Belangrijke verklaring
van Marshall
Spanning in Griekenland spitst
zich toe door nieuwe arrestaties
KORT
Binnenland j
Republiek gaat Nederland leveren
Besprekingen met Dr van Mook
KORT
4e Jaargang No 985
Uitgave N.V. Noordhollandse Pera
19-15 l.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht teL 3971
Alkmaar.
kiDsafdei*
.DAGBLAD VOOS AL KM AAK IN OMGIVU1Q
Dinsdag 15 Juli 1947
Directeur:
TH. W. RBTNDBR*
üoofdrfdAQteu,^
WINTER
gUITENLAND i
Ook het Congres besprak het plan
Volgens inlichtingen uit regeringsbron zyn in de lacht van Zondag
op Maandag f Athene elfhonderd personen gearresteerd, behorende
tot „reserves" van de Elas, de linkse verzetsorganisatie uit de oor-
lo tjjd. Verder wordt van regeringszijde gemeld, dat de Borozani-
brug by Konltza, in de buurt waarvan volgens eerder bericht van ra
dio Belgrado een n uw offensief var de guerillastryders was inge
zet, ln de loop van de nacht weer in handen van regeringstroepen Is
gekomen. Nadere berichten meldden, dat het aantal verrichte arres
taties van 'Inks georiënteerde persone: in Griekenland een drieduizend
beloopt, waarvan elfhonderd te Athene en ongeveer duizend in elk van
dc voorsteden en de Pireaens. Verder zijn te Athene gistermorgen
vroeg meer dan vijfhonderd personen, waaronder deskundigen van de
telefoon-, eleatricltelts- en waterleidingsbedrijven. gearresteerd, on
der verdenking" van plannen tot sabotage
Grieks beroep op
Veiligheidsraad
Terwijl het in Griekenland danig
rommelt, heeft de regering in verband
met de „snelle verslechtering van de
toestar.d op de Balkan" de Veilig-
heidsi aad verzocht een beslissing te
nemen in deze kwestie. In een brief
aan de voorzitter van de Veiligheids
raad zegt de Griekse regering, dat
„leidende personen van de Griekse
com nn.mslische partij zich in Albanië
en Joego Slavië bevinden met het
doel een rebellenregering te vormen".
Belasting verlagino
in Amerika
De Amerikaanse senaat heeft met
60 tegen 32 stemmen het wetsvoorstel
aangenomen, dat voorziet in een ver
laging van de inkomstenbelasting.
Volgens een bericht van het Franse
persbureau AFP staat het vrijwel vast,
dat president Truman er zijn veto over
uit zal spreken. Hij deed zoals be
kend dit ook in Juni over een soort
gelijk voorstel. Voor een overstem
ming van zijn veto zijn 62 stemmen
nodig, zodat de president een kansje
heeft.
Amerikanen naar huis
Binnen 12 tot 18 maanden zullen de
Amerikaanse troepen uit Duitsland,
Japan en Korea worden teruggetrok
ken en vervangen worden door po-
litietroepen. De plannen hiertoe be
vinden zich nog in een beginstadium,
doch wel is bekend, dat de politietroe-
pen in de bezette gebieden zullen blij
ven tot de vredesverdragen zullen zijn
opgesteld. r
Atoombommen vernietiging
Dt sub-commissie van de UNO
gevormd door vertegenwoordigers van
t'b.-na. Australië. Engeland en Rus
land. heelt een be'angrijke overeen-
sb-mmir-g bereikt Ir- een internatio
nale conventie betreffende de atoom
energie /.a1 -een bepaling worden op-
gpcomeii. oat atoombommen al of
nmPslgewerkt n>< eten worden ver-
n .gd en de grondstoffen mogen
sb-.-nts vod vredesdoeleinden worden
gebankt
Op een ander punt werd men het
nief etvis. Dt vra^. wanneer de bom
men moeten worden vernietigd, gaf
e<y totaal verschn van mening. Rus
land meende n 1., dat tot vernietiging
moet worden ovei gt gaan, zodra de
conventie is getekend terwijl Enge
land v.:J wachten, tot. het controle-
aj-pati-at <r een veigt\orderd stadium
is gekomen De disruss»es zijn nu ver-
da.Oijd
Verklaring van Marshall
M. shall heeft een rede gehouden.
Waarin hij o.m. zei, dat Amerika op
d- twjesprong staat wa'. betreft zijn
betrekking tot de volken van de oude
wereld. Zonder Rusland met name te
noemen zei Marshall, dat de V.S. deze
vo'keren economisch hulp moeten
b'den of toezien, dat zij zich ver
wijderen van de democratische be
ginselen. Dat was lus een vrij scher
pe opmerking, die onder de huidige
omstandigheden te denken geeft.
Voorts zei de minister, dat hij
u -e, dat Amerika aanstonds on
bevooroordeeld de economische plan
nen van de Paryse conferentie zal
bezien. De conferentie, aldus Mars
hall, is veelbelovend ingezet, doch de
--merikaanse houding zal al dan niet
C^, n' door de oorlog geteis
terde naties van Europa in de armen
a?' communisme worden gedre-
en. Dat /as een dus nog scherper
en ten slotte verklaarde hij: „wy
zpn bezig met een nauwkeurige be-
etaaering van de consequenties, die
erschillende mogeiyke oplossingen
bezien uit het gezichtspunt der be
langen van de V.S., kunnen hebben."
He» Congres spreekt
Ook in het Amerikaanse congres
is Marshalls plan ter sprake geko
men. Senator Vandenberg verklaar
de, dat het —geenszins onmogelyk is,
dat het cor ?s eerst weer in de
herfst byeen zal komen en dan een
wetsontwerp te behandelen krygt
betreffende de toelating van onge
veer 400.000 verplaatr - personen tot
de V.S.
Een latere bericht zegt, dat -
hoewel Europa misschien wat onge
duldig en critisch zal worden het
voorstel van de Parijse conferentie
uiteindeüjk niet voor November in
het congres behandeld zal worden.
De mogeiykheid van een speciale
zitting is niet geheel uitgesloten, doch
men neemt niet aan, dat de Europese
/oorstellen eerder gereed zullen zijn
voor een definitieve afhandeling.
Drie republikcise leden van het
congres risten de economische isola
tie van de landen, die niet aan de
Paryse conferentie deelnemen, ter
wijl een afgevaardigde uit Illinois
zelfs zover ging er op aan te drin
gen de diplomatieke betrekkingen
met de Sovjet-Unie te verbreken en
het land te isoleren, tot het wel be
reid is zich aan te sluiten bij de
.merikaanse plannen,
Tass over de conferentie
De Parijse correspondent van het
Sowjet-Russische nieuwsbureau Tass
ericht, dat, ofscho' de organisato-
tei van de confer'" s te Parys „po
gen de indruk te wekken, dat alles
in eensgezindheid verliep", de woord
voerder van het Franse ministerie
van buitenlandse zaken „gedwongen
was toe te geven, dat de bijeenkomst
enigs-in.-, onenig was". De poging
van de Brits-Franse organisatoren
De Paryse conferentie ter bespreking van het Marshall-plan. Een over
zicht in de Al van het ministerie van Buitenlandse Zaken te Parijs tij
dens de openingszitting ter bespreking van de Europese economische
coöperatie. Afgevaardigden van 16 landen waren op de conferentie aan
wezig.
om de taak van het comité van sa
menwerking in handen van een klei
ne groep van vertrouwde agenten te
houden, aldus de Tass-correspon-
dent. heeft geheel gefaald".
Kunstmatige meteoren
Volgens een Amerikaans geleerde,
Firtz Swick, kunnen thans, met be
hulp van een nieuw explosief, dat
„penolite" is geheten, kunstmatige
meteoren worden gelanceerd en wel
tot op voldoende afstand om hen
tuiten bereik van de aantrekkings
kracht der aarde te voeren. Deze
kunstmatige meteoren zullen ge
bruikt worden voor onderzoekingen
op het gebied van planetaire projec
tielen. Het penolite was tot nog toe
een militair geheim.
BUITENLAND
maar krachtig
De berichten over een uitnodiging
van Koningin Elisabeth aan"*Mw Pt?--
ron om Engeland te bezoeken zijrr
tegengesproken.
Leden van de Japanse regering
zouden betrokken zijn by de verber
ging van een schat ter waarde van
2Vs millioen dollar, aldus heeft een
liberaal parlementslid onthuld.
In Charleroi heeft een zware
brand gewoed in een telefooncentra
le. De verdieping, waar de belang-
rykste instrumenten geborgen wa
ren, is totaal verbrand. Men zal zich
nu met een hulpcentrale twee maan
den moeten behelpen.
De Egyptische aanklacht tegen
Engeland zal vermoedelyk Donder
dag of Vrijdag door de Veiligheids
raad in behandeling worden geno
men.
Mw. Lupescu, zoals bekend enke
le weken geleden gehuwd met ex-
koni: g Carol van Roemenië, is vol
gens de artsen geheel buiten ge
vaar. Op haar trouwdag was zy
zwaar ziek en had men alle hoop
reeds opgegeven.
Het theerantsoen in Engeland zal
tengevolge van stakingen in Cal-
cutta en Colombo worden verlaagd
van 10 tot 8 ounces (225 gram) per
maand.
Een Frans lynvliegtuig van de
dienst ParijsAlgiers geraakte by
de landing te Vichy in brand. Gevol
gen: een dode en 18 zwaar gewonden
Volgens het officiële Griekse
persbureau zijn de regeringstroepen
by Konitza tot de aanval overgegaan
en de commandant van het garnizoen
heeft verklaard, dat hy thans vol
doende troepen heeft om de situatie
het hoofd te bieden.
De Britse kranten worden klei
ner. Per dag mogen zy 4 pag. ge
bruiken of moeten door inkrimping
van de oplage papier bezuinigen.
Ruim een millioen ponJ sterling aan
dollars wordt hierdoor bezuinigd.
In Palestina is rond Nathanje de
staat van beleg afgekondigd. Hier
waren 2 Britse sergeants ontvoerd.
Zij zyn nog steeds niet terecht en
vanmorgen begonnen grote razzia's
binnen het gebied, waar 10.000 tot
14.000 Joden wonen.
De Franse ambtenaren zullen voor
lopig niet staken. Een besluit om on
derhandelingen met de regering voort
te zetten is met 28 tegen 24 stemmen
en 8 onthoudingen aangenomen.
Volgens een bericht van Reuter
zijn 13 leden van de Hongaarse vrij
heidspartij opgepakt. Zij zouden tij
dens een partij-bij eenkomst te Boe
dapest een vechtpartij hebben ver
oorzaak! en „anti-democratische ver
klaringen'' hebben afgelegd.
De aanvragen voor lidmaatschap,
ingediend door Albanië, Mongolië,
Transjordanië, Eire en Portugal, zul
len volgende week door de V. N. op
nieuw in overweging worden geno
men. Vorig jaar werden deze aanvra
gen door de Veiligheidsraad afgewe
zen.
HET VRAAGSTUK van dc politieke delinkwenten houdt
nog steeds vele gemoederen bezig. In vele opzichten plaatst
het ons voor problemen, waarvan de oplossing verre van
gemakkelijk is.
Wy gaan thans niet nakaarten, of de berechting inder
tijd naar maatstaven van recht en billijkheid is gebeurd. Er
blijken in dit opzicht verschillende stromingen in ons volk
te bestaan, die variëren van hen, die iedere straf nog te
gering vinden, tot hen, die over de gehele lei maar de
spons zouden willen halen. Eén en ander houdt niet in de
laatste plaats verband met de houding, die men zelf in de
jaren der bezetting heeft weten te vinden; de maté waarin
men door het leed der bezetting is geknauwd en de visie,
die men heeft op recht en gerechtigheid.
Wel is zeker, dat tussen de voormalige N.S.B.-ers en de
rest van ons volk een diepe kloof gaapt, die niet gemak-
kelijk gedicht zal worden. Maar een volk, dat in zyn boezem
een dergelyke verscheurdheid kent, is een geschonden volk.
Dit weten heeft velen beziggehouden, wier blik meer in de
toekomst vertoefde, dan in het verleden.
De belijdenis der 25
EEN KANSELBOODSCHAP
Zondag j.L in de Nederlandse
kerken afgelezen doet ons zien,
dat men ook achter het prikkel
draad der gevangenkampen zoekt
naar de weg terug naar het volk.
Vyf en twintig vooraanstaande
N.S.B.-ers van verschillende con
fessie hebben gemeenschappelyk
een schulderkenning aan het Ne
derlandse volk voorgelegd, zy
zeggen o.a. „Een tragische ver
warring van eigen gedachten-
goed en vreemde totalitaire ideo
logieën, maakten ons blind voor
de huiveringwekkende konse-
kwenties, waartoe deze moesten
leiden, hoezeer dringende en on
dubbelzinnige stemmen waar
schuwden, dat deze ideologieën in
stryd waren met de beginselen
van het ChristendomBesef
van onze schuld, bovenal jegens
God, de Allerhoogste, voor Wiens
oordeel wy allen moeten buigen,
doet ons bidden vragen, dat Hy
ons moge vergeven, ons volk
moge bewaren voor blijvende
haat en ons en onze lotgenoten
voor een verbittering, die ons de
weg naar de verzoening zou ver
sperren".
000
Men kan voor deze duideiyke
schuldbeiydenis slechts dankbaar
zyn. Men zal moeten toegeven,
dat zy getuigt van een diep in
zicht in eigen foutief handelen.
Het is een eerste uitgestoken
hand, die ons uit die vreemde
wereld vair het kamp wordt toe
gestoken.
Wanneer er nog iets van de
christelyke barmhartigheid in ons
leeft, en zonder dat kan de ge
rechtigheid ontaarden in een
koud formalisme, dan zullen wij
deze uitgestoken hand grypen en
het vijf en twintig-voudige mea
culpa aanvaarden. Het is hierby
niet zonder zin, dat het juist een
aantal vooréAnstaanden uit de
voormalige N.S.B. zyn, die tot
deze daad kwamen. Hün schuld
is ontwijfelbaar veel groter, dan
van de kleine meelopertjes.
Een andere vraag is of ons
voV: de belydenis van deze man
nen zal aanvaarden. Eerlyk ge
zegd, geloven wy, dat de tyd daar
voor nog niet ryp is. De gesla
gen wonden zyn daarvoor by ve
len r.og té vers.
De verklaring
AAN DE schuldbelydenis is
door de ondertekenaars een ver
klaring toegevoegd, waarin zy
het -olk pogen duidelijk te ma
ken, dat zy zichzelf geen land
verraders vinden.
Met deze verklaring verkleinen
zy ongetwijfeld de geesteiyke
winist, die zy met hun beiydenls
boekten. Want elke poging tot
verklaring van de foutieve hou
ding vermindert de „echtheid"
van de belydenis van schuld.
Het ware beter geweest, als de
Heren hadden verklaard, „inder
daad wy waren landverraders".
Nu krygt de verklaring niet
het karakter van een schulder
kenning, maar van een veront
schuldiging. En daaraan hebben
wij minder dan ooit behoefte.
Niettemin wij némen dankbaar
nota van belijdenis en verkla
ring. Blyft slechts de vraag of
wy in practische zin een stap
verder zyn gekomen. En dat zien
wy nog niet.
DEWI.
Bakkers zijn slechile spreken:
voorbarige berichten over de broodprijs
Vice-} emier Setiadjlt is Zondagmorgen in Batavia aangekomen en
verklaarde .bepaalde gedachten te hebben" over de ge7anicniyke gen
darmerie waarover hy met de ministers Ganl en Tamzil wenste te
spreken. Over zyn bezoek aan Oost-Java was Setiadjlt optimistisch,
hoewel hij niet verheelde dat er nog moeiiykheden waren te ovenvin
nen by het doen beëindigen van de vyandeiykheden. In Nederlandse
kringen verklaarde men tegenover neta, dat dc berichten over een
Engels aanbod om behulpzaam te zyn b(j de oprichting van een neu
trale commissie voor do vestiging van de veiligheid ln het binnen
land, vooralsnog te verward waren, om daaruit gevolgtrekkingen te
kunnen maken. Zondagavond laat is in Batavia hot bericht ontvan
gen, dat Sjarifoeddin voor besprekingen naar Batavia zou gaan, waar
over officieel echter nog niets gezegd kon worden. Officieus heeft
men vernomen, dat de gezamenlijke gendarme 'e het voornaamste punt
van bespreking zal uitmaken.
Republiek gaat leveren
De republikeinse minister van
economische zaken, dr. A. K. Ganl.
heeft heden officieel-bekend gemaakt
dat de republikeinse regering over
eenkomsten heeft afgesloten met de
Nederlandse regering en andere we
derpartijen, waarby goederen zullen
worden uitgewisseld.
Door de republiek zal 7000 ton rijst
van Java geleverd worden in ruil
voor tweederde deel van de Neder
landse goederen, welke in Australi
sche havens liggen opgeslagen, zoals
textiel, en landbouwwerktuigen. De
leveranties zullen geschieden in de
periode van Juli 1947 tot Juni 1948.
De rijst zal verscheept worden in
de havens van Banjoewangi en Pro-
bolinggo, die een capaciteit bezitten
van duizend ton per week. De le
veranties zullen op h^t einde van
deze maand aanvangen. Nederland
zal meststoffen, varkens en vergif
stoffen leveren vanuit Soerabaja in
ruil voor mais en suiker uit de re
publiek. Voorts zullen de Nederland-'
ders mijnwerktuigen leveren in ruil
foor kolen uit de Tandjoeng-Enim-
mjjn naby Palembang op republi
keins gebied. De republiek zal on
dernemingsproducten uit het gebied
van Soekaboemi leveren in ruil voor
medicamenten, textiel en zoutevis
van Nederlandse zyde. De republiek
levert vee uit Madoera en tabak uit
Probolinggo in ruil voor textiel. De
tabak is bestemd voor de British-
American Tobacco Co te Soerabaja.
Deze overeenkomst is volgens de
verklaring van de republikeinse mi
nister in de maanden Maart ën April
Naar een oplossing?
Sjarifoeddin is Maandagmorgen
uit Djokja met een extra trein In
Batavia aangekomen. Hij begaf zich
direct naar de ambtswoning van Ga
nl. Gistermiddag zou hy samen met
Setiadjit een onderhoud met dr. van
Mook hebben op het paleis.
"Tamzil, vice-minister van buiten
landse zaken, heeft tegenover Antara
het republikeins persbureau, ver
klaard, dat de komst van Setiadjit en
Sjarifoeddin in Batavia in de poli
tieke ontwikkeling zeer nodig werd
geacht. Republikeinse politieke krin
gen verklaarden, dat zy vertrouw
den, dat het vraagstuk van de gen
darmerie zou kunnen worden opge
lost.
Met de vier concessies, door de
republiek gedaan, heeft zij haar good
will getoond. Indien de Nederlan
ders wegens de kwestie van de gen
darmerie oorlog willen voeren, zul
len z'j geen enkele hulp van het bui
tenland kunnen verwachten, omdat
de republiek met de gedane conces
sies de internationale sympathie
heeft versterkt Ganl verklaarde geen
officieel bericht van Britse zj1de ont
vangen te hebben ten aanzien van
een bemiddelingsvoorstel Inzake de
kwestie van de gendarmerie.
Periodebonnen
brandstoffen
Met ingang van heden geven de
bonnen der kaarten WA 707 ge
merkt met „le, 2e, 3e, 4e, 5e of 6e
periode", elk recht op het kopen van
een eenheid vaste brandstoffen en
de bonnen der kaarten WB 707, ge
merkt met „le, 2e, 3e, 4e, 5e of 0e
periode", elk recht op het kopen van
vyf eenheden vaste brandstoffen.
Deze bonnen biyven tot nader aan
kondiging geldig.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat de kaarten WA 707 en
WB 707 zyn of zullen worden uit
gereikt aan de kleinverbruikers der
groepen B, C, en D (kantoren, werk
plaatsen enz.) wier rantsoen voor
1947-1948 tenminste 12 eenheden be
draagt.
Boze bakkers
De bakkers gaan er lang niet accoord
mee, dat de regering de broodpry-
zen wil verlagen. In Den Haag hield
de Ned. Bakkery Stichting een ver
gadering. waarin werd geoordeeld,
dat de bekendmakingen als zou in
de steden de broodprys met 2 ct
kunnen worden verlaagd, alle afkeu
ring verdient. Hiermee is by het pu-
pliek een verkeerde indruk gewekt,
temeer daar de minister nog geen
definitieve besluiten had ge
nomen. In géén geval willen de bak
kers er van af stappen, dat de prys-
basis veranderd wordt. De groot
broodprijs moet berekend zyn naar
de kostprys van grootbrood en niet
naar die van klein- (luxe broodjes
enz.) en grootbrood tezamen, waar
by de bakkers, die alleen groot brood
bakken ernstig benadeeld worden.
J. J. C. Krev er Duivc .1U .rd
winnaar der amateurs tijdens ae wed
strijden om het wielerkampioenschap
op de baan, welke in het Olympisch
stadion te Amsterdam werden gehou
den.
BINNENLAND
maar krachtig
Een Nederlander, Jan Bons, won
de 2e pry's van de UNO-afficheprijs-
vraag, een bedrag van 1000 dollar.
Een Canadees ging met de le prys
schoot en een Zuid-Afrikaan kwam
achter onze landgenoot
H. M. de Koningin is gistermorgen
te Assen gearriveerd voor een be
zoek aan de provincie Drente.
Piek van intc-hulp" is thans
d-finitief tot 8 jaar gevangenisstraf
met aftrek veroordeeld.
Het Nationaal Jongeren Verbond
heeft de regering verzocht Prof.
Schermertiorn uit Indonesië terug te
roepan en Dr. van Mook te vervan-»
gen. Hun politiek ontbindt het Ko-
ninkryk, zo zegt deze jeugd. Zou het
deel van onze jeugd ln Indonesië de
zelfde gedachten hebben?
Voor de derde maal binnen 3 maan
den is door broeiing brand uitgebro
ken in de voorraden van een chloor-
fabriek te Amersfoort. Met veel moei
te slaagden de brandweermannen er
in met behulp van zuurstofapparaten
en asbestpaklcen de voorraad chloor
naar buiten te brengen, waarna de
brand binnen een uur geblust was.
Het weer vandaag
WARMER
Droog, met later op dc dag alge
meen zonnig weer met weinig wind
en styging van temperatuur.