Republikeinen verrichten op Sumatra vernielingen Temidden van de perikelen! Weinig nieuws van Java Indonesië P.v.d.Ar-leden willen buitengewoon congres beleggen Hoors schip in de haven van Bresi ontploft Enorme schade, 11 doden Executies en represailles in Palestina 4e Jaargang No. 997 Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Redactie: Achterdam 20. Tel. 2274 Adm. en Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht. Tel. 3971 - Alkmaar dinsdag 29 Juli 1947 ltmaarder DAGBLAD VOO» ALKMAAR IN OMGIVINO TH W REYNDERS Hoofdredacteur: G E. DE WINTER DE LEGERBERICHTEN ïer beveiliging van de scheep vaart tegen herhaalde beschietingen van t Boekit Lampoe (S.W.K.) was het noodzakelijk de Boehkoed baai te bezetten. Ook in dit gebied bleek T.N.I. over haast de vlucht genomen te hebben. Eerst 30 km. van Padang ondervon den onze troepen enig vuur van sluipschutters. Voorts werden naar de Nederlandse troepen enige hand granaten geworpen, welke echter niet ontploften. De bevolking vluchtte aanvanke lijk angstig de bergen in, doch een ander deel van de „bevolking werd reeds begin Juli gedwongen naar Painan te evacueren en wordt nog door de T.N.I. vastgehouden. De vuurtoren aan het begin van de baai werd vernield. Overigens werd wei nig vernield. Ook in deze streek vor derde de T.N.I. rijst en vee zonder hiervoor te betalen. De T.N.I. deed niets aan gezondheidszorg. zodat dpp- grote ellende heerst. De actie bij de Boehkoed Baai. veo«?i de landing van carriers door middel van landingsboten bij Boen- goes was een grote verrassing voor d° T.N.I. Deze actie verliep zeer vlot; na het aanbreken van de dag v/aren dc carriers binnen enkele ml- nuton aan 'and. ZUID-SUMATRA: Batoeradja werd geheel in tact aangetroffen. Bij de bezetting van deze plaats werd geen tegenstand geboden. De bevolking was rustig en de voedselsituatie be vredigend. De consolidatie van de be zrttte olievelden heeft voortgang. De houding van het achtergebleven In donesische personeel is over 't alge- m-*n niet ongunstig. Tn de Noordelijke sector langs de weg naar Sekajoe zijn verscheidene do«oeti door de reoublikeinen geheel In de ns gelegd. De bevolking werd door do T.N I. het binnenland in gejaagd. Zij keert thans terug en toont zich vriendschappelijk. Bij d* actie in Zuid-Sumatra is een aan- 7;°nlTjke hoeveelheid wapens in be slag genomen. Aan Sumatra's oost kust zün meei dan honderd huizen Kwala verwoest. Zaterdagmorgen is een convooi naar deze plaats vertrokken voor het eva Citeren van de bevolking. Overigens werd de zuivering van het rond Me- dan b°zette gebied voortgezet. Dn fantasie had de republikeinse radio thans wederom in ongekende mate te pakken, toen werd medege deeld, dat Medan door de republi keinse troepen was bezet. Zelfs van en'<re actie door gewanende republi keinse troeoen van enige betekenis is geen sprake. Het officieele legercommuniqué van gistermorgen luidt als volgt: VEST JA VA Pengalengan."30 km. ten Zuiden van Bandoeng .werd be zet. Na in Tegal aanvankelijk zwak- 1'" tegenstand te hebben geboden. INDONESISCH LEGERBERICHT Het republikeinse legerbericht van gisteravond meldt o.a. dat de repu blikeinen in de voorsteden van Ban doeng zijn binnengedrongen. Bij Soe- kaboemi liepen 763 in de Ned. gele deren vechtende Indonesiërs over naar de republikeinen. Tjiparai, 20 km Z.O. van Bandoeng is sedert 25 Juli in rep. handen. Bij Tjerme (O. Java) zouden de Ned. zich hebben teruggetrokken. 'Singosari zou weer in republikeinse handen zijn. Distributie PUNTENWAARDERING NAPPERONS. In afwijking van de in het algemeen voor tafellakens en ontbijtlakens gel dende puntenwaardering ad 15 punten per stuk, zuilen voortaan de z.g. nap- pcvons (tafellakentjes van circa 1 m. X 1 m.) op slechts 5 punten worden gewaardeerd. Reu Ier meldt, dat Griekse guer rillastrijders 160 km. ten N. van Athe ne een vrachtauto aanhielden en twee Britse soldaten gevangen namen. Het weer vandaag ZEER WARM Over het algemeen zonnig weer ech ter met opnieuw iet» toenemende on- wecrsactlvltelt. Temperaturen oplo pend tot zeer hoge naaiden. Mati ge wind hoofdzakelijk tussen Uost cn Zuid. wierpen de republikeinse troepen al daar hun uniformen en wapens weg en juichten de Nederlandse troepen langs de weg luide toe. SUMATRA: Op Zuid-Sumatra werden Moearaenim cn Lahat ten Zuid-Westen van Palembang bezet, waarbij ook de kolenmijnen van Boekitasem bereikt werden. De Ne derlandse troepen zijn hiermede thans circa 156 km. van Palembang opgemarcheerd. Ten Zuid-Westen van Medan had den verkenningacties plaats. Overi gens zijn geen bijzonderheden te melden. IN DE LUCIIT De Nederlandse luchtmacht ver richtte uitgebreide verkenningsvluch ten en wierp levensmiddelen en voor raden ten behoeve van de troepen uit boven de voorste lijn. kort maar krachtig Volgens een bericht in de „New York Times" heeft de regering van de Phillippijnen besloten tot een neu trale houding inzake het Indonesi sche conflict, ondanks de sympathie van het volk voor de republiek. De Surinaamse staten zullen de gouverneur verzoeken aan minister Jonkman een boodschap te overhan digen, waar in o.m. de hoop wordt uitgesproken, dat de vredelievende besprekingen in Indonesië spoedig kunnen worden hervat. De Federatie Haarlem van de P. v. d. A. acht het een morele plicht dat het partijbestuur, de kamerfrac tie *1 de ministers van de partij on middellijk maatregelen overwegen waaronder het gebruik maken van de „goede diensten" van de Engelse regering om te komen tot een vredelievende oplossing. Antara meldt, dat door de Ned. aanvallen bij Djember een benzolop slagplaats van de BPM in brand vloog en bij Rampinhg Poetih een suikerfabriek. De Verenigde Nationalistische or ganisatie van Malakka heeft het In donesische Rode Kruis 5000 dollar geschonken. Volgens de Australische radio heb ben de Indonesiërs maatregelen ge troffen om 500 plantages op West Java te vernietigen indien de repu blikeinen deze streek niet kunnen verdedigen. Snelle berichtgeving uit Indonesië is niet mogelijk De directies van A.N.P.* en Aneta delen het volgende mede: „Het Ne derlandse persbureau A.N.P. en het Nederlands-Indische persbureau Ane ta kunnen op het ogenblik de bericht geving uit Indonesië niet op behoor lijke wijze verzorgen, noch met bui tenlandse agentschappen concurreren, ten gevolge van de grote vertraging, welke de. telegrammen naar Neder land ondervinden. Deze vertraging bedraagt per telegram steeds tussen zeven en negen uur, terwijl verzen ding uit Batavia naar Londen en New York slechts zeer korte tijd neemt. Bij verzending via Londen ont staat een vertraging tussen Engeland en Nederland van ongeveer drie uur, waarvan de buitenlandse agentschap pen geen last ondervinden, daar zij eigen verbindingen tussen Engeland en Nederland hebben. De bovengenoemde vertraging ont staat door zeer langzame aflevering van telegrammen op het rijkstelegraaf kantoor te Amsterdam. De directies van bovengenoemde agentschappen kunnen derhalve de verantwoordelijk heid voor een snelle nieuwsbericht geving uit Indonesië niet dragen. HOGE PRIJZEN STAATSLOTERIJ 4e klasse, le trekking 25.000, 6267; 2000, 6700; 1000, 1101, 12137, 17434; 400, 5067, 5551, 13980; 200, 2072, 13247, 14670; 100, 2593, 10487, 12617, 18576. Een Voor-Indisch woordvoerder zeide, dat de Mohammedaanse we reld hevig geschokt was door de Ned. actie, welke „niets anders was dan een bljjk van haat en onverdraag zaamheid van de blanke rassen tegen over die van Azië". Hij bepleitte voorts effectieve maatregelen van India en Pakistan, indien de Britse en Amerikaanse regering niet ingrij pen. Hoewel de Ned. gezant te Can berra hardnekkige pogingen doet de Australische regering er van te over tuigen dat de gebeurtenissen in In<44* nesië een „binnenlandse aangelegen heid" zijn- verhoogt Australië de ac tiviteit om te komen tot diplomatiek ingrijpen. Manifestaties en boycotten tegen Nederland door studenten en vakverenigingen duren intussen voort De „verschroeide aarde tactiek" heeft 2 millioen pond sterling scha de berokkend aan de Anglo Dutch Plantation Company. Het plan van India om de Indo nesische kwestie aan de Veiligheids raad voor te leggen heeft te Lake Succes geen verwondering gewekt. Men verwacht, dat de kwestie on middellijk in behandeling zal worden genomen, Indien zij op de agenda kan worden geplaatst. India wendt zich tot de Verenigde Naties Verbod tot het vliegen van Ned. luchtdiensten over India? In een persconferentie heeft Pan- dit Nehroe gisteren to New. Delhi bekend gemaakt, dat de regering van India heeft besloten zich van daag formeel tot de organisatie der Verenigde Naties te wenden betref fende de oorlog In Indonesië. Voorts deelde hij mede, dat de Indische re gering eveneens had besloten zeer binnenkort de Nederlandse luchtdien sten het vliegen over India te ver bieden. Tijdens de persconferentie ontken de Nehroe, dat onmiddellijke militai re hulpverlening en verbreking der betrekkingen tussen India en Neder land in overweging was genomen. „Het eerste wat wij moeten doen is zien ,hoe wij een einde kunnen ma ken aan de vijandelijkheden" zo zeide hij. Hij noemde het van essentieel belang, dat de toestand van voor de vijandelijkheden hersteld wordt: „Geen enkele verandering, tot stand gebracht door agressie van het ene land tegenover het andere, mag wor den erkend". India was wel bereid het intrek ken van havenfaciliteiten te over wegen. Nehroe besloot met de woor den: „Het wereldgeweten is diep ge scjiokt door de gebeurtenissen in In donesië, want zij zijn de voorboden van het naderend einde der wereld structuur, welke de verenigde naties hebben getracht op te bouwen". De gevolgen hiervan zijn verschrik kelijk om aan te zien. Het is thans tijd voor de grote en kleine naties om onmiddellijk een einde te maken aan deze brutale methode om poli tieke doeleinden te bereiken. Distributienieuws RANTSOENBONNEN VAN NIEUW MODEL. Ingaande 3 Augustus a.s. zullen rantsoenbonnen van nieuw model in gebruik worden genomen in de kleu ren rood met paars, blauw met paars en groen met paars. Deze bonnen blij ven tot nader aankondiging geldig. De thans in omloop zijnde rantsoen bonnen der E-serie blijven geldig t.m. 27 September a.s. Eveneens blijven t.m. deze datum geldig de rantsoenbonnen „een rant soen artikel BB" en „een rantsoen ar tikel BC'. De in omloop zijnde wisselbonnen blijven ook na 27 September tot na der order geldig. EXTRA BON VOOR KORSTLOZE- OF SMEERKAAS. In de bonnenlijst, die op 31 Juli a.s. uitkomt, wordt een bon aangewezen voor 50 gram korstloze- of smeerkaas (geen buitenlandse kaas). Dit extra rantsoen wordt aan alle leeftijdsgroepen verstrekt. WIJ KUNNEN NIET zeggen, dat het militair avontuur in Indonesië ons volk helemaal heeft verrast. Waarnemers van de ontwikkeling van het onderhandelingsgebeuren te Batavia hielden reeds menig maal het hart vast. Zij wisten, dat langs de betrekkelijk korte frontlijnen in de loop der voorbije maan den een legermacht van honderdduizend man standplaats had gekozen. En een groot leger in ruste gedurende lange tijd schept problemen, die zo deskundigen verzekerden fnui kend werken op het moreel. Ook overigens waren deze jongens niet ver weg over de oceanen gestuurd om in één of andere Indische club te gaan biljarten. Een leger aan het front dient nu eenmaal om op het daartoe geëigende ogenblik tot ge- vechtshandelingen over te gaan. Gevechtshandelingen, waar- 3^*" voor onze regering de schone naam van „politione-1 optreden" ^3 heeft bedacht. Dat er echter wapengeweld plaats heeft, hoe wij dit verder ook willen noemen, staat als een paal boven water. En door dit gebeuren zijn wij als vooruitstrevende democraten en pacifisten midden in de perikelen terecht ge komen. De regering spreeki WIE DE verschillende verklarin gen van hoge regeringspersonen heeft beluisterd, die van de minis ter-president voorop, moet er wel van overtuigd zijn; dat de rege ring oprecht is in haar bedoelin gen. Zij verkondigt, dat het mili taire optreden slechts van beperk te omvang zal zyn en overigens slechts ten doel heeft een gunstige situatie te scheppen om de Repu bliek Indonesia er alsnog toe te brengen de overeenkomst van Linggadjati uit te voeren. Aan de Linggadjatipolitiek wil de rege ring onverkort vasthouden. Ook tijdens de speciale zitting van de Tweede Kamer heeft zij dit nog eens uitdrukkelijk verklaard. Dat de beide regeringspartijen niet con amore tot militair geweld zijn overgegaan, kan men eveneens aannemen, als men het regerings program kent. Dit alles vaststellende en aanvaar dende, kunnen wij tóch niets aan het concrete feit veranderen, dat in Indonesië op het ogenblik de wapenen spreken. En dat moet een bittere pil zijn voor allen, die geloofden in een vreedzame poli tiek. De Partij van de Arbeid IN HET bijzonder de Party van de Arbeid, de grote democratisch socialistische party, staat in deze dagen bloot aan veel critiek. Men verwyt in en buiten de party aan de socialistische ministers, dat zij mede de verantwoordelijk heid voor het jongste optréöen op zich hebben genomen. Wy mogen aannemen, dat deze ministers slechts na rgp beraad hun houding hebben bepaald. En als zodanig hebben wy dat te res pecteren. De socialistische minis ters en met deze het bestuur van de Party van de Arbeid, zqn ver der van mening, dat het militair gebeuren onder hun medeverant- woordeiykheid een minder ernstig avontuur zal opleveren, dan by- voorbeeld onder de leiding van 'n rechts coalitiekabinet. Buitendien zyn zg er van overtuigd, op deze wijze tóch de Linggadjatipolitiek te kunnen redden, terwgl een ka binetswisseling deze politiek ge- makkeiyk dubieus zou maken. Ons volk zou dan opnieuw terug vallen in een verderfelijke-, ver ouderde- en a-sociale koloniale politiek. Wanneer wy dit overwegen, zullen wy minder gemakkelqk met een goedkope critiek klaar staan. Tóch principieel afwijzend WIJ ERKENNEN dus volledig t duivels dilemma waarvoor velen worden geplaatst. Wg veroorde len stellig niemand, omdat hy an ders koos dan wy. Maar wy wil len toch wel vaststellen, dat wy het optreden van ons leger tegen de Republiek niet alleen betreu ren maak ook onvoorwaardelijk afkeuren. Dit doen wy in de eerste plaats niet uit politieke overwe gingen, al achten wij ook politiek verstandeiyk de huidige militaire gebeurtenissen een ramp. zoals wij in een vorig artikel reeds uit eenzetten. Ons verzet baseert zich echter voornameiyk op ethisch-religieuse motieven. Het gaat, om met van Randwijk, de hoofdredacteur van Vrij Nederland, te spreken „om de ordening van een wereld op de basis van vrqheid en gerechtig heid. Iedere Indonesiër die er net zo over denkt, dienen wy onze broeder te noemen". En daarnaast vloekt naar onze mening het oor logsgeweld, hoe wy dit ook noemen met de grondgedachte van het Evangelie. Het is voornameiyk om deze re den, dat wy ons echaren achter hen, die het militair optreden te gen de Republiek veroordelen. Wie er geiyk heeft, weten wy niet. Wy mogen slechts biyvon hopen en er metterdaad voor wer ken, dat spoedig het geweld weer zal wyken voor het woord. DEWI Verzoek tot uitnodiging van Sjahrir Een aantal leden van de P. v. d. A., o.m. dr. B. Al, Ds. B. J. Aris, Da J. J. Büskcs Jr., Mr. G. J. van Heuven Goedhart, G. W. Hylkcma, A. Lang- kemper, W. RomUn, B. W. Schaper, Mevr. E. v. d. Sluis-Flntelman en J. E. Stokvis heeft, in vervolg op een dezer dagen uitgegeven verklaring, zich met het volgende telegram ge richt tot het partijbestuur van de Par ty van de Arbeid: „Diep doordrongen van hun staats burgerlijke, socialistische en persoon lijke verantwoordelijkheid richten on dergetekenden, leden van de P. v. d. A. zich tot het partijbestuur en vragen met de grootst mogelijke nadruk een aandringen bij de regering op stop zetting op kortst mogelijke termijn der vijandelijkheden in Indonesië en met alle kracht, mede door inscha keling van de zusterpartijen in En geland en India, het bevorderen van een bemiddelingsactie. Zij wijzen er op, hoe diep de mede-verantwoorde lijkheid der partij voor het geweld dadig optreden in Indonesië door tal loze partijgenoten als een aantasting hunner beginselen wordt beseft. Voorts wijzen zij er op, hoe de fei ten reeds het politioneel karakter der actie logenstraffen, wijl kennelijk ge heel West- en Oost-Java van de repu bliek worden afgesnoerd, zodat deze in staat van machteloosheid wordt gebracht en met de oorspronkelijke omvang en betekenis slechts de naam gemeen heeft. Zij wijzen er voorts op. welk een ernstig verlies in goede naam Nederland elke verdere oorlogs dag lijdt. Zij verwachten en consta teren een reeds toenemende verwar ring der geesten nu de regeringspoli- tiek dreigt te gaan strekken tot ver wezenlijking van de bedoelingen der In de haven van Brest is Maan dag het Noorse schip „Ocean Liberty* dat een lading amonium-nitraat aan boord had, in de lucht gevlogen. Aan de haven werd aanzieniyke schade toegebracht. Er was brand op het schip uitge broken en onmiddeliyk werden po gingen ondernomen om de brand te blussen, doch toen deze niet spoedig genoeg het gewenste resultaat had den, besloten de havenautoriteiten het schip buitengaats te brengen. Door sleepboten werd de „Ocean Liberty" langzaam langs de kade ge sleept, doch toen het schip een gas houder passeerde, vloog het in de lucht Teneinde het gevaar te beperken, dat het brandende schip voor een munitiebergplaats opleverde, heeft de Franse marine het Noorse schip in beide zgden geschoten om het met de romp onder water tc laten zin ken. De ontploffing heeft langs de ge hele Engelse Zuidkust hevige schok ken veroorzaakt. Een groot deel van de bevolking van Brest heeft de stad verlaten, daar men nieuwe explosies verwacht. De kapitein van de „Ocean Liber ty", een Engelsman, is omgekomen, doch de rest van de bemanning is gered. Ieder huls in Brest is in meer of mindere mate beschadigd door de kracht van de explosies en te mid dernacht brandden nog de olietanks en het gasbedryf in het havenkwar tier. Duizenden mensen hebben lichte re verwondingen opgelopen en het aantal do^en bedraagt elf. KORT maar krachtig De Deense zwemster Elna Ander- sen is er niet in geslaagd over het Kanaal te zwemmen. Ruw weer en onstuimige zee dwongen haar tot op geven, toen zy nog slechts 6400 m. had te zwemmen Het Duitse genootschap van slachtoffers van het Nazi-regime heeft aan Ds. Niemöller bepaalde voorrechten geweigerd. De dominee zou volgens de bond de Nazi's "heb ben gesteunt en z'n famlie zou „tra ditioneel anti-semitisch" geweest zyn. Ds. Niemöller heeft gezegd dat de maatregelen hem koud laten. Een 40-jarige Schot, Tom Blower is van Schotland naar Noord-Iorl&nd gezwommen (40 km.) in 14 uur en 45 minuten. Deze prestatie werd voor onmogeiyk gehouden wegens de sterke stromingen in het Noorderka- naaL geen regeringsverantwoordelijkheid dragende oppositie, waarbU als on houdbaar argument wordt aangevoerd dat de regering door middel van be perkt geweld de vrijwillige samen werking als bedoeld in Linggadjati wil veilig stellen. De onhoudbaarheid van dit argu ment volgt uit de groeiende eenheid der nationalistische beweging onder druk van Nederlands geweld, waar door op geen redelijke grond gehoopt kan worden, dat na de geweldperiode aan Indonesische zijde enige politieke basis voor verwezenlijking van Ling gadjati vindbaar zou zUn. Een inter nationale en nationale .socialistische en morele nederlaag zal het gevolg zijn van de voortzetting der heilloze geweldspolitiek. Daartegen dringend waarschuwend bepleiten ondergetc- tekenden bevordering van onmiddel lijke daden met voorbijgaan van pres- tige-overwegingen, strekkend tot een koerswijziging ten principale, welke naar hun overtuiging door beginselen en belangen der partij drin«*cna ,-ordt geboden Indien, geiyk de ondergetekenden hopen, een buitengewoon congres ter bepaling van de koers en verantwoor delijkheid der party wordt gehouden, worde de oud-premier der Indonesi sche republiek Soetan Sjahrir heen uitgenodigd, opdat de parih Ket republikeinse standpunt verneme van de tot uiteenzetten daarvan meest be voegde en door de republiek gemach tigde *yde". •ER KOMT EEN CONGRES Het partybestuur van de F heeft Maandagavond een vt.rk:a*,"ig uitgegeven, waarin o.m. medegedeeld werd, dat oen buitengewoon congres zal worden bijeengeroepen. De datum is nog niet bepaald. Toenemendesympathie iri Amerika voor het plan-Marshall Hoewel de mededeling van de republikeinse senator Robcrt Tnft, dat hij een speciale zitting van het congres inzake de Amerikaanse hulp aan Europa niet noodzaketyk vindt, als een ontmoedigende fac tor wordt beschouwd, is er in ver scheidene kringen een toenemende sympathie voor ee- voortgezette en grotere Amerikaanse steun de economische wederopbouw v u- ropa en wel in het bijzonder v het plan Marshall, te bespeuren. Invloedrüke industrieëlen in het Midden-Westen, voor de oorlog het isolationistische centrum, beschou wen het plan van Marshall als vitaal voor de handhaving van het h"lri'?e peil van de export, zodat de voordelen de nadelen ver overtreffen. Uit een overzicht van het horstel van Europa, dat Zondag door de N«w York Times werd gepubliceerd, blijkt, dat de productie in België thans is gestegen to 99 vergeleken met 3-' in 1945. De productie in Nederj- .d bedraagt thans 90 van die van tegen 31 in 1945, de Franse pro ductie 89 tegen 41 in 1914, .terwijl de productie in de drie Scandinavi sche landen zich ongeveer op het voor oorlogse peil beweegt. Het blad schrijft het herstel van Europa toe aan de tot dusver verleende Amerikaanse hulp, en beschouwt dit als een der voornaamste argumenten voor het plan Marshall. De drie Joodse verzetslieden, die op 4 Mei j.1. wegens het deelnemen aan de aanval op de gevangenis te Acre ter dood werden veroordeeld, zyn heden opgehangen. De executie had plaats In de gevangenis te Aere, ondanks de verzoeken om het vonnis te vernietigen. De drie verzetslieden zyn Jacob Weiss, Meir Nakar, en Absolom Ha- blo; zy waren leden van de Zrgot-n Zwal Leoeml. Men Is thans ongerust over het lot van de twee sergeants van de Britse inlichtingendienst, die 17 Juli werden ontvoerd en als gy'zelaara door de Irgoen worden vastgehou den. In een verklaring aan de Hebreeuw se pera heeft de opperbevelhebber van de Irgoen reeds bekend gemaakt dat de twee Britse sergeants van daag zouden worden opgohangeu. Verder dreigde hy met „onmlddel- ïyke reprswciles", die de straten met Brits bloed zullen kleuren". Een woordvoerder van de se regering verklaard*, dat o/er de leven* van de t«ve* Brits* ser geants niet zal worden onderhan deld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1