Sigaretten van de bon
\a de verkiezingen in Hongarije
SNELLE AMERIKAANSE HULP AAN EUROPA?
GOUDVOORAAD FORT KNOX
rem op wereldherstel
Gewapende macht voor UNO
V 1
Zaans verHabrikani
krijgt zware boete
Verdeling Palestina?
ONRUST IN V00R-INDIE DUURT VOORT
KORT MAAR KRACHTIG
De nieuwe bonnenlijsi
HET WEER VANDAAG
4e Jaargang No. 1028
üitg. N V. Noordhollandse Pers 1945
ï.o. Redactie: Tel. 2274. Adm. en
Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht
Tel. 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
Donderdag 4 September 1947
Itma&rder
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur
G. E. DE WINTER
Lovett doet belangwekkende mededeling
Amerika voert productie van
atoombommen op
Senator Mc Mahon, democratisch
lid van de commissie voor atoom
energie van het Amerikaanse con
gres, heeft te Washington verklaard,
dat de V.S. de productie van atoom
hommen opvoeren omdat „de hou
ding der Sovjet-Unie dit noodzakelijk
maakt".
Hij zei, dat Amerika werkelijke
voortgang maakt in het verkrijgen
van de superioriteit op het gebied
van productie van atoomenergie en
het vervaardigen van atoombommen.
„W8 zouden liever geen atoombom
men fabriceren, en zouden het ook
niet doen, indien onze voorstellen
voor internationale controle der
atoomenergie (in de commissie der
atoomenergie der Verenigde Naties)
door de Sovjet-Unie waren aangeno
men". Reeds eerder had Mc Mahon
beweerd, dat de Sovjet-Unie geheime
atoomfabrieken achter de Oeral
bouwde.
Het Haarlemse tribunaal bracht
advies uit tegen de Zaanse verffa-
brikanten Pieter Schoen en zijn me
dedirecteur W. H. E. Wolff, die ge
durende de bezetting enorme voorra
den verf aan de Duitsers leverden en
daar een behoorlijk bedrag op ver
dienden. Het tribunaal adviseerde
beiden te veroordelen tot internering
geiyk aan het voorarrest zij zijn
enkele weken geleden op vrije voeten
gesteld en tot betaling van een flin
ke boete, n.1. f 1.600.0C0 en f 25.000.
De procuratiehouder P. Doves werd
een boete van 15.000 gulden opge
legd. Bovendien werden allen voor
tien jaar ontzet uit d; kiesrechten
en uit het recht een leidende positie
in de verf-industrie uit te oefenen.
Berichten uit den Haag, dat de
Britse ambassadeur in Nederland,
Sir Neville Blar.d, zich binnenkort
«al terugtrekken, worden in welinge
lichte kringen, te Londen bevestigd.
Men gelooft, dat Slr Philip Nichols,
Ambassadeur te Praag, hem zal op
volgen.
De wnd. minister van buitenlandse
zaken der V. S., Robert Lovett, heeft
op een persconferentie verklaard,
dat Amerika van mening is, dat de
toestand in Europa zo snel slechter
wordt, dat niet op de aanvaarding
van het plan Marshall kan worden
gewacht en tussentijdse hulp aan ver
schillende Europese landen als En
geland, Frankr(jk en Italië noodza
kelijk is.
VREES VOOR ECONO
MISCHE CRISIS.
Het is duidelijk, aldus Lovett, dat
de verslechtering van de toestand in
Europa tengevolge van slechte oogs
ten vooral in Frankryk en de
uitputting der financiële reserves
getypeerd door de economische crisis
in Engeland ons vroeg of leut in
een geweldige crisis kunnen storten.
Daarom moeten tijdelijke maatrege
len worden genomen, liever in de ko
mende maanden dan het volgend
jaar. Onze missies in het buitenland
melden, dat de toestand in versneld
tempo achteruit gaat. Op het minis
terie van buitenlandse zaken heeft
dit bezorgdheid gewekt en we zullen
vóór het eind van het jaar een beslis
sing moeten nemen.
Lovett wilde niet zeggen, of een
speciale zitting van het congres no
dig zou zijn. Hij wees er op, dat de
wereldbank en de export- en import-
bank in enkele gevallen met een le
ning zouden kunnen helpen, hoewel
de leningen van deze instellingen ei
genlijk voor projecten op lange ter
mijn bestemd zijn. Er moet echter
een tijdelijk middel worden gevonden
om gelden te verschaffen.
George Kennan, hoofd van de com
missie voor economische politiek van
het ministerie van buitenlandse za
ken is uit Parijs teruggekeerd waar
hij aan de besprekingen over het
plan-Marthall heeft deelgenomen. Om
rapport uit te brengen. Ook Marshall
wordt binnen 24 uur terug verwacht.
Lovett verklaarde verder, dat des
kundigen van de ministeries van bui
tenlandse zaken en financiën thans
de mogelykheid 'van het vormen van
een „pool tot steun der valuta" be
spreken om de financiële stabiliteit
van Europa te bevorderen.
VERVROEGD
MARSHALL?
PLAN-
Welingelichte kringen te Washing
ton achten de verklaring van Lovett
de meest betekenisvolle uitspraak be
treffende de Amerikaanse politiek je
gens Europa sinds de rede van
Marshall. Lovett zeide niet welke
vorm deze hulp zou aannemen, doch
zijn verklaring is tevens de eerste
aanwyzing, zo meent men, dat de
V. S. van mening zijn, dat het roos
ter, volgens hetwelk het plan-Mars
hall zou worden behandeld, door de
ontwikkelingen niet meer van kracht
De Irgoen Zwai Leoemi, de Jood
se verzetsorganisatie, heeft ver
klaard, dat zij de verdeling van Pa
lestina a's „een historische en na
tionale ramp voor het Joodse volk
beschouwt".
Zij wil in Palestina en daar buiten
„een boven de partyen staande ge
nerale staf, die de strijd tegen de
verdeling zal leiden" ingesteld zien.
Ghandi nog in staking
De 78-jarige Mahatma Gadhi is
."eeds meer dan 34-uur in hongersta
king. Hg zal vasten „totdat de nor
male toestand in Calcutta weerge
keerd is". Zijn lijfarts zei, dat Gand-
hi's lichamelijke gesteldheid beslist
minder goed is dan gewoonlijk. Onder
Gandhi's vrienden heerst de vrees,
dat het vasten teveel voor hem zou
kunnen zijn. Van officiële zyde werd
de algemene toestand in Calcutta be
ter dan Dinsdag genoemd, waar toen
Rede van Bevin
Vrywel op hetzelfde tijdstip als mi
nister Lovett te Washington aankon-
ligde, dat de V. S. wellicht snelle
hulp aan de getroffen Europese lan
den zullen verlenen hield Ernest Be
dil, de Britse minister van buiten
landse zaken te Southport een rede
op de jaarlijkse conferentie van het
Britse vakverbond, waarin hij de bin
nen- en buitenlandse politiek van
Groot Brittannië uitvoerig besprak.
Sprekend over de in November te
«ouden conferentie van de raad van
ministers van buitenlandse zaken zei
Bevin, dat deze belangrijker zal zijn
dan de vredesconferentie.
Ik spreek hier
frank en vry, al
dus Bevin, en zal
geen diplomatieke
taal gebruiken om
de betekenis van
■mijn woorden te
/erdoezelen. Deze
conferentie te Lon
mening de laatste
kans om tot economische eenheid in
Duitsland te komen en de weder
opbouw van Europa te regelen. Dit
werelddeel is thans geheel ver
scheurd. Zouden de volken van Euro
pa een kans krijgen een betere le
vensstandaard te bereiken, de soci
aal-democratie en hun vryheid te
handhaven of zouden zij overal aan
de dictattfur ten prooi vallen? Zo
vroeg Bevin zich af. Daarover zal in
November worden beslist. Bevin kon
geen succes beloven, doch zou zyn
uiterste best doen.
iïevin sprak als zyn overtuiging
uil, dat de V. S. „zichzelf in een min
der gunstige positie brengen en een
hoge belasting in eigen land veroor
zaken" door het niet her-distribue
ren van de goudvoorraad te Fort
Knox. „Ik ben er zeker van, dat de
herdistributie één der snelste metho-
den Is om de koopkracht van de
verwoeste gebieden der wereld te
Vergroten".
DUITSLAND MISLUKT
Wat Duitsland aangaat zeide Be-
rvin, dat hij zyn uiterste best heeft
gedaan de overeenkomst van Pots-
,dam uit te voeren. Het is echter niet
gelukt. De Britse zone moet „self
supporting" worden gemaakt, het
geen alleen mogelyk is door de prij
pen van de exportgoederen als steen.
3c fp verhogen De hulpbronnen
van Duitsland moeten uiteindelijk aan
geheel Europa ten goede komen.
INDONESIË EN DE
VEILIGHEIDSRAAD
Bevin betreurde, dat voor Indone
sië geen regeling is gevonden. De
kwestie kon naar zijn mening wor
den opgelost wanneer beide partijen
terugkomen op de vorig jaar gedane
Britse bemiddelingsvoorstellen.
Voor het grootste deel werkt de
organisatie der V. N. goed. De vei
ligheidsraad geeft de meest teleur
stellende resultaten en is eigenlyk 'n
instrument voor propaganda gewor
den. Er is te veel verschil van me
ning en van het vetorecht wordt op
beslist stompzinnige wijze gebruik
gemaakt, zo verklaarde Bevin.
verscheidene malen het vuur geopena
en 22 personen werden gedood en
meer dan honderd gewond. Ook bra
ken te Bombay onlusten uit, waarbij
7 personen om het leven kwamen.
Volgens berichten uit Oost-Pend-
sjaab (India) is de toestand daar
vrywel rustig, hoewel nog gteeds een
groot aantal vluchtelingen aan het
wegtrekken is.
In West-Pensjaab (Pakistan) mar
cheren grote troepen gewapende
Sikhs naar de grens van India, hier
bij onrust veroorzakend.
In het kader van eca handelsac-
coord dat tussen Denemarken en de
Belgisch-Luxemburgse economische
unie is gesloten, zal Denemarken 'n
groot contingent pootaardappelen
naar België zenden.
Het Hamburgse gerechtshof voor
oorlogsmisdaden heeft 14 van de 18
Gestapo en SS-lieden, die hebben
deelgenomen aan een moord op 50
geallieerde vliegerofficieren, tot de
strop veroordeeld.
De Bulgaarse afgevaardigde in de
Veiligheidsraad heeft aan Trygve Lie
een brief gezonden, waarin hg ver
klaart, dat de Griekse militaire voor
bereidingen aan de Bulgaarse grens
een bedreiging van de veiligheid van
zjjn land betekenen.
Het Amerikaanse ministerie van
financiën heeft een chèque van 15
millioen dollar aan het internationale
kinderfonds der V. N. geschonken.
Goedkoopste pakje gaat 90 cent kosten,
maar de kwaliteit wordt beter
Aan het „ja-nee-ja-nee" spelletje Is thans een einde gekomen. De
sigaretten gaan van de bon. Hoewel men enkele maanden geleden deze
mogelijkheid al onder ogen heeft gezien, bleek het toen nog onmogelijk.
Thans ls het Rijksbureau doende om de weg te effenen voor de bonloze
sigaret. Vermoedelijk zal het echter eind November worden voor alle
obstakels zijn opgeruimd: d.w.z. voor de buffervoorraad groot genoeg
ls. De vreugde over dit loffelijke voornemen wordt echter aanmerkelijk
getemperd door een drastische prijsverhoging. Het goedkoopste doosje
sigaretten gaat straks ongeveer 90 cent kosten.
Met de invoering van de bonloze
sigaar waren vele sigarenrokers de
sigaar. Hieruit heeft men lering ge
trokken. Daarom wil men thans eerst
een voldoende buffervoorraad hebben,
alvorens men het heugelijke nieuws
officieel door laat. De fabriekén wer
ken thans op volle toeren. Van hoger
hand heeft men toewijzingen en op
dracht gekregen om het fabricage
proces dusdanig te versnellen, dat
men een voorraad krijgt, voldoende
voor drie maanden. Zodra deze voor
raad er is, zullen de sigaretten bon-
vrij worden verkocht.
I Bén der directeuren van een gro-
e sigarettenindustrie meende even
wel, dat het zeker eind November,
misschien zelfs begin December, zou
worden voordat men deze voorraad
gefabriceerd heeft. Hy sprak in dit
verband de suggestie uit, dat het wel
licht beter zou zijn met het laten ver
vallen van de distributie te wachten
tot St. Nicolaas en Kerstmis voorbij
zijn, omdat er Juist in de maand De
cember een enorme vraag naar si
garetten en tabak zal zjjn.
Een andere insider niet-indu-
strlëëel meende evenwel, dat we
gevoeglijk konden rekenen op medio
of eind November.
Een ander gelukkig feit Is, dat dan
tevens gerekend mag worden op een
kwaliteitsverbetering. Tot op heden
was het door de grote verscheiden
heid en ongeregeldheid van de ta-
baksaanvoer voor de meeste fabrie
ken uiterst moeilijk, zo niet onmoge
lijk, om de standaardsigaret, die bij
de roker juist „zo goed ligt" aan te
houden. Vandaar ook dat men de
meeste merken steeds kwaliteitsver
schillen kon bemerken. Sommige si
garettenmerken zijn heel sterk in de
ze verschillen, hetgeen iedere roker
wel gemerkt zal hebben. Men ver
wacht thans, dat onze importeurs
na het bonvrij worden van de tabak
en de daaruit voortvloeiende grote
vraag frequenter op de markt
kunnen treden en grotere kwanta
kunnen inslaan, waardoor de stan
daardkwaliteit beter gehandhaafd zal
kunnen worden.
Accijns belangrijk verhoogd
De regering wil evenwel alleen
haar medewerking aan deze maatre
gelen verlenen, indien zij de accijns
belangrijk kan verhogen. Het gevolg
hiervan zal zijn, dat de prijs van de
goedkoopste soort sigaretten onge
veer 85 k 90 cent per doosje van 20
stuks zal gaan bedragen. De vreug
de der rokers zal hierdoor vermoede
lijk wel sterk worden getemperd.
Men wees er ons op, dat deze accijns
verhoging ook gezien kan worden als
een kunstmatige rem op de —anders
ongetwijfeld te grote vraag.
Tot op heden fungeerde de distri
butie als rem: een apparaat dat ber
gen geld kost»
Straks zal de accijns als rem gaan
fungeren, hetgeen bergen geld in de
schatkist zal brengen.
Uit economisch oogpunt bekeken
lang niet gek, hoewel er ongetwijfeld
nog wel een hartig woordje over ge
sproken zal worden, wantwie zal
er iedere dag een doosje sigaretten
kunnen kopen tegen gemiddeld een
gulden per doosje?
De naar Duitsland onderweg zijnde
Joden van de Exodus zullen In do
kampen Am Stau en Poppendorf on
dergebracht worden. Do ingang van
het kamp Am Stau by Lubeck
Voor het tijdvak van 7 tot en met
20 September a.s. geeft elk der vol
gende bonnen recht op het kopen
van:
BONKAART KA, KB, KC 700
(serie L)
L-04 diversen 100 gr. bloem of zelf
rijzend bakmeel of kinder
meel (niet uit rUst bereid)
L-05 diversen 500 gr. suiker, boter
hamstrooisel enz. of 1000 gr.
jam, stroop enz. of 500 gr.
versnaperingen.
BONKAART KD, KE 709
(Serie L)
L-14 diversen 100 gr. bloem of zelf
rijzend bakmeel of kinder
meel (niet uit rijst bereid)
L-15, L-16 diversen 250 gr. suiker.
boterhamstrooisel enz. of
500 gr. jam, stroop enz. of
250 gr. versnaperingen.
L-17 reserve 500 gr. bloem of zelf
rijzend bakmeel of kinder
meel (niet uit rijst bereid).
BONKAART MA, MD 710 (Bjjz. ar
beid, a.s. moeders et zieken)
(Serie L)
L-21 suiker 250 gr. suiker, botcr-
hamstrooisel enz. of 500 gr.
jam, stroop enz. of 250 gr.
versnaperingen.
TABAK- EN VERSNAPERINGS
KAAP,TEN ENZ. QA, QB, QC
L-85, L-31 tabak 2 rantsoenen si
garetten of kerftabak.
L-S8 versnaperingen 200 gr. versna
perlngen of 200 gr. suiker,
boterhamstrooisel enz. of
400 gr. jam, stroop enz.
L-36 versnaperingen 100 gr. versna
peringen of 100 gr. suiker,
hoterhamstroolsc] enz. of
200 gr. jam, stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrjjdag 5 September wor
den gebruikt. De niet aangewezen
bonnen van serie K kunnen worden
vernietigd.
AMERIKA WENST BESPREKING
VAN DE POLITIEKE TOESTAND
IN BULGARIJE
De V. S. hebben de Sowjet-Unle
er van beschuldigd de overeenkomst
van Jalta te hebben geschonden door
haar weigering stappen te doen in
zake het vonnis tegen Nikola Petkof,
de leider der boerenpartij in Bulga
rije.
Amerika wenst met Engeland
de Sowjet-Unle de algemene politie
ke toestand ln Bulgarije te bespre
ken.
De „New York Times" meldt, on
der aanhaling van een „betrouwbare
inlichting", dat de Sovjet-delegatie
b\j de militaire gtafcommlsslc van de
V.N. een voorlopige schatting heeft
ingediéid van de gewenste omvang
van een internationale gewapende
macht van de V.N.
Tot nog toe had de Sovjet-delega
tie geen enkel voorstel willen doen.
Volgens de New York Times zijn de
Russische voorstellen gelijk aan die,
welke eerder door Groot-Brittannië
werden ingediend, met dit belangrijk
verschil, dat de Sovjets niet voorstel
len de strijdmacht uit te rusten met
slagschepen of vliegdekschepen. Vol
gens de Britse schatting zouden acht
twaalf divisies nodig zijn, 1200
vliegtuigen, twee slagschepen, zes
kruisers, vier vliegdekschepen en 24
torpedobootjagers. De Verenigde Sta
ten hebben een aanzienlijk grotere
strijdmacht voorgesteld.
Hoogteroerklamp oorzaak
van vliegramp Kasirup
DE VERKIEZINGEN in Hongarije van j.1. Zondag zijn buiten verwachting rus
tig verlopen. Gezien de beroeringen van de laatste maanden in dit Donauland, was er
alle reden om aan te nemen, dat de verkiezingen voor het nieuwe parlement de gemoe
deren ernstig in beroering zouden brengen. Niettemin is de verkiezingsactie vrij kalm
geweest. Hier en daar werden wel enige vergaderingen gestoord, werd aan sprekers
het afsteken van hun redevoeringen onmogelijk gemaakt, vielen over en weer klappen
cd moest de politie de orde herstellen, maar tot grote uibarstingen is het ondanks
de geladen atmosfeer niet gekomen.
Ook aan de stembureaux bleef de rust bewaard. Tevens hebben objectieve waarnemers
moeten constateren, dat de stemming aan alle eisen der geheimhouding heeft vol
daan en dat deze verkiezing op een ook voor Westerse en democratische begrippen
geoorloofde wijze heeft plaats gevonden. Dat er niettemin beschuldigingen van fraude
5.gn geuit, vindt zyn oorzaak in andere gronden.
AUUIl
Grac<
i- ls
In
i- I
Onregelmatigheden
VAN DE KANT VAN DE oppositiepartijen
wordt de communisten aangewreven, dat zy door
onregelmatigheden hun stemmencijfer gunstig
hebben beïnvloed. Deze onregelmatigheden zou
den hun oorzaak hebben gevonden in het leit,
dat het was toegestaan buiten het eigen kiesdis
trict zijn stem uit te brengen. Hiervan hebben
naar men zegt communisten gebruik ge
maakt om in vliegende collonnes van het ene
stembureau naar het andere te trekken. De mi
nister van binnenlandse zaken ontkent deze on
regelmatigheden niet. Hij verklaart echter, dat
zrj van v- geringe omvang waren, dat zij de uit
slag vrijwel niet konden beïnvloeden. De opposi-
tiepartijen stellen evenwel het aantal onrecht
matig uitgebrachte stemmen op een half of een
heel millioen.
Als gevolg van deze onregelmatigheden zijn
de sociaal-democratische ministers, die deel uit
maakten van de regerings-coalitie, uit het ka
binet getreden. Wat dit voor gevolgen heeft
voor de homogeniteit van het regerlngsblok valt
nu nog niet te overzien.
De uitslag
DE VERRASSING VAN DE uiUlsg ls ongetwij-
fel, dat de communisten in dit door Rusland be
zette land het, al dan niet met hulp v&n onre
gelmatigheden, niet verder hebben kunnen bren
gen dan ruim 21 percent van de zetels. Zy zyn
daarmede wel de sterkste party geworden, maar
hebben by lange na geen meerderheid behaald
Ook voor de toekomst ïykt derhalve een coa
litieregering van linkse signatuur waarschijn-
ïyk.
Opvallend is de aftakeling van de party der
kleine grondbezitters. In het oud 2 parlement
beschikte deze party over de absolute meer
derheid, in het nieuwe parlement zal zy niet
meer dan 15 percent van de zetels bezetten. De
catastrofe voor deze party vindt stellig zyn oor
zaak in de zaak Ferenc Nagy, de voormalige
minister-president, die tyden een vacantiereis
in Zwitserland ten val werd gebracht en het
beter vond maar niet naar huis terug te keren,
maar zyn woonstee naar Amerika te verplaat
sen. Als men weet, dat in deze affaire de com
munisten een rol hebben gespeeld, dan moet
men constateren, dat hun opzet maar ten dele
is geslaagd. Wel is de party van Najgy een zwa
re slag toegebracht. Maar de communisten heb
ben van deze nederlaag zelf maar in geringe
mate geprofiteerd.
De sociaal-democraten en de middenpaityen
hebben hun positie ongeveer weten te hand
haven.
Alles hg elkaar zien wy de nabye ontwikkeling
van de po'.'tieke toestand in Hongaxye met be
langstelling tegemoet. Nog meer zy wy geïn
teresseerd by het antwoord dat Moskou zal ge
ven op deze duldéiyke uitspraak van 't Hon
gaarse vclk, dat zo kenn*iyk niet ls gediend
van een communistisch experiment. De bolsje-
wisatie van de landen in de Sowjelafeer ver
loopt toch minder gomakkeiyk, dan men zou
hebben mogcu verwachten.PEWI^y
De uitsp aak van de Raad van
Luchtvaart inzake het vliegongeval
te Kastrup op 26 Januari waarbjj
zoals bekend alle 22 inzittenden,
waaronder de Zweedse Prins Gustaaf
Adolf en de Amerikaanse zangeres
Grace Moore om het leven kwamen
thans bekend geworden.
Alle gegevens ln onderling verband
beschouwend wettigen de overtuiging
aldus de raad, dat de ramp is ver
oorzaakt, doordat gestart ls met de
hoogteroerklamp aan het hoogteroer
bevestigd. Deze klamp ls tUdens de
val van het vliegtuig losgeraakt, of
by de botsing met de grond wegge
slingerd.
De aanwezige klamp kan slechts
worden verklaard, doordat er ernsti
ge fouten gemaakt zyn. Het perso
neel, belast met de gronddienst moet
verzuimd hebben de klamp te verwij
deren. Vervolgens zyn ook de werk
tuigkundige en de gezagvoerder van
het verongelukte v'.Tegtuie- r 'kort
geschoten. De boordwerktuigkundige
had zich er, onder toezicht van da
gezagvoerder, van moeten vergewis
sen of alle klampen aan boord wa
ren. De eerste bestuurder had de uit
slag van de bestjjuroi. anen moeten
controleren. De Van geen an
dere concTus' t»1..-urdèn dan dat
de voorgesclu\,ven controle niet, al
thans niet voldoende heeft plaats ge
had.
NOG WELNIG YKRANDFï'ï Sü
Wisselende bewolking j-*4"5
verspreide regenbuien. 7. t- - inib
Weinig verandering In
