maaiden*
"J
Nogmaals de Indonesische kwestie
Engeland moet buikriem
aansnoeren
Italië heelt weer een regering
Rumoer rond Petain
KORT
Nieuwe bonnen
Binnen: and
Amerika verricht een daad
262^ millioen dollar kwijt
gescholden
Crediet voor wegherstel in
Noord-Holland?
KORT maar krachtig
Binnenland
4" laargang No. 94ó
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
DAQBLAD VOOR ALKMAAR IN OMGEVINS
Donderdag 29 Mei 1941
Directeur:
TH. W. RByNDERS
Hoofdredacteur:
Q. E. DE WINTER
Rk I
Buitenland
De Franse communisten vertonen zich hevig ver
bolgen naar aanleiding van een publicatie van het
dagblad „De Monde", dat publiceerde, dat de Ame
rikaanse minister van buitenlandse zaken Mars
hall ten gunste van Pétain zou hebben geïnter
venieerd. De „1'Humanite" schrijft: „wanneer de
Amerikaanse autoriteiten etain met consideratie
willen bejegenen, dan doen zij dit in de hoop, van
hem gebruik te zullen kunnen makenWij
niet accepteren, dat het geweten van ons land
wordt opgeofferd aan Amerikaanse berekeningen".
Een woordvoerder van het Franse ministerie van
Buitenlandse Zaken deelde later mede, dat Mars
hall te Parijs slechts heeft gesproken over de
Franse belangen en de wereldvrede. De zaak Pe
tain was niet aan de orde geweest.
Labourcongres
te Margate
Op het Labourcongres te Margrate
«prak minister Herbert Morrison als
inleiding op een debat over de tewerk
stelling en de economische ordening.
Hij vergeleek de economische orde
van Groot-Brittannië en de Sowjet-
Unie. Hij merkte o.a. op: „Wij beiden
moeten vandaag de buikriem wat in
snoeren teneinde onze krachten te
verzamelen voor het bereiken van een
hogere levensstandaard in de toe
komst". l^Torrison vroeg vervolgens
aan de werkgevers meer te doen dan
te mopperen over de noodzaak van de
regeringsmaatregelen tot ordening van
het economische leven. Bedrijfsleiders
en technici dienen zich op de eerste
plaats dienaren van de gemeenschap
te voelen. De middenstanders zullen
deelgenoot zijn in het grote sociale
streven dat door'Labour is begonnen,
wanneer zij slechts geduld en begrip
tonen. Heftig laakte Morrison de lui
aards, die parasiteren op de maat
schappij. Tenslotte waarschuwde hij
voor een drieledig gevaar: energiege
brek. het te snel willen bereiken van
het doel en een tekortschietend ver
antwoordelijkheidsgevoel bij het werk.
Nieuw kabinet de Gasperi
De Italiaanse formateur. Alcide de
Gasperi, leider van de Christelijk-De-
mocraten heeft opnieuw een kabinet
gevormd, nadat zijn voorgangers Nit-
ti en Orlando, als formateurs niet wa
ren geslaagd. Dit betekent het einde
van een zeventiendaagse kabinetscri
sis in Italië.
Von Papen mishandeld
Von Papen, die na zijn veroordeling
51 een werkkamp is opgesloten is
dooi een voormalige SS-man in de
waszaal van het kaïrtv aangevallen cn
tegen de grond geslagen bee "gevallen
b!»cf zijn aanvaller von nog
enige tijd met schor oen bewerken.
Tenslotte zagen andere gedetineeiden
kans de vroegere kanselier te ontzet
ten. In ernstige toestand werd hij
naar het ziekenhuis vervoerd.
Italië en zijn koloniën
Italië heeft, naar een woordvoerder
van het Italiaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft medegedeeld,
de grote Vier op de hoogte gesteld
van het Italiaanse voornemen, Itali
aanse functionarissen naar elk der
voormalige Italiaanse koloniën te stu
ren voor het verstrekken van bewijs
materiaal aan een delegatie der grote
Vier, die deze zomer waarschijnlijk
genoemde gebieden zal inspecteren.
Het stond volgens de woordvoerder
nog niet vast, of Italië waarnemers
zou afvaardigen voor de conferentie
der grote Vier te Londen, nadat de
delegatie der vier mogendheden van
haar inspectie-reis zou zijn terugge
keerd.
Afgevaardigden der grote Vier zul
len naar verwacht wordt over enke
le weken te Londen beraadslagen
over de toekomst van het Italiaanse
imperium.
Japanse vulkaan werkt
Een van 's werelds grootste vulka
nen, de berg Aso op het Japanse
eiland Kioesjoe, is voor het eerst se
dert veertien jaren tot uitbarsting ge
komen. Er schijnt geen gevaar te be
staan en van verlies aan mensenlevens
is niets gemeld.
maar krachtig
Buitenland
- Manos, hoofredacteur van het blad
der Griekse Communistische partij,
is te Athene wegens hoogverraad
tot 2 jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
- Het onderzoek naar de oorzaak
van de ontploffingsramp te Texas
City op 16 April j.L zou volgens
de Amerikaanse kustwacht niets
positiefs aan het licht gebracht
hebben.
- De Paus zal Maandagmorgen te
9.45 voor Radio Vaticana een rede
uitspreken.
- De Syrische minister van defensie
heeft bevel gegeven de grensbewa
king te versterken, daar berichten
zijn binnengekomen, dat Joodse
verzetslieden in de buurt van de
SyrischPalestijnse grens worden
opgeleid.
- Arbeiders van de Dunlopfabrieken
VOOR HET TIJDVAK VAN
1 TOT EN MET 14 JUNI 1947.
Bonkaart KA, KB, KC 705
(Serie D))
D-08 Algemeen 500 gram sui
ker, boterhamstrooisel,
of 1000 gram jam,
stroop, enz. of 500 gram
chocolade of suikerwerk
D-02, D-05, D-08 Reserve 250
gram zachte zeep
D-02, D-04, D-06 melk 1 el
Bonkaart KD, KE 705 (Serie D)
D-15, D-16 Algemeen 250 gram
suiker, boterhamstrooi
sel of 500 gram jam,
stroop, enz.
D-17 Algemeen 1 ei
D-18 Algemeen 250 gram zachte
zeep
D-17 Reserve 90 gram Deense
toiletzeep (vóór-inleve
ring).
D-18 Reserve 250 gram zachte
zeep.
Bonkaart MA, MD 70/1 (bUz.
arbeid, a.s. moeders, serie D):
D-21 suiker 250 gram suiker,
boterhamstrooisel of 500
gram jam, stroop enz. of
250 gram chocolade of
suikerwerk.
Tabakskaarten enz. QA, QB.
QC 703:
75-1 tabak 3 rantsoenen tabaks
artikelen
75-2, 75-3, tabak 2 rantsoenen
tabaksartikelen
75-1 versnaperingen 200 gram
chocolade of suiker
werk of 200 gram sui
ker, boterhamstrooisel
of 400 gram jam, stroop
enz.
75-3 versnaperingen 100 gram
chocolade of suikerwerk
of 100 gram suiker, bo
terhamstrooisel of 200
gram jam. stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 30 Mei wor
den gebruikt.
De bonnen D-17 Reserve moe
ten uiterlijk op Juni a.s. bij
een detaillist worden ingele
verd. De aflevering zal zo spoe
dig mogelijk plaats vinden.
In verband met het feit, dat
van de D-strook op de KA-, K
B- en KC-kaarten alle bonnen
„Algemeen" zijn aangewezen,
moest voor de aanwijzing van
de bonnen voor zachte zeep ge
bruik gemaakt worden van de
resterende Reserve-bonnen, ter
wijl de niet gebruikte melkbon
ditmaal is geldig verklaard voor
één eL
Ter tegemoetkoming aan de
handelaren kan echter worden
toegestaan, dat de bonnen voor
zachte zeep niet op afzonderlijke
opplakvellen worden geplakt;
hetzelfde geldt eveneens voor
de handelaren in eieren t.a.v.
de bonnen D-02, D04, D-06 melk
en D-17 Algemeen voor één cl.
te Montlucon hebben besloten een
langzaamaanstaking te beginnen.
- Admiraal Thierry d'Argenlieu, de
voormalige Franse Hoge Commis
saris in Indochina, is benoemd tot
Inspecteur-Generaal van de Fran
se vlootstrijdkrachten en tot Vfcw
President van de Opperste Mari-
neraad.
- De Griekse verzetslieden hebben
geconcentreerde aanvallen ingezet
tegen verschillende steden en dor
pen in Macedonië.
- Te Richsquare in Noord-Carolina
zijn zeven blanken gearresteerd on
der beschuldiging van mensenroof,
in verband met het uit de gevan
genis halen van een neger. God-
win Bush, die men klaarblijkelijk
had willen lynchen.
De Sowjet-Unie wil grote passa
giers- en vrachtschepen in dienst
stellen op de Pool-zeeën, aldus
meldt Tass.
HOEWEL wij nog altjjd over slechts weinig gegevens be
schikken, kunnen wij, geloof ik, wel vaststellen, dat de Indo
nesische kwestie zich op het ogenblik snel naar een crisis
ontwikkelt. De reis van de ministers Beel en Jonkman schijnt
in zoverre verduidelijking in de situatie te hebben gebracht,
dat men van Nederlandse zijde, meende te moeten overgaan
tot een in ultimatieve termen gestelde nota, aan de Republiek
Het ultimatieve karakter van de nota blijkt het sterkst uit
het vierde punt, waarin wij de'eis lezen van herstel van orde
en recht in geheel Indië, óók in het gebied, waar de Repu
bliek de facto is erkend: Dit klinkt meer dreigend dan be
moedigend.
Nota overhandigd besluit nemen, dat kan beslissen
WIJ moeten ook thans ons nieuws OTer oorloE oE ™de- w?st he' deze
weer grotendeels putten uit de blijk concrete Nederlandse eisen af, dan
baar beter geïnformeerde buiten- kan mt 1 de de onderhan-
landse persbureaus. Zo weet het dingen voor lange ti,d versperd
achten.
Amerikaanse persbureau Ass. Press
te berichten, dat Dinsdag j.1. door
Wij verhelen niet, dat wij ons
dr. van Mook aan Soetan Sjahrir door deze ontwikkeling niet prettig
een nota werd overhandigd, waarin «estemd v°elenj dat °nrUf'l
ons hart. Van de andere kant is het
het definitieve Nederlandse stand-
punt ten aanzien van verschillende echter duidelijk, dat het gesprek
niet ad inflnitum kan worden voort
hangende kwesties in de onderhan
delingen met de Republiek nader
gezet. Daarmede zijn nóch de In-
VrC. Hr donesische-, nóch de Nederlandse
wordt uiteengezet. Deze voorstellen Mo„ _o1
- belangen gediend. Naar verluidt zal
luiden: 1. vorming van een interim- s,.hHr
regering, waarin ook vertegenwoor
digers van de niet Republikeinse
gebieden zijn opgenomen; 2. vast
stelling van een universele valuta;
3. onmiddellijke verscheping van
rijst uit de Republiek naar andere
delen van Indonesië waar hongers
nood heerst of dreigt; 4. vestiging
van we ten orde in geheel Indonesië
een Nederlandse delegatie Sjahrir
naar Djokjakarta vergezellen om
Soekarno en Hatta te overtuigen
van de noodzaak de Nederlandse
voorstellen te aanvaarden. Onder
voor de Republiekeinse gebieden
zo nodig met de hulp van de Ne-tussen zjjn er uit Republikeinse
derlanders; 5. gemeenschappelijke kringen stemmen vernomen, die al-
controle op in- en uitvoer. thans enig optimisme rechtvaardi-
Men kan moeilijk ontkennen, dat gen. Zo zou de republikeinse minls-
deze concrete punten iets aan dui- ter van Defensie Sjarifoedin hebben
delijkheid te wensen overlaten. Zij verklaard: „er is niet veel verschil
vorderen van de leiders der Repu- tussen dit plan en ons eigen plan",
bliek op korte termen een uitspraak Juist op dit ogenblik kan de me<
die beslissend kan ztfn voor de toe- ning van de Republikeinse defensie-
komstige verhouding tussen de Re- minister betekenisvol zjjn.
publiek, de Verenigde Staten van
Indonesië en het Koninkrijk der Ne- Qe yjjf punten
derlanden In zfln nieuwe gedaante. DE verhoudlng van de regering van
Soekarno'-i Republiek tot de rege-
Moeilijke beslissing ringen van de z.g. Malinogebieden
ONGETWIJFELD staat deze het is zeker niet al te best, Soekarno ia
Republikeinse kabinet voor een zeer nog altijd overtuigd voorstander
moeilijke beslissing. Zij moet een van een ongedeelde republiek, die
de gehele archipel moet omvatten.
Aanvaarding van het eerste punt,
het vormen van een gemengde in
terimregering,' die ook vertegen
woordigers van deze Malinogebie
den moet omvatten, betekent voor
de Republiek Indonesia een volle
dig opgeven van het unitaristisch
standpunt. Een besluit, dat men
ongetwijfeld niet gemakkelijk en
slechts met tegenzin zal nemen.
Overigens staat vast, dat deze eis
geheel blijft binnen de grenzen van
het tfccoord van Linggadjati. De
eis van een universele valuta
vloeit voort uit de in punt I ge
noemde eis tot de vorming van een
federale regering. Deze eis zal bij
aanvaarding van deze federale re
geringsvorm, naar onze mening,
minder bezwaren van Republikeinse
zijde uitlokken. Zij zal echter moe
ten worden vervuld om internatio
naal de economische positie van In
donesië erkend te krijgen en om In
donesië zijn plaats te verschaffen
op de wereldmarkt. Het is te ho
pen dat de regering van de Repu
bliek het belang van deze eis zal
inzien.
De Indonesiërs klagen dikwijls,
en ten dele terecht, over de Neder
landse blokkade van de Republi
keinse kusten. Aan de andere kant
staat, dat hun exportembargo naar
andere Indonesische gebieden niet
minder te laken is. Door ruime rijst
verschepingen naar de hongergebie-
den zullen de Republikeinen hun so
lidariteit met geheel Indonesië kun
nen bevestigen.
Hét tere punt in de Nederlandse
eisen is ongetwijfeld de eis tot ves
tiging van gezag en orde, desnoods
met de hulp van de Nederlanders.
De aanvaarding van deze eis zal
voor de jonge Republiek stellig een
bittere pil betekenen. Het Is begrij
pelijk, dat juist ten aanzien van dit
punt bij de Republiek veel wantrou
wen zal heersen. Wantrouwen, dat
gezien de actie van Gerbrandy c.s.,
niet geheel onverklaarbaar is.
Wij gaan dagen van historische
betekenis tegemoet. Wij mogen
slechts hopen, dat in Djokja, Ba
tavia en Den Haag voldoende goede
wil, gepaard aan realiteitsbesef
heerst, om de tegenstellingen tot
een juiste- en vreedzame oplossing
te brengen.
DEWI
Te Washington werd Woensdag door de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken Marshall en de Ne
derlandse ambassadeur Loudon een overeenkomst ge
tekend, waarin de schulden en vorderingen, die gedu
rende de oorlog en onmiddellijk daarna zijn ontstaan,
definitief worden geregeld.
De Amerikaanse hulpverlening beliep een bedrag van
330 millioen dollar. Tengevolge van de welwillende
houding van de Amerikanen is dit bedrag thans terug
gebracht tot 67% millioen dollar..Het grootste deel van
|de schuld is Nederland dus kwijtgescholden. Het reste-
rende bedrag1 kan op zeer voordelige voorwaarden
JLIEFTINCK worden voldaan, n.1. over een periode van 30 jaar te
beginnen in 1951.
In een radiorede heeft minister Lieftinck de dank van 't Nederlandse volk
voor deze edelmoedige regeling aan het Amerikaanse volk en de Ameri
kaanse regering overgebracht.
Comm. Gen. terug
De leden van de Comm. Generaal, de
Heren Schermerhorn en v. Pol zijn
Woensdagnamiddag per vliegtuig op
Schiphol aangekomen. Ter begroe
ting waren o.m. aanwezig de Heren
Logeman, Kiveron, Vorrink, Goed
hart en van de Goes van Naters. De
Heer Schermerhorn merkte op, dat
de berichten van buitenlandse pers-
bureaux over de aan de Indonesiërs
overhandigde nota maar ten dele
juist waren. De eis tot instelling van
een federale regering berust inder
daad op waarheid.
Handel Russische zóne
Naar wij van betrouwbare zijde
vernemen hebben de onderhandelin
gen tussen Nederland en de Russi
sche zóne van Duitsland geleid tot
de parafering van een handelsover
eenkomst, die 1 Juni van kracht zal
worden. Nederland zal o.a. superfos
faat en haring leveren, waarvoor wij
o.a. kali terug zullen ontvangen.
Havenstaking ten einde
Na een bijeenkomst van de sta
kende havenarbeiders te Rotterdam
werd op advies van het EVC-bestuur
besloten het werk te hervatten. De
voorzitter de Heer v. d. Berg deel
de mede, dat er nog wel andere mid
delen zijn om het doel van de EVC
t^ bereiken. Reeds eerder was uit de
vergadering de suggestie naar voren
gekomen, een langzaam-aan-actie té
ontketenen. De reders hadden te
kennen gegeven, dat de arbeiders, die
het werk hervatten weer in het be
zit zouden worden gesteld van hun
havenboekje.
Herstel wegen Noord-
Holland
Gedurende de bezettingstijd was
het door schaarste q,an materialen
bijna onmogelijk geworden aan een
goed onderhoud der wegen de hand-
te houden. Bovendien zijn door veel
vuldig verkeer met zware militaire
wagens de wegen zwaar op de proef
gesteld. De rijwielpaden zijn op vele
plaatsen ernstig beschadigd, vooral
door de schuilplaatsen tegen lucht-
gevaar.
Na de bevrijding heeft de Prov.
Waterstaat terstond de verbetering
der wegen ter hand genomen, maar
het blijkt noodzakelijk op vele plaat
sen bijzondere voorzieningen te tref
fen. Door de Prov. Waterstaat is
een overzicht samengesteld met de
begroting van de werken, die
voor zover de materiaalpositie dit
toelaat in 1947 zouden moeten
worden uitgevoerd. Het bedrag van
de begroting beloopt zowel voor de
voorzieningen aan de rijbanen als
voor de voorzieningen aan de rijwiel
paden ieder rond 600.000 gulden, zo
dat in totaal 1.200.000 gulden nodig
is.
Dit bedrag wordt thans door Ge-
duputeerde Staten aan de Provin
ciale Staten gevraagd. Er zal een
geldlening voor gesloten worden, %f
te lossen in vijf jaar.
Over Indonesië
Een Nederlandse militaire woord
voerder heeft, om ongeregeldheden
tussen de Republiek on de Pasoendan
te voorkomen .verklaard, dat op
verscheidene punten, waar moeilijk
heden te verwachten zijn, Nederland
se wachten zijn geplaatst Er zijn op
24 Mei posten geplaatst bij het
krachtstation te Depok, op 25 Mei
bij de onderneming Kaumpandak en
op diezelfde dag ook bij verschillen
de spoorwegstations. De maatrege
len zijn slechts genomen, hangende
verdere beslissingen van de regering
te Batavia
Een Madoerees, die kortgeleden
van Madocra naar Soerabaja is
overgestoken en zich aldaar In krin
gen bewogen heeft van de door de
Madoerezen onlangs opgerichte ver
eniging tot afscheiding van de Repu
bliek, Is gisteren door dr. van Mook
ontvangen.
Het moderamen der Generale Sy
node der Ned. Herv. Kerk heeft aan
de predikanten verzocht om in de
Godsdienstoefeningen van Zondag 1
Juni a.s. in het bijzonder in de voor
bede aandacht te willen geven aan
Indonesië in verband met de moei
lijke situatie, waarin deze gebieds
delen verkeren.
Het toneelgezelschap Comedla zal
op 6 Juni a.s. per Skymaster naar
Indonesië vertrekken.
Te Utrecht is de constituerende ver
gadering gehouden van de sticht-
ting „Protestants Interkerkelijk
Thuisfront".
Van 23 tot 28 Juni a.s. zal in Bra
bant een rattenbestrijdingsweek
worden gehouden.
In Twente zal deze zomer een
proef worden genomen met een
„regenkanon", waarmede kunstma
tig regen kan worden opgewekt.
Drie van de vier onderzese tele
foonkabels van ons land naar En
geland zijn thans weer aangesloten
In het erecomité voor de Czaar
Peterfeesten te Zaandam van 18 tot
24 Augustus hebben o.a. zitting ge
nomen de Sowjet-Ambassadeur en
de Minister van Buitenlandse Za
ken.
Te Amsterdam werd een interna
tionaal psycho-analistisch congres
gehouden.
Prins Bernhard kreeg per vlieg
tuig als geschenk van een Deense
kaashandelaar een kistje Deense
kaas toegezonden.
Door de Koningin is gratie ver
leend aan de tot de doodstraf ver
oordeelde P. M. C. A. America.
Woensdag is de twaalfde Neder
landse volkstelling begonnen.
Het weer vandaag
ZEER WARM
Overdag over het algemeen zonnig
weer met temperatuur oplopend tot
zeer hoge waarden. In de namiddag
kans op enkele verspreide onweers
buien, voornamelijk in het Zuiden
van het land. Meest matige wind tus
sen Oost en Zuid-
