maiider Partij van de Arbeid schaart zich volledig achter het standpunt van de regering Ook het N.V.V. achter de regering Linggadjati blijft het doel Acties beperkten zich tot luchtaanvallen en verkenningsvluchten Vliegveld bij Djogjakarta gebomberdeerd Indonesische leiders doen een oproep tot (el verweer Engeland en Amerika overleggen! KORT 4e Jaargang No. 99. Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945 Lo. Redactie: Achterdam 20. Tel. 2274. Adm. en Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht TeL 3971 Alkmaar. Dinsdag 22 Juli 1947 OAOBLAD VOO» ALKMAAI IN OMGEVING Directeur: TH. W REYNDERS Hoofdr edect eur G. fc DE WINTER De P.v.fLA. heeft In een betrekkelijk korte verklaring haar standpunt ten aanzien van de gebeurtenissen in Indonesië uiteengezet. In deze verklaring, ondertekend door de algemeen voorzitter, Koos Vorrink, en de algemeen secretaris K. Woudenberg, wordt o.m. een historisch overzicht gegeven van de ontwikkelingen en verklaart het partijbe stuur, dat de ononderbroken strijd van de P.v.d.A., gedurende twee jaren gevoerd om tot een vreedzame oplossing te geraken van de geschillen tassen Nederland en Indonesië, voorlopig op een bittere te leurstelling z|jn uitgelopen. Het partijbestuur verklaart voorts, dat het zich achter de politiek van de regering schaart in het volle be wustzijn van de zware verantwo ordelijkheid, die z|j daarmee op zich neemt. De verklaring besluit tenslotte met de volgende woorden: „Velen in ons land zijn teleurge steld ~i hun verwachtingen omtrent de politiek van de P.v.d.A. In hun eerste begrijpelijke verbitterde en smartelijke opwelling roepen z|j uit: „Voor hetgeen nu staat te gebeuren mag de P.v.d.A. generlei verantwoor delijkheid op zich nemen. Zrj moet haar ministers terug roepen uit de regering". W|j vragen: „Is hot zo moeilijk om in te zien, dat een uittreden uit de regering ogenblikkelijk een militair optreden in geheel andere zin ten gevolge zal hebben? Beseft men niet, dat slechts een regering van een sa menstelling als de huidige, de waar borg kan geven, dat ook in het moei lijke en gevaarlijke stadium, waarin wij nu zijn getreden, de grondbegin selen van het accoord van Linggad jati richtsnoer zullen blijven van de te voeren politiek? Met diepe bekommernis aanvaar den w|j de consequenties van onze verantwoordelijkheid. F is maar één waarachtig verlangen, dat ons dr|jft in dit smartelijk uur: onze wil tot een vredelievende samenwerking met het Indonesische volk. W|j voegen daaraan toe: ook met die Indonesi sche leiders, die ons de bewijzen van hun helder inzicht en hun streven naar samenwerking op zo treffende wijze hebben gegeven, maar die on machtig zijn gebleken om de onver- zoeniyken in hun eigen volk van de betekenis van de door beide delega ties tesamen verkregen resultaten te overtuigen. W|j hebben ons ingezet voor de souvereine Verenigde Staten van In donesië, waarvan de republiek een der samenstellende delen zal vor men. Dat blijft ons onveranderlijke doel. Het staat vast, hoe groot de moeilijkheden en gevaren van het ogenblik ook zijn. Dat doel kan on vergelijkelijk veel beter worden be reikt, als de P.v.d.A. door haar ei gen vertegenwoordigers binnen de regering daaraan ha .r voortdurende medewerking kan verlenen, dan wan neer z|j tot een machteloze oppositie EERSTE LEGERBERICHT Gisteravond is het eerste officiële legerbericht uitgegeven. Het vorige legercommuniqué kwam van de zijde van de Ned. Ind. regering. Het offi ciële legerbericht luidt: „Teneinde te voorkomen, dat re publikeinse vliegtuigen acties onder lemen tegen Nederlandse objecten, voerden gisterenmorgen enige esca drilles „Mustangs" preventieve ac ties uit om luchtvaartmateriaal van de TRI op te ruimen. De acties wa ren gericht tegen de vliegvelden, in de eerste plaats Kalidjati, waar een op de grond staand republikeins-Ja pans vliegtuig in brand werd gescho ten. Ten tweede werd het vliegveld Parigi b|j Serang onbruikbaar ge maakt Hier bevonden zich enige benzinetanks en werkplaatsen. Ten derde werd Tasikmalaja aangevallen, waar werkplaatsen en installaties buiten bedrijf werden gesteld. B|j deze acties werd gebruik ge maakt van mitrailleur- en raket vuur en van enkele lichte bommen. Bij .rkenningen door Mitchells werd weinig grondactiviteit waarge nomen. De militaire ontwikkeling te land Enkele uren na de Nederlandse aankondiging, 'dat tot militaire actie zou worden overgegaan om aan het geschil met de Indonesiërs een einde te maken, vernam Reuter, uit republikeinse bron. dat naast luchtactiviteit, landstrijdkr. met de aanval op Indonesische stellingen op West-Java waren begonnen. Voorts werd gemald, dat te Ba- tavi. het vuren van mortieren en mac' inegeweren hoorbaar was. Reu ter w|jst er hierb|j op, dat het Indo nesische persbureau dit nieuws gaf, voordat zijn bureau te Batavia ge sloten werd en onder Nederlandse be waking werd gesteld. Bij Semarang op Noord-Java wa ren zware infanterie-gevechten aan de gang. Volgens berichten uit Djokjakarta trokken Nederlandse troepen uit het gebied Soerabaja ongeveer 70 km. op ii. de richting van Malang. Hoewel nog geen officiële oorlogsverklaring van één van beide partijen werd ge daan. heeft Sjarlffoeddin na een ka binetszitting van gisteren een radio- oproep „te wapen" tot de Indone siërs gericht „ter verdediging van uw vrijheid". De Indonesiërs beschouwen de str|jd als „een heilige oorlog" want deze Is begonnen gedurende de maand Ramadan. De hevige regens, welke de hele dag z|jn gevallen, z|jn onge woon voor de tijd van het jaar en de Indonesiërs beschouwen dit feit als een „wonder". Van Zuid-Sumatra wordt gemeld, dat daar verkenningsvluchten z|jn uitgevoerd door Mitchells. De operaties van gistermorgen z|jn bemoeilijkt door slecht weer. Een tweede communiqué deelt me de, dat het merendeel der aangehou den personen wederom op vr|je voe ten is gesteld, nadat z|j de belofte hebben afgelegd geen pogingen te zullen doen om rust en orde te ver storen. Volgens berichten uit ^okjakarta is het vliegveld aldaar gisteren ge- d- rende twintig minut .n, ingaande te 03.35 uur n.m. plaatselijke t|jd, gebombardeerd. Het sein „alles vei lig" werd te 16 u gegeven. Gedu rende het bombardement zochten mannen, vrouwen en kinderen een goed heenkomen in een geïmprovi seerde schuilkelder, as igezien geen schuilkelders tegen luchtaanvallen hier z|jn gebouwd, zulks omdat, vol gens een mededeling van Sjarlffoed din de republikeinse regering ver trouwd heeft op een vreedzame rege ling. wordt gedwongen en de reactie haar stempel gaat drukken op de koers van de Nederlandse politiek. Evenwel: dan moet er aan één voorwaarde worden voldaan en wel. dat z|j, die de P.v.d.A. hun vertrou wen schonken, haar dit blijven schen ken, ook in deze moeilijke uren. W|J vragen dit in naam van ons onwrik baar besluit om trouw te blijven aan de beginselen, die onze politiek tot nu toe hebben geleid en die w|j vast besloten z|jn tot overwinning te brengen. Boodschap van H.M. de Koningin H. M. de Koningin heeft de vol gende boodschap gericht tot de fa milie der strijdkrachten in Indonesië: „Gel|jk de regering u b|j monde van de minister-president heeft me degedeeld, is z|j overgegaan tot poli tioneel optreden met de strijdkrach ten ter zee, te land en in de lucht op Java en Sumatra. Ik weet, dat gij allen, die een man, zoon of verloofde in Indonesië hebt, dagen van grote zorg en spanning tegemoet gaat. Ik behoef u wel niet te verzekeren hoezeer lk met u me deleef en begrijp wat in u omgaat. Ons volk is kortgeleden door on noemelijk zwaar leed en beproevin gen heengegaan, heeft deze met moed en fierheid gedragen. Ik ben over tuigd dat het deze nieuwe beproeving even flink en dapper en met hetzelfde vertrouwen In de toekomst zal door staan. God zegene u en die u ln Indonesië lief z|jn. Wilhelmina" PAL AR NIET ACCOORD MET: STANDPUNT P. v. d. A. De heer Palar heeft er pr|js op ge steld het volgende mede te delen: „Het hoofdbestuur van de P.v.(LA. heeft volgens persberichten, ln een te Amsterdam gehouden vergadering besloten zich achter het regerings beleid te stellen. .Vis Indonesisch lid van het part|j-bestuur, heb lk, b|j het nemen van dit besluit, tegen ge stemd". Burgemeester van Padang gedood Het Nederlandse legercommuniqué van Zondagavond meldde, dat de re publikeinse burgemeester van Pa dang, Aziz Chan, Zaterdag gedood is. Dit had plaats toen h|j in gezel schap van twee Nederlandse officie ren in een jeep over de demarcatie lijn het Nederlandse bezette gebied binnen reed. Nog voor hjj de demar catielijn bereikt had, had een aanval plaats van een groep TRI-militairen van circa 6 man. De beide Neder landse officieren, die het vuur beant woordden, werden licht gewond. Aziz daarentegen, die naast de be stuurder zat, werd zwaar gewond en overleed in het Nederlandse hospi taal te Padang. De hoofdbesturen van de b|j het NVV aangesloten organisaties heb- ben t|jdens de gistermiddag te Am sterdam gehouden bijeenkomst een resolutie aangenomen, waarin o.m. werd vastgesteld, dat van beide zij den in de loop der onderhandelin gen fouten z|jn gemaakt. Met name wordt genoemd het feit, dat de Ne derlandse regering heeft nagelaten, de troepenmacht in Indonesië te ver minderen, terw|jl zo zegt de re solutie van de regering van de republiek verwacht had mogen wor den, dat z|j het door haar vrijwillig gesloten bestand van October 1946 zou hebben nageleefd. Het NW bl|jft onverkort op het standpunt staan, dat het de menselijke plicht van bei de regeringen en van alle instan ties en organisaties die daartoe kun nen medewerken is, te streven naar een zo snel mogelijke beëindi ging van het thans uitgebroken ge wapende conflict. Politieke dwangstaking algewezen De resolutie w|jst tenslotte in de volgende bewoordingen een politieke dwangstaking als middel om tot dit streven te komen,, af: - „dat de politieke dwangstaking evenwel aan dit streven ln geen enkel opzicht bevorderlijk kan z|jn, doch Integendeel tot een verster king van de reactlonnaire krachten hier te lande zou voeren, waardoor zelfs de overeenkomst van Ling gadjati ln gevaar zou komen; Wekken daarom de Nederlandse werknemers met grote nadruk op, noch op eigen Initiatief, noch inge volge oproepen van welke organi satie of groep van personen dan ook, het werk neer te leggen of onberaden stappen van welke aard ook, te doen; Doen een hartstochtelijk beroep op de regeringen van Nederland van de republiek Indonesia om: a. Elke mogelijkheid, die zich mocht voordoen om aan het gewa pend optreden een einde te maken, aan te grijpen, elke redelijke vorm van bemiddeling of arbitrage te aanvaarden, en met het oog daarop militaire maatregelen tot het ulter ste te beperken; b. Vast te houden aan de begin selen van het accoord van Linggad jati, omdat slechts een vreedzame samenwerking op basis van de ge- Hjkgereehtldheid en vr|jheld een duurzame band tussen Indonesië en Nederland mogelijk kan maken. Onze oude Bredero had wel gelijkt „Nationaal Reveil" het broertje van Gerbrandy's „Co mité R|jkseenheid" heeft zich welhaast arm getelegra feerd. Zowat 10.000 keer deed men een beroep op dr. Beel om toch vooral de Indonesiërs niet met handschoenen aan te pakken en tenslotte kwam men zelfs met smeekschriften Waarin en passant de rege- ringspolitiek ten felste veroor deeld werd. Maar zie. Het grote gebeur de. En „Nationaal Reveil" scharrelde de laatste zilver- bonnen b|J elkaar om de instemming, pardon, volledige instemming te betuigen met de regeringsmaatregelen! En tot slot het was een bar lang telegram zegt „Natio naal Reveil", „dat het elke po ging van onvaderlandse groe peringen" om het regeringsbe leid te doorkruisen met alle ten dienste staande legale mid delen zal bestrijden. Zoiets zegt „Nationaal Re veil", dat alt|jd zo tegen de re geringsmaatregelen was. Tot Zondag. Toen kwam het uur, dat onze oude Brederode zo lange jaren geleden al afdeed met de nuchtere opmerking: „Het kan verkeren..." SJARIFFOEDDIN en SOEKARNO Sj&riffoeddln heeft voor radio Djok ja het Indonesische volk tot de str|jd opgeroepen om „de vr|jheld te verde digen". H|j eindigde zUn lango rede met de Indonesische slogan: „tetap merdeka" (eens vrUheld, altüd vrU- held). „WU »Un een natie met een eigen regering en wQ zullen dit feit verdedigen" iel h|j. Sjariffoeddin zeide voorts, dat in een wereld, waar reeds een organisa tie der V. N. bestaat en waar iedere natie vrede verlangt, een natie had besloten wapens te gebruiken tegen de Indoneriërs, alhoewel deze natie had gezegd, dat *0 vrede verlangde en arbitrage voor geschillen. Sjariffoeddin vervolgde z|jn rede met te zeggen, dat de Nederlanders het bestand hadden geschonden. Op het mome dat Engeland India z|jn vrijheid had gegeven en 't In Burma b|jna zover gekomen was, begonnen de Nederlanders in Indonesië een ko loniale oorlog. Naar aank ding van de radiorede van Sjariffoeddin melddï Aneta nog het volgende: Sjariffoeddin stelde de vraag of „de N. leriauders heb ben gedacht, dat door dit optreden de verbinding tussen het Indonesische en Nederlandse volk, welke met veel Bevin sprak mei Amerikaase Ambassadeur Een officieel woordvoerder van het Britse ministerie van buitenlandse zaken heeft er in verband met de ontwikkelingen in Indonesië nog eens op gewezen, dat beide betrokken partijen er steeds van op de hoogte z|jn geweest, dat de Britten tot be middeling teneinde een vreedzame oplosring te bereiken voortdurend be reid z|jn geweest en h|j herinnerde aan de activiteit van de Britse con sul-generaal te Batavia tijdens de langdurige onderhandelingen. Tegel|jkerijd, zo zeide de woord voerder, heeft Engeland steeds zorg- maar krachtig Het Alg. Ned. Jeugdverbond heeft een oproep gericht tot de wereld federatie van de democratische jeugd met het verzoek „overal ter wereld te laten protesteren tegen het militaire ingrijpen van de Ned. regering in Indonesië. Maandagavond 8 uur Reuter meldt, dat volgens Djokjakarta zware gevechten woeden bij Ban- doeng, Semarang en Soerabaja. Zondag heeft de Ned. minister v. buitenlandse zaken Amerika en Groot Brittannië per memoran dum op de hoogte gesteld van de Nederlandse stappen. Inhoud Het best te vergelijken met de ra diorede van dr. Beel. De besturen van de R.K. en Chr. Vakbond hebben een oproep ge richt tot hun leden, waarin z|J uiteraard werden aangespoord onder gèen beding het werk neer te leggen. In Batavia was het gister rustig. Er is een „avondklok" ingesteld van half zeven 's avonds tot half zes 's morgens. Het republikeinse persbureau Aneta werd in de morgenuren gesloten, nadat het tot het allerlaatste ogenblik be richten had doorgegeven. De telefoonjuffrouw beperkt te bereiken sprak niet meer van „Djakarta", doch van „Weltevre den" (we weten niet of dit dub belzinnig bedoeld is...) In Ban- doeng was het heel rustig gedu rende de Zondag en Maandag. In België hebben de gebeurtenis sen geen bijzondere verrassing ge wekt. Commentaar werd er niet op de regeringsverklaring die in weinige bladen in grote opmaak verscheen geleverd. De „avondklok" te Semarang werd Zaterdag reeds vervroegd op 18 uur n.m. tot 6 uur v.m. Of dit er iets mee te maken had weten we niet, maar er z|jn be richten uit deze stad, die melding maken van de waarneming van vliegende schotels... Dr. van Mook heeft z|jn verkla ring aan de pers Zondagavond afgegeven Maandagmorgen ln de vroegte per radio herhaald. Aan militaire dagorders en zo ontbrak het natuurlijk niet Ge neraal Spoor en Admiraal Pinke waren de eersten, die zich tot de troepen richtten. Gen. Spoor richt te ook een persoonlijke circulaire aan zijn manschappen; Generaal Kruis een boodschap tot z|jn col lega Spoor en eveneens tot de troepen. zuldig vermeden ook maar het ge ringste te doen, dat zou kunnen wor den bestempeld als „inmenging". Engeland beschouwde de aangele genheid bovenal als een, welke de twee betreffende regeringen aanging. Wellicht echter is heden bü een on derhoud tussen Bevin en Lewls Dou- glas, de Amerikaanse ambassadeur te Londen, de mogelUkheid van An- glo-Amerikaanse bemiddeling be sproken. Naar aanleiding van het Britse be middelingsaanbod van Zondagavond heeft men in bevoegde kringen tè den Haag verklaard, dat reeds be gin Juni door Nederland aan Enge land en Amerika was gevraagd „on opvallend" goede diensten te verle nen. Het uiteindelijke antwoord van de regering luidt tenslotte als volgt: Van het aanbod der Britse rege ring om haar goede diensten ook in de toekomst te verlenen Is ln den Haag goede nota genomen. Het zal uiteraard van de ontwikkeling van de toestand afhangen, of, en zo ja, wanneer het geschikt zal worden ge acht een nieuw beroep op de bevrien de Amerikaanse en Britse regerin gen te doen. Amerika gaat accoord met Britse stappen Het Britse departement van bui tenlandse zaken heeft aan de Ame rikaanse regering gevraagd of z|j be reid is een poging van Engeland tot bemiddeling In Indonesië te accepte ren, teneinde tot een oplossing van 't conflict te geraken. Washington had geen enkel be zwaar tegen een Britse demarche. Aan de andere kant Is de Ameri kaanse ambassadeur in den Haag door de Nederlandse regering ge waarschuwd .dat zij heeft besloten om „onmiddellijke politionele maat regelen van beperkte aard te tref fen in bepaalde gebieden van Indo nesië." Deze verwittiging had echter slechts enkele uren voor de aankon diging van de miilitaire maatregelen plaats. Men had zich onmiddellijk te lefonisch met Amerika in verbin ding gesteld. Reuter meldt nader uit Washing ton, dat men aldaar de ontwikkelin gen nauwkeurig volgt. Het openen van de militaire operaties Is voor de V. S. een slag geweest, zo gaf men te kennen, en men hoopt nog steeds dat het conflict vriendschappelUk kan worden geregeld. Indonesische kwestie voor de Veiligheidsraad In welingelichte kringen te Londen achtte men gisterenavond de moge lUkheid niet uitgesloten, dat één van de mogendheden van het Verre Oos ten de Indonesische kwestie voor de V.N. zou brengen. moeite was gevormd, geheel zal wor den verbroken, mogelUk voor immer" SOEKARNO VOOR DE RADIO Na Sjariffoeddin heeft ook Sof karno een radiorede uitgesproken. Soekarno zeide, dat de aanval met wapengeweld een aanslag was „op onze vr|jheid en op de rechtvaardig heid". H|J noemde het een betreu renswaardige daad, gebaseerd op vertrouwen in geweld. „In ons stre ven naar vr|jheid, aldus Soekarno, hebben wU vooral ons gevoel voor rechtvaardigheid en waarheid aan de wereld en aan Nederland getoond en omdat wU er van overtuigd zUn, dat de waarheid en de rechtvaardigheid op onze zUde zUn, zUn wU bereid het probleem met het volste vertrouwen aan de V. N. over te geven. Soekar no verzocht de Indonesië sympathiek gezinde naties de gebeurtenissen h de V. N .ter sprake te brengen. Soedirman zei in zUn radiorede, dat de vrijheid, welke de republiek des tijds proclameerde en welke zij ge durende 22 maanden had gehand haafd tot de laatste druppel bloed zou worden verdedigd. Alle Neder landse maatregelen „zUn wU verplicht tegen te gaan". Soedirman zeide voorts dat de ge hele wereld, behalve Nederland, be greep, dat de republiek niet meer concessies kon doen dan zU reeds ge daan had. Nadere berichten meldden, dat Soe karno, sprekend tot de bevolking, zei „God zal in deze heilige Mohamme daanse maand (Ramadan) de weg wijzen naar de veiligheid en onafhan kelijkheid. WU zullen winnen. wij moeten winner". Vervolgens zei hU, „wU zUn er ze ker van, dat wU zullen winnen, dank zg de opofferingen, welke wU ons ge durende twee jaar met bloed, havt en goed soms zelfs met onze eei en veiligheid hebben getroost". Soeka.no deed een beroep op de bevolking van Atjeh tot Nieuw Gui- nea om hun kracht en vaste wil te combineren ter verdediging van de republiek. Treinontsporing in Engeland De express-trein LondenLlver- pooi is bU Polesworth gisteren ont spoord. BU/onderheden over eventu ele slachtoffers en veroorzaakte scha de zUn nog niet bekend geworden. Voor zover men thans weet, zU" er geen Nederlanders verongelukt. REPUBLIKEINS GELD WAARDE LOOS, NED. INDISCH GELD GEDAALD. De handel te Batavia ligt thans geheel stil. Het Republikeinse geld heeft bUna alle waarde verloren, terwUl ook de Nederland-Indische gulden aanmerkelUk in waarde is gedaald. Acties ter zee De republikeinse radio te Djokja kart», riep gisteravond om, dat Ne derlandse oorlogsschepen bU Ban- joewangi en republikeinse kustbatte- rijen het vuur op elkander hadden geopend. EXTRA-UITKERING AAN QE AGRARISCHE ARBEIDERS De besturen van de samenwerkende landarbeidersbonden hebben zich tot de werkgeversorganisaties en andere bevoegde instanties in het agrarische bedrijf gewend, met het verzoek tot uitvoering van de beschikking van het College van Rijksbemidelaars in zake het toekennen van een extra-uit kering van 2% van het jaarloon ovei te gaan. Stamkaart nummer 9 krijgt schoenenbon Het CDK deelt mede, dat op plaa. selUk door de distributiediensten be kend te maken dagen ln het tjjdvah van 21 Juli t.m. 30 Augustus een schoenenbon naar keuze zal worden vers* rekt aan hen, wier stamkaart- nummer eindigt op het cUfer 9 voor zover de bon 612 zich nog aan hun inlegvel bevindt. De tweede distribu- tiest&mkaart moet worden overge legd, evenals het inlegvel, waarvan bon 612 zal worden verwUderd. Tevens zal in bovengenoemd tijd vak aan kinderen, geboren ln dt maanden Juli of Augustus van één der jaren 1932 tot en met 1945 als mede aan kinderen geboren in de maand September of October 1946 een schomenbon worden verstrekt van de soort en maat als overeen komt met leeftijd en geelacht van 't kind. Bij laatstgenoemde uitreiking zal bon 604 van het inlc jvel worden verwijderd. Het weer vandaag WARMER VrJ veel bewolking, doch bUna ner gens bulenvorming. Matige wind tus sen Zuid-Weet cn Zuid-Oost. Hoger* temoeratuur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1