Dik Trom is nog in leven
Krachtig slaat de K.L.M. haar vleupls uit
Recordprestaties bij Philips
Artisten hetyen T.B.C.-patiënten
Hier iets grootscii te verrichten
SS
T RESULTAAT VAN MAANDEN SPEUREN
„Filmfabrisk'' bij de Gero
Het ontstaan van historische
tafereelen
Herinnering aan grooten dag
Spanning en enthousiasme
Een vitale zestiger vertelt
ittitiL-,
iiii
Er z\in reeck vele /Matellingen in ons land. die een liefdadig doel nastreven.
Zoo veel wel, dat y y deze courant er mee zouden kunnen vallen. Xu komt
er weer een stidity.jg bfl. maar één, die, om do werkers die eraan verbonden
zijn, wei foo n uitzonderlijk karakter heeft, dat leder zich dient af te vragen,
wat dan toc-U d;/ie instelling wel voorstaat. „Het Ircne-fonds": brengster van
JWgJJWS Vjji duizenden XederlaiKlsche t.b.c.-patiënten in ons land en
Bendien en A. E. Wunnlnk: film: F.
L. D. Strengholt en H. Wilton; tech
nisch: C. J. ximmer, tooneelmeester
Kon. Schouwburg, den Haag, J. P. J.
Arentse. chef-electr. Kon. Schouwb.
en W. H. Deering, c"hef-decor. bij de
N.V. Res. Tooneel Kon. Schouwburg.
Tenslotte een Eere-Comlté, waarin
tal van burgemeesters en andere
„The, i)ig four" op stap
Dat "\/bür jonge mannen in hun
vacant: een voetreis gaan maken, is
niets 'jfjzonders. Dat zij die reis uit'
strek A»n tot ver over de grens, tot in
Zwi herland, is ook r.og niet zoo bij-
eLier. L-
et
b/engen aan zieken, dat Is wel bg-
*S3fcl, en vol vuur om on1
igkomen, be-
itspanning te
b zongen aan zieken, dat xs wel by-
■jhnder. En daarom is het van belaag,
fiat iedereen luistert naar hetgeen
«deze vier jcnge mannen op touw
hebben gezet en nog zulleu zetten.
Hans Kaart, Ton Lutz, Piet v. d.
Meulen en Wim Hart. tooneelspelers.i
hebben een voetreis door Zwitserland
gemaakt en daarbij ook Davos aan
gedaan. Natuurlijk wisten z.'i. dat
daar Nederlandscbe t b.<x.->atiënten
In een sanatorium lagen en met goed.
vinden van den geneesheer-directeur
hebben ze enkele eenvoudige stukjes
voorgedragen en liedjes gezongen,
zonder het flauwste vermoeden, dat
zij daarmee een actie begonnen, die
waard is door lederen Nederlander
gesteund te worden. Hnn succes was
zoo groot, dat zij. die toch heusch
niet voor een beetje geklap vervaard
zijn, er beduusd vjrn waren. Op hun
vraag aam. den directeur, waarom
«dergelijke voortellingen niet meer
werden jpegevefi, antwoordde deze.
dat dit tot nu toe zooveel technische
moellifkhteden had opgeleverd, dat er
Steeds w/eei; 'van was afgezien.
In "/Nederland teruggekeerd. Met
deze ^>ig four" het er echter niet bij
sitte x. Allereerst wendden zij zich tot
den directeur-geneesheer der Voiks-
gez sndheid. Ds, C. v. d. £erg. Ook hrj
voipzag groote moeilijkheden, maar
m Aest ten slotte voor de aanlokkelijke
p /finnen van deze artisten zwichten
k\ zegde hun zijn volle medewerking
toe. Nu weet iedereen, dat tijdens een
oorlog het aantal t.bx.-patiënten t
altijd toeneemt. Dat was zoo tijdens
den oorlog van 1870, van 1914 en ook
^gedurende dezen laatsten oorlog. Dat
«er echter zoo'n onrustbarende toe
neming zou komen, als nu. had men
.niet verwacht. Voor 1940 lagen er in
■onze sanatoria 4600 patiënten en in
•de ziekenhuizen 1200; dat aantal be
draagt nu 6900 en 2600, terwijl nog
2000 zieken thuis, dringend op op
name wachten. En nu is het typisch
voor de zooveelste maal te kunnen
vaststellen, dat menschen na tiental
len jaren ver weg iets ontdekken, dat
zij lederen dag m hun naaste omge
ving hadden kunnen ervaren.
Deze vier kwamen n.1. in Davos tot
de ontdekking, hoe erg het toch is,
maanden, jaren te moeten liggen,
zonder een:ge ontspanning ln dat
grauwe, eentonige bestaan. De wei
nige ontspanning, die zij brachten,
"kwam den patiënten, volgens den ge
neesheer-directeur, meer ten goede,
dan twee weken rust. Dat konden
deze vier niet vergeten en nn zgn ze
zoo ver. dat ze de heele Nederland-
sche artlsten-wereld ln rep en roer
hebben gebracht en warm hebben
doen loopen voor hun doel: ontspan
ning brengen aan de Nederlandsehe
t-b-c.-pati enten. hier. in Davos. Enge
land en Denemarken.
Belangeloos hebben onze grootste
artisten op allerlei gebied, de beste
tooneelgezelscbappen, orkesten enz.
enz. hun medewerking toegezegd.
Hierdoor is het mogelijk, dat ieder
sanatorium eens per maand een mu
ziek. of tooneelultvoering krijgt en
iedere veertien dagen een filmvoor
stelling. Natuurlijk wordt er reke
ning gehouden met de godsdienstige
gezindte van het sanatorium en zijn
itlënten. De sanatoria zullen wor-
hoogwaa rdigh eidsbekleeders
zitting genomen.
H. K. H. Prinses Juhana heeft goed
gevonden, dat hefte stichten fonds
het „Irene Fonds" zal heeten. Aan dit
fonds kunneh nu gelden worden over
gemaakt. E1" is nóg aan veel gebrek:
radio's, koptelefoons, wandversiering,
legouzzles, boeken, houtsnijwerk-ge
reedschap enz Gedurende eenlgen fh'd
zullen In de bioscopen groote crllecte-
bussen worden opgesteld, waarin
ieder, naar zijn vermogen, kan
offeren.
Iedereen die «ets te trtfssen, aan te
bieden hoeft of Iets. op welk terrein
ook, ten tooneele kan brengen, geelt
zich op h»j het secretariaat, Konin-
ginnagxacht 15, Den Haag.
Wie voor optreden in 't buitenland
In aanmerking wenscht te komen,
moet eerst tweemaal oelangeioos ln
Nederland zijn opgetreden.
Zoo spant een klein deel van ons
volk zich thans in. dezen zwaar be-
voorzien van podia, voetlichten
alles in
en schijnwerpers, alles in bescheiden
formaat. Negen December is er een
podium, door technisch personeel van
het Residentie-tooneel In hun vrijen
tijd vervaardigd,
zonden.
naar Davos ver-
Maar dat Ie niet i
genoeg. Er moet
meer gebeuren. Op initiatief van ge
noemd viertal is er een werkcomité
gesticht met als voorzitter Dr.
secretaris-generaal Dep. van O., K.
en W.; secretaris J. H. Carpentler
Alting, directeur Kon. Schouwburg
en leden Prof. Dr. G. C. Heringa,
Prof. Mr. R. D. Kollewtfn, Prof. Dr.
M. W. Woerdeman en Dr. H. R. Ger-
brandy. Voorts een Advies-Commis
sie, die, hetgeen opgevoerd wordt, zal
keuren en waarin zitting hebben:
voor muziek: Eduard van Belnum,
Willem Pijper, Sem Dresden en Paul
Cronheim; voor tooneel en klein
kunst: Frits van Dijk, Cor Hermus
en Wim Kan; voor theater: J. M.
Churchiil feliciteert Stafin
Ter gelegenheid van Stalins ver-
Jaardag heeft Churchiil den maar
schalk een telegram gezonden,
luidende: „Alle beste wenschen voor
uw persoon op uw verjaardag, oor
logskameraad Winston Churchiil".
Het antwoord luidde: „Hartelijk
dank voor uw beste wenschen op
mgn verjaardag", Stalin.
Vliegvelden
QP een bijeenkomst van het depar
tement Rotterdam der Maatschap
pij voor Handel en Nijverheid heeft
de heer Plesman, president-directeur
der K.L.M., 'duidelijk uitgesproken,
dat Rotterdam niet kan verwachten,
dat het óók een internationaal vlieg
veld krijgt naast Schiphol of naast
een iets meer centraal aan te leggen
vliegveld.
Nu is de K.G.-er (ad int.) fn den
loop van welhaast een kwart eeuw
een haast volbloed Rotterdammer ge
worden, maar desondanks kan hij het
atandpunt van den heer Plesman niet
alleen begrijpen, maar ook billijken.
Wie zich het vliegverkeer zelfs non
de naaste toekomst indenkt, zal »»-
zien, dat het economisch volkomen
onzinnig zou zijn in een land als Ne.
derland meer dan één voor de trans,
atlantiache lijnen geschikt vliegveld
aan te leggen.
Vliegverkeer tusschen plaatselijke
kleinere vliegvelden en het centrale
veld zal de oplossing moeten brengen.
/proefden eenige afwisseling te bezor
gen. Dat deel moet echter groeien,
tot het overgroots deel van ons volk
niet alleen met het lot van deze
zieken is begaan, maar ook, voorzoo
ver zij zelf niet daadwerkelijk kunnen
steunen, hun, die de ontspanning
orer.gen, middelen verschaffen, daar
mee voort te gaan.
Hier valt iets grootsch te verrich
ten. Laat leder er op bedacht zijn,
bijtijds, het zijne daartoe bjj te
dragen, opdat niet te eenlger tijd tot
zijn schande, moet worden geconsta
teerd. dat ook door zijn nalatigheid
een vo'kaziekte niet kón worden be
teugeld. V
Een leger van bijna elfduizend En.
gelsche en Amerikaanse)te specia.
listen is maandenlang aan het
speuren geweest naar de door
Duitschland tijdens den oorlog uif-
gedachte verbeteringen en nieuwe
vindingen op technisch en indu
strieel gebied, Het resultaat i>an werd geopend. Een gestroomlijnde,
deze speurtochten is vastgelegd in ultra-lichte kinderwagen, vervaar,
een groot aantal rapporten, welke digd van pitriet, carton cn alumi.
door de technici der geheele we- «ium trok zeer de aandacht van
reld met belangstelling worden de vrouwelijke bezoekers, terwijl
bestudeerd. Maar ook het Engel- ook de zoogen. Magnetophon, een
eche publiek heeft een indruk van geluidsopname- en weergave-ap.
deze, thans op vredelievende doel- paraat, dat in staat is muziek en
stellingen gerichte vindingrijkheid gesproken woord onmiddellijk te
kunnen krijgen op een tentoonstel- reproduceeren, in het middelpunt
ling welke dezer dagen te Londen der belangstelling stond.
Weinigen zullen weten, det de
Gerofabriek niet alleen messen en
vorken, doch ookhistorische
tafreelen" vervaardigt. Op de jongste
jaarbeurs heeft men een serie prach
tige foto's van groot formaat kun
nen bewonderen onder het motto:
„De tafel gebruik en in den loop der
eeuwen". Wie b.v. de opname zag
aan het hof van Jaooba van Beieren
met een keur van historische
costuums, antiek vaatwerk, betegel-
TOEN HET ROMANTISCH WAS OP SCHIPHOL
W'E nu het vliegveld Schiphol betreedt en zich den toestand van
een jaar geleden, herinnert, moet wel beseffen, hoe snel ons
luchtverkeer zich in het afgeloopen jaar heeft ontwikkeld. Vlieg
tuigen komen van en vertrekken naar schier alle landen van Europa
en maken reizen over vele continenten en oceanen. Frequente lucht-
diensten verbinden ons met alle deelen der wereld: Batavia, New-
York, Dakar, Buenos-Aires, Cura^ao enz., enz.
VAN 17 Mei 1920, den dag, waarop
de K.L.M. haar vleugels begon
uit te slaan, tot heden is een lange
weg geweest. Eerst ging het maar
heel kalmpjes aan: Londen en Kopen
hagen. 1 October 1924 was een groote
^DIB GOB OUW TURK"
dag: toen vertrokken de pioniers Van
der Hoop, Van Weerden Poelman en
Van den Broeke met hun eenmotonge
Fokker naar Batavia, met een mi
croscopisch klein zakje post aan
boord.
Een reeks van roemrijke namen
stHgt uit den rook van een bijna ver
geten, maar nog niet zoo lang voorbg
verleden op: De Postduif, De Zwaluw,
Snip, Uiver en Pelikaan. De laatste
naam zal wel voor altijd 4n de har
ten van allen, dei het wel meenen met
Neêrlands luchtvaart, gegrift blijven!
De Pelikaan, die tusscnen 18 Decem
ber 1933 en Oudejaar even naar Ba
tavia heen en weer vloog, om nog net
op tijd de 500 kg nieuwjaarspost in
het vaderland af te leveren.
Wie kan dien SOsten December 1933
vergeten, toen Smirnoff en de zijnen,
's avonds omstreeks 19* uur. gedwars
boomd door een dichten mist, 'n half
uur lang boven het veld moesten
blijven cirkelen, alvorens te kunnen
landen? Waar beneden, in de duister
nis, een duizendkoppige menigte, de
ijzige koude vergetend, in ademlooze
spanning stond te luisteren naar het
overvliegende toestel; waar het ge
heele land als èén groot K.L.M.-gezm
rond den luidspreker was geschaard,
om te hooren van de landing van de
Pelikaan.
We hebben een krant voor ons lig
gen, zij is reeds ietwat vergeeld: het
is een Oudejaarsnummer 1933 en we
lezen erin: „Anderhalf uur wachten
we nu reeds: rond de verspreide ko
len vuurtjes versterkt iedereen den
inwendigen mensch, kellners komen
schotels te kort, om het stee.is
groeiende aantal aanwezigen kracht
te verleenen, teneinde zich voor te
bereiden op de groote gebeurtenis
sen die komen gaan''.
Toen gebeurde het: „Dan Ineens
weer geronk. Hf zet gas af. Neen, hij
trekt weer op en verdwijnt. Maar
toch Plesman bukt zich om beter
te kunnen zien even is er een
boordlichtje te bespeuren. Zwak
juich klinkt op. Dan weer
Even later het Is 10.15 uur een
geschreeuw: daar is-ie. En heel
netjes komt daar uit het duister de
Pelikaan naar binnen glijden, keu
rig zet Smirnoff de k:st aan den
grond. Goddank. Een benauwd mo
ment is voor ons voorbijdie goe ouw
Turk. WD schamen ons niet voor
onze zenuwachtigheid, de spanning
was te groot. Ontzaggelijk was het
enthousiasme toen dé dappere kerels
na eerst door hun vrouwen ver
welkomd te zijn uit het toestel
kwamen".
ak ge-
stilte.
de vloeren en een weelderig interieur
was even verrast, dat een derge
lijke foto in „eigen ateliers te Zeist"
was vervaardigd. Sterker nog: Jaco-
ba van Beieren op haar troon-stoel
is een eenvoudig meisje van kantoor,
terwij! de voorsnijder met zijn inge
wikkeld gewaad, de nar kortom al
len. die by deze tafelscene aanwezig
zijn uit het eigen personeel gere-
cruteerd werden. De fraaie histori
sche costuums werden ooit op de
Gero vervaardigd... de heele scene
is van een dusdanige „echtheid'' ge
worden. dat men denkt een opname
uit een historische film van een knap
regisseur te zien...
Het spreekt vanzelf, dat deze
foto's zeer veel tyd, studie en geld
gekost hebben, doch bovenal was
noodig: visie en een artistiek talent
De heer Hamstra, de reclamechef van
de Gerofabriek. heeft met een einde
loos geduld deze Irstorische „tafree
len" gecomponeerd en hoewel het
atelier thans tydelgk stil ligt. is het
te verwachten, dat In de toekomst
misschien weer iets dergelijks onder
nomen worfit. Het was de bedoeling
om een serie etalagestukken te ver
vaardigen. die als „blikvanger"'
dienst zouden doen.
Iedere foto eischte een grondige
voorbereiding, want alles moest
historisch verantwoord zijn, zoodat
het k'einste detail in het uitgebeelde
tijdperk juist was. De heer Hamstra.
die vroeger kunstgeschiedenis stu
deerde en tevens over de noodlge
boeken beschikt, vond teslotte een
uitweg uit het probleem van
costuums, eetgerei, schalen, décors
en psychologische factoren. Al het
„vaatwerk" werd uit hout vervaar
digd en zoo beschilderd, dat het op
de foto tin of albast 'lijkt...
Ook van de costuums werden
schetsen gemaakt, waarna de meis
jes van de fabriek begonnen een en
ander „vorm" te geven. Wanneer
men de eenigszins pompeuze dracht
ziet, kan men begrijpen, dat hierbij
nogal het een en ander kwam kijken!
Gewaden met heraldische motieven,
een japon voor Jacoba met een sleep
van 5 meter, een „scapulier" voor
den voorsnijder, geheel volgebor-
duurd met Hollandsche leeuwen en
tal van andere zaken moesten ver
werkelijkt worden. Dan was er nog
een reu zengobelin, dat in feite een
se-ie foto's vormde van een echt go
belin, welke „truc" op het uiteinde
lijk resultaat niet bemerkt wordt.
Nadat de „types" waren uitgezocht,
kwam de compositie en de belichting
aan de orde. Met schijnwerpers werd
geëxperimenteerd om bepaalde effec
ten te bereiken, terwijl iedereen zijn
rol voorgespeeld kreeg. Zoo'n opna
me duurde een heelen dag er
werd vroeg in den morgen begonnen.
Ieder kreeg een orderbriefje met de
mededeellng, hoe laat de betrokkene
klaar moest zijn mt kleeden en gri
meeren. Bij deze eene opname waren
ongeveer 45 menschen nooddg. waar
onder electriciens, technici, grimeurs
enz. En zoo kon na ongeveer een
maand voorbereiding een foto ge
maakt worden. Op deze wijze ont
stonden ook „Een maaltijd Ln den
Karo'ing^nschen tijd", „Een feest
maal ln de 17e eeuw". „Het promo
tiediner van Willem Wltaen", „Kin-
der-etensuurtle" enz. En wie het
resultaat gezien heeft mogelgk zal
de Gero by een kamende ge'egen-
heid deze stukken nog wel eens ex-
poseeren kan niet anders zeggen,
dan dat deze schilderijtjes volkomen
„gaaf" zijn.
DE „SI.OTERDIJK" MET MILI
TAIREN* N AAR INPONESlë VER.
TROKKEN*.
Zaterdagavond tegen 7 uur zijn
met het m.s. „Sloterdük" van de
Holland-Amerika-lijn, dat in de
Schiekade by de terreinen van de
Rotterdamsche Lloyd lag. ruim 1000
manschappen naar Indonesië ver.
trokken nl. 920 soldaten en korpo
raals, 55 sergeants, 9 sergeant,
maioors en 47 officieren. Zg maken
deel uit van het depot.nazending
N.O.I., van het corps A.T. 15e com
pagnie. de 30 en 31ste bloedstrans.
fusiegroep, alsmede erfkele chauf
feurs van de RJ.M.I.
Maar de tijden, dat er podiums klaar stonden 8?
om luchthelden te huldigen, dat duizenden koude
en duisternis trotseerden om een Indië-vliegtuig
~t. e:i t innen, dat het zoo heerlgk romantisch
was om 's ochtends vroeg een Batavia-vlieger te
zien vertrekken,, dat de sirene tweemaal extra
loeide by aankomst van zoo'n verren reiziger, die
tyden zijn reeds lang Voorbij en zullen wel niet
meer terug komen. Het is t e gewoon geworden
en alles werkt zoo erg geperfectioneerd, en dan:
wie in de duisternis een vliegtuig hoort, denkt
niet aan dien ouw trouwen Turk, maar aan die
bange jaren, toen sirenes loeiden, niet om de
komst van een Oehoe of Pelikaan te melden,
maar een eskader dood en verderf brengende
sluip-roofvogels. Neen, niet alleen de luchtvaart
is veranderd, ook wy, de toeschouwers*zHn dat.
want we hebben het verleerd de romantiek te
zien in de nuchtere dingen dezer dagen.
Maar toch Smirnoff, jij, ouw-trouwe, want je
bent er nog steeds, "en Plesman en alle anderen
van de K.L.M.veel heil ontzegen in het nieuwe
jaar, want al is de romantiek er misschien
af, nog steeds houden jullie onze vlag hoog in
de geheele wereld, over oceanen en continenten,
met je trotsche: THE FLYING DUTCHMAN.
v. d. H.
EEN VOOR VELEN VERRASSENDE ONTDEKKING:
Hfllegomsche kwajongen inspireerde Johan Kieviet
Het is een wonderlijke verrassing: Dik Trom leeft nog! Wie heeft
ooit vermoed, dat de dikke deugniet uit Johan Kieviets jongens
boeken, die achterstevoren op een ezel door de dorpsstraten rende,
geen fantasie-figuur was. ontsproten uit een schrijversbrem, maar...
een Hillegomsche kwajongen, die zoo omstreeks 1900 de straten van
dit bollenstadje onveilig maakte?
'TEMIDDEN van het huidige, on
stuimige wereldgebeuren moge
een figuur als Dik Trom wel zeer
onbêlangrifk lifken, velen zal het
toch interesseeren, dat een ver
slaggever sxin Gooische Klanken
er in is geslaagd Dik Trom op te
sporen en te interviewen. Den
héld van ontelbare kinderen geven
ook wij in bijgaand artikel gaarne
het woord. Het was een bijzonder
kind, ja-dat was-ie.'
Dik Trom woont théns in Blaricum.
Hij is e-n jaartje ouder geworden,
een vitale zestiger, die Ietwat ver.
baasd vraagt: „Hoe zijn jullie erach
ter gekomen?"
Het zal onze lezers ongetwijfeld
lnteresseeren, hoe het Dik Trom, den
held van onze jeugdjaren, tn zijn
leven vergaan Is enhoe hfl in
Kieviets boeken terecht is gekomen.
We laten hem zelf aan het woord.
"Ik was zoo ongeveer in 1896 op
de Normaalschool in Hiüegom. Mager
kon men my in dien tijd niet bepaald
noemen. Tot mijn 2 Is ten verjaardag
heb ik het volgehouden myn gewacht
te doen overeenstemmen met het
tienvoud van mgn leeftyd
„Dus toen u vyftien was
„Toen woog ik honderdvyftlg pond,
ja. En toen lk een en twintig was
wees de waegschaaltweehonderd-
i8'i!" Ot> "irerei d*g rirp
onderwijzer mij bg zich en zei: „Ik
heb een zv/ager en die wil wel eens
een keertje met Jou praten Die zwa.
ger was de Zaansche schrijver Johan
Kieviet, wy hielden wel van een
grapje hoe was je zelf als school
jongen?" en zoo raakte ik aan den
bebeel me* dien merker. Hü vroeg
wat voor streken we zooal uithaalden
en deed vele andere „gewetensvra
gen". En toen hebben we ik zeg
„we", want ik had een vriendje mee
genomen. die later miin zwager
werd) hem een paar mooie verhalen
opgedlscht.
EN die verhalen werden de avontu
ren van Dik Trom, waarvan er
sommige waarlik gebeurd, andere
letterlijk uit onze duim genogen zij*!
We hebben er, toen we een paar
jaar later voor het <*prst he* boek
zagen, harteiyk om gelachen. Na het
eerste boek volgden anderen en
steeds putte Johan Kiev.et zijn stof
uit onze verhalen, later heb ik den
schrijver uit het oog verlOTen."
„Er hoe Is het u vergaan na uw
onstuimigen jeugd?"
„Ik leerde eerst voor onderwijzer,
doch later gaf lk de studie op en
kwam bij de postergen terecht.
Daar heeft Dik Trom zyn Jaren ge
sleten als een ordentelijk, opgeruimd
burger, tenminste we veronderstellen
dat hy !n die jaren zijn wilde haren
wel verloren zal hebben. Hg trouwde
en zijn huwelijk is ongetwyfeld ge
lukkig, want mevrouw „Trom", die
ons gesprek glimlachend aanhoort, .s
een innemende vrouw, die haar man
met alle zorg omringt.
Met jagen zijn liefhebberij
'T'HANS ben ik gepenskmneerd en
1 kan ik mij wyden aan myn lief-
hebberfl: het jagen.
„Ik ben pachter van de hei en
houdt zoo aen vleeschpot vol. Hazen
en patrijzen. Ik heb juist vandaag
een extra Kerstboutje geschoten".
„Hoe Is de wildstand op de hel?"
„Och, als de stroopers den butt niet
voor je neus weghalen, is er nog wel
wat te vangen".
jager,
z.cht, L
metalen ring om zgn wgnroode das,
toch wel heel anders uitziet, dan wij
ons Dik Trom op dezen leeftyd voor
gesteld hadden, nog een vraagje, dat
ons allang op de lippen brandt!
Volgens het boek heeft Vader Trom
eens gezegd: „'t Is een bijzonder
kind, aai ls ie".
„Wat is uw meening na vyftlg ja
ren? Heeft u uw leven gesleten als
een bijzonder mensch
Onze gastheer glimlacht.
„Als kind was ik een doodgewone
kwajongen. En later werd ik een
doodgewoon mensch met zijn plich
ten en zorgen. Ja, ik heb u al gezegd,
d'r staat wel meer in die boeken van
Kievit, dat niet heelemaal wéér is.
Trouwens, ik heb zyn boeken de laat
ste twintig jaar niet meer gelezen.
Het eerste lijntoesteldat dit jaar naar New York vloog: de
jfRotterdam
Het bedrijf heeft te kampen met ruimte-tekort
Aantal werknemers
N.V.PHILIPS GLOEILAMPENFABRIEKEN
5.1939
VftUfMEN
3 601
fnownsmr OOOventonmers v.
19.tO.194S
Nog juist vóór Kerstmis 1946 heb
ben. zooals wij reeds meldden, de
Philipsfabrieken de prestatie gele
verd per dag weer evenveel te ma
ken als voor den oorlog.
Van de productie wordt het leeu
wenaandeel geëxporteerd. Over 1946
vertegenwoordigde dit een deviezen-
opbrengst voor ons land van rond
ééntiende deel var. den geheelen Ne-
derlandschen export.
Onder de uitgevoerde artikelen
namen gloeilampen, radiobuizen en
tientallen andere electrische artike
len kwamen op de lijst voor.
De deviezennood dwong de regee
ring tot het bestemmen van een
groot aantal radio-apparaten voor
net buitenland. Mede daardoor en
door het feit dat de vraag naar ra-
J'o-toestellen als communicatiemid
del In de oorlogsjaren zeer is toege
nomen, kon het ontstane hiaat nog
niet dadeiyk worden opgevuld, hoe
wel de leverantie van radio-appara
ten aan het binnenland ruim de he.ft
bedroeg van de in een vooroorlogsch
jaar geleverde hoeveelheid.
In Eindhoven wordt hard gewerkt
en dikwijls nog onder moeilgke om
standigheden. De spanning tusschen
loonen en prgzen doet in dit indu-
itrur
strieele centrum vanzelfsprekend ook
haar invloed gelden en door gebrek
Ifspreke
n door
aan woningen is men gedwongen op
groote schaal samen te wonen. Al
leen by Philips zoeken meer dan 2000
personen naar een geschikte woon
ruimte en in vele gevallen leven be
ambten, ingenieurs en vaklieden, die
van elders komen, gescheiden van
hun gezin. Om deze reden is het ver-
krggen van het vereischte personeel
dat niet door woningruil kan voor
zien ln de behoefte aan eigen woon
ruimte, moeilijk.
Ook ln het bedrijf heeft men met
ruimte tekorten te kampen. Tenge
volge van bombardementen werd ge
durende de bezetting 14 van de be
schikbare oppervlakte verwoest of
onbruikbaar en van de kantoren
ging zelfs 34 verloren De 30 afdee-
lingen, die in het uitgebrande hoofd
kantoor waren ondergebracht, zgn
thans op 11 plaatsen ui de stad ge
huisvest, terwgl öok verscheidene
fabrieksafdeeiingen „gespreid" moes
ten worden. Niettegenstaande met
de beschikbare bouwmaterialen de
reparati
is genomen, blijft men bg de behoefte
aan ruimte achter.
Een opmerkelijk na-oorlogsch ver
schijnsel was voorts het tekort aan
vrouwelijke arbeidskrachten.
Voor den oorlog werkten by Phi
lips ca. 5.000 meisjes en ca. 10.000
mannen. Thans is het aantal meisjes
gedaald tot ongeveer 3600 en het
aantal mannen vermeerderd tot bijna
18.000! In deze 3600 meisjes zyn zelfs
ongeveer 1000 Belgische meisjes be
grepen, die dagelgksch per bus heen
en weer naar het werk worden ge
bracht. Verder heeft men, ook gezien
het klooster Leyenbroek te Sittard
heeft men een z.g. montage-atelier
voor het monteeren van radiobuizen
gevestigd. Aan het selecteeren van
de werkkrachten werd groote aan
dacht besteed en dit Limburgsche
centrum mag zich-in een levendige
belangstelling verheugen. Men is be
gonnen met een kleine groep en
thans zyn er reeds meer dan 200
waarvan het meerendeel meisjes
werkzaam.
In- het volgend jaar zullen ook
montage-ateliers beginnen in Roer
mond, Roosendaal en Zwolle, terwijl
ln nog enkele plaatsen onderhande
lingen over een vestiging van Philips
gaande zhn. Alles bn elkaar, zhn
voor Philips ln Nederland 28.0t>0
menschen aan het werk. Verheugend
ls het, dat overal waar goede gereed
schappen beschikbaar zijn en vol
doende grondstoffen, het werktempo
van voor den oorlog wordt benaderd.
De wachttgden in het bedt-yf b.v.
veroorzaakt door het niet op tM
aankomen van de vereischte grond
stoffen, beïnvloeden de productivi
teit van het bedrijf al3 geheel ech
ter ongunstig. Ook de 'psychologi
sche nawerking daarvan werkt op de
uiteindeiyke prestatie belemmerend.
Maar de wil bestaf t door de moei
lijkheden van dezen tgd heen te bij
ten. Ook de jongeren s de liefde
voor een vak bg lange na niet uitge
doofd. Dit zgn factoren die doorslag
gevend zullen blijken in het komen
de jaar. waarin" het PhiHpsbedryf
verwacht een be' ngrijk hongere pro
ductie te zuMen bereiken dan over
het jaar 1916.