Twee onvindbare Japanners maken
den Plantentuin onveilig
Granaten vernielden veel van Heldringstichtingen
Wederopbouw is echter in vollen gang
Wat Kees Boeke in Australië en de
Ver. Staten beleefde
Vlieghaven Ypenburg groeit
Gesprek met een
Hollandsch-Am er ik. Kamermeisje
Aluminium schepen
Volgens het Journal oj Com-
merce"' zal binnenkort begonnen
■worden met den bouw van twee
geheel van aluminium vervaardig,
de schepen, die met „airconditio.
ned" verblijven voor passagiers en
bemanning zullen worden voor
zien.
Door het gebruik van aluminium
zal, naar men zegt, vijftig procent
aan gewicht worden besnaard en
een daarmede overeenkomstige
toeneming van het laadvermogen
en lagere exploitatiekosten worden
bereikt. De twee schepen zullen
voor den West. Indischen bauxiet-
handel worden gebruikt.
Kerstboodschap van
Generaal Spoor
„Ons werk is eerlijk.... onze
handen onbezoedeld
De legercommandant In Indonesië,
luit.-gen. S. fl. Spoor, heeft over
Radio Batavia een Kerstboodschap
uitgesproken tot de troepen in Indo
nesië, waarin hg o.m. opmerkte:
Wy, soldaten van de Koninklijke
Landmacht, de Brigade Mariniers en
het Koninklijk Ned.-Indlsche leger,
mogen behoedzaam maar zeker nade.
ren tot de kribbe van den Kerstnacht,
want ons werk is eerlek, onze handen
zgn onbezoedeld, wy moven en brand
stichten niet, maar beschermen en
beveiligen. Wg dooden en wonden
niet, maar wij verdedigen het recht
en de menscnelgkheid. Dit is onze
trots en dit la onze eer. Dit is, op den
Kerstavond ook onze deemoed, als
wij het hoofd buigen voor 't licht van
Bethlehem en vragen om kracht voor
de vervulling en voleindiging van
onze moeilijke taak. Wy koesteren de
heilige overtuiging, dat ook In dit
land eenmaal de krachten van rede en
liefde zullen overwinnen.
Zoo simpel en belangeloos als het
Kerstkind moge ook onze goede wil,
den vrede te winnen, zijn en leeren
wij aan de kribbe onzen plicht van
liefde en menschelijkheid.
De legercommandant heeft voorts
een Kerstboodschap gericht aan de
verwanten ln Nederland van de troe
pen in Indië.
„Zoo uw droefheid tot bitterheid
mocht worden, dan doet gij onzen
mannen ln Indlë geen recht, want de
E licht, dien zij hier vervullen, betee-
ent waarlik geen schrijnende tegen
stelling tot het Vrede op Aarde, dat
ln den Kerstnacht ten nemel stijgt.
Want uw mannen en zoons zijn niet
hierheen geroepen om oorlog te voe
ren, om te veroveren en te verslaan,
om gewin te zoeken door geld. Zij
verrichten een werk des vredes.
Tegen de ontbindende krachten vor
men onze soldaten een bolwerk en het
is hun taak, hun hooge plicht, er zorg
voor te dragen, dat dit land en dit
volk niet verder afglijden naar een
afgrond van de diepste ellende, ver
kommering en nood. Wanneer wij
waken of strijden om gewin, dan
staat ons leger geen ander gewin
voor oogen dan een gewin aan men
schelijkheid en broederschap Al zal
er dus weemoed m uw hart zijn, wan.
neer gij sommigen van de uwen mist
om den Kerstboom ln uw Hollandsche
huiskamer, bedenkt, dat zjj niet alleen
ln den geest bij u zijn. maar dat zij
bovendien een taak verrichten, die uit
den geest en den zin van hun samen
zijn voortvloeit en er mede overeen
stemt. Wanneer gil het zoo beziet, en
dit is de eenlge juiste manier om het
te bezien, dan zult gii minder be
droefd en weemoedig zijn om hun af
wezigheid, maar met trots en inner
lijke vreugde zult gij mogen getuigen:
zij strijden den goeden striid. den
strijd des vredes en den strijd der
barmhartigheid."
Verspilde mlllloenen
Shaw's mlllioenenflm „Caesar
en Cleopatra" heeft in 9 maanden
speeltijd in Engeland drie mlllloen
teruggegeven van de vijftien, die
voor de productie uitgegeven zgn.
J. Arthur Rank, de Britsche film-
koning, is met dit resultaat begrflpe-
lhkerwnze niet erg tevreden, evenmin
als de unlversal Dlstrlbutera, die de
film met een verlies van zes mdlioen
ln Amerika vertoonen.
DE post bracht dezer dagen een
groote enveloppe, waar „airmail'
op stond en aan de postzegels was
zoo te zien, dat de brief uit Amerika
kwam. Ik maakte hem open en de foto
kwam er uit, die de lezers hiernevens
vinden afgebeeld. U zal hij niets zeg
gen, maar mij alles en bij het kijken
er naar gaat heel mijn hart weer open
7ETTEN is een dorpje In de Over-Betwwe, dat tijdens den oorlog maanden-
lang m het bruggehoofd van de Engelschen heeft, gelegen en dientenge
volge door het Dmtsche granaatvuur veel schade heeft opgeloopen. Nu gaan
de bewoners als voorheen weer aan hun werk. Het is er stil.
Zetten ziet er gehavend uit. Biina uit ieder huis zijn door granaatscherven
stukken steen geslagen, maar arbeiders zijn thans druk bezig aan den weder
opbouw van het vernielde. De toren van de dorpskerk was practisch weg
geslagen, nu echter ziet men het geraamte van de spits alweer boven de
huizen uitsteken. Het leven heeft zijn beloop en evenals elders in den lande
4a de bevolking erin geslaagd ei) het vaak met primitieve middelen, weer
op gang te komen. Nieuw glas komt maar heel weinig voor. Sommige bewo
ners gebruiken in plaats daarvan geprepareerd wit hnnen Schuren worden
opgetrokken, niet omkleed met hout of steen, maar geheel van stroo. Slechts
het geraamte is van een houtconstructie.
Het asyl Steenbeek
Zoo leeft en werkt men ln de plaats
waar de Heldring Stichtingen zgn ge
vestigd. Op materieel gebied hebben
ook zjj zware offers moeten brengen.
Diverse paviljoens werden opgeblazen
of brandden uit Van de pastorie
staan nog een paar brokken muur en
op een vraag, waar het Centraal
Bureau van deze stichtingen was,
wees men ons een modderig paadje,
dat uitkwam op een groote directie,
keet Hier zetelde de president-direc
teur van de Heldring Stichtingen. Een
makkelek zitje, een bureau en een
ealamanderkachel, ziedaar het Inte
rieur van da. Finkensieber's kamer.
Hfj Is een prettig SSiiseur en niette
genstaande de overstelpende drukte,
vindt h\j toch nog even tfld om ons
het een en ander van het ontstaan
der Heldring Stichtingen te vertellen.
In 1804 te Zevenaar geboren, nam
ds. O. G. Heldring in 1827 een be
roep aan ld"1Tet dorpje Hemmen. De
jonge dominee interesseerde zich toen
reeds buitengewoon voor sociale pro
blemen. In dien tijd heerschte in Ne
derland de geest van rationalisme en
liberalisme, waardoor ds. Heldring
met zijn vooruitstrevende plannen,
veel tegenstand ondervond. Hg voelde
het echter als zfln roeping door te
zetten, zich vasthoudende aan een
woord uit Ezechiël 34: „Ik zal het
verlorene wederzoeken. het wegge,
drevene terugbrengen, het gebrokene
verbinden, het kranke versterken..."
De opening van het asyl Steenbeek ln
1848 te Zetten waar meisjes en
vrouwen uit de gevangenis ontsla
gen. of die wilden brelcen met een
leven van zedelijke verwording in
werden opgenomen was de eerste
steen die zou bijdragen tot het be
reiken van het doel. De eerstvolgen
de jaren breidde het gebouwencom-
Elex zich steeds uit. Eerst Talitha
iuml, een paviljoen voor verwaar
loosde jongere meisjes, kinderen van
6—14 Jaar, dan volgt Bethel, een ge.
bouw voor meisjes van 15 jaar, d;e
ds. Heldring voor een dreigenden val
wilde behoeden.
Dan verandert ds. Heldring plotse
ling van richting en sticht hij de
Christelijke Normaalschool, een
kweekschool voor onderwijzeressen,
die als doel nastreeft, de a.s. onder
wijzeressen te leeren haar pupillen
te begrepen. Zij moeten, aldus ds.
Heldring, niet boven het kind staan,
maar op kunnen eaan in de gelach-
ten van het kind. Naast de Normaal
school werd bovendien nog een Land-
bouwhuishoudschool opgericht.
Dr. H. Pierson
In 1876 stierf ds. Heldring. Zijn op
volger, dr. H. Pierson, zette het werk
in dwi geest van den overledene voort,
maar Interesseerde zich uitermate
voor het probleem van de ongehuwde
moeders. Voor deze categorie stichtte
hij het MagdalenahuLs.
Zijn grootste daad, aldus ds. Fln-
kensleber, was ongetwijfeld de tita
nenstrijd tegen de reglementaire pros.
titutle, welke strijd parallel loopt met
die van Josephine Butler ln Engeland.
Ten aanzien van dit probleem ge
bruikte Pierson altijd een van zijn
vele kernachtige gezegdes :„Wat ze.
delijk niet verantwoord is, kan nooit
natuurlijk veroorloofd zijn".
Deze haast profetische figuur werd
opgevolgd door dr. J. Lammerts van
Bueren. Een open oog als laatstge
noemde had voor verouderde situa
ties, wist hij de wetenschap vrucht
baar te maken voor dit werk en
stichtte hy het observatiehuls „De
Arenhorst".
Een 20-tal gestichten, scholen en
Internaten stonden in 1939 den op
volger van dr. Lammerts van Bueren,
ds. O. G. Heldring kleinzoon van
den stichter ter beschikking. Nog
twee nieuwe stichtingen kwamen on
der zijn leiding tot stand; het Linge-
huis, voor moeilijk op te voeden meis
jes uit een beter milieu, en het Veld
huis, als derde In de serie moeder
hulzen.
Na deze zegenrijke periode van
bloei, komt de donkere bladzijde in
de geschiedenis van de Heldring
Stichtingende bezettingstijd.
Volgens ds. Finkensieber is deze
uiterst moeilijk geweest. De nood
steeg ten top, toen Zetten in de
frontlinie kwam te liggen. Van 27 Sep
tember 1944 af zat men onder regel
matig granaatvuur, totdat op Zondag
3 December de Duitschers den Rgn-
dijk vernielden en het water de Over.
Betuwe kwam binnenstroomen. De
overgebleven bewoners van de Stich
tingen moesten evacueeren. Het be
trof hier een aantal van ongeveer 350
personen. Den dag voor Sint-Nleolaas,
4 December 1944, kwamen 40 Engel-
sche trucks hen halen en werden de
voluchtelingen overgebracht naar het
Albertinumklooster te Nijmegen.
Deze gedwongen logeerpartij duurde
tot Juni 1945. Toen keerde men terug
en vond bij aankomst in Zetten de
?ebouwen In een deaolaten toestand,
n Februari 1S46 werd de totale scha
de getaxeerd op een bedrag van
3.500.000.
De toekomst
Niettegenstaande dit angstwekkende
hooge cijfer is ds. Finkensieber wat
de toekomst betreft, zeer optimistisch
gestemd. Het herstel is ln vollen
gang en verschillende paviljoens zijn
reeas in gebruik genomen. Voor het
geheel vernielde Talitha Kumi zullen
kleinere gebouwen worden opgetrok
ken, waar debiele voogdij-kinderen en
gepsychopatiseerde voogdij-kinderen
zullen worden ondergebracht.
Veel heeft men tijdens de evacua
tieperiode geleerd omtrent de gez.ns-
verpleging. Deze verpleging blykt
zeer wel te voldoen en men hoopt
haar ln meer uitgebreide vorm te
kunnen toepassen. Zoo kunnen geob
serveerde voogdij-kinderen bij gezin
nen worden ondergebracht.
Voor het herstel «n de vernieuwing
is echter veel geld noodig. De Unie
van Werkers die rond de Stichtingen
staat geschaard Is te klein. Vandaar
dat men ls overgegaan tot een z.g.
Blnnenlandsche actie, waarbij als se
cretaris optreedt J. J. Melle, Hille.
vliet 120, Rotterdam-Zuid, om zoo
doende een taak te kunnen voortzet
ten en te vervullen.
De weg naar den Wereldvrede
Na een verblijf van 8 /2 maand in het buitenland, ls Ir. Kees Boeke, voor
zitter van het bestuur van den Vernlemvlngsraad voor hel Onderwijs, per
K.L.M.-vliegtuig uit New York teruggekeerd. De heer Boeke vertelde iets
over zyn bevindingen ln Australië en de Vereenlgde Staten.
Uitgenoodigd door N.E.F.
„Op uitnoodlglng van da „New
Education Fellowship" ging ik be
gin September naar Australië, ten
einde daar het groote, internationale
onderwtjscongres bij te wonen. Veel
goeds is hier tot stand gekomen en
het initiatief van de „Federal Coun-
cil" van de N.E.F. te Australië, dit
congres bijeen te roepen, heeft de
idee van Internationaal onderwijs
thans in breedere kringen bekend
heid doen krijgen. De N.E.F. werd
ongeveer 30 jaar geleden opgericht.
Het la een groot Internationaal
lichaam geworden, waarvan de „Ne-
derlandsche Werkgemeenschap" (11
laar oud) een onderafdeeling ls. Het
ligt in de bedoeling het onderwijssy
steem, zooals het wordt toegepast
ln de werkgemeenschap. Internatio
naal uit te breiden. Er zullen dan
over de heele wereld werkplaatsen
komen zooals ln Bilthoven. De kin
deren zullen volgens dezelfde metho
de als hier, leeren hun eigen Initia
tief te ontwikkelen zonder de minste
pressie.
Onderwij's internationaal gericht
In Australië werd het plan geop
perd een schip met een paar honderd
kinderen een wereldreis te laten ma
ken, waarby *y in verschillende
werkplaatsen een poosje zouden kun
nen werken. Dit zou zeker hun blik
verruimen en goede wereldburgers
van hen maken. Het onderwijs moet
daarom meer Internationaal gericht
zijn, zonder natuurlijk de eigen ty
pische cultuurwaarden van een af
zonderlijk land aan te tasten. Op
deze wijze zal men op den duur te
vens komen tot een werkelijken
wereldvrede.
Voor mijn vertrek uit Sydney had
lk nog een bespreking met mevrouw
Magna Mara. Zjj maakt thans een
tocht door Australië per vliegtuig
om steun te zoeken voor de verwe
zenlijking van onze gedachte.
Wat Nederland betreft, hebben wij
een rapport opgesteld, dat aangebo
den zal worden aan den minister van
O. K. en W. Hierin is een groot aan
tal van onze wenschen vervat
steun van het Rijk ten behoeve van
de wetenschappelijke bestudeering
van opvoeding en onderwijs ver
vanging van het klassikale stelsel
door meer Individueel onderwijs,
waardoor ook het zitten blijven zal
worden beperkt.
Aan het slot van de besprekingen
ln Australië hebben de congressis
ten een soort resolutie opgesteld,
waarin zij den weg toonen vrede en
veiligheid te bereiken door interna
tionale opvoeding."
Een kleine feestelijkheid op de
vlieghaven Ypenburg kenmerkte de
gestadige vooruitgang van Frits
Diepens luchttaxi-basis. Ten behoeve
van gaande en komende passagiers
van leden der luchtvaartclubs uit de
omliggende steden, bezoekers en
belangstellenden is, juist met de
Kerstdagen, het nieuwe stations
café-restaurant van de vlieghaven
geopend. De directie van Ypenburg
ziet dit met te meer genoegen, omdat
men er een aansporing voor het door
werkend personeel eenërzijds en een
trekpleister voor passagiers en pu
bliek anderzijds in ziet. In April 1947
verwacht men plm. 80 luchttaxi's en
hoopt dan het nieuwe stationsrestau
rant „als strooppot voor die wespen-
zwerm", zooals men het bij de ope
ning tot uitdrukking bracht, te be
schouwen.
De eerste luchttaxi van Frits Die
pen is Woensdagmiddag op de vlieg
haven Ypenburg aankomen. 26 De
cember zou het toestel reeds ln
dienst worden genomen, zoodat Den
Haag van dien datum af een recht-
streeksche vliegverbinding heeft met
het wereldluchtverkeer.
Geluk op den weg Het
ls niet prettig vallen uit d9
ramen van die hooge Amerikaansche
huizen. Dat was een dame uit
Washington aan het ondervinden,
toen ze uit een venster van de vijfde
verdieping viel. Gelukkig echter
werd haar val gestuit door een sterke
metalen wascnltjn, die haar het
raam van een kamer op de tweede
verdieping van hetzelfde huis binnco
zwiepte. De dame kwam met Veel
schrik en enkele schaafwonden vrij.
De burgemeester en de rl/nen, tn
dat de Nederlandsche gasten hem
bewondering voor het geschenk,
aanboden.
naar het land, waar zes Nederland
sche journalisten ln het begin van dit
jaar hebben rondgereisd, onderge-
teekende incluis. De man achter den
molen is de burgemeester van Holland
in de staat Mlchlgan, honderd procent
Amerikaan, die een naar dagen voor
onze komst Hollandsch had gestu
deerd en ons temidden van vele Hol
landsche en Amerikaansche gasten
aan zijr. we'voorzienen disch een
„hartelijk welkom" toeriep met een
heel dikke Amerikaansche W.
Holland-Michigan houdt vele her
inneringen aan Holland bij de Zee
levendig. Met een klein beetje fan
tasie zou men zich daar in Friesland
kunnen wanen, want de Friesche
opschriften en eigennamen, allemaal
uitgaande op een A herinneren sterk
aan onze Noordelijke provincie. Zelfs
het enorme Michigan-meer doet aan
een van onze grootste Friesche meren
denken, Het lag stijf dichtgevroren
toen wil er ln Februari van dit jaar
waren. Een paar groote drle-pljpers
lagen aan den wal Ingevroren en
wachtten op het zomerseizoen. Onze
„Johan van Oldebarneveldt" was er
maar een beestiê bij.
Ik herinner mij dat Holland-Michi
gan nog als den dag van gisteren.
Mictaigan is de staat van den Araerl-
kaanschen senator Vandenherg en de
Amerikanen van Hollandsche af
komst zijn er maar wat trotsch op hun
republlkeinschen vertegenwoordiger
in den Senaat. We kwamen er. als Ik
Buitenzorg, de hoog gelegen plaats, waar, de naam zegt het reeds,
de afmattende hitte en de groote-stadszorgen van Batavia door de
Europeanen werd ontvlucht, ls een stad geworden, waar de Nederlan
ders gewantrouwd en bestreden worden. Vanuit de kampongs, de bos-
schen en de prachtige Tji-Liwong-vallei, die de Ngmegenaren terecht
aan de omgeving van hun stad doet denken, komen s nachts geregeld
de extremistische sluipschutters en beschieten, met weinig of geen
succes, de wachtposten van ds militaire- of burgerkampen. De beroem-
de Plantentuin herbergt, ondanks de daar gelegerde troepen, twee
onvindbare Japanners, die 's nachts het terrein onveilig maken. Gere.
geld brengt de M P. en de civiele politie gevangenen binnen, die ver-
dacht worden van extremistische activiteit.
Het ls Hier tevens de plaats de waardeering van de op de transport,
schepen zoo gehate „roodpetten", de M.P.'s, te herzien, 's Nachts wordt
door deze mannen ln hun jeeps gepatrouilleerd en zij mijden de ge-
vaariyke plaatsen niet. Hun doortastendhe.d heeft aan menige extre
mlstlsche activiteit een eind gemaakt. Van de arrestanten wordt een
proces-verbaal opgemaakt, waama ze doorgestuurd worden voor de
berechting. Het is vaak moeilijk voor de soldaten de wettelijke recht
vaardigheid te betrachten bfl deze menschen die veelal een respecta
bele straflijst bezitten. Maar de consignes zijn duidelijk: pas vuren,
wanneer de tegenstander schiet, of wanneer aan een duldelgke som
matie geen gehoor wordt gegeven.
De mentaliteit van de troep la sinds het vertrek totaal veranderd.
Lijdzaam werd toen de noodzaak van de uitzending aanvaard. Maar
nu wil men, na alles wat gezien en gehoord ls zoo gauw mogelflk
optreden. Een oversohatting van de eigen kracht is hier niet vreemd
aan. Dat de bereidheid de wapens te gebruiken vaak te ver gaat. Ls.
het oude gezang, voor een groot deel een gevolg van een volkomen
gemis aan eenige voorlichting. De nieuwsbronnen waaruit g"eput moet
worden zijn de kranten uit Nederland, die, dank ay de luchtpost,
minstens een week oud zyn en waarin het nieuws over den polit ieken
toestand, vooral over den stand van de onderhandelingen, zeer onvol
ledig ls. Zoo nu en dan
dringt in de verblHven een
gestencild „Buitenzorgs
Dagblad" door, dat het
formaat van de illegale
..Patriot" niet overtreft.
- 2
De Tji-Liwong-vallei.
Radio's ontbreken nag<
noeg geheel. De „Pen
Gun", waarvan de aanwe
zigheid da militairen
trotsch was verzekerd, ls
ln Buitenzorg nog niet
aanschouwd. Dit ia echter
één van de minst begeer,
de beloften, die nog niet
vervuld zyn. Er zyn er
veel meer, waaronder zeer
belangryke, die alle „in
behandeling" zijn. maar
er nog steeds niet „uit"
zijn gekomen. De stem
ming onder de soldaten,
die alechts eenlge weken
hun taak onder de klap-
perboomen vervullen, ls
onverwacht goed. maar
kan gauw veranderen!
Als de luchtpost snel
ler gaat werken dan kun
nen wjj de verwanten van
de hier vertoevende sol
daten sneller en vollediger
op de hoogte houden van
.vat er zich hier afspeelt.
Laten wjj goeden moed
oouden.
Dank van Nederlandsche journalisten aan den
burgemeester van Holland-Michigan
mij goed herinner, op een Vrijdag
avond en brachten ln onze Holland
sche omgeving een heelen Zaterdag
en een halven Zondag door. Die Zon
dagmorgen was heel de Hollandsche
kolonie naar de kerk. Buiten op
straat lag sneeuw en ijB, maar in mijn
hotelkamer was de temperatuur zoo
afgrijselijk hoog het moet welhaast
negentig graden zijn geweest dat "k
de ramen van mijn hotelkamer wlid
openzette. Van buiten drong het ba
kende orgelspel tot mijn kamer door
en van verre hoorde ik de menivte
zingen. „Hoe zalig Is het volk, dat
naar Zijn klanken hoort".
Ze kwam uit Elburg.
En toen zei het ineens klop op mijn
deur.
„Come ln!"
Of ze de kamer mocht doen. In 't
Engelsch.
„Qulte zure", als ik maar door mag
werken.
„Allright".
En dan, in gebroken Hollandsch, of
ik een van die zes menschen was uit
Holland. Van werken, althans hij
mij. is toen een half uur lang niet
veel terecht gekomen, want ze nraat'e
maar door, aan één stuk. blij Iemand
bij zich te hebben uit het land. waar
ze geboren was.
„Als Ik deze roem klaar heb", zei
ze met de zweetdroppels op haar
welgedane gezicht, „als ik deze roem
klaar heb, ga ik naar huus. Ik woon
hier al veertig jaar. Als meisje van
twaalf ben ik hier afkomen. Ev'nk
is mijn meisiesnaam. Ik kom uit F'-
burg en ben met een Fries getrouwd,
met Wierda. die hier geboren Is uit
Hollandsche ouders. Hii werkt in een
Ireroem. dat noemen ze hier zoo. vou
see' Daar moet hij ramen wasschen
en den grond schrobben, yon know.
En ik ben hier meld ik moet de roems
cleanen, yoit Vnow".
„Ook ot> Zondag?"
,,Of course, daar kijken ze bier niet
naar",
,.Fn heelemaat niet naar de kerk?"
.Daar k^m 1k krek vandaan". „Van
de Hollandsche kerk?" „Welnee. daar
hebben ze peen goeie domlné'a. vou
know. van die heele oude en die mag
ik niet. Vroeoer. 1a vroeger, toen ging
ik naar de Hollandsche kerk. omdat
ik niet anders verstond, maar die
oreeken bevielen ons niet Tegen
woordig gaan we naar d° Fnoelsche
gereformeerde ke^V, vou know".
„En verstaat U dat?"
Op schoot.
„In 't begin niet erg goed. Je nam
maar een Hollandsch hiiheltle mee en
je vergeleek dat met wat de domlné
zei en zoo kom je er wel achfer. Nee,
ik verstond eeen woord Engelsch.
toen ik hier kwam. Met kinde-en van
vijf en zes rat lk op schooi. Tn van-d'e
v,etne kastles. Ja. dat was wel erg.
Twee winters heb ik school gegaan.
Dan liet de meester, dat noemen re
een teacher hier. ons een nlaat zien
met een hond er op en dan moet Ie
zeggen dat het een dog was Htj gaf
ons platen mat honden en katten en
dan schreef 1ê er onder: dit Is een
dog en dat Is een cat. Maar dat ve'-
veelde dien teacher al gauw en we
moesten Engelsch praten Als hii hnor-
de. dat we onder elkaar Hollandsch
snraken moesten we school blijv°n
en Engelsch strafwerk maken. Met
rekenen hoefden te tnH niks te leeren,
dat kon ik zelf best' Met rekenen was
ik hntlie de baas' Wat was die arme
moeder van mij homesick. toen ze
hier kwam. Ze had wel terug naar
Holland willen loooen, maar we had
den geen centen en zoo zijn we maar
geb'oven.
Of Ik terug zon willen? Niks. want
we kennen onze menschen In Holland
niet meer Ik verdien hier 70 dollar
oer maand als mald. Nee. veel ls t
niet. maar 't Is geregeld werk. romer
en winter door. De meeste gasten
slanen lang en toen hebben we aan
den boss gevraagd of we niet 's mor-
oens vroeg naar de kerk mochten.
Anders zit ie toch maar hisachet! vier
muren te kieken, vou know. De hnss
heeft 't aan den manager pevraaod en
die vond 't bpsf Om Half elf ga Ik aan
d ro^ms kloooen. Dat mag tegen
dien tild Tn de week werk Ie wat har
der dan ot> 7ondag Dan veeg Ie met
de varuum de kleedefl en maak Ja de
badtop schoon.
Soldaten.
t et U maar niet te veel op miln
Hollandsch because onze tong ligt
niet zoo well voor die taal Slim ge
leden. hè. hebben ze In Holland' Tk
heb een paar pakjes gestuurd naar
Holland, maar ze hebben nooit niks
gekregen en toen schreven ze* stuur
maar niks meer. alles wordt hier toch
gestolen Drie zoons heb lk ln den
oorlog gehad. Eén heeft er eevochten
in .Termlné fGermany) en daar Is 't
toch zoo slim. schreef htl Die kinde
ren daar hangen aan Ie lijf Een an
dere zoon vocht ln Nieuw Guinee.
Zoo maar naakt loopen die menschen
daar In Nieuw Guinee en Ie kan toch
maar goed zien. schreef htl me, waar
zendelingen zijn geweest, want daar
hebhen ze tenminste een heetie clvt'1-
«atle om bun Hef Nee. we voelen ons
hier heelemaal thuis maar weet Ie,
waar lk nog wel eens naar verlano?
osalmverskens Ach. wat zon lk die
nog eens graag lezen en hooren Fn
nou moet Ik U flink bedanken dat ie
me pt In gelaten h°hf Nog één roem
en dan pa Ik naar bult
En met dikke Twee'drunnets od
haar gezicht drlhh»'t ze mHn roem
uit, waar dp thermometer op 65 staat.
Met open ramen
Den burgpmeester van Holland-
Mlrbtaan hehhen we uit Ams»er4'»m
een HnlInnHifhen molen gesMntrd en
hij Is er h'11 mee als ron kind. De
moten komt In het stadhuis te Staan
«n de bronzen o'*at met al onre zes
namen er op ls al in den maak
L J. KLEYN.