kmaardeï
OP Ml RISKT HU Z0\ HOOR
Buitenland 1
Toenemende sponning in Griekenland
Protest van wereldvakverbond
Een ernstig woord van Wallace
Oost-Europese landen niet
naar Parijs
S1'! cen 121 ton
De regeringsverklaring: zie pagina 3
Binnenland
Sjahrir terug in interimregering?
Nederlanders naar Parijs
Londense beleid in onderzoek?
N.V.V. maakt zich ongerust
KORT maar krachtig
4e Jaargang No 982
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 l.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoeh Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
DAGBLAD VOO» ALKMAAR EN OMGEVING
Vrijdag 11 Juli 1947
Directeur»
TH. W. REYNDERA
Hoofdredacteur:
XL B. Dfl WINTER
De arrestaties van Griekse communisten, die zouden zvjn betrokken bij
een samenzwering tegen de regering, zijn ook gister voortgezet. Het
aantal verdachten wordt op ongeveer 4.000 geschat.
Maximos, de Griekse premier, verklaarde o.m., dat de Amerikaanse
regering de arrestaties goedkeurde en hoopte dat de Britse regering
dit eveneens zou doen. Regeringsfunctionarissen zeiden niets af fe
weten van berichten, "dat „een Griekse vrjje regering" zeer binnen
kort zou worden aangekondigd als gevolg van de arrestaties. Volgens
officieuze berichten zou een dergelijke regering „bij het meer van
Prespa, nabij de Grieks-Joegoslavische grens, of in het gebied van de
Pindus, nabij de Albaneese grens" worden geïnstalleerd. Guerilla-strjj-
ders zouden met de geregelde Griekse troepen de strijd aangebonden
hebben om zich te verzekeren van een gebied, waarop de „vrije'-' rege
ring zou kunnen worden samengesteld.
Protesten
De secr.-generaal van het wereld-
verbond voor vakverenigingen, Louis
Saillant, heeft in een telegram aan
de secr.-generaal der Ver. Naties,
Trygve Lie, geprotesteerd tegen dc
arrestaties en verzocht, dat de V.N
maatregelen zullen nemen in verband
met de gebeurtenissen in Grieken
land „om de terugkeer- van een nor
maal bewind en de vrijheid in Grie
kenland" voor te bereiden. Saillant
zeide, dat de Griekse regering op
nieuw een slag had toegediend aan
vrrje Griekse vakverenigingen door
een groot aantal vakverenigingslei
ders, die op democratische wijze wa
ren gekozen, te arresteren. De Fran
se communisten hebben eveneens een
protest laten horen. Te Athene werd
officieel medegedeeld, dat de arres
tanten voor een jaar naar het 'eiland
Ikaria (Sporaden) zullen worden ver
bannen. Dwight Griswold, de leider
van de Amerikaanse hulpmissie in
Griekenland, zal Zondag te Athene
arriveren in het nieuwe, viermotorige
vliegtuig van president Truman. De
president heeft op een persconferentie
ten aanzien van Griekenland gezegd
„Ik heb geen bepaalde houding hier
tegenover" en weigerde commentaar
te leveren.
Veranderingen in Voor-lndië
Lord Mountbatten, de onder- ko
ning van Indië is, naar Atlee in het
Lagerhuis heeft medegedeeld, aanbe
volen als gouverneur-generaal van
In<" terwijl de president van de
Moslimliga. Mohammed Ali Djinnah
is aanbevolen in eenzelfde funct'e
voor Pakistan.
Atlee sprak bij deze gelegenheid
de hoop uit. dat de verdeling van
het land in India en Pakistan niet
lang zou duren en verklaarde, dat
naar zijn overtuiging een onafhanke
lijk Voor-lndië kan en zal totstandko
men binnen het Britse gemenebest
De Europese zakenlieden, zo zeide
Atlee, zullen 'n belangrijke rol in het
land blijven vervullen. Atlee deelde
voorts mede, dat de premiers van de
regeringen van alle delen van het
gemeneb st hun goedkeuring hebben
gehecht aan de wijziging van de titel
van de koning, die afstand doet van
de titel .Keizer van Voor-lndië. De
terugtrekking van de strijdkrachten
uit Voor-lndië zal zo spoedig moge
lijk geschieden, doch dit is afhanke
lijk van de beschikbare scheepsruim-
momenteel gebruikt als
Tralnlnt r V°°r het Mci5jcs Zeevaart
o. feniT, °r|'5 h< t I» >"=t eerste
De :'""r„Ti8jeS in Ene«'a>i(t'
".Vn. k''r"" aan boord te-
few™. Provianderlngstocht aan
te. Het wetsontwerp is in tweede le
zing met algemene stemmen aange
nomen, waardoor 't dus in principe
door het Britse Lagerhuis «6 aan
vaard.
Wallace waarschuwt
HENRY WALLACE, de voormalige
Amerikaanse minister van handel,
schrijft in het weekblad „New Rc-
publican", dat zolang de Amerikaan
se repubükci-
ner „in blinde
angSt voor so
ciale vooruit
gang in Europa
en in het bin
nenland" leven,
het gevaar zal
blijven bestaan,
dat het goede
in het plan-
Marshall ten kwade zal worden ge
keerd.
HET CONGRES is aan de wereld
verplicht een resolutie aan te nemen,
aarin verklaard wordt, dat de Ame-
De Belgische premier Spaak, onthult te Bastogne de laatste mijlpaal op
de weg, welke door de geallieerde legers by de bevrijding van het be
zette Europa werd afgelegd.
rikaanse hulp op de volgende voor
waarden zal worden verstrekt:
,Dat zij voor alle vredelievende
volken bestemd is,
dat zij gebaseerd is op de noodza
kelijk! :id van verhoogde productie cn
hogere levensstandaarden,
dat zij geen politieke inmenging
van de V.S. impliceert en
dat zij zoveel mogelijk door bu-
reaux van de V.N. wordt georgani
seerd.
De mogelijkheid, dat de Sovjet-
Unie zal deelnemen aan de gezamen
lijke verwezenlijking van het plan
moet worden opengelaten".
Wallace besloot met een beroep op
Amerika te bewijzen, dat het niet de
wens koestert om de vriendschappe
lijke betrekkingen van Oost-Europa
met de Sovjet-Unie te ondermijnen.
Morgen Parijse conferentie
In tegenstelling tot eerdere berich
ten heeft de Tsjecho Slowaakse re
gering besloten niet deel te nemen
aan de Parijse conferentie, die mor
gen begint. De reden van déze kf ers-
verandering is volgens een •otÜBilSle
verklaring, dat vrijwel alle '■Obst-
Europese staten, waarmee Tsjecho
Slowakije nauwe economische én po
litieke betrekkingen onderhoudt, niet
zullen deelnemen aan de conferentie.
„In deze omstandigheden", zo zegt
de verklaring, „zou deelneming var.
Tsjeoho Slowakije worden uitgelegd
als een daad, gericht tegen de vriend
schap met de Sowjet-Unie en andere
van onze bondgenoten." De toestand
is thans zo, dat zeven landen ge
weigerd hebben naar Parijs te ko
men, terwijl het antwoord van Fin
land nog niet bekend is. Verwacht
wordt evenwel, dat Finland de uitno
diging zal aanvaarden. Het land be
hoeft dringend Amerikaanse steun en
de communistische pers aanvan
kelijk zeer critisch tegenover het plan
neemt nu een neutrale houding
aan. Bulgarije, Hongarije. Polen, Roe
menië, Joego-Slavië, Tsjecho-Slowa-
kije en Albanië hebben de uitnodiging
afgewezen. Polen baseert de afwij
king voornamelijk op het feit, dat
het er niet mee kan instemmen met
een plan, waarbij de wederopbouw
van Duitsland eerder tot stand komt
dan die van de landen, die het slacht
offer zijn geweest van de Duitse
agressie.
Rusland en Bulgarije hebben een
handelsovereenkomst gesloten, die
voorliet in goederenruil tot een be
drag van 87 millioen dollar. Bulga
rije zal in hoofdzaak tabak leveren
in ruil voor machines.
NADAT donkere nachtwolken langet ïjd langs de Javaanse
hemel dreven, schijnt nu toch de zon haar eerste licht langs
de horizon te zenden. Wij behoeven niet te verhelen, dat nog
niet lang geleden de toestand er zeer dreigend uitzag. Alles
was in gereedheid om het sein „tot de aanyal" te ontvan
gen. Gelukkig heeft het nuchtere verstand en de vredeswil van
de bevoegde autoriteiten gezegevierd over het streven van hen,
die slechts een er-op-in-hakken wissen te prediken.
Aan de andere kant moeten wij echter vaststellen, dat de
van Indische zijde gevolgde tactiek ons vaak onbegrijpelijk
voorkwam. Ook in Djokja scheen men soms met blindheid
geslagen en geneigd voorbij te zien, dat slechts op basis van
een loyaal uitgevoerd Linggadjati een oplossing was te berei
ken. Met een militair avontuur zou ook de Republiek niets
hebben te winnen. Integendeel Djokja zou zich kunnen zien
ontschieten het vele, dat voor het grijpen lag.
Begrijpelijk wantrouwen
NU kunnen wij veel van het
wantrouwen van de Republiek be
grijpen. Wie zich herinnert de ge
schiedenis van de laatste vijf en
twintig jaren voor het uitbreken
van de oorlog, zal moeten beseffen,
dat wantrouwen bij de Indonesi
ërs ten aanzien van de Nederland
se bedoelingen niet geheel en al
onverklaarbaar is. Vele van de
huidige leiders van de Republiek
hebben zwaar moeten boeten voor
hun nationalistisch streven. Boven
Digoel heeft nog steeds geen aan
gename klank. Ook niet in de oren
van Soekarno en Hatta.
't Optreden van ..Rijkseenheid" en
„Nationaal Réveil" en de uitlatin
gen van sommige militaire leiders
zijn niet bevorderlijk geweest om.'t
schrijnen van deze oude wond te
verzachten.
Men mag echter van de Repu
blikeinse leiders verwachten, dat
zij zoveel helder inzicht bezitten,
dat zij zich niet laten leiden door
hun sentimenten, maar door een
redelijk verstand dat hun duidelijk
maakt, dat er ook in Nederland
het een en ander is veranderd. Bij
Sjahrir troffen wij stellig een der
gelijke geestesgesteldheid aan. Ook
de huidige premier en zijn naaste
medewerkers kunnen wij tot deze
realisten rekenen.
Standpunten naderen elkaar
DE laatste weken is er te Djokja
een hevige activiteit geweest. Het
kabinet van Soetan Sjahrir strui
kelde door gebrek aan vertrou
wen van het voorlopige parlement
van de Republiek. Tot grote ver
wondering van de wereld bleek
echter, dat Soekarno en ook het
nieuwe kabinet van Sjarifoedin de
politiek van Sjahrir volledig on
derschreef en voortzette. Er volgde
een wederzijdse notawisseling en
wanneer wij dit schrijven zijn de
standpunten elkander zo ver gena
derd, dat alleen het punt van ge
meenschappelijke gendarmerie nog
niet tot oplossing is gebracht. Wij
ontkennen de belangrijkheid van
dit verschilpunt niet, maar gelo
ven, nu op belangrijker punten
de positie van de vertegen
woordiger van de Kroon bv.
overeenstemming is bereikt, men
met goede wil hier ook tot een
voor beide partijen aanvaardbare
oplossing zal weten te komen.
Overeengekomene realiseerbaar?
NU de zaken zo ver in de goede
richting zijn gevorderd, zij het na
talloze moeilijkheden, rust onmid
dellijk de vraag of de huidige lei
ders van de Republiek voldoende
gezag en kracht zullen bezitten om
het overeengekomene te realise
ren. Het is voor ons altijd een
enigszins duister punt hoever de
macht van de Republikeinse lei
ding reikt. De Republiek wijst zelf
geregeld de verantwoordelijkheid
voor 't optreden van ongeregelde
groepen af. Dit bewijst echter, dat
dergelijke ongeregelde acties be
staan. En daaraan mag men natuur
lijk de vraag verbinden, hoe ver
't gezag van de Republikeinse lei
ding zich uitstrekt. Wij voegen
hieraan echter onmiddellijk toe,
dat wij op dit punt niet pessi
mistisch zijn.
Verheugende tekenen
ER zijn inmiddels reeds tekenen
waarneembaar, die duidelijk ma
ken, dat het de Republiek ernst
is met de pogingen om de zaak
tot klaarheid te brengen. Soekarno
heeft, in overeenstemming met de
overeenkomst van Linggadjati, per
decreet de formele gouvernement
schappen opgeheven, welker ge
bied behoort tot de souvereiniteit
van Oost-Indonesië en Borneo.
door dit gebaar heeft de Repu
bliek uitdrukkelijk te kennen ge
geven, dat zij haar territoir tot
Java. Sumatra en Madoera be
perkt acht. Mischien moet men
hierin slechts een gebaar zien,
maar toch een gebaar waarvan
men de strekking niet moet onder
schatten.
Omgekeerd heeft dr. Van Mook
de zeer duidelijke eis aan Soekar
no gesteld, dat hij een decreet
zal uitvaardigen, dat het einde van
de vijandelijkheden langs de de
marcatielijn moet tot stand bren
gen.
De Regeringsverklaring
De regeringsverklaring door Min.
Beel in de Tweede Kamer over de
Indonesische kwestie afgelegd,
ademt een verzoenende geest en
kan stellig bijdragen tot oplossing
van de huidige moeilijkheden.
Nogmaals werd door Beel uit
drukkelijk de onmiddellijke sta
king van de vijandelijkheden ge-
eist. Wij scharen ons hier volledig
achter, mits deze woorden ook door
Nederlanse militairen ter harte
worden genomen.
De regeringsverklaring hield zich
verder bezig met de Unie-idee, die
nog steeds niet voldoende in de
gedachten der Indonesiërs zou le
ven. Wij zijn het daarmede eens,
doch zouden niet gaarne de Ne
derlanders de kost geven, die
evenmin tonen er iets van te be
grijpenof te willen begrijpen.
Het was zeker verstandig van de
minister-president de Nederlandse
verantwoordelijkheid gedurende de
overgangstijd te onderstrepen.
Vooral in de verhouding tot het
buitenland en ten opzichte van de
regeling van de gezagsverhoudin
gen moet deze verantwoordelijk
heid niet uit het oog worden ver
loren.
Tenslotte de door de Republiek
exclusief met enige staten gesloten
verdragen achten ook wij in strijd
met letter en geest van Linggadja
ti, hoewel wij geneigd zijn ook hier
veel te begrijpen.
Alles bijeen: er is nieuwe hoop,
dat eindelijk over Java de zon
tóch zal opgaan. DEWI
Dr. VAN MOOK. Zal hjj opnieuw
met Sjahrir samenwerken?
Volgens een woordvoerder van de republikeinse regering z.yn bü de
voorlopige besprekingen over de vertegenwoordiging van de republiek
In de interimregcring.de vice-prosident Mohammad Ilatta en de voor*
maüge minister-president Soetan Sjahrir genoemd als vertegenwoor
digers van de republiek. Van andere zyde wordt vernomen, dat Sjahrir
reeds zijn toestemming tot een eventuele benoeming zou hebben gege
ven. Over de verdere samenstelling van de interimregering verneemt
Aneta, dat de waarschijnlijkheid groot is, dat dr. van Mook commis
saris van de kroon zal zijn en als Nederlandse leden dr. P. J. Koets
en inr. E. J. van Hoogstraten in do regering zitting zullen hebben.
Verder zal de Sultan van Pontlanak, Hamid n West-Borneo vertegen
woordigen, terwijl de heren Tahlka en Claproth namens de staat Oost*
Indonesia zitting zullen nemen.
Sjarifoeddin langs de linies
Verder zouden de voorstellen, wel
ke vice-premier Setyadjit naar ver
wacht wordt, vandaag naar Batavia
zal meebrengen, behelzen de instel
ling van speciale brigades, welke di
rect onder het federale orgaan voor
de veiligheid zullen ressorteren. Ver
der is het zeer waarschijnlijk, dat de
ministers Sjarifoeddin, Gani en Se
tyadjit binnen enkele dagen persoon
lijk langs de demarcatielijnen zullen
reizen om een volledige beëindiging
van de vijandelijkheden te bewerk
stelligen. Het is niet onmogelijk, dat
dit gezelschap nog zal worden uit
gebreid. Intussen is gisteren een
reeds aangekondigde radiorede van
generaal Soetomo afgelast.
Nederland Parijs
Heden vertrekken de minister van
Buitenlandse Zaken, baron van Boet-
zelaer van Oosterhout en dr. Hirsch-
feld, regeringscommissaris voor alge
mene zaken, naar Parijs. Zii zullen
daar voor Nederland de Parijse con
ferentie bijwonen, die 12 Juli zal aan
vangen. Er wordt dan een begin ge
maakt met de behandeling van het
plan-Marshall en tevens zal dan wor
den bepaald, welke Nederlandse ex
perts eventueel de volgende week
naar Parijs zullen vertrekken. Deze
experts zullen dan deelnemen aan de
besprekingen van de in te stellen com
missies. Als deskundigen voor Neder
landse deelname aan de Parijse con
ferentie worden genoemd: de heer
Spierenburg van Economische Zaken
en de heer Treen van Financiën.
Het N.V.V. ongerust
Het N.V.V. heeft aan de wereldbond
van vakverenigingen een brief ge
zonden, waarin het zich ongerust
maakt over het feit. dat Rusland ge
weigerd heeft aan de Europeese con
ferentie te Parijs deel te nemen. An
dere landen, zo zegt de brief, zullen
hierdoor ook niet deelnemen. Met
Finland is dit reeds het geval. In het
belang van Europa acht het N.V.V.
het gewenst, dat de te Parijs te hou
den conferentie zal slagen en daarom
vraagt het aan de wereldbond van
vakverenigingen om de beschikbare in
vloed aan te wenden hij die landen,
dip to* tiu toe hebben geweigerd aan
de conferentie deel te nemen.
Het Londense beleid HZ
Het Londense beleid
Het voorlopig verslag van de Twee
de Kamer over een voorste! tot het
houden van een enquête naar de ge
beurtenissen. welke verband houden
met de Duitse inval in Nederland en
naar het beleid der opeenvolgende ka
binetten te Londen, is bekend ge
maakt. Bij het afdelingsonderzoek is
gebleken, dat verschillende leden voor
een dergelijke enquête waren. Tien
tallen andere leden hadden bezwaren
en zeiden, dat er niet het minste recht
is het voorgestelde onderzoek te hou
den. Echter, rekening houdende met
andere feiten, kunnen zij ook wel het
voordeel, dat dit onderzoek kan op
leveren. inzien. Wel vragen bijna alle
kamerleden zich af of het te verwach
ten resultaat van het onderzoek even
redig zal zijn aan de enorme werk
zaamheden. die verzet moeten worden
Sommige leden vestigen er de aan
dacht op. dat in 1948 het 50-jarig re
geringsjubileum van H. M. de Ko
ningin zal worden gevierd en tevens
het feit, dat 300 jaar geleden de vre
de van Munster tot stand kwam, een
vrede, die onze vrijheidsstrijd be
sliste en een einde maakte aan de 80-
jarige oorlog. In 1948. zo zeggen de
ze leden, moet de nationale eenheid
niet bedorven worden door een en-
auête, die de gevoelens schaadt.
En de groente is duur
„Liever de overtollige groente
naar de vuilnisbelt, dan gratis
naar de steuntrekkers",
menen de tuinders, die van oordeel
zijn, dat de oplossing, die het ge
meentebestuur van Amsterdam voor
de z.g. doorgedraaide groenten ziet,
op een vicieuze cirkel ls gebaseerd.
De gemeente, die de overtollige
groente gratis aan deze minst koop
krachtige bevolkingsgroep wenste
te verstrekken, heeft gisteravond van
de tuinders vernomen, dat zij met dit
plan niet accoord kunnen gaan.
Zo kan het gebeuren, dat per
dag nog ongeveer 30.000 ton
voedsel zij het dan van iets
mindere kwaliteit naar de
vuilnisbelt en ln het gunstige ge
val in de magen van het vee ver
dwijnt.
Enkele getallen over de doorge*
draaide groenten (in hoofdzaak an
dijvie en sla, maar ook soms bloem
kool) z'Jn:
Op 30 Juni 20.000 kg kilo; op 1
Juli 28.000 kg; op 2 Juli 20.000 kg en
op 3 Juli 40.000 kg.
De volgende dagen daalde dit cfl-
fer belangrijk, maar op 8 Juli was
het weer 36.000 kg.
BINNENLAND
Een drie-jarig jongetje ging in
Rotterdam aan de zijkant van een stil
staande vrachtauto hangen. De chauf
feur, die niets bemerkte reed weg en
het kind liep zware inwendige kneu
zingen op.
In het Rijksmuseum te Amsterdam
is de Oostenrijkse tentoonstelling ge
opend. Er zijn r-er gevarieerde Ween-
se kunst- en ^•"•^umschatten te zien.
In een van de pakhuizen van de
Verheuls krachtvoerhandel te Rotter
dam brak brand uit. Do brandweer
wist 't vuur tot één verdieping te be
perken.
Te Rotterdam is nog meer gebeurd.
Deze week is er een schilder van 8
meter hoogte op de harde straat ge
vallen. Een dag later overleed hij.
De stichting tot bestrijding van in
flatiegevaar heeft een brief aan de
minister gericht, waarin bezorgdheid
over de huidige staatsfinanciën wordt
uitgesproken.
26 Juli zal Z.K.H. Prins Bernhard
in de Haagse Dierentuin de tentoon
stelling „Zeemacht" openen. Het zal
de grootste maritieme show zijn. die
Nederland tot nu toe heeft gekend.
Ook te Middelburg, Vlissingen en
Den Haag hebben Nederlandse krui
deniers protestdemonstraties gehou
den. Zij verzetten zich tegen de voor
genomen prijsverlaging van hun arti
kelen, waardoor hun toch al kleine
winstmarges tot een minimum zouden
dalen.
Het weer vandaag
REGENBUIEN
Wisselend bewolkt met plaatselylt
regenbuien. Weinig verandering van
temperatuur. Matige wind uit Wes
telijke richtingen.