Republikeinse tegenstand nog niet sterk Sjahrir doet een beroep op de wereld Pasoendanbeweging steunt Nederland Mariniers landden op Oost-Java Massa vals bankpapier ontdekt De communisten gingen staken Interview met Dr. Beel KORT maar krachtig Radio Moskou 4e Jaargang No. 991 üitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Redactie: Achterdam 20. Tel. 2274. Adm. en Adv. Ridderstraat hoek Oude-racht. Tel. 3971 Alkmaar. Woensdag 23 Mi 16*41 kmaai'der DAGBLAD VOO» ALKMAAR IN OMGBYINQ Directeur: TH W REYNDERS Hoofdredacteur: G E DE WINTER DE STRIJD OP JAVA De bevolking blijft rustig De berichten over de stryd in Indonesië zyn tamelijk schaars. Een juist beeld van het geheel kan daarom nog niet worden gegeven. Het spaar zame doorgeven van de berichten vindt echter zijn oorzaak in het feit, dat alle gebeurtenissen in het belang der aangevangen actie nog niet kannen worden medegedeeld. Wel kon worden medegedeeld, dat de voor de eerste 24 uur gestelde doelen overal werden bereikt en op vele punten zelfs ruimschoots over schreden. De door de T.K.1. en andere republikeinse organisaties geboden tegen stand is over het algemeen veel zwakker gebleken, dan verwacht werd. De verliezen aan Nederlandse zyde zijn in verband hiermede beperkt. Voor een deel zyn zy het gevolg van de by de demarcatielynen aangebrachte landmynen en Boobytraps. De bevolking houdt zich rustig en biyft aan de arbeid. Van slechts enkele plaatsen worden vernielingen en brandstichtingen vermeld. De militaire maatregelen, die genomen moesten worden voor de veilig heidsstelling van de grote steden op Sumatra, zyn overal zonder noemens waardige tegenstand en incidenten uitgevoerd. Het stadsbeeld is overigens volkomen rustig en normaal, evenals In de grote steden op Java onder Nederlands bewind. Vliegtuigen vernield Op het vliegveld Tasikmalaja zijn Maandag drie republikeinse vliegtui gen in brand geschoten. Drie vlieg tuigen van de T.R.I. zijn vernietigd op het vliegveld Panasan bij Soera- karta, terwijl enkele bommen zijn ge worpen op een benzine-depot. Twee republikeinse vliegtuigen werden op het vliegveld Ma'ospati bij Madioen vernietigd. Al deze acties zijn uitgevoerd door Kittyhawks en Mustangs. Nadere ver kenning heeft aan het licht gebracht, dat door hangarbrand als gevolg van eerdere acties op Kalidjati en Tasikmalaya op elk van deze vel den een vliegtuig werd vernield. Landingen van mariniers Nederlandse mariniers zijn te Ban- joewangi geland (Oostkust van Java) en Pasir Poetin (Noordkust), waarbij weinig tegenstand werd ontmoet. De landing werd uitgevoerd, nadat repu blikeinse stellingen waren beschoten. Deze actie was, naar men aanneemt, onderdeel van een tangbeweging, wel ke gericht is op de verovering van geheel Oostjava Een tweede actie, waarover officieel nog het stilzwijgen wordt bewaard, is naar verluidt be gonnen van de Soera ba jazone uit en zou zijn gericht op de strategische weg- en spoorwegkruisingen van Ker- tosono, enige kilometers van Madioen en Bangil, zijn echter nog niet be vestigd. Actie bij Semarang Volgens een republikeins commu niqué hebben de Nederlanders een aanval ingezet aan het front bij Se marang. Tevens zijn gevechten be gonnen ten Oosten van Batavia van de bezette zone uit. Radio Djokjakarta meldt, dat de Indonesiërs in gevecht zijn geraakt met de Nederlanders, toen deze bij Banjoewangi aan de Oostkust land den. Volgens een republikeins com muniqué vorderen de Nederlanders snel sinds hun landing, welke feitelijk ten Noorden van Banjoewangi, bij Monango, werd uitgevoerd. Twee tanks en vijf lorries waren te Kali Baroe op een bergpas in de wegnaar Soerabaja, dertig kilometer het bin nenland in, gearriveerd. Volgens het rep. communiqué is Ragodjampi, ten Zuidwesten van Banjoewangi met mor tieren, mitrailleurs en geweren aange vallen. Te Makassar hebben de gebeurte nissen op Java diepe indruk gemaakt. Nergens is echter enig spoor van op winding merkbaar en tot nu toe is geen enkele arrestatie nodig geweest. Maandag en Dinsdagochtend was het stadsbeeld van Soerabaja normaal. En kele verdachte personen zijn gearres teerd. De avondklok is niet gewijzigd. scheidene vakve. enigingsbladen. Het departement van economische zaken liet door een deskundige, de heer K. Stolk, ogenblikkelijk een onderzoek instellen naar de mogelijkheid het bedrijf weder in gebruik te nemen en naar de toestand van het mate riaal en de installaties. De heer Stolk verklaarde, dat de republikeinen de drukkerij ondeskundig gebruikt heb ben. H"t materiaal is in slechte con ditie, doch niet beschadigd door sa botage. Sjarifoeddin doet beroep op de wereld De republikeinse minister-presi dent, mr. Amir Sjarifoeddin, heeft In een radio-rede een beroep gedaan op de gehele wereld, in het bijzonder op „onze vrienden in Australië" om hun pogingen tot het voorkomen van ver der bloedvergieten te vermeerderen. „Indien pogingen hiertoe worden on dernomen, aldus de minister-presi dent, dan moeten zij zeer snel gedaan worden. Waar de „Merdeka" werd gedrukt By de militaire bezetting van de Nederlands-Indische Landsdrukkerij te Batavia werd voor een waarde van honderd-millioen tikals (Siamees geld) aan vals bankpapier ontdekt. In een dichtgespijkerde en verzegelde Goedang waren vijfenzeventig dui zend vel ongesneden bankpapier, pas aan één zijde bedrukt, opgeslagen. De autoriteiten hebben het geld in- beslaggenomen en de Goedang op nieuw verzegeld. Jacob Elion, de voormalige be drijfsleider van de landsdrukkerij, neeft verklaard, dat het bankpapier op r gineel papier gedrukt en dus vermoedelijk uit Siam geïmporteerd was. Gedurende de Japans»; bezetting werd de landsdrukkerij door de Ja- pannezen gebruikt, daarna werd de ze door de republiek overgenomen. Deze drukte hier onder meer het te Batavia verschijnende invloedrijke dagblad „Merdeka". het weekblad .Voice of free Indonesia" en ver- De president van üe republiek Indonesië, dr. Soekarno, benoemt in gijn vo 'büjf te Djokjakarta dr. Amir Sjarifoeddin tot eerste minister der sepubliek. Achten Sjarifoeddin v.Ln.r. drs. Setiadjit en dr. A.K. Gani. BOODSCHAP VAN KONINGIN WILHELMINA. H. DL de Koningin heeft de volgende boodschap ge richt tot de strijdkrachten in Indonesië: „Gy allen, behorende tot de strijdkrachten ter zee, te land en in de lucht in Indonesië: door de beslissing der Ne derlandse regering is u een nieuwe taak opgelegd. Ik verwacht van u, dat gy met Gods hulp bij de uit oefening daarvan waardig zult optreden en bescher ming zult verlenen aan allen die zulks van node hebben. Moed, zelfbeheersing en an dere uitstekende karakter eigenschappen zullen van u gevraagd worden. Ik weet, dat gy als goede militairen bereid zyt, ontberingen te dragen, in trouw aan uw roeping. Ik ben zeker, dat gy uw belangrijke opdracht met ere zult volbrengen. Weet, dat mijn gedachten steeds met u zullen zijn. WILHELMINA Beroep op Trygve Lie door Noordafrikaan Elbed Bouihafa, de secretaris van het comit. voor de vrijheid van N. Afrika, heeft meegedeeld, dat het comifté, waarvan het hoofdkwartier in Parys is gevestigd, het volgende telegram aan Trygve Lie, secretaris generaal van de V. N. heeft gwwwi- den: „Namens twintig millioen Noord- Afrik :.nen, die met hun zeventig millioen Indonesische broeder moslems een diep geloof hebben in de doelstellingen van de Ver enigde Naties, doet het comité voor de vrijheid van Noord- Afrika een eerbiedig beroep op uwe excelenitie het koloniale pro bleem onmiddellijk voor de Vei ligheidsraad te brengen". In de boodschap wordt de Neder landse actie in Indonesië „misdadige agressie" en „fascistische daden" ge noemd, welke een duidelijke bedrei ging van de wereldvrede vormen. Te Batavia zijn de twee repu blikeinse bladen „Soember" en „Be- rita Indonesia" weer verschenen, voorlopig in klein formaat. De her vatting van de uitgave van „Merde ka" „Ra'jat" en „Soeara Oemoem" is nog niet mogelijk, omdat de druk persen niet meer ter beschikking worden gesteld. De nieuwsberichten betreffende Indonesië werden door talrijke belang stellenden, die zich voor de krantenbureaux hadden verzameld, met in tensieve aandacht gevolgd en besproken. Vermoedelijk is Sjahrir van plan Engeland, Australië, India en de Ver enigde Staten van Amerika te bezoe ken, teneinde de republikeinse hou ding en zyn huidige positie ten aan zien van het buitenland toe te lich ten. Volgens een bericht uit Bombay heeft de pers van India haar sympa thie betuigd met de Indonesische re publiek. Zij deed vervolgens een be roep op Engeland en de Verenigde Staten om handelend op te treden. Een woordvoerder in Britse dienst in Calcutta verklaarde dat het juist was, dat India was gevraagd de hui dige Indonesische kwestie voor de Veiligheidsraad der V. N. te brengen. Stellig zou India „zijn best doen". Soetan Sjahrir is gistermorgen vroeg van het vliegveld Djogjakarta ver trokken. Hij ontweek de Nederland- landse patrouillevluchten en is te Singapore aangekomen. Vanwege een opkomende malaria begaf hij zich on middellijk ter ruste. De reis naar In dia per Brits vliegtuig is voorlopig afgelast. Op verzoek van Soekarno had hij deze missie ondernomen en was zon der bagage vertrokken. Sjahrir heeft in de eerste perscon ferentie, die hy sedert de gevechten zijn uitgebroken, buiten Indonesië te Singapore gehouden heeft, ee beroep gedaan op de wereld „om een eind te maken aan dit onnodig bloedver gieten". Sjahrir zeide verder, dat zijn taak op z'n reis zou zijn: het buitenland voorlichten over de houding van de republikeinse regering, in het buiten land, reacties oproepen tegen de Ne derlandse aanval en de republikeinse regering adviseren, over hetgeen ge daan moet worden. Hij zeide, dat de republiek geen luchtmacht bezat, slechts een paar tanks en weinig artillerie én tran sportmiddelen. „Buitenlandse wapens zouden uiteraard welkom zijn". Gedurende 1 Zowel te Amsterdam als Rotterdam heeft de CPN Dinsdagavond protest meetings gehouden tegen het optre den van de Nederlandse strijdkrach ten in Indonesië. Op de vergadering te Amsterdam kondigde de voorzit ter van de algemene Nederlandse bond van zeevarenden, de heer Dane, aan, dat het besluit was genomen, niet an transporten naar Indonesië die op militair bevel geschieden, mee te werken. Spreker riep alle tran sportarbeiders op onj het werk in verband met dit vervoer neer te leg gen. H\j verzocht de arbeiders van andere, organisaties zioh hierbij aan te sluiten. Gezien de verklaringen van andere organisaties, is het vry- wel zeker, dat hier weinig succes Gezamenlijke militaire acties Nederlands oorlogsschip getorpedeerd? Socrla Ivuxtelagawa, de leider van de Pasoendan beweging, heeft heden verklaard, dat Soendanese troepen, in samenwerking met Nederlandse strijdkrachten Madjalenka (halver wege tussen Bandoeng en Cheribon) hebben bezet. Een republikeins woordvoerder in Djokjakarta ver- klaarde, dat het vliegveld by Malang geëvacueerd was. Australische en andere vliegtuigen zijn gewaarschuwd dit vliegveld niet te gebruiken. Volgens republikeinse bronnen von den gisteren zware gevechten in West-Java plaats. In een zwaai' ar tillerieduel rondom Soekiboemi wer den de Nederlandse strijdkrachten gesteund door de luchtmacht Volgens radio Djokja heeft een Nederlands oorlogsschip een kust plaats *in zuidwest-Java beschoten. West en midden Java Radio Djokjakarta deelde verder mede, dat gisterochtend hevige ge vechten plaats vonden op de wegen van Bandoeng en Buitenzorg naar Soekaboemi, waar grote voorraden rubber en andere ondernemingspro ducten in brand gestoken zyn. Radio Soerakarta meldt hevige gevechten op de weg naar Salatiga, 45 km ten zuiden van Semarang. Salatiga ligt aan de strategische weg naar Mage- lang. Hetzelfde radiostation deelde ver der mede, dat de stad Poerwokerto (gelegen tussen de republikeinse hoofdstad en het bergland van West- Java) door Nederlandse vliegtuigen is gebombardeerd en het station met mitrailleurvuur is bestookt. Steden bezet Berichten uit Batavia melden, dat de Nederlanders Soekaboemi en Kra- wang op WestJava en Djemba op Oost-Java hebben bezet. De bezetting van Poerwakarta op West-Java wordt spoedig verwacht. Voorts zou den de Nederlanders de haven van Cheribon bijna omsingeld hebben. De officiële republikeinse militaire woordvoerder heeft bekend gemaakt, dat het vliegveld van Malang geheel verwoest is. Voorts hébben de Ne derlanders grote suikerondernemin gen in Oost-Java bezet. Strijd op Sumatra Op drie punten van het front In Sumatra wordt ook strijd geleverd. In een republikeins communiqué over deze gevechten aan de westkust van Sumatra worden zware gevech ten tussen Indonesische en Neder landse strijdkrachten gemeld. Voorts wordt in genoemd communiqué mei ding gemaakt van zware beschietin gen van verscheidene dorpen in de omgevin~ Volgens mededelingen van het re publikeinse leger hebben republi keinse kustbatterUen vier voltreffers geplaatst op een Nederlands oorlogs schip In de nabijheid van Merak op de westkust van Java. uur mee geboekt zal worden. Ook Paul de Groot, communistisch tweede ka merlid, hield te Amsterdam een rede, waarin hij tot slot meedeelde, dat Woensdag dus vandaag tussen 11 en 12 uur in alle Amsterdamse bedrijven, waar de bedryfsraden dit z-'U- toestaa-, een sitdownstaking zal worden gehouden als protest te gen het optreden van de Nederland se troepen in Indonesië. Waarschijn lijk zou dit ook in de Zaanstreek ge schieden. Een spreker te Rotterdam durfde niet hetzelfde parool te ge ven, omdat de verhoudingen daar an ders zouden liggen. Maar vandaag of morgen, zo zei de Rotterdamse spre ker, zullen ook de communisten in Rotterdam hun aandeel in de stry'd leveren. Verder werd op de meeting te Rotterdam medegedeeld, dat een protcstmotie aan minister Beel zal worden gezonden. In een onderhoud met de Haagse correspondent van de „News Chro- nicle" heeft dr. Beel verklaard, dat de militaire operaties In Indonesië naar z.y*n mening niet zeer lang zullen duren. „Er Is geen sprake van dat daarbij verder zal worden gegaan, dan herstel van orde en rust". De minister-president ontkende, dat er op Java en Sumatra dorpen of steden waren gebombardeerd, zo schrijft de News Chronicle. Gisteren werd de 31ste vierdaagse met het nodige vlagvertoon ingeluid. Deze vierdaagse draagt een interna tionaal karakter: 10 landen nemen aan deze wandelsport deel. De heer Palar, Indonesisch lid van de Tweede Kamer heeft bedankt als lid van de v. d. A en ook als lid van die Kamer. Ook de oud-directeur van de Wiardi Beekman Stichting, de heer Slotemaker de Bruine heeft voor de Partij van de Arbeid bedankt. Nieuwe Nederlandse troepenlandingen Volgens het Franse persbureau AFP heeft radio-Djogja nieuwe landingen van Nederlandse troepen in de ha ven van Probollnggo gemeld. Reuter voegt hieraan toe, dat, eveneens vol gens radio-Djogja, gevechten in dc stad plaats hebben. Verder deelde radio-Djogja mede, dat Indonesische troepen tegenaanvallen hebben inge zet in de sector van Semarang. De wereldpers over Nederland-lndonesië DE NEW YORK TIMES ,Het komt ons voor, zo schrijft de New York Times, dat in deze ramp zalige toestand elke actie van de vei ligheidsraad op haar plaats zou zyn", want, zo voegt het blad er aan toe, indien men de oorlog, die thans nog gelocaliseerd is, zich nver geheel Ja va en Sumatra laat uitbreiden, dan zal geheel Azië daarvan de terug* slag ondervinden. Het beste moment om een brand te blussen is bij het begin van de brand. DE NEW YORK HERALD TRIBUNE is eveneens van mening, dat een op lossing zou moeten worden gevonden door middel van onderhandelingen. ,De goede diensten van de V. N. hadden kunnen worden benut en men zou daartoe nog zyn toevlucht kun nen nemen, zoals president Soekarno heeft verzocht, want," zo schryft het blad, „de Nederlanders, die zelf zo van agressie geleden hebben en wier aspiraties meer in de richting van de vrede gaan, zouden naar de terug keer tot de conferentietafel moeten verlangen". ENGELSE BLADEN Het Engelse blad de „Times" acht te het mogeiyk, dat het gebruik van geweld een versterking van de antl- Nederlandse stromingen in de Indo nesische publieke opinie tot gevolg zou hebben en de communistische „Dailly Worlcer" beschuldigt de Ne derlanders er van hun legermacht te hebben opgebouwd met de bedoeling de Indonesiërs onder de dekmantel van Linggadjati aan te vallen Anderzijds stelde de Daily Ev press vast, dat de Nederlanders besloten hadden, dat hun eerste taak ligt in de richting van de „gewone man in Indonesië., en, zo schrijft de conser vatieve Daily Telegraph. dat slechts weinigen de juistheid van de verkla ring der Nederlandse regering (..het besluit is met de grootste aarzeling genomen"), zullen betwisten. Het Amerikaanse blad „Washing ton Star" heeft Zondag een artikel ge schreven. getiteld „De impasse in Zuid-Oost-Azië". Daarin wordt o.m. gezegd: „Zonder Nederlands bestuur en interne rust zal het economische le ven van Java een chaos worden. Dit feit wordt door dc gematigde Indo nesiërs erkend. Java echter bevat revolutionaire elementen, welke door de communisten overheerst worden en welke een onmiddellijke en volledige onafhankelijkheid wensen, vrij van iedere Nederlandse deelneming en onteigening van de Nederlandse eigen dommen en geïnvesteerde belangen. Deze vernielende elementen bleken st.erk genoeg te zijn om een scheuring in de eigen regering teweeg te bren gen en inschikkelijkheid ten aanzien van Linggadjati te voorkomen. Internationale Youth for Christ-conferentie te Amsterdam De derde jaarlijkse internationale conventie van de Youth for Christ heeft te Winona in Minnesota (V.S.) eenstemmig besloten van 1 tot 8 Augustus 1948 te Amsterdam een con ferentie te houden, waaraan 750 af gevaardigden zullen deelnemen, 250 uit de V, S., 250 uit geheel Europa en 250 uit overige delen der wereld. Er zijn te Winona ook afgevaardigden uit Nederland aanwezig. Hendrik van de Bunt werd gekozen tot vice-voorzitter van de bijeenkomst te Amsterdam. De begroting ter grootte van 538.000 dollar voor het begrotingjaar 1947 '48 werd aangenomen. Torrey John son van Chicago werd als voorzitter herkozen. over de Truman-leer in Indonesië Radio Moskou riep om. dat de her vatting der vijandelijkheden door de Nederlanders op Java „het eerste re sultaat is van de verspreiding van de Truman-leer in Indonesië". In de radiouitzending werd verder ver klaard, dat het Amerikaanse memo randum, hetwelk door de Amerikaan se consul-generaal is de loop van de NederlandsIndonesische onderhan delingen aan de Indonesiërs was over handigd „een openlijke inmenging in de Indonesische aangelegenheden" en „een directe steun van het Nederland se koloniale regime" was. De acht we ken van onderhandelen en de over eenkomst van Linggadjati, hetwelk in Maart een einde maakte aan de vij andelijkheden, waren, volgens radio Moskou „Nederlandse manoeuvres om tijd te winnen, teneinde voldoende strijdkrachten op te kunnen brengen". Het weer vandaag WARM Licht bewolkt. Warm droog weer. In de kuststrook tijdelijk zeewind. Overigens welnisr wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1