kmaai'dei'
Inschrijving op
3 pet. grootboekschuld 1946
Truman en Stalin beiden voor
centralisatie in Duitsland?
Ruim een uur vertraging!
Geen atoomonderzoek, wel wapen-
fabricage door Krupp in Spanje
REGENACHTIG.
Meest zwaar bewolkt, met tijdelijk
regenval, die later overgaat in ver
spreide plaatselijke buien. Matige
tot krachtige wind tussen Zuid en
Zuidwest. Iets koeler dan gisteren.
Temperatuur Overdekte: ^'/i gr.
C.—-72 gr. F.; Zomerbad 10 gr. C.—
66'/« gr. F.; Pesie: 18 gr. C.—04V» gr.
Fahrerheit.
ZATERDAG 1 JUNI lMt.
ftargtng Ho. WT-Ï5Ï.
Directeur: M. J. Roggeveen.
Wnd. Hoofdredacteur: A H. Hommersom
Redacteur stad: G. W. M. Willems.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE, STICHTING. .DE VAIJE ALKMAARDER"
Redactl* n Adm.» Aehterdam Ml. Ö74. Advertentle-afd.t Langestraat 19, tel. 3971.
Prof. Mr. P. LIEFTINCK
Minister Lieltinck raadt aam
„Voor U belegging, voor ons allen sanering"
D1 overschrijving van V9f geblokkeerd tegoed op het Grootboek betekent
voor U een veilige en waardevolle belegging. De banken hebben Uw
geld, dat bij haar op geblokkeerde rekening staat, grotendeels belegd in schat
kistpapier met een korte looptijd. Dit schatkistpapier behoort tot de vlottende
schuld van de staat. Het is een belang voor de staat, dat zijn schuld, die op
korte termijn vervalt, spoedig cn in grote omvang in schuld op lange termijn
wordt omgezet. Door in te schrijven op het grootboek helpt ge daaraan mede en
bevordert ge dns de sanering der staatsfinanciën De regering heeft haar plan
pen gereed om de overheidsuitgaven sterk te besnoeien. Ook op dat gebied komt
er licht aan de horizon. Laat ons bi) het vele, dat ons wellicht verdeeld houdt,
!n de strijd om de gezondmaking der overheidsfinanciën, schouder aan schouder
Slaan", aldus de minister van Financiën, prof. mr. P. Lieftinck, in een rede, die
bij gisteravond voor de radio hield.
De enige methode
Prof. Lieftinck begon zijn rede met
pan te tonen, dat het onmogelijk zou
zijn, de geblokkeerde tegoeden, wier
totaal in de milliarden loopt, vrij te
geven. „Niemand uwer, met uitzonde
ring van de zwarte handelaars zouwsn-
pen, dat nog steeds schaarse goederen
zouden gaan, niet naar hen die er het
meest behoefte aan hebben, maar naar
diegenen, die het meest zouden kunnen
betalen", aldus de minister.
Het geblokkeerde geld is voor de
rechthebbenden een ongezellig bezit.
De kansen op deblokkering zijn steeds
geringer geworden -sn zijn bezig geheel
te verdwijnen; De mogelijkheid om er
effecten mede te kopen en deze te be
talen door overschrijving van de koop
prijs van de ene geblokkeerde reke
ning op de andere, i9, sedert enige we
ken geleden het vrije geld tot de beurs
werd toegelaten en de burshandel op
ruimer schaal werd hervat, vervallen.
Pe enige bestemming, die-practisch is
overgebleven bëlastingsbetaling, ook
al een vrij onaantrekkelijk doel, dat
bovendien moest worden beperkt tot-
achterstallige belastingen en zeker
heidstellingen, in afwachting van de
Invordering der vermogensaanwasbelas-
Hng en van de vermogensheffing In
eens
Prof. Lieftinck waarschuwde tegen
twee misvattingen die in dit verband
veelvuldig voorkomen.
Enerzijds zijn er velen, die geneigd
lijn hun geblokkeerde saldi nog steeds
als geld te beschouwen, en d'.e aan de
omstandigheid dat zij dit zogenaamde
geld voor hun bedrijfsvoering nodig
hebben, het recht menen te ontlenen
op automatische deblokkering.
Geblokkeerde saldi worden bij de fi
nanciering van het bedrijf niet als
beschikbare middelen beschouwd.
Anderzijds zijn er landgenoten, die
vrezen, dat geblokkeerde saldi voor
goed voor hen verloren zijn. Ook dit ls
onjuist, het geblokkeerde geld vormt
wel degelijk een vermogensbestand
deel.
Voor Uw geblokkeerde tegoed staat
slechts één weg open, n.1. door met uw
geblokkeerde geld e?n inschrijving te
kopen In het Grootboek 1946. Pe gele
genheid daartoe zal worden opengesteld
van 4 tot 14 Juni a.s.
Na ZV» Jaar vrij.
Pe aankoop van een inschrijving op
het Grootboek opent de weg het ge
blokkeerd tegoed in vrij geld omgezet
te krijgen.
Dit begerenswaardige doel kan echter
nog niet terstond worden bereikt. Inge
volge de leningsvoorwaarden zal daar
mee een periode van maxium R/« Jaar
gemoeid zijn. Intussen zal in het kader
van de irthing der bijzondere heffingen
een beperkte mogelijkheid worden ge
schapen om reeds eerder de Grootboek
inschrijving om te zetten In vrij geld.
Deze regeling zal nog nader worden
bekend gemaakt.
Minister Lieftinck besloot zijn toe
spraak met het aanhalen van het moto
op het inschfijvingsprospectus, dat bij
elk postkantoor kosteloos verkrijgbaar
is: „Voor U belegging, voor ons allen
sanering".
Verwerpt Soekamo de
N' voorstellen?
Meldde men gisteren uit Indonesië, dat
Sjahrir's .ministerschap gevaar loopt,
thans'zijn zowel hoge Britse als Neder
landse autoriteiten van mening, dat de
Indonesische premier de ingewikkelde
toestand op bekwame wijze meester is
geworden.
Ir. Soekarno zou echter beweerd heb
ben, dat de nieuwe Nederlandse voor
stellen onaan ardbaar zijn. Ook thans
zou hij vóór alles staan op de erkenning
van de Indonesische onafhankelijkheid.
Eén der voornaamste bezwaren tegen de
Nederlandse voorstellen is. de contróle
over Sunfatra. Soekarno beweert, dat
dit eiland geheel onder republikeinse
contróle staat. Hij ortkende, dat er ver
schil van mening tussen hem en Sjahrlr
zou bestaan.
Beulen van Dachau
opg
Woensdag werden de laatste 14
ter dood veroordeelde beulen van
het beruchte concentratiekamp in
Dachau op bevel van het Ameri
kaanse leger in Duitsland in de ge
vangenis van Landsberg opgehan
gen. Dinsdag vond de eerste helft
van de 28 veroofdeelden de dood
door de strop. Onder de terechtge-
stelden bevonden zich de comman
dant van het kamp Dachau, Martin
Gottfrid Weiss, en dr. Klaus Karl
Schilling, die schuldig bevonden was
aan het doden van ongeveer 400 ge
vangenen door malaria-inspuitingen.
Holland
Leugenland
Reeds al te lang heb Jc
gezucht ln stilte.
Waarom ln stilteT Ik
dacht alleen te zijn.
- Waarom gezucht? Ik
waande 't reeds verloren.
Maar hoort, gij burgers
van Nederland, ziet, ik
verhef mij en zal het U
lulde verkonden: er is een
profeet opgestaan onder
den volke. Rijst op gij
lieden en draagt zijn bood
schap uit, gelijk ik het
doen zal, het is nog tijd!
Bezin U. zeg ik, ook al
hebt gij tijd noch zin, en
keer in, keer keer op keer
in, want nog is de strijd
niet verloren hij diene
slechts gestreden te wor
den tot aan de overwin
ning!
Laat mij zoeken naar het
woord want gezien heb
ik den profeet niet, maar
ik heb hem gelezen, ln de
krant, effe kijken: export
en Import, voor het plak
ken van banden. Ja hier
is het: „strijd tegen im
moraliteit ln het groot. De
leugen als middel."
Wat zag ik? Las Ik de
eerste maal dan wel goed?
Wil ook mijn profeet de
leugen aanwenden als mid
del? Och neen, ik zie het
reeds: ln de Ijver van bet
uitdragen zijner boodschap
is slecht? even zijn vurige
tong dubbel geslagen Het
heeft niets te betekenen.
Wie wil hem dat niet
vergeven?
Er valt niets te verge
ven: er valt slechts mee te
strijden. Te strijden opdat
de leugen valle en De
Waarheid opsta. Excuseer
Zonder hoofdletters.
Maar opsta! Daar staan
wij op!
Want wij liegen! 't ls
zonde dat ik 't zeg. maar
't Is de waarheid. U liegt,
lieve lezer en allerliefste
lezerese en ik lieg, wij
liegen allen. Volksleiders
en autoriteiten gaan ons
voor en wij volgen ge
dwee. Onzen kinderen
wordt die duizendkoppige
draak met de paplepel In
gegoten: de leugen.
Ja, de leugen. De sme
rige. wanstaltige, glibber
gladde leugen. Ik zeg het
onzen profeet na: zie naar
Commentaria
de verkiezingsstrijd. Zie
naar de stakingen. Leg
naast elkander program
ma's en leuzen, vlugschrif
ten en officiële verklarin
gen. De leugen kronkelt
zich" uit al die woorden hij
grijnst ons aan, kruipt door
onze oren en ogen naar
binnen, hij holt ons uit en
waar zijn gladde lijf zich
draalt, het gif dat achter
blijft vreet afzichtelijke
wonden.
Verslaat dat monster, het
is bezig ons te doden.
Luistert naar de harte-
kreet van een mens, die
zich afvraagt of het geen
tijd wordt een soort tribu
naal ln te stellen, dat heeft
te beoordelen of onder
bepaalde omstandigheden
de waarheid behoorlijk in
acht is genomen. Zo niet,
dan moet dit tribunaal
strenge straffen kunnen
opleggen aan leidende fi
guren.
Ik stel mij beschikbaar
als lid. als het moet als
president van dit tribunaal
van De Waarheid. Nee dat
klinkt niet Van dit Anti
leugen tribunaal dan.
Ik ben er geknipt voor
Ik heb het altijd direct
door als Iemand anders,
liegt.
En ik zal met pleizler.
met ongelooflijk veel plei
zler. links en rechts mijn
straffende bliksemstralen
zwaaien.
Binnen vijf minuten, dat
verzeker ik U, lezer, heb
ben wij in Neërland niet
één partijleider meer.
Bewaar me! wat zeg ik?
Wat doe ik?
Wie moet dan ons arme
land leiden naar een schone
toekomst?
Profeet, gtj zijt een
dwaallicht, helaasMaar
kom aan mijn hart. Ik heb
troost voor U ik schaf
raad. Laten wij de Leugen
verheffen tot Nationale
Deugd. Daartoe hoeft-ie
Griekenland zal niet lan
ger hét land der leugenaars
heten. De blos van schaam
te op onze wangen is er
een van trots geworden
Wij hebben er een natio
nale deugd en een na
tionale ondeugd minder.
Heel de wereld zal Ja
loers zijn en wij, wij zelf
wij leren elkander op de
luiste waarde te schatten
Want wie niet liegt, d'e
telt niet mee en wie wel
mee telt, die kennen
Brood.antsoenering in
P._ .17 f
CHURCHILL IN DE OPPOSITIE.
CchurchiU heeft gisteren in het La
gerhuis verklaard, dat hij nooit zou heb
ben ingestemd met de beslissing, dat de
Neisse e Westelijke grens tussen Po-
len en Duitsland zou vormen. Hij be
schuldigde de regering vooral van gebrek
aan inzicht: de voedselpositie in de Brit
se zóne van het bezette Duitsland was
volgens hem te .voorzien geweest. Dat
het mét de voedselvoorziening spaak
liep, was naar zijn mening niet het ge
volg van een graantekort in enig land,
maar van een foutieve distributie. Door
dat de Polen en de Russen tot de Neis
se konden optrekken, werden, zo ging
Churchill verder, duizenden naar de
Britse zóne gedreven, hetgeen schadelijk
was voor de voedselvoorziening.
Morrison, die o.a. Churchill van re
pliek diende, deelde mede, dat het En
gelse ministerie voor Voedselvoorzie
ning op het ogenblik voorbereidingen
treft voor broodrantsoenering.
„De dreiging van hongersnood", zo
vervolgde Morrison, „is niet een voor
bijgaande crisis, maar een permanent
gevaar, dat ons minstens tot de oogst
van 1947 den verbruiker bereikt, zal be-
dr a."
Hij deelde mede, dat Engeland sinds
de vorige herfst 490.500 ton graanpro-
ducten naar Duitsland had gezonden en
104.000 ton naar Brits-Indië.
Fusie NVVEVC nabii?'
Do voorzitter van het NVV, E. Kupers
deelt, volgens „Het Vrije yolk", in een
brief aan de EVC mee, dat de hoofd-
besturenvergadering van het NVV het
fusieTapport aanvaard heeft, zoals dat op
15 Mei J.1. werd vastgesteld. Het NW
vraa|t echter de garantie, dat „door de
EVC geen conflicten meer zullen worden
uitgelokt, geen stakingen meer zullen
worden afgekondigd of gesteund, welke
direct of Indirect tegen de bonden van
het NVV zijn gericht." s
„Wat zou een fusie waard zijn tussen
twee organisaties, die tot op de laatste
dag doorgaan met elkaar te bestrijden?",
aldus de brief.
Het NVV vraagt voorts binnen veertien
dagen van de EVC de mededeling, dat
ook door haar beginselverklaring en sta
tuten worden geaccepteerd.
„De Volkskrant", het Katholieke dag
blad, weeL te meldeti, dat de hoofdbestu-
renvergadlring van het NW verklaard
heeft de (ln de Raad van Vakcentrales)
aangegane samenwerking met de Katho
lieke Arbeldersgeweglng voort te willen
zetten.
De redactie van dit blad voegt hier nog
een commentaar aan toe, dat in het kort
hierop neerkomt, „dat het eenheldsstre-
ven van het NW niet bevorderlijk ls
voor de zuiver Nederlandse eenheld-in-
verscheidenheld. waarmee de herwonnen
vrijheid zo veelbe'ovend werd Ingegaan".
Inviialies van
Sowjel-generalissimus
QP een persconferentie te Washing
ton heeft de Amerikaanse presi
dent Truman de mening van Molotov
bevestigd, dat Stalin reeds te Pots
dam centralisatie van transport en
financiën had voorgesteld. Met na
druk verklaarde Truman, dat dit
voorstel niet door de V.8. was ver
worpen.
Stalin's idee was niet overgenomen,
omdat de „Grote Vier" het niet eens
konden worden over de details van de
toepassing ervan.
Of het nu in de bedoeling ligt het
laatste voorstel van Byrnes over deze
kwestie, dat dezelfde weg inslaat al*i-
de Russische ldeën, in November te
Parijs als grondslag van de bespreking
over Duitsland te nemen, is niet dui
delijk.
Truman verklaarde voorts op deze
persconferentie, dat hij Stalin tweemaal
heeft uitgenodigd, hem te Washington
te bezoeken.
De Sovjet-Russische leider heeft beide
Treedt Stettlnlus af?
President Truman heeft gisteren beves
tigd, dat Stettinius. de permanente Ame
rikaanse vertegenwoordiger in de Veilig
heidsraad, ham een brief heeft gestuurd
waarin hij zijn ontslag aanbiedt. Zowel
Truman als Byrnes hopen echter, dat
Stettinius op zijn post zal blijven.
Generaal Smuts waarschuwt
voor „het Duitse
infectiegevaar"
In een gisteren gehouden radiorede
heeft de Afrikaanse president, generaal
Smuts, verklaard, dat de toestand in
Duitsland een herziening der geallieer
de politiek vereist teneinde het hoofd
te bieden aan de verschrikkelijke situa
tie, die daar in een niet ver verwijderde
toekomst dreigt. „Vernietig met alle
middelen het Duitsland van Bismarck
en Hitier", aldus Smuts, „maar tracht
niet Een groot historisch volk van zijn
bestaansmiddelen te beroven."
„De V. S. en de Sowjet-Unie beheer-
hen het Oosten en Westen van onze
aardbol. Daartussc ligt over de zeeën
verspreid de Britse groep, die wellicht
tussen belde machtspolen de factor van
stabiliteit zal blijken te zijn. Laten noch
Amerikanen noch Russen haar als een
gevaar of als een bedreiging van hun
grootheid beschouwen", aldus Smuts.
Duitsland mag voor geruime tijd, ja
nooit meer een militaire bedreiging vor
men, en zal dit waarschijnlijk ook wel
niet worden. Maar Duitsland kan ge
makkelijk een niet minder gevaarlijke
bedreiging worde" van een andere soort.
Het ken een haard van infectie worden,
die een groot deel van het continent
kan besm ttep.
De Italiaanse kiezers zullen morgen de
leden van de nieuwe constituerende ver
gadering kiezen. Daarnaast zullen 2ij
moeten bepalen of Italië een monarchie
dan wel een republiek zal worden.
Er zijn 29 milltoen kiezers, Inclusief de
vrouwen, die voor het eerst mogen stem
men.
Frankrijk wordt morgen voor «Je
tweede maal een constltuërende vergade
ring gekozen, die een nieuwe grondwet
zal moeten ontwerpen.
LONDEN-SINGAPORE: 1470 GULDEN.
De „British Overseas Air Corporation"
heeft met ingang va- 1 Juni een verla
ging aangekondigd van de prijzen op de
lijn Brits-Indië, Malakka-Australlë. De
nieuwe prijzen in Ponden Sterling '(oude
pr. tuss. haakjes): Engeland-Caïro 65 (85);
Engeland-Bdkra 90 (128); Engeland-Ka-
ratsji 120 (151); Engeland-Calcutta 140
(163); En geland-Singapore 147 (207).
keren om gezondheidsredenen geweigerd.
Truman's laatste uitnodiging dateert
van Mei.
Zeel i ed e nstokin g?
Sprekende over de dreigende staking
der zeelieden, zeide Truman, dat de
vooruitzichten op dit punt „zeer somber"
waren. Hij zou weer een beroep doen
op leger en vloot om de scheepvaart
gaande te houden voor het geval de
staking op 13 Juli zal uitbreken. De
voorgestelde tijdelijke noodwetgeving
zou het bestrijden der staking zeer ver
gemakkelijken, aldus de Amerikaanse
president-
Prijs voor bandenreparaties
De prijzenbeschikking reparatie rij
wielbanden 1946 blijkt tot misverstand
bij de rijwielreparateurs aanleiding te
hebben gegeven. De vastgestelde prijs
van 40 cent heeft namelijk niet betrek
king op het lassen van een rijwielband
en het verplaatsen van een ventiel.
In verband hiermede maak het Direc
toraat-Generaal van de Prijzen bekend,
dat in afwachting van een nadere be
schikking voorlopig voor het lassen van
een rijwielband of het verplaatsen van
een ventiel niet meer dan 75 cent mag
worden gerekend, terwijl voor het plak
ken van een band niet meer dan 40 cent
in rekening mag worden gebracht.
Eerst* electrische trein
A'dam—A'foort 1
De eerste electrische trein op het
baanvak Amersfoort-Amsterdam liep
gisteren met ruim een uur vertraging
Amsterdam binnen. Dit was echter niet
het gevolg van technische moeilijkhe
den of Iets dergelijks, maar van de vele.
toespraken die overal op de stations ter
gelegenheid van deze voor 't Gooi zo be
langrijke gebeurtenis gehouden werden.
De belangstelling was overal overweldi
gend. Op ieder station klonk het "Wil
helmus, bloemen en cedeaux werden
aangeboden, gelukwensen werden uit
gesproken. De trein, die om half tien
'b morgens uit Utrecht vertrokken was
en drie grote kransen op de koplampen
meevoerde, arriveerde, bedolven onder
de bloemen, pas om half twee 's middags
te Amsterdam.
Dr. Beel bezoekt prof. Romme
De parlementaire redacteur van
„Het Vrije Volk" meent naar aan
leiding van de bespreking die de
kabinetsformateur, dr. Beel, gevoerd
heeft met prof. Romme, den voorz.
der R.K. Tweede Kamerfractie, te
kunnen constateren dat dr. B
nadat de uitslag van de Statenver
kiezing bekend is geworden, de
situatie nog eens onder het oog wil
zien en daarbij het oordeel wenst in
te winnen van politieke figuren uit
eigen kring. Terecht constateert de
schrijver van het bewuste artikel,
dat het nog niet met zekerheid te
zeggen is of dr. Beel eerst nog de
mogelijkheid zal onderzoeken van
een rechts of een nationaal kabinet,
voordat hij zal denken aan een com
binatie van Katholieke Volkspartij
en Partij van de Arbeid.
Zal de diagnose, die wij stelden
in ons artikel n.a.v. de Statenver
kiezingen: „Welke koers gaan wij
varen',' juist blijken te zijn?
Ontploffing met dodelijke
aflcop m
Roekeloosheid de oorzaak.
In het duinterrein tussen Egmond en
Bakkum heeft zich Donderdagmiddag een
ongeluk met dodelijke afloop voorgedaan.
Vijf Jongens uit Amsterdam waren de
duinen ingegaan, teneinde uit een bun
ker enkele eigendommen te halen. Ir
deze bunker zou zich nog oorlogstuig be
vonden hebben. De jongens schijnen een
vuurtje gestookt te hebben, met het ge
volg. dat een explosief voorwerp
elkaar sprong. De kracht was zo groot,
dat het dak van de bunker werd weg
geblazen. Een jongen werd op slag ge
dood, een tweede overleed Donderdag
avond ln het Ziekenhuis te Alkmaar en
een derde zal waarschijnlijk uit belde
ogen het licht moeten missen. De overige
twee. die slechts licht gewond werden,
zijn ln het Ziekenhuis te Beverwijk op
genomen.
Engelse verklaring over Franco t
Franco's régime is
ongevaarlijk
|JE Britse regering heeft geen reden
om aan te nemen, dat in
Spanje een onderzoek naar atoom
energie of andere methoden van
massa-vernietiging is ingesteld. De
productie van oorlogsmateriaal ln
Spanje is te verwaarlozen; het
Spaanse leger ls afhankelijk van In
voer uit het buitenland, aldus deelde
de Britse afgevaardigde bU de Vei
ligheidsraad van de U.N.O., Sir A-
lexander Cadogan, de subcommissie
in zake de regering-Franco mede, in
een brief van 30 Mei j.L
Voorts verklaarde hij: „Het regime van
Franco en de repressaille-maatregelen
tegen politieke tegenstanders hebben
langzamerhand een verslechtering in de
verhouding tussen Engeland en Spanje
te weeg gebracht". Deze verhouding ls
op het ogenblik zodanig, dat de Engelse
regering duidelijk als haar mening te
kennen geeft, dat. wanneer een zodanig
regime in Spanje blijft bestaan, er geen
kijk is op een verbetering der Engels-
Spaanse betrekkingen en de Engelse re
gering de candidatuur van Spanje als
lid van de V.N. niet zal kunnen onder
steunen.
„Toch kan de Engelse regering het
regime van Franco niet als een oor
zaak van wrijvingen en als een ge
vaar voor de Internationale vrede
en veiligheid beschouwen."
De Gestapo werkt nog mee
Het merendeel der tegen Franco ge
richte beschuldigingen, die de Poolse
delegatie voor de Veiligheidsraad heeft
geuit, wordt door Cadogan weerlegd;
er is geen enkele fabriek voor atoom
onderzoek in het dorp Ocana bij Toledo.
minder dan 100 Duitse geleerden be
vinden zich op het ogenblik in Spanje,
terwijl er geen enkel filiaal van de
Kruppfabrieken is.
Wel worden onder leiding van
Krupp wapenen in Spanje gemaakt,
maar „deze zijn zeker niet van het
nieuwste model"; slechts twaalf
Duitse technici werken in de Spaan-
sa vliegtuigfabrieken en gevallen
van Inlijving van Duitse Gestapo
mannen bij de Spaanse veiligheids
politie kwamen slechts sporadsch
voor. Acht vliegtuigfabrieken werken
in Spanje onder Duitse leiding,
maar slechts een zeer klein aantal
vliegtuigen wordt afgeleverd.
Sir Alexander verklaarde tevens, dat
het effectieve Spaanse leger uit niet
meer dan 450.000 man bestaat; er zijn
hiervan minder dan 150.000 man in het
grensgebied van de Pyrenëen gestatlon-
neerd. In Catalonië zijn opgeveer 60.000
en niet 200.000 man, zoals werd beweerd.
Een jaarboek van de
Nederlandse Letteren
De Nederlandse litteratoren zullen ln
het kader van de landelijke manifesta
ties „De kunst gaat door het vrije land.
Mei 1946", een Jaarboek van de Neder
landse letteren uitgeven. Met deze uit
gave beogen de schrijvers hun bijdrage
te leveren tot de algemene kunstmani
festaties. welke jaarlijks ter herdenking
onzer bevrijding in de Meimaand zullen
worden gehouden.
De redactie-commissie van het lande-
lijk-werkcomité-literatuur wil door
Jaarboek, het representatieve deel van
onze letterkundige oogst, onder het bereik
brengen van allen, die met de Neder
landse kunstenaars doordrongen zijn van
de noodzaak, na vijf Jaar afbraak en ont
reddering, het werk van de culturele op
bouw van ons vaderland met kracht ter
hand te nemen.
Tot medewerking werden uitgenodigd
schrijvers van de meest verschillende
leeftijd en van elke letterkundige en gees
telijke richting.
Voor dit jaar werden J. C. Bloem, Clara
pggink, Ed. Hoornlk, C. J. Kelk en Adrl-
aan Morriën bereid gevonden de redactie
op zich te nemen.
Het boek, dat circa 500 bladzijden zal
tellen bevat onuitgegeven werk van pl m.
1M Nederlandse auteurs.
..INDRAPOERA" VERWACHT.
Het m.s. „ïndrapoera" wordt a.s.
Maandagavond met repatrierenden te
Hoek van Holland verwacht.
4 Juni a.s. zal het m.s. „Oranje" met
1500 passagiers, voornamelijk de vrouwen
en kinderen van civiele ambtenaren,
van leden van het KNIL en van BPM-
persooeel« naar Indonesië xtiti.ekH.gQ-
Het rapport over de Spaanse kwestlf
van de subcommissie uit de Veiligheids
raad verschijnt vandaag. De subcommis
sie heeft het rapport te middernacht
van 31 Mei op 1 Juni, in de laatste mi
miten van de'daarvoor toegestane tijd
voltooid.
De organisatie der
Verenigde Volken
De conferentie te San-Franclsco, April—
Juni 1945, waarbij aan de U.N.O. ln het
Charter van San-Franclsco haar basis werd
gegeven, sloot met een rede van pres.
Truman, waarin hij o.a. zelde: „De eerste
stap naar een blijvende vrede is gezet.
Maar het belangrijkste is, dat geheel ons
denken en handelen zijn gebaseerd op de
erkenning en het besef, dat er in wezen
nog niets anders dan een eerste stap ls
gedaan"
In Januari 1946 sprak Truman voor het
Amerikaanse Congres: Het ls belangrijk
dat de naties als Staten samenkomen in
de Algemene Vergadering, ln de Veilig
heidsraad en in andere speciale vergade
ringen en rfcden, die reeds ln leven zvjn
geroepen of nog zullen ontstaan.
Maar dit ls niet genoeg. Onze uiteinde
lijke veiligheid vraagt meer dan een
proces van raadplegingen en minnelijke
schikkingen. Het vraagt dat we nu be
ginnen de UNO te ontwikkelen tot een
vertegenwoordigend lichaam van de we
reld als één gemeenschap".
De uitlatingen van pres. Truman geven
in weinige woorden het standpunt van
millloenen Amerikanen ten opzichte van
de U.N.O. weer. Zij beschouwen deze
organisatie slechts als een eerste stap
naar een wereldregering
Het ls lang niet algemeen bekend ln
Nederland dat op 7 Februari 1946 een Ame
rikaan, Alan Cranston," naar alle landen
vloog om aan alle afgevaardigden van de
51 landen, die de eerste vergadering van
de U.N.O. bijwoonden, een „brochure" te
overhandigen met voorstellen voor amen
dementen voor het Charter van de Ver
enigde Naties. Reeds ln October 1945 was
een conferentie van vooraanstaande Ame
rikanen gehouden in Dublin N.H., waar
men tot de conclusie kwam dat zo spoedig
mogelijk de U.N.O. moest worden uitge
bouwd tot een wereldregering. Alan
Cranston trad op deze bijeenkomst als
voorzitter op. Een ontwerp voor verande
ringen ln het Handvest van San-Franciscó
werd daarna door een aantal experts sa
mengesteld. zoals reeds boven vermeld,
naar Londen gebracht. De algemene voor
stellen. die dit request bevat, komen
daarop neer, dat de fundamentele macht,
welke nu bij de Veiligheidsraad oerust,
moet overgebracht worden naar de „Al
gemene Vergadering".
Reeds te San-Francisco werd een bittere
strijd gestreden over de vraag, welke van
deze belde organen der UNO het grootste
deel van de macht ten deel zou vallen:
Aan de Algemene Vergadering, waarin
aiié aangesloten landen één stem hebben
of aan de Veiligheidsraad, waarin de
„grote vijf" de boventoon voeren.
De Veiligheidsraad bestaat uit elf leden.
De grote vijf: Amerika, Rusland, Enge
land, China en Frankrijk, hebben er een
permanente zetel. De zes andere leden
worden voor twee jaar gekozen en zijn
daarna niet onmiddellijk herkiesbaar. Be
langrijke beslissingen kunnen door de
Veiligheidsraad slechts genomen worden,
wanneer 7 leden daarmee instemmen, ter
wijl bij die 7 leden alle permanentje
leden moeten zijn.
Aan de Veiligheidsraad nu ls de grootst©
macht toevertrouwd, wat ln feite daarop
neerkonit, dat zonder instemming van d©
grote landen geen besluit van enige bete
kenis kan genomen worden.
Het „verzoekschrift" door Alan Cran
ston naar Londen gebracht greep eniger
mate terug op de strijd tussen de weinige
grote en de vele kleine staten.
De voorstellen voor amendementen
hielden n.L ln een overdracht van de
belangrijkste bevoegdheden van de Vei
ligheidsraad naar de Assembly (Alg.
Verg.)
Tegelijkertijd echter wilden de voorstan
ders van de amendementen de Algemene
Vergadering op meer democratische leest
schoeien en bij het vaststellen van het
aantal stemmen, dat ieder land ln de
Algemene Vergadering heeft. rekening
houden met bevolkingssterkte en factoren
als productiecapaciteit, hulpbronnen enz.
van de aangesloten landen.
Om de vlotte gang van zaken te bevor
deren en snelle besluiten mogelijk te ma
ken zou dan ln de Assembly bij meer
derheid van stemmen beslist moeten kun
nen worden. De vertegenwoordigers in
de Algem Vergadering zouden ais indi
vidu moeten stemmen en niet „en bloc"
als vertegenwoordigers van een bepaald
land. Zij zouden dus stemmen voor het
algemeen welzijn van de mensheid en
niet ln het verondersteld belang van een
speciaal land.
Een dergelijke vergadering zou dus een
wereldparlement worden, dat wetten zou
kunnen uitvaardigen, die In alle landen
geldig zouden zijn. De vertegenwoordi
gers der Belgische regering deden reeds
te San-Francisco een dergelijk voorstel,
maar het werd toen terzijde gelegd.
Wij moeten niet uit het oog verliezen,
dat het Handvest van San-Franclsco tot
stand kwam voor het gebruik van «ie
Atoombom. De atoombom toch heeft de
kwestie: „wereldregering" niet alleen nis
een Ideële maar veel meer als een nuch-
ter-noodzakelljke oplossing voor wereld
problemen als vrede en welvaart, aan de
orde gesteld.
Elnstein zegt daarover: „Het vrijkomen
van de atoomenergie heeft geen r.ieuw
probleem geschapen. Het heeft slechts
de noodzakelijkheid van het oplossen van
bestaand probleem dringender aan de
orde gebracht. Men zou kunnen zeggen,
dat het ons kwantitatief en niet kwalita
tief heeft getroffen".
Of het verzoekschrift der Amerikanen
it resultaten lelden zal ls een open
vraag. Opmerkelijk echter waren «Je woor
den van vishinsky, vice-commissaris van
buitenlandse zaken van Rusland, enkele
dagen later,n.1. op 10 Febr., te Londen
gesproken: „De vraag me af of de U.N.O.
een effectief orgaan kan zijn als de natio
nale souvereinltelt niet wordt begrensd.
De naties moeten een deel van hun sou
vereinltelt afstaan als de U.N.O. een doel
treffende vereniging worden moet".
W.
HET EERSTE "CHOT.
Een Duits politieagent vuurde dezer
dagen te Berlijn het eerste schot sedert
de Berlijnse politie weer met wapens
werd uitgerust. Een man, di, uit een
winkel twee radio-apparaten had gesto.
len, werd door dit eerste „officiële
Duitse schot" op slag gedood.