c
RUDOLF DE MEPSE
wat heeft Ab Visser met zijn gege
ven gedaan? Op pagina 33 laat hij
de vader van Rudolf de Mepse, Hendrik,
mediteren: „Hij had geleerd, dat de
practijk van het leven tegengesteld is
aan de theorie, dat de laatste alleen uit
de eerste te winnen en te abstraheren
is. Al* schitterende zoutkristallen, ge
wonnen uit brak water, lagen al de
schone gedachten in de boeken bewaard.
Het is de laffe daad der geleerden deze
kristallen te verzamelen, rustig en ge
noeglijk en ongestoord en het is de stor
mende levende mens, die ze vormt in
zijn onrustig, gekweld bestaan."
l
m\
m
m
m s1
m
DONAU,
Twistappel Triëst vereist een
Salomo's oordeel
de goudkoorts:
Boekbespreking
het monsterproces van Faan
door AB VISSER
-HCT
stemt on» weemoedig en be
schaamd, als wij bedenken, dat door
misplaatste eerzucht en onderlinge twist,
door valse schaamte en door dwingelan
dij het recht dusdanig verkracht kon
worden; dat een groot aantal onschuldi-
-gen, letterlijk zonder vorm van proces,
ter dood gébracht konden worden. Het
doet ons de waarde van een uniforme,
onpartijdige rechtspraak klaarder inzien
dan duizend studiën en proefschriften
van juristen het zouden gekund heb
ben" „Het Recht leek voorlopig gezui
verd van zijn gevaarlijkste uitwas, maar
onkruid dat zo diep wortel geschoten
heeft, kan afgesneden worden aan de
oppervlakte, ondergronds woekert het
voort, wachtend op een gelegenheid zich
opnieuw te vertonen."
Is dit een zinsnede uit een proef
schrift over het recht tijdens de bezet
ting? Of uit een acte van het proces
Neurenberg of D„chau of Neuengamme?
Neen, het is een alinea uit de roman
van den Jongen Groningsen schrijver
Ab Visser: „Rudolf de Mepse, het mon
sterproces van Faan", een historisch
werk dat het leven beschrijft van den
Groninger grietman van Faan, Rudolf
de Mepse, die op 24 September 1*731 de
executie van 22 manlijke personen liet
uitvoeren, vals beschuldigd van het z.g.
crimen nefandum: sodomie. Doch niet
alleen de grietman was schuldig aan de-
ze afschuwelijke moord (alle beklaagden
hoorden het vonnis: „gewurgd, verbrand,
goederen verbeurd", of zij nu 16 of 46
jaar oud waren), ook de regeringsinstan
ties van de stad Groningen en de Zeven
Provinciën hebben geen hand uitgesto
ken om de 22 mannen te redden: poli
tieke belangen verdrongen ook toen alle
andere zaken.
Dit „achttiende eeuws^fpscisme", zo
als Vestdijk het noemde, heeft een ty
pische overeenkomst niet alleen met de
bezettingsjaren (die wéren fascistisch),
maar ook met de tijd, waarin wij thans
leven. Wanneer men de eerbiediging
van andermans beginselen als eerste
principe van de democratie beschouwt.
zal thans erkend moeten worden, dat
van eerbied geen sprake is noch in het
politieke noch in tyet zakelijk debat. De
hokjes-geest, maar dan afgegrensd door
hoge muren, waardoor alom schaduw
heerst, geldt thans even sterk als voor
den gevreesden De Mepse. Betekent ook
bij ons sympathie voor een verdachte
niet medeverdachte zijn? Dit criterium
doet alleen dan opgeld als iedere an
dere beschouwing niet alleen een bedrei-
ging vormt voor de eigen Idee (daar is
overheen te komen), maar vooral voor
het eigen leven. De erfenis van iedere
oorlog is een hypergevoeligheid voor
nuanceringen op politiek terrein.
De schrijver stond niet voor het pro
bleem de theorie van het feitenmateriaal
ondergeschikt te maken aan de onge
kende practijk van het leven van De
Mepse: veeleer moest hij trachten een
compromis te bewerkstelligen, echter
zodanig dat zowel den „geleerde" als
den .levenden mens" in hem recht werd
gedaan. Het barok-achtige, dat hier het
resultaat van was, hangt echer aan een
zijden draad omdat de vereiste spanning
niet overal gehandhaafd kon worden:
de naakte feiten van de laatste hoofd
stukken zijn zo beheerst geschreven, dat
men hierin de bijna poëtische stijl met
de fijne opmerkingen over het Groning
se landschap van het eerste deel terug-
wenst. Daarbij kan men zich niet ont
trekken aan het steeds weerkerende
„omgekeerde leven": de blik van den
schrijver ia te vaak van voor naar ach
teren gericht: zijn kijk op 't leven van
den jongen Rudolf weinig verschillend
van die op den ouderen grietman.
Maar Ab Visser is geslaagd: De Mepse
i s getekend "als een man, „in wien de
tederheid slechts zelden los raakt", een
ongevoelige 17de eeuwse fascist: sterk
in de definities, Jie zijn leven als het
ware moeten schragen („de diplomatie
is actief, zij vestigt de aandacht op zich
van bredere volkslagen en heeft meer
directe macht", of: „De massa, die je
elke gewenste vorm kunt geven, waar
mee je je naam kunt uitschrijven op
het vlak der wereld"), gebonden aan
drie vrouwen: tussen de door hem aan
beden Ada, die onbereikbaar voor hem
is en zijn wettelijke vrouw, „hangt" zijn
maitresse Dieuwertje.
Tenslotte gaat hij, na het bereiken van
zijn doel de executie, „het fatum,
waar hij heel zijn leven heen gewezen
had" zelf ten onder: een typisch
voorbeeld van een machtshebber, die
staande blijft zolang hij streeft naar een
doel. maar bij het bereiken hiervan on
vermijdelijk tot de ondergang gedoemd
is omdat op dat moment zijn aanwezig
heid gestabiliseerd en daardoor schade
lijk is. Men vergelijke met Hitier
J)E schrijver heeft geworsteld, zowel
met de figuur De Mepse (is het niet
makkelijker een mens in duizend gele
dingen te beschrijven, dan als „wande
laar van een rechte weg"?) als met de
stof zelf. Het teveel aan „theorie" ener
zijds en zijn commentaren op de feiten
anderzijds dragen er dikwijls toe bij, dat
het romanachtige teloor gaat achter het
historische, de poëzie achter het feit.
Daarnaast echter toont Visser zich een
meester van sfeerscbilderingen. Zijn
vergeliikingen zouden eerder in een ge
dicht dan in deze roman passen. Op pa-
gina 69 b.v. vindt men de volgende be
schrijving van De Mepse ernst tijdens
een feest: „De luchtige woorden vielen
als vlinders in de teer van zijn zwarte
ernst. Zij fladderden nog even hulpeloos
en verstikken". Op deze „korte baan" is
de schrijver in zijn element.
W'J zijn zo langzamerhand beu van
de oorlogsroman, die niet verder
voert dan tot enkele feiten, die wij
direct na de oorlog graag hoorden op
rakelen, maar thans herkennen als op
geschroefde heldenvereringen. Visser**
„Rudolf de Mepse" is meer dan zo'n
constatering- achter de beschrijving
van dit proces voelt men steeds de be
schuldigingen uitgesproken in de com
mentaren van den schrijver. Dit di
recte In deze roman, waardoor Visser
hoewel af en toe de spanning hier
mee verbrekend de afstand tussen
De Mepse's tijd en thans kleiner
maakt, ia een winstpunt, dat zelden in
een roman aan te wijzen is. Het geeft
meer kleur aan het feiten-materiaal dan
de beste compositie ooit zou kunnen heb
ben gedaan.
Dit procédé wordt in Nederland zel
den toegepast; maar al te vaak wordt
bij ons het kleurloze veroorzaakt door
de schijnbare inverschilligheid van den
louter mededelenden auteur voor zijn
stof. Visser echter, plaatst zich midden
in zijn onderwerp met al de overtui-
gng waarover een eerlijk mens thana
kan beschikken. H. N. A.
11.000 Auto's in 1946
in Nederland o
De regering heeft voor het jaar
1946 deviezen beschikbaar gesteld
voor de aankoop van 11.000 an'"mo
bielen uit de V. S., in welk cijfer
de 3000 Nash-wagens, welke voor de
artsen zijn bestemd, zijn begrepen.
Op 15 Juni waren van deze 11.000
personenauto's er 621 geleverd.
Verder heeft de regering devie
zen beschikbaar gesteld voor de
aankoop van: 3661 personenauto's
uit Egeland, waarvan er op 15 Juni
1015 waren geleverd, 1896 uit Frank
rijk, waarvan er op die datum 172
v/aren geleverd, 535 uit Tsjecho-Slo-
wakije, waarvan er 2 zijn geleverd,
terwijl verder 1500 jeeps uit de
Amerikaanse legervoorraden in
Frankrijk zullen worden betrokken,
welke voor burgerd'oeleinden zijn
bestemd. -
De behoefte
Onvoorziene omstandigheden voor
behouden zullen dus in totaal onge
veer 19.000 personen-automobielen in
het jaar 1946 in Nederland worden
ingevoerd. Dit dekt de behoefte na
tuurlijk in het geheel niet, immers
op het ogenblik rijden er in ons
land 35 a 40.C00 personenauto's,
waarvan er 16.000 goed bruikbaar
zijn en de rest minder goed. De be
hoefte aan personenauto's is op het
ogenblik 70.000 stuks.
Voor de oorlog reden er 100.000
personenwagens in ons land, waar
van de gemiddelde leeftijd 41/> jaar
bedroeg. Van de 33.000, die ér op
het ogenblik rijden, bedraagt de ge
middelde leeftijd tien jaar.
-♦a federatie van vrij» volken
(Vervolg van peg. 1)
zonder dat het land wordt aangevallen.
De dictatoriale structuur leidt tot oor-
kg, terwijl de regeringsstructuur, die
persoonlijke vrijheid als het hoogste goed
beschouwt, dient om de burgers en de
wereld te beschermen tegen agressie
door die regering.
Het moet duidelijk zijn, dat hoe meer
de vrije volken hun aandeel in de
reldmacht verminderen, door ontwape
ning of onderlinge verdeeldheid, des te
groter wordt dat gedeelte dat door de
dictaturen wordt gecontroleerd en des
te groter de bedreiging van de wereld
vrede en van de vrijheid, de beste ver
dediging ervan. Omgekeerd dus, hoe
groter het aandeel In de wereldmacht
dat in handen Is van de vrije volken, des
te veiliger Is de vrijheid en daarom ook
de vrede.
HOE kunnen de vrije volken het beste
hun aandeel In de wereldmacht ver
meerderen? Zeker niet door hun huidige
pogingen voort te zetten om hun aan
deel onafhankelijk van elkaar te bevei
ligen. Deze politiek brengt de vrijheid
van ieder van hen In gevaar, zowel in
het land zelf als Internationaal gezien.
Het brengt hen er toe om hun kracht
te nationaliseren of te centraliseren in
de uitvoerende macht en het militaire
apparaat; om spionnage en geheime di
plomatie te ontwikkelen en hun kracht
te zoeken in het vasthouden aan impe
rialistische beginselen. Op deze en an
dere manieren ondermijnt de tegenwoor
dige politiek de grootste macht en
besmet vrijheid met huichelarij.
UNIE van vrije volken is steeds de
beste methode geweest om de zegenin
gen der persoonlijke vrijheid te verde
digen en uit te breiden en daardoor de
vrede te dienen. Slechts door Unie kun
nen vrije mensen hun defensieve macht
geweldig doen toenemen zonder hun
persoonlijke vrijheid op te offeren, zon
der de contróle over hun regering te
•erliezen, zonder meer volmachten te
geven aan de uitvoerende macht of aan
militaire leiders, zonder blanco vol
machten te geven aan wie dan ook.
Slechts door een gemeenschappelijke
regering te scheppen voor hun gemeen
schappelijke belangen, een regering, die
de burgers rechtstreeks vertegenwoor
digt en aan hen verantwoording ver
schuldigd is kunnen zij een steeds gro
ter wordende eenheid opbouwen. Slechts
op deze wijze kunnen zij de onenigheid
en de gevaren van verdeeldheid uit de
weg ruimen, die geboren worden uit
dogma der nationale souverelnlteit, dat
in leven wordt gehouden door verdra
gen en allianties, of zij nu geschreven
of ongeschreven zijn. Slechts door hun
hulpbronnen aan mensen en materiaal
te verenigen in een grote federale Re
publiek kunnen die landen, waar vrij
heid heerst van spreken, pers, geweten,
vereniging, verkiezingen en andere per
soonlijke rechten, de persoonlijke vrij
heid nog groter maken en gelijktijdig
In verband met de kleine opper
vlakte van ons blad hebben wij van
de autoriteiten toestemming ontvangen
des Zaterdags met een dubbel nummer
te verschijnen.
Vaarwel, Rhodesia!
Na een tijd van buk-shag, blazers,
eigen teelt en surrogaat,
was Rhodesia een uitkomst
en we vonden het niet kwaad.
Maar de weelde wende spoedig,
ja, vervéélde al heel gauw.
Men begon zich af te vragen:
hoe lang ze nog duren zou!
Men keek met jaloerse blikken
de verwende boffers aan,
die met Lucky, Strike of Capstan
langs des heren straten gaan
En nu ons Rhodesiaatje
eindelijk verdwijnen gaat,
is er ook niet éne roker
die er maar een traan cm laat!
Toch'dit moet men nooit
vergeten
ze bracht ons veel vreugde aan:
Vreugde (weet U nog?) bij 't komen,
vreugde (nog véél méér!)
bij 't gaan!
JEAN BARD.
In de tempel van Caïssa 0
Fraaie partij van Ekström
te Zaandam
EKSTRöMSOELTANBEJEFF
SLAVISCHE VERDEDIGING.
I. d2d4, d7—d5; 2. C2—C4, C7—
C6; 3: Pgl—f3, PgS—f6; 4. Pb—C3,
d5XC4; 5. a2—a4, e7—«6; 6. e2—
e4, Lf8b4; 7. e4—©5, Pf6—d5.
Nog steeds theorie:
8: Lel—d2, b7—b5. Na 8:
Lc3; 9: bc3:; b5 is 10: Pg5 zeer sterk.
9. Lfle2, Lb4Xc3; 10. b2Xc3, Lc8
•b7; 11: Ddl—cl:
Het begin van een fraaie combi
natie: De dreiging ab5: enz. is moei
lijk te pareren; zwart is wel ge
dwongen af te spelen, waarna wit
echter de gelegenheid krijgt tot een
prachtige aanval.
II. a7»6; 12. Le2Xc4ü
Een schitterend schiinoffer.
Stand na 12: Le2Xc4Ü
x
i i
i
i
i
i
Ufa&R
a
A
ab cdeijS h
12. b5Xc4; 13. DblXb7, Dd8
b6; 14. Db7Xa8, Pd5—c7; 15. a4—
a5!, Db6b2; 16. Da8—a7, Db2Xalf
17. Kei—e2, DalXhl; 18 Da7Xb8v.
Ke8d7; 19. Db8Xh8, Dhi—bl; 20.
Pf3el, Dbl—a2, 21. Dh8Xg7, Da2
Xa5: 22. DgTXCf. Kd7—c8; 23 Df7
g8-r, Kc8b7; 24. DgSXhT. Da5—
b5; 25. h2—hi, a6—a5; 26. h4—h5.
Deze partij munt uit door een
diepe meesterlijke combinatie.
Hersengymnastiek
OPLOSSING NO. 10 EN
EINDUITSLAG.
Opgave 10 eiste weinig slachtoffers
en heeft menigeen de laatste en goede
kans geboden. Voor diegenen, die er
niet uit konden komen, laten we de
oplossing ev=n volgen:
Het aantal te verdelen appels en pe
ren was gelijk. Nadat elk kind 12 ap
pels had ontvangen, bleven er 48 over
(appels, wel te verstaan) en nadat
leder 15 peren had gekregen, resteer
den er hiervan nog 15, of wel 33 min
der. Hieruit blijkt dus, dat hij 33 3 Is
11 kinderen had en dus 11 x 12 en 48
is 180 appels en 11 x 15 en 15 is 180
peren.
De verschillende rivalen hebben el
kander in deze serie wenig toegegè-
ven. Het hoogste aantal punten incas
seerde evenwel de heer W. Mooij. St
Annastraat 357, Nijmegan. die met 9H
punt beslag heeft weten te leggen op
de eerste 'prijs ten bedrage van vijf
gulden.
Voorts waren er twee Hoornse voor
de tweede en derde prijs met elk 9
punten. Na loting viel de tweede prijs,
groot vier gulden, toe aan den heer J.
Korver, Keern 43. Hoorn en de derde
prijs, ten bedrage van drie gulden, aan
den heer A. Kok, Veemarkt 13, Hoorn.
Bravo!
Hierop volgden 3 gymnasten met elk
8 punten, zodat ook hier het lot uit
komst moest brengen en de vierde
prijs ad twee gulden kon worden toe
gewezen aan mevrouw C. Wijnveldt
de Wijn, Beecksanghlaan 108. Bever
wijk. de vijfde prijs., bedragende één
gulden, aan den heer W. Diepevcen
Stadsziekenhuis (Kamer 14), Hoorn en
een eervolle vermelding voor den heer
F. P. Hekker. Schulpweg 126, Velsen-
Noord.
De overigen bleven onder de 8 pun
ten. al waren de resultaten over het
a:gemeen vrij behoorlijk.
Bedoelde geldprijzen zullen dezer
dagen aan de gelukkigen worden af
gezonden. Wij wensen han nog van
harte geluk met hun succes!
Uun defensieve, econom-^che en morele
kracht enorm vermeerderen.
De vrge volken ztJn. denk s{j hen
vrijheid de grootste producenten ven
de wereld. Slechts door Unie kannen
z# hun mensen daadwerkelijk mobili
seren, hun kennis en han machines ge
bruiken, om de rest van de mensheid
veilig door de nasleep van de oorlog
heen te voeren en hongerig en vernield
Europa, Rusland en Azië weer helpen
opbouwen.
DE vraag is nu: Zijn wij het er over
een s.dat burgerlijke vrijheid de veilig
ste politieke garantie biedt, dat rege
ringsmacht niet gebruikt zal worden om
aanvallend tegen iemand op te treden?
Als wij het daarover eens zijn, dan
schijnt het mij toe dat wij ook moeten
inzien dat de veiligBte weg naar vrede
voor de vrije volken is het stellen van
hun grote wereldmacht achter deze ga
rantie door zich tot een Federale Unie
aaneen te sluiten nu dat nog mogelijk
ls en om deze politiek voort te zetten en
uit te breiden tot alle macht op vreed
zame wijze wordt geregeerd.
Terwijl we aarzelen en over halve
maatregelen redetwisten, gaat de tijd
waarin deze politiek de derde wereld
oorlog kan voorkomen, snel voorbij.
HET DURE FRUIT EN DE DURE
GROENTE.
Wanneer werd overgegaan tot het
vrijgeven van prijzen van groenten en
fruit? Begaat er reden, gezien de
ontwikkeling van het prijspeil, om van
overheidswege wederom regelend op
te treden?
Vragerf, waarop de heer G. W.
Beunder, hoofd van de economische
afdeling, op Maandag 8 Juli te 19,45
uur over de zender Hilversum I, ant
woord zal geven.
internationale rivier
De stroom brengt handel en
bedrijvigheid voor
vele landen
(VAN ONZEN ECON. MEDEWERKER)
MAAST vele andere is de kwestie van
de vrije scheepvaart op de Dopau een
punt van tegenstelling tussen Rusland cn
de Angelsaksische mogendheden. Deze
taataten wensen diandhaving van de In
ternationalisatie van de stroom, zoals dat
door het vredesverdrag van Versallles en
de andere toen gesloten verdragen (met
Oostenrijk, Hongarije. Bulgarije) verze
kerd was. Rusland wenst deze kwestie
over te laten aan de oeverstaten, die
allemaal onder Russische Invloed staan.
Rusland wenst m a.w. deze kwestie be
schouwd te zien als uitsluitend tot zijn
Invloedssfeer te behoren. Dit geschiedt
zeker niet terecht. De Donau verbindt
vanouds het Europese Westen met het
Oosten. Reeds ten tijde van de Kruis
tochten voeren schepen uit Ulm over de
Donau naar Byzantlum. De Donau is de
weg. waarlangs graan en petroleum uit
het Zuid-Oosten geruild worden tegen
afgewerkte goederen van het Westen.
Het Ludwlgkanaal verbindt de Ma In (en
daardoor ook de Rijn) met de Donau
Er bestaan reeds lang plannen om de
Donau ook met de Necker en het Bo-
denmeer te verbinden. De Donau ls dus
een werkelijk Europeese rivier en vrije
scheepvaart is daarom in aller belang.
Het begin: een bescheiden stroompje.
VEEL touristen, die in het Zwarte
Woud geweest zijn, kennen de oor
sprong van de Donau: de beekjes Bri-
gach en Brege, die bij Donaueschlngen
samenvloeien. De Donau ls daar nog
maar een bescheiden stroompje. Voorbij
Donaueschlngen stroomt de rivier door
De zonden der oudera
yOT de vele zonden der ouders, waar
voor het huidige geslacht moet
boeten, ie de zonde na de eerste we
reldoorlog aan Triëst bedreven. De
Veiligheidsraad ziet zich thans na de
ze wereldoorlog geplaatst voor dit ne
telige probleem. Er wordt hier een
Salomo's oordeel verlangd voor Joe-
go-Slavië en Italië, die beiden Triëst
opeisen. Maar de ledsn van de Veilig
heidsraad bezitten mogelijk wel d«
wijsheid van Salomo, maar zij
missen de Koninklijke onbaatzuch
tigheid In deze aangelegenheid en
daardoor tevans het nodige gezag
bij de. In het conflict betrokken par
tijen. Door elk der ledan zijn reeds
één of meer voorstellen gedaan, maar
geen kon tot dusver de instemming
van het gehele college verwerven.
ESEN weet, dat in het conflict
Engeland achter Italië staat en de
Sovjet-Unie achter Joego-Slavië. Het
is duidelijk, dat beide grote mogend
heden om vele redenen geïnteresseerd
zijn bij de belangrijke haven aan de
Adriatische Zee en dat ieder zich dus
beijvert om Triëst toe te wijzen aan
het land, dat binnen zijn Invloeds
sfeer ligt. Maar met het vaststellen
van deze tegenstelling ls echter de
oorsprong van het probleem-Triest
nog niet aangegeven. Deze dateert van
de eerste wereldoorlog. Italië was in
1914, bij het uitbreken van deze oorlog
door een verdrag verbonden geweest
met Duitsland. In 1915, toen het be
greep, hoe de kansen stonden, liet het
zich echter door Engeland met goede be
loften paaien, om de zijde der gealliëer-
de te kiezen. Zo kreeg Italië Triëst.
Dat was in 1919 bij de vrede van St.
Germain. Dit gebied had toebehoord
aan Oostenrijk—Hongarije en werd in
feite onthoud sn aan de. bij dat zelfde
verdrag opgerichte staat Joego-Slavië
Men kan zeggen wederrechtelijk, want
zeventig procent der bevolking was er
Slavisch. Het fascistisch Italië kende
de methodes om een land te „Italifi-
ceren". Al spoedg waren alle Slavische
ir.ste'lingen vernietigd. In 1923 werden
de Joego-Slavische plaatsnamen ver
vangen door Italiaanse. In 1925 werden
het Slavisch en Kroatisch als talen bij
de openbare diensten verboden en het
duurde niet lang of zelfs de bewoners
moesten allen Italiaanse namen dra
gen. Tot °P 6e grafzerken toe moest
dit besluit doorgevoerd worden. Het
fascisme trad tegen de Slavische be
volking op met de methodes, die het
gewend is toe te passen ten aanzien
van de aan haar macht onderworpen
volkeren en volksgroepen. Het bracht
voorts Italianen naar deze omge
ving en verjoeg er zoveel mogelijk de
oorspronkelijke bewoners. Niettemin
wonen In het gehele omstreden gebied
.000 Joego-Slaven en 320,000 Ita
lianen.
TITO eist Triëst op. De geweldige of
fers, die het Joego-Slavische volk
gebracht heeft in de strijd tegen het
fascisme, laten hen niet toe genoegen
te nemen met „een halfslachtige be
slissing" inzake Triëst, welke 1 schade
lijk ia voor Joego-Slavië".
Bovendien kan hij wijzen op het feit,
dat de havzn Triëst economisch meer
betekenis heeft voor Joego-Slavië, dan
voor Italië. Slechts tien procent van
de handel op de haven was Italiaans.
Een eerste blik op de landkaart maakt
reeds duidelijk, dat het achterland van
Triëst veeleer Joego->Slavisch ls dan
Italiaans. Alle belangrijke spoorlijnen
lopen over Joego-Slaviech grondgebied
Als haven van Joego-Slavië wordt
Triëst tevens de haven van bijna ge
heel Zuid-Oost-Europa. Voor Italië
zou de havan geheel ter zijde en ge
ïsoleerd liggen.
J)E actieve anti-fascistische Italia
nen in Triëst stonden en staan ook
nu nog in goede verstandhouding tot
de Joego-Slaven. Pavtlsanen van beide
volkeren hebben tesamen slag geleverd
tegen Mussolini en eendrachtig ge
vochten "voor de bevrijding van hun
gebied. De controverse met Italië be
treft meer de verhouding tot de hui
dige regering In Italië en de nog steeds
actieve resten van het fascisme in
het ^nd.
De kwestie-Triëst dreigde reeds een
ernstige breuk in de Veiligheidsraad te
veroorzaken tussen de S. U. en de
Angelsaksische landen. Molotof deed
hierop een „uiterste concessie". HU
wilde zich neerleggen bij een door
Joego-Slavië en Italië gezamenlijk
uitgeoefende souvereiniteit. Maar ook
hiervoor kon hij Bevin en Byrnes niet
vinden. Bidault kwam hierop met het
voorstel, om Triëst tot autonoomge-
bied te maksn voor de tijd van tien
jaar, onder bestuur van de Grote Vier
met medewerking van Joego-Slavië en
Italië. Als uitgangspunt kon Moïotof
zich hier mede verenigen.
vraag blijft nu nog: hoe zullen de
betrokkzn partijen Joego-Slavië en
Italië tegenover de oplossing staan?
En. zullen onze kinderen op hun beurt
niet de zonde moeten boet»n van onze
halfslachtige generatie?
R0BERT ELBURG.
REÜNIE OUD-GEVANGENEN
PHILIPS-VUGHT
Op Vrijdag 19 Juli zal te Eindhoven
een reünie gehouden worden van de
genen, die in het .Phillpa-kommando"
van het concentratiekamp Vught heb
ben moeten werkan. De deelnemers
dienen zich voor 15 Juli schriftelijk te
hebben gemeld bij den vroegeren
„voorman" A. de Wit, Gaailaan 3.
Eindhoven.
Op de dag der reüne zullen de reü
nisten zich om 13,30 u. verzamelen in
het Philips- ontspanningsgebouw. Ma-
thildelaan 81, Eindhoven. Om onge
veer 19 uur zal de bijeenkomst zijn
afgelopen.
het kelklandschap van het J ure
gebergte Daar doet zich een merkwaar
dig verschijnsel voor: een groot gedeelte
van het water van de Donau verdwijnt
daar nj. In de spleten van het Alb-
gebergte. Een stuk Zuidelijker komt dit
water weer te voorschijn als een mach
tige bron. die de Aach vormt en naar het
Bodenmeer stroomt. Het waterverlles tus
sen Donaueschlngen en Sigmaringen te
zo sterk, dat de bedding gemiddeld SS
dagen per jaar droog ligt. Men heeft
enkele van die plaatsen, waardoor het
water verdwijnt, drooggelegd, maar nu
hadden de fabrieken aan de Aach, die
het water voor opwekking van stroom
gebruikten er last van. Ook had het land
aan de Aach geen voldoende bewate
ring meer.
Langs vlakten, door bergen,
voorbij oude handelssteden.
Donau wordt eerst bevaarbaar van
Ulm af. Ze stroomt dan voorbij de
oude handelssteden: Donauwörth. Regens-
burg, Passau, waar ze Oostenrijk bin
nenkomt. Achtereenvolgens verschijnen
aan haar oevers Llnz en Weenen. Een
Stuk vormt re de grens tussen Hongarije
en Tsjecho-Slowaklje Ze verbindt drie
hoofdsteden, nl. Weenen, Boedapest en
Belgrado. Voorbij deze laatste stad vormt
ze de grens tussen Joego-Slavië en Roe
menië en dan tussen Roemenië en Bul
garije. Over een uitgebreide Delta mondt
re tenslotte met drie hoofdarmen in de
Zwarte Zee. Ze stroomt steeds door wijde
vlakten, die door berggrendels van elkaar
gescheiden zijn. In stijle kloven door
breekt ze deze hinderpalen; zo o a. bij
Weenen de kleine Karpaten, bij Boeda
pest het Bakonywoud en bij De IJzeren
Pftort het Banatergebergte. Ongedeeld,
waar ze de gebergten doorklieft, spreidt
ze zich ln de vlakten in veel armen uit.
Het ls opmerkelijk, dat overal bij de
uitgang uit die gebergten, op de plaats,
waar de stroom nog onverdeeld is, be
langrijke steden ontstaan zijn, zoals Re
gensburg, Llnz, Weenen, Presburg, Boe
dapest e.a. Door déze afwisselende loop
tussen bergkloven en vlakten volgen el
kander praafctlge landschapsbeelden op.
maar daardoor ontstaat ook een groot
stroomverval, dat hinderlijk is voor de
scheepvaart.
Internationale regelingen.
IJIT dit korte geografische overzicht
blijkt, hoe belangrijk de Donau ls. Alle
landen, die aan handel en scheepvaart
doen, hebben interesse bij de regeling
van de toegang en de doorvaart op deze
rivier.
Dit was dan ook de reden, waarom ln
het vredesverdrag van Versallles de
Donau van Ulm af internationaal ver
klaard werd. Dit gold niet alleen voor de
rivier zelf, maar ook voor alle kanalen
en vaargèulen, die aangelegd werden
voor verbetering of verbinding van be
paalde gedeelten. De zin van deze Inter
nationalisatie was niet een gelijkstelling
van de Donau met de hoge zee, dus dat
aan de oeverstaten de souverelnlteit over
de stroom onttrokken werd, maar slechts
dat onderdanen, goed en vlag van alle
staten op voet van volkomen gelijkheid
behandeld moesten worden. Dtt werd be
vestigd in het Donaustatüut van 1921.
Voor de oontröle hierop bestaan twee
commissies. Ten eerste de oude Euro
peese Donaueommlssle van 1896. Deze ls
bevoegd Inzake de z.g. Zee Donau, d.w.z.
de Delta vanaf Braila. De tweede (z.g.
Internationale) Commissie ls bevoegd in
zake de Blnnen-Donau, d.w.z! van Ulm
af. In de eerstgenoemde Commissie kun
nen vertegenwoordigers van elke Euro
pese Donaueommlssle van 1898 Deze is
de Donaumonding toegelaten worden. In
de Internationale Commissie zetelen ver
tegenwoordigers der oeverstaten en één
vertegenwoordiger der niet-oeverstaten,
die in de Europese Commissie vertegen
woordigd zijn.
J)EZE verdragsbepalingen zijn door
Hitier en zijn satellieten eenzijdig bul
ten werking gesteld. Het gaat er thana
om, of ze hersteld, eventuëel gewijzigd
zullen worden of dat het gehele beginsel
van een Internationale regeling ten gun
ste van een vrije scheepvaart, van gelijk
berechtiging losgelaten moet worden.
GoiiJ^onze^ grootsta schat
»be f»chc naar goud heeft fi»
vroeger jaren tallooze menscherl
van huis verdréven. Men liet alles
in den steek om te zoeken naar heg
edele metaalde „goudkoorts" werd
dit genoemd. Het leven in de goud
delverskampen wae echter gee»
pretje: meestal volgde teleurstelling,
en ontgoocheling, ziekte en ellende.j
Geen wonder. Men sloeg geen*
Tïcht op onze grootste schat: do1
gezondheid. Voor al het goud ter'
wereld is geen goede gezondheid'
te koop. Die schat moeten wij dair
ook zorgvuldig behouden en zien ta,
behouden, waarvoor de voeding van-!
het grootste belang is. Goede voe«j
ding die ons lichaam sterkt en staalt."!
Verstandige huismoeders letten op!
de gezondheid van hun gezin. Zij,"
némen geen enkel risico en nemeat
daarom „De Gruyter". Verstandig,»
want* in die frissche, vertrouwde,
winkels koopen zij immers het
beste voedsel. De Gruyter's betere*
waar voor Uw gezondheid, UwJ
grootste schat. En bovendien tieaj!
procent korting, nét als vroeger,
(Ingezonden Mededelingen.)
Voor dm
Jeugd
Bim en de verdwijning van Moneypump Jr.
21. De nachtelijke tocht ln de bergen
viel niet mee. Wicked en de ontvoerde
Krijn tornden eerst legen zwakke wind en
weinige sneeuwvlokken op, toen tegen
sterke wind en meer sneeuw en tenslotte
tegen een sneeuwstorm. Geen van beiden
sprak een woord.
De berghut lag helemaal niet erg ver
van ..Pllatus Palace" verwij Aerd; een
stipje bijna vlak boven een ander stipje.
Maar een kaart ls één ding en een nach
telijke sneeuwstorm een heel ander.
Tenslotte liep Wicked helemaal voor
overgebogen, als een mislukte lange Kerst-
man.
Krijn Rebel, die pollg en onbezorgd
op weg was gegaan, was ten slotte ook
stil geworden en vblgde de grote zware
gestalte van zijn ontvoerder op de voet.
