Op korte termijn ronde-taiel-conferentie tussen
deelstaten en bevolkingsgroepen
„Linggadjati" blijft basis
Kgm\
Republiek zegt toe alle schade aan
buitenlandse bezittingen te zullen vergoeden
4e Jaargang No 1009
Uitg. NV. Nourüuuliaiiote t cü> i>
i.o.'Redactie: Achteiaam 2U. iel. 22,-,
Aclnv en Adv. Ridderstraat noeK
Uudegiacbt iel 3971 Alkmaai
Postrekening 1168(6
Dinsdag 12 Anaustus 1947
ma&ftler
DAGBLAD VOOB ALKMAAR EN OMGEVING
Directeur
TH W REYNDERS
Hoofdredacteur;
G E DE WINTER
Verklaring van de Ned regering
Nog op het standpunt van deugdelijk
po'itie-apparaat - Arbitrage afgewezen
Noodgedwongen ging de Nederlandse regering op 21 Juli over tot
het politioneel gebruik van militaire middelen ter bestrijding van on
houdbare toestanden op Java en Sumatra. Toestanden, veroorzaakt,
doordat de republikeinse regering, ondanks een meer dan een half
jaar tevoren door haar vrijwillig ondertekend bestand, naliet bevel
tot staking der vyandelijkheden te geven en duldde, dat republikeinse
gewapende groepen terreur bleven uitoefenen en in het bijzonder de
gebieden die op Java en Sumatra onder hét bestuur der Nederlands-
Indische regering stonden, als het ware belegerden.
Nu eensdeels ten gevolge van deze militair-politionele actie de toe
stand Is gewijzigd, al zyn de moeilijkheden slechts ten dele opgelost,
en nu anderdeels op uitnodiging van de Veiligheidsraad wederzijds 't
bevel tot staking der vijandelijkheden is gegeven, acht de Nederland
se regering het ogenblik gekomen om het volgende te verklaren.
1. Opnieuw ziet de Nederlandse re-,
gering zich thans gesteld voor de
vraag, hoe zij met vreedzame mid
delen haar doel in Indonesië kan be
reiken. Dit doel is bekend. Het is
geenszin- de terugkeer tot enigerlei
koloniale verhouding. Het is geen an
dere dan de uitwerking der toeken
ning van het door de Nederlandse re
gering als grondslag van haar beleid
aanvaardde zelfbeschikkingsrecht, 't
Is geen ander, dan het ombouwen
van het oude Nederlands-Indië tot 'n
nieuw 7 idonesië, een souvereine. de
mocratische en federale staat, zelf
standig lid der Verenigde Naties en
met Nederland. Suriname en Curaqao
erenied in een reeële Unie. Het is
dus nog steeds hetzelfde doel, dat be
lichaamd werd in de overeenkomst
van Lingadjati.
2. Véór alles is nodig het verder
h .-stel van rust en ord^, onmisbaar
voor de veiligheid van nersoon en
go 1, voor de verzekering van de
fundamentele menselijke rechten en
vrijheden, voor economische weder
opbouw, voor Indonesië's deelneming
lr- de wereldhuishouding en voor de
vestiging van de nieuwe rechtsor
de. Daartoe behoeft Indonesië een
deugdelijk politie-apparaat. De Ne
derlandse regering herhaalt haar be
reidheid haar troepensterkte te ver
minderen. zodra een deugdelijk poli
tie-apparaat de handhaving van orde
en rust zal vermogen te waarborgen.
3. Om iedere mogelijke twgfel aan
gaande haar bereidwilligheid om
werkelijk een souvereine, democrati
sche en federale staat in Indonesië
tot stand te brengen, de pas af te
snijden, heeft de Nederlandse rege
ring aangeboden aanstonds, hangende
de voorbereiding va.i deze staat, ge-
durende een noodzakelijke overgangs
periode een Indonesische federale in
terim-regering te vormen, waarin
vertegenwoordigers van de verschil
deelstaten, alsook de nog on
voldoende vertegenwoordigde min
derheden onder de bevolking, met de
Lt Gouverneur-Oeneraal zouden sa
menwerken. Met de regeringen zo
wel der renubliek als der andere Tn-
deel 'aten. Oost-Indonewë
en West-Ferneo. was hieromtrent a'
in h-imoTviVp mate overeenstemming
verregen De Nederlandse regering
M<n:ster Neher onverwachts
naar lndones:ë vertrokken
Geheel onverwachts is vanochtend
om 6 uur minister Neher, per KLM
vliegtuig van Schiphol naar Batavia
vertrokken.
Aan de reis van de staatsman, die
ondjr vrij grote geheimhouding is
voorbereid, was van te voren geen
enkele ruchtbaarheid gegeven.
Vlak voor zijn vertrek verklaarde
hij ..als vertegenwoordiger der Ne
derlandse regering ter bespreking
van vraagstukken, die zich bij de
wederopbouw van Indië en bij de or
ganisatie der PTT aldaar voordoen"
naar Batavia te ve-trekken
NIEUWE BON VOOR BANANEN
Op 13 Augustus a.s. zal voor kin
deren tot 5 jaar opnieuw een bon
voor 5é0 gram bananen bekend ge
maakt worden. Aangezien de ver
strekking van bananen afhankelijk
is van allerlei factoren, die met de
transitohandél in dit product samen
hangen, is het noodzakelijk, dat ook
de nieuwe bon op lange termijn lo
pende ls, waarop naar mogelijkheid
gedistribueerd kan worden.
ALLEMAAL WEER EEN EI
In do Bonnenlijst van deze week
/al een bon worden aangewezen voor
«en el. Deze verstrekking geldt voor
■die leeftijdsgroepen.
-t thans ait ar tegenover
Me dee en evolkingsgroepen
Indonesië.
Zg is voornemens te bevorderen,
dat deze interim-regering voorlopig
ook het beheer zal voeren over de
gebieden, die in de vorige weken
werden bezet. Het politie-apparaat.
hierboven bedoeld, zal »an deze rege
ring ondergeschikt rden gemaakt.
Zo spoedif mogelijk zullen ook de
rt^ds eerder voorgestelde federale
organen, waai borgend de voedsel
voorziening. alsmede de eeonomise.he.
monetaire en hand el snol itieke een
heid van Indo s'ë, alle eveneens on
der meergenoemde regering ressorte
rend. door haar dienen te worden ge
vormd.
4. De totstandkoming ener interim
regerin" za' geenszins de stap ver
tragen naar een huivende oplossing.
T Nederlandse regering is voorne
mens op de kortst mogelijke termijn
vertegenwoordigers der verschillen
de deelstaten en bevolkingsgroepen
in Indonesië om een ronde-tafel bij
een te roepen teneinde over de defini
tieve inrichting van het nieuwe In
donesische staatsbestel te beraadsla
gen. Waar de bevolking van enig ge
biedsdeel het verlangen hiertoe te
kennen geeft zal zij langs democrati
sche weg zich kunnen uitspreken
over haar plaats in het nieuwe staats
bestel volgens beginselen in de art.
3 en 4 van Linggadlati neergelegd.
5. Bij de Nederlandse regering leeft
de overtuiging, dat de andere staten
en staatsdelen alsmede de verschil
lende minderheden onder de bevolking
van Indonesië metjiaar denkbeelden
°n voorstellen instemmen en onmid
dellijk aan de uitvoering daarvan
zullen wi"en deelnemen. Op de repu-
for, beroep ook
haar medewerking daartoe te v lo
nen.
Zij koestert de hoop. dat de goede
diensten, door de V. S. aangeboden,
Mertne belangrHk zullen bijdragen.
Uit de omstandigheid, dat. het. gaat
om de hervorming van het Indonesi
sche staatsbestel derhalve niet om
de beslechting van enig geschil
vloeit voort, dat de oplossing wel
doo~ goe«le diensten kan worden be
vorderd, niet door arbitrage tussen
Nederland en de republiek zou kun
nen worden uitgemaakt. De nieuwe
staatkundige constructie is immers
een "aak. «•aarbH naast Nederland
en de republiek ook de andere deel
staten en bevolkingsgroepen betrok
ken zijn. en is een onderwem, dat
uiteraard reeds L" de totstandko
ming van Linggadjati van arbitrage
werd.
Wonderliik leaerhericht
„De voorraad bestond uit 20 ton ruwe katoen"
Het Nederlands legercommuniqué
no. 41 meldt, dat he' bestuur van de
„Persatoean Rakjat Djewatimoer"
(Volksvereniging op Oost-Javaj on
der voorzitterschap van Soekardjo de
luitenant gouverneur-generaal een
telegram heeft gezonden, waarjn ui-
mens het volk van Oost-Java gepro
testeerd wordt tegen de afvaardiging
van Sjahrir door de republikeinse re
gering als vertegenwoordiger van
geheel Indonesië by de Veiligheids
raad. Het bestuur verklaarde zich
accoovd met de Nederlandse politi
ële maatregelen, welke voor millioe
nen bevrijding betekenen. De Persa
toean wenst in geen geval de terug
keer van het republikeinse gezag en
verlangt de uitvoering van Linggad
jati. Het >estuur verzocht de land
voogd het protest door te zenden
naar de Veiligheidsraad.
Zaterdagmiddag is te Bindjai bjj
Medan een betoging gehouden voor
de vorming van een vrge staat Su-
matra's "ostkust als onderdeel van
de Indonesische federatie binnen het
kader van Linggadjati. Meer dan
duizend personen van verschillende
landaard, waaronder Batakkers, na
men hieraan deel. De treinverbin
ding MedanBindiaiStabat is nu
uitgebreid tot Tandjong-Poera. Op
vele wegen in de omgeving van
Tandiong Ba'a op Noord Sumatra
zijn door de Laskjars opnieuw bom-
versperringen aangebracht.
Nedr 'aridse pa4 ouille bij Pa-
lembang stelde opnieuw vast, dat
republikeinse benden dumdumkogeis
gebruikten. De spinnerjj en weverij
te Goenoengagoeng bij Lahat zijn in
goede staat aange'.. offer Het toe
zicht van het bedryf is door de Re-
comba overgenomen. De voorraad
bestond uit 20 ton ruwe katoen.
Wjj hebben de laatste tijd enige le-
gerberichten niet opgenomen, omdat
we van mening waren, dat er In geen
enkel opzicht van legerberlchten ge
broken kan worden, zodra het gaat
om berichten met een politieke en
economische achtergrond. We menen
u het bovenstaande „leger"-bericht
echter niet te mogen onthouden.
Men oordele zelf, of een dergeiyb
communiqué thuis behoort bij de
t^ch al niet byzonder objectieve re
geringsvoorlichtingsdienst, de direc
teur van de één of andere katoenon
derneming In een bericht aan zijn
aandeelhouders of wel by de generale
staf van onze troepen ln Indonesië.
Doodstraffen In België
Dezer dagen zijn 23 Belgen wegens
hun houding tijdens de bezetting ter
dood- veroordeeld.
De krijgsraad te Luik heeft uit
spraak gedaan in een proces tegen een
25-tal Belgen, die dienst hadden ge
nomen bij de Duitse Gestapo. Zestien
hunner werden ter dood veroordeeld.
De krijgsraad te Brussel heeft von
nis gewezen tegen enige tientallen
Belgen, die diensten hadden verricht
voor de „Werbestelle", welke verant
woordelijk was voor de jacht op werk
krachten. In dit proces werden 7 dood
vonnissen uitgesproken.
1M fA A - >r- T- ._j
Twee Londense treinen zyn Zondag tegen elkaar gebotst, waarby een der
rijtuigen zowat totaal versplinterd werd. By deze ramp verloren 17 men
sen het leven terwijl er 61 gewond werden.
Verhuizers van Joodse goederen
door Alkmaarse P.R.A.
aangehouden
Op last van het Byzonder Gerechts
hof te Amsterdam heeft de PRA te
Alkmaar gistermiddag de Zaandam
mer Tavenler aangehouden, nadat
enige dagen geleden de Amsterdam
mer G. Steenbeek in arrest was ge
steld. Zy waren resp. firmant en ge
volmachtigd procuratiehouder van de
bevrachtingsonderneming Adeka, die
tussen Juli 1042 en September 1944
voor het beruchte Duitse kantoor
Kühne nnd Nagel te Amsterdam
joodse meubelen naar Duitsland.
België en Frankryk getransporteerd
hebben.
In totaal werd met Kühne und Na
gel een bedrag van f 570.000 verre
kend. Aan vrachten op Duitsland
komt i- de boeken een bedrag van
ruim f 1.000.000 voor. aangezien
naast de transporten van joodse meu
belen ook grint-transporten werden
verzorgd. Voor al deze transporten is
gebruik gemaakt van ongeveer 600
schepen van verschillende tonnages,
die het kantoor te Amsterdam leid
de. De gearresteerden waren volle
dig oo de hoogte, dat het vervoer
van joodse goederen betrof, daar op
de vrachtbrieven als ladingssoort
„Jüdenmöbel" was ingevuld.
Paard redt mensenlevens
Om ongeveer drie uur Zondagmid
dag werd door een agent van de be
reden brigade aan het strand te Sche-
veningen, met gebruik van zijn dienst
paard en met assistentie van enige
strandbezoekers een 17-jarig meisje en
een 50-jarige man. die bij het zwem
men in zee in levensgevaar waren ko
men te verkeren, gered. Even later
werd door dezelfde agent uit zee ge
red een 37-jarige vrouw, die eveneens
de kust niet meer kon bereiken en
zich aan de resten van het voorma
lige wandelhoofd vastklampte.
Havenstaking in Zaandam
In Zaandam hebben Zaterdagmor
gen de havenarbeiders het werk neer
gelegd. Een geschil over de tarieven
voor de lossing van de Canadese hout
boot „Marchcape" was de aanleiding
hiertoe.
Hoewel de lossers van de ..Winsum"
en „Linge" buiten het conflict ston
den. verklaarden zij zich solidair met
hun collega's van de „Marchcape" en
legden eveneens het werk neer. De
onderhandelingen, die Zaterdagmiddag
gevoerd zijn. hebben niet tot een op
lossing geleid. De staking duurde
Maandagmorgen nog voort.
KORT MAAR
KRACHTIG
Senora Peron. echtgenote van de
Argentijnse president, is per vlieg
tuig uit Lissabon naar Dakar (West-
Afrika) vertrokken. Vandaar zal zij
per schip naar Zuid-Amerika reizen.
Volgens radio Tirana hebben Al
banese jagers en luchtdoelartillerie in
de afgelopen week verscheidene Griek
se vliegtuigen boven Albanees grond
gebied verdreven.
Tegen het einde van de maand
wordt te Rotterdam het vrachtschip
„Gadsen" uit Montreal verwacht, met
twaalf voor Nederland bestemde lo
comotieven en drie aken.
Het Sowjet-Russische militair be
stuur van Duitsland is van plan om
drie schepen van <te Hamburg—Ame
rika lijn, die voor de Baltische kust
gezonken zijn, te lichten. De schepen
zullen bij de Sowj et-handelsvloot ge
voegd worden.
Binnen afzienbare tijd zullen ge
weldige „vliegende monsters" die hon
derd passagiers kunnen vervoeren, de
vliegtijd tussen Australië en Engeland
tot 24 uren terug brengen.
In een voorstad van Rome zijn
een twintigtal personen gewond bij
een vergadering van oud-strijders.
De - scheepberichtendienst van
Lloyd's meldt, dat het Amerikaanse
stoomschip „William Rayburn" op weg
van New Orleans naar Duitsland ter
hoogte van New Foundland in een
mist in aanvaring is gekomen met het
Deense schip Lotta Dan. Beide sche
pen zijn zwaar beschadigd.
De kabelverbinding Engeland—Ne
derland zal over enkele weken met
een nieuw type onderzeese kabel ver
nieuwd worden.
Te Jeruzalem heeft de politie een
bankroof van Joodse verzetslieden ver
ijdeld. Eén der aangehoudenen was in
het bezit van een phosphorgranaat.
Naar de communistische Chinese
radio meldt, hebben de communisti
sche troepen in het afgelopen jaar
respectievelijk 69.000, 267.000 en 22.000
man aan doden, gewonden en vermis
ten verloren.
Foote in Djokja aangekomen
BEB VAN KLAVEREN—LUC VAN
DAM.
Op 31 Augustus zal des middags ln
het Olympisch stadion te Amsterdam
de revanche-wedstrijd gehouden wor
den tussen de Nederlandse kampioen
middengewicht, Beb van Klaveren en
Luc van Dam.
De republikeinse regering; heeft
gister aangekondigd, dat eigenaren
van buitenlands bezit, dat, vernietigd
is do<-' militaire actie of door toe
doen van onverantwoordelijke ele
menten, hun eigendommen hersteld
zullen krygen of een schadevergoe
ding zullen ontvangen. Teneinde Ie
dere achterdocht ln eigen land of In
het buitenland te voorkomen, wenst
de republikeinse rek te verkla
ren, dat alle republikeinse burgers en
vreemdelingen, waarby Inbegrepen de
Chinezen ln republikeins gebied, on
der de bescherming staan van de re
publikeinse regering, zonder onder
scheid van ras.
Foote in Djokja
Radio Djokja heeft omgeroepen,
dat Walter Foote in Djokja ls aan
gekomen. Na zijn aankomst begaf
Foote zich onmiddeliyk naar de wo
ning van de president, alwaar hy
door Soekarno, Sjarifoeddin en een
lid van het republikeins kabinet
werd ontvangen.
Gani mocht niet mee
Walter Foote is gisterochtend per
vliegtuig naar Djokja vertrokken.
Hij was vergezeld van een corres
pondent van een Amerikaans pers
bureau, hetgeen in Republikeinse
kringen enige verbazing heeft ver
wekt. Gani had namelijk de Ameri
kaanse consul-generaal verzocht
h' een plaats t ill:n geven in
zyn vliegtuig.
Foote zou hem geweigerd hebben,
verklarende dat hij geen plaatsen be
schikbaar had en dat geen journalist
met hem mee mocht gaan. Na deze
weigering uitte Gani tegenover de
pers zijn spgt, dat ..het Amerikaan
se aanbod -an goede diensten zich
niet zover uitstrekte, dat de repu
blikeinse vice-president met 't vlieg
tuig van Foote n^ar Djokja kon
gaan", alhoewel hg voldoende plaats
had vooj» een jouwiaKst-
„Nienwsgler" over bezoek
va I~zo#« aan Djokja
De „Nieuwsgier" schrijft naar aan
leiding van het bezoek van Walter
Foote aan Djokja onder meer: „Wij
veronderstellen, dat Foote in Djokja
het begrip van „goede diensten" na
der gaat toelichten. Over dit begrip
bestond ln republikeinse kringen
blijkbaar een zo groot misverstand,
dat men het aanbod van goede dien
sten beschouwde als een mogeiyk-
heid om Amerika te bewegen by de
Veiligheidsraad arbitrage te beplei
ten".
Verklaring van Sjarifoeddin
Gisteren heeft Sjarifoeddin in de
vergadering van het werkcomité ver
klaard, dat de vertraging in de ver
zending van het telegram van de
Verenigde Naties aan Sjarifoeddin
door de Nederlanders is gebruikt om
het door hen bezette gebied uit te
breiden. Op een persconferentie ant
woordde Sjarifoeddin op de vraag of
„de Malino-leiders" Soekawatti en
Hamid n de republikeinse zaak in
gevaar zouden kunnen brengen, dat
„deze heren geen eigen politiek ten
uitvoer leggen maar onder Neder
lands toezicht werken".
Commentaar op Sjahrir's rede
Een woordvoerder van de Neder
landse ambassade te Washington
heeft de verklaring van Sjahrir ,als
zou de staat Oost-Indonesië niet be
rusten op de volkswil, bestempeld
als „niet in overeenstemming met
de feiten". 55 afgevaardigden van
Foote weer terug in Batavia
De Amerikaanse consul-generaal te
Batavia, Walter Foote, Is gistermiddag
laat met een speciaal Amerikaans ma
rinevliegtuig uit Djogja teruggekeerd.
Hg verklaarde by aankomst te Bata
via, dat hy ongeveer twee uur met het
republikeinse kabinet besprekingen
had gevoerd en daarna ongeveer een
uur met Soekarno persooniyk. Over
het besprokene kon hy geen enkele
mededeling doen. Hy deelde voorts
mede, dat hy geen enkel verzoek van
Dr. Gani of Famzil bad ontvangen,
om de reis naar Djogja mee te maken.
KABINETSCRISIS IN TURKIJE?
In Turkse oppositiekringen is men
van mening, dat Peker, de minister
president, spoedig zal aftreden om bin
nenlandse politieke redenen. De Turk
se president, Inonu, heeft plotseling
zijn vacantie onderbroken en is naar
Ankara teruggekeerd, terwijl Peker
ook naar Ankara zal gaan. Het kabi
net zal Vrijdag over „belangrijke aan
gelegenbeden" vergaderen.
het voorlopi0 parlement van Oost-
Indon-ïsië, zo zeide hy, zyn vry en
langs domocratische weg gekozen.
Slechts 15 zyn aangewezen door dr.
Van Mook. Daarentegen, aldus de
-,/oordvoerd zyn er in de repxju tek
nimmer parlementsverkiezingen ge
houden. De tegenwoordige republi
keinse regering is evenals alle vori
ge republikeinse regeringen door
Soekarno benoemd. r 's volstrekt
niet de uitdrukking var. wil van
de meerderheid der republikeinse be
volking.
Het Australische boycot
Op een gister te Melbourne gehou
den vergadering van het dageiyks
bestuur van het Australisch vakver
bond is medegedeeld, dat minister*
preslder1 Chlfley het verzoek ge
daan haf' op economische gronden ie
boycot op Nederlandse schepen op r.e
heffen. Chifley had medegedeeld,
dat Nederlandse schepen met een ge
zamenlijke tonnage van 68500 ion
tweemaal per jaar 100.000 ton goe
deren vervoerden. Dit zyn zowel goe
deren, die Australië nodig heeft als
goederen u!' Australië, bestemd voor
niet-Nederlandse afnemers. Chifley
had nog toegevoegd, dat indien Ne
derlandse schepen niet eer op Aus
tralië zouden varen, Australië zou
moeten nroberen van de Britse han
delsvloot, welke toch reeds niet over
voldoende schepen beschikt, even
veel scheepsruimte te krijgen. Vri
de schepen, die op Australië va: n,
zouden waarschyniyk geen schepen
naar Indonesië varen, noch zou de
dading uit Australië daar terechtko
men. Wanneer het vakverbond ia
boycot wyügt, is het mogelijk, dat
de meer strydbare vakverenigingen
zoals die der havenarbeiders, niet
accoord gaan, hetgeen scheuring van
rechter- en linkervleugel in de vak
beweging tot gevolg kan hebben.
Acti -eommun'^ue
Het leger-actiecommunique van
gister (no. 42) meldt, dat in de om
geving van Garoct en Le1as op West-
Java veel is vernield, zoals bruggen,
waaronder -ui spoorbrug.
In de septor van Malang moesten
enkele benden naby de zuidrand van
de stad en by Kebon Agoeng worden
verdreven. Op Madoera werd Pame-
kassan doo. TNI met zware mi
trailleurs beschoten. Op Zuid-Siima*
tra, ten Westen van Lahat, werd n
bende, welke bezig i een brug af
te breken, door o..ze .roepen ver
jaagd.
Op 10 Augustus bedroegen de Ne
derlandse verliezen 2 gewonden.
Zweefvlieger verongelukt
Op het vliegveld Twente is Zon
dagmiddag de 19-jarige Enschedese
zweefvlieger Pieters, kort na de start
met zyn toeste', neergestort op de
startbaan, vanwaar het met een auto
de lucht in werd getrokken. Het zweef
vliegtuig, een lestoestel, viel ongeveer
van een hoogte van 40 meter steil naar
beneden, waarbij Pieters vrijwel o
slag werd gedood.
HOGE PRIJZEN STAATSLOTERIJ
501e Staatslotery, 5e klasse, le ïyst.
f 1000 11829, 19421, f 400 5055, 7378,
8893, 19633, f 200 5703, 6162, 86/8,
f 100 1855, 2765, 4913, 5812.
Van golfbreker afgegleden
en verdronken
Aan het stille strand te Schevenin-
gen verdronk Zaterdagmiddag in zee
de 10-jarige IL v. Eijk uit 's-Graven-
hage. Tijdens het spelen met een
vriendje gleed hy van een golfbreker
at
Dodelijk vliegongeluk
Gistermiddag om 12 uur is op de
vliegbasis Woensdrecht by het maken
van een oefenvlucht de korporaal Dir
ken dodelijk verongelukt
HET WEER VANDAAG
ZELFDE WEERBEELD
Droog en zonnig weer met weinig
verandering van temperatuur. Mati
ge wind uit NoordeJüke richting.