De Vrije Alkmaarder
VLIEGENDE RACE OVER DE
FRIESCHE MEREN
Gaat Bosman uit Breukelen winnen?
Elfstedentocht
Hollander of
Fries
GROOT
Dank U!
WAT een goed idee had U toch:
„ONTWAPENING WACHT OP DE
VREDESVERDRAGEN"
Zondagsoverpeinzing
Saterdag 8 Februari 1947
Dagblad voor Alkmaar en omgeving
Uitgave K.V. Noordhollandse Pera 1945 Lo.
Red. en Adm, Achterdam 20, teL 2274
Adv. Langestraat 15, teL 3971, Alkmaar
Dir. Th. W. Reynderi Hoofdrad. G. E. de Winter
3e Jaargang 306 - 273
'man
Bul
ELFSTEDENTOCHT IN BARRE KOU
Van onzen eigen verslaggever)
FRIESLAND, per telefoon
14 een barre kou en een snerpende Oostenwind hebben vanmorgen tenaasten-
bij 300 stoere mannen de tanden op elkaar gezet om den monstertocht langs
de elf Friesche steden In zoo snel mogelijk tempo te volbrengen. Wij, die van
den start in het bleeke maanlicht getuige waren, en ook de rijders langs het
percours zullen volgen, beseffen beter wellicht dan de thuisblijvers in Holland
jrat het ditmaal zeggen wil den Elfstedentocht te rijdenLaten we eerlijk
lijn: deze ijsmarathon, die als sportieve onderneming op heel de wereld zonder
Weerga is, deze reuzentocht op het Ijs, kostmenschenvleisch. Tegen deze
kou, tegen deze g"emeene kou over het vlakke land der meren, gevoegd
bij het dikwijls vrijwel onberijdbare ijs, zal menigeen het moeten afleggen.
Want weer zijn ze gestart, sommige onverantwoordelijken, in een dun jasje,
stel' jonder voldoende beschutting van de body
En zoo jagen thans, met inzet van alle krachten, in de barre ochtendvorst,
de hardrijders over de witte vlakten, met taaie volharding, vechtend tegen de
voor ieder onvermijdelijke inzinkingen en verstijving van de kou. Er zijn favo
rieten, die meteen aan den kop liggen: de befaamde Lou Geveke (held van
drie vorige.tochten), timmerman Bosman uit Breukelen (nr. 2 in 1941), Abe
de Vries uft Giethoorn (eveneens een ernstige gegadigde), Leffertsma, die
geheel in het wit gekleed is. Bij de controles laten zij haastig hun kaart
afstempelen. Meteen verder, jagen, jagen, want vlak achter hen zitten de
anderen
Zoo strijden deze stoere mannen, bloem van Hollands sportieve glorie, den
fceroïschen strijd over 210 kilometer, een afstand even groot als Amsterdam
Brussel
Nauwelijks waren wij per auto in Stavoren aangekomen, of ons wachtte
een groote verrassing: op het Heegcrmeer en de Fluessen hebben twee favo
rieten anderen van zich afgeschud. Het zijn de Hollander Bosman en Klaas
Schipper uit Grouw. Bosman, erg gehaast, riep ons toe: ,,'n Moord windje
was dat!" Inderdaad, op zeer goed ijs en mét een sterken wind in den rug had
met Schipper dit gedeelte in Recordtijd afgelegd. De snelste tijd, hier ge
maakt, was tot dusver 1 u. 7 min. Bosman deed er precies één uur over. Hij
had zoo'n fantastisch hoog tempo ingezet, dat zelfs de oersterke J. Wijnia
achterbleef. Geveke, Leffertsma en anderen waren al leeüjk afgezakt. Het
Friesche publiek, dat natuurlijk graag een eigen zoon ziet winnen, heeft zijn
hoop nu min of meer gevestigd op D. van der Duim uit Oldeboorn (een der
vijf winnaars van 1940).
Op het IJsselmeer heeft zich nadien weer een kopgroep van vijf man
gevormd (zie het chronologisch over zicht).
WEERBERICHT
Geldig tot Zaterdagavond
Koude wind
Meest matige Oostelijke wind.
Langzaam wat toenemende bewol
king, voornamelijk in het Zuiden
van het land, doch geen sneeuw.
Overdag strenge tot matige vorst
Met een ijsmuts om de ooren,
Dikke wanten aan de hand,
Trekken honderdtallen kerels
Door het wijde Friesche land,
Waar de felle wind uit 't Oosten,
Over dorp en steden blaast
En een groep geharde mannen,
Naar den verren einder schaatst,
Waar het felbegeerde kruis ligt
Prijs van Frieslands monstertocht,
't Eerekruis, dat slechts door
[oerkracht
Van een kerel wordt gekocht.
Over slecht gebaande banen,
Over zee en sloot en gracht,
Stormt een ploeg langs elf steden
Als een staal van Hollands kracht!
JAN HOTTENTOT
Radio Coblenz meldt, dat de haven van
Kiel voor het eerst sinds 30 jaar dicht
gevroren is. Ongeveer 15.000 jonge
menschen uit 16 landen zullen deel
nemen aan het internationale jeugdfes-
tival, dat dezen zomer te Praag zal
worden gehouden. Er zullen sportwed
strijden, theatervoorstellingen en con
certen worden gegeven.
WS laten hieronder volgen, tot aan
het ter perse gaan van dit nummer,
de aankomst van kopryders bjj de con-
fcrölepoeten:
Sneek (6.19 uur): Zeven rijders,nl.
10 Lou Geveke (Leeuwarden), Lefferts
ma (Stobbegat), Bosmail (Brenkelen)
Huider», Abe de Vries (Giethoorn).
Sloten (7.15 uur): Zelfde kopgroep,
échter op den voet gevolgd door een
tweede groep, waarin A. Verhoeven
(Noord Brabant), de winnaar van den
I Jülf meren tocht.
Stavoren (8.15 uur): Twee rgders
aan den kop: Bosman en Klaas Bchip-
per (Steenwykerwold) l Op 500 meter
.volgen D. v. d. Duim (Oldeboorn), H.
i 0. Schuelen (Barneveld) on J. Wynia
I jJEdens). Op 1500 meter Vermeulen
i (Ter Aar), W. Wijnia (Edens), R. D.
Nauta (Grouw), Van der Hoorn (Ter
Aar) en V^n de Berg (Vught). De
I Hobanders komen dus naar voren, de
Friezen sakken af.
Htndeloopen (9 uur): Bosman en J.
Wynia. Schippers een minuut achter.
Workum (9.25 u.)Weer vijf rij
ders, n.I. Bosman, Wijnia, Schipper,
Van der Duim en Schueler, op 5 min.
gevolgd door Lo Geveke, Verhoeven,
Leffertsma, A. de Vries, Kleefstra
(Stobbega), H. J. Vermeulen, Nauta,
die zich niet gewonnen geven. Van der
Bij uit Anna Paulowna maakte een
j leeüjken val en moest opgeven. De
Edammer P. Korver ligt no. 12.
BIJ het ter perse gaan van dit num
mer, 11 uur, waren Bosman en Schip
per tezamen uitgeloopen. Zij hadden
een voorsprong van 3 min. op Schuelen
en Vermeulen. No. 5 en 6 waren A. de
Vries en Nauta.
BIJNA 2000 TOER-
RIJDERS
Hot aantal toerrijers 1» niet
zoo groot als in 1942. Dit bedraagt
thans plm." 2000. Uit allo deelen van
het land zyn z(j gekomen, zelfs per
vliegtuig kwamen gistermiddag 23
deelnemers uit Amsterdam aan. Ook
de treinen waren propvol, voorname
lijk mot deelnemers aan don toertocht.
De huisvesting brac'ht geen moei
lijkheden, aangezien het aantal aan
biedingen voor onderdak dat van de
aanvragen zelfs overtrof. De gastvrij
heid van de Leeuwarderbevolking is
werkelyk zeer groot.
SCHAATSENRIJDEN
Seyffardt Europeesch
kampioen
Broekman op de 14e plaats
Na een spannenden strijd tusschen
de Zweden Seyffarth en Hetlund en
den Noor F ar stad Is de wereldrecord
houder Aake Seyffarth er in geslaagd
op den tweeden dag van de Euro pee
scha kampioenschappen den titel te
behalen.
De Nederlandeohe vertegenwoordi
gers hebben op den tweeden avond
goed gereden. Broekman herstelde
zich prachtig en stond op deze kleine
baan heel wat vaster op de schaats
dan den eersten avond. Het ys was
wederom hard, maar toch was de con
ditie iets beter dan Donderdagavond.
Op de 1500 meter noteerde Broekman
2 min. 29,5 sec. en' kwam met des ju
tjjd precies in de middenmoot terecht.
Langedyk kwam iets boven de 2/2
minuut. Op de 5000 meter was voor
Broekman een tydechema van 8 min.
50 sec. opgemaakt en hy heeft reeds
zooveel ervaring opgedaan, dat hy er.
in s'aagde precies op dit schema te
rilden.
Hjj bezette hiermede de 8ste plaats
op dezen afstand. Langedyk wilde 9
min. rond ryden doch de Engelschman
tegen wien hjj uitkwam, nam in den
aanvang de verkeerde baan, zoodat de
laatste eigenlijk gediskwalificeerd had
moeten worden. Door dit inoident ont-
De heer P. Groot, commies ter gemeen
tesecretarie van Wormer, die per 1
Maart benoemd is tot burgemeester
van HoogkarspeL De nieuwe ma-
gisstraat is 31 jaar oud van Katholieke
huize
brak het by onzen landgenoot aan vol
doende vechtlust met het gevolg, dat
hy 7 sec. boven zijn schema kwam.
Het algemeen klassement luidde t
L en Bnropeesch kampioen Aake
Seyffarth (Zweden) 193.186 p.
2. Hetlund (Zweden) 194.807 p.
3. Farstad (Noorwegen) 195.444 p.
14. Broekman (Nederland) 204.526 p.
18. Langedyk (Nederland) 206.143 p.
Deelnemers aan den Elfstedentocht melden zich in het inschrijvingslokaal
„De Groene Welde" te Leeuwarden.
O* wakroao van Mal. prlai
Iwaa 47. Wvaar:
Snoep
„SIGARETTEN VOOR DE
MIJNWERKERS"
vindt weerklank.
De eerste tabaksbonnen druppelen
ons redactiekantoor binnen. Ande
ren komen met het pakje sigaretten
zelf aandragen. Spontaan. Zij de-
poneeren ze in gesloten couvert in
de bus van ons kantoor of brengen
ze „stillekens" bij mej. Prins. Som
migen laten weten wie de gulle
gever is, anderen willen onbekend
blijven.
Ons volk is een volk, dat wars Is
van valsdi sentiment Wat de mijn
werkers verricht hebben op dien
vrijen Zondag spreekt echter tot
het hart van velen.
Met een bruusk gebaar worden
de sigaretten soms aan het loket
afgegeven en nog voordat gevraagd
kan worden, wie de gulle gever is,
zijn ze alweer verdwenen,
Het doet ons deugd, dit te bele
ven. Het wordt ons warm om het
hart Zooals het ons warm om het
hart werd onderstaand vers te le
zen. Van een andere onbekende
dame, wier sympathieke geste
we onzen lezers weer niet willen
onthouden. Het werd in de brieven
bus gedaan van de woning der ini
tiatiefneemster, mej. Prins.
Juist, een sigaret, mevrouw!
't Spreekt vanzelf dat ik daar
daad'lijk
Zeer spontaan aan meedoen wou.
Maar ik heb geen half-om-
halfkaart
En vraag U: „Wat moet ik nou?
'tWeet niet of een man met
snoepjes
Wel zoo erg verrukt zijn zou."
Doch wat dunkt" U, kon 't iets
wezen
Voor het kind en voor de vrouw?
Was 't voor hen geen saaie Zondag,
Zonder manvolk in de kou?
Ja, Ik doe hei Hier is 't zakje,
't Zit nog netjes in de vouw.
Tc Vraag aan alle snoepkaart-
houdstere
Of ze meedoen. En... liefst gauw!"
EEN DANKBARE KOUDKLEUM
De ijshelden
De helden van het ys zijn van
morgen gestart. Het was koud. Ik
ben om vyf uur opgestaan om aan
den lyve te ondervinden, wat onee
helden daar in Leeuwarden hebben
moeten doorstaan. Ik ben na twee
minuten met dooie vingers, een
blauwen neus en half-bevroren tee-
nen weer onder de dekens gekropen.
Ik ben nu in staat om m'n tante
uit Knollendam gelyk te geven; die
gisteravond haar toorn uitgoot over
de roekelooze jeugd, die daar in
Friesland haar gezondheid in de
waagschaal stelt.
„Als ze het voor hun broodje
moesten doen, dan zouden ze gaan
staken", zoo begon ze haar perora
tie. „Is me dat een werk met dien
Elfstedentocht, t Is goed om or een
leelfike griep moe op te loopen.
Waar de menschen plezier in heb
ben, ik snap 'tniet Neem nou die
neef van me uit Breukelen. Die is
postbode en als hij een circulaire
van een knipcursus by een weduw
naar-boer met vyf noons, die aan
bet eind van een twee kilometer
langen landweg woont, moet bezor
gen, dan moppert ie. En nu is hy
vanmorgen gestart. Op schaatsen.
In bet donker. Misschien is hjj nu
al door de kou bevangen en rit h$
ergens aan den kant te huilen om
zijn moeder. En dat noemen de
menschen non sport. Nee, dan hou
ik hot maar liever bij m 'n spelletje
patience."
Ik zal m'n tante voorstellen als
secretaresse voor de sportredactie.
Criticaster
MARSHALL SPRAK.
Z««r bezorgd over Palestina
taak evacuatie der Japanners ten be.
scherming der verbindingswegen - ga-
eindgd is. Een kien detachement ma
riniers zal echter te Tsingtao (in het
Noorden van China) blijven.
generaal Marshall heeft gisteren
te Washington rijn eerste pers
conferentie als minister van buiten-
landsche zaken gehouden, waarbij
hij ojn. verklaarde, dat het sluiten
van een internationale overeen,
komst betreffende de ontwapening
zal moeten wachten op de voltoolng
van de vredesverdragen in Europa
en het Verre Oosten. De minister
legde er tevens den nadruk op, dat
een overeenkomst over de interna
tionale controle van de atoomener
gie „van primair belang is".
De minister deelde voorts mede,
dat de Amerikaansche regeering ten
volle en nauwgezet op do hoogte
wordt gehouden van de zee* eritieke
en delicate besprekingen over hyt Pa-
"lesrijnsche vraagstuk, die thans te
Londen worden gehouden. „Wy kun
nen slechts hopen, aldus Marshall,
„dat de betrokken parten uiteindelijk
tot een vreedzame oplossing van het
probleem zullen komen". Hy legde er
den nadruk op, dat misleidende pers.
berichten de impressie hebben gego-
von, dat de onlangs in Palestina ge
nomen Britsche maatregelen mede
straf militair karakter droegen, het
geen Marshall tegensprak. Hy voegde
or aantoe, dat de' V. St. zeer bezorgd
z(jn over don toestand is Palestina.
Marshall bevestigde, dat de Ame
rikaansche mariniers uit China zullen
worden teruggetrokken, omdat hun
Gistermiddag is fn een perceel aan
den Beukenweg te Amsterdam een
felle uitslaande brand uitgebroken.
Het bleek, dat een primusvergasser, die
werd gebruikt voor het clandestien
stoken van gedistilleerd, de oorzaak
van de vlammenzee was. De vroe
gere opperbevelhebber der Duitsche
troepen in Denemarken, generaal Von
Hanneken, is gevonden in een krijgs
gevangenkamp in de Britsche zóne
van Duitschland. Hij had zich verkleed
als gewoon soldaat. Gisternacht
heeft een felle brand gewoed in 2 hui
zen aan de Rosendaalschestraat in Arn
hem. Een 5-jarig meisje is in de vlam
men omgekomen, sje Tweehonderd
Joodsche onderwijzers in Palestina zul
len zich naa"r Duitschland begeven om
Joodsche kinderen in de kampen voor
verplaatste personen les te geven.
Door een defect aan de centrale ver
warming is te Ommen het kinderhuis
van het Leger des Heils, in de bos-
schen bij de Wolfskuil, afgebrand.
GROENTENH ANDE
LAREN GAAN STAKEN
Ze moeten met verlies werken
Woensdag, 12 Februari a.s., gaan de
groentenhandelaren staken, zoo is door
de verschillende vakgroepen en bonden
in dezen handel beslist.
Men is met de regeering niet tot
overeenstemming kunnen komen. Men
verwacht, dat velen uit den déiailhan-
del hun geheele bedrijf zul en stopzet
ten.
De handel verlangt, dat ook voor de
telers een maximumprijs wordt vastge
steld, waardoor het voor de détaillis
ten mogelyk zou zyn winst te maken,
dcoh de minister laat het, aldus de be.
sturen, aan de détaillisten over de te-
lerspryzen te drukken. Bij de huidige
schaarschte aan groenten is dit echter
onmogolyk. Als voorbeeld van de on
aanvaardbaarheid van het huidige sys
teem, werden ons de veilingprijzen ge
noemd van prei, Toode kool en witlof,
die respectievelijk 42 gld., 19 tot 25
gld. en 74 gld (per 100 kg) bedragen.
De maximumprijzen die aan de consu
menten mogen worden berekend zyn
voor deze groenten respectievelijk: 24
cent, 22 cent en 60 cent per kg.
Een Tegeling voor de aardappelen is
nog in bewerking.
Mevrouw Pennink verzorgster
der drie prinsesjes
Aan mevrouw M. A. Pennink
Nitschmann te Nijmegen is gedurende
twee maanden de verzorging van de
drie prinsesjes opgedragen.
Mevrouw Pennink is in Nederlandseh-
ïndië geboren en heeft daar gedurende
de geheele Japansche bezetting in een
kamp verblyf gehouden. Na de invasie
der Japanners werd haar man op trans
port gesteld naar Malahka. Hij verloor
het leven b|j een anval der Geallieer
den op het convooi.
Hij vraagt natuur en leven
en geen geschilderde pop
er nu een periode van hoogcon-
juctuur of van laagconjuctuur is;
een periode van oorlog of van vrede;
van meer of van minder zorg voor het
dagelijksch brood, heel de geschiedenis
der menschheid door zullen vrouwen
trachten zich mooi te maken; behage-
lijk te zijn ook door haar uiterlijk. En
dat is goed. Er zijn zelfs in de H.
Schrift passages te vinden, waarin dit
vrouwelijk streven wordt goedgekeurd.
Een vrouw mag zich geurig en fleurig
maken door zeep en parfum. Een
vrouw mag de natuur aanvullen, te
hulp komen, als deze in een of ander
opzicht aan haar heeft te kort gedaan.
Ze mag daarom ook al of niet met
de hulp van de aesthetische chirurgie
hardnekkig den strijd aanbinden
tegen ieder storend aangezichtsgebrek,
om te trachten dit te verhelpen. Eeu
wenlang kent men ook den naam:
blanketten. Maar dat beteekent dan:
blank maken of de blankheid met
kunstzinnige middelen verhoogen.
Maar wat te denken van al de nuan
cen van poeders, die men reeds nu
weer ondanks de schaarschte aan
de meest noodzakelijke goederen in
de vele winkels daarvoor bij hoopen
naast elkaar ziet liggen als een kleu-
renlat by een verfhandelaar. Zelfs zijn
daar kleuren bij als oker, bruin, paars
en zwart, speciaal voor de oogwimpers
'Wat te denken van een: „okerachtige
gelaatskleur!" Laat ik het onomwon
den zeggen: dit zich inwrijven met al
lerlei droge verven is een vergrijp te
gen de natuur. Dit veTkeerde en over
dreven „opmaken" dreigt de vrouw iets
clownachtigs te geven. Want wanneer
komieken als Buziau en Boot in een
revue het toppunt van een komische
creatie willen bereiken, dan imiteer en
zij een vrouw en dan zoeken zij juist
Hun affect in een masker van poeder,
schmink en lippenrood.
Terwijl 't juist opvallend is, dat
vrouwen nimmer als clown optreden,
omdat dit soort werk ingaat tegen haar
natuur en haar fijn instinct. Een vrouw
verdient vooral de hoogste lof, wan
neer zij uitmunt in specifiek vrouwelij
ke eigenschappen. En dit specifiek
vrouwelijke dreigt ook nu weer in de
zen na-oorlogschen tijd verloren te
gaan. Al maakt de moderne vrouw
haar lippen nog zoo rood, dat de verf
afgeeft op het theekopje of op de ser-
vetpunt, deze lippen blijven bloedloos
en zonder leven. Een jonge man met
nog gezonde opvattingen vraagt na
tuur en leven en in de plaats daarvan
biedt de vrouw zich aan als een ge
schilderde pop. Op de plaats, waar in
de rangorde der waarden het schoone
hoort te staan, woekert ook in dit op
zicht welig het alles verstikkende on
kruid van de wansmaak. Ook de pu
blieke vrouw is zwaar geschminkt. En
medelijden voelt men met deze mensch,
wanneer men bedenkt, dat toch ook
achter haar geschminkte gezicht en ge-
luifelde oogen een ziel schuil gaat, die
honger heeft naar de hoogere waarden
van het menschelijk leven.
Vooral in oorlogstijd en ook nu nog
zijn er duizenden vrouwen van het
Nederlandsche volk aan te wijzen die
toen waren en nu nog zijn als „ivoren
torens van kracht". En het is uit
naam van deze heldinnen van ons volk,
dat de decadente vrouw aan de kaak
moet worden gesteld. Overbodige
vrouwen bestaan niet, wel vrouwen, die
zichzelf overbodig maken. En zij ma
ken zich overbodig, doordat zij met
alle geweld een zorgeloos leven willen
leiden. En een zorgeloos leven is een
leeg leven. De dacadentie van den tijd
dreigt zelfs de oudere vrouw in haar
val mee te sleepen. Want ook bij vele
oudere vrouwen is er een zucht naar
kunstmatige verjonging. En helaas
velen van hen willen niet begrijpen,
dat toch iedereen ziet, dat dit een bru
tale vervalsching is op grooten schaal
Ouderdom is eenmaal slijtage, welke
men door poeder en schmink niet kan
camoufleeren.
De ouderdom moet met gratie wor
den gedragen en dit is een schoonheid
op zichzelf. Een vrouw op leeftijd moet
begrijpen, dat zij dan niet meer be
geerd kan worden, maar wel bemind
en geëerd. Zij heeft tijd om het ver
leden nog eens te overzien en alles op
te diepen uit het album van haar droo-
men; zij kan nog een grooten steun
zijn voor de uitbouw en ontwikkeling
van jonge, onstuimige karakters, zoo
als ook Goethe getuigt, dat hij veel
aan een oudere vrouw te danken heeft.
In n woord, zij kan nog een heei
huis vullen, gelijk een koning een
troonzaal.
SYMPATHIEKE GESTE VAN
CIRCUS KNIE
Het Zwiteersche circua Knie heeft
besloton de opbrengst 'van de avond
voorstelling van Vrijdag, 14 Februari
a.e., ter beschikking te stellen aan den
wederopbouw van het Roode Kruiszie-
kenhuis te 's-Gravenhoge. Dit zieken
huis werd, zooals bekend, tydens den
oorlog door de Daitschers gesloopt.
L
