EINDE DER NEDERLANDSE ACTIE door Dr. van Mook aangekondigd! IH MACHT VAN MAANDAG OP DINSDAG TE 24 UUR Beroep der Veiligheidsraad en Amerikaans aanbod aanvaard Tjilatjap (totaal verwoest) bezet Commissie-Generaal weer terug in Nederland HET WEER VANDAAG 4e Jaargang No 1002 Maandag 4 Augustus 1947 Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Redactie: Achterdam 20. Tel. 2274 Adm. en Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht. Tel. 3971 - Alkmaar Postrekening 116876 kmannler SAOJLAD VOOK ALKMAAK IN OMGEVINQ Directeur TH W REYNDERS Hoofdredacteur; G E DE WINTER Nadat Zaterdagmiddag de regering tot ongeveer 19 uur in een bui tengewone zitting byeen was geweest ter bespreking van de in de Veiligheidsraad aangenomen resolutie zyn eerst Zondagmiddag de resultaten van de byeenkomst merkbaar geworden. De Nederlandse pers werd uitgenodigd 's middags om drie uur op het departement van buitenlandse zaken en reeds een uur later kwam het bericht door dat dr. van Mook in een radiorede bekend had gemaakt, dat het be vel was gegeven de Nederlandse actie in Indonesië in do nacht van Maandag op Dinsdag om 24 uur te staken. Men verwachtte toen, dat dr. van Mook de order om het vuren te staken Zondagavond zou uit geven en dat mr. van Kleffens de Veiligheidsraad van het besluit in kennis zou stellen. RADIOREDE DR. VAN MOOK In zfln radiorede van gisteravond sprak dr. van Mook allereerst over de in de Veiligheidsraad aangenomen Australische resolutie en het Ameri kaanse aanbod van goede diensten. Hy wees er op, hoe de Nederlandse regering van oordeel is, dat de tus senkomst der Veiligheidsraad ten on rechte is geschied, doch niettemin besloot aan het in de resolutie ver vatte beroep gehoor te geven, daar mee nogmaals willen aantonend, dat zy geen mogeiykheid wil laten voor- bygaan om de actie zoveel mogelijk te beperken. Zij wil tenslotte Djokja- karta nogmaals de gelegenheid ge ven de houding van agressie en op hitsing te laten varen om tot een werkelgke uitvoering van Linggad- jati te komen. Tenslotte wil de Ne derlandse regering de V.S. de ruimst mogelijke gelegenheid geven om de aangeboden goede diensten effectvol te maken, waarom bevel is gegeven de actie af te sluiten. Daarbij zal zodra mogelgk worden aangegeven in welke delen van Java en Suma- tra 4e Nederlandse regering rechts- streeks zorg voor orde én veiligheid zal dragen. Dr. van Mook gaf vervolgens allen, die onder rechtstreekse bescherming staan de verzekering, dat zij tegen iedere vorm van wraak of vergelding op bescherming kunnen biyven re kenen. Wat zal de republiek doen? De regering zal nu afwachten of de republiek eveneens gevolg zal ge ven aan de oproep van de Veilig heidsraad, aldus dr. van Mook, die vervolgens verklaarde, dat onder sta king der vgandeiykheden ook ver staan wordt de staking van vernie lingen, gewelddadigheden en vgande- lyke propaganda. Russischeluchtmacht heeft grote plannen „Het Russische volk wenst een krachtige luchtmacht ter bescher ming van zy'n vredelievend en op bouwend werk" aldus generaal Stu- dets, de Russische chef-staf van de luchtmacht in een uitzending van ra dio Moskou. „Ons land is epn grote mogendheid op het gebied van de luchtvaart, doch onze luchtmacht moet nog aanzieniyk worden verbe terd. Stalin heeft gezegd, dat wij verder, sneller en hoger dan wie ook moeten vliegen". Generaal Studets sprak aan de vooravond van de nationale lucht vaartdag. Hg zeide nog, dat de mo dernste Russische vliegtuigen de snel held van het geluid benaderen en dat 65 van de 170 internationale afstand en hoogterecords op naam van Rus sische piloten staan. Maarschalk Astapof, hoofd van de burgeriyke luchtvaart, heeft in een persbericht verklaard, dat de hoe veelheid door d Russische luchtiynen vervoerde goederen vyf en een half maal zo groot is als voor de oor log. Naar zijn schatting zullen in '47 5 maal zo veel passagiers per vlieg tuig vervoerd worden als in 1940. Tw beroemde Russische uitvinders werken aan het plan voor een passa giersvliegtuig dat de 1600 kilometer naar de Oost-Oeral in 4 uur zal af leggen en in een dag naar de Zui- deiykste stad van centraal Azië zal vliegen. Hy loofde de houding van de Ne derlandse troepen, waardoor hy de zekerheid had gekregen, dat de nog te geven bevelen eveneens op de juiste en verstandigste wyze zullen worden uitgevoerd. Voorts merkte hy op, dat in de door Nederlandse troe pen bezette gebieden een ieder weer rustig aan het werk kan gaan. Het zal nu in de eerste plaats van de be- sli van Djokja en 1e uitvoering daarvan afhangen of de vyandeiyk- heden ook aan die zgde worden ge staakt. Dr. van Mook besloot zgn toe spraak met de volgende woorden: „Wel verre van een gevaar op te leveren voor de wereldvrede, heeft DRIE BADERS IN ZANDVOORT VERDRONKEN By de zeer gevaarlgke Oostenwind zgn Zaterdag te Zandvoort in zee twee per onen verdronken. Het eer ste slachtoffer was de 29-jarige van Oosterom uit Amsterdam, die om streeks half vyf in de omgeving van een badinrichting in zee ging. Twee uur latei is zgn ïyk aangespoeld. Om half acht is voorts op het Zui dergedeelte van het vyre strand het ïyk aangespoeld van e°n nog onbe kend manspersoon van ongeveer 20 jaar oud. Zondag verdween een ambtenaar van de PRA uit Amsterdam voor de ogen van zgn vrouw in de diepte. Ijlings aangewende reddingspogin gen mochten niet baten. onze actie gebieden weer voor de we reld opengezet en de kunstmatige af sluiting, door Djokja in stand gehou den. opgeheven. Wel verre van een nieuwe verdrukking te brengen, heb ben wy gezamenlijk de druk opge heven die o- het land lag. Wy heb ben in deze streken niets te ver bergen en aanvaarden niet in laatste plaats daarom van harte het Ame rikaanse aanbod. Overal begint de arbeid en het verkeer weer op te le ven. Spoedig zal ieder vrij zyn plaats kunnen innemen en zgn aandeel kun nen bydragen tot de opbouw van 'n werkeiyk vrye en sterke Indonesi sche natie, waarin ook voor iedere niet-Indonesiër van goede wil plaats zal zgn. Dit is de betekenis van het herstel van orde en veiligheid, de on misbare grondslag van de echte vr'rj- heid. Wij zullen daarvan met kracht en voortvarendheid gebruik maken voor de opbouw, wat er ook gebeu ren mag. En wat er ook gebeuren mag, wij zullen ons deze gewonnen veiligheid en vryheid niet meer la ten ontnemen". ACTIE TEGEN AMERIKAANSE COMMUNISTEN Joseph Martin, voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardig den onthulde, dat meer dan 1000 com munisten en andere „opstandige per sonen uit de administratieve diens ten zyn ontslagen". „De stryd tegen deze elementen is nog pas begonnen. Wanneer wg klaar zyn, zullen zij allen uit Amerikaan se openbare diensten verdwenen zyn". Valgens Martin vragen hoge rege- ringsfunctionnarissen, die aanvanke- ïyk tegen deze anti-communistische campagne gekant waren, thans om 25 millioen dollar uit te trekken om deze „zuivering" te voltooien. De secretaris-generaal van de Arabische Liga heeft de Australische resolutie en de daarop genomen be slissing van de Veiligheidsraad „de eerste werkeiyke overwinning van de organisatie der V.N. en een verho ging van haar prestige in het gehele Oosten" genoemd. Het sa. „Volendam" is Woensdagavond uit Rotterdam vertrokken met aan boord 2000 man troepen, welke voor aflossing In Indië bestemd zyn. Even eens ging een grote hoeveelheid materiaal mede naar Indië (op de achter- Nederlands Legerberichi van Zondag Vrijwel overal zware verwoestingen door verschroeide-aarde-tactiek Het gister uitgegeven officiële Ne derlandse legercommuniqué luidt als volgt: West Java De T.N.I. ontwikkelde enige acti viteit by Tangeran. Met ingang van 2 Augustus is de treinverbinding Tjikampek—CheribonTegal weer op beperkte schaal in gebruik ge steld. MIDDEN-JAVA Aan de Zuidkust is de stad Tjila tjap bezet. De havenwijk en de Chi nese wgk by Tjilatjap zyn afge brand; slechts enkele Goedangs wa ren intact. Tjangkirang, 20 km. ten Zuid Wes ten van Semarang is "eveneens bezet. In Banjoemas werden grote hoe veelheden munitie van Brits fabri kaat, benevens levensmiddelen en textiel aangetroffen. OOST-JAVA By Poenten is een overlandverbin- ding tussen Patjet en Batoe tot stand gebracht. By voortgezette zui vering van de stad Malang werd nog enige hinder ondervonden van sluip schutters. In de N.W. rayons van Soerabaja werden infiltratie pogingen ten Zuiden van Grissee en Modjoker- to geneutraliseerd. SUMATRA'S OOSTKUST De N derlandse troepen, die van- Sjahrir is Zondagmorgen per vliegtuig naar New Yj».. vertrokken. Hg werd uitgeleide gedaan door Pan- dit Nehroe. Het Internationale Rode Kruis heeft besloten medicamenten naar de republiek te brengen. Het vervoer geschieden per vliegtuig en er *Ön verschillende radio-oproepen ge richt tot de republikeinse regerir.g om aan te geven welke medicamen ten gewenst worden en naar welk vliegveld deze gebracht dienen te WorTL STAKING BIJ FORD AANSTAANDE Het bestuur van de vakvereniging van arbeiders in de auto-industrie van het CIO heeft gemeld, dat er vandaag, of Dinsdag op zyn laatst een staking van 107.000 arbeiders by Ford zal beginnen. Er is een geschil omtrent de pen sioenregeling der arbeiders, welke deze in het arbeidscontract opgeno men willen zien. uit Siantar via Kabandjahe opruk ken, hebben Brastagi bezet De door de republikeinen gestichte branden te Bandjahe en Brastagi richtten aanzieniyke schade aan. Het cen trum van Brastagi en de electrische centrale werden intact aangetroffen. Onze troepen stootten in Noordeiyke richting door en brachten contact over land met Medan tot stand. Ge durende de gehele actie van Medan naar Pemantang Siantar en terug over Brastagi werd weinig tegenstand ontmoet. Op enkele plaatsen werden versperringen en wegvernielingen aangetroffen. Ten Noorden van Loc- boekpakam terroriseerden enige ben den de Chinese bevolking. ZUID SUMATRA Onze troepen ontwikkelden in het ra; ->n Palembang intensieve patrouil legang in samenwerking met de ma rine. Er werden voortgezette pogin gen geconstateerd tot sabotage aan bruggen en wegen in het door ons Egyptische arbeiders weigeren de „Volendam" te helpen De Egyptische arbeiders in de be dryven, verband houdende met het Suez-kanaal, hebben, volgens be richt van een te Cairo verschijnend blad besloten niet mede te werken aan de doorvaart van de „Volen dam". Het blad schryft: „De Egyptische arbeiders nemen Nederland kwaiyk, dat het dit schip met mannen er wapens, welke hun broeders in IndO' nesië moeten doden, door de Egyp tische wateren laat varen. Reuter tekent by dit bericht aan, dat radio Djokja een beroep heeft gedaan op de havenarbeiders te Su- ez, Aden, Colombo en Singapore om „ten spoedigste de noodzakelijke stappen te nemen tegen de Volen dam, die uit Nederland vertrokken is". bezette gebied. Sinds de vorige op gave zgn aan onze zyde geen ver liezen geleden. Slechts één man werd gewond. MARINE-ACTIE De •Marine-voorlichtingsdienst maakt officieel bekend: Op 2 Augustus is de havenwyk van Tjilatjap door landingsdivisies van de Kon. Marine 1 ïzet. Eenhe den van het leger zyn de stad aan de landzgde binnengetrokken. De ha ven zelf is intact en werd in ge bruik genomen. Stad en haven zyn door branden zwaar beschadigd. Aangezien de be zetting van Tjilatjap zonder gevech ten plaats vond en de stad tevoren niet door schepen of vliegtuigen is gebombardeerd, is het duideiyk, dat deze verwoestingen uitsluitend door republikeinse troepen is aangericht De stad is practisch onbewoonbaar, doch de haven biedt voldoende ca paciteit voor de verzorging van de troepen. Het is dus wederom de be volking zelf, welke de gevolgen van de verschroeide-aarde-tactiek draagt. DEMONSTRATIES IN ENGELAND Als gevolg van het ophangen van twee Britse onderofficieren in Pales tina door joodse verzetslieden wor den uit Liverpool en Glasgow anti semitische demonstraties gemeld. Te Liverpool werden de ruiten van de Synagoge en vyf joodse winkels ver nield, terwyi het personeel van ca- fé's en clubs, die gewooniyk veel door joden worden bezocht de waarschu wing ontvingen niet aan het werk te gaan. Ook in het sloppenkwartier van Glasgow vonden anti-joodse demon straties plaats. STAKING IN AMSTERDAMSE HAVEN GEËINDIGD Nadat de burgemeester van Am sterdam, mr. d'Ailly, Donderdag en Vrydag achtereenvolgens besprekin gen had gevoerd met het bestuur van de samenwerkende havenbedry- ven te Amsterdam en met de lande- lyke bedryfsgroep „Transport" van de EVC, heeft deze bedrtffsgroep gis termiddag stembrieven aan de onge veer 1200 nog stakende arbeiders verzonden. Byna 900 arbeiders wens ten het werk vandaag te hervatten. Bg'na 300 waren daar tegen. Ingevol ge deze stemming heeft de bedryfs groep besloten het parool te geven Maandagmorgen het werk in de ha ven te hervatten. Er verdwenen zeven vliegtuigen. Berichten over zeven gevechts vliegtuigen, die voorheen tot Je luc*nacht van de Verenigde Staten behoorden, en die uit Florida „naar cm vreemd land" onderweg gegaan zouden zyn, worden in verband go- bracht met reeds langer lopende ge ruchten over een op landen zijnde invasie van communistische „troe pen" in de Dominicaanse republiek, gelegen op een eiland in de Caraibi- sche zee. De eerste bewc 'bg over 'n dergeiyke invasie is afkomstig ge weest van de ambassadeur der Do minicaanse republiek te Washington. Volgens onbevestigde geruchten zou thans een invasie-vloot", bestaan de uit een corvet en twee landings- boten, met een drieduizend man aan boord, uit Cuba onde: eg zyn naar San Domingo en volgens -erklarin- gen van linkse zyde zouden deze ge ruchten moeten dienen om het nemen van zekere maatregelen door de pre sident van de Dominicaanse republiek te rechtvaardigen. Later heeft echter een woordvoer der van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken verklaard, dat de regering de berichten, volgens welke een expeditionnaire macht van 3000 man Cuba zou hebben verlaten om een aanval te doen in de Domini caanse republiek, als „geruchten' beschouwt. Dr. Gani over de staking der vijandelijkheden Dr. Gani, vice-premler van de re publiek, heeft verklaard, dat de re publikeinse regering waarschyniyk niet voldoende tgd zal hebben om de order tot het staken van de vyande- ïykheden voor middernacht aan haar troepen door te geven. Dr Gani was van mening, dat er moeiiykheden zouden zyn om de bevelhebbers op de veir republikeinse fronten tydig te bereiken. Naar verluidt zou dr. Gani een ondehoud gehad hebben met de Australische consul-generaal te Bata via, nadat hy het telegram van de Veiligheidsraad had ontvangen. De republikeinse vice-premier heeft la ter op de avond een brief gezonden aan dr. van Mook, waarin hy ver zocht de tekst van het telegram aan Sjariffoeddin te doen doorgeven. Dr. Gani wilde, naar men aanneemt, niet de rantwoordeiykheid dragen voor enige vertraging in het doorzenden van het telegram van de Veiligheids raad, dat in Batavia al meer dan 24 uur was vastgehouden. Zeven republikeinse leiders vrijgelaten Zondagmiddag zyn 7 vooraaiiNlaan- do republikeinse leiders t© Batavia, die onder Nederlandse bewaking wa ren gesteld, vrygelatcn. Tot de vry- gelatenen behoren dr. Gani, de re publikeinse vice-mlnlster-presldent, dr. Tamzll, vice-mlnlster voor bui tenlandse zaken en Natslr, voorma lig minister van voorlichting. De i publikeinse burgemeester en plaatsvervangend burgemeester van Batavia zyn tha;»s de enige belang- ryke republikeinen, die nog gevan gen worden gehouden. Het van de Veiligheidsraad der v.N» guu de republikein, e regering, waarin wordt verzocht het vuren te staken, is door dr. P. J. Koets, hoofd van het kabinet van dr. van Mook, aan dr. Gani overhandigd, kort nadat de ze was vrygelatcn. Dr. Koets -eft aan dr. Gani eveneens een nota van dr. van Mook overhandigd, waarin deze verklaart bereid te zyn per ra dio aan Sjariffoeddin het telegram te Djokjakarta te doen toekomen. Dr. Gani beloofde het Nederland se aanbod vandaag te beantwoor den en verklaarde later in een inter view, dat het mogeiyk is, dat hy Engeland, de V.S., Australië of Voor Indië zou verzoeken hun tussenkomst te verlenen by 't overbrengen der boodschap van de veiligheidsraad. Volgens het Franse persbureau AFP willen dr. Gani en dr. Tau*~. zich niet naar huis begeven, voor dat zy weten, waarom de burge meester en plaatsvervangend burge meester van Batavia niet zyn vry- gelaten. De ministerraad van Oost-Indone- sië heeft zich uitgesproken tegen de interventie van de Veiligheidsraad In het huidige conflict in Indonesië. „U weet waarschijnlijk meer dan wij...." Precies kwart over vier landde Za terdagmiddag op het vliegveld Schip hol een KLM toestel uit Batavia met de leden van de Commissie-Generaal aan boord. Toen zg uit het vliegtuig stegen, werden zg bestormd door een leger persfotografen en journalisten. Nadat de leden van de C. G. ook door hun familieleden begroet wa ren, hadden de journalisten nog even gelegenheid voor een kort onder houd. „Wat is uw mening over de ont wikkeling in Indonesië in de laatste dagen?" „Wy weten niets, wy komen hier om te luisteren. Wy hebben drie da gen lang in het vliegtuig gezeten. U weet waarschyniyk meer dan wy". Aan professor Schermerhorn werd de vraag gesteld of hy nog iets te zeggen had op de verklaring van Frans Goedhart, na diens terugkomst uit de Oost. „U weet dat de regering deze verklaring gedementeerd heeft. Ik hoef er dus niets over te zeggen' „U dementeert de verklaring dus ook „Zeker doe ik dat, dat heb ik ook tegenover verslaggevers van A.P. ge daan." De heer Max van Poll zeide nog: „Het is van groot belang, dat men in Nederland weet, dat er op 15 Ju li In feite overeenstemming was be reikt met Sjariffoeddin en Setyadjit. Er is hier in Nederland niet genoeg de aandacht op gevest'gd. De voor stellen waren toen door allen als re- deiyk erkend, doch zy werden ln Djokja niet aanvaard. Het ging hier bij niet om een bepaald punt, doch om de gehele opvatting van Neder landse zyde. Thans moeten wy hier de situatie geheel opnieuw bekyken" „Denkt u dat er nog een weg open is om elkander door middel van on derhandelingen te vinden?" De heer van Poll antwoordde hier op: ,Er bestaat altyd een mogeiyk- held nog te onderhandelen, indien men ook van republikeinse zyde dit in de juiste geest wil doen". Uitstel van eerste oelenln aan leerlingen van nd- en tuinbouwscholen De minister van oorlog heeft be paald, dat de leerlingen aan alle land- cn tuinbouw (vak)scholen \uor zover zy niet reeds zijn afgekeuren Ingeschreven voor de lichting 1! tot buitengewoon dienstplichtigen worden bestemd. De leerlingen van middelbare land bouwscholen, de rykszuivelachool en van de hoogste klasse van de land- tuinbouwwinterscholen, inge schreven voor of behorende tot d« lichtingen 1945, 1946 en 1947, wor den In het genot van uitstel van l© oefening gesteld, voorzover zy niet zyn afgekeurd, tot buitengewoon dienstplichtige zyn bestemd of reeds in het bezit zyn van vrystelling van de dienstplicht wegens persooniyke onmisbaarheid. Aan leerlingen van de land- en tuinbouwvakscholen, ingeschreven voor de lichtingen 1945, 1946 en 1947 wordt eveneens uitstel van eerste oefening verleend. De voor de lichting 1948 ingeschre ven leerlingen, die thans in de hoog ste klasse van de lagere land- en tuinbouwscholen zitten, zullen op een tijdstip, vallende na 1 Juli 1948. ter iniyving worden opg< epen. De eind examens van die lagere land- cn tuinbouwscholen, die oorspronkejyk op een tydstlp na 1 Juli 1948 zouden vallen, dienen te worden vervroegd tot een tijdstip voor 1 Juli 1948. Te beginnen met de ingeschreve nen voor de liehting 1948 treedt een definitieve regeling in werking, waar by onder eventueel nader vast te stellen voorwaarden aan leerlingen van de middelbare landbouwscholen, de rykszulvelschool, de land- en tuln- bouwwlnterscholen en de land- en tuinbouwvakscholen voor do duur van de gehele studie van eerste oefe ning uitstel wordt verleend. Het is evenwel niet mogeiyk, zon der aan de militaire dienstbelangen ernstige schade toe te brengen, aan deze definitieve regeling een zodani ge uitbreiding te geven, dat He leer lingen van de lagere land- en tuin bouwscholen eveneens in aanmerking komen voor uitstel van eerste oefe ning Geen verbod aan K.L.M. om in India te landen In tegenstelling met geruchten be treffende een onderbreking van do luchtdienst AmsterdamBatavia ver nam het ANP van officiële zyde, dat dit op een misverstand moet berus ten. Voorzover hier te lande bekend gaf de regering te New Delhi geen in structies om het landen van de vlieg tuigen van de KLM op Voor-Indische vliegvelden te verbieden. De lucht- verbindlng zal derhalve normaal doorgang vinden. VERANDERLIJKE WIND Op enkele plaatsen ochtendmist, ove rigens wisselend bewolkt, met hier e» daar een enkel bultje. Ongeveer do- zelfde temperatuur als gisteren. Ver anderliike wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1