WAARHEEN GAAT DE WERELD?
Buitenland j
Scherp Amerikaans protest tegen
Russisch optreden in Hongarije
Krijgt de V.N. een leger?
II
Binnenland]
Acht jaar tegen Voute
Sitdown staking bij Wilton werf
Dreigend conflict in bouwbedrijf
KORT
KORT
4e Jaargang No 953
Uitgave N.V. Noordhollandse Pera
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
kmaarder
DACHT. VOO» AIXMAAK EN OMGEVINQ
Zaterdag 7 Juni 1947
Directeur:
TH. W. RBYNDERS
Hoofdredacteur!
O. E. DE WINTER
De Amerikaanse regering heeft een scherpe protcstnota opgesteld,
bestemd voor de Russische commandant in Hongarye, waarin het op
treden van de Russen aldaar een ernstige interventio .ln de interne
aangelegenheden van Hongarye wordt genoemd. In de nota wordt
voorgesteld de toestand aan een onderzoek door de drie bezettende
mogendheden te onderwerpen. De Amerikanen z\jn van plan, zoals
y.ij dan ook in de nota doen door s> hemeren, maatregelen te nemen,
wanneer geen bevredigend antw oord wordt- ontvangen. Men ver
wacht dat Amerika in dat geval de Hongaarse kwestie voor de
V.N. zal brengen, zoals reeds door senator Van den Berg werd voor
gesteld.
ONDERTUSSEN neemt de onrust
ln Hongarye toe. Een parlementaire
zuiveringscommissie heeft documen
ten gevonden, waaruit blijkt, dat
verschillende Hongaarse politici en
gezanten in het buitenland niet ge
heel zuiver zyn. Zo wordt daardoor-
de voormalige voorzitter van de Hon
gaarse nationale vergadering, Var
gas, gecompromitteerd. Vargas heeft
echter de benen genomen en schijnt
in Wenen te zijn ondergedoken. Een
30-tal Hongaarse leden van de ge
heime politie zijn reeds te Wenen
aangekomen om daar een onderzoek
in te stellen. De Hongaarse legatie
te Wenen heeft om bijzondere be
scherming door de Oostenrijkse po-
lit'e verzocht.
Het Hongaarse leger staat, naar
de laatste berichten luiden, sedert
vier dagen onder rechtstreeks toe
zicht van Russische officieren, die
een strenge discipline handhaven.
Geheime documenten, die plotseling
worden ontdekt, geheime politie, die
op jacht gaat naar vroegere staats
lieden, wie herinnert zich niet deze
methoden? Hitier c.s. waren er ex
perts in. Vyf jaar is er gestreden om
aan deze methoden een einde te ma
ken. Maar heeft het wat uitgehaald?
OOK in Burgarije is het niet aan te
raden in de oppositie te gaan. Niko-
la Petkov, leider der oppositionele
boerenpartij, is gisteren gearresteerd,
beschuldigd van het voorbereiden van
een poging om met geweld van wa
penen aan de macht te komen. Pet
kov, wiens partij bij de verkiezingen
van vorig jaar October 90 van de 99
oppositiezetels in het parlement be
zette, werd gearresteerd, nadat de
jiationale vergadering bij stemming
had besloten zijn parlementaire on
schendbaarheid op te heffen.
HET bestuur vria de vakvereniging
van Spoorwegarbeiders in Frankrijk
heeft hei beroep van Ramadier om
het werk te hervatten en de com-
promisoplossing inzake Ionen te aan
vaarden, van de hand gewezen. Het
Franse kabinet kwam onmiddellijk
na het bekend worden van de ver
werping van het beroep van Raiya-
dier in een noodvergadering bijeen
Va§tegenwoordlgers van de militaire
macht woonden de zitting bij. De
regering is% bereid het requireren van
alle spoorwegmateriaal te bevelen.
Dit bevel kan worden gegeven krach
tens een oorlogsmaatregel en bete
kent dat alle arbeiders worden ge
vorderd en aan gevangenisstraffen
bloot staan, indien zij weigeren te
werken.
ALLE volken, met inbegrip van de
Sowjet Unie, zullen iets van hun
souvereinitcit moeten prijs geven in
geval van controle op de atoomener
gie .aldus verklaarde generaal
Ms. Naugnton, Canadees vertegen
woordiger in de commissie voor de
atoomenergie der V.N. Hij zeide ver
der niet te geloven, dat de commissie
voor de atoomenergie overeenstem
ming over een ontwerp-verdrag zal
bereiken voor de zitting van de Alge
mene Vergadering in September.
„DEMONEN EILAND"
Aan het einde vap Juni a.©.
zal ons huidige stripverhaal
..Demoneneiland"
in druk verschUnen. Het wordt
een keurig boekje van 32 pa
gina's* in het formaat 19y2 x
27. De prys Is buitengewoon
laag gehouden en bedraagt
SLECHTS VIJFTIG CENTS.
VVy vertrouwen, dat de lezers
dc7,e uitgave met vreugde zul
len begroeten.
IJden kan het boekje reeds
thans bestellen en wel per
briefkaart aan de admi
nistratie van ons blad.
Hen haaste zich, wan
de oplage is beperkt
J
Ook in de eViligheidsraad ziet het
er niet naar uit dat men overeen
stemming zal bereiken inzake de
kwestie van het internationale leger
dat aan de UNO ter beschikking zou
worden gesteld. De Vflf Groten zijn
het lang niet eens. Rusland beweert,
dat de strijdkrachten der V.N. ge-
atationneerd dienen te zijn binnen
de grenzen van het land, waartoe
zij behoren. De andere Groten willen
deze sÜ^jdkrachten (die er overigens
nog niet zijn en waarschijnlijk nooit
zullen komen maar het is wel
leuk er enkele jaren over te praten
alsof ze er toch al zijn) op bepaal
de bases onderbrengen en een wer-
kelyk leger vormen, dat geheel on
af hankelyk van de nationale Jegers
staat.
WAT mert met de verplaatste perso
nen moet beginnen ls een probleem,
dat de UNO maar niet kan oplossen.
Het lijkt wel of tfe wereld overbe
volkt is. Amerika zal zeer waar-
schgnlyk een wetsontwerp voor im
migratie van 100.000 verplaatste per
sonen aannemen. Indien dit wetsont
werp niet wordt aanvaard, zo ver
klaarde de onderstaatssecretaris van
buitenlandse zaken der V.S., Hill-
drlng, zullen de* verplaatste personen
met geweld gerepatrieerd dienen te
worden of wel blijvend^ in kampen
gehouden moeten worden.
Veevoeder voor. de winter. Overal is men thans bezig met hel ensileren
van gras voor het vee. Het vers gemaaide gras wordt in grote betonnen
silo's opgeslagen en biyft daarin uitstekend geconserveerd.
WJj, to^en
IS „De Nieuwe Eeuw" geeft de
Utrechtse indologische prof. Gerret-
son nog steeds zijn critiek op Lihg-
gadjati ten beste. Ook in het laatste
no. van dit weekblad doet hy weer
hevige aanvallen op de regeringspo-
litiek. Toch wijst Gerretson hier met
felheid de gedachte af, dat er een
koloniale oorlog zou moeten worden
gevoerd om de ondernemersbelangen
te beveiligen:
„wy ontkennen zeker niet, dat de
ondernemers recht hebben om
hunne ondernemingen terug te krij
gen. Maar wij willen niet, dat voor
dat recht een druppel bloeds vloeie
Trouwens is het financieel belang
van deze teruggave veel geringer
dan men waant: de aandeelhouders
zullen in de komende jaren niet op
dividenden kunnen rekenen. Indien
de Nederlanders naar hun onder
nemingen terugkeren, dw
grotendeels geschieden in hef be
lang van de inheemse bevolking;
het is onze overtuiging, dat Java
en Sumatra zonder de opbrengst
der Westerse ondernemingen hun
budget onmogeiyk sluitend kunnen
maken.
Maar ons volk zou zich ten stellig
ste verzetten tegen een oorlog om
die ondernemingen.
Voor de rechtsbescherming van de
onderdanen van 't Koninkryk over
zee heeft het grootste en gezond
ste deel van de Nederlandse natie
zyn goed en bloed veil; maar voor
het ondernemersbelang, hoe reëel
en rechtmatig ook, geen man
en geen eent."
Prof. Gerretson zal ons echter wel
willen toegeven, dat in Indonesië de
nationale- en de ondernemersbelan
gen maar al te vaak hand in* hand
gingen. Waaraan moeten wy ons ver
trouwen ontlenen, dat dit thans an
ders is? Buitendien: wij wensen geen
oorlog met de Indonesiër. Dat zou
Laar onze stellige overtuiging ons
land in ieder opzicht naar de onder
gane leiden.
HET wereldbeeld van onze dagen is allerminst hoopgevend
voor een schone toekomst voor de mensheid, constateerden
wij in ons eerste artikel. Het is een verscheurd wereldbeeld
dat talloze gevaarlijke tendenties in zich bergt. Het is dis
harmonieus en leeft onder de voortdurende bedreiging van
de vernietigende uitwerking van een komende oorlog, waar
in het atoomwapen triomfen zal vieren. Maar de mensheid
in doodsangst zit verlamd neer en doet niets of vlucht in de
roes van het moderne zinnengenot, de dreunende rythmen van
de „jazz" en het zinnelijke geschuifel van de danszaal. „Da
wereld een dansfeest", zoals de schrijver Arthur van Schen-
del, het uitsprak. Is er dan geen uitkomst uit de impasse
Misschien nog wel, maar dan zullen wy bereid moeten zyn de
dingen radicaal anders aan te pakken. Dan zullen wy moeten
weten, dat ons nog maar weinig -tijd gelaten is. Dan zullen
wy ook moeten beseffen, dat democratie nog iets anders is,
dan een min of meer geslaagde verkiezingsstryd en een daar
op gebouwd parlementair systeem.
Einde van het nationalisme
IEDER nationalisme moet in 'zijn
consequentie leiden tot een aan-
bidding van de eigen natie, van
het eigen volk. Daarmede plaatst
men dan tegelijkertijd het eigen
volk tegenover andere volkeren
Men heeft het met dit nationalis
tisch systeem reeds vele tientallen
eeuwen geprobeerd. Het is bij al
le goede en minder goede
bedoelingen steeds uitgelopen op
voortdurend vreseüjker wordende
oorlogen. Daarom is het ten hoog-
ste tijd, dat wy het nationalisme
dit ons denken en bovenal uit
ons handelen wegbannen. Wy
dienen te beseffen, dat overal ter
wereld mensen leven, die het zelf
de doel nastreven, n.1. een klein
beetje levensgeluk, hoe zy dit ver
der ook omschrijven willen.
Wat de wereld niet langer kan
ontberen, is een wereldbestuur,
dat de grote problemen met een
wereldomvattende visie weet op
te lossen. Aan dat wereld-bestuur
dienen de nationale regeringen,
als lagere organen, ondergeschikt
te wordep gemaakt. En deze leu
ze van wereld-bestuur mag niet
zijn een brok demagogie van en
kele politieke nieuwlichters. Het
moet ons duidelijk zijn, dat wij dat
wereld-bestuur binnen de tijd van
enkele jaren in de practijk hebben
te verwezeniyken, wil de mens
heid inderdaad nog toekomst
hebben. Wy prediken geen angst,
maar willen het toch een ieder In
scherpen, dat een derde wereld
oorlog verwoestingen zal brengen
waarby die van de beide vorige
nog maar kinderspel waren. De
materiële-, morele- en economi
sche ontwrichting zal dan zó
groot zijn, dat niet meer'op her
stel zal mogen worden gehoopt.
Nog buiten beschouwing gelaten
de millioenen slachtoffers, militai
ren en vooral burgers, die een on-
tydige en vreselyke dood zullen
sterven.
Speciale rechtvaardigheid
DAARNAAST zullen wy in die
wereld-gemeenschap voor ieder
mens sociale rechtvaardigheid
hebben te verwerkelyken. De mens
mag niet langer uitbuitingsobject
zyn van anderen. Het goede van
deze aarde moet allen ten goede
komen. Een ieder moet geiyke
democratische rechten bezitten.
Niet enkel in politiek, maar
niet minder in economisch- en
sociaal opzicht. Maar dan zal er
ook hard moeten worden gepro
duceerd om allen een maximum
welvaart te verzekeren. Het zal by
de productie niet langer om winst
mogen gaan, maar om behoefte
bevrediging.
Durft de wereld het aan met
vetgemeenschappelyking van de
productie, met sociale- en econo
mische democratie, dan zullen de
massale en schadeiyke werksta
kingen tot het verleden behoren.
Dan zal de sociale strijd niet lan
ger machtsstryd zyn, maar een
op recht gebaseerde zekerheid.
Bezinning op wat verbindt
IJINNEN de naties, die hun be-
perkte, grotendeels administra
tieve- en culturele taak biyven
behouden, zal men meer dan men dit
tegenwoordig doet, moeten zoeken
naar wat verbindt. Er zal een
einde moeten komen aan een
heilloze partystryd. By alle ver
schil van Inzicht, uiting van men-
selyke adeldom, zal men toch
meer dan tot nu toe moeten be
seffen, dat ieder slechts een be
perkt waarheidsbezit heeft, en
dat wy allen dé waarheid slechts
ten dele kennen. Om de absolute
waarheid, die wy allen zoeken,
gaat het tenslotte. Maar dan is
het niet oirbaar, dat wy elkan
der verketteren omdat ons zoeken
naar waarheid tot verschillende
levens- en wereldbeschouwingen
leidde. In diepe verdraagzaamheid
hebben wy elkanders beweegrede
nen te eerbiedigen. Elk fanatisme
dient ons vreemd te zyn. Eigen
inzicht verdedigend en verdiepend
hebben wij tegelijk overtuigd te
zyn van het goed recht van an-
derer inzicht
Leven zonder angst
KUNNEN wy die ene ongedeel
de wereldorde zonder dreigende
atoombomcatastrofe; die sociale
rechtvaardigheid, zonder vernieti
gende machtsstryd die bewust
wording van de band, die alle
mensen bindt, bereiken, dan zal
de mens opnieuw een leven zon-
der angst deelachtig worden. Dan
zal er weer vreugde kunnen zijn in
hoofden en harten van die ontel-
baren, die nu met het zorgenvol
le leven geen 'raad meer weten.
Dan zal er geen massale vlucht in
de roes meer behoeven te zyn.
Dan zal de mens zich waariyk vry
kunnen voelen. Dan zal ook de de-
mecratie als een schone bloem
kunnen openblóeien.
Als wy ons de vraag stellen
waarheen gaat deze wereld, dan
hebben wy ons bewust te zyn, dat
wij géén naar de hierboven ge
schetste toekomst of naar de on
dergang. Een andere keuze ls er
niet. DEWL
GISTEREN heeft het bijzonder gerechtshof te Amsterdam de zaak
tegen de oud-burgemeester van de hoofdstad, E. J. Voute, opnieuw
behandeld. Talloze getuigen a charge belichtten de houding van de
burgemeester gedurende de bezetting en het heeft niet mogen baten
dat de verdediging ook getuigen a decharge naar deze tweede zit
ting had gebracht. Zo trad nu o.a. Krimlnalrat Lages als zodanig
voor de balie ,dlc verklaarde dat het „evacueren" van Joden steeds
op Duits bevel geschiedde en dat Voute „ln tal van gevallen" had
geprotesteerd tegen Duitse maatregelen. De verdediger van Voute,
mr. A. W. IJjrmmell, meende dat er geen strafbare feiten waren
gepleegd door de verdachte. „Nog steeds heb Ik", aldus de verde
diger", geen materieel strafbaar feit kunnen vinden tegen Voute. De
wyze waarop hy zRn ambt heeft uitgeoefend ls goed geweest". Dat
de procureur fiseaal aan het bUzonder hof, mr. N. J. G. Sikkei, een
geheel andere mening is toegedaan bHJkt uit de els, die bjj deze twee
de zitting werd uitgesproken, n.1. een gevangenisstraf van 8 jaar.
Op 25 April werd door mr. Sikkel 5 jaar geëist. De uitspraak is be
paald op 20 Juni a.s. des morgens om 9.30 ntir
ONGEVEER 6000 man by de Wilton-
Feyenoord-werf te Schiedam Is een
sitdown-staking begonnen. De oor
zaak ls, dat enkele dagen geleden de
directie aankondigde dat gisteren
het toegezegde winstaandeel, over 79
werkuren lopend, zou worden uitbe
taald, doch gisterenavond werd aan
geplakt, dat van de uitbetaling niets
kon komen, omdat het college van
Ryksbemiddelaars nog geen toestem
ming tot uitbetaling had verleend Er
hebben besprekingen plaats tussen
de fabrlekskern en de directie. Aan
de stakers is aangeraden het werk
te hervatten.
SJAHRIR heeft een persconferentie
gehouden te Djogja, waarby hy
over de nota der Nederlandse rege
ring o.a. zelde, dat deze in haar ge
heel onaanvaardbaar is maar dat
wel vele afzonder! yke punten accep
tabel moeten worden geacht. De Re
publikeinse nota zal volgens Sjahrir
Vrydag gereed komen. De tegenvoor
stellen, zyn gebaseerd op Lingga-
djatl. De financiële en economische
problemen zullen volgens Sjharir ge
makkelijk te regelen zyn, wanneer er
een nationale regering zal zyn ge
vormd.
DE Australische vakverenigingen
hebben naar aanleiding van de ver
zoeken der Nederlandse en Indonesi
sche regeringen besloten mee te
werken aan de verscheping van goe
deren, die In de Australische havens
liggen opgeslagen en bestemd zyn
voor de Indonesische bevolking. De
vakvereniging spreekt de verwach
ting uit, dat de medewerking aan de
maar krachtig
Buitenland
Churchill zal een operatie moeten
ondergaan. De operatie is niet van
belangryke aard.
Men neemt aan dat Engeland be
zwaren zal maken tegen het lid
maatschap van Bulgarye der V.N.
Te Buenos Aires gaan geruchten,
dat de nationalistische party bin
nen 24 uur zal worden ontbonden.
- De bevoorrading van de Britse
zóne in Duitsland heeft Engeland
tot 31 Maart 1947 toe reeds 47
millioen pond sterling gekost.
Volgens Heinrich Luebke, minis
ter van voedselvoorziening in de
provincie Nord-Ryn-Westfalen
zal Duitsland economisch volko
men ineenstorten wanneer niet
meer voedsel wordt ingevoerd.
Vyf personen, van wie 4 Grieken
of Joegoslaven van Griekse oor
sprong staan te Belgrado terecht
onder beschuldiging van spion-
nage.
- Joseph Raseta, afgevaardigde
van Madagaskar in de Franse
nationale vergadering is gearres
teerd, beschuldigd van het in ge
vaar brengen van de binnenlandse
veiligheid.
- De nalatenschap van president
Roosevelt bedraagt 1.943.885 dol
lar.
- De bestuurscommissie van het
wereldverbond van vakverenigin
gen is heden te Praag bijeenge
komen.
- Te Huil is de jaarhjkse visserij
conferentie van de i/ernatlonaie
transportarbeldersfcderatie b<»
gonnen. Ook Nederland ia verte
genwoordigd.
verscheping van deze goederen naai
Indonesië zal bydragen tot het spoe
dig tot stand komen van een situa
tie .welke de handel tussen Austra
lië en Indonesië zal mogeiyk maken
ER dreigt een conflict ln het bouw-
bedryf zo deelt men ons van bevoeg
de zyde mede. Sinds Juni 1946 is de
bedryfsunie in het bouwbedryf bezig
te komen tot afsluiting van collec
tieve arbeidsovereenkomsten. Nt
moeizame onderhandelingen werd
tenslotte in Januari van dit jaar met
de betreffende werkgeversorganisa
tie overeenstemming bereikt Het col
lege van Ryksbemiddelaars mcend©
echter aan de overeengekomen uur
loonsverhoging zyn toestemming niet
te kunnen geven. Tot dusver ls
echter een definitieve regeling ach
terwege gebleven. De bedrijfsunia
zal zich dan ook genoodzaakt zien,
mocht er niet spoedig een bevredi
gende oplossing gevonden worden,
om de der haar noodzakelyk geacht©
maatregelen te nemen om haar dool
te bereiken.
maar krachtig
Binnenland
De voorzitter van het Neder
lands Olympisch comité It. koL
C. F. Pahud de Mortanges heeft
tezamen met de chef de mission
Lotsy en mr. van den Houten »>cn
kort bezoek gebracht aan Londen
tot het voeren van besprekingen
.inzake de Nederlandse deelne-
"mlng aan de Olympische spelen
in 1948.
De KLM heeft heden een vracht-
dienst geopend op New York. Éen
Skymaster zal eenmaal per week
tussen Amsterdam en New York
vliegen.
Twentse PTT ambtenaren zyn een
actie begonnen ter verbetering
van hun positie.
Tegen Rosman, vertrouwensman
van de burgemeester van Rotter
dam, MUller, heeft de advocaat
fiscaal van het Byzonder Gerechts
hof te Rotterdam de doodstraf
geëist
Een groep van 16 Deense ver
pleegsters bezoekt Rotterdam.
Een roeiboot is op het Twenteka
naal omgeslagen. Twee arbeiders
kwamen daarby om het leven.
Nadat H.M. de Koningin afwy-
zend op het gratieverzoek van de
burgemeester van Velsen in be-
zettingstyd, Tjeerd van der Wei
de, die door het Byzonder Ge
rechtshof te Amsterdam ter dood
veroordeeld was, is het vonnis
Vrydagmoi~en voltm1*'*-- Van
der Weide was een n. type,
die niet alleen zyn standplaats,
maar ook andere delen van onze
provincie terroriseerde.
De LUVA verloting heeft het vol
gende resultaat opgeleverd: De
hoofdprys ter waarde van f 6000
viel op 25562. De tweede prys is
voor de eigenaar van no. 05154
tenvyi de derde prys op no. 87016
terecht is gekomen.
Het weer vandaaq
Gelrtf'.HIJk .r Zulfrt™«t Tf'ïtd
draaiende en afzwakken-* WV*> Af
nemende bewolking. Overwegend
drqve, vveeiy Enige stygjng van te ra*
peraiuur.