DE INVASIE IN NORMANDIË IMontgomery, die het bevel voerde I over alle Invasietroepen Co££ft>AJite, Een jurkje voor Mientje Nieuwe hoop rees in onze harten, maar zware beproevingen stonden ons nog te wachten ÏIER1NNERT ge U nog de zomer van 1944? In de vroege ochtend van de zesde Juni werd het bericht bekendi de landing van de Geallieerden had plaats gevonden In Normandië. Nog diezelfde dag wist leder ook In de meest afgelegen plaatsen van ons vaderland de bijzonderheden. Nieuwe hoop rees er in onze harten. Wc hadden een winter achter de rug, zo verschrikkelijk, dat we niet ge loofden zulk een ellende nogmaals te kunnen doormaken. Honger, koude, ter reur. In het begin van 1D44 werd het aantal politieke gevangenen In ons land op 26.000 geschat. Vreselijk was hun lijden. Een der ergste gevallen van mis handeling speelde zich in Vught af. Daar het de kampcommandant, de Duit ser Qrünewald, bij wijze van strafmaatregel 58 vrouwen In één enge cel zon der ventilatie gedurende een hele nach opsluiten. De andere morgen werd de cel geopend. De aanblik was ontzettend, vele vrouwen waren bewuste, loos, de walm. die uit de cel kwam was weerzinwekkend, de gelaatskleur der- genen, die nog bij bewustzijn waren, was blauwgroen. Elf vrouwen overleef den deze gruwel niet, een aanfal anderen was krankzinnig gewordenEr war. u in die tijd naar schatting 100.000 onderduikers, die zich schuil moes ten houden voor de vijand. Het waren vooral jonge lieden, die door de Duit sers werden gezocht wegens illegale werkzaamheden of die weigerden naar Duits'and getransporteerd te worden. DE TERREUR WAS ONDRAGELIJK TT ET Joodse drama was in die lijd reeds voltrokken. Ook gingen er reeds geruchten, die verhaalden van een welberaamde, koel-berekende mas samoord op tienduizenden. Slechts weinigen konden het gruwelijke gelo ven. Het was niettemin waar. Uit het kamp van Westerbork waren elke Dinsdag de beruchte treinen vertrok ken naar Auschwitz, naar de zoge- r naar- ie „arbeidskampen". Bij aan komst aldaar werden de slachtoffers, mannen, vrouwen en kinderen, in een grote hal binnengelaten, waar „bad meestersrondliepen, die handdoeken er. stukjes zeep uitreikten. De mensen moesten zich naakt uitkleden om ver volgens in een grote ruimte te wor den gedreven, waar op de kale mu ren douche-hokjes waren geschilderd. Waren allen binnen dan werd de toe gang hermetisch afgesloten en door kokers werd gas binnengelaten. Bin nen enkele minuten waren, allen be wusteloos en na een kwartier leefde ei geen enkele meer. Zo werden in Auschwitz meer dan 100.000 Neder landse Joden koelbloedig en metho- diyc'i afgemaakt. j Vissen De man, die aan de slootkant t stond te fissen, behoorde stellig tot het gilde der echte amateur- hengelaars. De spullen, die hij voor het verschalken van een Yüsje bij zich had, voldeden niet v aan ds eisen van de huidige, ge- pcrfectionneerde hengelsport.' Als J h;gel gebruikte hij een soort gordijnroe met verschillende fa- bricagefouten, ^ijn snoer bestond uit een touw, dat betere dagen moest hebben gekend, terwijl een kurk van een azijnfles dienst deed als dobber. Alleen het net 4 was eerste klas en bewees, dat de man optimistisch was. De man t zelf was op z?n Zondags, boord om en hoed op. t' Deze Zondagsvisser kreeg ik j tijdens een fietstochtje in de ga- ten en. aangezien ik dolgraag iemand zie vissen, stapte ik af. Ik stelde de vraag, die aan een, visserman reeds duizenden ma len is gesteld: „Bijten ze nog een beetje?'' Dë man lichtte beleefd zijn hoed en zei: „Pardon?" Net toen ik m'n vraag zou herhalen kwam er een motorbootje voor bij, dat het water danig in be weging br„:ht. Het dobbertje danste lustig op en neer en het Zondagse pak haalde met een ruk op. Er zat natuurlijk niets aan de haak, want de man had zeer beslist geen beet gehad, al leen de golfslag had zijn dobber in beweging gebracht. Toch moest er voor die tijd wel een vis aan de haak gezogen hebben, want er zat geen wurm meer aan. Tot mijn stomme verwondering gooide de man zijn touw weer in het water zonder er een nieuwe wurm aan te doen. Toen ik hem hierop attent maakte, keek hij mij verwijtend aan. „Ziet U mij voor zo'n dierenbeul aan?", zei hij. „Meneer aan deze haak heeft nog nooit een wurm gezeten en er komt er ook niet één aan. In de eerste plaats vind ik dat ver schrikkelijk voor de wurm ln kwestie en tweedens is dat zeer misleidend voor de vissen. Dat stuit mij tegen de borst; ik strijd liever met open vizier". Ik voelde, dat mij hier slechts een eerbiedig zwijgen paste. Ik stapte weer op en toen ik nog eens omkeek zag ik de idealist ingespannen langs zijn gordijn roe naar zijn kurk turen. Het leefnet keek hem door zijn ma zen verwijtend en hongerig aan. Criticaster Tot in het ondragelijke was de ter reur der Duitse onderdrukkers ven* scherpt. Elke dag werden er doodvon nissen voltrokken en werden de na men der gevallenen bekend gemaakt, Duitsland werd in die dagen onder worpen aan bombardementen van hui* veringwekkende omvang. Het moest: de macht van de onderdrukkers moest gebroken worden. Maar met angjt dachten we aan onze eigen mensen in Duitsland: driehonderdduizend Neder landers waren naar Duitsland gezoiv- den als arbeidsvee. In 220 „Arbeits- lager" leefden ze in ontbering, vuil en verbittering. De bankbiljetten-cir culatie beliep in die dagen niet min der dan vier milliard. We waren rijk aan geld, gemiddeld beschikten we, per hoofd der bevolking, over een be drag van 450 gulden aan contanten. Maar men kon er niet veel voor ko pen. Een vijfde deel der schoolkinde ren in de steden liep zonder onder goed. De misdadigheid was naar schatting vervijfvoudigd, maar met nauwkeurige cijfers kon ze niet wor den weergegeven. De meeste diefstallen en andere misdrijven werden immers niet eens aangegeven. Het was een goede tijd voor collaborateurs, bunkerbouwers, speculanten en andere misdadigers. Wanneer komt de invasie Ons hele volk leefde in hoop en vrees voor de invasie. De Duitsers zetten grote gebieden onder wa ter. In West-Zeeuwsch-Vlaande - ren, op Walcheren en Tholen, op Schouwen, Dulyeland en Goeree- Overflakkee moesten duizenden hun huizen ontruimen. Uit de kustgebieden werden de bewoners verdreven: 200.000 Nederlanders werden uit hun woningen verjaagd, hun inboedels werden veelal als „Liebesgabe" door de moffen naar Duitsland gezonden. De Duitsers leefden even als wij In grote span ning. Ze Reten in de steden de vluchtheuvels verwijderen opdat bi] nacht hun transporten door niets werden belemmerd. Ook lie ten ze allerwege versterkingen aan leggen, waaraan duizenden Neder landers gedwongen moesten mee werken. Anderen deden het 'voor geld. Temidden van deze zenuwachtige spanning kwam toeri in de „Haagsche Post" een geïnspireerd" artikel, waar- In werd gezegd, dat de Duitsers bij een komende invasie er toe zouden overgaan „de dijkea door te steken of in de lucht te laten vliegen en de slui zen open te zetten". Ze zouden zich daarbij niets aantrekken van het feit, dat hele steden onder water zouden komen te staan. Natuurlijk zouden de geallieerden van hun kant ook niet aarzelen om de verbindingswegen te bombarderen en de wegen onklaar te maken. De fantasie zou te kort schie ten om zich de rampen voor te stel len: „Mensen verdrinken bij duizenden, steden zijn afgesloten van Iedere aan voer, ziektes breken uit, wilde opeen hopingen van vluchtende mensen ver sperren ieder verkeer. Uitwijken naar hoger gelegen gebieden? Hoe? De we gen, die niet vernield zijn, worden natuurlijk uitsluitend voor militaire transporten gebruikt. Ieder ander ge bruik zal niet anders daft met geweld verhinderd worden. Er is geen pen, die deze ellende kan beschrijven Zo was de situatie aan de voor avond van de invasie. Herinnert ge het nog? Het is nog maar drie jaar geleden. Wat we doormaak ten kunnen we zelf niet meer pei len. Er zijn honderdduizenden fei ten. Ze zijn geboekstaafd met alle bijzonderheden, cijfers en gege vens. Hier deden we maar een vluchtige greep. Nochtans is het hier opgesomde voldoende om ons het moment weer In de gedachte te roepen, toen ons hart opsprong en onze borst zich uitzette in vreugdevolle verwachtingen, met vrees vermengd. Nog dikwijls zou den onze harten samenkrimpen van smart en pijn. Toen echter, op de 6de Juni 1944, stonden we even, duizelend en met gesloten ogen, sta. Zon het waar zijn? Hét was waar, maar de bijzonderhe den zonden we later pas kunnen Over de eigenlijke invasie en de gevolgen in het volgende artikel. Goede fruitoogst in het vooruitzicht Prijzen kunnen redelijk zijn Onvoorziene omstandigheden van storm, hagelbuien e^L voorbehouden, zijn de voorwaarden aanwezig om een goede oogst van zacht èn hard fruit te verwachten. Wanneer er een ruim aanbod van fruit aan de markt is, moet de prijs qp een redelijk niveau gehouden kunnen worden. Ook zal een vrije Import van kersen uit België tot een groter aan bod lelden. Het vorig jaar waren de fruitprljzen ln het begin van het sei zoen buitensporig hoog, zodat de Minis ter van Landbouw, Visserij en Voedsel voorziening zich genoodzaakt zag maxi mumprijzen vast te stellen. Naar het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening mede deelt, zal het verloop nauwlettend wor den gevolgd. De bij de handel ln fruit betrokkenen met name de kopers en verkopers van fruit op stam dienen er thans reeds terdege rekening mede te houden, dat hoge prijzen niet zullen worden toegelaten. Indien zulks nodig mocht blijken zal de Regering er on middellijk toe overgaan maximumprij zen vast te stellen. Verplichte wollevering Namens de directeur van het Rijks bureau voor Textiel leggen de Provin ciale Voedselcommissarissen de scha penhouders voor 1947 een aanslag voor de verplichte wollevering op op basis van het aantal overjarige schapen (ge boren ln 1946 of eerder), die bij de in ventarisatie van Mei 1947 op de bedrij ven aanwezig waren. Deze leverlngs- pllcht zal niet alleen gelden voor in landse scheerwol, afkomstig uit de pro ductie 1947, doch tevens voor alle wol, welke zich uit andere productiejaren nog in het bezit van schapenhouders bevindt. Het tijdstip en de plaats van de levering zal de Nederlandse Wolfe deratie, die met de Inneming is belast, nader bekend maken. Wanneer door ziekte, woluitval e.d. geen normale wolvacht geleverd kan worden, dienen de schapenhouders daarvan vóór 10 Juni 1947 bij hun P.B. H. aangifte te doen. Is een dergelijke aangifte niet gedaan, dan wordt aan genomen, dat de schapenhouders nor male vliezen kunnen afleveren Aangenomen wordt, dat schapen, die na het tijdstip, waarop de telling plaats had. zijn afgeleverd, ln nood geslacht of gestorven, zonder de wol van het be drijf zijn afgevoerd, zodat ln deze ge vallen geen ontheffing van de aanslag wordt verleend. Aan de schapenhouders, die volledig aan hun leveringspllcht hebben vol daan zal als premla volgens een nader bekend ta maken regeling, een bepaald gedeelte der opbrengst ln textielgoede- ren worden teruggeleverd. HERRIE BIJ HET WITTE KRUIS TE JISP Secretaris kreeg klap op achterhooid qP de anders xo rustige verga dering van Het Witte Kruis te Jiap, is het op 18 Maart nog al ru moerig toegegaan. Be 41-Jarige bakker O. H., die al 10 jaar maga zijnmeester is geweest, wond zich daarbij zo op, dat hfj ln zfjn woede naar de bestuurstafel ging, op de secretaris A. Kwadjjk toeliep es hem pardoes een klap op het ach terhoofd gaf, die zo aankwam, dat Kwadfjk er duizelig van werd. Deze mishandeling maakte, dat bak. ker O. H. Vrfldag voor de heren moest komen. Het bleek dat deze verdachte als magazijnmeester is belast met de afgifte van verbandmiddelen. Hfj hield daarvan, naar zijn eigen getuige nis, geen administratie maar deed het geld in een potje, waaruit de pen- ningmeester van tjjd tot tfjd geld haalde en dan nog geld er in overliet. Het was een kwestie van vertrouwen. Jarenlang was het zo geweest en nie mand had er aanmerking op gemaakt, betoogde verdachte. Aan lxet einde van do vergadering gebeurde het in cident. De heer Kwadtfk had er op aangedrongen, dat er voortaan admi nistratie zou worden gehouden en had het beleid van H op nog al heftige wyz© bestreden. Dit moest Kwadflk er kennen. Volgens verdachte had Kwa djjk geïnsinuoerd dat de magazijn meester gold in zfy'n zak had gestoken. Dat was verdachte te veel geweest. In een oogwenk was hy bij de be stuurstafel in zyn grote verontwaar diging. De klap volgde, die raak is geweest. Verdachte zei nog dat te voren de vergadering een motie van vertrouwen in hem hhd aangenomen. Het O.M. oordeelde, dat het zeer be treurenswaardig is, dat het in een vergadering van Het Witte Kruis tot handtastelijkheden is gekomen. Het vorderde ƒ10 boete of 6 dagen. De Politiorohcer legde op ƒ0 of 2 dagen. De straf voor de daad van onbezonnen heid viel dus nog al mede. Dunne stof, gebloemd of effen, is bij uitstek geschikt om er een jurkje voor de kinderen van te maken, speciaal voor Zon- en feestdagen. Er zit „lijn" in het hierbij" afgebeelde modelletje. Heeft U effen stof? In dat geval verdient het aanbeveling de taille met een felle kleur te smocken, omdat daardoor een fleurig beeld ontstaat. Door ook de knopen van deze tint te laten slaan zal onze spruit stellig bijzonder Ingenomen zijn met het jurkje. Wie er de voorkeur aan geeft het jurkje van gebloemde stof te vervaardigen, zal er goed aan doen het kraagje en de knopen in een effen kleur te verwerken. Van het model P.A. 2108 kan men een „Péa"-knlppatroon bij onze kantoren en de bekende adressen bestellen. Duidelijk naam, adres en leef tijd opgeven. P.A. 2108 is voor de volgende leeftijden te bestellen 6 jaar (bo\vuwijdte 70, taillewijdte 62 cm.). 8 jaar (bovenwijdte 74, taille wijdte 64 cm.). 10 jaar (bovenwijdte 78, taillewijdte 66 cm.). LAND VAN ZON EN VOORSPOED J Zes hoogconjuncturen in nauwelijks honderd jaar schone Californië, land der onbegrensde mogelijk heden, heeft sedert honderd jaar zes „booms" (hoogconjucturen) gehad, die op de ontwikkeling der wereld van beslissende in vloed waren. Deze booms waren: 1 Goud, 2 Landerijen, 3 Spoor wegen, 4 Petroleum, 5 Film en 6 vliegtuigen. Boom 5 is nog aan de gang, en boom 6 (de vliegtuigen), is pas begonnen. In 1849 .werd in de. vruchtbare dalen van de Sacramento, op de lan derijen van de Zwitser Sutton, op een tarweveld, het eerste goud ge vonden, dat de grootste goldrush al ler tijden zou inleiden. De pioniers, die na deze ontdekking naar het verre Westen trokken, uit New York Boston, Baltimore, New Orleans, en uit Europa, hebben niet alleen goud ontdekt en gedolven, maar ook Ca- Tweo Italianen, dio betrokken wa ren bij het opgraven van Mussolini's lijk, zijn veroordeeld tot ver banning voor een jaar. In 1918 telde België 78.509 oorlogsinvaliden, aan 't einde van deze oorlog is dit aantal 17.842. Ior- land gaat ook al naar uranium zoeken. Dertig Franse collaborateurs zfln in de gevangenis van Fresncs een hon gerstaking begonnen. De Amerika- non zijn zo bang, dat hot atoomgeheim openbaar zal worden, dat z(j bezwaar maken tegen een trein-tentoonstolling, die deze materie behandelt en die in Engeland zon worden gebonden. De marine-onderzcedienst wordt van Rot terdam naar Den Helder overgebracht. Wederom is een complot voesmok- kelaars gearresteerd. VJjf man brach ten 40 koeien en 20 paarden naar BeL gi3. Onder de gearresteerden bevindon zich zeer verdienstelijke oud-illegalen, zelfs houders van de onden Palm dor Freedom medal. 9 Juni wordt een speciale K.L.M.-vlucht naar Moskon gomaakt. Een 81-jarige Haarlemse politie-agent verdronk gisteren b(j Zandvoort in zee. sj< Het m.s. „Lim burg" arriveert met 9350 ton copra, tor waarde van 6 millioen gulden. Do KNAC. heeft de gemeente Am sterdam verzocht £e toegangswegen te verbreden en te verboteren. 't-Wordt tijd. jjt In Arkansas zijn 19 negers door een tornado gedood. Beide jongens van de drieling, die verleden week te Groningen geboren word, zyn overlo- don. Do toestand van het meisje is van dien aard, dat men het ergste vreest. Er zouden wolven rondlo pen op de Noord-Yeluwe. Een jacht leverde een verwilderde bond op, die veel op oen wolf geleek- Een enor me brand verwoestte hedennacht de dancing „Huize Astoria" te Gronin gen. jj« Op 8uikorbietenvelden in Bol- gië strijken de laatste dagen groto zwermen nimmer geziene vliegen neer. Na de aanval beginnen de jonge plan ten te kwijnen. ïJj Do K.L.M. vliegt sinds Zaterdag 31 Mei twee maal por week op Montevideo. In Engeland wil men vliegtuigen van plastic ma ken. Proeven met vlammenwerpora om coloradokevors te vernietigen, zyn in Zeeland mislukt. De kevers kruipen in de grond. Dom zyn die kevers niet. Wie geen woning beeft, kan pro- boren in Zuid-Afrika een Catalina- vliegtuig te kopen. Voor ƒ420 bent U het heertje. s|< De laatste tinbaggcr- molen van de serie van zes, de „Ma- ras", werd Zaterdag in Rotterdam lo water .gelaten. Tot 15 Juni wordt in het Haagse gemeentemuseum een ten toonstelling „De dans in de loop dor tijden" gohoudon. Kledingstukken van Anna Pavlova, Fanny Elsster e.a. zyn to bozichtigen. jje Tydens e^n demon, stratie boven Stockholm verongelukte oen Zweeds straalvliegtuig. s|< De mo gelijkheid om naar Zuid-Afrika te emi- groron is thans voor Nederlanders ge opend. sfc Eind Juni komt dr Willem Mengelberg uit Zwitserland naar Ne derland om zyn gedrag tijdens de Duitse bezetting te verdedigen voor de Centrale Ereraad, die hem voor hot loven het recht heeft ontzegd om in Nederland als dirigcfat op to treden. De vooruitzichten van de Belgische fruitoogst zijn zeer gunstig. Geëxpor teerd zullen kunnen worden: 1000 ton bessen, 4000 ton kersen, 50.000 ton pe ren, 4000 ton pruimen en 25.000 ton appelen. Voornaamste afnemer is En geland. s)c In België staakt het perso neel van trams on autobussen. Het eerste volkstellingsformulier is op het Centraal Bureau voor de Statistiek terugontvangen. Het is van H.M. de Koningin, die het eigenhandig heeft ingovuld. sfc lifornië heroverd, bevolkt en d« twee daaropvolgende hoogconjunci turen geschapen: die in de geweldig ge landerijen, en de ontwikkeling der spoorwegen. Er werden in 1860 landerijen ver kocht, zo groot als heel Nederland^ aan één man, met gedeeltelijk oeri bos van fantastische rijkdom aan hout. Want de mammoetbomen in Oregon bijv., tot 60 meter hoog, le-« verden met één gevelde boom mee* hout, dan hier bij ons 30 eiken van de Veluwe. En de vruchtbaarheid van het ruw bebouwde land was zo onuitputtelijk, dat onze fruitkwei kers ervan zouden watertanden. D« telers hebben in 1930, na de „zwarte Vrijdag", millioenen kg. druiven niet eens geplukt, omdat het het pluk-* loon niet waard was, terwijl nog in 1928 Europa alleen al 216 millioen kisten Californisch fruit gestuurd kreeg, tegen prijzen, zo laag, als wi| wel nooit meer zullen zien. Iedereen kon rozijnen eten, en ijzeren gezondi held daarmee opbouwen, want er zit ijzer ln de Callfornlsche rozijnen (en stapels vitaminen!). Het goud in Californië bracht een ontwikkeling der Industrie In de wes reld, waarvan onze voorouders baal hadden. En toen het hek eenmaal van de dam 'was, kwamen de fan mers voor het maagdelijke land en de Ingenieurs voor de 3000 kilomei ter lange spoorlijnen (die over St« Louis en New Orleans naar Sant* Fó is zelfs 4600 kilometer lang). EN DAN DE PETROLEUM WU behoeven niet te vertelle«% wat de petroleum van Californië tm weeg bracht Het was niet alleen „OU for China's lamps", petroli* voor 420 millioen Chinezen, het wag ook de bron van onze gehele schei* kundige ontwikkeling; van de chm mische industrie, in Amerika, ln Am geland, in Duitsland, in haast «U* landen I Petrolie, dat betekend# mets tertij d 1400 nieuwe materialen, bm tekende auto, diesel, ollescheepsmm toren, ontwikkeling der genee&kum de, der fotografie^ der kranten, de* kleuren, te veel om op te noemen. Nog is de boom in de fllm-indu#« trle aan de gang. Om de twintig Jm ren heeft Californië een nieuw* hoogconjuctuur, en heel de wereld profiteert er van. Niet één gebom bardeerde stad werd zo vlug wee* Opgebouwd als het 1907 gebeurd* met de door aardbeving totaal ver* n lelde stad San Francisco. De hoogconjuctuur der film 1* deze nieuwe wereld ls te begrljpeni Californië biedt veel zonlicht, e«a afwisselend landschap, van woestijn tot spr^kjesachtig mooie tuinen, van de sneeuwbedekte Newada's tof de pitch-pine-reuzen van Oregon, Ze konden hier alles draaien, d* film-mensen, er was de zee, de Sm 9 cramento, de Colorado, Mexioo dichtbij, oude Spaanse kathedralen en niet te vergeten....: een congloi meraat van alle mogelijke mense*^ rassen, volken. Zo groeide Holiyi wood, de film-metropole der wereld die nu weyk geeft aan millioenen mensen. Over de vliegtuig-conjuctuur de volgende keer. ContKaSt&K Toen de winterstormen gierden Over dorp en stad en veld, Toen het water in de ijsgreep Van de winter lag gekneld, Toen de kachel vaak niet brandde, Toen de sneeuw van dag tot dag, Meters hoog, als witte torens Op de koude straten lag, Was men algemeen van oordcel En men had gelijk dit keer. „Da's geen weer voor ons soort mensen. Dat is Noordpool-ijsbeerweer" Nu de zon weer heerlijk schittert Aan een hemel wolk'Ioos blauw, Nu je, als je even weg kon, Graag vacantie nemen zou, Nu de zee lokt en de bossen, Nu weer alles geurt en bloeit, Nu het fruit weer veelbelovend Aan zo'n frisse fruitboom groeit, Nu je eigenlijk moest zeggen, „Wat een prachtzon, die verkwikt" Nou je dagelijks gezondheid Haast per pond naar binnen slikt, Nu Je eindelijk kunt zeggen: „We genieten weer een-keer!" Zegt een groot deel moppermensent „Wat een hitte, wat een weer!" JAN HOTTENTOT

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 3