lopen, waarbU hjj gebruik zou
maken van het leger en bescherming
zou bieden aan werkwilligen.
Hij zei voorts, dat dc crisis van Pearl
Harbour door toedoen van een buiten
landse mogendheid was veroorzaakt,
maar dat de crisis van nu moest worden
geweten aan een groep mannen uit
eigen land, die hun persoonlUke be
langen boven die van de natie stelden.
HU beschuldigde de vakverenigings-
hiders Johnston en Whitney, leiders
van resp. „de broederschap van trein
personeel" en de „broederschap van
machinsten", die zich goen rekenschap
zouden geven van de vreselUke ge
volgen van hun stap om de staking te
proclameren.
Helpt het Congres de
staking te breken?
|N Senaatskringen te Washington acht
men het niet uitgesloten, dat presi
dent Truman van het Congres (Kamer
van Afgevaardigden en Senaat der V.S.)
eventueel de macht zou krUgen om
„diegenen te straffen, die inbreuk op
de wetten hebben gemaakt, en stakin
gen te voorkomen".
Voorts heeft de Senaat een amende
ment betreffende arbeidsgeschillen
aangenomen, waardoor de werkgevers
wordt verboden bijdragen te storten
voor de sociale fondsen der arbeiders,
tenzij deze fondsen gelijkelijk door di
recties en vakverenigingen worden ge
administreerd. Dit zou neerkomen op
afwijzing van de eis der vakverenigin
gen van mijnwerkers, het sociaal fonds
alleen door hen te laten administreren.
Mag de honger een
wapen zijn?
In „Vrij Nederland" van 18 Mei j.1.
troffen wij het volgende merkwaardige
stukje san:
De stakingsgolfjes, die de laatste we
ken ons land beroerden, vinden zeker
geen onverdeelde sympathie. Onge
acht de politieke achtergrond ia het
toch god dat elke Nederlander zich er
rekenschap van geeft welk een her
oïsche daad er in zeker opzicht in ligt
wanneer een arbeider besluit zijn we
kelijks inkomen op te offeren 'aan het
geen hij recht en billijk acht. Wan
neer de vakbeweging jong is en een
stakingskas ontbreekt, valt de stap ln
het ongewisse bij staken ondernomen
moeilijk te beseffen. In welke kringen
en bU welke gelegenheden zijn anderen
tot enzelfde offer bereid? Hoe men in
Amerika over deze dingen denkt be
wijst de actie van het hulpcomité voor
stakende families. Ongeacht de beoor
deling over de rechtmatigheid van de
staking zijn de leden van dit comité
van mening dat in deze sociale strijd
de honger en de financiële uitputting
van het gezin niet als wapen mag wor
den gebruikt. Dit comité verzamelt
gelden om aan stakende gezinnen, die
zulks nodig hebben, ongeacht de groep
welke zij behoren, financiële steun te
verlenen. Onder de ledan vindt men
de namen van de meest bekende Ame
rikanen, professoren, predikanten, kun
stenaars, politici, journalisten, senato
ren, enz., mensen als La Guardia
Thomas Mann, Eleanor Roosevelt, de
R K. bisschop Mc(?annell, en vele an
deren.
Zou men ln Nederland ook tot esn
dergelijke, de verhoudingen zuiverende,
actie ln staat zijn? vraagt ht blad zich
af.
Dat de uitspraak van den Rijksbemid
delaar bindend is. is bedoeld als een
maatregel om onze wederopbouw te
beschermen, geldende dus voor de duur
van de noodtoestand waarin ons land
verkeert. Langer niet. Met nadruk is
dit door minister Drees o.a., reeds op
21 Augustus van het vorig jaar, naar
voren gebracht.
Ongetwijfeld bedoelde de regerine-
Schermerhom het hiermee goed. Zö
stond efi~Staat niet vijandig tegenover
gerechtvaardigde eisen <V?r arbeiders
klasse; zij heeft herhaaldelijk getoond
de rechten van de arbeiders te wil
len beschermen.
Maar hoe lang duurt deze noodtoe
stand en wie bepaalt dit? Indien en
de vraag is thans niet zuiver theore
tisch meer dit Instituut in andere
handen mocht overgaan, wanneer zou
dan deze noodtoestand als beëindigd
worden beschouwd? En hoe zou het
dan staan met de rechten van de
werkers, hoofd- en handarbeiders, van
stad en land?
Het antwoord is duidelijk. Een ieder
trekke daarom voor zich zelf de con
clusie.
TRUMAN
De mijnwerkers, onder leiding van
John Lewis, eisen o.a. tien cents
royalty per ton steenkool voor hun
sociaal fonds.
Nog 400.000 stokers?
De leiders der vakbonden hebben een
nieuw compromisvoorstel van Truman.
waarbij een loonsverhoging van 18 dol
larcents per uur werd toegestaan, van
de hand gewezen.
Ook de onderhandelingen met de
400.000 vetkolenmijnwerkers hebben een
dood punt bereikt.
Schip met bananen
aangekomen
Het eerste schip met bananen, het
Noorse motorschip „Duala", is gis
termorgen te Rotterdam aangeko-
men. Met de lossing van de 27.000
trossen bananen is direct begonnen.
Het deel dat voor Zwitserland be
stemd is, wordt per speciale trein
vervoerd; het voor Nederland be
stemde deel van de lading gaat naa.-
verschillende fruitimporteurs. waar
de vruchten in de rijpkamer opge.
slagen worden, tot zij voor de con
sumptie geschikt zijn.
Het is mogelijk gebleken eer klein
gedeelte van de lading, die bestemd
is voor Zwitserland, ter beschikking
te stellen van onze ziekenhuizen en
sanatoria. Tevens zullen op enkele
voorinleveringsbonnen voor sinaas
appelen en citroenen, waarop nog
geen zuidvruchten konden worden
afgeleverd, bananen worden ver
strekt. Dit is hoofdzakelijk het ge
val in de noordelijke provincies.
Binnen afzienbare tijd wordt een
groter schip bananen te Rotterdam
verwacht.
Van New York
tot San Franctseo
Bij de Amerikaanse spoorwegsta
king zijn twee vakverenigingen, die
tezamen een kwart mlllioen arbei
ders op 337 spoorwegen vertegen
woordigen, betrokken. De staking
strekt zich uit tot de spoorwegen
aan de kust van de Grote Oceaan.
Het werk is tot op 10 na volledig
stilgelegd. De arbeiders eisen hoger
loon en wijziging van arbeidsvoor
waarden.
Het begin van de staking werd in
New-York, Washington en Chicago
door middel van luidsprekers aange
kondigd.
„WELTEVREDEN" AANGEKOMEN.
Met 824 repatriërenden van Java aan
bcord is het motorschip „Weltevreden"
hedenochtend vroeg te Rotterdam aan
gekomen. Om 9 uur is men reeds bij de
bekende loods van de Holland-Amerika-
lljn aan de Wilhelminakade met de ont
scheping begonnen. Er waren 17 zieken
aan boord.
Te Londen sprong voor het oog
van talrijke toeschouwers een man
uit een luxe auto op de treeplank
van een transportauto, die geld van
de ene naar de andere bank over
bracht, en roofde 4 zakken eik met
pond zilverstukken. De luxe auto
wist met haar buit te ontkomen.
De tchoenenbon voor Jnni
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat in de loop van de maand Jnni
voor een schoenenbon ln aanmerking
komen zij, wier samkaartnummer
een 6 eindigt, voor zover aan hen sedert
1 Januari 1945 nog geen bon voor schoe
nen werd uitgereikt. De plaatselijke dis
tributiediensten zullen na 1 Juni aa. be
kend maken, op welke dagen men de
bonnen kan afhalen.
EEN EI VOOR KINDEREN.
Op ""9 Mei zal een bon worden aange
wezen waarop voor personen geboren
in 1932 of later een ei per verbruiker
verkrijgbaar zal rijn.
Prijs bandenreparatie
vastgesteld op 0.40.
Het directoraat-gene. aal van de prij
zen deelt medt. dat voor het plakken
van een rijwielbinnenband, ongeacht
het aantal lekken, ten hoogste f 0.40 mag
worden gevraagd.
1 Tot voor kort werden nog prijzen vaö
f 0.75 en f 1.— gevraagd, maar nu de
bandenpositie zoveel is verbeterd, dat
oude opgelapte banden veel minder
voorko-ien, heeft een kostprijscalculatie
aangetoond, dat f 0.40 voor een banden
reparatie voldoende is.
ELECTRISCIIE TREINEN IN HET
GOOL 9
Maandag 3 Juni gaan op het baanvak
Amsterdam—Amersfoort v.v. weer
electrische treinen rijden. Bovendien
worden op de drukste uren voor de
forensen non-stop reinen ingelegd.
He traject wordt om het half uur
gereden; het aantal treinsn wordt dan
twee-en-een half maal zoveel.
Sjahrir over Van Mook'a „taaiste aanbod" t
JN een persconferentie te Batavia
heeft de Indonesische minister
president Soetan Sjahrir de algeme
ne reactie in het binnenland op de
voorstellen van dr. Van Mook be
schreven als een „teleurgestelde
stemming".
Hij legde er de nadruk op, dat de
laatste voorstellen niet zo ver gin-
gen als hetgeen met dr. Van Mook
was besproken, toen Clark Kerr in
Batavia was, in het bijzonder ten
opzichte van Sumatra.
Sjahrir voegde er echter aan toe:
„De huidige voorstellen bieden on
getwijfeld meer, dan de vooraf
gaande besprekingen en gezichts
punten van de Nederlandse rege
ring".
Totaal wederzijdse
leveringen: f 50 millioen
In aansluiting op de besprekingen die
op 17 en 18 April 1946 tussen de desbetref
fende Belgische, Luxemburgse en Neder
landse ministers plaats hebben gevonden
te Den Haag, ztjn op 24 Mei 1946 op het
Belgische ministerie van Buitenlandse
Zaken door den Nederlandsen ambassa
deur te Brnssel, baron van Harinxma thoe
Slooten voor het Koninkrijk der Neder
landen en den Belgischen minister van
Buitenlandse Zaken, den beer Spaak, voor
de Belgisch—Luxemburgse Economische
Unie twee overeenkomsten getekend. De
Nederlandse minister van Financiën, prof.
mr. P. Lleftlnck, en de Belgische minister
van Financiën, de heer L. de VegbeL. wa
ren bU deze plechtigheid aanwezig.
De overeenkomsten regelen het econo
misch verkeer tussen de twee landen
voor de periode lopende van l Juni 1948
tot 31 Mei 1947.
Het handelsverdrag voorziet ln weder
zijdse leveringen voor een totale waarde
van ongeveer 500 mlllioen gulden of 8
mllllard Belgische Franken.
De goederen.
De Belgische—Luxemburgse Economische
Unie zal naar Nederland exporteren ver
schillende soorten textlelgoederen, ven
sterglas, wederopbouwmaterlalen, hout
producten, -ijzer, staal en metallurgische
producten, banden, chemische producten,
papierproducten, sierplanten en kunst
meststoffen.
Nederland zal naar de Belgisch—Luxem-
burgsche Unie exporteren: electrotech-
nlsche- en radioartikelen, zand en grint,
chemische producten, vlas. pootaardappe-
len, land- en tuinbouwzaden. fokvee (stie
ren en varkens), bloembollen, boomkwe
kerijproducten en visserijproducten.
Meer ln- als uitvoer.
Bij de onderhandelingen is telkens weer
gebleken, hoeveel begrip ln België en
Luxemburg voor de Nederlandse moei
lijkheden bestaat. Onze export-capaci'.elt
is onvoldoende. WjJ zijn practisch niet In
staat veelbegeerde artikelen als graan, bo
ter. kaas en melkproducten te leveren en
moeten dus komen met andere agrarische
producten, welke als luxe beschouwd
worden. Hetzelfde ls het geval op lndus-
triëel-gebied, waar cokes een gewild
artikel ls, waarmee wij evenwel zeer zui
nig moeten omspringen. Aanvankelijk is
men ln Nederland optimistisch geweest
ten aanzien van het talenvraagstuk. Een vangen.
tegenslag vormde evenwel de Ameri
kaanse staking, terwijl het Duitse voed
selprobleem ook de Duitse productie deed
afnemen. De Nederlandse kolenproductle
ts echter stijgende.
De waarde van onze Invoer overtreft
die van onze uitvoer. Zo wordt de export
uit België naar Nederland geraamd op
327 mlllioen gulden en de waarde van de
Nederlandse uitvoer naar België op 180
mlllioen. Dit verschil van ruim 145 mll
lioen zal voor de helft door ons gedragen
worden en voor de helft door België, ge
deeltelijk door lening, gedeeltelijk 'door
andere prestaties, zoals vrachtvervoer van
Belgische goederen met Nederlandse
schepen.
Gehoopt wordt, dat door het tot stand-
komen van dit verdrag de zwarte handel
tussen beide landen zal worden opgevan
gen. De handel zal worden vrijgelaten,
doch een invoervergunning blijft nog al
tijd nodig.
VOETBAL
Vijf veranderingen in het
Belgische elftal
Het Belgische elftal, dat op He
melvaartsdag in Antwerpen tegen
Nederland uitkomt, is als volgt sa
mengesteld:
Meert Ander leóht)Pa verlek
(Antwerpen) en Pannaye (Tilleur);
Puttaert (Union St. Giloise), Ver
meulen 0->n) en Devos (Beer
schot); Lemberechts (Mechelen), v
Varenbergh (Anderlecht), Decleyn
(Mechelen), Van den Audenaerde
(Antwerpen) en Melis (Gent).
Reserves: Boogaarts (White Star);
Aernaudts (Berchem Sport); Hen
riet (Charleroi); Govard (Luik).
De scheidsrechter is: Yvan Eklind
(Zweden).
In het elftal, dat op 12 Mei j.L in
het Amsterdamse stadion met 63
verloor, zijn vijf wijzigingen aange
bracht Doelman Daenen en spil
Vercammen zijn wegens hun blessu
res vervangen. Rechtsbinnen Cop
pens linksbinnen Chaves d'Aguilar
en linksbuiten Mermans zijn ver-
Voorts deelde hij medc, dat het
bericht in het Indonesische blad
Ra'jat, volgens hetwelk hij een on
derhoud had gehad met Tan Mala-
ka, onjuist was.
Minder oppositie-
Sjahrir verklaarde, dat de .Na
tionale concentratie", welke de
meerderheid van 't vroegere Volks
front en thans ook de socialisten en
communisten bevatte, bereid v
met de republikeinse regering sa
men te werken. „Er was nu," zo zei-
de hij, „aanzienlijk minder opposi
tie tegen de regering."
Wel zullen er in het kabinet ver
schillende veranderingen komen.
Havenstaking duurt voort
Gistermorgen hebben de losse ploegen
van de Wester Suikerraffinaderij het
werk gestaakt, daar de ruwe suiker af
komstig was van „besmette" schepen.
Deze staking omvat pl.m. 100 arbei
ders. Het bedrijf ligt geheel stil.
De sympathie-staking bij de rederij
Koppe, welke eergisteren dreigde, is niet
doorgegaan. Gistermorgen is het werk
hervat, echter niet door 24 vervoer
ders van geblikt vlees, die de blikken
als besmet beschouwen. In dit conflict
is tot op heden nog geen overeenstem
ming bereikt.
„N.V.V. vecht om zQn bestaan."
De heer Van Os, van de E.V.C. opende
een btfeenkoriist in de RiVlèrahal te
Rotterdam met te zeggen, dat de brief
van Brautigam het onmogelijk heeft ge
maakt, de staking tot een snel einde te
brengen. „In de brief worden de Ne
derlandse belangen opgeofferd aan de
belangen van een klein kringetje N.V.V..
bestuurders", aldus de heer Van Os. De
heer Bestman, die daarna sprak, stelde
vast, dat minister-president Schermer-
horn een eerlijke poging had gedaan om
in dit conflict bemiddelend op te treden
en zijn volle persoonlijkheid daarvoor
had ingezet, „maar zijn pogingen leden
schipbreuk door toedoen van de reders
en van een stel N.V.V.-bestuurders'
dat voor zijn broodje vecht".
Schermerhorn was
van goede wil.
Op een persconferentie heeft de lande
lijke voorzitter van de E.V.C-. de heer
B. Blokzijl, zijn onderhoud met den mi
nister-president besproken. Tussen Z.
Exc. en den heer Blokzijl was aanvanke
lijk overeenstemming bereikt over de
voorwaarden, waarop beëindiging van
het conflict kon worden bereikt,
„Toen Ik nauwelijks thuis was.
verheugd met 't bereikte resultaat"
aldus de heer Blokzijl ..werd
ik opgebeld en vertelde minister
Schermerhorn mU telefonisch: ,,de
afspraak kan niet doorgaan. Er xUn
instanties (deze werden niet ge
noemd). die daartegen ernstig be
zwaar hebben, die zelfs bezwaren
hebben geuit, dat ik besprekingen
met u heb gevoerd.'* Z.Exc. vertelde
nog. dat hU persoonlijk die bezwaren
niet deelde. ZUn laatste woord was:
„Ik kan er niets meer aan doen."
Bekend is het negatieve resultaat, dat
de E.V.C. bereikte na het gezochte con
tact met de redersvereniging. Het ant
woord van den heer Brautigam houdt
een weigering in van alle mogelijke
overleg met de E.V.C.
H.M. de Koningin heeft heden in
verband met de kabinets-vorming de
heren mr. W. L. Baron de Vos van*
Steenwijk, voorzitter van de Eerste
Kamer. mr. J. R. H, van Schalk, voor
zitter van de Tweede Kamer en jhr.
mr. F. Beelaerts van Blokland, vice-
president van de Raad van State ter
bespreking in Paleis Soestdijk ont
vangen.
Italië:
republiek of koninkrijk.
JERWIJL de eerste Britse troepen
Egypte verlieten „landde" de Ita
liaanse ex-koning Victor Emanuel
in de haven van Alexandrië. Zo het
dezen uit het roemruchte Huis van
Savoye gesproten edelman niet ge
heel aan politieke interesse ont
breekt, zal hem de symbolische wer
king van deze „invasie" niet ont
gaan zijn. Hoe droomde hij tijdens
de veldtocht tegen de Abessijnen in
1935 en later tijdens Rommel's op
mars tot op 70 km. van Alexandrië
(El Alamein, Montgomery!) temid
den van zijn muntenverzameling,
niet van het Italiaanse Imperium,
dat den Brit uit de Middellandse
Zee zou jagen?
Zwak en een werktuig in de han
den der immer uiterlijke eer en
roem heeft hij sinds 1922 geen an
dere weg kunnen volgen dan die
der ondergang. Zelfs van zijn laat
ste daad, die hij als man nog zou
hebben kunnen doen: de abdicatie,
omdat de eer van een koning dit
eiste, zag hij af. Hij deed afstand,
omdat met zijn aftreden door het
optreden van zijn zoon Umberto het
a.s. referendum over de Italiaanse
monarchie er voor de monarchisten
beter voor zou kunnen komen te
staan. Misschien, zo redeneerden
dezen, schrikt deze nieuwe, tame
lijk jonge koning het volk niet zo
af als zijn vader het deed, wegens
de talloze onprettige herinneringen,
die er aan den persoon van den
ouden koning kleven.
Een slappe propaganda heeft di
rect getracht Umberto voor te stel
len als 't lam, dat zich te allen tij
de zou laten leiden door de meer
derheid van het volk. Tevens zou
deze koning een man zijn, die niet
voor Mussolini had gebogen. Inder
daad, hijHooog niet in 1940, maar
eiste toen de eer op de dolkstoot in
de rug van Frankrijk toe te dienen
als aanvoerder var het Italiaanse
aanvalsleger in de West-Alpen. Zijn
eerste daad als koning was verleden
week het kabinet te verzoeken een
ruime amnestie toe te passen op de
politieke gevangenen, hiermede
twee vliegen in één klap trachtend
te slaan. Primo zouden talloze 7.g.
ex-fascisten vrij komen, die met hun
invloed allicht furore voor de mo
narchie zouden maken. Secundo
hoopte hjj hiermee de onlangs gere-
patriëerde Italiaanse krijgsgevange
nen uit Rusland en Engeland op
zijn hand te krijgen. Want dit zijn
de beide rotte plekken in het Itali
aanse volk. Het fascisme m Italië is
evenmin dood als in Nederland. Niet
alleen dat het „illegaal" werkt
(bomaanslagen, overvallen op dag
bladen), maar ook verkapt legaal
bestrijdt dit fascisme het nieuwe
Italië. Het dagblad „Uomo Qualun-
que" (de doodgewone man), onder
een zekeren Giaccini, is uitgegroeid
tot een semi-fascistische organisatie
op grote schaal; teleurgestelde mid
denstanders en intellectuelen, ont
slagen officieren etc., vormen de
aanhang van aeze beweging, dis in
hel opeïitiar met de fascistengroet
haar vergadering opent. Het was
ook deze massa, die in 1922 Musso
lini steunde.
Daarnaast staan de „reduci", de
ex-krijgsgevangenen, wier politieke
ideëen nog stammen uit de tiji tier
fascistische jeugdbeweging. Zij
vochten voor Duitland, toen een
millioenenleger van partisanen
reeds tegen de nazi's streed en
droomde van een nieuw Italië. Is 't
ften wonder, dat er tussen deze twee
groepen botsingen ontstaan, botsin
gen vaax tussen vader en zoon,
broeder en broeder?
gOVEN deze relletjes woedt het ge
vecht der grote politieke partijen.
Zowel de socialisten en de commu
nisten als de katholieken (de z.g.
Christelijk-Sociale Party) on-der
minister-president De Gasperi
en de liberalen met den groten phi-
losooph Benedejto Croce, wijzen
iedere terugkeer van de monarchie
af, ook die van Umberto „II".
Tegenover hen staan de conser
vatieven, die trachten de bovenge
noemde ex-fascisten en „reduci"
op hun hand te krijgen.
Het spel is gevaarlijk, temeer daar
degeallieerde controlecommissie
Italië heeft verlaten, daarmee te
kennen gevend, dat Italië „vrij" is.
Een nieuw Italië vecht tégen een
zich vernieuwend fascisme. Want
dat er fascisme is en zal zijn en blij
ven voorlopig, staat vast. Hoe kan
't ook anders in een land, welks
maatschappelijk leven', van de school
tot de kerk en het hof, doordrenkt
is van dit systeem, 20 jaren lang?
Op 2 Juni a.s. kan (en zal vermoe
delijk) Italië met één der hoofd
bronnen van het fascisme, de mo
narchie, middels een referendum af
rekenen. Het kan het begin zy'n van
het eind van de fascistische geest in
Italië. A.
In verband met de kleine opper
vlakte van ons blad hebben wij van
da autoriteiten toestemming ont
vangen, des Zaterdags met een
dubbel nummer te verschijnen.