HET \m LICHTSPOOR
Buitenland
Doodstraf tegen Joodse
verzetslieden werd bevestigd
Bevin: „Europa is bezig dood
te bloeden"
Vliegende schijf gevonden
in Amerika
KORT maar krachtig
Een belachelijke veroordeling
van profiteurs
YA«®AA6„|
4e Jaargang No 986
Uitgave N.V. Noortlhollandse Pers
1945 l.o. Redactie Achterdam
20 tel. 22T4. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoe* Oudegracht UI. 8971
Alkmaar.
■naarder
.DAGBLAD VOO» ALKMAAS IN OMGEYINQ
Hoensdag 9 Juli 1917
DirtcUuri
TH. W. RBYNDERA
Hoofdredacteur:
XL ML DB WINTER
Volgen» een Reuterberlcht heeft lnltenant-generaa.1 Mac Milten, de
algemeen bevelhebber van de Britse '""-pen In Palestma, het dood
vonnis bevestigd, dat door een militair hof op 1 Juli j.1. uitgesproken
werd tegen drie leden van de Joodse verzetsbeweging IrgoenZwal LeoenU
die tUden» do aanval op do gevangen1» van Arce geweerschoten gelost
hadden en ontplofbare stoffen bU droegen. Zoal» men Weet, was do
overval op de gevangenis te Aree de»t«ds een succes voor de verzetsorga
nisatie, die ruim 300 gevangenen wl»t te bevinden door het opblazen
van een gedeelte van de muur van het gebouw. De gevolgen van de be
vestiging van de vonnissen zullen w»l niet lang op zich laten wachten.
De Irgoen is na dergelijke maatregelen doorgaans feller op gaan treden,
terwUI de Britten er veelal huiverig voor zfln doodvonnissen uit te
voeren. Men herinnert zich ongetwijfeld nog de gebeurtenissen rond de
jonge verzetsman Dov Grnner.
Processen tegen Nazi's
Te Neurenberg is opnieuw een
groot proces begonnen. Niet minder
dan 11 Duitse generaals zullen ver
antwoording moeten afleggen voor
hun daden. Volgens de tenlasteleg
ging hebben alle beklaagden toege
stemd in of de moord op honderd
duizenden onschuldige burgers, die
als vergelding voor aanvallen of
vermeende aanvallen op Duitse mi
litairen zonder vorm var proces
werden opgehangen of doodgeschoten
in de verhouding van 50 tot 100 voor
iedere gedode Duitser. De generaals
waren veelal bevelhebbers van de
Duitse legers op de Balkan, het ge
bied waar de Duitsers onmenselijker
zfln opgetreden dan waar ook ter
wereld.
Het gerechtshof te Dresden heeft
vier Duitsers. beschuldigd van
moord op 15.000 -rankzinnigen, ter
dood veroordeeld. Het waren bewa
kers van het beruchte kamp Sonnc-
stein In de door de Russen bezct.te
gebieden van Saksen. Acht andere
beklaagden hoorden gevangenis
straffen van 3 tot 15 jaar tegen zich
e's'
De Pariise conferentie
De uitnodiging is thans aanvaard
door Belgierëire, Griekenland, Italië.
Luxemburg. Nederland, Portugal,
Tsiecho Slowakije en Turkije. Nog
beslissen zal Finland, terwijl Joego
slavië. Polen en Roemenië niet zul
len komen, evenal vermoedelijk Al
banië, Bulgarije en Hongariie. Daar
staat weer tegenover, dat Denemar
ken. Voorwegen. Oostenrijk, vrij ze
ker de uitnodiging 7"llen aceenteren.
Latere berichten zeg/m. dat IJslands
komst definitief is en Zwitserland
komt. indien de bijeenkomst zuiver 'n
economisch en geen politiek karak
ter zal dragen.
Bevin over de komende
conferentie
Erncst Bcvïn. dc Britse minister van
buitenlandse zaken, heeft een belang
rijke verklaring afgelegd betreffende
de Pariise conferentie Hij verklaarde,
dat de vooruitzichten voor het slagen
van dp hiieenkomst thans zeer gunstig
zijn en dat de conferentie een enorme
bi.idrage kan leveren tot de eenheid
onder de volkeren van Europa. ..Eu
ropa is bezig dood te bloeden en bii
de pogingen om aan deze toestand een
emae ie maken moet men alie gods
dienstige en ideologische vooroordelen
laten varen", zo zeide Bevin, die
voorts verklaarde, dat een zo goed
mogelijk schema zal worden opgesteld
met hen, die willen samenwerken,
terwijl de deur open blijft voor hen,
<»e nog aarzelen. „Wij moeten niet
met spitsvondigheden komen en vra-
het plan nu e»genlijk in-
•V nitv *1 16,(16 hij- Besloten is van
t plan gebruik te maken. Om te zeg-
h o Eur°P~ verdeeld wordt,
vri^m n 0nzin Elk land kan
vrijwillig meewerken en opgeven, wat
't kar produceren en in de „pot" in
brengen teneinde elkander te helpen.
„Het is moeilijk om dc eenheid on
der de volkeren van Europa tot een
feit te maken", aldus Bevin. „De ge
weldige verwoesting van de oorlog
heeft haar invloed op de menselijke
geest gehad. Pas na het aanschouwen
van de verwoestingen begijpt men,
hoe groot die invloed wel moet zijn en
hoe moeilijk het zal zijn eenheid en
harmonie te brengen in ons gewonde
werelddeel". Bevin wees tenslotte op
de historische en rassenmoeilijkheden
en zeide, dat het enige wat men kan
doen om het vastgestelde doel te be
reiken is het met geduld en overleg
voeren van een concrete politiek.
Nadere berichten melden, dat Dene
marken de invitatie heeft aangenomen
terwijl een bericht uit Londen zegt,
dat nog geen bevestiging is ontvan
gen. dat Polen en Joego-Slavië defini
tief afwijzend hebben beschikt. Van
daag zal in Polen de beslissing vallen,
zo meldt een later bericht uit War
schau. Bulgarije komt niet. De rege
ring hppft een verklaring afgelegd,
waarin gezegd wordt, dat het land zelf
reeds begonnen is met het uitvoeren
van een plan voor economische we
deropbouw.
Weer vlieqende
schijven
De vliegende schijven of -schotels
houden de gemoederen nog steeds
druk bezig. Er is een categorie men
sen. die er aan gelooft terwijl ande
ren alles voor nonsens aanzien. Dins
dag kwam 't bericht, dat ook boven
Australië vliegende schijven waren
waargenomen, doch een geleerde ver
klaarde. dat er van gezichtsbedrog
sprake was. De Daily Telegraph. het
welbekende Engelse blad. is bliikbaar
ook deze mening toegedaan In ziin
rubriek „Londen day by day" schrijft
het blad spottend: ..Op het ministerie
van Luchtvaart houdt men het er voor
dat de berichtén over vliegende scho
tels een indirect gevolg zijn van de
onlangs plaats gevonden uitvoer van
grote nartiien Schotse whiskey...."
Reuter echter komt met feiten.
Dit nnrsbnroau rneMf uit RoSWÓll in
New-TVTexieo, dat door de Ameri
kaanse luchtmacht Is medegedeeld,
dat on een ranch in de omgeving
van deze plaats een vliegende schijf
gevonden Is. „Het voorwerp is In het
bezit van het leger en de vondst ge-
c»hiedde vorige week", zo verklaar
de de inlichtingenofficier van het
vliegveld Roswell. Het is doorgege
ven aan hogere instanties, maar bij
zonderheden werden niet medege
deeld.
Verdeling Palestina
Dr. Weizmann, voorzitter van de
Britse Zionistenbond, heeft voor de
speciale commissie der V.N. voor
Palestina verklaard, dat verdeling
de enig mogelijke practische oplos
sing is van het vraagstuk. Weiz
mann noemde twee onontkoombare
voorwaarden
1. De grenzen van de Joodse
staat moeten zo gekozen worden, dat
het land in verbinding staat met de
wg.ter- en electriciteitsvoorziening,
opdat immigratie op grote schaal
plaats kan hebben.
2. Tot dit gebied moeten behoren
Galilea, de kustvlakte, Negev (woes
tijngebied in Zuid-Palestina) en de
Joodse sector van Jeruzalem.
De verdeling is volgens Dr. Weiz
mann een minimum- en geen maxi-
mumvoorstel. Hij is er van overtuigd
dat de Joden en een Arabische staat
in Palestina spoedig gemeenschap-
pelrj'"i belangen zouden ontdekken,
zoals spoorwegen, douane, irrigatie
en energiebedrijven". Politieke schei
ding sluit economische samenwerking
niet uit", aldus Dr. Weizmann.
In tegenwoordigheid van verschillende autoriteiten is het eerste Neder
landse Radar proefstation te Noord wijk, onder directie van de heer J. M.
F. A. van Dijk, officieel In gebruik genomen. Op de foto: Sir Robert
Watson Watt, de Engelse geleerde, die reeds in 1935 de grondslag der
Radar-techniek legde; de heer Spits, secr.-gen. van verkeer; de heer van
DUk; de Engelse ambassadeur, Sir Neville Bland; prof. Vening Meinesz,
dir. Kon. Ned. Meteorologisch Instituut en admiraal Helfrich, b(j het ont
vang- en zendaparaat. De 3 cM. golflengte radio-apparatuur voor navigatie
ter zee: grootste bereik 12 zeemijlen; kleinste bereik 1.2 mijl.
BUITENLAND
Dollargebrek deed de import in
Engeland 25% beneden het niveau
zijn. Er is thans 2200 millioen dollar
van 'de in Amerika geleende 3750
millioen opgenomen en indien Enge
land in het huidige tempo blflft trek
ken, zal de lening reeds over 9
maanden uitgeput zfln.
De zeven te Neurenberg veroor
deelde nazi-grootheden Hess, Doenitz
Von Schirach, Speer, Von Neurath.
Funk en Raeder zullen binnenkort
vanuit Neurenberg per vliegtuig over
gebracht worden naar de sombere
fort-gevangenis van Spandau (Ber
lijn). De heren zijn slecht te sprekeu
over deze verhuizing. In Neurenberp
kregen zij b.v. tabak, die ze in Spaf
dau zullen missen...
In Teheran is de staat van beleg
afgekondigd in verband met een te
gen de regering ontketende actie.
De minister van oorlog is ontslagen
om onbekende redenen.
Egypte zal zfln klacht bfl de Vei
ligheidsraad inzake het nog steeds
aanwezig zfln van Britse troepen In
Egypte en de Soedan komende week
indienen.
Mevr. Lupescu, die pas met ex-
koning Carol van Roemenië is ge
trouwd wordt wellicht beter. In haar
gezondheidstoestand kwam een gun
stige wending, zodat de doktoren
weer hoop hebben.
De Franse filmactrice Simone Si-
mon zal proberen de Amerikaanse
nationaliteit te verkrijgen. Unl-
versal is doende een van de sprook
jes uit duizend en een nacht in kleu
ren te verfilmen onder de titel „Ara
bische nachten".
Monarchisten te Madrid verkla
ren, dat de Spaanse regering de blan
co uitgebrachte stemmen bfl het re
ferendum over Franco's opvolgings-
wet als ja-stemmen heeft gesteld.
glNNcNlAND j
Spanning te Batavia opgeheven
Op één punt nog niet accoord
Militaire situatie onbevredigend
De aanvulling op het republikeinse antwoord is gistermiddag met een
speciaal vliegtuig door Setyadjit en Dr. Gani naar Batavia gebrr.rh» en
is gebaseerd op de radiorede van Sjarifoeddin. Naar men Aneta meur
deelde, is het enige punt, waarop de republiek niet met de Nederlandse
voorstellen accoord gaat, dat van de gezamenlijke gendarmerie. Sjari
foeddin heeft hierover in zfln rede gezegd, dat de republiek van mening
blflft, dat de samenwerking alleen bi het centrale lichaam ligt. De gen
darmerie is de taak van iedere deelstaat en heeft slechts de taak in de
betreffende deelstaat, waarmee de premier dus als zfln oordeel te kennen
geeft, dat de republiek op dit punt de eigen boontjes binnen eigen gebied
wil doppen.
Overigens heeft de republiek wel onder druk gestaan. Op alle andere
punten van de Nederlandse nota is geheel ingegaan. De kabinetszitting
begon Maandag terstond na de aankomst van het vliegtuig en inmiddels
waren telegrammen binnengekomen van de Amerikaanse en Britse con
suls-generaal in Batavia, waarin werd aangedrongen op aanvaarding van
de Nederlandse voorstellen. Daarna hield de premier zfln radinredi ter-
wfll het kabinet verder vergaderde. „Wfl hebben al het menselflfte gedaan
om het Nederlandse standpunt zoveel mogelijk te benaderen", verklaarde
Setyadjit tenslotte tegenover Aneta.
Onbevredigende
situatie
Te Batavia is meegedeeld, dat na
de ontvangst van de aanvulling op
het republikeinse antwoord het
z.g. appendix aan dr. van Mook,
de spanning is opgeheven. Het ge
schilpunt over de gemeenschappelij
ke gendarmerie blflft echter nog be
staan. De militaire situatie rond de
demarcatielijnen is nog onbevredi
gend en te Batavia is men van me
ning, dat de republiek nu zal moeten
bewijzen, dat zfl van plan is haar
verplichtingen na te komen, door hier
een einde aan to maken.
Het z.g. appendix is door de Ne-
EEN ieder kan zich ongetwijfeld nog het soldatenblad „Pen
Gun" herinneren. Er is nogal w at lawaai rond dit blad geweest,
omdat 't niet getuigde van een frisse, de Nederlander sieren
de, geest en omdat het aan de soldaat van vele dingen een
tamelflk scheve voorstelling verschafte. Tenslotte moest er
van hogerhand worden ingegrepen en werd het blad het ver
dere bestaan onmogelijk gemaakt.
„Pen Gun" werd afgelost door „Het Lichtspoor". Dat wfl er
met dit product op vooruit zijn gegaan, kan moeilijk worden
volgehouden. Het blad bevat menigmaal artikelen die voor
vele soldaten een hoon moeten betekenen. Het wordt dan ook
ten hoogste tijd, dat 't parlement zich met deze zaak bemoeit
en een einde maakt aan het soldatenkrantengedoe.
Betreurenswaardige advertenties
ONDER bovenstaande titel tref
fen wij in het laatste nummer van
„Het Lichtspoor" een hoofdartikel
aan, dat naar onze mening alle per
ken te buiten gaat Het artikel be
gint met te wijzen op het feit, dat
de populariteit van het leger zou
zijn gegroeid door de gebeurtenis
sen van de jaren sedert 1939. Dan
vervolgt het blad echter als volgt:
„Maar nu zijn wij al weer twee
jaar verder en voorzichtig steken
de ridders van het geen-man-en-
geen-cent de koppen, zoal niet bij-
elkaar, dan toch weer op. Nu er te
recht wordt aangedrongen op het
betrachten van de uiterste zuinig
heid ook in de staathuishouding,
ruiken zij hun kans".
Men dient wel te beseffen, dat
deze regels zijn neergeschreven,
niet als propaganda voor een mili-
tairistische vereniging, maar ter
stichting van de soldaten van ons
leger, dat pretendeert een volks
leger te zijn, en waartoe vele van
de gesmade „geen-man-en-geen
centers" behoren. Misschien is een
leger een noodzakelijk kwaad,
voor deze laagdunkende beoorde
ling van de anti-militaristen pas
sen wij echter.
Schadelijk ongedierte
„HET Lichtspoor" maakt het
echter nog fraaier. Het blad ver
volgt nml.: „Het systeem, dat hier
bij toegepast wordt, moet openlijk
aan de kaak worden gesteld.
Slechts hij, die de aan de nationale
belangen knagende ratten als scha
del ijk ongedierte erkent, kan ze
met succes bestrijden".
Dat „schadelflk ongedierte", daar
toe behoren U en ik, die een we
reld willen opbouwen niet met de
macht van geweld, niet met atoom
bom en tank, maar uitsluitend met
de macht der liefde en de over al
le dwaasheid zegevierende Rede.
De schrijver in het soldatenblad
heeft waarschijnlijk zelf niet door
welke beledigende woorden hij uit
ten aanzien van een volksgroep,,
die In moeilijke jaren heeft bewe
zen haar nationale plicht op een
uitstekende wijze te verstaan. In
ieder geval beseffe deze schrijver,
dat het hem niet past over de
strijders tegen oorlog en vóór vre
de en gerechtigheid te spreken,
als over „knagende ratten" en
„schadelijk ongedierte" .En dat
zulks zeker niet te pas komt in
een door de regering gesubsidieerd
soldatenblad.
Lasterlijke aantijgingen
EVEN verder schrijft het blad:
„Het zijn dezelfde elementen, die
van 19201938 de afbraak gepre
dikt hebben waarvan de desolate
uitrusting van onze strijdkrachten
in 1940 het gevolg was. Een af
braak die ons volk duur te staan
is gekomen".
Met welk recht lastert de schrij
ver van „Het Lichtspoor" hier de
antimilitaristen, die de moed had
den van hun pacifistisch Ideaal ge
tuigenis af te leggen en daarnaar
te handelen? Wil hij soms hén ve-
wijten, dat de debacle van Mei '40
over ons volk is gekomen? Heeft
hfl nooit gehoord van het verraad
van sommige groepen, die ook ver
takkingen in ons leger hadden?
Maar afgezien daarvan: is de
schrijver, die op onze soldaten los
gelaten wordt, ervan overtuigd,
dat wij met een „beter" uitgerust
leger, veel langer tegen de Duit
se overmacht stand hadden kun
nen houden? Wfl denken daar an
ders over. Los van alle ideële mo
tieven, vinden wij een leger en een
vloot voor ons kleine land een on
ding en, omdat het milliarden ver
slindt, een groot kwaad. Veilig
heid in de wereld zal slechts te
vinden zijn als allen de veiligheid
willen en bereid zijn daarvoor een
offer te brengen. Kan dit niet
worden bereikt, dan zal er geen
veiligheid heersen en zullen de
kleinen er rekening mede moeten
houden door de groten .te worden
doodgedrukt. Zo is de realiteit en
niet anders.
Tenslotte zal de schrijver zich heel
goed bewust zfln, dat de door hem
zo gesmade „knagende ratten",
thans een belangrijke plaats in de
regering innemen en dat zijn aan
val in een semi-officieel orgaan al
van heel weinig begrip voor ver
houdingen getuigt.
Terecht protest
INTUSSEN had de schrijver met
zijn stuk veel meer succes gehad,
als hfl regelrecht op zfln doel was
afgegaan. Want hoeveel bezwaren
wij ook tegen zfln onwaardige in
leiding hebben, met het slot zfln
wfl het volkomen eens. In dit slot
protesteert de schrijver tegen de
advertenties, die tegenwoordig in
de bladen verschijnen en waarme
de personeel gevraagd wordt, „Vrfl
van militaire dienst".
Tegen werkgevers, die getuigen
van een dergelijke onsociale men
taliteit zfln ook wfl bereid onze
stem te verheffen.
Nogmaals wfl hebben een volks
leger. Onze jongens worden ge
dwongen daarin hun plaats in te
nemen. Slechts weinigen hebben
de zedelijke moed en verkeren in
de omstandigheden een fors „neen"
te laten horen. De rest moet gaan,
vaak tegen eigen wil in. En het
zou een schandaal zfln, als zij, die
door toevallige omstandigheden
niet het soldatenpakje behoeven
aan te trekken, nog extra werden
beloond met de beste baatjes, die
onze werkgevers te bieden hebben.
Hier gelden voor een ieder gelij
ke rechten. En het wordt hoog tijd
dat de staat de maatschappelijke
positie van de gedwongen militair
beschermt. Tot zolang mogen onze
werkgevers zich deze sociale taak
wel bewust zfln. Advertenties als
door „Het Lichtspoor" gesigna
leerd zfln uit den boze. DEWI.
derlanders aanvaard en, naar wordt
verwacht zal de demilitarisering van
alle zónes spoedig een aanvanc ne
men.
Zoals gezegd, aanvaardt de repu
bliek vier van de vflf Nederlandse
punten, die in de nota van 27 Juni
ar de republiek waren voorgelegd.
Slechts op het punt der gemeen
schappelijke gendarmerie bestaat
nog verschil van mening. De repu
bliek handhaaft hier haar standpunt,
hetwelk wfl hierboven reeds om
schreven met do opmerking, dat de
republiek binnen eigen gebied zelf
de boontjes doppen wil.
Nederland wantrouwt
Van Nederlandse zflde werden
voorlopig drie aantekeningen ge
maakt bfl de gepubliceerde republi
keinse nota. Het verschil betreffen
de de gendarmerie wflten de Neder
landers aan een onvoldoend begrip
aan de republikeinse zflde van de
constructie en de werking van een
federatief gezagsapparaat. In deze
aantekeningen wordt verder gezegd,
dat de in dc nota vermelde bedrfl-
ven voor een deel federale bedrflven
zfln, zoals de PTT. Voor een ander
deel zullen ze Inderdaad aan de re-
publiek toevallen, voorzover ze bin
nen het gebied der republiek liggen.
Tot slot wordt gezegd, dat de moei
lijke omstandigheden, waar land en
volk, nu in verkeren, eerst dan ten
goede zal veranderen, indien de re
publikeinse regering ten aanzien
van alle daden van geweld en de
voedselblokkade van verschillende
streken, haar beloften in met alle
kracht doorgevoerde duidelijke beve
len zal weten om te zetten.
Ten opzichte van de republikeinse
macht en goede wil, komt in deze
laatste enmerklng dus enig wantrou
wen van de Nederlandse zflde naar
voren. Dit is niet ten onrechte op de
feiten der laatste maanden geba
seerd.
„Zwaar" gestrafte
profiteurs
Tegen de firmanten van de Nedew
landse Basalt Mfl. te Bloemendaal ia
door het Bflzonder Gerechtshof te
Amsterdam uitspraak gedaan. Reeds
in Mei 1940 zfln deze firmanten ge
zwicht voor de Duitse druk en se
dert die tfld hadden zfl een enorm
aandeel in de werkzaamheden, dia
de Duitsers in ons land uitvoerden;
zoals het aanleggen van vliegvelden,
bouwen van bunkers, hangars, enz.
In totaal werd een omzet van f 22
millioen bereikt en als winst wisten
de drie heren f 2.500.000 op te strtf-
ken. Als men de straffen bekflkf,
dan komt men tot de conclusie, daf
het bflna de moeite niet Is. Waarom
heeft m niet onmiddellflk op
vrfle voeten «teld? De hoofddirec
teur S. D. Prins werd veroordeeld
tot 1 jaar en 4 maanden; diens zoon
en mede-firmant H. D. Prins tot 2
jaar, en de derde tot 3 Jaar; allen
met aftrek! De eerste werd voor
z'n leven, de tweede voor 7 Jaar en
de derde voor 8 jaar ontzet uit het
recht enige leidende functie in het
bouwbedrflf uit te oefenen. Als ze
nu van de 2% millioen nog een ap
peltje voor de dorst over hebben
weten te houden, dan komt het nog
zariit af
Het weer vandaag
Wisselende oewolking met ^rsDret-
de buien. Kouo weer met nu un «Jan
krachtige Zuldwestelflke wind. Ver
dere vooruitrichten: r ma en wind»