Het naoorlogs Fjordenland
Buitenland
Nieuwe regering in Hongarije
Hindoestan en Pakistan dominions
Binnenland!
Veesmokkelaars in Limburg
Warmste dag van het jaar
KORT maar krachtig
Buitenland
4e Jaargang No. 946
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 l.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
mnaïdei*
Maandag 2 Juni 1947
Directeur:
TH. W. REYNDERfi
Hoofdredacteur:
O. B. DB WINTER
DAGBLAD VOO» ALKMAAR EN OMGEVINQ
Internationale brigade naar Griekenland
Gedurende het weekend heeft men in Hongarije gewerkt. Een kabinet
trad af en met bekwame spoed is er een nieuw gevormd. De 64-jarige
minister van oorlog, Lajos Dinnyes is er in geslaagd zonder radicale
veranderingen in de verhoudingen te brengen een regering samen te stel
len enkele uren nadat de president der republiek hem daartoe de op
dracht had gegeven. Lajos Dinnyes is evenals zjjn voorganger Nagy,
lid van de boerenpartij. Hij stond reeds voor de oorlog bekend om zjjn
moedige verdediging der democratische beginselen in het reactionnaire
Hongaarse parlement. Nagy heeft zich ondertussen telefonisch met Bu-
dapest in verbinding gesteld en verklaard dat hy het premierschap
vrijwillig zal neerleggen, wanneer de Hongaarse autoriteiten zjjn zoon
tje naar Zwitserland zullen laten reizen. Het voorstel is aangenomen.
Lord Mountbatten, de onderkoning
van Voor-Indië, zal heden met goed
keuring van het Britse kabinet, aan
de Indische leiders de dominion sta
tus aanbieden voor Hindoestan en
Pakistan en tevens het houden van
nieuwe verkiezingen in de provincie
aan de Noord-Westeiyke grens om
te bepalen of dit gebied tot Pakistan
zal behoren. Deze beide delen van
Voor Indië zullen vrg zijn van in
menging of controle van de zijde der
Britse regering. Zij zullen echter de
eed van trouw moeten afleggen aan
de Kroon. Naar verluidt hebben
reeds enige hooggeplaatste leiders
der congres partij het voorstel aan
vaard. Alle bevoegdheden van de
enderkoning zullen dan onmiddellijk
worden opgeheven en hij zal slechts
fungeren als gouverneur-generaal
van de beide Indiën.
Oude regeringen verdwijnen, nieu
we komen opdagen in vele Europese
landen. Maar ook tegen de nieuwe
regeringen blijkt verzet te bestaan.
Nauwelijks 's de Italiaanse regering
haar werkzaamheden begonnen of
van socialistische zijde wordt reeds
de oppositie geproclameerd. In een
manifest heeft deze partij zich ge
richt tot alle democratische krach
ten, met inbegrip van de katholieken,
om in verzet te treden tegen het
nieuwe kabinet. Het manifest ver
klaart, dat door het uitsluiten van
de partijen der arbeidersklasse het
land gestort is in een politiek avon
tuur. dat duistere precedenten heeft
in de recente geschiedenis van an
dere volken.
Ongelukken
Reeds 27 do'den zgn te betreuren
als gevolg van een tornado in Ar-
kansas. Onder de doden bevinden
zich minstens 11 negers. Ook ten
gevolge van het neerstorten van
vliegtuigen vielen er in dit weekend
weer slachtoffers. In Canada veron
gelukte een watervliegtuig, dat in de
St. Laurens neerkwam. Volgens een
ooggetuige raakte het vliegtuig de
toppen van de bomen. Drie personen
kwamen om het leven. Bij Frejus,
er "ge kilometers ten Westen van Can-
nes in Frankrijk is een tweemotorige
,Bloch" neergekomen. Drie leden der
bemanning kwamen om.
Communistische, anarchistische en
internationale avonturiers uit Frank
rijk België, Spanje en Portugal zijn
bezig zich tot een internationale
brigade te verenigen in dc Joegosla
vische haven Spalato om hulp te
verlenen aan de guerilla strijdkrach
ten in Griekenland. De werving voor
deze brigade zou georganiseerd zijn
door een Frans communist en be
gonnen zijn in Zuid-Frankrijk. De
Griekse regering verklaart dat zij
niet zozeer bevreesd is voor deze in
ternationale brigade maar wel, dat
vele Albaniërs, Joego-Slaven en Bul
garen onder de dekmantel der bri
gade zullen trachten naar Grieken
land te komen om aan de zijde der
guarilla strijders aan de gevechten
deel te nemen. Ook in Zuid-Italië, zo
meldt een Amerikaanse bron, is de
werving voor de internationale bri
gade reeds enkele weken aan de gang
Frankrijk contra Egypte
De Franse regering heeft geen
toestemming gegeven aan een Egyp-
tisch vrachtschip, de Emira Fawzia,
om de haven van Tunis binnen te
lopen. Het schip heeft een geschenk-
zending levensmiddelen aan boord.
De rede van deze weigering is dat
de Egyptische pers een heftige cam
pagne heeft gevoerd tegen het beleid
der Franse regering in Marokko,
waarby werd verklaard, dat de Fran
sen de Marokkanen lieten verhon
geren. Het schip ligt nu voor de Tu-
nische kust in afwachting van nadere
instructies van de Egyptische rege
ring.
De onderhandelingen tussen Lewis
er.de ««enaren der Amerikaanse
mijnen dreigen totaal vast te lopen.
De eigenaren hebben n.1. de eis van
John Lewis om een loonsverhoging
van 35 ct per uur als onredelijk van
de hand gewezen. Wanneer niet per
1 Juli a.s. een overeenkomst bereikt
is zullen waarschijnlijk vier honderd
duizend mijnwerkers in staking gaan.
De eigenaren die de eis verwierpen
vertegenwoordigen 75 procent van
de betrokken industrie. Zij hadden
een tegenvoorstel gedaan van vijftien
cent verhoging per uur.
Dr. Kurt Schumacher, de voorzitter
van de Duitse sociaal-democratische
partij, heeft in een rede te Frank
fort voorgesteld een internationaal
gecontroleerd plebisciet te houden in
de Sowjet zone van Duitsland om
te beslissen of de Duitsers, die daar
thans wonen, willen behoren tot de
Oostelijke of de Westelijke zones.
Noch de Russen noch de Amerikanen
of Engelsen hebben tot nu toe op
deze rede gereageerd. Men meent
echter te weten, dat het voorstel van
Schumacher niet overwogen zal wor
den.
In de A.K.U. kunstzijdefabrieken in het door de oorlog zo zwaar geteis
terde Arnhem tracht men de productiviteit in deze voor ons land zo be
langrijke industrie met alle middelen op te voeren. Een arbeider (grof-
leler) aan het werk in de proefsplnnerjj.
U/JjCayen.
De „Haagse Post" is reeds jaren
het blad van alles wat zich in en
buiten Den Haag van „standing"
acht. Dat gevoel van standing open
baart zich dan vanzelfsprekend in
een reactionnaire gezindheid en een
afwgzen van alles wat vooruitstre
vend is. In dit Haagse weekblad, dat
tijdens de Duitse bezetting rustig ver
der verscheen, al kon het enige moed
niet worden ontzegd, geeft een
Spaanse correspondent de volgende
anti-democratische ontboezeming:
De grote meerderheid der Span
jaarden voelt hoe langer hoe min
der voor een nieuw democratisch
experiment, dat in Latijnse landen
bijna altjjd uitloopt op een chaos.
Het voorbeeld van Frankrijk en
Italië is dan ook niet aanlokkelijk.
Men vraagt zich dikwijls af wat nu
eigenlijk een democratie is, vooral
sedert de Russen hebben verklaard
democraten te zijn, terwijl b.v. in
Nederland nog vele dictatoriale ge
woonten zijn blijven voortbestaan.
Zo zei b.v. een Spaans politicus, dat
hij niet begreep hoe het mogelijk
was, dat toen een Nederlands ka
merlid een Minister verzocht, de
banken te verbieden hun mening
over de economische en financiële
toestand van het land ln hun jaar
verslagen te uiten, er geen enkele
van de overige 99 leden daartegen
protesteerde.
En dat durft men te schrijven, ter
wijl nog dagelijks in Spanje demo
cratische vrijheidsstrijders voor het
vuurpeloton sterven. Als het Spanje
van Franco maar een tiende van de
democratische vrijheden van ons
land bezat, zou het reeds een paradijs
zijn vergeleken by de hel die het nu
is. De crltische bankdirecteuren in
ons land bevinden zich wel in fraai
gezelschap!
IN vele opzichten voelen wij Nederlanders ons ver
want aan de volkeren van Scandinavië. Aan de Noren, Zwe
den en Denen. Wij kunnen daarnaast wijzen op eeuwenlange
handelsbetrekkingen, die ook tot culturele beïnvloeding leid
den. Het is echter de diepe zin voor democratie, die misschien
het sterkst spreekt. In practicis bleek de verbondenheid met
de volkeren van Scandinavië heel duidelijk in de moeilijke
tijden van de Duitse bezetting van ons land en de maanden
onmiddellijk daarna, toen de voedselzendingen uit Denemar
ken en vooral uit Zweden voor duizenden redding van de
dood hebben betekend.
betreft, voortvarender geweest, dan
Gerbrandy c.s.
De grootste bedreiging van het
economische leven was een onmid
dellijk na de bevrijding optredende
werkloosheid, tengevolge van een
nijpend tekort aan grondstoffen.
Deze crisis duurde echter slechts
kort Door het krachtig ingrijpen
van de regering kon spoedig ar
beidsgelegenheid worden gescha
pen. Op het ogenblik komt Noor
wegen arbeidskrachten tekort.
Vele zorgen baart ook het herstel
van de vernielde gebieden en de
leeggeplunderde bedrijven. Vooral
Noord-Noorwegen was er slecht
aan toe. Hier zijn vele dorpen ver-
Scandinavië onder tels. De huidige regering ie een awenen Ma&r ec
een plan om in
de Duitsers meorderheidsrjering ^Dle meer- s mMr dan honderddulMnd
GEDURENDE de korte «d van °estemide 74 zeteIs ove; wotdngenU Jouwe^^VeerUendui
de Duise overheersing ln Europa, een v(jttal partijen verdeeld,
ontwikkelde de historie van de drie Ook dfJ Noren hebben zich ln
ver- f
schillende wijze. Het door en
Het land van de fjorden verdedig- h„r(,idin!, van de landsverdediging, index gestegen. Zij bedraagt thans
-v- xa ongeveer 160% van de vooroorlogse
Ook in Noorwegen blijven de lonen
bij de prijzen ten achter. De rege
ring doet echter wat zij kan om de
arbeiders te overtuigen van het on-
zend hulzen zijn er reeds verrezen.
De handelsvloot van zes millioen
Scandinavische land™ zich o"p ver! gehoudenTet"deTe<^- ton 17* ^Mveerd Alle werven
schillende wijze. Het door en door de regering ln Dondense brLz™ om d^
pacifistische Denemark™ deed zelfs baIli hap. Het Initiatief daar- °Pe P^orse posiuevan derde
geen poging de vr.jheid gewapen- ult van Nygaardsvold zelf. „cbled van de
derhand te verdedigen. He gevolg Vasfkoracn te 8taan dat de re- ^te^erT Be
was, dat de Duitsers het land ge- gerlng op T0ikomen legale wijze p „hcepsbouwers leggen hier
ruime tjjd een zekere mate van sou- haar zetel naar Engeland heeft initiatief aan de dag.
vereiniteit lieten, voornameljk om yerpIaatst en stellig gerechtigd veel lnltlatler 88
dit ln hun propaganda als parade- was het vrije NO0rwegen te ver- Loon- en prijsbeheersing
paardje te kunnen gebruiken. Noor- te_enwoordlgen. De critlek op de
wegen werd aangevallen een maand vo°roorlogse handelingen van deze DE regering bepaalt en contro-
voor de Duitsers hun „beschermen- regerlng was vrfl streng, vooral ten leert de prijzen. Deze controle is
de" handen naar ons uitstrekten. opzlcbte van de gebrekkige voor- uiterst streng. Niettemin ls de Prijs-
de zich met mannenmoed. Tenslotte
echter moest het voor de Duitse
overmacht buigen. Koning Haakon
en de socialistische regering Ny-
gaardsvold vertrokken naar Lon-
den. De verrader QuisUng later De positie van Koning Haakon ls gewenste v. arbeidsconflicten op dit
een begrip geworden nam als ongeschokt. De verhouding met de ogf.nbllk, Zq slaagt daar wonder-
zetbaas van Hitier de macht over. socialistische partij is z6 goed, dat w(;] ln
Het derde Scandinaafse land, men spottend wel eens spreekt over voedselsituatie is zeer verbe-
Zweden, zag kans zijn neutraliteit de „Koninklijke socialistische partij en baart gccn Alleen de
tussen de strijdende partijen te Ouislina texticlvoorzienlng ls nog krap, ge-
handhaven. Vele malen scheen die De verrader Vigkun Uwslmg dan
van het huisvestings
zelfstandigheid aan een draadje te DE invloed van Quisling op het probjeem. De Noorse valuta is ge
hangen; tot een gewapende inval Noorse volk was vóór en tijdens de zQnd Een vermogensheffing Ineens
kwam het echter niet. Duitse bezetting uiterst gering. mo^evenals in ons land 3c
Juist omdat de ontwikkel!ngs- iedereen haatte hem. Dat hij en zijn Wap ygj} de gedeeltelijk op
gang in de drie landen van Scan- medewerkers streng zijn gestraft vangen Het systeem van deze hef-
dinavië, over Finland schreven wij wordt door geheel Noorwegen ge- f;ng ig overigens zeer ingewikkeld,
reeds eerder, zoveel punten van billijkt Een honderd van deze ver- wat aanlelding geeft tot onbilliJk-
overeenkomst, met die ln ons land raders zullen worden terechtge- heden
biedt, stellen wij ons voor in de steld. Er is geen Noor, die daarover Natlonalisatie van sleutelbcdriJ-
komende dagen aan ieder dezer lan- zai treuren. yen ig Jn Noorwegen niet populair
den een hoofdartikel te wijden. en wordt maar op bescheiden wtf-
Vandaag beginnen wij met Noor- De economische positie tocgopast. Men zoekt de oplos
wegen. ONMIDDELLIJK na do bevrij- sing veeleer ln een strenge over-
De politieke toestand dIng was de economische positie beidscontrole op het industriële- en
REEDS voor de oorlog bezat Van Noorwegen zeer ernstig. Even- economische leven.
Noorwegen een socialistisch bewindals in ons land hadden de Duitsers Alles bij elkaar gaat het herstel
Het toenmalige kabinet van Ny- weggesleept, wat zij konden. Ge- jn Noorwegen zeer voorspoedig,
gaardsvold was evenwel een min- lukkig kon het land spoedig putten Het land gaat met rasse schreden
derheidsregering. Het steunde op uit hetgeen de Londensc regering een tijdperk van nieuwe welvaart
zeventig van de 150 parlementsze- had aangekocht Zij was, wat dit tegemoet DEWL
Referendum onder de haringvissers
F\e reders der Ned. vissersvloot aan de Nrd.oostkust van Schotland hebben
in verband met de marktprijzen van de nieuwe haring dezer dagen een
referendum gehouden. De schippers maakten zich reeds enige tijd bezorgd
over de thans geldende haringprijzen, die voortdurend dalen. De consu
mentenprijs ligt ongeveer 300 procent hoger dan de marktprijs van het
aangevoerde zeebanket De visschers hebben thans besloten een radiotele
gram naar de minister van landbonw, voedselvoorziening- en visserij, do
heer S. L. Mansholt te zenden, mits alle vissers zich met de inhoud ac-
coord verklaren. Het telegram luidt als volgt: „Excellentie. De gezamen
lijke schippers van de Nederlandse haringvloot, overwegende dat de markt
prezen van de haring onrustbarend dalen, zUn van oordeel, dat daardoor
de verdiensten der vissers aanmerkelijk dalen. Zjj zijn verder van oordeel
dat het verschil tussen de marktprijs van de aangevoerde haring en do
consumentenprijs huns inziens te groot is." De vissers wijzen er tenslotte
op, dat het vaststellen van een minimumprijs van de aangevoerde h*-'-»*
aanbeveling verdient en wensen die op 40.— per kantje voor groene ha
ring en 37,voor zoute haring vastgesteld te zien.
Door middel van een radiografisch gehouden stemming heeft verreweg het
grootste deel der schippers zich metde inhoud van het telegram accoord
verklaard.
De Zuidafrikaanse regering heeft
thans schepen beschikbaar gesteld
voor het vervoeren van Nederlandse
emigranten naar Zuid-Afrika. De
Union Castle Mail Steamship Co Ltd.
heeft voor dit doel de „Carnavon
Castle" en de „Warwick Castle" aan
Zuid Afrika afgestaan. Een en ander
is het resultaat van uitvoerige bespre
kingen tussen de Zuid-Afrikaanse re
gering en de Nederlandse Bank.
In midden Limburg is een dezer
dagen een smokkelaarsbende gear
resteerd die er zich op toelegde vee
naar België te smokkelen. Het staat
vast dat door hen veertig koelen en
vijf en twintig paarden van Neder
land naar onze Zuiderburen werden
getransporteerd. Onder de aangehou
denen bevinden zich vele zeer ver
dienstelijke illegalen, zelfs houders
van de gouden palm der Freedom
Medal. De verdachten werden te Roer
mond opgesloten, maar zijn reeds
weer op vrije voeten gesteld.
Zondag was de warmste dag van 't
jaar. Vooral in Eindhoven en Twen-
the steeg de temperatuur hoog en
wel tot 32 graden Celsius. Een veer
tig jarig record is gesneuveld. De
Bilt registreerde nl. in de nacht van
Zaterdag op Zondag een minimum
temperatuur van 17 graden, welke ho
ger was dan in de laatste veertig jaar
was voorgekomen. Vooral In het mid
den van ons land heeft de hoge tem
peratuur tot onweders geleidt. De
Bilt registreerde in de Bilt zelf een
zwaar onweer plus hagelbui, waarbij
de neerslag 2 cm bedroeg.
Sjah
inr
Soetan Sjahrir heeft in een inter-
vieuw met het Republikeinse persbu-
teau Ankara o.m. het volgende mede
gedeeld; de Nederlanders hebben tn
de nota, die aan de Indonesische re
gering is aangeboden meningen vast
gelegd, die na de ondertekening van
Linggadjati zijn gevormd, zowel op fi
nancieel en economisch terrein als
wat de kwestie van samenwerking bij
het stichten van de Verenigde Sta
ten van Indonesië betreft.
Restauratie van 17e ceuwse West-
Friese boederiJ. Te Westerblokker
wordt een boerderU gerestaureerd,
welke een der laatste uit de 17de
eeuw in West-Friesland Is. De voor-
en achtergevel z\jn van rode bak
steen, de z\jkantcn zjjn van hout. De
voordeur ls rijk gesneden met een
voorstelling van de barmhartige Sa
maritaan en draagt het jaartal 1659.
Volgens oude traditie wordt deze In
gang alleen gebruikt by huweiyk en
begrafenis. De deur is lichtblauw ge
schilderd ter wering van „boze gees
ten."
De opgravers van het Hjk van
Mussolini zijn veroordeeld tot ver
banning voor een jaar.
Dertig Franse collaborateurs in
de gevangenis te Fresne zijn een
hongerstaking begonnen. Reden on
bekend.
Gibraltar, Oran en Tanger zyn
de trefpunten voor het vervoer van
wapenen bestemd voor de Joden in
Palestina, aldus de Sunday Times.
In Engeland zyn experts van me
ning, dat het vervaardigen van vlieg
tuigen geheel van plastic, mogelijk
is.
De Engelse premier, Attlee, zal
vermoedelijk binnenkort een bezoek
aan Amerika brengen.
In Venezuela is een militair vlieg
tuig verongelukt Geen doden alleen
gewonden.
Ook in Siam wil men niet on
derdoen voor Europa. De Siamezen
hebben een nieuwe regering ge
vormd.
Binnenland
De KNAC heeft de minister van
Waterstaat en verkeer verzocht, de
trams op de openbar a weg van rich
tingaanwijzers te voorzien, zoals
dat in België reeds sinds 1938 het
geval ls.
Naar alle waarschgniykheiu /jjn
de wolven, de volgens geruchten op
de Veluwe zouden voorkomen, sleohts
wilde honden, die veel op wolven ge
lijken. Men heeft n.1. zo'n exemplaar
aangetroffen.
Zondag was het de heetste dag
die we tot nu toe in 1947 geha<t
ben. Tallozen trokken naar zee. Voor
do Haarlemse politieagent 8. werd
het een noodlottige dag. Hy verdronk
n.1. tydens het zwemmen te Zand*
voort voor de ogen van zyn vrouw.
Te Rotterda*», ia Zaterdag de laat
ste van Uc ies tinbaggermolens A*
ln Nederland voor de tlnbedrflven ln
Indonesië zyn gebouwd, te water ge*
laten.
De twee jongens van de ln de
nacht van 24 Mei te Groningen ge
boren drieling zyn Zaterdag JJ. over
leden. Ook voor het leven van het
derde kind, en meisje wordt ge
vreesd.
Het weer vandaag
AASHOVDRN VAN HET WARM»
WEEB
Wind teruglopend naar Oosteiykd
richtingen. Voorlopig nog warm weet
Geen nawelag van betekesie-
