Duitsland en het plan Marshall
Nieuwe landing op Oost-Sumatra
Zuiveringen gaan voort
Economisch herstel merkbaar
Joodse immigranten in Frankrijk
Twee steden gebombardeerd
Brits kabinet niet stabiel?
4e Jaargang No. 998
Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945
i.o. Redactie: Achterdam 20. Tel. 2274
Adm. en Adv. Ridderstraat hoek
Oudegracht. Tel. 3971 Alkmaar
lltinaarder
DAGBLAD VOO» ALKMAAR CN OMGEVING
Woensdag 30 Juli 1947
Directeur
TH W. REYNDERS
Hoofdredacteur;
G, E. DE WINTER
UIT INDONESIË
Volgens een uit Djokja verminkt opgevangenen radiobericht van het
republikeinse persbureau Antara zijn de Nederlanders met zeven schepen
op de kust te Tjermin, ongeveer 70 k.m. van Tebingtinggi aan de oostkust
van Sumatra, geland, waarbij gevechten zijn ontstaan, 's Middags, aldus
genoemd bericht, was de vyand (de Ned„ troepen reeds 5 km. van Per-
baoengan. De vijandelijke actie werd voorafgegaan door twee vliegtuigen.
In de door de Nederlanders onder controle gebrachte gebieden vinden
d. zuiveringsacties onverminderd voortgang. Nog rondtrekkende republi
keinse groepen en groepjes werden hierbij Verdreven of verspreid.
Ten westen van Soerabaja ontwikkelt de T.N.I. enige activiteit in de
sector Tjermee. De aanval op Nederlandse posten aldaar werd afgeslagen.
Van republikeinse activiteit op en!gszins grotere schaal is -gens sprake.
Gemeld wordt, dat de krachtcentrale Toentang nog steeds stroom levert
aan Djokja, Solo en Magelang. Daarentegen werd de waterleiding naar
Salatiga door de republikeinen afgesneden. Het totale aantal doden, ge
wonden en vermisten aan Nederlandse zijde gedurende de gehele actie
bedraagt thans resp. 50, 86 en 9.
WEST JAVA
In Tegal is vijtig procent van het
dakencomplex, de electrische centrale
en het excomptogebouw vernield.
MiaJEN JAVA
In Semarang en omgeving beginnen
in belangrijke mate normale verhou
dingen op economisch gebied merk
baar te worden. Het herstel van de
verbindingen tussen stad en omgeving
heeft een aanmerkelijke daling van
de prijzen voor voedingsmiddelen tot
gevolg. De bevolking keert meer en
meer naar de dessa's en sawahs terug
ZUID SUMATRA.
De brand op de olieterreinen van
Pendopo omvat vier bronnen. Twee
India verzoekt
interventie bij V.N.
Engeland remt!
De correspondent van A.F.P. te
New-Delhi verneemt, dat .de Indi
sche regering gistermorgen de veilig
heldsraad van de V.N. telegrafisch
verzocht heeft ln Indonesië te inter
veniëren .teneinde de vijandeiykhe-
den aldaar te doen beëindigen.
De Nederlandse regering heeft tot
dusver gfen bevestiging gekregen
van het door A.F.P. verspreide be
richt als zou de regering van India
telegrafisch aan de Veiligheidsraad
hebben verzocht de Nederlandslndi-
sche kwestie op de ïgenda te plaat
sen. De Nederlandse regering, aldus
een zegsman van het departement
van buitenlandse zaken, staat niet
afwijzend tegenover een behande
ling van het conflict in de Veilig
heidsraad. Nederland zal hierbij zel
ve gehoord worden.
Conlact met Sjahrir?
De Ned. gezant in India ,de heer Lam-
ping, is reeds te New-Delhi gearri
veerd. Deze gezant heeft geen op
dracht contact te >eken met Soetan
Sjahri-, die te New-Delhi vertoeft.
Een ontmoeting is echter niet uit-
ges1 en. Indien Sjahrir, die ver
klaard heeft gemachtigd te zijn om
namens "de republiek alle onderhan
delingen te voeren, contact wil zoe
ken met de ?r Lamping, dan zal
deze vermoedelijk wel bereid zijn de
heer Sjahrir te ontvangen.
Brits verzoek aan India
Do Voor-Indische regering heeft
een dringend verzoek van de Britse
regering ontvangen om het telegram
aai de Veiligheidsraad (dat waar
schijnlijk reeds verzonden is) waarin
om onmiddellijke interventie in het
Indonesische geschil gevraagd wordt
niet te verzenden.
In de Britse nota zou aan Voor-
Indië verzocht zyn de officiële hou-
ng van de britse regering, welke
zonder uitstel zal worden bekend ge
maakt, af te wachten.
In kringen van de Congrespartij
wc d er op gewezen, dat dit afwach
ten van de officile houding der Brit
se regering r.iet betekent, dat het
Foreign Office de leiding van de bui
tenlandse politiek van India genomen
heeft, doch dat het wellicht beter
was de aankomst van de Nederland
se ambassadeur, die, zoals gemeld,
gearriveerd is, af te wachten.
Luchtvaartverdrag be
ëindigd.
Het laatste Nederlandse vliegtuig
dat verguning heeft tot landen op
Hindoestaans gebied, is op het vlieg
veld van Calcutta gearriveerd, van
waar het naar Batavia zal vertrek
ken.
Hiermede is, als protest tegen de
geb.urf --issen in Indonesië het lucht
vaart, erd -ag tussen Nederland en
To ooëindigd.
daarvan zijn door saboteurs aangesto
ken. De twee anderen geraakten in
brand tengevolge van alang-alang-
branden. Van de zijde van de Stan
dard Oil wordt medegedeeld, dat de
branden van minder belang zijn.
SUMATRA's WESTKUST.
In het noordelijk deel van de vlakte
van Padan verleent de bevolkibg
overal medewerking bij het zoeken
naar landmijnen. Reeds kon een aan
zienlijk deel van deze landmijnen on
schadelijk worden gemaakt. De pas-
sars zijn weer heropend. Diverse han
delaren geven er de voorkeur aan hun
waren naar Padang te brengen om ze
daar op de passars of langs de huizen
te verkopen. De toestanden onder de
bevolking van Loeboek Boeaja ble
ken droevig te zijn. Er werden zeer
vele zieken aangetroffen. De .dienst
voor dp volksgezondheid opende Za
terdag een kliniek te Bandarboeat.
SUMATRA"s OOSTKUST.
In het pasbezette gebied ontwikkelt
de toestand zich gunstig. De bevol
king keert in aanzienlijke getale naar
de kust terug om te werken. Ver
scheidene diensten functioneren reeds
regelmatig. Hier en daar heerst ech
ter nog onrust, terwijl republikeinse
gewapende troepen aanvallen doen op
de randgebieden.
Montgomery niet
naar Japan
Naar verluidt heeft generaal Mac
Arthur, opperbevelhebber van de ge
allieerde strijdkrachten in het Verre
Oosten, van veldmaarschalk Mont
gomery, chef van de Britse Genera
le staf. telegrafisch bericht ontvan
gen, dat Montgomery geen bezoek
kan brengen aan Japan, daar hij re
gelrecht naar Groot-Brittannië moet
terugkeren. Het bezoek van Montgo
mery aan T|kio was oorspronkelijk
vastgesteld op 5 Augustus.
Te Londen wordt gezegd, dat
geen sprake van is, dat Montgomery
naar Londen teruggeroepen is.
Bü het binnenhalen van de graanoogst in de N.O. Polder wordt gebruik
gemaakt van de nieuwste, uit Canada geïmporteerde, combine.
Zij weigeren van boord
te gaan
Het eerste van de drie schepen, die
de 4500 Joodse vluchtelingen naar
Frankrijk terugbrengen, is de haven
van Port de Bouc binnengelopen.
Naast staatspolitie zorgden ongeveer
duizend Franse soldaten voor de af
zetting van het haventerrein. Tevo
ren waren, naar men gelooft van
Joodse zijde, pamfletten gestrooid,
waarin de Fransen werden aange
spoord zich actief tegen de ontsche
ping te verzetten. Voor vervoer van
Republikeinse legerberichten
Verschroeide-aarde-tactiek
een succes
Radio Djokja meldt, dat de repu
blikeinse luchtmacht Semarang
heeft aangevallen en Tjandji-bom-
men afgeworpen heeft. Boven de
stad werden enige pamfletten uitge
worpen. Tevens werd Salatiga ge
bombardeerd. Twee opgestegen Ned.
jagers hadden geen succes. De repu
blikeinse toestellen keerden In goede
orde op hun basis terug.
Het 24e republikeinse lef erbericht
meldt, dat op 27 Juli twee vijande
lijke compagnieën bijgestaan door 5
tanks, hevige navallen op Soeroblto
ten Westen van Modjokerto hebben
voortgezet. Wij hebben de vijand te
ruggeslagen, aldus het communiqué.
Bij Mantoop zijn twee vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten.
Wij hebben iedere avond vijande
lijke nederzettingen aangevallen.
Gister norgen is het vliegveld te
Madioen door twee Ned. jager- met
mitrailleurvuw drie minuten lang
aangevallen, waarbij noch slachtof
fers vielen noch schade werd aange
richt
In West-Java is Kc..ungan met
alle krachten door onze strijdmacht L
verdedigd. Op plaatsen, waar Neder-, 1
landers beletten onze tactiek der ver
schroeide aarde .e passen ,is de
ze volmaakt uitgevoerd.
Het 25e republikeinse legerbericht
meldt:
„Een formatie van Nederlandse
vliegtuigen, welke het vliegveld van
Djokja heeft aangevallen, deed ook
een aanval op Klatan. Hierbij vie
len twee doden. Daarna werd door
dezelfde vligtuigen Solo aangevallen
met mitrailleurvuur. De toestellen
vluchtten echter voor ons afweer
geschut. Aan het Oostelijk front
heeft de vijand pogingen aangewend
Tjitjalenka te heroveren. In de mor
gen braken in de stad gevechten
uit, welke de gehele dag voortduur
den. Het gebied tussen Tjikoneng en
Soemedang wordt onafgebroken met
kanonnen beschoten. In Pengalengan
duren Ce gevechten voort. Het vlieg
veld Talang Betoetóe nabij Palem-
bang Viel in onze handen. Drie Ne
derlandse vliegtuigen werden ver
nield en twee beschadigd.
TEXTIEL VOOR DE BEZETTE
GEBIEDEN.
Officieel is medegedeeld, dat een
begin is gemaakt met het aanvoeren
an textiel voor de nieuw-bezette ge
bieden in Indonesië. Binnen enkele
dagen zullen een millioen yards naar
Cheribon worden verzonden.
Demobilisatie -vergoeding
Zij, die vrijwillig in militaire dienst
gingen, ontvangen bij het beëindigen
van hun verbintenis een z.g. demobi
lisatiebonus van f 200.
In het algemeen werd het als on
rechtvaardig beschouwd, dat dienst
plichtig en reservekader, hetwelk op
geroepen was en dus dikwijls In min
der prettige omstandigheden kwam
te verkeren, bij het verlaten van de
militaire dienst niets ontvingen.
Naar wfl vernemen ligt het in de
bedoeling van de betrokken afdeling
van het ministerie van oorlog om
ook voor het opgeroepen kader een
demobilisatieregeling te treffen.
demonstranten naar de haven zou.
volgens de pamfletten, worden ge
zorgd.
Naar de Franse havenautoritieten
verklaard hebben, zal de ontscheping
van de 4500 vluchtelingen ten minste
drie dagen in beslag nemen, daar
men bezwaarlijk meer dan een schip
per dag kan behandelen. De land
verhuizers zullen na het aan land
gaan worden gevaccinc 1 en zo no
dig verder medisch worden verzorgd.
Vijfhonderd jonge Joden uit Frank
rijk waren aan de haven aanwezig.
Zij zullen zich met d verzorging
van de immigranten belasten, die
zullen worden ondergebracht in het
vroegere Amerikaanse repatriërings
kamp te Casis bij Marseille.
Volgens onbevestigde b richten wei
geren deze naar Frankrijk terugge
brachte Joodse immigranten aan
land te gaan. Naar verluidt hebben
zij de Fransen bedankt voor hun
gastvrijheid, doch te kennen gege
ven, dat zij er op staan naar Pales
tina terug te gaan. Alleen hun doden
zouden aan land worden gezet.
Na een bezoek van enige uren aan
een der schepen heeft de secretaris
van 't departement, die de ontvangst
van de vluchtelingen heeft georgani
seerd, verklaard, dat hij zich ter
stond met de eerste minister, Paul
Ramadier, in verbinding zou stellen.
Medicamenten voor
de Republiek
Per vliegtuig uit
Singapore
Gisteren is het eerste vliegtuig met
medicamenten van het Rode Kruis
voor Indonesië van het vliegveld
Kallang bij Singapore vertrokken
met een half ton verband- en genees
middelen, waaronder penicilline.
Volgens het republikeinse radiosta
tion Djokjakarta hebben twee Ne
derlandse gevechtsvliegtuigen een
Dakota met medicamenten uit Sin
gapore ttfdens de landing op het
vliegveld van Djokjakarta neerge
schoten. Het republikeinse persbu
reau Antara meldt, dat het aantal
doden negen bedraagt, w.o. vier
Britten en een Indiër.
De Nederlandse militaire woord
voerder te Batavia heeft het volgen
de over de militaire situatie gr
„De republikeinse berichten 'Qc
de beschieting van een vliegtuig ~t
medicamenten uit Singapore door
Nederlandse gevechtsvliegtuigen kun
nen onmogeiyk juist zyn.
Radio Semarang meldt, dat de eer
ste trein weer reed van Ambnrawa
naar Toengang. De TNT is nog
in de buurt evenals ook te SalaLga,
doch niet by dag. De Chinese wQk
van Ambarawa is geplunderd en des
nachts komen duistere figuren tus
sen de Nederlandse posten om te ro
ven en brand te stichten".
AARDBEVING GEREGISTREERD
De seismograaf van het KNMI te
De Bilt registreerde gistermiddag te
14.54 uur een zeer sterke aardbeving
waarvan de oorsprong gelegen was
op een afstand van 7500 km. in O.
N.O. richting.
C.-G. naar Nederland
Naar het ANP verneemt zal de
Commissie-Generaal vandaag uil Ba
tavia naar Nederland ••trekken.
Dit geschiedt op uitnodiging van
de Nederlandse regering. Het ligt ln
de bedoeling dat de Commissie-Gene
raal overleg met de regering zal ple
gen.
Een 15-jarige jongen is bij het
baden in de Waalhaven (R'dam)
verdronken. Het stoffelijk overschot
is nog niet gevonden.
Economische situatie critiek
De Britse Labour-partementsfrac-
tie zal vanavond in een „crisis-zit
ting" by'eenkomen. Dat veldmaar
schalk Montgomery, stafchef der ge
wapende macht van het Britse im
perium, zijn bezoek aan Japan heeft
afgelast en zich van zyn bezoek aan
Nieuw-Zeeland naar huis haast,
werd in Londen in verband gebracht
met de berichten, dat Groot Brit-
HET IS DE LAATSTE weken uiteriyk wat stil geworden rond het plan Marshall.
Men doet echter goed zich niet te vergissen: door de deskundigen wordt te Parijs
hard gewerkt om de voorstellen van de zestien Europese landen te formuleren. Naar
alle hoofdsteden zyn reeds vorige week per speciale gelegenheid vragenlijsten verzon
den. Deze lijsten moeten uiteriyk op 5 Augustus in Parijs terug zyn. Het binnengeko
men materiaal zal dan worden verwerkt. Begin September zullen de officiële afge-
vaardigden dan waarschynlyk weer byeen komen om het definitieve voorstel vast te
JjÊ^ stellen. Inmiddels doen zich rond de uitwerking van het plan allerlei problemen voor.
Er wordt een hevige discussie bijvoorbeeld gevoerd over de vraag in hoeverre Duits
land by het plan moet worden betrokken.
Communistische argwaan
Dfc COMMUNISTEN verkondigen met grote
halsstarrigheid, dat het de Amerikanen met het
plan Marshall in de eerste plaats te doen is het
herstel van Duitsland, voornamelyk dan de Wes
telijke zone, te bevorderen, met het oogmerk er
de eigen economie door te verstevigen. Men ver
wijt dus Amerika zonder meer het nastreven van
louter eigen baat.
Een Frans blad wist zelfs te vertellen, dat Ame
rika in drie jaren 360 milliard Franse francs
aan Duitsland wil verstrekken ten behoeve van
de opbouw van het industrieel apparaat; het
verhogen van de Duitse uitvoer en de verstevi
ging van de Duitse positie ten opzichte van Rus
land. Omgekeerd zou Amerika de uitvoer naar
Duitsland tot een maximum willen opvoeren. In
dezelfde drie jaren zouden Engeland en Frank-
ryk slechts een bedrag van 120 milliard Franse
francs ieder ontvangen.
Uit welke troebe' bron het Franse blad deze
mededelingen put weten wy niet. De bedoeling is
in ieder geval duidelijk. Er moet worden gesug
gereerd, dat het plan Marshall tegen Rusland is
gericht. Daarom zou Amerika aan de Duitse we-
deropf" iuw voorrang verlenen boven het herstel
van de door Duitsland zo zeer geteisterde Euro
pese landen.
Het Amerikaanse blad „Time" doet ten aanzien
van deze vraag ook een duit in het zakje. Het
vertelt, dat het herstel van Europa noodzakelyk
Is om de dreigend;, communistische vloedgolf
over het oude Europa, bakermat van de Wes
terse beschaving, te keren. De Franse communis
tisohe pers maakt zich gretig meester van dit
argument om de twijfel te blyven voeden aan de
oprechtheid van de Amerikaanse bedoelingen.
Niet helemaal ongelijk
NU HEBBEN DE communisten, wat dit betreft
stellig niet geheel ongeiyk. Vrees voor het com
munisme woekert in verschillende Amerikaan
se kringen, en waariyk daar niet alleen, gre
tig v ^rt. Deze vrees vindt steun bij uitlatingen
van niemand minder dan Stalin, die verklaarde,
dat Europa niet uit de chaos kan komen en der
halve slechts het communisme nog redding kan
brengen. Het uur heeft geslagen, aldus de Rus
sische dictator, dat het communisme zich over
geheel Europa dient uit te breiden.
Andere opvattingen
IN DEZE CONTROVERSE wordt weer het
zwart-wit-dilemma van deze tijd gesteld, n.1., de
keuze tussen de huidige kapitalistische maat
schappelijke orde en die van het Russische com
munisme. Op deze meer en meer gebruikelijke
wyze wordt de zaak echter een beetje vals voor
gesteld. Het lijkt ons, dat West-Europa een ei
gen oplossing heeft te bieden. Het economische
herstel van West-Europa behoeft een ingrypen-
de wyziging in het maatschappeiyk stelsel niet
uit te sluiten. Wij zien daarvan trouwens aller-
wege reeds voorbeelden. Ik geloof, dat het bij de
West-Europese massa niet gaat om de redding
van een vermolmd kapitalistisch stelsel, maar
om te ontkomen aan de economische ondergang
en de armoede. West-Europa heeft daarvoor een
weg aan te bieden, die aan de ene kant de vry-
heid van de individuele mens garandeert en an-
derszijds de maatschappelijke uitbuiting opheft
en de eis van de sociale gerechtigheid doet ze
gevieren. Dat is de weg van het Evangelie, de
Humanitas en het socialisme, als een drie-een
heid waarop een beter en rechtvaardiger wereld
kan worden gebouwd.
Het Duitse probleem
HOE MOET HET Duitse probleem ln dit ge
heel worden ingepast? De Franse socialistische
leider Léon Blum schreef hierover:
„Duitsland maakt een integraal deel uit van
Europa en men kan er niet aan denken het er
van af te scheiden. Het is onmogelijk zelfs
een gedeeltelijke staat op te maken van de
Europese hulpbronnen en behoeften en Duits
land daarby weg te laten".
Europa heeft er slechts voordeel by, dat de
Duitse economie tot het hoogste peil wordt op
gevoerd, mits hiermede geen nationaal en chau
vinistisch belang wordt gediend, maar slechts
het belang van Europa als geheel in het oog
wordt gehouden.
Daartegenover staat echter het recht van de
door Duitsland geteisterde gebieden om van dit
land herstelbetalingen te vorderen, aldus Blum.
Maar ook ten aanzien daarvan, ls men slechts
gebaat by een zo sterk mogelijke Duitse eco
nomie. Het één hangt ongetwyfeld met het an
der samen. Hèt probieem is echter, dat Rusland
zich by het zoeken van een oplossing afzydlg
houdt en daarmede een spaak in het wiel steekt
van het Europese herstel. Waar is de bondge-
nootschappelyke eendracht van de oorlogsjaren
gebleven? Deze was wellicht nu harder dan ooit
nodig.
Er zit iets pynlyks in, maar het blyft waar zo
als Anthony Eden het enige tyd geleden formu
leerde, dat het Ruhrgebicd één van de industriële
levensaders van West-Europa blyft. Slaagt men
er niet in dit centrum opnieuw zo sterk moge
lijk te maken, dan is ook het lot van West-
Europa zeer twyfelachtig geworden. DEWI
tannië gedwongen zou zyn op dras
tische wyze zyn gewapende stryd-
machten in te krimpen met het oog
op de dreigende economische crisis.
Hoewel -t ministerie van oorlog
als reden van zyn plotselinge terug
keer „dringende zakeiyke aangele
genheden te Londen" opgaf, vestigt
het besluit van Montgomery de aan
dacht op Attlee's grote probleem,
namelijk de steeds dwingender be
hoefte aan ingrypende maat.cgelen
om het tekort aan arbeidskrachten
op te heffen, dat een hernieuwing
dreigt te veroorzaken van de vorige
wintercrisis, die de industriële pro
ductie van dit jaar belemmerde.
Tenvyi tussen At tl cc en de leiders
der Labour Party voortgegaan word
met het voeren van besprekingen
over de critickc situatie deden by de
volgelingen geruchten over hangen
de verschuivingen in het kabinet de
ronde, waarby do posities zowel van
de premier Attlce, als van de minis
ter van buitenlandse zaken, Ernest
Bevln en van de minister van natio
nale organisatie, Hcrbert Morrison
betrokken waren.
Volgens geruchten onder de meest
links georiënteerden van de Labour
Party zouden op de vergadering van
hedenavond de mee3t rechts georlën
teerden het voorstel willen doen, dat
Attlee de leiding aan Bevin zou over
dragen.
Een ander gerucht wilde, dat de
persooniyke aanval .n de Daily Mir-
ror, op het leiderschap van Attlee,
die de party opriep om Attlee te ver
vangen, door Morrison geïnspireerd
zou zyn. Achten al deze tegenstrijdi
ge berichten staan echter twee fei
ten. j
Ten eerste, dat de regering met
het oog op de dollarcrisis zo spoedig
mogelijk een aantal beslissingen zal
moeten nemen, die zy tot nu toe
steeds uitgeeteld heeft.
Ten tweede, dat onder de huidige
critieke omstandigheden de verschil
len in het kabinet, die tot nu toé
het nemen van een beslissing ver
hinderd hebben, het dageiykse on
derwerp van gesprek geworden zyn
van de parlementsleden die de rege
ring steunen.
Het weer vandaag
LANGE PERIODE MET
ZONNESCHIJN
Wisselend* bewolking -..r met
lange periode met «orinescMj.i ca
vrywel nergens btdenroniiiu... Vrfl
warm met zeewind lo «IV MU>t»lroolc