Een paar duidelijke woorden
Buitenland
Trumans veto afgestemd
Bedenkelijke ontwikkeling voor
Amerikaanse arbeiders
Problemen rond plan Marshall
Binnenland j
Schepen naar Nederland terug
Nieuwe ontwikkeling in
Indonesië
Enige verwarring te Batavia
KORT
4e Jaargang No 967
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 1.0. Redactie Achterdam
20 tel. 2214. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
mmdbr
.DAQBLAD VOO» AL&MAA» IH OMGEYI&Q
Dinsdag 24 Juni 19 4 j
Directeur»
W W. Rbtndbrs
Hoofdredacteur»
E. DE WINTER
DE Amerikaanse senaat heeft het veto van President Truman overstemd
en daarmee de arbeidswet, welke de activ|teit der vakverenigingen beperkt
en de „closed shop" verbiedt, aangenomen.
Er werden 68 stemmen uitgebracht voor de nietig verklaring van het
veto en 25 tegen, dus zes stemmen meer dan de vereiste twee derde, meer
derheid. Het Huis van Afgevaardigden heeft het veto vorige week reeds over
stemd, zodat het wetsontwerp thans wet is geworden. Het resultaat is een
belangrijke overwinning voor het door de republikeinen beheerste congres.
Leiders der vakverenigingen noemen de wet „de slaven wet".
In de laatste minuten van het debat verklaarde Senator Barkley, die de
aanval der regering op het wetsontwerp leidde, dat de maatregel „geboren
was om te sterven". Ondanks zijn en Trumans laatste pogingen lieten demo
craten verstek gaan, waardoor de Republikeinen de vereiste meerderheid
kregen.
Sommige Republikeinen spraken hun vrees uit, dat de regering de uit
voering van de wet wellicht zal saboteren.
De publieke tribunes waren vol. maar men gaf geen blijk van goed- of
afkeuring, toen de beslissing bekend werd gemaakt.
Waarnemers waren van mening, dat er door de wet
een nieuw tijdperk in de verhoudingen tussen werk
gevers en -nemers Is ingeluid en dat de eerste tijd
door geschillen en processen gekenmerkt zal zijn.
William Green, president van de A.F.L. (American
Federation of Labour), een der twee grote vakbon
den, verklaarde nadat het besluit was gevallen, dat er
een onmiddellijke campagne voor het herroepen van
de wet zal worden ingezet. „De arbeiders zullen er
zich nooit mee kunnen verzoenen". Onmiddellnk na
dat de wet was getekend trad Gerhard van Arkel,
algemeen adviseur van de nationale commissie voor
arbeidsverhoudingen, af. Hij sprak .rernstige twijfel
aangaande de uitvoerbaarheid en eerlijkheid" van de
wet uit.
DE voornaamste kwestie, aldus een
correspondent van Reuter, die Vrij
dag a.s. op de driemogendheden con
ferentie te Parijs zal worden bespro
ken, zal waarschijnlijk zijn, of de eco
nomische steun der V.S. aan Europa
als geheel beschouwd of aan „natio
nale economie", waarvan Molotow in
zijn nota aan Engeland gewaagt,
moet worden verleend. De nota van
Molotov, waarin hij zich accoord
verklaart met het Brits—Franae
voorstel tot het houden van een con
ferentie over het plan van Marshall,
volgt de gedragslijn, die door Rus
sische afgevaardigden op de eerste
samenkomst van de economische com
missie voor Europa is aangenomen.
Zij stelden zich op het standpunt,
dat bij de toewijzing van hulpmidde
len rekening zou moeten worden ge
houden met de nationale souvereinl-
teit en voorrang zou moeten worden
verleend aan verwoeste landen. Ame
rikaanse woordvoerders hebben even
wel duidelijk laten uitkomen, dat
Marshali's voorstel juist gebaseerd is
op de overtuiging, dat verdere hulp
verlening op grote schaal aan afzon
derlijke landen waarschijnlijk niet
door het Amerikaanse publiek en het
Congres zal worden goedgekeurd.
Volgens de Amerikaanse opvatting
zou de hulpverlening aan afzonder
lijke landen, die naar eigen inzicht
deze zouden kunnen benutten, zon
der rekening te houden met de al
gemene Europese behoeften, „een
tweede editie van de UNRRA" en
niet in de geest van het plan van
Marshall zijn.
MEN acht het vrijwel zeker, dat het
ontwerp van Schumann door de vol
tallige nationale vergadering zal
worden goedgekeurd. Nadat voor het
Paleis de Bourbon, waar de natio
nale vergadering ple gt te vergade
ren, een menigte
van 2000 demon
stranten uiteenge
gaan was, werden
ongeveer 1000 ar
beiders uit de au
tomobiel-bedrijven
door communis
tische afgevaardig
den ontvangen. De
politie was tevoren
gewaarsphuwd te
gen massabetogin
gen. Pantserwa
gens en gasbommen werden in ge
reedheid gehouden maar behoefden
niet gebruikt te worden. De demon
straties beperkten zich tot uitroe
pen als „hang Schumann op" en „do
politie staat aan onze kant". Er werd
geen poging gedaan om de hekken
van het Palais de Bourbon te bestor
men. Het zijn moeilijke dagen voor
de regering van Ramadier.
WALDEMAR HOVEN. voormalig
hoofdofficier van gezondheid In het
concpntrati kamp Buchenwald, ver
klaarde voor het Amerikaanse tri-
bunaa' voor oorlogsmisdadigers te
Neurenberg, dat de {gige gevange
nen v.e hij <joor pheriolinjecties had
gedood, die personen waren, die door
andere gevangenen bij hem gebracht
waren, omdat zij nazi-spionnen wa
ren.
Hoven is een der 23 Duitse dokters
en medische bestuurders, die zijn be
schuldigd van experimenten op men-
.8e - in concentratiekampen. Hij deel
de mede, dat htTmet de gevangenen
ondergronds samenwerkte. Htj dood
de zestig „verraders" met phenol-
injecties, zo verklaarde hij. Er wer
den nog negentig „verraders" in het
concentratiekamp op dezelfde wijze
door anderen gedood.
Verscheidene voormalige gevange
nen hebben Hoven's verklaringen be
vestigd. Hoven werd zelf later naar
een concentratiekamp gevoerd, om
dat zijn betrekkingen met de ge
vangenen argwaan wekten.
EEN geroyeerd lid van de Hongaarse
partij der Kleine Boeren, Pfeiffer,
heeft verklaarde dat zijn groep zal
deelnemen aan toekomstige verkie
zingen, onder welke omstandigheden
deze ook zullen worden gehouden.
Sulyock, die eveneens uit de partij
der Kleine Boeren werd gestoten, en
nu aan het hoofd van de Hongaarse
partij van de Vrijheid staat, verklaar
de reeds eerder, slechts te zullen
deelnemen aan verkiezingen onder
internationaal toezicht.
„Onze boeren", aldus Pfeiffer, „kun
nen niet helemaal opzij gezet worden,
zonder dat men een burgeroorlog ris
keert". Hij noemde het door de Hon
gaarse regering uitgegeven witboek
„onvolledig, onlogisch en onnauw
keurig".
HET Dortmundse r communistische
blad „Westdeutsches Volksecho" mag
gedurende een maand niet versche
nen wegens onjuiste en eenzijdige
critiek op het Brits en. Amerikaans
militair bestuur en het duitse be
stuur. Dit is de eerste maal sinds
het begin van de be'zetting, dat een
duits nieuwsblad door de Britse auto
riteiten is verboden.
Kraak redt op fraaie wijze tjjdens een der gevaarlijke aanvallen der
Tsjechen gedurende de voetbalwedstrijd NederlandTsjecho Slowakije op
de Olympische Dag.
- Maandag is te Londen het veer
tiende congres van de internatio
nale bond ven schrijvers- en com-
ponistenvrenigingen geopend, t'
Congres wordt door 1Ö0 afge
vaardigden uit dertig landen bij
gewoond.
- Bij zijn vertrek naar de bijeen
komst van de internationale bond
van automobielclubs, die Donder
dag te Brussel geopend wordt,
heeft Henry Brunnler, voorzitter
van de Amerikaanse automobiel
vereniging verklaard, dat de Ame
rikaanse regering stappen zal
doen om autoreizen van Ameri
kanen In Europa te vergemakke
lijken. Na de bijeenkomst zal een
bezoek aan den Haag en Amster
dam worden gebracht.
Achtervolgd door 1000 politie
agenten, gewapend met geweren,
en revolvers en vergezeld van
speurhonden uit de Elzas, is Sta-
nislaw Zborowski, een Pools sol
daat, die zich aan roverij schul
dig maakt en twee dagen geleden
uit de gevangenis te Norwich ont
snapt was. te Southend (Sussex)
gearresteerd.
De drieduizend ton metende
Amerikaanse kruisers Fargo,
Huntington en Houston zijn op 'n
oefentocht in de Middellandse Zee
in Malta aangekomen.
De totale productie der kolenmij
nen in de Belgische Kempen be
droeg ln het jaar 1946 ongeveer
7.250.000 ton, verdeeld over 7
mijnexploitatles.
N.
TALRIJKE Nederlandse vlaggen wapperden Maandagmiddag boven de
Westhaven van Berlijn, toen 13 schepen de landverbeide reis naar Neder
land aanvaardden. Het hoofd van de Nederlandse missie, generaal-majoor
dr. W. Huender, kwam vergezeld van kolonel A. Millenaar en talrijke offi
cieren der missie de schippers uitgeleide doen. Het eerste schip, dat door
een Duitse sleepboot de haven werd uitgetrokken, was de „Wimar" uit Rot
terdam. Daarna volgde de „Archimedes" uit Makkum, die naast de Neder
landse ook de Friese vlag gehesen had. Het uitlopen en schutten van de
schepen duurde verder de gehele middag en al die tijd waren de welge
meende groeten, waarmee schippers, die in deze kolonie twee Jaren lief en
leed gedeeld hebben, elkaar goede reis wensten, niet van de lucht. Buiten
de sluizen werden op de rivier de Havel slepen gevormd, waarna moi-^n
de vaart naar Maagdenburg zal beginnen. Hier hebbe i de schepen twee
weken oponthoud voor het laden van kali, zodat de reis naar Nederland
minstens een maand zal duren. De volgende groep zal nog in de loop van
deze week vertrekken.
Dr. VAN MOOK heeft op 28 Juni
aan de Republikeinse delegatie een
aide-memoire overhandigd.
Hierin laat de
Nederlandse re
gering opnieuw
ilt£ uitkomen, dat zij
Ij^r bij voortduring
bezield is met
de hoop, dat zjj
er in zal slagen
met de Repu
bliek evenals
met Oost-Indo-
nesië en West-Borneo reeds het ge-
maar krachtig
Veldmaarschalk Lord Montgome-
ry, chef van de Britse Generale
Staf, is Maandag te New Delhi
door veldmaarschalk Auchinleck
en andere vooraanstaande mili
taire persoonlijkheden ontvangen.
Te Parjjs zjjn 4000 arbeiders van
twee Citroën-f abri eken in staking
gegaan. Zjj eisen onder meer pro
ductiepremies.
Volgens schatting van waarne
mers van de UNRRA, die over de
overstroomde gebieden in Kwan-
toeng (Zuid-China) zijn gevlogen,
is 60 tot 70 procent van de rijst
oogst in de delta bij Kanton ver
woest.
Te Londti is de eerste interna
tionale postzegelbeurs na de oor
log geopend. Deze zal drie dagen
duren. Er zullen postzegels ter
waarde van ongeveer 500.000
pond Sterlinf door handelaren
van acht landen worden gewisseld.
WAT wij verwachten, Is ^inderdaad gebeurd, w\J ontvingen
verschillende brieven varf lezers, die meenden te moeten pro
testeren tegen onze politieke houding ten opzichte van de
Sowjet-Unie en het communisme. In deze artikelen zag men
een aanval op Sowjet-Rusland en op het communisme, zo in
als buiten Rusland en daarentegen tekende men verzet aan.
Wij zijn dankbaar voor deze reactie uit de kring van onze
trouwe lezers. Zij geeft ons aanleiding verschillende kanten
van de zaak eens wat duidelijker te stellen. Het is altijd goed
dat mensen weten, wat zij aan elkander hebben. Een waar
heid, die tegenwoordig maar al te vaak wordt voorbij ge
zien, en aaraan een groot deel van de onwaarachtigheid,
die het leven der mensen thans kenmerkt te danken is.
Sociaal idealisme
REEDS vele malen hebben wij ge
schreven, dat de kapitalistisclie
maatschappij-orde tot ondergaan
gedoemd is; ja, in feite reeds aan
het ondergaan is. En waarlijk niet
alleen ln de Sowjet-Unie. Deze ka
pitalistische orde moest onder
gaan, omdat geen enkele maat
schappelijke orde blijvend op een
basis van het grootste sociaal on
recht in stand gehouden zou kun
nen worden. Een mens is tenslot
te een redelijk- en zedelijk we
zen, al kan ik mij voorstellen, dat
velen hieraan, gezien de oogst van
twee wereldoorlogen, een beetje
zijn gaan twijfelen. De ondergang
van deze kapitalistische orde van
maatschappelijke ontrechting is
echter slechts de negatieve kant
van de zaak. Daartegenover staat
de ^positieve vraag, waarop men
een antwoord mag verlangen. En
dat lf de vraag: wat dan?
Nu gaat alles in het leven en
wereld van actie naar reactie. En
zo is het volkomen evident, dat
de maatschappij van de sociale
ongerechtigheid, zal worden ver
vangen door één van sociale ge
rechtigheid. Eer het zover is, zal
misschien nog een lange smarte
lijke weg moeten worden afge
legd. Smart en ljjden behoren nu
eenmaal eveneens bij het leven.
Maar die maatschappij van sociale
gerechtigheid, die socialisti
sche maatschappij mijnentwege,
komt er. En daarbij kan het vol
komen onverschillig zijn, of men
die komende socialistische maat-
brug geslagen tussen een louter
materialistische doelstelling en 'n
onvruchtbare vergeestelijking.
Want ziet u: de mens zal niet én
kel van brood leven; maar zonder
brood houdt hij het ook niet lang
vol. Hoe het zij, dat ideaal van
een socialistische maatschappij is
voor ons gebonden, maar dan ook
onvoorwaardelijk, aan een diep
respect voor het menselijk indivi
du. Het socialisme is geen massa
bazarartikel, dat je meeneemt met
een bus Vim en een doosje schoen
smeer. Het betekent gerechtigheid
aan ieder mens; het wil elk indi
vidu afzonderlijk ln volkomen ge-
lijkberechtigdhreid doen deel heb
ben aan de materiële- en geeste
lijke goederen der aarde. Daarom
is dat ideaal van sociale gerech
tigdheid onscheidbaar gekoppeld
aan het ideaal van de onbeperkte
geestelijke vrijheid. Geestelijke
vrijheid èn sociale gerechtigdheid,
ziedaar de belde grondslagen van
ons handelen.
De practijk
WIJ hebben deze ernstige woor
den vooraf laten gaan aan ons
antwoord aan hen, die tegen onze
artikelen, die een critisch geluld
lieten horen ten aanzien van de
Sowjet-Unie, protësteerden.
Het is voor ons zéker, dat zich !n
Rusland een brok socialisme aan
schap,* fundeert ln de Bergrede ,s; ™at dit be"
of In één of andere Idealistische trc trflJ" ,stelllK oneeB'
filosofie met De Kadt die In een recent
boek de stelling verkondigt, dat
het socialisme in Rusland verre
te zoeken. De gehelfc* maatschap
pelijke inrichting van^de Sowjet
Unie, zover wi) die kunnen beoor
delen en dat is bij de schaarse
Russische toeristenvisa altijd
slechts oppervlakkig, geeft ons 'n
beeld te zien, dat reeds verder ln
socialistische zin vervormd is, d*n
wij in West-Europa aantreffen.
Even zeker Is het echter, naar on
ze mening, dat het met de gees
telijke vrijheid in Rusland pover
Geesielijke vrijheid
DAT ideaal van een maatschap
pij van sociale' gerechtigheid is
stellig niet enkel van materialis
tische aard. Elk socialisme kent
uiteraard trouwens altijd elemen
ten van meer spirituele aard. Die
socialistische maatschappij-orde
verschaft aan ieder mens brood en
rechtszekerheid; de acht- of zes
uren-dag èn veiligheid en daar
mede wordt tegelijk steeds een
gesteld is. Althans naar de opvat
ting die wij, als dragers van de"-
Westelijke cultuur, daarvan heb
ben. Je moet maar eens proberen
aan de oever van de Moskwa een
meeting te organiseren tegen de
buitenlandse politiek van kame
raad Molotow!
En als de Russen dan tegen ons
zouden zeggen: kijk, wij hebben
toch maar een socialistische maat
schappij tot stand weten te bren
gen, dan zouden wij onmiddellijk
antwoorden: uw maatschappij kan
niettemin toch de onze niet zijn,
omdat het er niet om gaat of Sta-
lln een socialistische maatschap
pij wil, maar of u en ik er van
overtuigd zijn, dat het niet an
ders kan en dat wij desnoods vrij
elijk kunnen getuigen een andere
mening te zijn toegedaan. Socialis
me betekent voor ons vrijheid, ook
voor de individuele mens. En daar
aan komt men in een dictatuur,
met Siberië als achterland, niet
toe.
Bolsjewistisch imperialisme
WAT de Russen voor het eigen
land goed vinden, kan betrekke
lijk nog als hun zaak worde» be
schouwd. Nu zü echter zo kenne
lijk in Centraal- en Oost Europa
hun opvattingen aan de daar wo
nende volkeren willen opdringen,
kan het niet anders of West-Euro
pa slaat alarm. Ook West-Europa
kent velen voor wie de hoofdstad,
geestelijk, niet is Parijs, Londen
of Amsterdan^naar Moskou. Dat
men op zijn hoede zij, komt mij
voor als een staal van juist begrip
voor wat weerbare democratie
moet zijn.
Daarom protesteren wij tegen het
feit van een steeds duidelijker
wordend bolsjewistisch imperialis
me, dat In wezen bezig Is onder
nieuwe leuzen het testament van
Peter de Grote uit te voeren.
Nog kort geleden hebben wij uit
eengezet, dat wij geloven, dat de
Westerse cultuur in een neergangs
fase is. Dit houdt echter niet in,
dat "deze èultuur zich maar wil
loos zou moeten laten overspoelen
door alles wat op haar toe gelieft
te rollen.
Conclusie
IDEALISTISCH voelen wij ons
een Ideëel communisme verwant;
als socialist kunnen wij veel ln de
Sowjet-Unie waarderen en zullen
wij blijven voortgaan daarvan te
getuigen; als drager echter van
een ln het christendom gewortelde
West-Europese cultuur zullen wij
met al de kracht, die ln ons is,
blijven protesteren tegen iedere
aantasting van de geestelijke vrij
heid van de individuele mens; zul
len wij blijven waarschuwen tegen
ieder imperialisme. rt het nu ge
voed wordt van Washington, den
Haag of Moskou uit.
DEW1
val is, langs vreedzame wog een
schikking uit te werken op de grond
slag der overeenkomst van Lingga-
djati.
Als belangrijkste punten worden
dan genoemd:
a. Het Indonesische nationalisma
moet in zijn verschillende schakerin
gen volle vrijheid tot ontplooiing krü-
gen en zich in een eigen Indonesischs
federatief staatverband ontwikkelen.
b. Nederland en Indonesië moeten In
beider belang en ln het belang van
de internationale samenleving, duur
zaam een gemeenschappelijk staats
verband behouden.
c. 7 wel Oost-Indonesië en Borneo
als de Republiek moeten in hun eigen
waarde worden erkend opdat zü in
het nieuwe staatsbestel op de voet
ener waarachtige federatie de plaais
k» ^nen verwerven die hun toekomt
en die zü verlangen.
De fundamentele rechten en vrij
heden moeten ten behoeve van allé
volkeren, volksgroepp.n en staatsbur
gers worden gewaarborgd,
e. Onverwüld dient in het belang
van Indonesië en Nederland en van
de wereld-economie, de rehabilitatie
der economie van geheel Indonesië
ter hand worden genomen op basis
van bedrjjfs- en rechtszekerheid.
De Nederlandse regering dring»
dan opnlenw aan ten spoedigste een
federale raad In te stellen, om te
voorzien ln een gemeenschappelijke
YederlandsIndonesische leiding.
NEDERLANDSE kringen achten het
opmerkelijk, dat van Mook en niet'
Schermerhorn de aide memoire van
de Nederlandse regering aan Sjahir
heeft overhandigd.
Volgens een Republikeins zegsman
heeft het bevreemding gewekt, dat de
aanbj^ding van de aide memoire de
briefwisseling tussen de Commissie-
Generaal en de Indonesische delega-
gatie heeft doorkruist. SJahrir ver
trekt met zijn gezelschap morgen naar
Djokja voor de kabinetszfttfng van
Woensdag. Aan Hatta Sumatra is een
telegram verzonden met het verzoek
deel te nemen aan de kabinetszitting,
doch vermoedelijk zal men hem niet
meer tjfdig kunnen bereiken, daar hij
in het binnenland vertoeft.
OP 26 Juni zal een bon voor 1 ei
worden aangewezen voor de leeftilds-
groepen a. b en c (personen Van 5
jaar en ouder).
MAANDAGMIDDAG zijn de heren
J. Schouten en dr. J. A. H J. S. Bruins
Slot met het Indiëvliegtuig uit Bata
via op Schiphol aangekomen.
In de Franse departementen No^d
en Pas de Calais zün twaalf A
vijftien duizend mijnwerkers in
staking .wegens de slechte kwali
teit van het brood".
Lord Pakenham. de Britse minis
ter voor bézettingsaangelegenhe-
den, vertrekt Donderdag naar
s Oostenrijk. Dit is zün eerste be
zoek aan dit land sinds hü zü»
functie aanvaardde.
De Britse regering heeft beslo
ten Roemenië verdere schenkin
gen te verlenen. Britse deskundi
gen ve klaarden na een bezoek
aan het land. dat er ovajpl ge
brek heerst. De nieuwe schenkin
gen zullen uit o.m. voedsel en
kleding bestaan.
Het weer vandaag
WARMER
Naar Zuid-Went of Zuid draali-ade
Bind. Vrll veel bewolMnf, doe»
overwegend droog weer. Warmer.