kmaardei'
yTHOLIU en PROTESTAftffi
gUITENLAND
Drie ministers-conferentie
te Parijs?
Obstructie in Amerikaanse
Senaat
Tildy treedt niet af
Binnenland]
Handelsovereenkomst met
België en Luxemburg
Olympischespelen niet in
Amsterdam
Nog geen nader antwoord
van de Republiek
4e Jaargang No. 966
Uitgave N.V. Noordhollandse Pera
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel 3971
Alkmaar.
DAGBLAD VOO» ALKMAAR SN OMGEVING
Maandag 23 Juni 1947
Directeur:
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur:
G. E. DB WINTER
OFSCHOON de Sowjet-Russische regering momenteel
nog niet beschikt over inlichtingen betreffende de aard
en de voorwaarden voor een eventuele economische
steun aan Europese landen door de V.S. en betreffen
de de maatregelen, die door de Britse en Franse rege
ringen tijdens de afgelopen besprekingen te Parijs wer-
deh besproken, aanvaardt de Sowjet-Russische rgeering
toch het voorstel van de Franse en Britse regeringen
en stemt zij er in toe, deel te nemen aan een conferen
tie van de drie ministers van Buitenlandse Zaken.
De Sowjet-Russische regering is van mening, dat een
dergelijke conferentie op Vrijdag 27 Juni te Parijs zou
kunnen plaats vinden.
DE speciale commissie voor Pa
lestina van de V.N. heeft een verzoek
om ten gunste van de drie ter dood
veroordeelde Joodse verzetslieden,
die betrokken waren bij de aanval op
de gevangenis te Acre aan de secre
taris-generaal der V.N. gezonden en
deze verzocht, het verzoek aan de
Britse regering te willen doorzen
den.
In een begeleidende nota aan de
secretaris-generaal heeft de commis
sie haar bezorgdheid uitgedrukt, dat
de voltrekking der doodvonnissen in
Palestina een ongunstige sfeer zal
scheppen voor het vervullen van de
taak, die de algeméne vergadering
der V.N. aan de commissie heeft toe
vertrouwd.
Het verzoek om interventie is af
komstig van de familieleden der tor
dood veroordeelden.
OFFICIEUS wordt gemeld, dat Ge
neraal Eisenhower, chef van de Ge
nerale Staf der V.S. van president
Truman in principe goedkeuring heeft
ontvangen om van 1 Januari
a.s. af in de reservekader te worden
ingedeeld, zoals Eisenhouwer zelf
had verzocht. Van die datum af zal*
Eisenhouwer president van de uni
versiteit van Columbia zijn. De opvol
ger van Eisenhower zal volgens het
blad waarschijnlijk generaal Brad-
ley zijn, die thans is belast met de
belangen der oud-strgders.-
VOOR heb eerst sedert 1935 is de
Amerikaanse Senaat een gehele
nacht lang in zitting bgeen geweest,
en wel doordat democratische sena
toren obstructie hebben gevoerd ter
vertraging van de stemming over
Truman's veto tegen de nieuwe ar
beidswet.
Senator Glen Taylor sprak acht
uren en twintig minuten aan een stuk
waarna het woord onmiddellijk werd
©vergenomen -door Claude Pepper.
Deze vroeg afroe
ping van de leden
lrjst, ter controle
ring van het quo
tum. Verschillende
senatoren moesten
van huis gehaald
worden om het
quotum voltallig
te maken. Doch
onderwijl had se
nator Kilgore de
obstructie voort
gezet. Senator Albert Tromas, een
aanhanger van Truman zoü uit Ge-
neve vertrokken zgn om ook aan het
de' deel te nemen. De voorstan
ders van Truman hopen door het
voeren van deze obstructie de stem
ming zo lang te vertragen, dat het
land onderwgl de gelegenheid krijgt
om op de radio-rede van de presi
dent te reageren.
ZOLTAN TILDY, president van
Hongarije, heeft aan een correspon
dent van Reuter verkla f d, <£at de
gedachte aan aftreden nooit by hem
of iemand uit zgn omgeving is opge
komen. Hij begreep ten enenmale
niet, hoe de geruchten over zgn af
treden in de wereld gekomen waren.
Tildy zeide verder, dat hij geen
oordeel wilde vellen over de ex-mi
nister-president Nagy en hem geen
verrader wilde noemen. Tildy heeft
de documenten, die tot de crisis heb
ben geleid, niet gezien, voordat zij
gepubliceerd werden. De aanklacht
van Bela Kovacs tegen Nagy en an
dere leiders in het complot tegen, de
staat had hij pas uit de couranten
vernomen. Ook ihy door het kabi
net -tg eraadpleegd over de tere
k« van publicatie van het wit
boek, dat over interventie van de
V.S. en Engeland in Hongarije spreekt
De president gaf uiting aan zgn
volkomen vertrouwen in de toekomst
van Hongarge als onafhankelgke
staat en aan de hoop, dat de grote
"mogendheden het binnenkort eens
zullen worden over de toekomst van
de kleine staten in Zuid-Oost-Europa
DE Italiaanse constituerende verga
dering heeft heden met een meerder
heid van 43 stemmen een motie van
vertrouwen in de regering"~van Alci-
de de Gasperi, de christen-democri.
tische premier, aangenomen.
H.K.H. Prinses Juliana heeft als ere-voorzitster van het Nederlandse
Rode Kruis Vrijdag een bezoek gebracht aan „De Goudsberg" te Luntc-
ren, waar op 20 en 21 Juni ter gelegenheid van het 80-jarig bestaan van
het Nederlandse Rode Kruis een Landdag gehouden wordt. De Prinses
arriveert op het terrein, luide toegejuicht door de aanwezigen.
TEN Westen van het plaatsje Lee-
mie in Nebraska (V.S.) heeft een
tornado gewoed, die, naar men ver
wacht, 50 personen het leven zal heb
ben gekost
De naburige plaats Cambridge
werd door een vloed van hg ha 1%
meter hoog overstroomd, waarbij
minstens vier personen zyn verdron
ken. In het zakenkwartier van de
stad staan honderden huizen onder
water.
OP een persconferentie te Oslo heeft
de Tsjechoslowaakse minister van
Buitenlandse ..Zaken, Masaryk, ver
klaard, dat, indien het plan-Mars
hal Europese samenwerking bete
kent, hy zonder énige reserve er
voor is. „Zoü het echter de opzet
hebben Europa te verdelen", zo zei-
de Masaryk, „dan ben ik er tegen".
Het Duitse nieuwsbureau in de
Amerikaanse zone, Dena, verneemt
dat Rusland voor October van dit jaar
100.000 Duitse krijgsgevangenen zal
repatriëren. Eerder werd bericht, dat
216.878 Duitse krijgsgevangenen en ge-
interneérde burgers sinds 27 Juni 1946
uit Rusland waren teruggekeerd.
Het hoofdkwartier van het Leger
des Heils te Londen maakt bekend,
dat Generaal Orsborn, -hoofd van het
Leger des Heils, voor de derde keer
zal huwen en wel met de oudste doch
ter van Generaal Higgings van het
Leger des Heils, Phillis Taylor.
De Amerikaanse auteur Harry
Scott, die 47 jaqr lang met zijn part
ner Whaley, beide kleurlingen, is op
getreden, is in een ziekenhuis te Lon
den overleden. Scott woonde sedert
1909 in Engeland.
ZO juist zgn wg allemaal geteld geworden. Dat is zo'n' gé-
beurtenis ,die iedere 10 jaar wederkeer .1. Door de oorlogsna-
righeid moest zg ditmaal echter ruim 7 jaar worden uitge
steld. Buitendien heeft men de vraagtechniek verbetei'cl, zo
dat men een juister inzicht kan verkrijgen.
Het is begrgpelgk, dat velen met belangstelling de uitslag
tegemoet zien. Deze zal ondertussen nog wel geruime tijd op
zich laten wachten. Eenjtarwei, als het verwerken van deze
ruim negen millioen gegevens, is niet in enige dagen te ver
richten.
Niet in de laatste plaats in Kerkelijke kri .gen is men be'
nieuwd naar de komende cgfers. Ten eerste wil men gaarne
weten hoever de onkerkelgkheid is voortgeschreden en daar
naast, wat er in feite waar is van de suggestie, dat Nederland
langzaam z^u verroomsen.
Aan de hand van door prof. de Kruyt verzamelde cgfers,
opgenomen in „Sociologisch Bulletin" kunnen wy echter reeds
tot enig inzicht komen.
Verontrust protestantisme
Wg mogen gerust zeggen, dat
er in protestantse kringen in ons
land een onprettige stemming
heerst tengevolge v:n het toene
mende aantal rooms-katholieken
en de daardoor groeiende macht
van deze bevolkingsgroep. Dit
leidt af en toe tot een duidelgke i
afweermentaliteit, die licht kan.
ontaarden in een dom- en verwer
pelijk anti-papisme.
Het is hier niet de plaats om
ons bezig te houden met de theo
logische-, kerkelgke en psycho
logische kanten van het vraag
stuk. Wg willen oifs bepalen tot
de cijfers en de op grond daarvan
te trekken conclusies. De cijfers
van Kruyt zijn verkregen door
middel van een enquete gehouden
in de provincies Friesland en Nrd
Holland boven het Y. Zy mogen
dbs slechts nfet enige reserve op
het gehele land worden toegepast.
Wg geven deze waarschuwing, om
dat inderdaad juist in deze pro
vincies een verhevigde actie der
rooms-katholieken valt te con
stateren en men dus met enig
recht van een tendens tot ver-
roomsing zou mogen spreken.
De cijfers
Wat leren ons nu de cgfers?
In de eerste plaats slaan wij
de Pius-almanak op en vinden
daar in 1943 een aantal van
3.648.620. r.k. op een bevolking
van 9.121,525, dat is ongeveer 40
By de volkstelling van 1930
bedroeg dit percentage 36,42%.
Tien jaar eerder 35,6%. Er zit
dus propressiviteit in deze stg-
ging; al zal de uitslag der laatste
volkstelling nog moeten aanto
nen, of het cyfer van de Pius-
almanak juist is. Overigens heb
ben wy geen reden daaraan te
twyfelen. Wy zyn trouwens ook
al weer vier jaar verder.
Deze r.k. groei is in feite een
vrij. recent verschgnsel. Tot 1909
ging het percentage regelmatig
achteruit, zij het zeer geleidelijk,
na 1909 begint de stgging maar in
1930 was nog ni t hrt percentage
van honderd jaar eerder bereikt,
terwijl in de tien daaraan vooraf
gaande jaren zelfs weer een ge
ringe daling intrad.
Men moet deze percentages
echter zien in verband met de
sterk groeiende cgfc der onker-
kelijken en 't sneller verminderde
percentage protestanten Daardoor
wordt de verhouding der cyfers 'n
andere, dan deze reëeel uitdruk
ken.
Onkerkelijkheid en
onvruchtbaardheid
Het moet gezegd: de roomse
gezinnen zijn overwegend vrucht
baarder, dan de protestantse; ter-
wgl deze laatste weer een groter
kinderzegen kennen, dan wg in
onkerkelijke gezinnen aantreffen
Demografisch is het beeld der
rooms-katholieken dus stellig gun
stig. Niettemin beweegt ook by
hen het geboortecyfer zich in da
lende lgn; het geboorte-overschot
geeft hier een bedrieglgk cgfer
door de sterk verminderde zuige
lingensterfte ten gevolge van de
verbeterde hygiënische toestanden
met name in Brabant en Limburg
De cyfers van de volkstelling
van 1930 geven cijfers, die een
duideiyke taal spreken. Vinden wy
in de categorie van 8039 jarigen
een vrijwel gelijk percentage van
34; voor de groep van 0 tot 9 jaar
lopen deze cgfers sterk uiteen, n.
1. protestanten 30 en rooms-katho
liken 42%. Reeds op grond hier
van kunnen wij concluderen, dat
voorlopig het aantal r.k. van jaar
tot jaar nog zal stygen.
Wg zien dit ook in het percen
tage leerlingen van het r.k. bg/ora
der onderwgs, dat ultimo 1943 een
percentage van 43.4 van het totaal
uitmaakte, waarbij men nog in
aanmerking dient te nemen, dat
een zeker aantal leerlingen van
roomse huize om verschillende re
den een niet-r.k. school bezoekt.
Wordt het r.k-cyfer gunstig be-
invloed door het groter geboorte
overschot, het protestantse cgfer
ondervindt de weerslag van een
veel sneller om zich heengrgpen-
de kerkafval. Deze toch is bg de
protestanten twee maal zo groot
als bg de r.k.
Bg de verhoudingscijfers tus
sen protestanten en rooms-katho
lieken speelt bekering van de ene
formatie naar de andere nauwe-
lijks een ról. Ook In deze is ons
volk klaarblgkelijk sterk gehecht
aan traditie. Meestal geven dan
ook de gemengde huwelijken aan
leiding tot bekering. Dat in dat
geval de r.k. kerk overwegend de
zielen oogst, vindt in de feiten
geen steun.
Het percentage onkerkelgken
was in 1930 Opgelopen tot 14%.
Thans ligt het ongctwgfeld een
stuk hoger. In welke mate pro
testanten en rooms-katholieken
ieder tot dit percentage hebben
bggedragen, valt moeilijk precies
vast te stellen. De verhouding is
echter zoals wij reeds vermeld
den ongeveer als 2 1.
De volkstelling van 1947 zal
door een betere formulering van
de vragen omtrent de kerkeiyke
gezindte waarschynlijk een zui
verder beeld geven.
Enige bemerkingen
Wg herhalen, dat het onze taak
niet mag zgn aan deze cyfers sub
jectieve conclusies te verbinden.
Wy hebben getracht ons zo ob
jectief mogelijk aan het weerge
ven van de cijfers te houden.
Op grond van de demografische
cgfers menen wy wel als onze
verwachting te mogen uitspreken,
dat de r.k. groei zeker nog enige
tientallen jaren zal aanhouden.
Wanneer het stabilisatiepunt zal
worden bereikt is intussen van
meer factoren afhankelgk.
WóAr is tenslotte ook, dat het
kerkelijk medeleven bg de r.k.-be
volkingsgroep ongetwijfeld veel
sterker is, dan by de protestantse
kerkgroepen. Met name bij de
Hervormde kerk laat werkelg-
ke belangstelling zeer veel te wen
sen over.
Wat hiervan de oorzaak is. biy-
ve hier onbesproken. Wy wijzen
slechts op het feit, dat het aan
tal r.k.-geesteiyken een veelvoud
is van dat van de overige kerk
genootschappen. DEWI
DE onderhandelingen, die sinds enige tgd te Brussel tussen een Belgisch
Luxemburgse en een Nederlandse delegatie worden gevoerd, hebben geleid
t'jt een accoord, dat een geldigheidsduur van 2 Jaar heeft en voorziet in
een wederzijdse ruil van goederen en diensten ten bedrage van 18 mil-
liard Belgische francs. Het zal met terugwerkende kracht vanaf 1 Juni 1947
in werking treden. Het accoord werd op 21 Juni 1947 op het ministerie
van Buitenlandse Zaken en Buitenlandse Handel te Brussel geparafeerd.
Op basis van de grondslagen, welke gedurende de jongste bijeenkomst te
Brussel van de ministers der drie landen zUn gelegd, wordt hel h;i !s-
verkeer tussen België, Luxemburg en Nederland door het nieuwe accoord
aanzieniyk verruimd. De Belgisch—Luxemburgse export zal goederen om
vatten welke voor de economische wederopbouw van Nederland onmis
baar zijn zoals: staal, cement, ^{bouwmaterialen en vensterglas. Voorts zul
len chemische en pharmaceutische producten, textlelstoffen en manufactu
ren alsmede o.m. metallurgische en electro-technische producten. Mi-ra-
fische materialen, papier en papierproducten, keramische en glasprodncten,
rubber- en leerartikelen en producten van de Belgische Congo door België
en Luxemburg naar Nederland worden geëxporteerd. Nederland za? m.
aan België en iLuxemburg leveren: land- en tuinbouwzaden. pootaardanne-
len, fok- en mestvee, kaas, chemische producten, cokes, kleurstoffen en
vernissen, textielproducten, machines, electrische en electrotechnische appa
raten, keramische producten alsmede producten van de overzeese gebieds
delen. De tekning van ht geparafeerde accoord zal binnen enkele "en
plaats vinden.
DE gemeente Amsterdam en het Ne
derlands Olympisch Cortfité hebben
beide, respectievelijk aan de stad Hel
sinki en aan het Finse Olympisch Co
mité een telegram gezonden, waarin
zij hun gelukwensen aanbieden, met
het feit dat de keuze op Helsinki is
gevallen en het vertrouwen uitspre
ken dat de Olympische Spelen in 1952,
in alle opzichten een succes zullen
worden. De Olympische Winterspelen
1952 zijn aan Oslo toegewezen.
DE eerste groep van vrijgegeven
Nederlandse schepen heeft Berlijn
verlaten. Deze groepbestaat uit der
tien schepen, die uit de haven Span-
dau zullen vertrekken en daar uitge
leide worden gedaan door ^Generaal
Huender, hoofd "van de Nederlandse
missie. In de loop van de volgende
week zullen nog tien schepen de reis
naar Nederland aanvangen, terwijl de
overige veertien in de eerste helft van
Juli zullen afvaren.
SEDERT 15 Juni J.l. is zoals bekend
een rechtstreeks tarief van kracht ge
worden voor het vervoer van bepaal
de goederen tussen de Nederlandse
havens en Bazel. Hoewel de corres
pondent van het A.N.P. bij informa
tie" van de zijde van het ministerie
van Buitenlandse Zaken te Brussel
werd verzekerd, dat de belangen van
de haven Antwerpen in generlei op
zicht geschaad zouden worden, blijkt
de vereniging der expediteurs van
Antwerpen hieromtrent niettemin een
protesttelegram aan van Acker, Bel
gisch minister van verkeersWezen, te
hebben gezonden, van de volgendein-
houd: „de .entente des agents transi-
taires du traffic suisse', die efti sectie
is van onze vereniging, verzet zich
met kracht tegen het toepassen van
het rechtstreeks tarief tussen de Ne
derlandse zeehavens en Bazal. Daar
deze maatregel als gevolg van de la
gere behandelingskosten in de Neder
landse havens, een dodelijke concur
rentie voor Antwerpen met zich zal
brengen wat de transitohandel op
Zwitserland betreft. Wij verzoeken u
tussenbeide te komen om terug te ke
ren tot de „status quo ante".
HET republikeinse dagblad „Merde-
ke" schrijft dat de radiorede van
Sjahrir opnieuw het Indonesische ver
langen om tot een vredelievende op
lossing van het Indonesische vraagstuk
te komen, kenschetst. Het Indonesi
sche volk zal niet aarzelen de strijd
voort te zetten, totdat de koloniale
kluisters zün afgeworpen. „Ra jat"
meent, dat het standpunt van de Indo
nesiërs veel gezonder is dan het stand
punt. dat door de Nederlandse reac
tionairen gekoesterd en gpvoed
wordt. Het is nu aan de Nederlanders
om bewijzen te levéren die de gevoe
lens van wederzijds wantrouwen zul
len doen verdwijnen.
Na de bespreking ten huize van
Sjahrir keerde een gedeelte van het
republikeinse gezelschap naar Djogja
terug om verslag uit te brengen, al
dus verklaarde Mr. Amir Sjarifoeddin
tegenover Aneta. ^,Het is morf'Uk.dat
zij weer naar Batavia terugkomen".
Hij merkte op, dat de besluiten, die
tgdens de vergadering bij Sjahrir zijn
genomen, bindend zullen zijn, doch hij
deelde niet mede. welke besluiten dit
waren. Andere berichten méldden dat
de Indonesische kabinetsleden en par
tijleiders, die te Batavia in vergade
ring bijeen zijn geweest, niet tot over
eenstemming zijn gekomen omtrent de
formulering van het antwoord op de
Nëderlandse voorstellen.
Een voltallige zitting van het Re
publikeinse kabinet is voor Dinsdag
bepaald.
HET Kamerlid Frans Goedhart is
met een speciale opdracht van het
hoofdbestuur van de Partij van
Arbeid in Indonesië gearriveerd.
De heer Goedhart zal aan de socia
listische Indonesische partijen (nartal
sosialis, partai boeroeh en soc. ieugd-
beweging) namens de Partij van de
Arbeid een brief overhandigen van
haar voorzitter Koos Vorrink.
Zaterdagmorgen omstreeks half tien
is onder Gemert een vliegtuig van de
RAF neergestort en totaal vernield.
Het toestel maakte deel uit van een
formatie van 6 vliegtuigen en vloog
van Engeland naar een Duits vlieg
veld. De vgf andere toestellen zyn
na het ongeval op het vlieveld Wel
schap by Eindhoven geland. Staffj
sergeant Peter Hickson kon aan de
hand van zyn papieren geïdentifi
ceerd worden.
Naar Aneta uit zeer betrouw
bare bron vernam,, is de fusie tus
sen de KLM en de KNTLM thans een
feit geworden. Dr. Plesman zal naar
aanleiding hiervan dezer dagen te
Batavia een verklaring afleggen.
Tegen de oud-doelverdediger van
het Ned. Elftal, Gé jus van der Meu-
len, werd voor 't Bijzonder Gerechts
hof t^ Amsterdam Zaterdag 12 jaar
geëist. De thans 44-jarige kinderarts
legde zyn verklaringen slechts aar
zelend af. Hij had zich in 1940 in
September by d* N.S.B. aange
sloten en in 1941 was hy als keu
ringsdokter verbonden aan het ar
beidsbureau te Haarlem. In 1942 gaf
hy zich op voor het vryw. legioen
Nederland.
Het weer vandaag
VRIJ KOEL
Voor het Noorden van het land
matige nu en dan vrij krachtige wind
uit Noordeiyke richtingen. Meest
zwakke bewolking met plaatseiyk
enige regen. Vry koel. Voor het ove
rige gedeelte van het land zwake
tot matige wind uit Noordeiyke ricn-
ting. Wisselende bewolking me* aan-
vankeiyk hier en daar nog een regen
buitje. Later afnemende bewoiKuig.
Weinig verandering in temperatuur
