WIJ MENSEN ONDER ELKAAR
Buitenland j
Bevin voorstander van een
wereldparlement
Dreigende algemene staking
in Bélgië v
Alternatief voor de atoombom
KORT maar krachtig
Buitenland
\WV
Binnenland
Geen verder onderzoek naar
Londens financieel beleid
Regeling Nederlands muntwezen
Gouden tientje uit circulatie
LAATSTE NIEUWS
Het weer vandaag
4e Jaargang No 959
Uitgave N.V. Noorclhollandse Pers
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
kmaanler
DAOBLAD VOOS ALKMAAR IN OMGEVING
Zaterdag 14 Juni '947
Directeur;
TH. W. REYNDERR
Hoofdredacteur:
O. E. DE WINTER
Ernest Bevin, de Britse minister van buitenlandse zaken, heeft tijdens een
door de vereniging der buitenlandse pers aangeboden lunch, waaraan ver
scheidene ambassadeurs en ministers aanzaten, verklaard, dat hu voorstan
der is van de uiteindelijke vorming van een direct gekozen wereldparlement.
„Dit zal niet in mijn tijd tot stand komen," aldus Bevin ...maar ik zal er
voortdurend voor pleiten en mijn steun er aan geven .omdat ik er van
overtuigd ben, dat de gewone mensen in de wereld nooit oorlog willen.
Het gewone gezonde veutfand en de gewone mensen zullen oplossingen vin
den voor de grote problemen die ons bezig houden, indien hun een kans
wordt gegeven deze dingen te bespreken zoals wij in onze porlementen doen
Dit legt de internationale pers grote verplichtingen op."
De dreiging van een algemene sta
king, ditmaal niet in Frankrijk, maar
in België, wordt steeds groter, zo
schrijft de „Gazet van Antwerpen"
Men mag wel aannemen .dat de mees
te s'akingen zullen worden uitgesteld
tot na de nationale arbeidsconferentie
op 16 Juni a.s., doch men vreest, dat
indien deze conferentie de arbeiders
geen voldoening schenkt een algemene
s'aking niet meer tegen te houden »s.
Intussen is gisteren in een groot ge-
d ^elte van de Borinage het werk reeds
neergelegd. De arbeiders verlangen
hier aanvullende betaalde verloven en
toekenning van gratis vervoer op de
SDOorwegen voor het betaald^ verlof.
De centrale van het Belgische tram
personeel heeft besloten heden het
werk weer neer te leggen voor een
periode van 24 uur.
Niet alleen E"ropa staakt. Ook Ame
rika begint weer. Tweehonderddui
zend Amerikaanse zeelieden en haven
arbeiders dre'gen vandaag het werk
neer te leggen aan beide kusten van
Verenigde Staten als de onderhan
delingen over een nietig collectief
contract niet uit de impase geraken.
Vrijdagmorgen deden berichten dë
ronde in Franse politieke kringen, dat
Robert Schuman, minister van finan-
c ën, zou aftreden. Schuman heeft,
naar bekend is geworden, bij de mi
nister-president geprotesteerd tegen
wat hij beschouwt als te verregaande
kcs4en van de concessies, door de re
gering gedaan ter beëindiging van de
spoorwegstaking en andere loon ge-
sch'Pen.
De onderzoekingen van de geleer
den naar betere wapens óm wereld
oorlog no. III tot een snel en goed
e:nde te brengen, gaan onvermoeid
voort. De deskundigen in Engeland.
Amerika en Nieuw-Zeeland houden
zich thans bezig met arbeid aan een
..alternatief voor de atoombom". Dit
nieuwe wapen zou naar verluidt voor
velerlei gebruik in aanmerkine ke
rnen. <Jo?h niet zo gevaarlijk zijn als
de atoombom, omdat het beter te con
troleren is. Slechts weinige onderzoe-
ke-s. die hiervoor zi?n ingeschakeld
kennen het doel van hun werk en
zelfs op dit ogenblik ziin slechts wei
nig menden op de hoogte van de ont
vang van drtze nieuwe methode van
oorlogvoering Het onderzoek wordt
ge'eid uit Au^kla^d op Nieuw-Zeeland
on b-wel van de Britse en Amerikaan-
re nn^reommando's. wegens gevaar
voo>- snionnerj or> Florida. waar de
ondcoekinoer^ <-.r^wp-onk<>lijk zouden
wo-den gehouden
Enkele da «en eeleden werd het be-
r!»*M yersoreid. dat het bezoek, dat de
ond^r-rn?n'ster van bui-
tonln«T*ee zeknn. Cl»"ton. pan T.onöen
enat hren«en in \'erband staat met
door Mnrch*»!] ontworpen plan
v-o- hulp ?an Europa Een woord
voerder vatÖ^of denarlement van bul-
t<>-l-ndse za^-en heeft nu verklaard,
da* deze berichten onjuist zijn en dat
C'~v*-n "its'uitend naar T ouden gaat
cm h-snr-k-'ngcn te voeren over de
verschil'ende aspecten van de Ameri
kaanse lening aan Engeland.
Ondanks de scherpe protesten van de
Franse regering en het vele rumoer,
dat rondom d» ontvluchting van Abd
el Krim is ontslaan gaat de Egyptische
re-ering haar ei.gen gang en verleent
zo veel mogelijk hulp aan deze gezwo
ren vijand van Frankrijk en Enge
land. Een maandelijkse toelage van
2CF0 pond wordt op het ogenblik aan
Ahd cl Krim uitbetaald voor hem en
7i r, - 7;n Te Alcxandrië zijn aan zee
villa's gehuurd, waarin Abd el
K im zijn intrek kan nemen zodra hij
vit hof ziekenhuis waarin hij*iu wordt
verp'-cgd. zal worden ontslagen.
Naar verluidt heeft president La-
cayo Sacasa, die de vorige maand
na een onbloedige revolutie het
bewind "Mn Nicaragua heeft over
genomen, de ontbinding van het
parlement bevolen c - nieuwe ver
kiezingen voor een constituerende
vergadering per 3 Augustus gelast
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft medegedeeld,
dat de onder-minister van buiten
landse zaken Clayton, zich bin
nenkort, op verzo van de Fran
se regering, naar Parijs zal bege
ven voor besprekingen over voed-
selverschepingen.
Het algemeen bestuur van de we-
reldbond van vakverenigingen
heeft een „solidariteitsfonds" op
gericht voor hulpverlening aan de
Spaanse verzetsbeweging. Tevens
werd overeengekomen, de Veilig
heidsraad onmiddellijk te verzoe
ken handelend op tc treden om
Of VERSPREID/NS VAN DE COLORADOKEVER OVER EUROPA
jr KEVER
GEEL MET K> ZWARTE
2.5
vtLMntbrals |4737lV. PELT
Utif, ta^en...
IN het weekblad Kompas staat een
artikel van het conservatieve lid van
het Britse parlement Harold Mac-
millan over het onderwerp „Wat
moeten wij met Rusland beginnen?"
De inhoud van dit artikel zouden
wij niet gaarne voor onze verant
woording nemen, al willen wy niet
ontkennen, dat er wijze en ware
woorden in staan.
Macmillan schrijft o.a. het volgende
Op de tweede plaats moeten wij
doorgaan met ons werk zonder
nog langer te wachten op een
overeenkomst met Rusland. Met
de Amerikanen en de Fransen
moeten wij werken aan de schep
ping van een effectief beheer van
het door ons bezette gebied in
Duitsland. Wij moeten de Duitse
productie opvoeren en het Duit
se economische leven herstel
len. Dit is noodzakelijk om
Duitsland te redden van de uit-
eindeiyke ondergang, en daar
naast: om onze eigen kostbare
een „eind te maken aan de Spaan
se dictatuur".
In het Velodrome d'Hiver te Pa
rijs is de 67e internationale llr.n-
dententoonstelling geopend wet
inzendingen uit België, Zwitser
land, Nederland en Italië.
dollars veilig te stellen.
Ten derde moeten wg in de vrge
en democratische wereld een zo
groot mogeljjke samenwerking
tot stand brengen. De beweging
voor een Verenigd Europa is niet
anti-Russisch. Zij is prq^Euro-
pees!
Inderdaad moeten wtf doorgaan met
ons werk voor de vrede en voor een
in federatief verband verenigde we
reld. Maar wij moeten overtuigd blij
ven van de noodzakelijkheid, dat wfl
daarbjj de actieve steun van Rusland
niet kunnen missen. Wij hebben vele
bezwaren tegen de huidige buiten
landse politiek vande Sowjet-Unie,
speciaal ten aanzien van de recente
bemoeiingen met de Centraal-Euro-
pese politiek. Onze bezwaren hebben
wij waarlijk niet onder stoelen of
banken gestoken. Integendeel wij
hebben er vrijmoedig uiting aan ge
geven. Maar aan blokvorming in
welke vórm ook en onder welke
-fraaie leuze deze ook wordt gepro
pageerd, hebben wij in de laatste
plaats behoefte. En de beweging
voor een Verenigd Europa móét lei
den tot een anti-Russische frontvor
ming. Wat overigens niet wil zeggen
dat wij West-Europese cultuur niet
zouden hebben te verdedigen tegen
een Slavische cultuur, die niet ge
makkelijk de onze zal kunnen wor-
ER is een tijd gefeest, dat wij geloofden, dat bet gehele Ne
derlandse volk een ondeelbare eenheid vormde. Dat was in de
dagen, dat onze straten dreunden van de zware laarzen van
de duitse soldaten. Toen wierp de gezamenlijk te dragen ont-
rechting ons op één hoop. Wij allen hadden slechts één doel,
zo spoedig mogelijk van het duitse monster te worden verlost
In die verzetsstrijd stonden katholiek en protestant, commu
nist en vrijheidspartij-er 'in één gelid. En in ons hart leefde
de idealistische maar ietwat naieve hoop, dat deze idylle
voor een lange toekomst zou kunnen worden behouden. Dat
deze hoop ons gesterkt heeft, weet een iéder, die in die moei
lijke dagen zijn kleine taak heeft vervuld.
Het werd anders
HET is na de bevrijding alles een
beetje anders gelopen. De schone
eendracht lag al spoedig in scher
ven. De oude schotjes werden
weer opgetrokken, ondanks de
ernst waarmede hier en daar aan
de „doorbraak" werd gewerkt, 't
Politieke- en geestelijke leven van
de natie scheen weer even ver
deeld als vóór 1940.
Toen deze realiteit tot de gees
ten van de besten van ons voik
begon door te dringen heerste er
teleurstelling en verslagenheid.
Men zag slechts toekomst in een.
eensgezind Nederland. Nu de ont
wikkeling een andere loop nam,
voelde men zich verlamd. Dat
doodde de energie, die wij juist na
de bevrijding in zo hoge mate no
dig hadden. Daardoor valt het te
verklaren, dat het jvaak lijkt of
ons gemeenschapsleven in een
permanente "crisistoestand ver
keert.
De groie vergissing
TOCH geloof ik, dat wij ons zeer
hebben vergist in or^ze opvatting
omtrent de ware aard van de na
oorlogse situatie. Wij staarden ons
blind op de schijn. Wij zagen een
onwerkelijke schijn voor het we
zen aan. Dat is op zich zelf in
het geheeT niet onbegrijpelijk. Het
is namelijk zó, dat het veel ge
makkelijker is zich een beeld te
vormen van een voorbij tijdvak,
dan van dat brok van de historie,
dat men zelf meemaakt. Zo is het
dus verklaarbaar, dat wij de situ
atie anders zagen, dan deze was.
Hoe was de toestand dan wel?
Ik geloof, dat wij rustig mogen
zeggen, dat het herstel van het
oude een sterker impuls bleek te
zijn, dan de vernieuwing. Ons
volk in zijn brede lagen sloot in
1945 rustig b. d. situatie van 1940
aan. De periode van de bezetting
en de oorlog bleek allerminst zó
revolutionair te zijn geweest, als
men in sommige kringen propa
geerde. In het leven en streven
van de mens zit nu eenmaal een
flink stuk conservatisme. Dat te
erkennen is misschien niet prettig,
maar wel wijs.
Begrijpelijke terugval
EN zo viel dus ons volk weer te
rug in de verhoudingen van voor
de oorlog. Wij zien dat in het po
litieke leven, waar de ene poli
tieke partij na de andere terug
keerde. Daarbij mogen wij dank
baar noteren, dat met name in de
socialistische- en katholieke par
ty een inneriyke vernieuwing viel
te constateren. Hoe langzaam een
ontwikkeling echter gaat, werd
ons duldeiyk bij de laatste verkie
zingen. Practisch was er in de
stemmenverhoudingen van de ver
schillende partgen maar byster
weinig veranderd.
In de radio keerden de oude om
roepverenigingen terug. Zy bleken
slechts weinig aanhang te hebben
verloren, ondanks de felle, maar
psychologisch volkomen onjuiste
propaganda van de strevers naar
een nationale omroep zonder prin
cipiële omroepverenigingen.
In de kerken, wy bedoelen in de
eerste plaats de Ned. Herv. Kerk
ebt een beweging als die van
Kerkopbouw steeds verder terug.
Steeds meer groepen grijpen op-
nleiflv naar het eigen specifieke
geloofsbezit. Wy wijzen slechts op
de Zwingli-actle, het Vryz. Prot.
Convent, de Gereformeerdebon-
ders. Het is onze stellige overtui
ging, dat ook hier een onwezen-
ïyke eenheidsstrevery op niet zal
uitlopen.
Individu en gemeenschap
MEN moge deze ontwikkelings
gang op rekening schryven van
onze individualistische aard. Wg
hebben daar vrede mee. Maar men
vergete niet, dat in dit individua
lisme een wezeniyke kracht ligt
en dat er allerminst reden is,
'daarover te schamperen. Er is
geen gemeenschappeiyk geeste-
ïyk ideaal, noch op het terrein
van de politiek, noch op dat van
het geestelgk- en cultureel leven,
of op dat van de Kerk. Wat dit
laatste betreft, men is byvoor-
beeld niet in de eerste plaats
Hervormd, maar wel vry zinnig of
rechtzinnig, in zoverre men zyn
geloof en levens- en wereldbe-
schouwing~bouwt op een belijde
nis en een geopenbaard voor ons
en altyd vastgelegd bybelwoord,
of dat men volkomen zelfstandig
met eigen hoofd en geweten zoekt
naar geloofsbezit en waarheid.
En dit geldt voor ieder terrein
van het leven. Dat is nu juist de
rykdom van het mens-zy'n.
Daarom zyn wy niet teleurge
steld, dat die begeerde eenheid
niet is gekomen. Dat ideaal was
hersenschimmig en de vervulling
ervan zou dood In de pot heb
ben gebracht'.
Verdraagzaam samenleven
WAT wy echter wel kunnen en
ihoeten, is in verdraagzaamheid
met elkander te leven. Elk fana
tiek prediken van eigen uitverko
ren zqn is een gruwel. Niemand
onzer heeft de waarheid in bezit.
Heel het menseiyk streven wordt
slechts gekenmerkt door een zoe
ken naar waarheid. Als wy dit
beseffen kunnen wy mild zijn in
ons oordeel en elkander veel na
der komen, dan door een gefor
ceerde eenheid op een basis, die
in wezen geen basis is. Als ka
tholiek en protestant, als commu
nist en Kersteniaan zullen wg el
kander waarschijnlijk nooit vinden
maar op de lange hobbelige weg
naar de waarheid kunnen wy
naast elkander gaan.
Want ziet u daar loopt de zuive
re mens. DEWI
Bü verschillende gelegenheden is zowel in de pers als in parlementaire
kringen de mogelijkheid geopperd een parlementaire enquete in te stellen
naar het financiële beleid, dat de Nederlandse regering, welke in oorlogs-
tgd te Londen zetelde .voerde. Een politiek medewerker van het ANP
schrUft na, dat er in de laatste tijd steeds minder voor een dergeiyke enquete
wordt gevoeld. Een dergeiyke enquete zou een zeer omvangrijke procednre
betekenen en dus veel tijd en geld kosten. Wil de huidige regering geen
goed geld naar kwaad geld gooien? Of is het Londense financiële beleid
te compromitterend voor Gerbrandy c.a?
In parlementaire kringen heerst de mening, dat een enquete niet zo heel
veel meer aan het licht zon brengen dan nu reeds bekend is geworden
door het verslag van de commissie voor de RUksuitgaven.
Uit het ontwerp van wet nieuwe re
geling inzake het Nederlandse munt
wezen, dat gisteren door de minister
van financiën aan de Tweede Kamer
van de Staten-Generaal werd aange
boden, blijkt dat het in de bedoeling
ligt de uit de bezettingstijd daterende
zinken munten af te schaffen en tc
vervangen door nikkelen en bronzen
geldstukken. In de toekomst zal ons
muntstelsel bestaan uit zilveren rijks
daalders en guldens, zuiver nikkelen
kwartjes en dubbeltjes, bronzen stui
vers en centen. Voorts wordt in het
ontwerp van de r.ieuwe muntwet nog
genoemd de gouden dukaat als van
rijkswege gegarandeerde handelspen
ning zonder de hoedanigheid van wet
tig betaalmiddel. Wanneer dit ontwerp
wet wordt, zullen uit ons muntstelsel
dus verdwijnen het gouden tientje en
het gouden vijfje, de halve gulden,
het twee-en-eep-halve centstuk en de
halve cent.
Uit artikel 6 van het ontwerp munt
wet (in de oude muntwet artikel 5)
blijkt voorts, dat ook aan de rijks
daalder en aan de gulden de hoedanig
heid van pasmunt zal worden gege
ven, waardoor zij slechts tot een ne-
perkt bedrag wettig betaalmiddel zul
len zijn, nl tot vijftig gulden. Voor
kwartjes, dubbeltjes, stuivers en cen
ten worden de vroegere grenzen ge
handhaafd. In verband met het weg
vallen van het onderscheid tussen Re
kenmunten en pasmunten wordt in het
ontwerp van de nieuwe muntwet ver
der gesproken over munten zonder
meer.
De vierkanten nikkelen stuiver zal
worden vervangen door een rond geld
stuk van brons met een middellijn
van 21 millimeter. De cent wordt in
middellijn 17 millimeter, dat is 2 mm.
kleiner dan voorheen ter vergemakke
lijking van het onderscheid tussen cent
en stuiver. Evenals de kwartjes en
dubbeltjes zullen voortaan ook de
stuiver en de cent de koninklijke beel
tenis dragen. Het ligt in het voorne
men hiervoor een nieuwe beeltenis
van H.M. de Koningin te vervaardi
gen.
Door de Rijkspolitie te Sassenheim
is J. v. M. in voorarrest gesteld, die er
van verdacht wordt als hoofdopzichter
van het rayon Zuidholland van een
ontginningsmaatschappij gelden lot
een bedrag van f 40.000 te hebben ver
duisterd. M. heeft bedragen opgeno
men bij- verschillende opdrachtgevers,
die werken door de maatschappij lie
ten uitvoeren, maar hij heeft vergeten
de bedragen af te dragen. Deze lichte
graad van geheugenstoornis zal hem
duur te staan komen.
Twee als militair geklede personen
hebben gisteren getracht een overval
te plegen in het huis van de 55-Jarige
boekhouder v. L. aan de Schieweg te
Rotterdam. Omstreeks half een werd
er gebeld. De vrouw des huizes trok
de deur open, liep de trap af en zag
twee gemaskerde mannen, die met een
stengun dreigden. Met een forse greep
pakte de vrouw de loop van de sten-
gun en draaide deze in andere rich
ting, 'n Gevecht ontstond, waarbij ook
de echtgenoot in het strijdperk trad.
Met gezamenlijke echtelijke krachten
werden de beide indringers de deur
uitgewerkt.
25 personen zijn reeds gearresteerd
naar aanleiding van de clandestiene
voedselvoorziening aan de kampbe
woners van Laren en Naarden. Aan
politieke delinquenten, die zware ar
beid verrichten mag extra voedsel
worden verstrekt Dit moet echter m
overleg met de kampleiding geschie
den, die de rantsoenen by de distri-
butiedienst aanvraagt Te Laren en
Naarden is dat niet gebeurd. De arti
kelen voor de extra voedselvoorzie
ning werden clandestien gekocht.
Te Wieringerwerf is een colorado
kever gevonden. Het beestje was zo
goed als dood. Het land was dan ook
twee dagen geleden bespoten. In de
onmiddellijke omgeving van deze be
dreiger van onze voedselvoorziening
lagen v|er eieren (geen kippeneieren).
Voor de Zondag
Ik Weet, dat Ik zal sterven
Dit opschrift is geen opbeurende
gedachte.
En dat voor de ZondagKon
de schryver niet iets anders vinden?
Moet hy my de dag door zulk een
opschrift vergallen
Zo vraagt de lezer wellicht.
Ik moet het nog ernstiger zoggen:
ik bedoel het stervenswéten niet zo
in het algemeen, niet zó, dat ik u
zeg: eens aan het eind van uw le
ven zult gy. sterven.waarbij gfl
dan denken kunt: o dat heeft nog de
tijd. Neen, ik bedoel het zéér ern
stig en wel voor die zieken onder de
lezers, die weten, ja ook al heeft
niemand het hun gezegd, dat zy door
hun ziekte binnen afzienbare tyd
sterven zullen
En welke troost hebben wy dan
zulke patiënten op de Zondag te
brengen
Uitzicht hier in dit leven...? Eer-
lgk gezegd, neen. De doktor kan zich
vergissen. Een kwakzalver of een
meer ernstigere lekendokter kan
wellicht enige verandering br< gen
voor een tijdEen mens met gro
te geestelijke kracht kan misschien
veel van zg'n „elektrische" kracht
over doen slaan tot hulp voor een
paar maandenJa een derde we
reldoorlog brengt misschien, nadat
de helft der wereldmensen dan om
zeep is gebracht, voor de andere
helft nieuwe geneesmiddelen, wel
licht óók tegen die ziekten, welke nu
onherroepelijk de patiënten ten gr1***
ve brengen
Maar geen der zieken, die dit leest,
zal hieruit troost putten
Zal de troost dan komen door een
femelend vroom woord? Zal Ik wat
by lteksten voor u neerleggen?
Een preekje houdenMisschien
een sacrament met u vieren
Och, dat kan ook veel zegen geven.
Daar niet van. Maar toch wil ik u
thans iets méér geven. Nameiyk een
vóórbeeld
De dichteres Jaqueline van der
Waals wist. dat zy sterven moest en
dichtte toen:
Waar de weg my brengen moge,
aan des Vaders trouwe hand
loop ik met gesloten ogen
naar het onbekende land. v
Zy stierf in 1922 en haar gedidit
is opgenomen in de nieuwe bundel
van de hervormde kerk, onder num
mer 300 en 800 A.
Van Mullem.
Een vliegtuig van de United States
Capital Airlines wordt vermist. Aan
boord bevinden zich 50 personen. Ui»
Leesburg in Virginia ia bericht bin
nengekomen, dat in het noorden van
het district Loudon een toestel zou
zijn neergestort. Reddingsploegen zijn
uitgevonden naar de Blue Ridge Mou.
tains.
Tot matig toenemende wind tus
sen Noord-West en Noord-OoBt, la
ter in het Zuiden omlopend naar het
Zuid-Weeten. Overdrfvende wolken
velden. Weinig verandering van tem
peratuur. Overwegend droog.