In alle sectoren maakten de Nederlanders vorderingen Laat ons oog niet vertroebelen! Voornaamste verdedigingslinie op West-Java zou doorbroken zijn Republikeinse berichten bevestigen Ned. opmars KORT KORT maar krachtig „Moreel ongerechtvaardigd, politiek noodlottig" DE REGERINGSVER KLARING VINDT L OP PAGINA 3 Noodwet ouderdomsvoorzieni ng Het weer vandaag 4e Jaargang No 993 Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Redactie: Achterdam 20. Tel. 2274. Adm. en Adv. Ridderstraat hoek Oude-acht. Tel. 3971 Alkmaar. Donderdag 24 Juli 1947 masoder OA01LAD VOO* ALKMAAK IN OMGEVING Directeur: TH W REYNDERS Hoofdredacteur: G. E DE WINTER Legerbericht van gistermiddag Eerste verlieslijst meldt 17 doden Het legerbericht van gistermiddag uitgegeven, vermeldt als verliezen aan Nederlandse z|jile sedert het be gin van de actie: 17 loden, 23 ge wonden en drie vermisten. Rond Palembang C„i Sumatra zyn de bij Palembang gestationneerde Nederlar Ise troepen vanuit Palembang meer dan honderd kilometer Westwaarts doorgedron gen. Onder meer is Praboemoeli be zet. West-Java In West Java bereikten de Neder landse troepen Tamboen, Krawang, en Tjilamaja. Hier zyn dus rond 80 kilometer afgelegd. Gerekend van Batavia uit. Vanuit Eindoeng zijn in Noorde lijke richting en Noord-Oostelijke richting Tandjonsari en Segalaherang bezet en gepaseerd. De Spoorlijn BuitenzorgTjiandjoer is geheel on der Nederlandse controle gebracht. Scmarang In het gebied rond Semarang wer den in de laatste dagen achtereen volgens Oengaran, Toentang met het waterkrachtwerk, Ambawara en Sa- latiga bezet. Oost Java Vanuit Soerabaja zijn Westwaarts Patjet, Trawas, Tretes, Pandakan en Bangil bereikt. Na de uitvoering van de gisteren gemelde landingen bij Banjoewangi zyn s voornaamste plaatsen beoos ten de lyn Probolinggo Loemad- jang, n.1. Probolinggo, Loemadjang, Pasirian, Besoeki, Sitoebondo, Bon- dowoso, Djember en Banjoewangi be zet. Medau In het gebied rond Medan werden Bandjai en Arnhemia bezet. De ge hele laagvlakte rond Padang is ge durende de laatste twee dagen bezet Omtrent de acties Irf het algemeen kan worden aangetekend, dat slechts sporadisch weerstand van enige betekenis wordt ondervon den, waardoor de acties in het al gemeen vlot verlopen. Er is weinig blijk van verwarring onder de bevolking; aangenomen kan worden, dat het uitstrooien van pamfletten velen heeft gerust gesteld. De daders van de moordaanslag op de Birmese ministers zfln gearres teerd. Een van de arrestanten werd tijdens een ontvluchtingspoging dood geschoten. De eerste berichten over de ont ploffing te Berlijn waren overdre ven. Niet 80, maar 8 personen zyn gedood. Het bericht, dat er van sa botage sprake was, is tegengespro ken: in de kamer, waar ammunitie was opgeslagen, vond het ongeluk plaats. Reuier over de operaties Na hun landing op drie punten aan de Oost-Javaanse kust z|jn de Nederlandse troepen in snel tempo vele strategische punten gepasseerd. Tevens wordt van Soerabaja uit een aanval ondernomen. Ten Zuiden van Semarang zouden de Nederlanders langs de weg naar Magelang en de republikeinse hoofd stad oprukken. Ook uit Ambarawa, waar in 1945 Britse enVoor-Indische troepen in actie zijn geweest om Nederlandse en geallieerde interneerden te hulp te komen, worden gevechten gemeld. Volgens nog onbevestigde berich ten hebben de Nederlandse troepen de voornaamste republikeinse verde i' ginslinie op West Java doorbroken. Soekaboemi, waar door de republi keinen voor millioenen aan onderne mingsproducten, o.a. rubber, is op geslagen, zou zijn bezet Naar ver luidt zou Soekaboemi zo snel zijn gevallen, omdat de stad reeds se dert maanden practisch afgesneden was van de republikeinse hoofd macht. Na deze doorbraak van de Indonesische verdedigingslinie en nu de hoofdpunten daarop, t.w. Kra wang, Poerwokarta en Madjalenka, in handen zyn, kunnen de Nederlan ders in Noordelyke richting naar de kust oprukken en zo een van de rijk ste rrjstgebieden bezetten. Voorts rukken de Nederlanders naar verluidt verder op naar Cheri- bon ei Indramajoe. "-ïhalve het republikeinse bericht van gisteren is nog weing bekend van. gevechten op Sums'-a. Republikense berichten Indonesische bronnen hebben gis ter toegegeven, dat de Nederlandse troepen Probolinggo en Banjoewan- hebben 'lezet. BONNEN VOOR TABAK EN EEN EI Het C.D.K. deelt mede, dat geduren de het tijdvak van 24 Juli t.m. 9 Aug. a s de bonnen „tabak H 31" en „ta bak H 3?" der tabakskaart elk recht geven op een rantsoen sigaretten of kerftabak. Bon „tabak H 35" van de gecombineerde kaart is aangewezen voor twee rantsoenen sigaretten of kerftabak. Voorts zijn gedurende bovenge noemd tydvak de bonnen „H 04" re serve", „H 07 reserve" en „H 14 al gemeen van de bonkaarten voor voe dingsmiddelen geldig voor het kopen een ei per bon. De Nederlanders zijn met 1000 man geland, onder dekking 'van oorlogs schepen en van de luchtmacht. Vol gens Indonesische bronnen vochten Indonesische strijdkrachten dapper tegen de operaties in Oost-Java, al waar de Nederlanders de verovering van het belangrijke rijstgebied tussen Malang en Banjoewang5 op het oog hebben. Nederlandse strijdkrachten, best. uit onge-eer 100 tanks en pantserwa gens, bereikten gisteren Salatiga en werden, volgens berichten uit Indone sische bron, na zware gevechten te ruggeslagen. Gisteren werden zware gevechten gemeld bij Toentang, ten N.W. van Salatiga. Men neemt aan, dat de Nederlandse stoot vanuit Semarang g richt is i.) Diokjakarta. Radio Djokjakarta riep om, dat „volgens onbevestigde berichten de Nederlanders gisteren ten Zuiden van Toeloetigagoeng op de Zuidkust van Oost-Java geland zijn. maar krachtig BUITENLAND Gistermorgen heeft zich In het gebouw van de Schutzpolitie van Berlijn .gelegen in de Sovjet-zone een hevige ontploffing voorge daan. D rechtervleugel stortte in en rook en stof verduisterden de omgeving. Men vreest, dat tach tig functionarissen om het leven zijgekomen. De koningskwestie in België schynt binnenkort wel tot een be- slissir- te komen. Minister Spaak zou een plan aan de leiders van de politieke partyen hebben voor gelegd en vermoedelijk zyn de besprekir.ger hierover reeds gis teravond begranen. De staking in de Antwerpse ha ven is Woensdagmorgen voortge zet. Duizenden scheepsherstellers verlieten hun werk, doch op de timmerwerven wordt nog ge werkt Een felle anti-communistische wet zal in Brazilië van kracht worden. Werkgevers kunnen zelfs communis ten ontslaan, hetgeen toch wel het begin van alle willekeur mag wor den genoemd. Een republikeinse afgevaardigde heeft aan het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een wetsvoorstel voorgelegd, dat de registratie van communisten en groepen, bladen, brochures enz., geleid door commu nisten, beoogt. BINNENLAND De Alg. Jongeren Vredes Actie heeft het gewapend optreden ten stelligste veroordeeld. Sjahrir is gister te Rangoon aan gekomen. Hy verklaarde hier: „Wy zullen vechten tot de laatste man. Wö overwinnen of gaan ten onder" In verband met het feit, dat het in Batavia rustig is, werd de avondklok met vier uur verkort De Franse bladen schryven zeer verschillend over het Nederland se optreden in Indonesië. Het ra dicaal socialistisc' blad „France- libre" heeft het over „Hollandse wilskracht" en is het met de maat regelen volkomen eens. Een ande re stem laat het ccntrumorgaar „Combat" horen, dat min of meer teleurgesteld is. Het comm. or gaan „L'Humanité" heeft het over „imperialistische dryfveren", ter wijl het soc. blad „Populaire" zich volkomen in het midden houdt en beide partyen verantwoordelyk stelt. De Britse consul-generaal te Ba tavia is nog steeds niet in con tact geweest met Tamzil en Gani, die zich nog in huisarrest bevin den. Tamzil en Gani hebben langs diplomatieke weg om een onder houd verzocht. De „New York Times" hoopt, dat de Ver. Naties zelf de Indonesi sche'kwestie ter hand zullen ne men omdat zy dit verplicht is we gens „bedreiging van vrede en veiligheid". Een arbeider werd door de ruiten geslingerd en twee anderen kon den zich ternauwernood redden, toen gistermorgen in een voorraad dextrine van een fabriek te Veen dam een geweldige explosie ont stond. Steekvlammen tot 30 m. hoogte waren het gevolg en yze- ren balken bogen als stroohal- men. De betreffende afdeling van de grote fabriek werd totaal ver nield. Berichten als zouden de by de oogstwerkzaamheden ingeschakel de militairen in verband met de ernstige toestand naar hun gar nizoenen terug moeten, zyn vol komen ongegrond. By -Padang zou volgens republi keinse berichten zwaar gevochten worden en bieden de Indonesiërs hardnekkige tegenstand. India maakt zich ongerust over de hervatting van de oorlogs handelingen en Indonesië heeft zich tot de Britse regering ge wend met de suggestie om in 't bestaande gesahil met spoed te bemiddelen. Een overeenkomstig verzoek is gericht aan Amerika. De Groot Moefti van Jeruzalem heeft een oproep gericht tot alle Arabisch - en Mohammedaanse volken, waarin opgewekt wordt „hulp te verlenen aan de dappe re Indonesische natie, die strijdt voor haar onafhankeiykheid" P.v.d.A.-leden zijn het niet eens met de partijleiding Een aantal leden van de P. v. d. A„ w.o. Ds. B. J. Arls, Da. J. J. Buskes Jr., Mr. G. J. van Heuven Goedhart, Dr. P. J. Merrtens, W. Komijn, Dr. B. Sajet, Prs. B. W. Schaper, hebben zich met de volgende verklaring ge richt tot het partijbestuur en de Ka merfracties van de P. v. d. A„ als mede tot hun party genoten-ministers: „Ondergetekenden, leden van de Partij v. d. A., hebben met veront waardiging kennis genomen van het besluit der regering tot gebruik van geweld in Indonesië over te gaan. Zij zijn er in geen enkel opzicht van overtuigd, dat een gewapend conflict met de Indonesische repu bliek onvermijdelijk was, noch dat van Nederlandse zijde voldoende pogingen zijn ondernomen om tot overeenstemming met de republiek te geraken. Zij achten het gebruik van wapenen na hetgeen reeds was bereikt moreel ongerechtvaardigd en politiek noodlottig. Deze weg zal naar hun vaste over tuiging voor de toekomstige samen werking van Nederland en Indonesië, alsmede voor een progressieve poli tiek in ons land tot rampzalige ge volgen leiden. De uitvoering van het accoord van Linggadjati, waarvoorde regering zich garant heeft gesteld, is volgens dnm mening door het gewa pend optreden onmogèlijk gemaakt. WIJ WILLEN oftS"thans niet bezig houden met het militair gebeuren, zoals het zich in Indonesië ontwikkelt. Dat gaat zyn niet te stuiten gang, geiy-k ieder militair ingrypen zyn eigen niet te weerstane loop neemt. Daar komen wy met onze Rede niet meer aam te pas. Waar de macht der wapenen de wil dicteert, is aan de Rede de stem ontnomen. Als wy dit constateren, doen wy dit zelfs zonder enige bitterheid; het is in de lange menselijke historie nooit anders geweest en het zal naar wy vrezen wel nooit anders worden, zolang de mens niet principieel af wil zien van het militair geweld, als middel om geschillen op te lossen. En daarvoor hebben nog tevelen een boze angel in het vlees. Niettemin is het zo, dat het besluit van onze regering om de weg der onderhan- delingen te verlaten, ons denken en ons idealisme opnieuw v voor grote problemen heeft geplaatst. Problemen waarby de zachte mildheid van de schone theorie stuk breekt op de hardheid van de levenspractyk. Beeld van verwarring LATEN WIJ rustig vaststellen, dat Indonesië speciaal de be trekkingen tussen het Nederlandse element en dat der Republiek de laatste weken een beeld van de grootste verwarring te zien gaf. Aan beide zyden stonden zonder enige twyfel mensen, die bezield waren met een grote dosis idea lisme en die bereid waren het on mogelijke te proberen om de te genstellingen langs vreedzame weg tot een oplossing te bren gen. Wy hebben de diepste ach ting voor mannen als Sjahrir, Ga ni, Setiadjit,, Sjariffoeddin en verschillende anderen, zoals wy ook groot respect moeten hebben voor de mannen van de Commis sie-Generaal, dr. van Mook en ve le anderen, zo in Indonesië als in Nederland. Zij allen tezamen zijn echter niet in staat gebleken de verwarring op te heffen „binnen de tyd, die men daarvoor had be stemd". Laten wy de dingen in deze critieke uren maar op deze voorzichtige manier zeggen. Het feit is namelijk onmiskenbaar dat men aan beide zyden had te rekenen met een oppositie, die niet afliet de oppositie van de officië le onderhandelaars te ondergra ven. Aan Nederlandse zyde roer den groepen, die leefden by de „grootheid" van een voorby ver leden, op een wel zeer luidruch tige wyze de trom. Tevelen had den als ideaal eerder Coen, dan Schermcrhorn. Tevelen meenden, dat Nederland toch feiteiyk een onvervreemdbaar-recht heeft op die „gordel van smaragd" daar aan de evenaar. Al dezulken wa ren verblind voor de doorgaande ontwikkeling van de historie. Zy wilden het verleden vasthouden, in stede van door een moedig re alisme, dat tegeiyk een gezegend idealisme zou zyn, deel te nemen aan het tot stand komen van een schone toekomst. Zy leefden vol komen statisch en zagen voorby dat het leven vol zit van dyna miek. Zij hadden geen oog voor de ontwikkeling van de volkeren van het Verre Oosten, die lang zaam, maar heel er streefden naar bewustwording van edgen kracht. Zy trachtten het Indone sische geval te isoleren en zagen voorby, dat het in de gehele Oos terse wereld gist en bruist. Deze groepen in het vaderland dragen een niet geringe schuld aan de loop, die dc historie op Java en Sum&tra thans heeft ge nomen. Zij hebben op het keer punt van de tyd niets weten by te dragen om het in eeuwen van koloniaal bewind geschokte ver trouwen der Indonesische volke ren steun te bieden en geloof te geven in de oprechtheid van Ne derland om de nieuwe tyd te ver staan. De Indonesische keerzijde WIJ ZOUDEN ecl-.er te kort schieten aan objectiviteit en de waarheid geweld aandoen, als wy alle schuld voor deze noodlottige ontwikkeling zouden stapelen op de hoofden der Nederlanders. Keer op keer moest nameUjk biy- ken hoe weinig homogeen het ge zelschap in Djokja was. In de eerste plaats verstrekte men aan de eigen onderhandelaars maar een zeer geringe bevoegdheid. Over elke kleinigheid moest een gedachtenwisseling tussen Bata via en Djokja plaats vinden. Was dan na veel moeite eindeiyk een zekere mate van overeenstemming bereikt, dan liet men de eigen re gering en de eigen vertegenwopr- digers keer op keer in het hemd staan. Dit was een methode, die in Batavia het bloed wel tot het kookpunt moest brengen. Dit was een methode, die ook weinig mede kon werken om vertrouwen voor de toekomst te wekken, als het er op aan zou komen de over eenkomsten in de practyk te gaan uitvoeren. Nu zyn wy bereid van deze me thodiek veel te begrijpen. Onge- twyfeld heeft in Republikeinse kringen, na de bevrfding een ogen blik de overtuiging geleefd, dat men tot een absolute souvereini teit zou kunnen komen. Men zag reeds een geheel onafhankelijke Republiek Indonesia. Toen bleek, dat de gang van de historie niet zo snel gaat en het voor Neder land en Indonesië wenseiyk en nóodzakeiyk is in federaal ver band voorlopig te biyven samen werken, ontstond een begrypeiyke maar onverstandige recalcitrantie die de indruk van onbetrouwbaar heid moest verstevigen. Voegen wy daarby dat beide par ty en maandenlang aan de fronten de legers tegenover elkander lie ten staan, dan mag men het een wonder noemen dat de uitbarsting nog zo laag op zich heeft laten wachten. Tekori aan wijsheid INTUSSEN IS nu een situatie ontstaan, die ons met zorg ver vult Wy laten voor een ogenblik nog buiten beschouwing het men- seiyk leed, dat het huidige mili taire avontuur met zich zal bren gen. Wy zijn ook bereid te aan vaarden, dat het de regering nog steeds ernst is met de uitvoering van de beginselen van de over eenkomst van Linggadjati. Maar wy vragen ons wel bezorgd af, of men meent straks na dit mi litair optreden een toestand te hebben geschapen, waar in de toenadering tussen West en Oost gemakkelijker zal zyn. Wy vrezen, dat aan beide kanten de haat tot ongekende hoogte zal zyn opgelopen en dat een gunsti ge regeling verder af is dan ooit. Aan beide kanten is men tekort geschoten in wysheid. Aan Ne derlandse kant, door in brede la gen van het volk teveel vast te houden aan het verleden met zyn roem, zyn eer en zyn goede divi denden. Aan Indonesische zyde door eigen kracht en eigen kun de reeds te hoog te waarderen. Nog is het misschien niet te laat Dan echter zal men over de ver bittering en de teleurstelling van het ogenblik moeten heen stappen en op korte termyn een einde die nen te maken aan het wapenge weld, dat thans de geesten bene velt. Dat zal bovenmenseiyke in spanning vrag-.i. Maar het doel is zo groot, dat wy de pogingen daartoe moeten aanwenden. Er ligt hier een grote taak voor al les wat in deze dagen progres sief en internationaal denkt. La ten allen hun stem verheffen: de in de UNO samenwerkende na ties, het internationale christen dom, de wereldvakbeweging, het internationale socialisme, dat eens scheen het zout der aarde te zyn. Laat ook vooral de pers, zo hier als in Indonesië en de wereld haar grote taak verstaan. Ons idealisme wordt op de proef gesteld. Laten wy niet tekort schieten! DEWI Staakt de militaire actiel In de thans geschapen situatie kan slechts het onmiddellijk staken van de militaire actie en het aanvaarden van het aanbod van goede diensten van de Engelse en Amerikaanse re geringen de noodlottige gevolgen van de gevoerde politiek beperken. Rondom ons verlaten tallozen, diep teleurgesteld in de houding van de leiding, de party op een punt, hetwelk zy tot de toetssteen van haar progres sieve politiek heeft gemaakt. Terwille van de Indonesische zaak, het belang van ons land en de toekomst van het democratisch-socialisme dient niets te worden nagelaten om de noodlottige gevolgen van het besluit tot onder steuning van de regeringspolitiek on gedaan te maken. Van de regering, die de politiek de» geweldslieden voert en die de reële vredeskansen afwijst kan en mag de P. v. d. A. geen deel uitmaker Z|J dient te streven uaar een zodanige wijziging In het beleid en In de sa menstelling der regering, dat de over gang van de huidige faze naar de vredestoestand onmiddellijk kan wor den voltrokken. Slechts op deze wyze zal het diep geschokte vertrouwen van duizenden kunnen worden hersteld in de moge- ïykheden van een democratisch-soci- alistische politiek". Met ingang van 1 October 1947 treedt de noodwet ouderdomsvoorzie ning in volle omvang fc» werking. Hier en daar heeft de mening post gevat, dat reeds op 1 October de uit betaling der ouderdomsuitkering 'n aanvang zal nemen. Dit is echter niet het geval. Men krygt eventueel met ingang van 1 October aanspraak op een uit kering, waarvan de betaling plaats heeft in maandeiykse termynen. D< uitbetalingen over een bepaaldo maand zullen in het algemeen na af loop dier maand plaats hebben. Voorts valt er mede rekening te houden, dat, in verband met het gro te aantal der door de Raden van Ar beid en de Rijksverzekeringsbank te verwerken aanvragen, de uitbetaling der eerste uitkering enige vertraging zal kunnen ondergaan. Zij wordt dan echter met terugwerkende kracht toegekend. Auto-ongeluk op de Afsluitdijk In de nacht van Dinsdag op Woena dag is op de Afsluitdyk nabij het monument een auto-ongeluk gebeurd, waarby twee lifters zwaar werden gewond. Om ongeveer 12 uur reden twee vrachtauto's met slechts enke le meters tussenruimte op de Afsluit dyk by Den Oever in de richting Friesland. Toen de voorste auto, een melkwagen van de firma van dei Kooy uit Makkum plotseling voor een langs de weg staande luxe auto moest stoppen, schoof ''e achterste wagen met de motorkap onder de laadbak van de melkwagen, waar- doe. de cabine werd ingedrukt. Twee lifters, de heren W. de Haan B. Brouwer uit Makkinga (Fr.), die met de chauffeur bekneld raak ten, werder ernstig gewond. Zy zyn naar een ziekenhuis ln Leeuwarden cvergebraöht. De chauffeur liep geel noemenswaardig letsel op. FIETSEN IN SEPTEMBER VAN DE BON Naar we uit goede bron vernemen zouden de fletaen in September a.a. van de bon gaan. De banden zullen voorlopig alleen nog door middel van de distributie verstrekt worden. STAATSLOTERIJ 501e Staatsloterij, 2e trekking Hoge prijzen f 25.000 16991; f 2000 19271; f 1500 3998, 11926; f 1000 2586, 13787, 19057, 20715; f 400 1520, 3146, 4099) f 200 17245, 19083; f 100 2335, 2554 9518, 9573, 17386 en 19371. AANHOUDEND WARM WEER Warm zomerweer, met geleidelijk wat meer locale onweersbuien. Aan de kust tijdciyk zeewind, overigent weinig wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1