Eén wereld, geen
vijandige bloes
Besprekingen over
Malino en Linggadjati
Engeland onafhankelijk van V.S.
Brand in de haven van Priolc
Dé nieuwe dienstregeling der N.S.
Luierbonnen
Rooki niei in niei roken!
Muziekonderwijs
Lilienthal over atoomenergie
Het weer vandaag
4e Jaargang No. 923
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid-
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
mrarder
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Vrijdag 2 Mei 1947
Directeur:
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur:
G. E. DE WINTER
Labour-rebellen
Te Londen is op 1 Mei een vlug
schrift verschenen, onder de naam
„Keep Left" („links houden"), onder
tekend door een vijftiental „Labour-
rebellen", die ook deelgenomen heb
ben aan het verzet in November J.l.
tegen de buitenlandse .politiek van de
regering, met name Crossman, Micha-
el Foot, Bruce, parlementair secreta
ris van de minister van gewondheid,
(Aneurin Bevan) en anderen. In het
vlugschrift wordt critiek op de rege
ring geleverd en gepleit voor een
waarlijk linkse politiek.
In dit vlugschrift wordt verzocht
om een EngelsFrans "verbond, dat
zich zou moeten" ontwikkelen tot een
Europees Veiligheidssysteem onder de
V.N. Dit is alleen te bereiken, aldus
het manifest indien Engeland zich
onafhankelijk maakt van de V. S.
en vriend, niet satelliet van Amerika
wordt. Engeland moet zich distancie-
ren van Truman's politiek van col-
Extra treinen voor
vacantie-vervoer
Met ingang van Zondag 4 Mei tot
nader aankondiging zal in verband
met te verwachten druk reizigers-
vervoer een aantal extra treinen wor
den ingelegd. Des Zondags en ook op
de nationale feestdag, Maandag 5
Mei, zal een aantal extra-treinen lo
pen op het traject Den Haag HS-
Rotterdam DP en op het traject Rot-
terdam-Leiden-Den Haag. Op werk
dagen (niet op Zaterdagen) en op 5
Mei lopen weer andere extra-treinen
voornamelijk op het traject Amster-
dam-Dordrecht
lectieve bescherming tegen het com
munisme.
Verder wenst deze groep, dat de
Engelse regering niet onderhandelt
met ChurchlII, die een federatief Eu
ropa voorstaat. Zij wil, dat de rege
ring de conservatieve töry-gedachte
om het Britse rijk met Amerikanse
dollars te steunen en Britse soldaten
voor Amerika te laten strijden de
kop indrukt. In een program van 20
punten wordt verzocht om „één we
reld, geen vijandige bloes"'.
Verder verzetten deze „Labourre-
bcllen" zich er tegen, dat Engeland
de helft der onkosten van de Engels-
Amerikaanse bezettingszones in
Duitsland blijft dragen, en willen zü,
dat Engeland een tijd vaststeit voor
het terugtrekken uit Griekenland en
Palestina, dat de Dardanellen en het
Suezkanaal onder de *V. N. worden ge
plaatst en dat Engeland, Frankrijk,
de Sowjet-Unie en de V. S.. die olie
nodig hebben, besprekingen beginnen
met de staten van het midden-oosten,
die olie produceren.
Weer goudstaven in
de Nieuwe Waterweg
De Nieuwe Waterweg, die zo lang
de aan boord van de gezonken loods
boot aanwezige goudschat zuinig be
waarde, werd opnieuw een groot aan
tal goudstaven en wel 32 stuks
door de zandzuigers ontnomen. Op
dezelfde plaats waar men 9 en 10
April j.l. 37 staven omhoogbaggerde.
Het aantal gevonden staven be
draagt dus nu reeds meer dan de
helft van de indertijd gezonken 111
goudstaven.
Gisteravond is in de haven van
"Tandjong Priok brand uitgebroken.
Door onbeekende oorzaak *is brand,
ontstaan in de loods, waarin de lading
rubber van de „Martin Behrman" was
Zwarte van Meel voor
vierde maal ontvlucht
De Bergen op Zoomsè recherche
wist in de eerste helft van Februari
de hand te leggen op de beruchte
Zwarte van Meel" een SS-er, die
reeds driemaal uit een internerings
kamp wist te ontsnappen. Zaterdag
j.l. gelukte het hem voor de vierde
maal te ontsnappen. Hij was van uit
het kamp Laren overgebracht naar
Heerle (nabij Roosendaal) om de be
grafenis van 4ijn moeder te kunnen
bijwonen. De SS-er ontsnapte toen
een bewaker hem toestond van het
toilet gebruik te maken. De familie
van de ontvluchte belette de bewaker
de vuurwapenen te richten op „de
Zwarte". De Bergen op Zoomse po
litie werd gewaarschuwd, die op haar
beurt de grensposten alarmeerde daar
vermoed werd, dat de voortvluchtige
naar België zou uitwijken. Tot nu toe
heeft men hem echter nog niet kun
nen arresteren.
Slechter papier
Binnen, enkele dagen zal ons,
evenals aan alle andere Neder
landse dagbladen, papier ter
beschikking worden gesteld, dat
van buitengewoon slechte kwa
liteit is.
De deviezen voor aankopen irt
het buitenland zijn yerbruikt en
in de komende drie maanden
zal papier van Nederlands fa
brikaat'gebruikt moeten wor
den.
Terwijl wij al onze krachten
inspannen om een ook tech
nisch goed verzorgd dagblad af
tc leveren, worden wij door de
ze nieuwe regeringsmaatregel
in ons streven belemmerd.
Toch zullen wy trachten om
ook met dit abnormaal slechte
materiaal een zo goed moge
lijke krant aan onze lezers te
brengen.
opgeslagen, waarna de tweede haven
ontruimd moest worden". De partij
rubber lag in deze loods opgeslagen
sinds het schip in Maart werd gelost.
De Modjokerto van de Rotterdamse
Lloyd moest worden weggesleept.
Volgens een voorlopige schatting
zal de schade ongeveer een millioen
N. I. guldens belopen. Men vermoedt
dat de brand aan sabotage te wijten
De loods die 225 M. lang en 45 M.
breed was, bevatte rubber, voedings
middelen in blik en- meel. De comman
dant van de brandweer is van oor
deel dat de loods geheel in de- as zal
worden gelegd. Persoonlijke ongeval
len hebben zich niet voorgedaan.
Francisco Cambo, oud minister
van financiën in Spanje en oud-
hoofd van de regionale Catalaanse
beweging, is verleden. Hjj was een
der bekendste deskundigen op finan
cieel gebied.
Door een aardverschuiving, ver
oorzaakt door de uitzonderlijke re
gens, is een dorp van inheemsen na
bij Nyodo in de Belgische Congo ge
deeltelijk begraven. Er worden vijftig
inheemsen vermist.
De restauratie van de Grote Kerk te Alkmaar is thans zover gevorderd,
dat men het werk nog dit jaar gereed hoopt te hebben. Hiermede zal
dan een der fraaiste bouwwerken in ons land in de oude trant herschapen
zjjn. Werklieden bezig in de nok van dekerk met het restaureren van de
muren en bogen.
Beel en Jonkman naar Indonesië
In verband met het aanstaande
vertrek van de ministers Beel ék
Jonkman naar Batavia heeft minis
ter Jonkman in een onderhoud met
het A.N.P. nog eens nader het doel
omschreven van de te ondernemen
reis.
Dit doel vatte de minister samen ln
de volgende punten: in de eerste
plaats willen, wy, de regering, ons
oriënteren, daarnaast is het de bedoe"
ling de landvoogd en de commissie-
generaal in te lichten over de verhou
dingen hier. j
Wjj willen voorts besprekingen voe
ren over enerzyds de loyale en de roy
ale uitvoering van de wensen en rege
lingen van Malino en anderzyds van
de overeenkomst van Linggadjati,
waarby aldus dc minister na-
tuuriyk ook ter sprake komt, welke
personen onder de huidige omstan
digheden het meest geschikt zyn om
bepaalde posten'te bezetten.
Dit is volop aan de orde, zoals ik
al op 19 December 1948 in de 2e ka
mer heb aangekondigd, toen ik zei-
de, dat dit na de ondertekening van
het politiek accoord zou geschieden.
Ten aanzien van de geruchten, dat nu
al bepaalde benoemingen zyn te ver
wachten, zeide de minister, dat uiter_
aard voor de terugkeer der ministers
naar Nederland geen verandering in
de bezetting van de verschillende pos
ten is te verwachten.
Luchtlijn geopend
Amsterdam - Groningen
Gisteren heeft /ie K.L.M. de bin
nenlandse lijn AmsterdamGroningen
heropend. Vier maal daags worden op
werkdagen vluchten gemaakt. De
eerste en vierde vlucht respectieve
lijk Amsterdam en Groningen worden
zonder tussenlanding te Leeuwarden
gemaakt. De tweede en derde vlucht
gaan via Leeuwarden.
Belangrijke verbeteringen
De op Zondag 4 Mei a.8. ingaande
nieuwe dienstregeling der Spoorwe
gen zal de 23ste dienstregeling zyn
na de bevryding. Op 15 Augustus
1945 verscheen de eerste,, die slechts
bestond uit een klein vouwblaadje
met weinig treinen.
De dienstregeling van 6 Mei 1946
betekende een belangryke myipaal
op de weg van het herstel.
Per 6 Mei was de lengte van het
spoorwegnet gestegen van 1205 kra
tot 2881 km en het aantal relzigers-
treinkilometers per etmaal van 1892
tot 43.198 km. Steeds meer spoor
bruggen werden, zy het vodrlopig,
hersteld en de heropening van de
spoorbrug by Moerdijk op 24 Augus
tus 1946 betekende in het byzonder
voor Zeeland en West-Brabant een
grote vooruitgang. Lynen werden ge-
electrificecrd en iedere nieuwe dienst
regèling getuigde weer van voortgang
in de wederopbouw.
By de nieuwe dienstregeling van 4
Mei 1947 zullen 20 NS busiynen in
exploitatie zijn, die evenwel een ty-
deiyk karakter dragen. De tydroven-
dc busdienst tussen Geldermalsen en
Den Bosch kan worden opgeheven en
een-regelmatige tweeuursdienst op de
hoofdlijnen doorgevoerd. Het in ex
ploitatie zijnde net zal per 4 Mol ge
groeid zyn tot 3108 km. Het aantal
per etmaal gereden reizigerstreinkilo
meters tot 78.000 km. Dit laatste be
tekent een vermeerdering met 80%.
De opening van de Maasbrug by
Hedel, waardoor dc rechtstreekse ver
binding Utrecht-Den Bosch weer mo
gelijk is, sluit de fase van het tydeiyk
herstel der grote spoorbruggen af.
Van rijkswaterstaat werd toestem
ming verkregen zowel aan de Noord
als aan de Zuidzyde twee openingen
te vervangen door een aarden* dam.
De totale lengte van de overbrugging
werd hierdoor met 240 meter bekort
en deze bedraagt nu 467 meter. Alle
overspanningen zyn, ln tegenstelling
met dit van vele andere herstelde
bruggen, definitief.
Economische problemen
De minister verklaarde nog, spre
kende over de vraagstukken, welke
zich voordoen, dat de heren Hirsch-
feld en Albarda meegaan, omdat al
tijd heeft vastgestaan, dat na de on
dertekening van het politiek accoord
de financieel economische vraagstuk
ken voor alles de aandacht verdienen.
zy zijn bereid gevonden op dit ge
bied de "Nederlandse regering van ad
vies te dienen.
Tenslotte zeide de minister nog, dat
stellig een van de eerste punten van
bespreking zou zyn, het probleem van
de nog in internering verbiy vende Ne
derlanders.
Het proces tegen
Kesselring
Hoewel het proces te Venetië tegen
do voormalige veldmaarschalk Albert
Kesselring, Hitler's opperbevelhebber
in Italië, in het laatste stadium ver
keert, verwacht men, dat het vonnis
niet voor Maandag zal worden uit
gesproken. Zaterdagmorgen zullen de
advocaten een samenvatting geven.
Men verwacht, dat het lot van ge
neraal von Mackensen, voormalig be
velhebber vfn het Duitse veertiende
leger in Itallé en rechterhand van
Kesselring, tegen wie 30 November
dc doodstraf geëist is, nauw samen
hangt met de uitslag van Kesselrlng's
proces. Waarnemers te Venetië zijn
van mening, dat het mogelUk is, dat
de zaak Mackensen opnieuw zal wor
den onderzocht, indien Kesselring niet
schuldig zou bevonden worden aan
do moord op 335 Italianen in de
grotten van Ardea by Rome.
Hen centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat aanstaande en jonge
moeders, die tussen 1 October 1946
en 1 Februari 1947 een bon hebben
ontvangen voor 6 of 9 luiers, nog tot
en met uiteriyk 17 Mei a.a, op door
de dlstributiedlen8t bekend te maken
dagen, twee bonnen resp. een bon
voor drie luiers op aanvraag in ont
vangst kunnen nemen.
Na 5 Mei a.s. zullen aan aanstaan
de moeders door de distributiedien
sten geen bonnen C 82 voor 12 luiers
meer worden uitgereikt. Met Ingang
van die datum zullen alle soorten
luiers verkrygbaar zyn tegen inleve
ring van»vier speciale of tcxtielkaart-
punten per stuk. In verband hiermede
zullen na 5 Mei aan aanstaande moe
ders in plaats van bonnen voor 12
luiers speciale textiel-punten voor
hetzelfde aantal worden verstrekt
De bonnen art. J (9 luiers), B 081
(6 luiers), AC (3 luiers) C 82 (12
luiers), behouden hun geldigheid doch
moeten voor 31 Mei a.s. by de win
kelier zyn ingeleverd.
Nederlandse Spoorwegen
Nu ln alle rytuigen wederom op
schriften, die aangeven of het is toe
gestaan wel of niet te roken, zyn
aangebracht en de verhouding .ro
ken".„filet roken" geleideiyk aan
van 1 1 op 2 1 is gebracht, zul
len de Nederlandse Spoorwegen
strenger dan tot dusverre moeten
staan op de naleving van het rook
verbod.
Aanvankeiyk is tegen overtreders
van het rookverbod zo soepel moge
lijk opgetreden, maar het is steeds
duideiyker geworden, dat veelal te
vergeefs een beroep wordt gedaan op
de ordelievendheid en de wil tot zelf
beperking van de reizigers.
Het roken in daartoe niet bestem
de afdelingen is niet éf, maar
toegenomen. By vele reizigers biykt
de misvatting te bestaan, dat men
alleen dan hiet mag roken, wanneer
medereizigers te kennen geven daar
van hinder te ondervinden.
Zo is het niet. Met het oog op de
volksgezondheid eist dc wetgever een
voldoend aantal afdelingen „niet ro
ken" in de trein. Het roken toch is
een genoegen, dat echter eenzeker
bederf van de frisse lucht tot gevolg
heeft, hetgeen voor anderen schade-
iyk of onaangenaam is.
Ook al maken de aanwezige relzi-
ers geen bezwaat veelal uit be
scheidenheid, maar dikwyis ook om
onaangenaamheden tc voorkomen
tegen het opsteken van een pyp, si
gaar of sigaret, op een volgend sta
tion wisselt de bezetting en biyft de
atmosfeer voor de daarna Instappen
de reizigers bederven.
Mr. van Kleffens naar
Nederland
Voor zyn vertrek uit New York
naar Nederland heeft mr. E. N. van
Kleffens het bericht tegengesproken,
volgens hetwelk hy niet meer naar
de V.S. zou terugkeren. „Ik ben er
van overtuigd, dat ik van tyd tot tyd
toekomstige byeenkomsten van de
V.N. tc New York als officieel ver
tegenwoordiger zal bijwonen. Mr. Van
Kleffens is Woensdag aan boord van
de Westerdam uit New York vertrok
ken.
Te'meer, waar het aantal afdelin
gen „njet roken" tot de uiterste
grens is beperkt, moet het rookver
bod stipt worden gehandhaafd en zal
onverbiddeiyk tegen ovèrtreders pro
ces-verbaal worden opgemaakt.
In hun .eigen belang wordt den
treinreizigers aangeraden zich te
schikken in de bestaande bepalingen
en het duldeiyk aangegeven rookver
bod in adht te hemen. Het trein- en
stationspersoneel heeft strenge con
signes op de naleving van het ver
bod te letten.
Met ingang van September a.8. zui
len H.B.S.-ers, Gymnasiasten en Ly«
celsten hun voordeel kunnen doen met
het verplicht muziekonderwys.
Toen de minister van O., K. en W.
dr. Jos. Gielen, op de gala-avond van
de Boekenweek mededeelde, dat het
kabinet zyn voorstel betreffende dit
onderwijs, had geaccepteerd, zal hem
het applaus wel als muziek in de
oren hebben geklonken „men", de
culturele „men", was het voor 't eerst
sinds zyn mlnlsteriëel optreden met
hem eens
Dezer dagen lichtte hy dit voorstel
te Gent nog eens toe: hy acht het
n.1. onjuist, dat middelbare scholieren
in hun meest voor aeathetische pro
ducten gevoelige periode door ovor-
maat van zuiver verstan',,Mvcrk over*
belast worden.
De grote moellijKncui, uic thans dit
onderwya in de weg staat, is de vraag
naar bevoegde leerkrachten. Het is
een vaststaand feit, dat de Neder
landse middelbare scholen wat aan
tal en bevoegdheid der leraren betreft
al even misdeeld zyn als het Lager
Onderwijs. Maar al te vaak staan er
heden ten dage leraren voor de klas,
die niet in het bezit zyn van de ver*
eiste diploma's. Wat de acte muziek
onderwys betreft: op het Amsterdams
Conservatorium kén men een eind
examen hiervoor afleggen ma;»
zy, die èen conservatorium b»*? nen,
doen dit om later ln 't 'openbaar op
te treden en niet om in de gesloten
kring, die een klas leerlingen nu een
maal is, de begln^'en der mitriok te
doceren.
Maar latvu ut p<-j, wat net
muzicklcrarèncorps betreft, niet al te
lang kniezen. Het feit alleen al, dat
de minister <y niet voor terugge-
deinst is, eetst het vak „muziek"
verplicht te stellen om zich daarna
pas bezig tc houden met de docenten,
getuigt van een durf op O., K. en W.,
die we de laatste maanden niet heb
ben kunnen dromen.
Dat er leraren voor dit vak ge
vonden zullen worden, daarvan zyn
wc even' overtuigd als van de resul
taten, die een dergeiyk onderwys op
de middelbare scholen zal afwerpen.
De acsthetlsche vorming der leerlin
gen, die tot héden alleen maar ar
moedig is geweest, znl een sprong
vooruit maken. A.
Duitsland saboteert
Voor het eerst sinds vele maanden
hebben zich in do Britse zóne van
Duitsland gevallen van snMtage
voorgedaan.
Te Ahlen by Iscrlohn reed een
militaire wagen tegen staal*
draad, dat dwars over de weg \fos ge
spartnen, en tc A rosberg wefd 3750
liter benzine van het Belgische leger
in een pomp onbruikbaar gemaakt.
De poltle heeft belde gevallen in on
derzoek.
Waarschuwing aan het Amerikaanse volk
Davld Lilienthal, voorzitter van do Amerikaanse commissie voor de atoom
energie heeft Donderdagavond het Amerikaanse volk gewaarschuwd, «lat
Indien het, vraagstuk van de atoomenergie niet oordcel kundig genoeg be
handeld zou worden, men zich geen zorgen meer hoefde te maken over de
bespotting door het nageslacht, daar er mischlen geen nageslacht zou zyn
Lilienthal noemde de atoomenergie
een zeer grote vooruitgang van de
wetenschap en van vitaal belang voor
de veiligheid en verdediging der lan
den. „Nimmer tevoren in de krygs-
geschiedenis is er een wapen geweest
dat zulke verwoestende uitwerkingen
had. Het Is misschien eerste keer,
dat een overwinnaar een zo machtig
wapen bezit, dat hy het tot elke prijs
moet verbergen. Daarom heeft de
Amerikaanse atoomcommissie zulk
een verschrlkkeiyke verantwoordeiyk
held. Zy moet er voor zorgen, dat een
uitgestrekt inlichtingcngebled veilig
gesteld wordt. Indien het verloren zou
gaan, voordat de internationale con
trole ln werking treedt, zou het wel
licht gebruikt kunnen worden om een
groot deel van de aarde te verwoes
ten. Dc internationale toestand maakt
geheimhouding noodzakelgk. wy moe
ten ons hoe dan ook aanpassen aan
de omstandigheden. Als evenwel ge
leerden niet ln staat zyn samen te
kómen voor het vergeiyken van aar.
'tekeningen, ideeën en resultaten, gaat
er veel voor de wetenschap verloren.
Over enkele eeuwen zou men ons
kunnen beschouwen als de domme
mensen van het midden der 20ste
eeuw, die nadat zy een grote uitvin
ding hadden gedaan, geen verstand
genoeg hadden om te beseffen, wrat
deze uitvinding voor de mensheid zou
kunnen betekenen, geen verstand ge
noeg hadden om deze uitvinding ter
bevordering vrfh het welzijn der
mensheid te benutten".
KORT maar krachtig
Twee Mei zal de Nederlands®
zaakgelastigdo te Melbourne, Dera-
nitz, generaal Thomas Blamey, opper
bevelhebber der Australische stryd-
kraebten tydens dc tweede wereld
oorlog, het grootkruis van de ordo
van Oranjc-Naasau verlenen wegen®
steunverlening aan de Nederlandse
strydkrachten In Indifc.
By een vliegongeval te Guillcrval
by Versalllcs zijn drie inzittenden om
het leven gekomen. Het vliegtuig
was een Frans militair toestel. Over
de oorzaak is nog niets bekend.
Wisselend bew olkt met hier en daar
no fenkele buien. Plaat sciyk och
tendmist. Zwakke tot matige wind
tussen Noord en Noord*Oost. Vrfl
koud voor de tyd van het jtrnr.