Federale grondwet voor
Nederland en Indonesië
Geen vertrouwen in
democratie
Linggadjati
Engeland toont zich verheugd
4e Jaargang No 892
Uitg. n.v. Noordhollandse Pers '45 l.o.
Red. en Adm. Achterdam 20, tel. 2274
Adv. Langestr. 15, tel. 3971, Alkmaar
maaider
Woensdag 26 Maart 1947
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Directeur:
TH. W. REYNDER3
Hoofdredacteur:
G. E. DE WINTER
Reuters diplomatieke correspondent sehryft:
De ondertekening van Linggadjati, welke gisteren heeft plaats gehad,
betekent een mijlpaal in de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië
en ln de ontwikkeling van Zuld-Oost-Azië als een geheel.
In Londen, waar het gehele verloop van de Indonesische kwestie met
bUzondere belangstelling Is gadegeslagen met het oog op de verantwoor
delijkheid, die Britse troepen gedurende meer dan een jaar na het einde
van de oorlog in dit gebied moesten dragen, wordt de ondertekening be
schouwd als het einde van de eerste onderhandelingsfase. Men heeft te
Londen geen illusies omtrent de weg, die nog afgelegd moet worden, voor
dat algehele en stabiele constitutionele overeenstemming is bereikt. De
overeenkomst van Linggadjati bepaalt het einddoel tot het bereiken waar
van de Nederlandse en Indonesische delegaties, die door een gemeenschap-
pelijk secretariaat verbonden zullen worden en die er in toegestemd heb
ben zich in de laatste toevlucht te onderwerpen aan internationale arbitra
ge, zich nu gebomden hebben te zullen streven.
Uit de ondertekening biykt het
vaste voornemen dat aan beide zij
den bestaat om een federale grond
wet voor Nederland en zijn bezittin
gen overzee op te stellen en als zo
danig wordt algemeen erkend, dat
dit een belangrijke stap vooruit be
tekent. Een woordvoerder van het
Britse ministerie van buitenlandse
zaken zeide in zijn commentaar op
hetgeen bereikt is:
„Wij begroeten de ondertekening
van de overeenkomst met vreugde
Wij hopen, dat de verscheidene mis
verstanden, die gerezen zijn, nu tot
het verleden behoren en dat de te
kening het voorspel zal zijn van een
lang en gelukkiger bondgenootschap
tussen twee partners. Ongetwijfeld
zal de tenuitvoerlegging van de over
eenkomst aan beide zijden ten nutte
strekken bij hun taak tot wederop
bouw en zal zij moeten leiden tot
herstel van de normale handel en
de export uit Zuid-Oost-Azië, het
geen aan Oost- en West beiden bui
tengewoon ten goede zal komen.
De Australische
boycot
In verband met de Nederlands-In
donesische overeenkomst heeft dc
secretaris van de Australische vak
bond voor havenarbeiders, James
Healy, verklaard, dat de boycot op
Nederlandse" schepen, welke reeds
achttien maanden van kracht is, zou
worden opgeheven, onmiddellijk nadat
de overeenkomst uiteindelijk zou zijn
geratificeerd. „Ik heb met vreugde
vernomen, dat de overeenkomst tus
sen de Nederlanders en de Indone
siërs, waarbij de Indonesische repu
bliek erkend wordt, is ondertekend",
aldus de heer Healy.
Verschillende
constitutie's
De twee volgende stadia in de con-
stitionele ontwikkeling van Neder-
lands-Indië zijn: 1. het uitwerken van
een constitutie voor de Verenigde
Staten van Indonesië, omvattende de
republiek (Java, Sumatra en Madoe-
ra) Borneo en de Grote Oost; 2 De
uitwerking van een constitutie voor
de Nederlands-Indonesische Unie, wel
ke het Koninkrijk der Nederlanden
(Nederland, Suriname en Curagao)
en de Verenigde Staten van Indonesië
wanneer deze tot stand gekomen zal
zijn, zal omvatten.
Lid van de V.N.
Wanneer het tweede stadium ten
einde is, zullen de V. S. van Indone
sië voor het lidmaatschap van de
V. N. worden voorgedragen en daar-
Twee eieren voor
Pasen
Voor Pasen zullen twee eieren per
persoon beschikbaar worden gesteld.
De bon ^zal reeds in de eerstvolgen
de bonnenlijst bekend gemaakt wor
den.
Vliegveld Bergen -^
wordt opgeheven
Voor de oorlog was Bergen in het
bezit van een militair vliegveld, dat
echter door de Duitsers volkomen
werd verwoest. Gezien de hoge kos
ten, die aan een eventueel herstel
verbonden zijn, heeft men thans be
sloten het vliegveld op te heffen.
Ronde van N. Holland
De Amsterdamse sportvereniging
„De lange afstand tippelaars", die
o.a. verleden jaar een non-stop wan
deltocht Amsterdam-Leeuwarden or
ganiseerde, heeft voor de komende
paasdagen de tiende ronde van Nrd.
Holland uitgeschreven. In totaal zal
in 2^ dag een afstand van 185 km
afgelegd moeten worden.
Naast de hoge eisen die deze ver
eniging aan haar deelnemers stelt,
zijn nu ook de logiesmoeilijkheden
gekomen, zodat men zich voorstelt
slechts 30 wandelaars aan de tocht
te laten meedoen.
Maar dit dertigtal zal dan ook het
puikje van de Nederlandse wandei-
sportbeoefenaren zijn. Op 5 April
wordt des middags om 1 uur gestart
vanuit het stationskoffiehuis tegen
over het centraal station te Amster
dam. Dan gaat het via Purmerenö
en Oosthuizen naar Hoorn, een af
stand van 40 km. waar de nacht door
gebracht zal worden.
Op de eerste Paasdag gaat de tocht
door West-Friesland.
Enkhuizen, Bovenkarspel, Andijk
en Medemblik zy'n de tussenliggende
plaatsen, terwijl Hoorn weer het eind
punt is. Deze afstand is in totaal 70
km. op de tweede Paasdag wordt de
grootste afstand, 75 km afgelegd.
Via Alkmaar, Castricum, Uitgeest
en Zaandam zullen de deelnemers
weer in de hoofdstad belanden. De
tocht wordt gehouden onder reglemen
ten van den N.H.W.B.
»Saiu!.vmore" werpt 7.|jn jockey uit het ladel tijden» de Sandomi Open
i> Chase, welke te SandownPark plaats vond.
mee zal de taak om door een tijdige
erkenning van de opkomst van het
nationalisme in Azië de betrekkingen
tussen Den Haag en Nederlands-Jn-
dië aan te passen aan de gewijzigde
omstandigheden in de na-oorlogse
wereld zijn beëindigd.
De overeenkomst, die getekend is,
geeft als tijdslimiet voor deze nadere
uitwerking 1 Januari 1949. Het meest
urgente grondprobleem, dat de on
derhandelaars moeten oplossen, zul
len de tegenstrijdige interpretaties
vormen, welke door de beide regerin
gen aan de overéénkomst worden ge
geven. Waarschijnlijk de meest drin
gende practische kwestie is het om
streden eigendomsrecht op de plaat
selijke rubberondernemingen, hetgeen
voor de Nederlanders aanleiding is
geweest de Javaanse kust te blokke
ren, waardoor wrijving met de Brit
se en Amerikaanse vrachtschepen is
ontstaan. Of deze vraagstukken spoe
dig kunnen worden opgelost, hangt af
van de vraag, in hoeverre de sfeer
van vertrouwen tussen de onderhan
delaars kan worden gehandhaafd. Te
Londen ziet men in de hernieuwing
van de goodwill, die onmiddellijk aan
de ondertekening is vooraf gegaan,
zeer goede gronden voor optimisme.
Het Zweedse voetbal' al „Malmü"
zal spelen, arriveerde per K.L.M.-
dat ln ons land enige wedstrijden
vliegtuig op Schiphol.
Telegram aan Mansholt
9
Het hoofdbestuur van de christelij
ke boeren- en tuindersbond in Ne
derland heeft een telegram gezonden
aan de minister van landbouw, vis
serij en voedselvoorziening, waarin
het hoofdbestuur zich verplicht acht
met de meeste ernst te protesteren
tegen de nu door de regering gevolg
de loon— en prijspolitiek inzake land
en tuinbouw, waarbij eenzijdig de
prijzen van akkerbouwproducten en
eieren werden verlaagd, terwijl ln
het overig economisch leven schier
geen spoor van verlaging is op te
merken.
In de Britse zóne
De Britse opperbevelhebber ln Duitsland, maarschalk Sholto Douglas,
heeft tydens een persconferentie verklaard, dat vele Duitsers ln de Brit
se zóne nog steeds het nazisme de voorkeur geven boven de democratie
H(j waarschuwde, dat rekening moest worden gehouden met het opduiken
van nieuwe revolutlonnaire nazi- organisaties. „Na de afgelopen winter,
tydens wélke in de Britse zóne een dieptepunt was bereikt, hebben de 20
millioen bewoners van de Britse zóne een algemeen gebrek aan vertrou
wen ln de democratie aan den dag gelegd."
koolproductie ten einde zyn, de ln-
Nazisme leeft weer op
Maarschalk Douglas had na ver
schillende inspectie-reizen door de
zóne de indruk gekregen, dat het mo
rele peil der bevolking in het alge
meen gedaald was.
„De Duitsers", aldus Douglas. „zeg"
gen, dat zij het onder Hitier beter
hadden, dan nu onder de democratie.
Er zullen stellig weer pogingen ge
daan worden om een soort nazi-be
weging in het leven te roepen. Ieder
bericht over Duitsers, die van kou
de omgekomen zijn, over stagnaties
bij de voedselvoorziening, een ver
slechtering van de toestand enz.
wordt door de Duitse pers uitvoerig
medegedeeld".
Industrie moet weer
op gang
De toestand op industrieel gebied
was slechter dan in de overeenkom
stige periode van het vorig jaar. Men
stond nu voor de moeilijkheid, de
industrieën weer op gang te brengen
zonder voldoende voorraden. Toch
zag Maarschalk Douglas de toekomst
niet donker in. Indien het weder be
ter werd, zou de crisis in. de steen-
Opheffing distributie
in Afrika
Hofmeyer, de minister van finan
ciën der Unie van Zuid-Afrika, heeft
medegedeeld, dat de voedselpositie
voldoende verbeterd is om rantsoe
nering voor de consumenten overbo
dig te maken. De regering heeft der
halve besloten het systeem van bon
nen en kaarten voor levensmiddelen
en Me registratie van consumenten af
te schaffen.
Demonstatie te
Wuppertal
Een menigte van 40.000 mensen
heeft vandaag voor het hoofdkwar
tier van het Britse militaire bestuur
in Wuppertal gedemonstreerd. Uit
protest tegen de broodschaarste, die
thans een week duurt, hebben plaat-
seiyke vakorganisaties een algeme
ne staking afgekondigd.
Met spandoeken, waarop tegen
„honger" geprotesteerd werd, trok
ken de betogers door de straten al
vorens zy demonstreerden by het
hoofdkwartier.
dustrie weer op gang komen en he
volk aan het werk, zodat het minder
gelegenheid zou hebben naar propa
ganda te luisteren. Voor de Britse
belastingsbetaler zouden de lasten dit
jaar nog niet verlicht worden. Er
was echter in twee jaar tyds veel tot
stand gebracht De bezettingsautori
teiten hoopten het dageiykse voe-
dingspeil ter waarde van 1.550 calo
rieën te handhaven. Er werden bespre
kingen gevoerd over een verdere ver
zachting van de geldende verordenin
gen t.a.v. de omgang tussen de bezet
tingstroepen en de bevolking.
KORT maar KRACHTIG
Piloten, die boven het door over
stromingen geteisterde gebied van
de Leneden-Weichsel hebben gevlo
gen, komen met ontstellende berich
ten terug. Het water ryst nog steeds
Hele gezinnen dryven doelloos rond
ln benarde positie "samengedrongen
op grote ysschotsen. De regering
heeft een speciale commissie inge
steld voor de leiding van het hulp-
verleningswerk en een bedrag ter
waarde van twee en een half milli
oen gulden ter beschikking gesteld
voor de slachtoffers van de waters
nood. De toch reeds critieke behui
zingstoestand te Warchau wordt nog
verergerd door het binnenkomen van
de vluchtelingen uit de getroffen ge
bieden.
Een 25-tal verschillende dagbladen
maakte gisteren melding van Arturo
Toscani'%. 80sten verjaardag. De
couranten geven een gedetailleerd
verslag van zyn artisti~ke loopbaan
en onderstrepen zyn dappere houding
tegenover het fascisme en de reactie.
Het hoogste dividend, dat ooit
door een voetbal-pool is uitgekeerd,
nameiyk 61.456 pand, is deze week
ten deel gevallen aan een zekere Ed-
ward Gross, autobus-bestuurder ln
Aberdeen. Hij had meegedaan aan
de Llttlewood's penny Pointspool, en
alle uitslagen goed geraden.
Te Jeruzalem is een proces begon
nen tegen vier Joden, Mie beschuldigd
worden van medeplichtigheid aan het
opblazen van een station te Jeruza
lem op 30 October j.1.
Zondag 29 April zal in het Eeuw-
feestpaleis te Brussel door de Bel
gische kamer van kunstambachten
en folkloristische kunst een congres
dag worden gehouden.
Evenzo spreekt het hoofdbestuur
zyn ernstige bezorgdheid uit over het
te voeren veehoudery- en tuinbouw-
politlek.
Jonge schilders
exposeren
Dertien jeugdige Nederlandse schil
ders en beeldhouwers, voornameiyk
uit Bergen en Amsterdam, houden
van 29 Maart tot 26 April as. in
kunsthandel de Boer te Amsterdam
een voorjaarstentoonstelling van hun
werken, die op Zaterdagmiddag 29
Maart door den heer Jelle Troelstra
wordt geopend.
Meer massagraven in
Waalsdorper duinen
Door de dienst identificatie en ber
ging zyn in de Waldorperduinen by
's-Gravenhage opnieuw enkele mas
sagraven ontdekt. Reeds zyn verschil
lende doden geborgen. De opgravin
gen die onder leiding staan van het
hoofd der dienst identificatie en ber
ging, luitenant kolonel A. W. de
Ruyter van ^tevenick en kapitein dr.
Ruychaver, vinden voortgang.
Nederland leent
tarwe uit
Op verzoek van de Franse rege
ring heeft Nederland deze maand
4000 ton tarwe aan Frankryk ge
leend, dat daaraan dringend behoefte
had voor zaaidoeleinden. De interna
tionale noodvoedselraad (I.E.F.C.)
die de graantoewyzingen aan de im
porterende landen regelt, heeft Ne
derland de garantie gegeven, dat de
ze lening in April afgelost zal worden
met een zelfde hoeveelheid tarwe.
Bernard Baruch (links), voormalig
gedelegeerde der commissie voor de
atoom energie der U.N.O., feliciteert
zzijn broeder Herman B. Baruch na
diens beëdiging tot gezant der Ver.
Staten In Nederland, welke plechtig
heid te Washington plaats vond.
Alleen margarine
In de periode van 2 tot 15 Maart
ls ln het totale vetrantsoen 125 gram
margarine vervangen door eenzelfde
hoeveelheid boter voor de houders
van een A, B, of C-kaart. Dit gebeur
de In verband met de moeiiykheden
ln de margarine-industrie, welke een
gevolg waren van de door vorst ge
stremde aanvoer van grondstoffen.
In de periode van 1826 April zal
ter compensatie 125 gram boter ln
het vetrantsoen voor de betrokken
groepen vervangen worden door een
zelfde hoeveelheid margarine.
Het weer vandaag
WEER HOGERE TEMPERATUREN
Toenemende wind tusen Zuid-West
en Zuid en toenemende bewolking
met later plaatseiyk enige regen.
Overdag hogere temperaturen dan
gisteren.
Einde van de eerste
ronde
NA vele barensweeën is dan ten*
slotte de overeenkomst van Lingga
djati door de delegaties van het Ko-
ningryk der Nederlanden en de Re
publiek Indonesië getekend. W *n-
neer wy ooit in de geschiedenis van
ons koninkryk hebben kunnen spre
ken van een historisch ogenblik, dan
moeten wy dit toch zeker op dit
ogenblik doen. De dag van gisteren
is van geschiedenisbepalende bete
kenis.
ER is in ons land op felle wyze
storm gelopen tegen de thans ge te*
kende overeenkomst. Dat is niet
steeds op verheven manier gebeurd.
Men kan zelfs ronduit verklaren, dat
men in demagogische middelen de
perken der oirbaarheid soms verre te
buiten ging. Men deinsde er niet voor
terug vuil te werpen nar de man
nen, die in dit moeiiyke ogenblik de
moed hadden naar een oplossing te
zoeken en voor deze arbeid te verant-
woordeiykheid op zich te nemen. Men
was ook gespeend van ieder reali
teitsbesef; wilde een verleden kramp
achtig vasthouden, dat reeds lang
door üe feiten was achterhaald en
waarvoor men geen morele rechtvaar
diging vermocht aan te geven.
MET de tekening van Linggadjati is
de koloniale fase nu ook de jure af
gesloten. In feite was dit reeds se
dert het einde van de Japanse be
zetting het geval. Terwyi in de gees
ten der Oost-aziatische volkeren het
streven om tot zelfstandige lotsbe-
paling te komen reeds vele jaren tot
ontwikkeling rypte. Deze bewust
wording van eigen kracht en eigen
roeping viel niet te stuiten. Ook in
Indonesië niet. Het getuigde daarom
van wysheid, dat onze regering be
sloot met de gerechtvaardigde ver
langens van de Indonesiërs rekening
te houden en hun zelfstandigheid in
het beheren van de eigen huishouding
te verlenen. Daarby kwam het feit
van de Repoebllek Indonesia, die op
Java en Sumatra de feiteiyke macht
tot zich had getrokken. Ook echter
in de Malmo-gebléden moest men
het zelfstandigheidsstreven honore-
AAN de andere kant viel echter niet
te ontkennen, dat Indonesië en Ne
derland door vele culturele-en mate
riële banden met elkander verbonden
zyn. Banden, die niet zonder scha
de kunnen worden verbroken. Ook
van Indonesische zyde wordt dit zeer
beslist niet voorbijgezien.
Men wil daar zelfstandig over
eigen lot beslissen; maar men wil ook
uit vrye wil komen tot een hechte
samenwerking met de Nederlanders.
Een verlangen, dat omgekeerd ook
by ons volk leeft. Uit deze wil is
Linggadjati geboren. Uit deze wil
zal dra het Koningryk een nleuyre
en naar wy hopen stabiele gedaante
krygen.
LINGGADJATI is een myipaal. Er is
reden tot voldoening over het bereik
te. 't Moge ons aansporen om met de
zelfde energie op de ingeslagen weg
voort te gaan.
Wy kunnen ook dankbaar zyn, dat
de oplossing met vreedzame middelen
tot stand kon worden gebracht Ieder
die man, zoon of verloofde ln Indone
sië heeft, zal de waarde daarvan ten
volle beseffen.
Wy hebben het recht van de tegen
standers van gisteren te verlangen*
dat zy zich by het voldongen feit zul
len neerleggen en ook hun krachten
zullen inspannen voor de opbouw van
het Koninkryk, zo hier, als aan het
andere einde van de wereld.
Er valt nog veel werk te verrich
ten. Maar de eerste ronde Is gewon
nen.
DEWI
Dagelijkse tuinkalender
By de- aanschaffing van bloel-
heesters houde men vooral ook reke
ning met de zware afmeting, welkö
sommige kunnen bereiken. Een Gou
denregen en een Meidoorn zyn ln de
zomer een sieraad voor de tuin, doch
kunnen wel meer dan 8 meter hoog
worden. Daarom behoren zo ln een
klein voortuintje niet thuis. Ook de
bekende Japanse Kers of CherrybloiM
som, de Sering, de Malus of Slerap*
pel, de Boerenjasmyn en de gewond
Sneeuwbal kunnen tot zeer zware
heesters uitgroeien. Ze bloeien zcaï
ryk cn verdienen alle aanbcvelingg
doch vragen de nodige ruimte om
zich op zyn mooist te kunnen ont
wikkelen.
8. Lantlnga.