Buitenland
Hongarije een positiestaat
Materiaal tegen Nagy
gepubliceerd
Rumoer rond een film
KORT maar krachtig
Binnenland
Goed nieuws voor de oudjes
Sigaren van de bon
Nieuw overleg in Batavia?
KORT maar krachtig
4e Jaargang No 958
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oude gracht tel. 3971
Alkmaar.
nttsdkr
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Vrijdag 13 Juni 1947
Directeur:
TH. W. RUYNDERft
Hoofdredacteur:
<3. E. DB WINTER
IN HONGARIJE biyft de toestand nog uiterst verward. I>n dultlHyk
voorbeeld van wat zich daar in politiek opzicht afspeelt vermogen w'tf
bier in het Westen nog steeds niet te krijgen.
Thans heeft het Hongaarse Ministerie van Binnenlandse Zaken het bc-
wijsmateriaal tegen de gewezen minister-pres; nt Nagy gepubliceerd. Dit
materiaal zou zijn verstrekt door de voormalige secretaris van Nagy. Vol
gens dit materiaal zou de vroegere premier een dubbel spel hebben ge-
speeld. Hij was betrokken bij een samenzwering tegen de Hongfturse
Republiek, stond in verbinding inet de voormalige leider vzn de Party der
Kleine Boeren, die voor de oorlog naar Amerika vertrok en hy had toege
stemd in de vorming van een „rechts blok". Wij geven deze beschuldiging
uiteraard onder het grootste voorbehoud.
De Hongaarse gezant te Wenen, dil was benoemd tot gezant te Bern
heeft het zekere voor het onzekere genomen en is naar de Amerikaanse
zone gevlucht.
Vrees en angst
SULYOK, de tot de Hongaarse vrij-
héldspartg behorende oppositieleider
heeft tijdens een debat in het Hon
gaarse parlement verklaard, dat, of
schoon het niet waar was dat er re
volutie in Hongarge zou zijn, de hui
dige kalmte toe te schrgven was aan
vrees en angst. Hongarije is gewor
den tot een politiestaat, vol_spion
nen, aldus zeide hij. Er bestaat geen
persvryheid of vr^heid Van menings
uiting. Warneer de vrijheidsparty
bijeenkomsten houdt, verschijnen on
geregelde volksbenden, voorzien van
wapenen, drank en geld. Vele partij
leden zijn gearresteerd en geïnter
neerd. Hongarge is een sinister be
grip geworden voor de wereld. Nagy
was volgens Sulyok in de val gelo
pen door een meesfèriyke manoeuvre
van de linkerzyde, die hem zyn vrij
heid gelaten har* om te vgorkomen
dat hy een martelaar zou worden en
een symbool voor de boeren.
Engeland wil inlichtingen
VOLGENS mededeling van Hector
McNeill, Engels minister van staat,
in het Lagerhuis zal Engeland voort
gaan met aandringen by de Sowjet-
Unie en de Hongaarse regering op
volledige inlichtingen over de ontwik
kelingen in Hongarije, waarop Enge
land recht heeft, aldus McNeill. Vol
gens Molotof wordt Engeland door
zgn verlangen om op de hoogte- te
komen van de toestand in Hongarije
er toe gedreven om zich met de in
terne aangelegenheden van Hongarije
te bemoeien. Molotof wil niet erken
nen, dat Engeland gelijk heeft, wan
neer het. als een van rle in de geal
lieerde bestuurscommissie vertegen
woordigde landen meent recht te
hebben op de verlangde inlichtingen,
aldus McNeill.
Charley Chaplin in opspraak
IN het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden heeft de democratische
afgevaardigde voor Mississippi John
Rankln, de deportatie geëist van
Charley Chaplin. Chaplin,; aldus Ran
kln, beeft ^-geweigerd Amerikaans
burger te worden. Door hem te depor
teren kan hy in Amerika niet-meer
op het witte doek verschijnen en kan
de Amerikaanse jeugd gespeend blij
ven van zijn walgelijke films.
De actie richt zich voornamelijk
tegen Chaplins laatste film „Mon
sieur Verdolt". Deze film is de ge
schiedenis van een werkloze bank
bediende, die ten einde in het onder
houd van zgn invalide vrouw en
zoontje te voorzien, met verschillen
de vrouwen huwt en deze daarna om
hun fortuin te bemachtigen ver
moordt.
De oppositie in Bulgarije
DE Procureur van de arrondisse
mentsrechtbank te Sofia heeft het
bureau van de Grote Volksvergade
ring medegedeeld, dat bg de huis
zoeking in de woning van Nikola
Petkoff ontslagaarr gen van 23 af
gevaardigden der oppositie, gericht
aan de voorzitter van de volksver
gadering zijn aangetroffen. De com
missie voor geloofsbrieven van de
volksvergadering heeft een onderzoek
ingesteld en is tot de conclusie ge
komen, dat Petkoff, leden der oppo
sitie gedwongen had hun ontslagbrie
ven op te stellen, waardoor hij ze
tot gewillige werktuigen maakte. Op
deze wyze wist Petkoff zich te ver
zekeren van „eenheid" onder de op
positie, aldus de commissie.
$e volksvergadering heeft zich ac
toord verklaard met de conclusie der
commissie voor de geloofsbrieven en
het ontslag van de 23 oppositie-leden
aanvaard.
Overval te Tel-Aviv
Joodse verzetslieden hebben Don
derdagavond een overval verricht op
het kantoor van het Persbureau
Reuter in het hartje van Tel Aviv.
De redacteur werden gedwongen op
de grond te gaan liggen, terwjjl 2 ty
pemachines en het'telefoontoestel
werden meegenomen.
Moordplan tegen Bevin?
MEN neemt aan/Hat de Britse mi
nister van Buitenlandse Zaken, Be-
vin, op zijn terugreis naar Engeland
uit Moskou, slacht
offer had kunnen
worden van een
moordaanslag. De
Belgische courant
„Het Laatste
"Nieuws" deelt mee
dat de aanslag op
Belgisch grondge
bied had mo^t plaats vinden en wel
in de trein. Éevin zou de poging on
mogelijk hebben gemaakt door van
Duitsland uit per vliegtuig de reis
voort te zetten. Voorts wordt be
weerd, dat de gearresteerde Elisa-
beth Lazaru~ en Jacob Elias, op wie
springstoffen gevonden zyn, aan de
daad hadden moeten meewerken.
Wallace candidaat voor
Witte Huis?
HET Amerikaanse blad Los Ange-
les Times" meldt, dat te Los Ange-
les een comité is opgericht, dat actie
zal voeren voor de candidaatstelling
van de leider der oppositie tegen
Truman's buitenlandse politiek, Hen-
ry Wallace, voor dè presidentsVerkie
zingen. Volgens het blad is het co
mité opgericht met medeweten en
goedkeuring van WallrfÈe zelf.
Telkens schrikt Hitier de wereld weer op. Dan hier en dan daar komt hg
plotseling tc voorschijn, enorme beroering veroorzakende. M. Pikorski, een
rtrtige Pool, al jarenlang voortreffelijk ourger van Warschau, zag zteb
een drzer dagen in de omgeving der Poolse hoofdstad met veel voorzorgen
van de zijde der politie, gearresteerd. „Nu hebben wij hem elndelUk!", rie
pen dc politiemannen. M. Pikorski werd aan een zeer uitvoerig verhoor
onderworpen en natuurlijk weer vrij gelaten. „Kan ik er wat aan doen,
dat u zoveel op hem lijkt?" zei de ondervrager. „Maar ik ook niet", ant
woordde Pikorski. Ondertussen zal wel weer ergens anders iemand gear
resteerd zijn. Hitier had eigenlijk zo'n doodgewoon gezicht. Erger is, dat hij
niet alleen uiterlijk, maar ook in de harten van sommige mensen voortleeft.
Buitenland
Volgende week zullen te Londen
de Frans-Britse besprekingen begin
nen over de mogelijke wijziging van
het Franse aandeel der Duitse herstel
betalingen wanneer het Saargebied in
het Franse territorium wordt opge
nomen.
De militaire -ondergouverneur van
de Amerikaanse zóne ip Duitsland,
Adcock, is benoemd tot Amerikaans
voorzitter van het nieuw opgerichte
t weemogendhedenbestuursbureau
Volgens het Hamburgse blad „Die
Welt" heeft het Sowjetrussische mili
taire bestuur de Berlijnse studenten
medegedeeld, dat het maatregelen
treft voor uitwisseling van styienten
tusen de TJ.S.S R. en de 'BUMHA zóne
van Duitsland.
De Britse minister van luchtvaart,
Noel Baker, heeft ter gelegenheid van
de Engelse boekententoonstelling, wel
ke te Belgrado wordt gehouden, aan
maarschalk Tito een zeldzaam Engels
boek overhandigd.
Twee Duitse officieren hebben van
„achter het prikkeldraad" een felici
tatie aan Abd el Krim gezonden. Zij
verklaarden, dat niet slechts de Ara
bieren zich over de ontsnapping van
de leider verheugden, doch allen, die
naar de dageraad der vrijheid ver
langen.
Momenteel vindt in Genève een
conferentie van deskundigen plaats
over biologische standaardisatie. De
conferentie staat onder leiding van
dr. Timmerman, de directeur van het
Nederlandse Instituut voor volkshy-
giëne.
Een aantal prominente Duitsers in
de -BritseVóne hebben aan de plaats
vervangende militaire gouverneur, ge
neraal Robertson, een protest gezon
den tegen de voortzetting van de
krijgsgevangenschap van Duitse sol
daten.
De Irakse senaat heeft het onlangs
gesloten Turks-Iraakse vriendschaps
verdrag geratificeerd.
Engeland en Frankrijk hebben een
overeenkomst getekend over het re-
cruteren van arbeidskrachten onder
verplaatste personen van Slavische er*
Germaanse oorsprong in de Britse
zóne.
DE gedachte aan een meer vereend Europa is stellig niet
nieuw. Vele malen heeft men gepoogd de verschillende Euro
pese naties op een of andere wijze nader tot elkander te
brengen. Veel verder dan wat incidentele allianties is men
echter nooit gekomen. En deze allianties waren dan meestal
nog tegen anderen gericht Toch was men zich, althans de
beste onder de Europese staatslieden, helder bewust, dat gro
ter eenheid zeer wenselijk is, als men de vrede wil verster
ken. Hoe het echter zy, tot nu toe hebben al deze pogingen
tot geen enkel resultaat geleid.
Nieuwe plannen °P (ieae wijze zou er een sterk
DE gedachte aan een Europese blok ontstaan tegenover Amerika
federatie is na de tweede wereld-"1"1 de ene kant cn Rus,and aan
oorlog in brede groepen sterker de andere.
gaan leven, dan zg het vroeger
ooit gedaan heeft Was het na de
eerste wereldoorlog Briand, die
als promotor in deze richting op
trad, na de laatste oorlog vindt
het streven naar een federatief
Europa sterke steun by Winston
ChurchilL
Het is onmiskenbaar waar, wy
Blokvorming
MAAR juist in deze blokvorming
schuilt naar onze mening
een enorm gevaar. WIJ staan een
federatie van de gehele wereld
voor. Slechts deze kan uitkomst
brengen. Een Westeuropese fede
ratie zou steeds minstens de schijn
hebben het reeds menigmaal ge-hebben tegen de Sowjet-Unie te zijn
schreven, dat de Westeuropese
naties in een weinig benydens-
waardig parket zgn gekomen. Zy
zgn op een onrustbarende wyze
verarmd; zij worden economisch-
en politiële doodgedrukt tussen 't
Amerikaans kapitalisme en het
Russische imperialisme-zonder-
gericht. Ook al was dat in be
ginsel niet de bedoeling,
geesteiyke-vrijheid. Er zit dus ietsWy weten het, Churchill's pro
aantrekkciyks in, een poging te
wagen de Westeuropese staten
tot een federatieve samenwerking
te brengen. Dit is des te aanlok-
keiyker, daar verschillende van
deze* staten nauw verbonden zyn
met gebieden elders op de wereld.
gram sluit iedere gedachte aan
een blokvorming of coalitie uit.
Hy streeft in de eerste plaats
naar een economische federatie
zonder politieke bybedoelingen.
Maar. zo vragen wy, zijn tegen
woordig economie en politiek wel
zo absoluut van elkander te schel
den? Wy geloven van niet.
Ook Spanje opnemen?
ALS wy dan vervolgens een man
als oud-minister Amery horen
verkondigen, dat ook Spanje In
een dergelgke federatie dient te
worden opgenomen, dan houden
wij toch wel een beetje ons hart
vast. Want Franco is al te veel
een schaakstuk in het spel met
Rusland. Het ls ons daarnaast on-
begrypeUjk, dat men juist uit-
drukkelijk deze voormalige part
ner van Hitier en Mussolini aan
een dergeiyke Westeuropese fe
deratie wil doen deelnemen. Er
moet toch een basis van overeen
stemming zyn. En dan lykt ons
Franco-Spanje een vreemde eend
jn de byt.
Wereldfederatie
HET karakter van een wereld
federatie is dit springt onmid
dellijk in het oog een geheel
ander, dan van een Westeurope
se federatie. Een wereldfederatie
is tegen niemand gericht. Bij de
vorming van een dergeiyke fede
ratie speelt geen politiek doel een
rol. Daarby kan het In eerste In
stantie ook onverschillig zyn op
welke grondslag de binnenlanjtee
politiek is gebouwd. Als ln dere-
deratle maar een sfeer van de
mocratie ten opzichte van de sa
menstellende delen heerst en de
federatie macht bezit om zyn
doeleinden te verwerkeiyken.
Alles bg elkander wyzen wy de
projecten van Churchill voor een
Europese federatie af. Deze bren
gen niet de oplossing waar de we
reld naar snakt DEWI
IToor de ouden van dagen is er belangrUk nieuws.
Bij K.B. van 11 Juni j.1. is namciyk bepaald dat de
wet „noodregeling ouderdomsvoorziening" per 1 October
a.s. in werking zal treden. Op genoemde datum zullen
de eerste uitkeringen aan de daarvoor in aanmerking
komende ouden van dagen plaats hebben.
\Toor de rokers is er ondertussen niet minder belangrijk
nieuws. De week van onzekerheid, wat er met de siga
ren zou gebeuren, is voorbij. Den Haag hééft bekend
gemaakt, dat de sigaren voortaan zonder bon zullen mo
gen worden verkocht. Het tabaksrantsoen, dat overigens
niet zal worden verminderd, kan nu geheel aan rooktabak
en sigaretten worden besteeds. Wjj vermoeden, dat in
vele huisgezinnen feest zal heersen en de mannen in een
opgewekte stemming zullen zjjn. Naar onze mening een
uitgezochte gelegenheid om moeder-de-vrhpw eens me
een extra bloemetje te bedenken.
Suiker niet van de bon
IJen bericht dat in Amerika de sui-
ker voortaan zonder bon zou mo
gen worden verkocht heeft de krui
deniers veel last veroorzaakt In de
jubelstemming vanwege de bonloze si
garen heeft menigeen het bericht niet
nauwkeurig gelezen en gemeend dat
minister Mansholt ook de huisvrou
wen een groot plezier wilde doen. De
kruideniers moesten echter onze huis
moeders met een teleurgesteld gezicht
naar huis sturen. Misschien echter be
leven wij ook eens de tijd, dat wij de
thee en koffie weer zonder bon on
beperkt kunnen zoeten. De wonderen
zijn tenslotte de wereld nog niet ge
heel uit.
Prijzen van kersen enz.
Met ingang van 16 Juni a.s. heeft de
minister van Landbouw maximum
prijzen voor kersen en aalbesseh vast
gesteld. De kleinhandelsprijzen zullen
niet meer mogen bedragen dan, voor
kersen f 1.15 per kg. en voor aalbessen
tot 21 Juni f 0.85 en nadien f 0.65 p. kg
Vergadering van de Ind.
Delegatie
Klaar Reuter verneemt, zal de Indo-
A*nesiscBe delegatie Zaterdag te Ba
tavia een spoedvergadering beleggen,
waarop de ernstige toestand, ontstaan
na de overhandiging van de Indone
sische tegen-nota over de Nederlandse
voorstellen voor een interim-regering
in Indonesië, besproken zal worden.
Men verwacht, dat vier van de zes le
den der delegatie, o.w. minister Roem,
die per vliegtuig naar Batavia zal rei
zen, de vergadering zullen bijwonen,
waarna de besprekingen met de Com
missie-generaal zullen worden gevoerd
Amerika hoopt op
vreedzame oplossing
T\e minister v. bul-
tenlandse zaken
der Verenigde Sta
ten, Marshall, heeft
I op een persconfe
rentie kennis geno
men van het feit,
dat de regering der
Indonesische Repu
bliek spoedig heeft
geantwoord op de
Nederlandse voor
stellen van' 27 Mei
voor een federaal bestuur, waarin alle
delen van Indonesië zijn vertegen
woordigd. Hoewel de volledige tekst
van de Nederlandse en de Indonesi
sche voorstellen ons nog niet ter hand
werd gesteld, hopen wy, dat in deze
ontwikkeling de mogeiykheid beslo
ten ligt van een spoedige vreedzame
oplossing in een geest van goede
trouw en compromis".
Setyadjits mening
Ifolgens het Tsjechische nieuwsbu-
reau heeft de heer Setyadjit, Indo
nesisch gedelegeerde op de conferentie
van de Wereldraad der Vakverenigin
gen te Praag, verklaard, dat de ver
houding tusen Nederland en Indonesië
nooit zo gespannen is geweest als op
dit moment. De Nederlanders eisen
handhaving van hun garnizoenen op
republikeins gebied en wensen Indo
nesië in het buitenland te biyven
vertegenwoordigen door middel van
de Nederlandse diplomatieke organen
en handelsmissies, hetgeen onaan
vaardbaar is. Hij zinspeelde op demo
gelijkheid dat de Republiek' de Ver
enigde Naties om arbitrage zal ver
zoeken. „Wy zullen ons best doén. om
te komen tot een bevredigende oplos
sing in onze betrekkingen met dc Ne
derlanders, maar wg zyn bereid te
vechten, indien onze vrijheid in ge
vaar zou worden gebracht".
„Merdekka" schrijft
..Merdeka" schrijft in ecu hoofd
artikel, dat de gebeurtenissen in
de laatste dagen in Europa de Neder
landers nieuwe hoop hebben gegeven
in hun streven om de Amerikanen
tegen de Indonesiërs op te hitsen. Het
blad baseert deze mening op de hou
ding van dc Nederlanders tijden" het
Sobsi-coogres te Malang, toen zij de
hele wereld vertelden, dat het, con
gres merendeels door de communisten
werd beïnvloed. Volgens „Merdeka"
is het duidelijk, dat de Nederlanders
redenen zoeken om de Indonesische
republiek als communistisch te be
stempelen. „Wij moeten nu de buiten
wereld tonen hoe leugenachtig de Ne
derlandse berichtgeving is en dat de
Nederlanders de overeenkomsten en
beloften niet naleven".
Binnenland
Er zal een wyziging worden ge
bracht in de schadeloosstelling
en de pensioenen van de leden der
Tweede Kamer. Een desbetref
fend wetsontwerp is bereids in
gediend.
Door de Wiardi Beckmanstichting
is een prgsvraag uitgeschreven
over het probleem „hoe verliep
en verloopt sinds de tweede we
reldoorlog buiten Nederland de
ontwikkeling van de socialisatie,
de nationalisatie of enige andere
vorm van vermaatschappeiyking
der productiemiddelen." De In
zendingen moeten voor 1 Juli '48
plaats hebben. De prijs bedraagt
400,—.
De Provinciale Staten van Nrd-
Brabant hebben het besluit geno
men de byeenkomsten van dit
college voortaan met gebed te
openen en te sluiten.
Te Amsterdam werd ter gelegen
heid van haar vyf en zeventigja-
rig bestaan een congres gehou
den door de verenig&g voor psy
chiatrie en neurologie.
De gemeente Zaandam heeft ver
gunning ontvangen om dit jaar
nog 99 huizen te bouwen.
In Utrecht werd de bondsdag v n
de bond van Gereformeerde m is-
jes gehouden. Er warefo 11000
deelneemsters.
Met ingang van Zondag a.s. zul
len electrische treinen weer
ryden op het baanvak den Haag-
Scheveningen.
Het weer vandaag
WEINIG VERANDERING
Meest matige wind tussen Noord en
Oost. In de Noordeiyke provincie»
nog overdrijvende wolkenvelden. In
de overige delen van het land l!-u*
of half bewolkt. Op de meeste i *nal-
sen iets hogere temperaturen dan gis
teren. Droog. N