6A Ci HU W4&1
1946: JAAR VAN N
HERSTEL
JAAR VAN MOEIZAAM
HERSTEL
1946 eindigt beter dan het begon
1947 een waar vredesjaar?
Het jaar der
verkiezingen
Conferenties
Moskou werkt
nu mee
De rol van
Nederland
Geestelijke nood
Indonesië
Verkiezingen
HFT jaar 1946 Is zeker een van de meest onrustige perioden in de geschie
denis van de menschheid geweest, wat aan den anderen kant eigenlijk
niemand kan verwonderen, aangezien 1946 het jaar was, dat rechtstreeks op
den grootsten oorlog volgde, dien wij tot nog toe hebben gekend. Het is altijd
zoo, dat de eerste jaren na een oorlog nooit zoo normaal verloopen als echte
vredesjaren.
Wat waren nu de grootste gebeurtenissen? Onmiddellijk zien wij ons
omgeven door een veelvoud van belangrijke onderwerpen. Het is volkomen
uitgesloten in dit bestek alle problemen op de juiste wijze te behandelen. Iedere
lezer zal zich aan zijn hoofd grijpen, wanneer hij de optelling hoort. Wij laten
hier slechts enkele voorbeelden volgen, n.L de moeilijkheden rond de atoom
bom, de Parijsche vredesconferentie, Neurenberg, Palestina, de moeilijkheden
tusschen Rusland en Turkije, Azerbeidsjan, Griekenland, Mgr. Stepinatsj, Wal-
lace, Franco, het aftreden van De Gaulle, de koningskwestie in België, de
Russische spionnage-activiteit in Canada, de Fransche verkiezingen en de
Moefti, waarbij natuurlijk komen de groote meeningsverschillen tusschen Oost
en West. Wij zien, het is werkelijk niet eenvoudig er in het kort op in te gaan
en daarom doen wij c.ikcle grepen, waarbij wij zullen trachten de meest
belangrijke onderwerpen te behandelen.
JN 't staatkundig leven van vele landen
is 1946 het jaar der verkiezingen ge
weest. ln*Frankrijk vonden zelfs ver
schillende verkiezingen plaats, mede op
grond van het feit, dat het Fransche
volk het eerste concept eener grondwe*
van de hand had gewezen. Trekken wij
de conclusie uit de Fransche verkiezin
gen, dan blijkt onmiddellijk, dat de
Fransche socialistische partij (S.F.Ï.O.)
steeds meer kiezers verliest aan de
communisten en aan de M.R.P. Het
schijnt, dat in de toekomst in Frankrijk
nog slechts twee vooruitstrevende par
tijen tegenover elkaar zullen staan, te
weten de communisten en de M.R.P.
Zij zulen den toekomstigen strijd moe
ten uitvechten. Het dappere experiment
van den grijzen en vereerden socialis-
tischen leider Léon Blum is slechts van
tijdelijken aard, wat niet alleen de
Fransche socialisten, maar ook vele
aanhangers van andere partijen betreu
ren. De Gaulle heeft door zijn reaction-
naire ideeën in Frankrijk vele vrienden
verloren. Vele Franschen echter staan
nog fanatiek achter hem. De M.R.P. is
in Frankrijk slechts daarom op de
tweede plaats (achter de communis
ten) gekomen, doordat De Gaulle door
zijn toespraken tegen de tweede grond
wet (welke, zooals bekend, met een
kleine meerderheid van stemmen werd
aanvaard) veel verwarring in het Fran-
pche volk heeft gesticht.
In België is zoowel bij de algemeene
als ook bij de gemeenteraadsverkiezin
gen dë Chr. Volkspartij (R.K.) vooruit
gegaan. Zij kon echter haar droom, bij
de gemeenteraadsverkiezingen met be
hulp der vrouwelijke stemmen de ab-
tolute meerderheid te verwezenlijken,
niet in vervulling zien gaan. Nu is
naast haar nog een tweede koningsge
zinde partij in het leven geroepen, wel
ke ongetwijfeld veel stemmen uit libe
ralen en enkelen uit socialistischen
kring zal kunnen overnemen. Het
odium, dat de C.V.P. de eenige ko
ningsgezinde partij is, is thans door
broken. Bij volgende verkiezingen be
staat dus de mogelijkheid, dat de ko
ningskwestie weer actueel wordt, al
heeft het in den laatsten tijd het aan
zien gekregen, als zou de C.V.P. niet
tot het uiterste den koning blijven steu
nen. In de V.S. heeft de oppositioneele
Republikeinsche Partij bij de kortge
leden gehouden Parlementsverkiezingen
de meerderheid behaald. Het Perzische
vraagstuk, dat in 1946 zooveel stof
deed opwaaien, heeft de centrale regee
ring van Teheran met veel geduld op
Oostersche wijze kunnen oplossen door
«erst in schijn aan de Democratische
partij de „Tudeh" (d.i. de communis
tische partij) toe te geven, waardoor
de Russen hun troepen hebben terug
getrokken. Thans heeft Teheran het
pleit volkomen gewonnen, door de troe
pen der centrale regeering naar het
communistische Azerbaidsjan te laten
oprukken. Ofschoon de Tudeh-leider en
minister-president van Azerbaidsjan,
Pisjevari, den „heiligen oorlog" had
afgekondigd, was de tegenstand van
de autonome Azerbaidsjansche troepen
nagenoeg nihil, zoodat de provincie bij
na zonder bloedvergieten kon worden
bezet. Pisjevari, die een bijzondere
voorliefde had voor een uniform, waar
op Goerrng trotsch geweest zou zijn,
werd gearresteerd. De Russen zijn hier
over niet tevreden, maar hebben tot
nog toe geen enkele actie van belang
ondernomen.
f^ELANGRIJK was 1946 ook vooral
door de berechting van de Nazi-
misdadigers te Neurenberg. Wat de
doodvonnissen betreft, hiermee kon
iedereen volledig accoord gaan. De
Nazi-beulen werden rechtvaardig,
eigenlijk zelfs nog te licht gestraft
voor al de misdaden, welke zij in den
loop van dertien jaar hebben gepleegd.
Óp internationaal gebied werd 1946
beheerscht door drie groote conferenties
n.l de Parijsche vredesconferentie en
de twee algemeene vergaderingen der
U.N.O., waarvan de tweede zoo juist
werd beëindigd. In de eerste ,assem-
bly" of algemeene vergadering der Ver-
eenigde Naties werd de secretaris-gene
raal, de Noor Trygve Lie, gekozen, in
de tweede werden verschillende belang
rijke vraagstukken behandeld, zooals de
ontwapeningskwestie, het „trusteeship",
het vetovraagstuk, het vluchtelingen
probleem, de atoombom, enz. Te Pa
rijs kon men na veel moeite en met
veel geduld overeenstemming bereiken
over de vredesverdragen met de as-
satellieten, al werden de teksten van
Parijs later nog door de conferentie der
vier ministers van buitenlandsche za
ken, welke te New-York werd gehou
den (op hetzelfde tijdstip als de alg.
vefgadering der U.N.O.) veranderd.
Maar zij konden in ieder geval defini
tief worden vastgesteld.
VK/AT ons opvalt is vooral, dat de
Russische politiek veranderd blijkt
te zijn. In den loop van het jaar gaven
wij in verschillende weekoverzichten
onze bezorgdheid over de houding der
Russen te kennen. Wij schreven her
haaldelijk, dat de toekomst der wereld
er duister uit zou zien, wanneer de
Russische politiek niet zou veranderen.
Wel, zij Is veranderd en ten goede!
De Russen hebben op de in December
beëindigde alg. vergadering der U.N.O.
duidelijk blijk gegeven van hun wil tot
samenwerking met de andere landen.
Er worden van Russische zijde geen
obstructiemanoeuvres meer gepleegd
en wie zooals verschillende Neder-
landsche journalisten de Russische
delegatie in Lake Succes aan het werk
heeft gezien, kan bevestigen, dat er
ook van Sovjetzijde hard aan- wordt
gewerkt, den vrede te bestendigen.
Was men enkele maanden geleden nog
pessimistisch, wat de bedoelingen en
het optreden der Russen betreft, thans
is men overal en vooral in de betrok
ken diplomatieke en politieke kringen
optimistisch. Voor de eerste maal ge
looft men in... een langdurigen vrede.
Deze is natuurlijk nog lang niet ver
zekerd, maar het tegenwoordige optre
den der Russen geeft alle hoop. Waar
om hun houding veranderd is? Het
motief? Wel, dat weten wij niet, maar
het is mogelijk, dat men heeft ingezien,
dat de oude politiek geen baat op
levert, integendeel, al dat zij slechts
een bewapeningswedloop zou bevorde
ren, dien Rusland toch nooit zou kun
nen winnen. Anderen beweren weer,
dat Stalin ziek is en dat de Russische
politiek daarom veel soepeler is gewor
den. Feitelijk heeft men tien of twintig
jaren geleden hetzelfde beweerd. Het
is natuurlijk waar, dat Stalin ouder is
geworden en het is daarom allesznis
mogelijk, dat hij een opvolger zal aan
wijzen. De wellicht tot dit doel kortge
leden in de Russische pers gevoerde
campagne duidt op Molotof, die reeds
vroeger minister-president was (toen
heette dit nog wat inmiddels werd
afgeschaft „voorzitter van den raad
van volkscommissarissen"). Hoe het
ook moge zijn, wij zijn gerechtigd, het
jaar 1947 met veel meer optimisme in
te gaan dan 1946! Natuurlijk blijven
nog 'vele vraagstukken onopgelost,
zooals de Dardanelleri-crisis en Grie
kenland, maar wanneer men eerlijk wil
samenwerken, zal men ook hiervoor
een oplossing kunnen vinden, zooals
men bijv. ook het onoplosbaar lijkende
vraagstuk van Triëst heeft kunnen op
lossen
In Palestina zijn de vooruitzichten
nog somber.'Men heeft in 1946 geen
oplossing voor déze netelige kwestie
kunnen vinden. Wij staan nog steeds
op het standpunt, dat er een bevredi
gende oplossing kan en zal worden ge
vonden, wanneer Joden en Arabieren
hun nationalisme eens op zij zetten en
met elkaar tot overeenstemming no
men. Dan zullen ook de Engelschen
voor een accoord te vinden zijn. Met
terrorisme kan niets worden bereikt.
Het is te hopen, dat de heethoofden
van de Irgoen Zvai h,eumi dit zullen
begrijpen. Prof. Weizman staat trou
wens op hetzelfde standpunt
JVU nog enkele woorden over de Ne-
derlandsche betrekkingen met het
buitenland: de samenwerking tusschen
Nederland en de Belgisch-Luxemburg-
sche tolunie is in 1946 bijzonder harte
lijk geworden en culmineerde in de be
noeming van mr. dr. Jaspar, een Ne-
derlandschen specialist, tot secretaris
generaal van de te vormen Ned.-Bei-
gisch-Luxemburgsche tolunie. Ook op
politiek en militair terrein wordt de unie
der drie landen steeds hechter. Alle
groot-Belgisch en groot-Nederlandsche
aspiraties zijn verdwenen en werden
vervangen door den geest van nauwe
samenwerking. Dit is ten zeerste toe
te juichen en kan een belangrijke ga
rantie zijn voor vrede en welvaart, niet
alleen voor de drie betrokken volkeren,
maar voor geheel Europa! In den
Veiligheidsraad der Vereenigde Naties
heeft mr. Van Kleffens in 1946 zeer
belangrijk werk verricht en het is te
betreuren (maar volgens de charter
niet te veranderen), dat hij per 31 De
cember 1946 als Nederlandsche gedele
geerde moest afreden. Hij wordt echter
door een Belg opgevolgd, zoodat wij
kunnen vertrouwen, dat het opbouwen
de Nederlandsche werk zal worden
voortgezet. Wat de grenscorrecties be
treft, staat nog niets vast. Eerst 1947
zal in dit opzicht uitsluitsel geven.
Op het gebied van Duitsche herstelbe
talingen heeft Nederland in 1946 geluk
kig enkele fabrieken en meer dan
51.000 B.R.T. Duitsche scheepsruimte
mogen ontvangen. Het is niet veel,
maar dan toch iets en wij zullen nog
Een historisch moment voor ons
land: het dichten van het gat in den
dijk bij fort Rammekens. het laatste
van de vier groote gaten in de Zee
dijken van Walcheren
meer vergoedingen in de toekomst ont
vangen. In de alg. vergadering der
V.N. heeft Nederland veel belangrijk
werk verricht, evenals ter vredesconfe
rentie. Vooral op het gebied der vluch
telingen' en „displaced persons" heeft
de Nederlandsche delegatie in Lake
Succes veel goed werk verricht
Het jaar 1946 is voorbij, 1947 begint
en spoedig zal over de toekomst van
Duitschland worden beraadslaagd.
Daarbij kunnen nieuwe conflicten ont
staan en nieuwe moeilijkheden. Ons op
timisme (gestaafd door een volgens
onze meening reaüstischen kijk op de
zaken) wordt er echter niet minder om.
Wij hopen en vertrouwen, dat 1947 een
echt vredesjaar zal worden!
Vmritnicmef: .Turua-it' E-B-
haafden. De Anti-Revolutionairen
werden tot hun normale proporties te
rug gebracht, terwijl ook de Katholle,
ken, die den naam Katholieke Staats
partij veranderd hadden- in Katholie.
ke Volks Partij, ongehavend uit den
stembusstrijd kwamen. Van de zoo
hoog geroemde eenheid in het Neder
landsche Volk is niets terecht geko
men. Men heeft elkaar in den ver
kiezingsstrijd bestreden op een wyze,
die vroeger ten zeerste laakbaar zou
zijn geweest. Ook de arbeiders schij
nen elkaar niet te kunnen vinden, ge
zien de nog steeds op wankele schroe
ven staand fusie tusschen N.V.V. en
E.V.C.
Professor Schennerhorn trad af en
het kabinet-Beel werd gevormd, een
regeering, waarin het volk niet een
zoo groot vertrouwen bad ale in het
eerste kabinet na de bevrijding. Inder
daad heeft deze regeering niet dat
gene tot stand gebracht, wat men zoo
graag gezien zou hebben. Het zon on
billijk zijn, den ministers aDe moei
lijkheden te verwijten, waarmede sij
op het oogenblik nog te kampen heb
ben, daarvoor zijn zij te veel afhanke
lijk van het buitenland, maar toch zijn
wij van meening, dat wij schreven
het reeds hierboven bijvoorbeeld de
berechting en de zuivering veel beter
aangepakt hadlen kunnen worden.
Dat ook het publiek het met de zuive
HUDDEBSFIELD: BrrrrDe 82
nederlaag was voor voetbalminnend
Holland een koude douche.
ring lang niet altijd eens was, getui
gende ontvoering van Chris Renmer
van de Amsterdamsche Opera; het
optreden tegon de Ramblers; de stu
dentenstaking in Amsterlam, gericht
tegen professor Wibaut; en zoo zouden
wjj nog veel voorbeelden meer kunnen
aanhalen. Het fiasco met de persznive.
ring werd wel zeer duidelijk gedemon
streerd door den strijd tusschen nieu
we on oude pers te Alkmaar. Ook de
berechting heeft vele pennen en ton
gen in beweging gebracht en vaak niet
ten onrechte. Wij herinneren alleen
maar aan het gesol met Arnold Meijer
en het nog steeds op vrije voeten ver-
keeren van collaborateurs, die zeer
zeker een gevoelige straf verdiend
hadden.
0*3 land la ook niet gespaard ge-
gebleven voor de alom in de
wereld heerschende wanverhouding
tusschen loonen en prijzen. Meerdere
stakingen heeft dit tot gevolg gehad,
o.a. een langdurige staking in de ba-
vens van Rotterdam en Amsterdam. En
toch vormen wij ln dit opzicht een gun
stige uitzondering in vergelijking met
andere landen, waar de arbeider over
het algemeen vlugger naar het sta
kingswapen grijpt dan ten onzent.
Overigens zijn wij door het rigoureuze
ingrijpen van minister Lieftinck ai^
den zoo noodlottigen Inflatie-ramp ont
komen.
Do onmiddellijke materleele nood in
Nederland is thans vrijwel gelenigd,
doch dit is zeker niet het geval met
de geestelijke wij zonden bijna zegv
gen verwildering, waarin wij thansy
ruim een jaar na de bevrijding, no|
leven. Een groot deel van de jeng.f
schijnt zich moeilijk te knnnen voegen
naar een geordende samenleving cn
handelt dikwijls op een wijze, die hier
in Nederland vóór den oorlog onbe
kend was. Niet alleen de jeugd echter,
ook de ouderen schijnen veel moeite
te hebben, zich op dit gebied van den
bezettingstijd los te maken. Wij ver
wijzen ln dit verband alleen maar naar
de 8interklaas-„surpripe" in D°n
Haag, die, zooals de Haagsche recher
che heeft gezegd, wijst op een illegale*
kolder. Natuurlijk zyn er ook vele din
gen in ons klein landje gebeurd, waa*r
op iedere rechtgeaarde Nederlander
trotsch kan zijn. Wij denken hierbij
aan de fantastische prestaties bij den
optouw van de Nederlandsche Spoor
wegen, de uitbreiding van de diensten
der K.L.M. en niet te vergeten de
uitzending van de „Willem Barendsz"
naar het Zuidpoolgebied. Dit zijn alle
maal aanwijzingen, dat Nederland in
de wereld weer mee gaat tellen.
Ook rampen zijn ons dit jaar niet
bespaard gebleven. Wij gedenken de
dooden, die gevallen zijn door de vlieg
rampen in Apeldoorn en Amsterdam.
Dit artikel mag eigenlijk geen aan
spraak maken op den naam „Jaarover
zicht Het is meer een korte opsom
ming van de feiten van allen dag.
Veel Is in het oude jaar tot stand ge
bracht, veel bleef echter ook nog te
wenschen over. Wat zal 1947 ons
brengenf Talrijke gevaren bedreigen
ons nog, waarvan gebrek aan ver
trouwen in onszelf niet de minste is.
Hard. zeer hard zal er gewerkt dienen
te worden, een vooroorlogsehe levens
standaard zal ons ook dit jaar nog
niet ten deel vallen, veel, waaraan wij
vroeger gehecht waren, keert nimmer
terug, maar dit alles mag geen reden
zijn met de handen in de schoot te
blijven zitten afwachten.
Ons devies voor 1947 zij „Aanpakken"
Slechts wanneer wij dit aanvaarden en
eensgezind de handen aan de ploeg
slaan, kunnen wij de moeilijkheden te
boven komen. Moge deze eensgezind
heid onze daden ln het komende jaar
bezielen, opdat 1947 een goed jaar
worde.
BELANGRIJKE FIGUREN IN HET AFGELOOPEN JAAR:
DE COMMISSIE-GENERAAL EN Dr. VAN MOOK
X'
]\OG slechts luttele uren scheiden ons van de twaalf slagen,
die het oude jaar zullen uitluiden en het nieuwe zullen
aankondigen. 194ó ligt achter ons. Zelden zullen wij een jaar
begonnen zijn, waarvan wij grootere verwachtingen hebben ge
koesterd en zelden zal er ook een jaar voorbij gegaan zijn,
dat ons meer teleurstellingen heeft gebracht dan het nu afge-
loopene. Inderdaad, verreweg de meeste verwachtingen zijn
n i e t in vervulling gegaan. Wij denken hierbij aan den Weder
opbouw en aan den volledigen chaos in de berechting en de
zuivering, terwijl ook in andere opzichten de resultaten ver bij
onze verwachtingen ten achter bleven. Nog steeds wonen men-
schen in kippenhokken, in stallen en schuren en nog steeds
worden niet alle krachten ingespannen deze slachtoffers van den
oorlog te helpen. Wij willen echter onmiddellijk toegeven, dat zij
de toets der critiek in vergelijking met het buitenland best kun
nen doorstaan. Nog steeds is Sint Bureaucratius evenwel heer
en meester in de bureaux en nog altijd is de arbeider niet in
staat zijn prestaties van vóór den oorlog te evenaren, door ge
brek aan grondstoffen, aan schoeisel, kleeding, enz.
Toch heeft 194ó niet alléén teleurstellingen gebracht. Vele
resultaten zijn bereikt, waarvoor wij niet anders dan dankbaar
kunnen zijn.
A LS wy ons neerzetten om dit jaar
overzicht te schryven, dan kan
het niet anders, of wy beginnen met
het meest brandende vraagstuk, dat
Noderland ooit gekend heeft In
donesië.
Wanneer wy de situatie van nu ver
gelijken met die van een jaar terug,
dan komt er over ons een gevoel van
groote dankbaarheid voor hetgeen in
dit opzicht is gepresteerd- Leek de
zaak begin 1946 vrijwel hopeloos, wy
zyn nu in een stadium gekomen
hoewel alles nog lang geen pais en
vree is dat moed geeft voor de
toekomst en ons byna de zekerheid
verschaft, dat in 1947 de verhouding
Nederfand-Indië weer zóó zal zyn,
dat er gewerkt zal kunnen worden tot
heil van beide volkeren. De kwestie
Indonesië heeft er wel zeer somber
voorgestaan in het afgeloopen jaar.
Toen Sir Clark Kerr, of de latere Lord
Inverchapel, naar Batavia kwam om
zyn bemiddeling te verleenen, was de
zaak vrijwel hopeloos en zelfs dezo ge
routineerde Engelsche diplomaat slaag
de er niet in, de moeilijkheden, die
mede door het optreden van den Brit-
schen generaal Christison waren ont
staan, op te lossen. De kamercommis
sie, die naar den anderen kant van
den evenaar was gegaan, kwam met
zeer sombere berichten thuis. Nog
steeds verbleven vele duizenden in de
kampen, kortom IndiS scheen voor
Nederland voor altijd verloren. De
conferentie op de Hooge Yeluwe boek
te eveneens geen tastbaar resultaat en
ten einde raad stuurde men de Com
missie-Generaal naar Indië, die moe6t
trachten, met dr. Van Mook, ons nit
de impasse te holpen. Deze Commissie
heeft inderdaad, ondanks den spoed,
waarmede gewerkt moest worden
men diende vóór 30 November, toen
de Britsch-Indische soldaten Java ver
lieten, tot resultaten zyn gekomen
iets bereikt. De ontwerp-overeenkomst
is door de Tweede Kamer aangenomen
on hoewel ey nog Blechts een basis is,
waarop verder gewerkt zal moeten
worden, toch zyn wy van meening,
dat de situatie heel veel beter is dan
een jaar geleden. Wat Indonesië be
treft, gaan wy vol hoop 1947 in.
TJTET jaar 1946 is een Jaar van ver-
ktezingen geweest. Drie maal is
het Nederlandsche volk ter stembus
getogen. Eerst voor de Tweede Kamer
verkiezing, vervolgens voor de Pro-
vlnciale Staten en tenslotte voor
Door de oprichting van de Party
van den Arbeid op 9 Februari was
men van meening, dat het Nederland
sche politieke leven in geheel andere
banen zou worden geleid. Dit is ech
ter niet geschied. De P.v.d-A. heeft
niet aan de verwachtingen van haar
volgelingen beantwoord. De door de
leden gepropageerde doorbraak is niet
tot stand gekomen, waardoor er van
een grooto verschuiving in onze ver
tegenwoordigende lichamen geen spra
ke ie geweest. Slechts de Communis
ten boekten een groote winst, terwijl
de Chrietelyk Historischen zich tegen
de verwachtingen in, volkomen hand-
M v.P.
BHVNENLAKDSCH JAAROVERZICHT