Finse regering gevormd
De nieuwe bonnen
DUIZEND-MEREN-LAND
[buitenlands överzicht]
Engeland nationaliseert vervoer
Geen wapenstilstand in Palestina?
[binnenlands overzicht]
De Willem Barendsz is weer terug
Adv. Comrrr. Rechten van de mens
Nieuwe haring voor de Koningin
Ie Jaargang No. 938
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 i.o. Redactie Achterham
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel 8971
Alkmaar.
maarder
Donderdag 22 Mei 1947
DirscUur:
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur!
O. B. DB WINTER
DAGBLAD YOOF AlK.'AA/.8 t» OIAC&V1UO
Hst Engelse Labourbewind gaat stelselmatig voort op de weg naar
rationalisatie van de belangrijkste sleutelbedrijven. Ondanks soms fel
„verzet van de «kant van de Conservatieven konden toch reeds behoor
lijke vorderingen worden gemaakt. Thans was in het Hogerhuis de na
tionalisatie aan de orde van het vervoerswezen.
in het Hogerhuis is de oppositie verre in de meerderheid. Toch aan
vaardde het Huis bi principe de nationalisatievoorstellen van de re
gering Attlec. door het betreffende wetsontwerp zonder stemming aan
te nemen. Bij de detailbehandeling verwacht men echter wel een aantal
- amendementen van Conservatieve zijde.
Ministers gevraagd
In verschillende landen staat men
voor de oplossing van een kabinets
crisis. Nu Nittl, de 79-jarige niet i3
geslaagd, pleegt president de Nicola
overleg met de ruim tachtigjarige
Orlando om tot een oplossing te ko
men. De partijleiders zullen opnieuw
worden geraadpleegd.
De Finse regeringscrisis, die reeds
geruime tijd duurde, is opgelost. De
©tule ploeg blijft aan het bewind.
In Jépaci gaat de kabinetsvorming
traag. Er is zelfs nog geen forma
teur aangewezen. De liberalen stel
len de eis, dat de socialisten hun
linkervleugel afkappen.
In Noordrijnland-Westfalen is de
christendemocratische' burgemeester
van Diisseldorf; Karl Arnold, belast
met de vorming van een nieuwe re
gering.
Peron in actie
De presidenten van Argentinië en
Brazilië hebben elkaar op de grens
van hun beide landen ontmoet. De
Heren Peron en Dutra confereerden
©ver een gezamenlijk anti-communis
tische actie. Wellicht zou ook Uru
guay ln dit streven worden betrok
ken.
Men acht het zéker, dat de Joodse
voorstellen van Mr. Seligman, na
mens de Palestijnse verzetsorgani
satie om te komen tot een wapen
stilstand door Londen zullen worden
afgewezen.
Dollars Oom Sam!
In Londen werd verklaard, dat de
Engelse regering niet zou overgaan
tot het aanvragen van een nieuwe
Amerikaanse lening of voorstellen
zou dóen Inzake de leen- en pacht
wet. Een vriendelijk aanbod van de
zijde van Amerika zou echten in wel
willende overweging worden geno
men. In goed Nederlands betekent
dit, dat Engeland dus best wat Ame
rikaanse dollars zou kunnen gebrui-
ken, maar. niet voor bedelaar wil
spelen.
Sjoekow gezond
In Moskou spreekt men de geruch-
ten categorisch tegen, als zou maar
schalk Sjoekow, de veroveraar van
Berlijn, tot 15 jaar gevangenisstraf
zijn veroordeeld wegens samenzwe
ring tegen de staat. De maarschalk
zou nog nooit iets dergelijks ten Jaste
zijn gelegd. Hij is momenteel militair
commandant van Odessa.
Dollarregen
Hét Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden heeft het voorstel van
Truman aangenomen öm een bedrag
van 350 mülioen dollar beschikbaar
te stellen voer hulp aan het buiten
land. v
Naar Indies vrijheid
Aitlee en de "onderkoning van In-
dië Lord Mountbatten hebben de
Britse parlementsoppositie in kennis
gesteld van het plan voor de proce
dure der machtsoverdracht in Indië.
Deze plannen zullen 2 Juni a.s. in
Delhi aan de Indische leider^ worden
voorgelegd.
Denationalisatie in China
De premier van Chini, generaal
Tsjang-Tsjoen heeft in een rede voor
de Chinese volksraad verklaart, dat
de economische toestand van het
land niet bizonder gunstig genoemd
kan worden. De import zal daarom
i .Worden verminderd, de export zoveel
mogelijk worden verhoogd. Staats
bedrijven zullen aan particulieren
Worden teruggegeven. China wil ver-
De' onderkoning van Voor-Indië, Lord
Louis Mountbatten, is vergezeld van
zijn vrouw in Engeland aangekomen
tot het voeren van besprekingen met
de regering.
der nauwe betrekkingen blijven on
derhouden met zijn partners uit dé
oorlog.
Balkanperikelén
De Joegoslaafse vertegenwoordi
ger in, de Balkancommissie van de
UNO heeft de Amerikaanse verte
genwoordiger in die commissie be
schuldigd van partijdigheid ten gun
ste van Griekenland. Hij weet verder
de moeilijkheden in Griekenland gro
tendeels aan de aanwezigheid van
Britse troepen.
voor het tijdvak van 25 Mei tot
en met 7 Juni 1947 geeft elk
der volgende bonnen recht op
het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KO
705 (serie D)
D01 brood 800 gram brood
D^-02 brood 400 gram brood
D—01 boter 125 gram boter
D02 boter 250 gram marga
rine öf 200 gram vet
D01 melk 4 liter melk
D03, D—05 melk 7 liter melk
D—01 vlees 100 gr. vlees
D—02 vlees 300 gr. vlees
D01 algemeen 200 gr. kaas
D02 algemeen 1 ei
D03 algemeen 100 gr. bloem
of zelfrijzend bakmeel of
kindermeel (niet uit rijst
bereid)
D—04 algemeen 125 gr. koffie
D05 algemeen 50 gr. thee
D06 algemeen 100 gr. suiker
werk
D01 reserve 125 gra' marga
rine of 100 gr. vet
D03 reserve 1600 gr. brood
D04 reserve 125 gr. marga
rine of 100 gr. vet
D06 reserve 800 gram brood
D07 reserve 125 gr. boter
D07 algemeen 120 gr. spijs
olie (voorinlevering uiter
lijk op 31 Mei a.s.)
BONKAARTEN KD, KE 705
(serie D)
D—11 brood 800 gr. brood
D11 boter 250 gr. boter
D12 boter 125 gram marga
rine of 100 gr. vet
D—13, D—15 melk 12 liter
melk
D11, D12 vlees 100 gram
vlees
D11 algemeen 100 gr. kaas
D—12 algemeen' 1 ei
D13 algemeen 100 gr. sui
kerwerk
D13 reserve 800 gr. brood
D14 reserve 100 gr. bloem of
zelfrijzend bakmeel of kin
dermeel (niet uit rijst be
reid)
D16 reserve 600 gr. bloem of
kindermeel (niet uit rijst
bereid) of zelfrijzend bak
meel
D14 algemeen 120 gr. spijs
olie (voorinlevering uiter
lijk op 31 Mei a.s.)
Bonkaarten MA, MB, MC, MD
ME, MF, MG 706 (btfz. arbeid
a.s. moeders cn zieken)
(Serie D)
D2J. brood 800 gr. brood
D—21 boter 250 gr. boter
D22 boter 250 gr. margarine
of 200 gr. vet
D21 melk 5 liter melk
D21 vlees 300 gr. vlees
D22 vlees 100 gr. vlees
D21 kaas 200 gr. kaas
D21 eieren 5 eieren
Op 29 Mei zullen bonnen wor
den aangewezen voor suiker,
versnaperingen en tabak.
De bonnen D06 en D13
algemeén geven uitsluitend
recht op 100 gr. suikerwerk
n i e t op chocolade, suiker, Jam
e.d.
De niet-aangewezen bonnen
van de serie C kunnen worden
vernietigd.
De bonnen D07 en D14
algemeen moeten uiterlijk op
31 Mei a.s. bi) een detaillist,
die gewoon was spijsolie te
verkopen, ingeleverd worden.
Omtrent de aflevering zul
len nog nadere .berichten vol-
Rectificatie
In ons hoofdartikel over Gods
dienst en Wetenschap ln ons blad
van gisteren zijn enige storende fou
ten geslopen, die wij hierbij herstel
len.
De laatste vier zinnen van de 2e
kolom moeten worden ingevoegd bo
ven de laatste drie zinnen van de
le kolom.
De korte zinnetjes naast de ru
brieksaanduiding „VANDAAG...**
aan de rechterkant staan in ver
keerde volgorde. De eerste regel
moet op de plaats van de vierde ko
men.
Het weer vandaag
FRAAI VOORJAARSWEER
In de kustprovincies aanvankelijk
vril veel bewolking, die ln de loop
van de dag oplost. In de overige
provincies slechts weinig bewolking
ln het gehele land droog weer met
opnieuw Iets hogere temperatuur.
Meest matige wind tassen Noord en
Oost.
WIJ mogen gerust vaststellen, dat
er ln ons land een warme sympa
thie aanwezig is voor de Finse Re
publiek, het land van de duizend
meren en de uitgestrekte donkere
wouden. Het land waar een zware
stilte een zeer eigen muziek en
litteratuur deed geboren worden.
Wie kent niet de geladen, zwaar
moedige composities van Slbeliua
en het nationale epos dc „Kaleva-
la"? Het zijn culturele uitingen
van de hoogste orde.
oorlog met de Sowjet-Unle, mede
ook door het verraad van de mos-
coviet Kuusinen. Hitier verloor de
strijd en de Finnen stonden figuur
lijk ln hun hemd.
Harde Vrede
DE Finnen stonden voor een harde
vrede. Zij incasseerden deze ech
ter met een bewonderenswaardige
verbetenheid. Een belangrijk ge
biedsdeel (Petsamo en de laftd-eng*
oriënteerd, bezet thans In het par
lement een kart der zetels en ls
even sterk als de socialistische- en
de Boerenpartij. In de regering ne
men de communisten hun plaats in;
één hunner is premier. Deze rege
ring staat voor een zeer zware
taak. Toch kon er reeds belangrijk
werk worden verzet. Het door de
Duitsers vernielde Lapland werd
al weer voor 60 procent herbouwd.
Men zit met het omvangrijke pro
bleem van de verdreven Karellërs,
met het tewerkstellen van de vele
gedemobiliseerde soldaten,-met een
te van Karellë) moesten aan de 'gedesorganiseerde economie.
Sowjet-Unle worden afgestaan.
Geografische landen Een half mlllioen Finnen werden
GEOGRAFISCH ligt Finland op de
grens van twee werelden. Histo
risch en ethnografisch behoort het
land tot de Scandinavische cultuur
gemeenschap. De invloeden echter
uit de onmetelijke Russische ruim
te hebben mede voor één deel de
Finse geest bepaald. WiJ kunnen
stellig niet spreken van 'n natuur
lijke vriendschap tussen Finnen en
Russen. De geschiedenis toont ons
een voortdurende strijd om aan de
Russische hegemonie te ontkomen.
Moskou is er dan ook nimmer in
geslaagd de Finnen te verrussen.
Het Finse volk is sterk religieus en
overwegend Luthers.
Tragische beslissing
DAT Finland in staat zou zijn
buiten de laatste wereldoorlog te
blijven viel haast niet te ver
wachten. Het stond er voor party
te kiezen tussen Berlijn en Mos
kou. Democratisch in hart en nie
ren stond men in wezen vijandig
zowel tegenover het ene als het
ander autoritaire regeringssysteem.
De beslissing was geladen met tra
giek. Men bezweek voor de druk
van bet Derde Rijk en kwam in
naar elders geëvacueerd. Tot 1952
moet een uiterst zware oorlogs
schatting worden betaald van niet
minder dan 300 mlllioen goud-dol
lars in natura. Maar de Finnen zijn
taai en wij kunnen er staat op ma
ken, dat de verplichtingen nauw
gezet zullen worden nagekomen.
De moeilijkheden zijn enorm. In
flatie bedreigt het land. De Finse
mark bedraagt nog maar 1/10 van
de vooroorlogse waarde. Er is een
wanverhouding tussen lonen en
prijzen. Problemen waarvan wy de
zwaarte maar al te zeer begrij
pen.
De politieke toestand
DE vele moeilijkheden hebben nog
kortgeleden geleid tot een rege
ringscrisis. De Boerenpartij weiger
de verdere verantwoordelijkheid
voor de regeringszaken te dragen.
Ogenschijnlijk staat de democratie
ongeschokt. De communistische
party echter, voor de oorlog ver
boden en uiteraard op Moskou ge-
Hoopvol
NIETTEMIN is men hoopvol ge
stemd. Men werkt naarstig om de
moeilijkheden van het ogenblik 'te
boven te komen. De distributie
moet nog onverzwakt worden ge
handhaafd; woningnood maakt sa
menwonen noodzakelijk. Maar men
is vast van wil om met volle zei
len naar betere tyden te gaan. De
sociale positie van de arbeiders
kan ondanks alle remmende fac-
torett voortdurend worden ver
beterd. Verschillende bedrijfstakken
zijn genationaliseerd. Een staats
commissie bestudeert de socialisa
tie van het economisch leven. Ten
opzichte vkn de Russen is de ver
houding wederkerig correct, maar
koel. Men heeft voldoende realiteJts
zin om te beseffen, dat men een
groot volk als nabuur heeft, waar
van men juist een oorlog verloren
heeft. Maar de blik blijft evenzeer
naar het Westen gericht, in het
bijzonder naar Scandinavië. Tussen
Oost en West gelegen worstelen de
Finnen moedig en hard-werkend
om hun zelfstandigheid. Wy volgen
hun stryd met sympathieke belang
stelling.
DEWI
Baron van Boetzelaer van Oosterhout, de Minister van Buitenlandse
Zakem heeft Woensdag de door hem ingestelde Commisie van advies
in zake de rechten van de mens officieel geïnstalleerd. De minister wil,
dat dit vraagstuk internationaal geregeld zal worden en hij zeide het
gewenst te achten, dat in de verschillende landen nationale commissies
worden opgericht In het bijzonder scheen Baron van Boetzelaer het
begrepen te hebben op de opstelling van een zogenaamd „international
bill of rights". De voorzitter*der commissie, de Commissaris der Ko
ningin in Zuid-Holland^ Mr. L. A. Kesper, sprak na zijn installatie ook
een rode uit en wees hierin op het uitgebreide arbeidsveld van de com
missie. Mr. Kesper verklaarde, dat de commissie ln snel tempo zal wer
ken en dat zij zich bij haar streven naar een ideélo oplossing zal stellen
op reële basis van het politiek mogelijke.
Laten wij hopen, dat de commissie de wereld een beetje.beter kan
naken!
In Echt in de buurt van Maastricht
kwam cocaine en morfin» over de
grens. Er werd een Nederlander ge
arresteerd, die een tamelijke hoeveel
heid van dit goedje in bezit bleek te
hebben want de waarde beliep zeker
15 tot 20 duizend gulden. Van Echt
naar Enschede. Woensdag werden
daar zes smokkelaars gevat en men
verwacht, dat er nog wel meer ver
doolde schapen over de douane-brug
zullen komen. De heren brachten
auto's en onderdelen over de grens en
zij deden dit op groots opgezette wijze.
Zij kleden zich in geallieerde unifor
men, spraken uitsluitend Engels en
hebben hetruim een jaar lang vol
gehouden. Men verwacht, dat er nog
wel meer aan het 'licht zal komen.
Gemengd zwemmen
in Breda
De gemeenteraad van Breda heeft
een besluit genomen, dat mogelijker
wijs een revolutie in de stad tengevol
ge kan hebben: Na een zeer uitvoeri-r
ge discussie heeft men besloten, dat
sportverenigingen, indien zij een ver
doek tot B. en W. richten, in clubver
band* gemengd zullen mogen zwem
men. Het is een zeer bélangrijk prin
cipieel besluit en het werd genomen
met 18 stemmen voor en 16 stemmen
tegen. Edele Brabant Were dl!
Films over ons land
De buitenlandse belangstellingen 1
doen en .laten van ons land en van
onze burgers is tegenwoordig vrij he
vig. Ook in Engeland, dat zich toch'
al niet onbetuigd liet, doet weer eens
een duit in het zakje. De Engelse film
maatschappij Eagle Lion, gaat een
aantal korte filmpjes maken. Het wor
den documentaires en men is er nogal
enthousiast over. Wij persoonlijk wei
felen nog een beetje.
Henriette Roland Holst spreekt een
dankwoord ter gelegenheid van haar
ere-promotie aan de Universiteit van
Amsterdam.
De Walvissen zijn binnen
Gisteren is de Willem Barendsz ein
delijk na zeven maanden weer in de
thuishaven teruggekeerd. Een en an
der tot voldoening en gerustheid van
reders en aandeelhouders, want de
buit schijnt mee te vallen. Amsterdam
heeft er een feestelijke gebeurtenis
van gemaakt toen het schip onder* de
rook van de stad kwam. De „Honte-
stroom" van de rederij Koppe voer de
walvisboot tegemoet en aan boord van
eerstgenoemd schip bevond zich de
complete Amsterdamse politie Stafmu-
zlek. Het is dus een min of meer
grootse ontvangst geworden. Half
Amsterdam was uitgelopen en om één
uur kwam het schip, gesleept door de
sleepboten „Churchill" en „Roosevelt"
achterliet Centraal Station langs waar
men wel over de hoofden lopen kon.
En nu maar weer wachten op de
volgende reis.
Koninginneharing
De nieuwe haring is ln feite eigen
lijk al enige dagen niet nieuw meer,
maar er is verschil tussen haring en
haring (al is het dan nieuwe). Wat nu
eigenlijk dé goede haring is, zal Me
Koningin kunnen proeven. Gisteren
beeft een deputatie van de haringha
ven Vlaardingen twee vaatjes lichtge-
zouten haring aan H.M. de Koningin
aangeboden. De vaatjes waren op tra
ditionele wijze oranje geschilderd en
zy bevatten vijftig stuks van het kers
verse zeebanket. Er was een certifi
caat bij, hetgeen verklaarde, dat deze
beestjes inderdaad het praedlcaat
„Koninginneharing" waard waren.
Smokkelarijen aan onze
grenzen
De regering schijnt ontdekt te heb
ben wat iedere Nederlander reeds
lang wist. n.1., dat er aan de Belgisch-
Nederlandse grens nogal wat deviezen
weggesmokkeld werden (en nog wor
den). De regering heeft er nu een mid
del op gevonden (of tx^et een goed
middel is betwijfelen wij) en wil
weer het visumstelsel invoeren De
Belgische regering is het daar niet
mee eens en geeft 'goede raad. De
Belgen menen, dat het afgeven van
deviezen-borderellen, die iedere reizi
ger zal moeten hebben, doelmatiger Is.
Wij zyn het met de Belgische rege
ring eens.
Er wordt overigens steeds meer
smokkelarij aan het licht 'gebracht
UUj, leugen.
IN, i»Vrye Geluiden" het omroep*
orgaan van de Vryz. Prot Radld
Omroep lazen wy in een artikel van
ds. E. D. Spelberg:
„Met de woorden vi-coactus en
deze dan nog meest afgekort tot
v.c., betuigde men in oude da*
gen instemming met maatrege*
len, waarmede men het feiteiyk
nauweiyks eens kon zyn. Zo
gaat het ons! Hieronder wor*
den de leden van de V.P.R.O. ter
Algemene Vergadering opgeroe
pen op de tweede Zaterdag van
Juni. Men weet: wy hadden het
gaarne anders gewild en wel zó
dat het eigen verenigingsleven
der omroeporganisaties ware op-
gegaan in een groter, ruimer,
Indrukwekkender en schoner'ge
heel".
Zy zyn een beetje zuur deze woor
den van de voormalige directeur
van „Radio Nederland in Overgangs*
tyd". Er is sinds de bevrijding een
hevige en naar onze mening ver
derfelijke stryd om de radio ge*
voerd. In die stryd heeft de Heer
Spelberg zyn rol gespeeld. De na
tionale omroepers hebben de stryd
verloren. Zy leggen zich daar ech
ter niet by neer. Dat is ongetwijfeld
hun goed recht, dat geen zuinig
mens hun zal betwisten. Dat men
eohter als omroepvereniging en deel
hebbend aan do huidige omroep-
constellatie telkens van zyn afwij
kende gezindheid biyk geeft, achten
wy minder Juist, wy geloven niet,
dat ds. Spelberg en vela van zyn
mede V.P.R.O.-bestuurdera de Vryz.
ProL zaak een goede dienst bewyzen
