kmaai'dei' Inschrijving op 3 pet. grootboekschuld 1946 Truman en Stalin beiden voor centralisatie in Duitsland? Ruim een uur vertraging! Geen atoomonderzoek, wel wapen- fabricage door Krupp in Spanje REGENACHTIG. Meest zwaar bewolkt, met tijdelijk regenval, die later overgaat in ver spreide plaatselijke buien. Matige tot krachtige wind tussen Zuid en Zuidwest. Iets koeler dan gisteren. Temperatuur Overdekte: ^'/i gr. C.—-72 gr. F.; Zomerbad 10 gr. C.— 66'/« gr. F.; Pesie: 18 gr. C.—04V» gr. Fahrerheit. ZATERDAG 1 JUNI lMt. ftargtng Ho. WT-Ï5Ï. Directeur: M. J. Roggeveen. Wnd. Hoofdredacteur: A H. Hommersom Redacteur stad: G. W. M. Willems. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING UITGAVE, STICHTING. .DE VAIJE ALKMAARDER" Redactl* n Adm.» Aehterdam Ml. Ö74. Advertentle-afd.t Langestraat 19, tel. 3971. Prof. Mr. P. LIEFTINCK Minister Lieltinck raadt aam „Voor U belegging, voor ons allen sanering" D1 overschrijving van V9f geblokkeerd tegoed op het Grootboek betekent voor U een veilige en waardevolle belegging. De banken hebben Uw geld, dat bij haar op geblokkeerde rekening staat, grotendeels belegd in schat kistpapier met een korte looptijd. Dit schatkistpapier behoort tot de vlottende schuld van de staat. Het is een belang voor de staat, dat zijn schuld, die op korte termijn vervalt, spoedig cn in grote omvang in schuld op lange termijn wordt omgezet. Door in te schrijven op het grootboek helpt ge daaraan mede en bevordert ge dns de sanering der staatsfinanciën De regering heeft haar plan pen gereed om de overheidsuitgaven sterk te besnoeien. Ook op dat gebied komt er licht aan de horizon. Laat ons bi) het vele, dat ons wellicht verdeeld houdt, !n de strijd om de gezondmaking der overheidsfinanciën, schouder aan schouder Slaan", aldus de minister van Financiën, prof. mr. P. Lieftinck, in een rede, die bij gisteravond voor de radio hield. De enige methode Prof. Lieftinck begon zijn rede met pan te tonen, dat het onmogelijk zou zijn, de geblokkeerde tegoeden, wier totaal in de milliarden loopt, vrij te geven. „Niemand uwer, met uitzonde ring van de zwarte handelaars zouwsn- pen, dat nog steeds schaarse goederen zouden gaan, niet naar hen die er het meest behoefte aan hebben, maar naar diegenen, die het meest zouden kunnen betalen", aldus de minister. Het geblokkeerde geld is voor de rechthebbenden een ongezellig bezit. De kansen op deblokkering zijn steeds geringer geworden -sn zijn bezig geheel te verdwijnen; De mogelijkheid om er effecten mede te kopen en deze te be talen door overschrijving van de koop prijs van de ene geblokkeerde reke ning op de andere, i9, sedert enige we ken geleden het vrije geld tot de beurs werd toegelaten en de burshandel op ruimer schaal werd hervat, vervallen. Pe enige bestemming, die-practisch is overgebleven bëlastingsbetaling, ook al een vrij onaantrekkelijk doel, dat bovendien moest worden beperkt tot- achterstallige belastingen en zeker heidstellingen, in afwachting van de Invordering der vermogensaanwasbelas- Hng en van de vermogensheffing In eens Prof. Lieftinck waarschuwde tegen twee misvattingen die in dit verband veelvuldig voorkomen. Enerzijds zijn er velen, die geneigd lijn hun geblokkeerde saldi nog steeds als geld te beschouwen, en d'.e aan de omstandigheid dat zij dit zogenaamde geld voor hun bedrijfsvoering nodig hebben, het recht menen te ontlenen op automatische deblokkering. Geblokkeerde saldi worden bij de fi nanciering van het bedrijf niet als beschikbare middelen beschouwd. Anderzijds zijn er landgenoten, die vrezen, dat geblokkeerde saldi voor goed voor hen verloren zijn. Ook dit ls onjuist, het geblokkeerde geld vormt wel degelijk een vermogensbestand deel. Voor Uw geblokkeerde tegoed staat slechts één weg open, n.1. door met uw geblokkeerde geld e?n inschrijving te kopen In het Grootboek 1946. Pe gele genheid daartoe zal worden opengesteld van 4 tot 14 Juni a.s. Na ZV» Jaar vrij. Pe aankoop van een inschrijving op het Grootboek opent de weg het ge blokkeerd tegoed in vrij geld omgezet te krijgen. Dit begerenswaardige doel kan echter nog niet terstond worden bereikt. Inge volge de leningsvoorwaarden zal daar mee een periode van maxium R/« Jaar gemoeid zijn. Intussen zal in het kader van de irthing der bijzondere heffingen een beperkte mogelijkheid worden ge schapen om reeds eerder de Grootboek inschrijving om te zetten In vrij geld. Deze regeling zal nog nader worden bekend gemaakt. Minister Lieftinck besloot zijn toe spraak met het aanhalen van het moto op het inschfijvingsprospectus, dat bij elk postkantoor kosteloos verkrijgbaar is: „Voor U belegging, voor ons allen sanering". Verwerpt Soekamo de N' voorstellen? Meldde men gisteren uit Indonesië, dat Sjahrir's .ministerschap gevaar loopt, thans'zijn zowel hoge Britse als Neder landse autoriteiten van mening, dat de Indonesische premier de ingewikkelde toestand op bekwame wijze meester is geworden. Ir. Soekarno zou echter beweerd heb ben, dat de nieuwe Nederlandse voor stellen onaan ardbaar zijn. Ook thans zou hij vóór alles staan op de erkenning van de Indonesische onafhankelijkheid. Eén der voornaamste bezwaren tegen de Nederlandse voorstellen is. de contróle over Sunfatra. Soekarno beweert, dat dit eiland geheel onder republikeinse contróle staat. Hij ortkende, dat er ver schil van mening tussen hem en Sjahrlr zou bestaan. Beulen van Dachau opg Woensdag werden de laatste 14 ter dood veroordeelde beulen van het beruchte concentratiekamp in Dachau op bevel van het Ameri kaanse leger in Duitsland in de ge vangenis van Landsberg opgehan gen. Dinsdag vond de eerste helft van de 28 veroofdeelden de dood door de strop. Onder de terechtge- stelden bevonden zich de comman dant van het kamp Dachau, Martin Gottfrid Weiss, en dr. Klaus Karl Schilling, die schuldig bevonden was aan het doden van ongeveer 400 ge vangenen door malaria-inspuitingen. Holland Leugenland Reeds al te lang heb Jc gezucht ln stilte. Waarom ln stilteT Ik dacht alleen te zijn. - Waarom gezucht? Ik waande 't reeds verloren. Maar hoort, gij burgers van Nederland, ziet, ik verhef mij en zal het U lulde verkonden: er is een profeet opgestaan onder den volke. Rijst op gij lieden en draagt zijn bood schap uit, gelijk ik het doen zal, het is nog tijd! Bezin U. zeg ik, ook al hebt gij tijd noch zin, en keer in, keer keer op keer in, want nog is de strijd niet verloren hij diene slechts gestreden te wor den tot aan de overwin ning! Laat mij zoeken naar het woord want gezien heb ik den profeet niet, maar ik heb hem gelezen, ln de krant, effe kijken: export en Import, voor het plak ken van banden. Ja hier is het: „strijd tegen im moraliteit ln het groot. De leugen als middel." Wat zag ik? Las Ik de eerste maal dan wel goed? Wil ook mijn profeet de leugen aanwenden als mid del? Och neen, ik zie het reeds: ln de Ijver van bet uitdragen zijner boodschap is slecht? even zijn vurige tong dubbel geslagen Het heeft niets te betekenen. Wie wil hem dat niet vergeven? Er valt niets te verge ven: er valt slechts mee te strijden. Te strijden opdat de leugen valle en De Waarheid opsta. Excuseer Zonder hoofdletters. Maar opsta! Daar staan wij op! Want wij liegen! 't ls zonde dat ik 't zeg. maar 't Is de waarheid. U liegt, lieve lezer en allerliefste lezerese en ik lieg, wij liegen allen. Volksleiders en autoriteiten gaan ons voor en wij volgen ge dwee. Onzen kinderen wordt die duizendkoppige draak met de paplepel In gegoten: de leugen. Ja, de leugen. De sme rige. wanstaltige, glibber gladde leugen. Ik zeg het onzen profeet na: zie naar Commentaria de verkiezingsstrijd. Zie naar de stakingen. Leg naast elkander program ma's en leuzen, vlugschrif ten en officiële verklarin gen. De leugen kronkelt zich" uit al die woorden hij grijnst ons aan, kruipt door onze oren en ogen naar binnen, hij holt ons uit en waar zijn gladde lijf zich draalt, het gif dat achter blijft vreet afzichtelijke wonden. Verslaat dat monster, het is bezig ons te doden. Luistert naar de harte- kreet van een mens, die zich afvraagt of het geen tijd wordt een soort tribu naal ln te stellen, dat heeft te beoordelen of onder bepaalde omstandigheden de waarheid behoorlijk in acht is genomen. Zo niet, dan moet dit tribunaal strenge straffen kunnen opleggen aan leidende fi guren. Ik stel mij beschikbaar als lid. als het moet als president van dit tribunaal van De Waarheid. Nee dat klinkt niet Van dit Anti leugen tribunaal dan. Ik ben er geknipt voor Ik heb het altijd direct door als Iemand anders, liegt. En ik zal met pleizler. met ongelooflijk veel plei zler. links en rechts mijn straffende bliksemstralen zwaaien. Binnen vijf minuten, dat verzeker ik U, lezer, heb ben wij in Neërland niet één partijleider meer. Bewaar me! wat zeg ik? Wat doe ik? Wie moet dan ons arme land leiden naar een schone toekomst? Profeet, gtj zijt een dwaallicht, helaasMaar kom aan mijn hart. Ik heb troost voor U ik schaf raad. Laten wij de Leugen verheffen tot Nationale Deugd. Daartoe hoeft-ie Griekenland zal niet lan ger hét land der leugenaars heten. De blos van schaam te op onze wangen is er een van trots geworden Wij hebben er een natio nale deugd en een na tionale ondeugd minder. Heel de wereld zal Ja loers zijn en wij, wij zelf wij leren elkander op de luiste waarde te schatten Want wie niet liegt, d'e telt niet mee en wie wel mee telt, die kennen Brood.antsoenering in P._ .17 f CHURCHILL IN DE OPPOSITIE. CchurchiU heeft gisteren in het La gerhuis verklaard, dat hij nooit zou heb ben ingestemd met de beslissing, dat de Neisse e Westelijke grens tussen Po- len en Duitsland zou vormen. Hij be schuldigde de regering vooral van gebrek aan inzicht: de voedselpositie in de Brit se zóne van het bezette Duitsland was volgens hem te .voorzien geweest. Dat het mét de voedselvoorziening spaak liep, was naar zijn mening niet het ge volg van een graantekort in enig land, maar van een foutieve distributie. Door dat de Polen en de Russen tot de Neis se konden optrekken, werden, zo ging Churchill verder, duizenden naar de Britse zóne gedreven, hetgeen schadelijk was voor de voedselvoorziening. Morrison, die o.a. Churchill van re pliek diende, deelde mede, dat het En gelse ministerie voor Voedselvoorzie ning op het ogenblik voorbereidingen treft voor broodrantsoenering. „De dreiging van hongersnood", zo vervolgde Morrison, „is niet een voor bijgaande crisis, maar een permanent gevaar, dat ons minstens tot de oogst van 1947 den verbruiker bereikt, zal be- dr a." Hij deelde mede, dat Engeland sinds de vorige herfst 490.500 ton graanpro- ducten naar Duitsland had gezonden en 104.000 ton naar Brits-Indië. Fusie NVVEVC nabii?' Do voorzitter van het NVV, E. Kupers deelt, volgens „Het Vrije yolk", in een brief aan de EVC mee, dat de hoofd- besturenvergadering van het NVV het fusieTapport aanvaard heeft, zoals dat op 15 Mei J.1. werd vastgesteld. Het NW vraa|t echter de garantie, dat „door de EVC geen conflicten meer zullen worden uitgelokt, geen stakingen meer zullen worden afgekondigd of gesteund, welke direct of Indirect tegen de bonden van het NVV zijn gericht." s „Wat zou een fusie waard zijn tussen twee organisaties, die tot op de laatste dag doorgaan met elkaar te bestrijden?", aldus de brief. Het NVV vraagt voorts binnen veertien dagen van de EVC de mededeling, dat ook door haar beginselverklaring en sta tuten worden geaccepteerd. „De Volkskrant", het Katholieke dag blad, weeL te meldeti, dat de hoofdbestu- renvergadlring van het NW verklaard heeft de (ln de Raad van Vakcentrales) aangegane samenwerking met de Katho lieke Arbeldersgeweglng voort te willen zetten. De redactie van dit blad voegt hier nog een commentaar aan toe, dat in het kort hierop neerkomt, „dat het eenheldsstre- ven van het NW niet bevorderlijk ls voor de zuiver Nederlandse eenheld-in- verscheidenheld. waarmee de herwonnen vrijheid zo veelbe'ovend werd Ingegaan". Inviialies van Sowjel-generalissimus QP een persconferentie te Washing ton heeft de Amerikaanse presi dent Truman de mening van Molotov bevestigd, dat Stalin reeds te Pots dam centralisatie van transport en financiën had voorgesteld. Met na druk verklaarde Truman, dat dit voorstel niet door de V.8. was ver worpen. Stalin's idee was niet overgenomen, omdat de „Grote Vier" het niet eens konden worden over de details van de toepassing ervan. Of het nu in de bedoeling ligt het laatste voorstel van Byrnes over deze kwestie, dat dezelfde weg inslaat al*i- de Russische ldeën, in November te Parijs als grondslag van de bespreking over Duitsland te nemen, is niet dui delijk. Truman verklaarde voorts op deze persconferentie, dat hij Stalin tweemaal heeft uitgenodigd, hem te Washington te bezoeken. De Sovjet-Russische leider heeft beide Treedt Stettlnlus af? President Truman heeft gisteren beves tigd, dat Stettinius. de permanente Ame rikaanse vertegenwoordiger in de Veilig heidsraad, ham een brief heeft gestuurd waarin hij zijn ontslag aanbiedt. Zowel Truman als Byrnes hopen echter, dat Stettinius op zijn post zal blijven. Generaal Smuts waarschuwt voor „het Duitse infectiegevaar" In een gisteren gehouden radiorede heeft de Afrikaanse president, generaal Smuts, verklaard, dat de toestand in Duitsland een herziening der geallieer de politiek vereist teneinde het hoofd te bieden aan de verschrikkelijke situa tie, die daar in een niet ver verwijderde toekomst dreigt. „Vernietig met alle middelen het Duitsland van Bismarck en Hitier", aldus Smuts, „maar tracht niet Een groot historisch volk van zijn bestaansmiddelen te beroven." „De V. S. en de Sowjet-Unie beheer- hen het Oosten en Westen van onze aardbol. Daartussc ligt over de zeeën verspreid de Britse groep, die wellicht tussen belde machtspolen de factor van stabiliteit zal blijken te zijn. Laten noch Amerikanen noch Russen haar als een gevaar of als een bedreiging van hun grootheid beschouwen", aldus Smuts. Duitsland mag voor geruime tijd, ja nooit meer een militaire bedreiging vor men, en zal dit waarschijnlijk ook wel niet worden. Maar Duitsland kan ge makkelijk een niet minder gevaarlijke bedreiging worde" van een andere soort. Het ken een haard van infectie worden, die een groot deel van het continent kan besm ttep. De Italiaanse kiezers zullen morgen de leden van de nieuwe constituerende ver gadering kiezen. Daarnaast zullen 2ij moeten bepalen of Italië een monarchie dan wel een republiek zal worden. Er zijn 29 milltoen kiezers, Inclusief de vrouwen, die voor het eerst mogen stem men. Frankrijk wordt morgen voor «Je tweede maal een constltuërende vergade ring gekozen, die een nieuwe grondwet zal moeten ontwerpen. LONDEN-SINGAPORE: 1470 GULDEN. De „British Overseas Air Corporation" heeft met ingang va- 1 Juni een verla ging aangekondigd van de prijzen op de lijn Brits-Indië, Malakka-Australlë. De nieuwe prijzen in Ponden Sterling '(oude pr. tuss. haakjes): Engeland-Caïro 65 (85); Engeland-Bdkra 90 (128); Engeland-Ka- ratsji 120 (151); Engeland-Calcutta 140 (163); En geland-Singapore 147 (207). keren om gezondheidsredenen geweigerd. Truman's laatste uitnodiging dateert van Mei. Zeel i ed e nstokin g? Sprekende over de dreigende staking der zeelieden, zeide Truman, dat de vooruitzichten op dit punt „zeer somber" waren. Hij zou weer een beroep doen op leger en vloot om de scheepvaart gaande te houden voor het geval de staking op 13 Juli zal uitbreken. De voorgestelde tijdelijke noodwetgeving zou het bestrijden der staking zeer ver gemakkelijken, aldus de Amerikaanse president- Prijs voor bandenreparaties De prijzenbeschikking reparatie rij wielbanden 1946 blijkt tot misverstand bij de rijwielreparateurs aanleiding te hebben gegeven. De vastgestelde prijs van 40 cent heeft namelijk niet betrek king op het lassen van een rijwielband en het verplaatsen van een ventiel. In verband hiermede maak het Direc toraat-Generaal van de Prijzen bekend, dat in afwachting van een nadere be schikking voorlopig voor het lassen van een rijwielband of het verplaatsen van een ventiel niet meer dan 75 cent mag worden gerekend, terwijl voor het plak ken van een band niet meer dan 40 cent in rekening mag worden gebracht. Eerst* electrische trein A'dam—A'foort 1 De eerste electrische trein op het baanvak Amersfoort-Amsterdam liep gisteren met ruim een uur vertraging Amsterdam binnen. Dit was echter niet het gevolg van technische moeilijkhe den of Iets dergelijks, maar van de vele. toespraken die overal op de stations ter gelegenheid van deze voor 't Gooi zo be langrijke gebeurtenis gehouden werden. De belangstelling was overal overweldi gend. Op ieder station klonk het "Wil helmus, bloemen en cedeaux werden aangeboden, gelukwensen werden uit gesproken. De trein, die om half tien 'b morgens uit Utrecht vertrokken was en drie grote kransen op de koplampen meevoerde, arriveerde, bedolven onder de bloemen, pas om half twee 's middags te Amsterdam. Dr. Beel bezoekt prof. Romme De parlementaire redacteur van „Het Vrije Volk" meent naar aan leiding van de bespreking die de kabinetsformateur, dr. Beel, gevoerd heeft met prof. Romme, den voorz. der R.K. Tweede Kamerfractie, te kunnen constateren dat dr. B nadat de uitslag van de Statenver kiezing bekend is geworden, de situatie nog eens onder het oog wil zien en daarbij het oordeel wenst in te winnen van politieke figuren uit eigen kring. Terecht constateert de schrijver van het bewuste artikel, dat het nog niet met zekerheid te zeggen is of dr. Beel eerst nog de mogelijkheid zal onderzoeken van een rechts of een nationaal kabinet, voordat hij zal denken aan een com binatie van Katholieke Volkspartij en Partij van de Arbeid. Zal de diagnose, die wij stelden in ons artikel n.a.v. de Statenver kiezingen: „Welke koers gaan wij varen',' juist blijken te zijn? Ontploffing met dodelijke aflcop m Roekeloosheid de oorzaak. In het duinterrein tussen Egmond en Bakkum heeft zich Donderdagmiddag een ongeluk met dodelijke afloop voorgedaan. Vijf Jongens uit Amsterdam waren de duinen ingegaan, teneinde uit een bun ker enkele eigendommen te halen. Ir deze bunker zou zich nog oorlogstuig be vonden hebben. De jongens schijnen een vuurtje gestookt te hebben, met het ge volg. dat een explosief voorwerp elkaar sprong. De kracht was zo groot, dat het dak van de bunker werd weg geblazen. Een jongen werd op slag ge dood, een tweede overleed Donderdag avond ln het Ziekenhuis te Alkmaar en een derde zal waarschijnlijk uit belde ogen het licht moeten missen. De overige twee. die slechts licht gewond werden, zijn ln het Ziekenhuis te Beverwijk op genomen. Engelse verklaring over Franco t Franco's régime is ongevaarlijk |JE Britse regering heeft geen reden om aan te nemen, dat in Spanje een onderzoek naar atoom energie of andere methoden van massa-vernietiging is ingesteld. De productie van oorlogsmateriaal ln Spanje is te verwaarlozen; het Spaanse leger ls afhankelijk van In voer uit het buitenland, aldus deelde de Britse afgevaardigde bU de Vei ligheidsraad van de U.N.O., Sir A- lexander Cadogan, de subcommissie in zake de regering-Franco mede, in een brief van 30 Mei j.L Voorts verklaarde hij: „Het regime van Franco en de repressaille-maatregelen tegen politieke tegenstanders hebben langzamerhand een verslechtering in de verhouding tussen Engeland en Spanje te weeg gebracht". Deze verhouding ls op het ogenblik zodanig, dat de Engelse regering duidelijk als haar mening te kennen geeft, dat. wanneer een zodanig regime in Spanje blijft bestaan, er geen kijk is op een verbetering der Engels- Spaanse betrekkingen en de Engelse re gering de candidatuur van Spanje als lid van de V.N. niet zal kunnen onder steunen. „Toch kan de Engelse regering het regime van Franco niet als een oor zaak van wrijvingen en als een ge vaar voor de Internationale vrede en veiligheid beschouwen." De Gestapo werkt nog mee Het merendeel der tegen Franco ge richte beschuldigingen, die de Poolse delegatie voor de Veiligheidsraad heeft geuit, wordt door Cadogan weerlegd; er is geen enkele fabriek voor atoom onderzoek in het dorp Ocana bij Toledo. minder dan 100 Duitse geleerden be vinden zich op het ogenblik in Spanje, terwijl er geen enkel filiaal van de Kruppfabrieken is. Wel worden onder leiding van Krupp wapenen in Spanje gemaakt, maar „deze zijn zeker niet van het nieuwste model"; slechts twaalf Duitse technici werken in de Spaan- sa vliegtuigfabrieken en gevallen van Inlijving van Duitse Gestapo mannen bij de Spaanse veiligheids politie kwamen slechts sporadsch voor. Acht vliegtuigfabrieken werken in Spanje onder Duitse leiding, maar slechts een zeer klein aantal vliegtuigen wordt afgeleverd. Sir Alexander verklaarde tevens, dat het effectieve Spaanse leger uit niet meer dan 450.000 man bestaat; er zijn hiervan minder dan 150.000 man in het grensgebied van de Pyrenëen gestatlon- neerd. In Catalonië zijn opgeveer 60.000 en niet 200.000 man, zoals werd beweerd. Een jaarboek van de Nederlandse Letteren De Nederlandse litteratoren zullen ln het kader van de landelijke manifesta ties „De kunst gaat door het vrije land. Mei 1946", een Jaarboek van de Neder landse letteren uitgeven. Met deze uit gave beogen de schrijvers hun bijdrage te leveren tot de algemene kunstmani festaties. welke jaarlijks ter herdenking onzer bevrijding in de Meimaand zullen worden gehouden. De redactie-commissie van het lande- lijk-werkcomité-literatuur wil door Jaarboek, het representatieve deel van onze letterkundige oogst, onder het bereik brengen van allen, die met de Neder landse kunstenaars doordrongen zijn van de noodzaak, na vijf Jaar afbraak en ont reddering, het werk van de culturele op bouw van ons vaderland met kracht ter hand te nemen. Tot medewerking werden uitgenodigd schrijvers van de meest verschillende leeftijd en van elke letterkundige en gees telijke richting. Voor dit jaar werden J. C. Bloem, Clara pggink, Ed. Hoornlk, C. J. Kelk en Adrl- aan Morriën bereid gevonden de redactie op zich te nemen. Het boek, dat circa 500 bladzijden zal tellen bevat onuitgegeven werk van pl m. 1M Nederlandse auteurs. ..INDRAPOERA" VERWACHT. Het m.s. „ïndrapoera" wordt a.s. Maandagavond met repatrierenden te Hoek van Holland verwacht. 4 Juni a.s. zal het m.s. „Oranje" met 1500 passagiers, voornamelijk de vrouwen en kinderen van civiele ambtenaren, van leden van het KNIL en van BPM- persooeel« naar Indonesië xtiti.ekH.gQ- Het rapport over de Spaanse kwestlf van de subcommissie uit de Veiligheids raad verschijnt vandaag. De subcommis sie heeft het rapport te middernacht van 31 Mei op 1 Juni, in de laatste mi miten van de'daarvoor toegestane tijd voltooid. De organisatie der Verenigde Volken De conferentie te San-Franclsco, April— Juni 1945, waarbij aan de U.N.O. ln het Charter van San-Franclsco haar basis werd gegeven, sloot met een rede van pres. Truman, waarin hij o.a. zelde: „De eerste stap naar een blijvende vrede is gezet. Maar het belangrijkste is, dat geheel ons denken en handelen zijn gebaseerd op de erkenning en het besef, dat er in wezen nog niets anders dan een eerste stap ls gedaan" In Januari 1946 sprak Truman voor het Amerikaanse Congres: Het ls belangrijk dat de naties als Staten samenkomen in de Algemene Vergadering, ln de Veilig heidsraad en in andere speciale vergade ringen en rfcden, die reeds ln leven zvjn geroepen of nog zullen ontstaan. Maar dit ls niet genoeg. Onze uiteinde lijke veiligheid vraagt meer dan een proces van raadplegingen en minnelijke schikkingen. Het vraagt dat we nu be ginnen de UNO te ontwikkelen tot een vertegenwoordigend lichaam van de we reld als één gemeenschap". De uitlatingen van pres. Truman geven in weinige woorden het standpunt van millloenen Amerikanen ten opzichte van de U.N.O. weer. Zij beschouwen deze organisatie slechts als een eerste stap naar een wereldregering Het ls lang niet algemeen bekend ln Nederland dat op 7 Februari 1946 een Ame rikaan, Alan Cranston," naar alle landen vloog om aan alle afgevaardigden van de 51 landen, die de eerste vergadering van de U.N.O. bijwoonden, een „brochure" te overhandigen met voorstellen voor amen dementen voor het Charter van de Ver enigde Naties. Reeds ln October 1945 was een conferentie van vooraanstaande Ame rikanen gehouden in Dublin N.H., waar men tot de conclusie kwam dat zo spoedig mogelijk de U.N.O. moest worden uitge bouwd tot een wereldregering. Alan Cranston trad op deze bijeenkomst als voorzitter op. Een ontwerp voor verande ringen ln het Handvest van San-Franciscó werd daarna door een aantal experts sa mengesteld. zoals reeds boven vermeld, naar Londen gebracht. De algemene voor stellen. die dit request bevat, komen daarop neer, dat de fundamentele macht, welke nu bij de Veiligheidsraad oerust, moet overgebracht worden naar de „Al gemene Vergadering". Reeds te San-Francisco werd een bittere strijd gestreden over de vraag, welke van deze belde organen der UNO het grootste deel van de macht ten deel zou vallen: Aan de Algemene Vergadering, waarin aiié aangesloten landen één stem hebben of aan de Veiligheidsraad, waarin de „grote vijf" de boventoon voeren. De Veiligheidsraad bestaat uit elf leden. De grote vijf: Amerika, Rusland, Enge land, China en Frankrijk, hebben er een permanente zetel. De zes andere leden worden voor twee jaar gekozen en zijn daarna niet onmiddellijk herkiesbaar. Be langrijke beslissingen kunnen door de Veiligheidsraad slechts genomen worden, wanneer 7 leden daarmee instemmen, ter wijl bij die 7 leden alle permanentje leden moeten zijn. Aan de Veiligheidsraad nu ls de grootst© macht toevertrouwd, wat ln feite daarop neerkonit, dat zonder instemming van d© grote landen geen besluit van enige bete kenis kan genomen worden. Het „verzoekschrift" door Alan Cran ston naar Londen gebracht greep eniger mate terug op de strijd tussen de weinige grote en de vele kleine staten. De voorstellen voor amendementen hielden n.L ln een overdracht van de belangrijkste bevoegdheden van de Vei ligheidsraad naar de Assembly (Alg. Verg.) Tegelijkertijd echter wilden de voorstan ders van de amendementen de Algemene Vergadering op meer democratische leest schoeien en bij het vaststellen van het aantal stemmen, dat ieder land ln de Algemene Vergadering heeft. rekening houden met bevolkingssterkte en factoren als productiecapaciteit, hulpbronnen enz. van de aangesloten landen. Om de vlotte gang van zaken te bevor deren en snelle besluiten mogelijk te ma ken zou dan ln de Assembly bij meer derheid van stemmen beslist moeten kun nen worden. De vertegenwoordigers in de Algem Vergadering zouden ais indi vidu moeten stemmen en niet „en bloc" als vertegenwoordigers van een bepaald land. Zij zouden dus stemmen voor het algemeen welzijn van de mensheid en niet ln het verondersteld belang van een speciaal land. Een dergelijke vergadering zou dus een wereldparlement worden, dat wetten zou kunnen uitvaardigen, die In alle landen geldig zouden zijn. De vertegenwoordi gers der Belgische regering deden reeds te San-Francisco een dergelijk voorstel, maar het werd toen terzijde gelegd. Wij moeten niet uit het oog verliezen, dat het Handvest van San-Franclsco tot stand kwam voor het gebruik van «ie Atoombom. De atoombom toch heeft de kwestie: „wereldregering" niet alleen nis een Ideële maar veel meer als een nuch- ter-noodzakelljke oplossing voor wereld problemen als vrede en welvaart, aan de orde gesteld. Elnstein zegt daarover: „Het vrijkomen van de atoomenergie heeft geen r.ieuw probleem geschapen. Het heeft slechts de noodzakelijkheid van het oplossen van bestaand probleem dringender aan de orde gebracht. Men zou kunnen zeggen, dat het ons kwantitatief en niet kwalita tief heeft getroffen". Of het verzoekschrift der Amerikanen it resultaten lelden zal ls een open vraag. Opmerkelijk echter waren «Je woor den van vishinsky, vice-commissaris van buitenlandse zaken van Rusland, enkele dagen later,n.1. op 10 Febr., te Londen gesproken: „De vraag me af of de U.N.O. een effectief orgaan kan zijn als de natio nale souvereinltelt niet wordt begrensd. De naties moeten een deel van hun sou vereinltelt afstaan als de U.N.O. een doel treffende vereniging worden moet". W. HET EERSTE "CHOT. Een Duits politieagent vuurde dezer dagen te Berlijn het eerste schot sedert de Berlijnse politie weer met wapens werd uitgerust. Een man, di, uit een winkel twee radio-apparaten had gesto. len, werd door dit eerste „officiële Duitse schot" op slag gedood.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1946 | | pagina 1