maarder
„Kleine burgeroorlog" in
Noord-Griekenland
l-flONNEKHlC
Nieuwe Bonnen
Aanval van Grieken premier
op Rusland
Wanneer keert
Koning Georg
terug?
Communistische motie
tegen troepenuitzending
verworpen -
Wie schoten op de demonstranten?
Vier en zes jaar geëist
tegen weermachtsaannemer
De een wist het niet, de ander
werd gedwongen
NIEUWE HOOP
In den ochtend plaatselijk mist, ove
rigens licht tot half bewolkt droog
weer. Weinig wind. Vooral in de na
middag warm.
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1M«
2e Jaargang No. 239—469
Directeur: Th. W. Reijndcrs Jr.
Hoofdredacteur: G. E. de Winter.
DAGBLAD VOO* AIKMAAB W OMGEVING
UITGAVE: N.V. NOORDHOLLANDSE PERS 1945 I.O.
Redactie en Adm.i Achterdam 20, tel. 22T4.Advertentle-afd.i Laagestraat 11, tel. 3971.
Het secretariaat van de Eenheids
vakcentrale, afd. Den Haag, deelt
ons mede, dat ook de EVC zich heeft
teruggetrokken uit de organisatie
van de meting voor een vreedzame
oplossing in het Indonesische vraag
stuk, welke Zaterdagmiddag in de
Houtrusthallen alhier gehouden zou
worden.
XN Griekenland Is het sinds de verkiezingen nog steeds niet tot rust geko
men In de bergen bestrijden linkse en rechtse, door de Griekse regering er
kende troepen elkaar
De Griekse premier Constantin Tsaldaris zeide op een plein te Salonikl,
dat Griekenland het slachtoffer was van een intensieve zenuwoorlog en dat
de aanvallen van gewapende benden werden georganiseerd door hen, die toe
gang tot de Aigeische Zee wensen te verkrijgen Als het een binnenlandse
aangelegenheid van Griekenland zou zijn, aldus spreker, zou deze reeds lang
zijn geregeld. Met deze rede deed Tsaldaris een heftige aanval op de Sovjet-
Unle. Volgens het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken woedt er ln
Noord-Griekenland een kleine burgeroorlog.
Volgens het Britse ministerie van
Buitenlandse Zaken zou een deel van
de rebellen wapens ontvangen uit
België, Zuid-Slavië en Bulgarije.
Ook zouden de opstandellnegen ver
sterkingen aan manschappen uit
deze landen ontvangen. Het Britse
ministerie verklaarde geen aanlei
ding te hebben om aan de juistheid
van deze Griekse mededelingen te
twijfelen.
Dat de opstand iets te maken heeft
metde terugkeer van koning George
van Griekenland, die vermoedelijk Za
terdag in Athen aankomt, kan niet wor
den gezegd, lus besluit deze offlciëele
Britse mededeling. De Griekse koning,
die oorspronkelijk gisteren naar Malta
zou zijn vertrokken, heeft zijn hotel ln
Londen nog niet verlaten. Naar het
A.P. meldt zouden zelfs nog geen voor
bereidingen voor het vertrek zijn geno
men.
Nederlanders op de
walvisvangst
Binnenkort zal de Nederlandse
walvisvaarder „Willem Barendts'
zee kiezen voor een tocht naar de
Zuidelijke IJszee Zij zal daarmede
een traditie hervatten, die uit de
17de eeuw dateert.
Het slagen van deze expeditie is
van het grootste belang voor onze
volkshuishouding, daar traan een
van de voornaamste grondstoffen is
voor de margarine- en zeepfabri
cage.
Deze expeditie hoopt 20.000 ton
traan naar ons land te brengen,
hetgeen tevens een aanzienlijke ver
lichting zal betekenen van ->nze
precaire devïezenpositie, als men
weet, dat de wereldpTijs voor traan
momenteel 80 a 85 pond sterling
pl.m. 850.—) per ton bedraagt.
Bankoverval te Pünacker
Dinsdagavond is een brutale roof
overval op de Boerenleenbank te
Pijnacker gepleegd.
Onder bedreiging met een revol
ver heeft de indringer den. kassier,
die nog zat te werken, gedwongen
de brandkast te openen en de aan
wezige gelden er uit te halen
De dader verdween met medene
ming van een bedrag aan contanten
groot f 15.200.De politie is er
echter in geslaagd reeds enige uren
later tot arrestatie van den dief
over te gaan, doordat het numm»
Van de auto, waarmede hij ont
snapte door een voorbijganger, die
argwaan had gekregen, was geno
teerd
De dader is de adjunct-commies
2e klasse van de gemeente-secreta
rie te Delft W. K.
IN SCHEER VLUCHT.
De Vrijstaat Triëst zal drie offici
eel# talen voeren, namelijk Italiaans.
Slaveena en Kroatisch, zijn eigen vlag
en wapen krijgen, de burgers zullen de
mensenrechten en de fundamentele vrij-
heden gewaarborgd worden.
De laatste wedstrijd van
Cura;ao
«-J OVERWINNING OP VTJC.
Voordat de Curagaose voetballers per
ss Stuyvesandt de terugreis naar West-
Indlë zullen ondernemen, werd gisteren
te 's-Gravenhage nog een laatste wed
strijd tegen een Ietwat versterkte VUC-
ploeg gespeeld ln het tot de laatste
plaats bezette VUC-stadion. De ver
wachtingen zijn niet teleurgesteld, want
een regelmatig behaalde en alleszins ver
diende 3—0 voorsprong van VUC werd
ondanks vele technische tekortkomingen
maar juist, dank zij een onhoudbaar
enthousiasme in een 5—3 overwinning
voor de gasten omgezet. In de eerste
helft deed het spel der Cura?aoers In
derdaad wat lui en rommelig aan. Het
werk der Hagenaars stak hiertegenover
zeer gunstig af en de stand 3—1, waar
mede de rust aanbrak, gaf een juist beeld
van de verhoudingen. Het was niet zo
zeer een inzinking van VUC, doch veel
eer de rotsvaste wil om te winnen en
een opmerkelijke tempoverhoging der
gasten, welke het spelbeeld (en het sco-
ringbord) een volkomen gewijzigd aan
zien gzaven. De Hagenaars hadden geen
vat meer op het snelle, zeer indlvduele
spel van hun tegenstanders en liefst vier
doelpunten, waaronder een juweel van
ex kopbal van M. Jansen, brachten de
eindstand op 5—3 in het voordeel van
Cura^ao.
Wielrennen.
PELLENAERS WINT TE GENUA.
Gisteren vonden te Genua wielerwed
strijden plaats tussen een Italiaanse
ploeg en een rennersploeg. bestaande
uit Nederlanders en Zwitsers.
Pellenaers zegevierde in de eer
ste serie der sprintwedstrijden met Bar-
tall (Italië), Léonie (Italië) en Boeyen
(Nederland
Een koppelwedstrijd tegen het hor
loge werd gewonnen door het Italiaanse
koppel BartaliRicci met een gemid
delde van 45 7 km. Pelleaers—Boeyen
eindigden op de tweede plaats met een
achterstand van 26 meter.
Grepen uit het Radio
programma
VRIJDAG 27 SEPTEMBER
HILVERSUM I. NCRV: Weens program
ma. 10.30 Morgendienst. RNIO: 11.45 Fa
milieberichten uit Indië. NCRV:
Goollanders. 14.20 Van oude en nieuwe
schrijvers. 16.00 Declamatie. 17.30 Mari
nierskapel. 20.08 Radio Phllh. Orkest. 22 15
Vragen aan voorbijgangers. 22.45 Avond-
overdenking. 23.00 Plano-recital.
HILVERSUM H. VARA: 8.50 Voor de
Hulsvrouw. 9.00 Kamermuziek. VPRO;
10 00 Morgenwijding. VARA: 10.45 Duetten
recital. AVRO: 12.30 Sportagenda. 14.00
Kookkunst. VARA: 16.30 De school Is ultl
18.35 Muzikaal babbeltje. VPRO: 19.30 Le
zing. VARA; 20.05 Kamermuziek. 21.00
Blauwbaard. 22.15 Jazz-uitzending. 23.15
Vioolconcert.
Voor de eerste helft van de 11e pe
riode 1946 (29 Sept. tot en met 12 Oct.)
Bonkaarten KA, KB, KC 610:
587 t.m. 591 Brood 800 gr. brood
592 Brood 400 gr. brood
595 Boter enz. 250 gr. boter
596 Boter enz. 250 gr. margarine of
200 gr. vet
750 gr. suiker of boter
hamstrooisel of 1500
gr. jam. stroop enz.
500 gr. suiker of bo
terhamstrooisel of
1000 gr. jam. stroop
200 gr. kaas (waar
van 100 gr. korst-
loze kaas).
100 gr. bloem
200 gr koffie
1600 gr. brood
800 gr. brood
100 gr. kaas (waar
van 50 gr. korst-
loze kaas)
Bonkaarten LA, LB, LC 610:
530 Vlees 100 gr. vlees
531 Vlees 400 gr. vlees
A07 Melk 4 liter melk
B07, C07 Melk 7 liter melk
Bonkaarten KD, KE 610:
606 Suiker
607 Algemeen
597 Algemeen
598 Algemeen
599 Algemeen
B23 Reserve
C23 Reserve
B24 Reserve
087, 088 Brood
095 Boter enz.
096 Boter enz.
107, 108 Algem.
097 Algemeen
800 gram brood
250 gram boter
125 gr. margarine of
100 gr. vet
500 gr. suiker of
boterhamstrooisel of
1000 gr. jam, Gtroop
enz
250 gr. suiker of
boterhamstrooisel of
500 gr. jam, stroop
enz.
100 gr. kaas (waar
van 50 gr. korstloze
kaas)
D23 Reserve 800 gr. brood
E23 Reserve 250 gram rijst, kin
dermeel of kinder
biscuits
D24 Reserve 100 gram bloem
E24 Reserve 300 gram bloem
Bonkaarten LD, LE 610:
029, 030 Vlees 100 gram vlees
D07, E07 Melk 12 liter melk
Tabakskaarten enz.:
T49 2 rants. tabaksartikelen
V50 200 gr. chocolade en,of
suikerwerken
X49 2 rants. tabaksartikelen
X50 100 gr. chocolade en'of
suikerwerken
Bovenstaande bonnen zijn geldig gedu
rende een pezige van 14 dagen, dus t/m
Zaterdag 12 October a.s.
Voor de week van 6 t/m 12 October zul
len nog bonnen worden aangewezen voor
tabak.
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat de koffie op bon 599 eerst ln
de week van 6 t/m 12 October afgeleverd
kan worden. Dit houdt verband met de
omstandigheid, dat deze bon volgens het
oorspronkelijke plan eerst op 4 October
zou worden bekend gemaakt.
Zuinig met zeep
In October zal een rantsoen zachte
zeep worden verstrekt.
Het verdient voorshandg aanbe
veling, met de verstrekte rantsoe
nen zeep zuinigheid in het gebruik
te betrachten, aangezien de aanvoer
van grondstoffen uit het buitenland
voornamelijk van oliën en vetten,
zeer tTaag en ongeregeld verloopt.
Omtrent de verdere vooruitzichten
valt nog niets met zekerheid te
zeggen.
KARNEMELK EN YOGHURT.
Met ingang van 29 September a.s. zul
len karnemelk en magere melk-yoghurt
niet meer bonloos verkrijgbaar zijn, zo
als in de zomermaanden het geval was,
doch dan weer uitsluitend ten goede
komen aan zieken en zuigelingen, die ze
op voorschrift van hun hulsarts nodig
hebben.
De bonnen voor gestandarlseerde melk
van den betrokkene moeten daartoe in
geleverd worden. Daarvoor zal men kar
nemelk ontvangen tot elke voorgeschre
ven hoeveelheid. Ook zal het mogelijk
lnplaats van karnemelk magere
melk-yoghurt te verkrijgen.
Amaierdamae staking in de Kamer
(Van onzen parlementairen verslaggever).
HEDEN beginnen te Batavia de onderhandelingen tussen de Commissie-
Gneraal en de Indonesische republiek over 'n wapenstilstand, onder voorzitter-
vruchtdragend zijn dan zal men het ook eens moeten worden over de vraag of
er voor de handhaving van recht en veiligheid thans in Indonesië reeds vol
doende blanke troepen zUn of dat de uit-zending daarvan, in verband met het
zeer aanstaande vertrek der Britten, noodzakelijk blijft. Onder deze omstan
digheden achtte de commt-nistische fractie het noodzakelijk een Interpellatie te
doen honden over deze troepenuitzendi ng cn deze te besluiten met een motie
om, in verband met de ongeregeldheden te Amsterdam en de belmmerende In
vloed op de wapenstilstandsonderhandelingen, de troepentransporten op te
schorten, totdat met de republiek overeenstemming over de toekomst van In
donesië is bereikt.
Bijzonder Gerechtshof
In Spanji zijn vele arrestaties ver
richt in verband met het uitgeven van
illegale bladen.
#De Egyptische politie heeft een
Duitsen officier van hoge rang ge
arresteerd in een hotel te Alexandrië,
waar hij onder valse naam verbleef.
De arrestatie zou licht geworpen heb
ben op ht bestaan van een internatio
nale geheime organisatie. die zich be
zig houdt met het bevrijden van krijgs
gevangenen.
Te Enschede is een internationaal
congres van ex-politieke gevangenen
begonnen.
EERSTE KLASSE.
Distriot I.
Feljenoord—EDO
't Gooi—Hermes DVS
DWS—RFC
Ajax—Emma
SpartaADO
District H.
DFC—Neptunus
Haarlem—De Volewljckers
Excelsior—Blauw Wit
DOSXerxes
Stormvogels—DHC
District III.
Ensched. Boys—Be Qulck
AGOW—Vitesse
Tubantia—Enschede
Heracles Wageningen
Go Ahead—NEC
District IV.
NOADVlisslngen
De Baronie DNLWV
Helmond—Helmondla
RKTWNAC
BW—Willem H
District V.
AchlllesGVAV
HSC—Heerenveen
EmmenLeeuwarden
B« Qulck—Veendam
Sneek—yelocjtas
V oetbalprogramma
District VI.
BleijerheideLimburgia
Maurits—Sltt. Boys
MVV-Brabantia
Do Spechten—PSV
Sp. Emma—Juliana
Tweede klasse A.
HVC—ZFC
Alkmaarse BoysZeeb.
AFC—De Spartaan
West-Frlsia—RCH
WFCDo Kennemers
Tweede klasse B,.
Volendam—SDW
HBC—KFC
OSV—Watergraafsmeer
DWV—Velsen
ZW-Vriendenschaar
Derde klasse A.
SLTO—De Meer
Helder—KW
Succes—Do Germaan
Halfweg—Ahrends
GVO—Bloemendaal
Derde klasse B.
PurmerstelJ n—NE A
Ter r asvogel s—QSC
DEM—Raplditas
WZ—DTS
Alwaya forward-^Klnheim
Derde klasse C,
Beverwijk—Aalsmeer
W A—Ripper da
ASVK—RKWA
Schoten—Do Meteoor
Zandv. Meeuwen—IW
Derde klasse D.
Holland ia—WMS
ADO "20—OVVO
Zaandijk—HRC
Schagen—Alcm. Vlctrlx
Vierde klasse A.
MFC—Oudesluis
LSW—Grasshoppers
BKC—JVC
N.-Nledorp—Wierlngerw.
Watervogels—Texel
Vierde klasse B.
Monnikendam—Purmerend
St. George—De Rijp
Westfriezen—Sijbekarspel
Andljk—EVC
Vierde klasse C.
VroneAlkmaar
CSV—WSV '30
Uitgeest—US VU
Randers—Vitesse '19.
HSV—Zeevogels
Vierde klasse F.
Ontwaakt—EHS
ASR—WE
VI. Vogels—SCA
IEV-WB
FokjseVEHa
Van onzen specialen verslaggever)
VOOR het BQzonder Gerechtshof te Amsterdam hadden zich Weensdag een
viertal weermachtsaannemers te verantwoorden Drie van hen hebben vooral ln
Noord-Holland gewerkt aan het aanleggen van versterkingen, het bouwen van
bunkers, het slopen van huizen etc. Het waren de Castricummer Adriaans Hop
man en de Alkmaarders Johannes en Adriaan Holman. De eis tegen hen luidde
resp vier, zes en zes jaar gevangenisstraf, waarvan resp. drie, vijf en vijf jaar
door te brengen ln een Rijkswerkinrichting De procureur-fiscaal eiste voorts voor
alle drie ontzegging van het recht ooit nog In het bouwbedrijf werkzaam te xfln
en voor de gebroeders Holman bovendien nog ontzetting uit het actief en passief
kiesrecht, het recht ambten te bekleden en bjj de gewapende mach te dienen,
n I kers en straatversperringen in de
ten SlOper provincie NoorcTHoHand
De beide verdachten wisten op de
lange beschuldiging niet veel in te
brengen. Te hunner verontschuldi
ging voerden zij aan, gedwongen te
zijn, gedwongen te zijn; want wan
neer zij het werk niet zouden uit
voeren; zou hun firma onder beheer
worden gesteld en dus het materiaal
verloren gaan.
Uit de verklaring van getuige E.
G. van 't Zandt bleek, dat de om
zet ruim 4 mlllioen bedroeg; met
een kapitaal van 17 ton werd bijna
16 ton verdiend!
Na het korte, doch zeer scherpe
requisitoir van mr. Bakhoven, die
voor beiden zes jaar eiste, hield mr.
C A. de Groot uit Alkmaar een uit
gebreide verdediging, waarin hij zich
allereerst beklaagde over het
brekkige vooronderzoek.
In zijn eigenlijk pleidooi herin
nerde mr. De Groot aan de opdrach
ten die verdachten vóór de oorlo» in
Alkmaar hebben uitgevoerd en leg
de hij de nadruk oo het gedwongen-
zijn van de beide broeTS.
De uitspraak heeft, evenals die
van de vorige zaak plaats op 7 Oc
tober, 10 uur vjn.
DE dagvaarding van Hopman ver-
méldde o.m. het slopen van een
badhotel, een strandgarage en circa
45 wo ingen te Castricum; het slo
pen van pl.m. 11 huizen te Egmond
aan Zee, 2 huizen te Egmond Bin
nen, 6 huizen te Bergen, 2 huizen te
Akersloot en ongexeer 52 huizen te
Den Helder, alles in opdracht van
de Duitse Weermacht:
Verdachte gaf deze beschuldigin
gen toe, doch beweerde niet gewe
ten te hebben, dat het hier opdrach
ten van de Duitse Weermacht gold
De president, mr. Huys, toonde ech
ter aan de hand van een aantal re
keningen en kwitanties aan, dat
verdachte dit geweten moet heb
ben.
Bij het verhoor van de getuigen
G. van Weel en C Kulk kwam een
brief ter sjfrake, doof de Castricum-
se illegaliteit aan den procureur-
fiscaal, mr. Bakhoven gestuurd en
waarin ontkend werd. dat verdachte
pro-Duits of NSB-er was.
De aandacht werd verder geves
tigd op een lijst van gijzelaars waar
H ook op zou gestaan hebben. Deze
lijst was door den NSB-burgemees-
ter Masdorp opgesteld: hetgeen dus
betekende, dat verdachte als anti-
Duits werd beschouwd.
De procureur-fiscaal, mr. Bakho
ven, wees er in zijn requisitoir op,
dat H. oorspronkelijk timmerman
was en geen sloper. Toen andere
aannemers na de eerste sloping op
hielden is H. er mee doorgegaan.
Spr. noemde dit feit zeer ernstig
en eiste daarop 4 jaar
en een bouwer
den gebroeders Holman, die des
middags in het verdachten
bankje plaats namen werd o.m. ten
laste gelegd het aanleggen van
prikkeldraadversperringen op het
vliegveld Bergen, Set 'maken van
schuilkelders in de gehele provincie
Noord-Holland, Eet bouwen van
bunkers op het eiland Texel, het
maken van schuilkelders te Bergen,
het graven van een tankgracht
rondom Alkmaar en het "maken van
gescbutsopstell&gen, j&unitiebun-
J)EZE motie heeft geen stem buiten
die van de leden der CPN-fractie
kunnen verwerven; het was typerend
dat zelfs de socialistische Indonesiër
Palar het onjuist achtte om voor deze
motte te stemmen.
e interpellant Gerben Wage
naar (CPN) zeide, dat de in Amster
dam gehouden betoging en demonstra
tie vreedzaam waren. Het optreden
der politie was niet wat men van deze
beschermers mocht verwachten. Het
was zodanig, dat één dode en vele ge
wonden zijn gevallen. Het valt niet te
ontkennen, dat de Amsterdamse be
volking het niet meer neemt, dat er
van de vuurwapenen gebruik wordt
gemaakt. Spr betoogde, dat de politie
onvoldoende gezuiverd is.
Hij trok voortB*"<ï& wettigheid van 't
uitzenden van troepen naar Indonesië
in twijfel
Antwoord van de ministers.
Volgens de ministers B e e 1 en en F i é-
v e z waren de demonstraties niet vreed
zaam, maar in strijd met de politie-
voorschriften; in de Haarlemmerstraat
te Amsterdam, waar een slachtoffer is
gevallen, was de menigte drie keer
gesommeerd om uiteen te gaan, daar
na was er nog geen gebruik gemaakt
van vuurwapenen, doch van de sabel;
een militair onder de demonstranten
had zich verzet tegen zUn arrestatie en
op dat ogenblik is er een schot geval
len, waarop de arrestant neerviel, naar
later bleek ongedeerd, een ander werd
echter dodelijk gewond. Wie heeft deze
kogel afgeschoten7 De Amsterdamse
politie niet en, blijkens, de verklaring
van den commandant van de mare
chaussee, die dezen arrestant kwam
halen en blijkens het onderzoek van
de vuurwapens dezer marechaussee,
ook deze niet. Het schot kwam van
onder de auto, warmee deze MP's wa
ren aangekomen en dus „vermoedelijk
uit het publiek; diT'gearr^steerde mili
tair Is door een verwonding te simu
leren, ean naburige winkel binnen ge
dragen en van daar prompt gevlucht.
Ten slotte stelde de heer Hoog-
c a r s p e 1 (CPN) na de nadruk ge
legd te hebben op de zwakke juridi
sche grondslag van de troepenuitzen
ding de bovengenoemde motie voor,
die met 50 tegen 10 stemmen werd ver
worpen.
Amsterdam weer rustig
Het stadsbeeld van de hoofdstad ver
toonde gisteren weer het gewone beeld:
de trams brachten, sommige met enkele
ruiten minder dan Maandag, de werkers
naar de fabrieken en kantoren. Zover
kon worden nagegaan, hebben alle sta
kers gehoor gegeven aan het parool van
de organisatoren van de staking om het
werk te hervatten. Hier en daar hielden
groepjes agenten nog een oogje in het
zeil bij de brandpunten van de ongere
geldheden In de binnenstad, maar er be
stond nergens ook maar enige aanleiding
tot ingrijpen.
Onderscheiding voor
H.M. de Koningin -
As. Vrijdag zal dc gezant te Londen
van het onafhankelijke koninkrijk Nepal
ln de Hlmalaya per speciaal vliegtuig op
Schiphol arriveren.
De gezant, generaal Sjinghasjoemsjere
Jong Bahadoer Rana, zal als ambassa
deur In bijzondere missie op Zaterdag 26
September door H.M. Koningin Wilhel-
mlna ontvangen worden. De ambassadeur
zal aan H.M. de versierselen van de
hoogste orde van het koninkrijk Nepal
overhandigen.
Joodse slachtoffers van con
centratiekamp Amersfoort
ter aarde besteld
Op de Joodse begraafplaats te Amers
foort zijn gistermiddag de stoffelijke
resten van vier van de vijf-en-vijftig
door de dienst Identificatie en berging In
het bos achter het kamp opgegraven.
Joodse slachtoffers uit het concentratie
kamp Amersfoort ter aarde besteld. In de
kapel leidde de voorganger van de Joodse
gemeente te Amersfoort de uitvaart
dienst, waarna de opperrabljn, J. Tal uit
Amsterdam, het woord voerde Als ver
tegenwoordiger van het departement van
Binnenlandse Zaken woonde de hoofd
commies, jhr. mr. L. H. N. F. Ridder
Bosch van Rosenthal de plechtigheid bij,
terwijl talrijke burgerlijke en militaire
autoriteiten uit Amersfoort van hun be
langstelling blijk geven. Ook een aantal
nabestaanden hadden zich rond de groeve
geschaard.
De leider van de Italiaanse socia
listische partij Nenni is benoemd tot mi
nister .van Buitenlandse Zaken van
Jtalië,
DE maand September is rijk geweest aan
redevoeringen van vooraanstaande po
litici. waarin het woordje vrede een
zeer belangrijke plaats innam.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, James Byrnes, legde
er te Stuttgart de nadruk op, dat de
V.S. niet van plan zijn hun politieke
invloed in Europa op te geven; blijk
baar acht hij het niet verantwoord in
dit ,.oude" werelddeel alleen het Brit
se rijk tegenover de Sowjet-Unie te la
ten staan. Winston Churchill bepleitte
vervolgens te ZilriclTde instelling van
de Verenigde Staten van Europa onder
aanvoering van Frankrijk enDuits
land. De voormalige Amerikaanse mi
nister van Handel, Wallace, trachtte
de weg op te koersen van nauwe sa
menwerking tussen de V.S. en Rusland,
hetgeen hem zijn ministerzetel kostte.
Blijkbaar worden deze opvattingen niet
gehuldigd door den verantwoordelijken
man voor Amerika's buitenlandse po
litiek, Byrnes Zaterdag j.1. voorspelde
de internationale commissie voor de
bestudering van Europese problemen
de mislukking der UNO. De commissie,
waarin ojn. Lord Beveridge, Eöouard
Henriot en jhr. Beelaerts van Blok
land zitting hebben, publiceerde een
oproep om een wereldfederatie van
naties ter bescherming van de vrede
te vormen, waarbij belangrijke offers
van de nationale souverelniteit gevergd
zouden worden.
Ten alotte legde de
Engelse ex-minister
van Buitenlandse
Zaken, Anthony
Edan, en <3e Russi
sche generalissimus
loseph Stalln, in het
begin van deze week belangrijke ver
klaringen af, die eensdeels getuigden
van een niet verwacht optimisme en
van de andere kant voor de zoveelste
maal de aandacht vestigdan op het
enige blok, dat de vrede kon handha
ven: het Amerikaans—Russische blok.
HET is eigenaardig, dat de conser
vatieve Eden dezelfde weg propageert
als de voor Amerikaanse politieke
toestanden progressieve Wallace
Beiden doan een beroep op het „Wes
ten" om toenadering te zoeken met het
Oosten". Een andere parallel, die Eden
met een „collega" trok. was die be
treffende de mogelijkheid der gelijktij
digheid van beataan van twee ideologie11
communisme en kapitalisme ln één
wereld.
etalin was ovgxlgea» joqr jge^tigd lp
zijn interview met den Moskousen cor
respondent van de „London Sunday
Times", Alexander„_Werth. Zijn uitla
ting dat hij „niet gelooft aan een
werkelijk gevaar voor een nieuwe oor
log" zal menig politicus die door het
dorre geredeneer te Parijs en in de
UNO alle hoop op een redelijk verge
lijk misschien reeds had laten varen,
weer moed hebben gegeven. Stalin'a
gehele verklaring blaakte ai.w. van
geestdrift om te onderhandelen, al was
de toon niet zo agressief als die van
Wallace vorige week. Men kan er ech
ter van op aan, dat de geest van Roo-
sevelt, die via Wallace nog steeds van
zich doet spreken, meer positieve
woorden voor de Russen heeft, als het
militair machtsvertoon niet die andere
„F. D. Roosevelt" de Amerikaanse
kruiser, die thans de Middellandse Zee
„onderzoekt".
MEER dan ooit is gebleken, dat
alle UNO-enthousiasten ten spijt de
wereld alleen wel kan varen bij het
compromis tussen deze grootmachten.
En wat de huidige plaats van de
UNO betreft: deze organisatie heeft
tot nu toe alleen waarde gehad als
tournooiveld tussan de „grootste twee"
Zo lang er aan de strijd tussen Rus
land en Amerika over de ruggen van
alle UNO-vertegenwoordigers geen
einde komt, m.a.w. zo lang er geen
compromis is, maar er alleen pogingen
tot veel nemen en weinig geven wor
den gedaan zo lang is de UNO een
instituut voor doven en blinden, die
veel praten. Het is zinneloos zich thans
te vermeien in het goede werk, dat op
ander dan politiek terrein door deze
organisatie is en nog steeds wordt ver
richt, Ook de Volkanbond heeft uitste
kend medisch werk gedaan in Afrika
alleen de Abessijnse „veldtocht" kon
niet worden verhinderd. Een wereld
organisatie moet een politieke macht
zijn, die voorrang heeft, die regelend
optreedt en niet geregeld wordt.
Of wij na het optimisme van Stalln
werkelijk iets meer van dit vereiste
compromis en deze combinatie zullen
bemerksn, hangt van veel ..good-will"
af. De mogelijkheid is er. Het wachten
is thans op een nieuwe rede van Bgr-
nes, als antwoord op Wallace en Sta
lln. De Amerikaanse minister moet
kiezen: terugtrekken als consequentie
van de desavouering van Wallace of
de uitgestoken hand van Stalin accep
teren H. N. A_
Philips gaat in Zuid-Afrika een
lloeUatopeofgbriek bouwen.
