maaider
SÉJ fe
De hartekreet van een Hoeder!
Bespoediging plan-Marshall
f
'JSiY gtfe
i /:.t>
t£ 1 *- -ite1
Binnen enkele jaren moet Europa
zichzelf bedruipen
Drvan Hook naar Amerika vertrokken
Hitier in Londen?
Wilde groep-Slern Londen bombarderen?
HET WEER VANDAAG
4e Jaargang No. 1031
Maandag 8 Sepfember 1947
Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945
TeL 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
i.o. Redactie: TeL 2274. Adm. en
Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur
G. E. DE WINTER
-PAflSlAD VOO* A1IMAM IN OMQSYIHQ
■1'\?f -
h
-
4 t. ,0
v. -
Een nieuwtje op veeteeltgebled: De-
je machine is ïn staat in 15 minu
ten ide normale electrische melk-
macliine-lnstallatie geheel schoon te
maken. In die tq"d stroomt meer dan
250 liter heet of koud water door
de melkslangen en tepelhouders.
Pas op voor slipje/aar
De ANVVu schrift ons: tengevol
ge van de zeer langdurige droogte
zijn. straten en wegen stoffiger en
vuiler dan gewoonlijk. Een korte re
genbui kan, zoals reeds hier en daar
is gebleken, het wegdek plotseling
zeer glad maken, daar de dunne laag
stof en rubberslrjpsels bij geringe re
genval niet wegspoelt, doch als een
modderig laagje blijft liggen. De AN
WD wijst er dan ook op, dat een en
an' bq plotseling krachtig rem
men zeer gevaarlijk kan zijn en fata
le gevolgen kan hebben.
Paul Nitze, fungerend directeur van het bureau voor internationale han
delspolitiek van het Amerikaanse departement van buitenlandse zaken
heeft voor de radio verklaard: „Wij geloven, dat ons rooster van behan
deling van het Plan-Marrhall drastisch versneld zal moeten worden, ten
einde nog voor het einde van dit jaar Europa ter hulp te kunnen komen"
Deze verklaring, aldus tekent Reuter aan, betekent een ondersteuning
van het pleidooi voor bespoediging van het Plan-Marshall, dat Lovett, de
onderminister van buitenlandse zaken, in de afgelopen week heeft doen
horen.
Nitze zeide, dat „vele Europese lan
den, waaronder Frankrijk. Italië en
Groot-Brittannië, reeds met het hoofd
in de strop hingen".
Hij zeide niet, of voor bespoediging
van de hulpverlening een speciale zit
ting van het congres nodig zou zijn,
doch wel wees hij er op dat het hui
dige congres niet voor Januari 1948
weer bijeen zou komen en dat aldus
de wetgeving betreffende het plan-
Marshall niet voor de komende lente
verwacht kon worden.
Tenslotte gaf Nitze een opsomming
in zes punten van wat de Amerikaan
se regering verwacht van het uitein-
delijk rapport van de zestien Euro
pese landen, die over het plan-Mars
hall beraadslaagd hebben als volgt:
1. Wij verwachten, dat Europa alles
in het werk zal stellen om de pro
ductie van voedsel, steenkool en
grondstoffen op te voeren
2. Wij verwachten, dat de betroffen
landen ons niet alleen zullen mede
delen, wat elk land voor zichzelf
kan produceren, doch ook wat het
kan produceren om andere Euro
pese landen te helpen.
3. Wij verwachten dat zij een plan
"zullen opstellen "ter' verdeling van
hun surplus-productie onder el
kaar. alvorens zij om hulp verzoe
ken. Dit betekent o.m. dat er op
getreden moet worden tegen de
zwarte handel.
5. Wij wensen een zo vrij mogelijke
uitwisseling van goederen tussen
de landen van Europa te zien.
6. Wij verwachten een plan. waardoor
na enkele jaren Europa zichzelf zal
kunnen bedruipen.
Na het Plan-Marshall zal men van
ons geen verdere buitengewone hulp
verlening kunnen verwachten; de Eu
ropese landen zullen van dan af aan
tegen betaling van ons kopen wat zij
nodig hebben."
Nitze legde er de nadruk op, dat de
V. S. niet konden permitteren niet
alles te doen wat men kon voor Eu
ropa. „Uit moreel gezichtspunt kun
nen wij niet toelaten, dat mensen ver
hongeren of dat landen wegzinken in
anarchie, alleen omdat zij niet vol
doende dollars hebben om de mafe-
rialen voor de wederopbouw te be
talen."
In Londen hebben Zondagavond
weer ongeregeldheden plaats gehad
tussen communisten en de bond
van oud-militairen, waarvan naar
men zegt leden van de vroegere Brit
se Unie van fascisten deel uitmaken.
De ene partij riep „Wq willen Mos-
ley" en de andere „Weg met het'
fascisme". Hier en daar kwam het
tot vechtpartijen, waaraan de poli
tie spoedig een einde maakte. Ten
minste zes personen zijn gearres
teerd.
Twee kinderen verbrand
ie Haarden
Twee jongetjes van 3 en 4 jaar
zyn Zondagmiddag bq een brand,
-die ir een schuurtje vlak naast een
grote hooimijt te Naarden uitbrak,
jammerlijk om het leven gekomen.
De kinderen hebben vermoedelqk
met lucifers gespeeld. Het schuur
tje raakte althans m brand en on
middellijk vatte ook het ernaast lig-
gene losse hooi vlam, waarop het
vuur zich verspreidde over de gehe
le hooimqt. Bewoners van omringen
de huizen waarschuwden qlings de
brandv eer, maar konden het in lich
ter laaie staande schuurtje niet
meer betreden. Een half uur later
was hït afgebrand en slaagde men er
ia de verkoolde ïykjes te bergen.
Nader werd gemeld, dat de twee
omgekomen kinderen enige zoontjes
zqn van de familie van der Eyden
t -. Naarden en dat zq deze noodlot
tige middag in het schuurtje van
hun grootvader aan het spelen wa
ren.
De „Exodus"-emigranien zijn ie Hamburg aangekomen
Debarkaiieioi heden uitgesteld
De drie Britse schepen met de
Joodse emigranten van de „Exodus
1947" aan boord hebben Zaterdag
voor de monding van de Eibe het
anker uitgeworpen. Kolonel Martin
Gregson, die het bevel voert over de
escorterende Britse troepen, heeft
zich naar Hamburg begeven om de
toebereidselen voor het debarkeren
vair de joden, dat Zondag zou moeten
beginnen, te inspecteren.
De opvarenden van de „Ocean Vi-
gour" waren Zaterdag bezig hun lijf
goed bijeen te zamelen en hun schoe
nen te poetsen, aldus Reuters cor
respondent, ten einde in Hamburg
aan land te gaan. Er viel niet te
zeggen of de cmtscheping zonder
ongeregeldheden zou verlopen. Het
enige, wat men te weten kon ko
men. was, dat de Haganah lijdelijk
verzet zou hebben gelast maar ge
weld verbiedt.
Het eerste van de drie Britse sche
pen dat Zondagmorgen om 4 uur te
Hamburg had moeten aankomen,
heeft wegens zware mist boven de
Elbe vertraging ondervonden.
Op de rivier had men slechts 15
meter zicht en de mist nam nop-
Toen d£ schepen meer dan vier uur
vertraging hadden, werd de debar-
katie uitgesteld, daar men de vluch
telingen niet meer voor de avond in
hun kampen kon onderbrengen.
Onverwacht hebben de Britse auto
riteiten besloten om de pers geen toe
gang te verlenen bij do debMk"ti*.
Naar verluidt, hebben de Joden i on
gezegd rustig aan land te zullen
gaan als dit zonder verlies van hun
prestige zou kunnen gebeuren.
OOK BLOEM OP DE RIJ STB ON
VERKRIJGBAAR
Het CDK deelt mede dat op -Ie
reeds aangewezen bon L-16 reserve
voor 250 gram rUst, kindermeel (uit
ryst bereid) of kinderbiscuits naar
keuze ook 250 gram bloem of niet
uit rjjst bereid kindermeel of zelf
rijzend bakmeel kan worden gekocht»
Arrestaties in Frankrijk Vliegtuigbommen gevonden
De Parljse politie heeft naar aan
leiding van de vondst van zes eigen
gemaakte vliegtuigbommen een aan
tal arrestaties verricht.
Men veronderstelt, dat de groep
Stern deze bommen wilde gebniiken
voor een bombardement van Londen
uit wraak voor het transporteren der
Joodse vluchtelingen naar Hamburg.
Vergezeld door het hoofd van de
regeringsvooriichtingendienst te Ba
tavia, mr. dr. J. Ozinga, is Zaterdag
avond dr. van Mook van Schiphol
per KLM-vliegtuig naar New York
vertrokken. Vlak voor zyn vertrek
deelde de landvoogd aan enkele jour
nalisten op het vliegveld mede, dat
hij van plan is slechts enkele dagen
In Amerika te blijven.
Hij zegde de journalisten toe na
zijn terugkomst in den Haag een vrij
uitvoerige verklaring te zullen af
leggen. Tenslotte ligt het in dr. van
Mook's bedoeling drie dagen daarna
vwaer naar Batavia terug te keren.
Gevraagd naar het doel van zijn
reis, antwoordde hij omzichtig, dat
dit in hoofdzaak voor het plegen van
©verleg was met de Nederlandse am
bassadeur in de V.S., mr. van Klef-
fens, die hij in verband met het door
Nederland in de Veiligheidsraad te
voeren beleid ten opzichte van Indo
nesië persoonlijk volledig op de hoog
te wenst te stellen. Voorts hoopt dr.
van Mook besprekingen te voeren
met generaal Marshall en met Sir
Herbert Evatt, de Australische ver
tegenwoordiger bij de Veiligheids
raad en tevens Australisch minister
yan buitenlandse zaken.
OVEREENSTEMMING IN
DEN HAAG.
„H.t is moeilijk voor mij u hier
tot uw algehele voldoening te woord
te itaan" zo voegde de landvoogd
de verslaggevers vervolgens toe, „om
lat ik niet over de besprekingen van
dc afgelopen dagen mag uitwijden,
daar dit hoogsten tot de competentie
van de regering behoort. Wel kan ik
u zeggen, dat er een zeer grote ma
te van overeenstemming is bereikt"
Dr. van Mook ontkende ten stel
ligste, dat er plannen zouden zijn tot
vervanging van de overeenkomst van
Linggadjati door een nieuwe over
eenkomst, die dan onder de ogen van
een door de Veiligheidsraad aangewe
zen commissie zou worden getekend.
„In grote lijnen", zo zeide hij, „blijft
Linggadjati de basis waarop de re
gering haar politieke gedragslijn
bouwt".
Hij geloofde niet in direct contact
met de UNO te zullen komen; wel
was hij van plan het Amerikaanse»
publiek via de pers en door persoon
lijke redevoeringen voor de radio op
de hoogte te stellen van de huidige
stand van zaken.
Niet op eigen voorstel, doch op
verzoek van de ministerraad heeft dr.
van Mook deze reis naar Amerika
aanvaard. „Maar ik vind het wel
leuk" voegde de landvoogd, die zeer
vrolijk gestemd was, er lachend aan
toe. Over het onderzoek der consuls,
dat thans in Indonesië werdt ingesteld
kon hq weinig zeggen. Verwacht
wordt, dat zij 30 September a.s. hun
rapport zullen indienen. „Wij zijn er
zeer op gesteld, dat het zovlug mo-
gelk geschiedt" zo besloot dr. van
Mook het interview.
Dr Paul nog niet terecht
De verdwijning van de minister
president van Thuringen, dr. Paul, is
nog steeds onopgehelderd. Wel heeft
de „Hessische Nachrichten", onder
aanhaling van een bericht uit de
Sowjet-Zone, gemeld, dat de auto
van dr. Paul met kapot gesneden
banden gevonden is door de Sowjet-
Russische grenspolitie te Eichentoerg
bij de grens van de Amerikaanse zo
ne. Het Amerikaanse militaire be
stuur van Beieren heeft medegedeeld
dat, wanneer Paul ih de Amerikaan
se zone aangetroffen wordt, door de
rechtbank zal beoordeeld worden, of
hem illegaal overschrijden van de
grens ten laste_ gelegd moet wor
den.
Zoals de Nederlanders in 194645 zongen zo piepen thans de Duitsers.
Alom in Duitsland treft men na reeds maatregelen om de komende winter
goed door te komen» Hier ziet men houtsprokelaars in de bossen
IN ONZE CORRESPONDENTIE treffen wij een brief aan, die waard is aan de ver-
pliceerdheid ziet. Maar wij zijn bezig, met al
onze kennis en met al ons technisch vermogen
de wereld naar de ondergang te voeren. Wij
willen de dingen graag ingewikkeld zien, om
ons verontrust geweten er des te beter achter te
kunnen verschuilen. Wij, die groot of klein, ge
roepen zijn aan het leven der volkeren leiding
geven, wij hebben niet beter weten te doen,
getelheid te worden onttrokken. Een eenvoudige vrouw en moeder stelt opnieuw een dan het karretje in de'soep te rijden. En geen
probleem aan de orde, dat in wezen behoort tot de grootste problemen van onze mens weet er meer uit te komen,
tijd en dat ons doet zien, dat de eenvoudige mens de dingen stellig minder gecompli- Deze moeder stelt een gewetensvraag: „gij schrij-
ceerd, maar ook zuiverder ziet, dan de groten dezer aarde met al hun geleerdheid
en kunde vermogen. Het behoort in alle kringen tot de goede toon vredeswil en af
schuw van de oorlog te betuigen, tegelijk echter gaat men rustig verder de voorwaar
den voor een nieuwe oorlog te scheppen en deze ook meterdaad voor te bereiden.
Wij drukken vandaag op' deze plaats de hartekreet van deze moeder, als vertegen
woordigster van alle moeders, af, vooarzien van een kort commentaar onzerzijds.
de brief
IEDERE DAG, als ik Uw krant ontvang, lees
ik op een of andere manier over: laten de vol
keren elkander begrijpen voor het te laat is; of,
er is nu nog een kans om het onheil van een
derde wereld-oorlog te vermijden; of, nog is het
niet te laat, als men tijdig van koers verandert,
en meer zulk fraais. En toe h geloof ik, dat die
gene, die dit telkens weer schrijft, er zelf niet
aan gelooft. Wij weten het allen, er komt weer
oorlog. Wij moeders weten, al willen wij er niet
aan denken, dat het weer naar een oorlog gaat.
Wij moeders brengen onze zonen groot voor
kanonnenvlees voor de komende oorlog. En al
zeggen millioenen kreten van moeders: dat nooit
daar trekken de Heren zich niets van aan, de
oorlog zal komen, wanneer zij het tijdstip daar
voor gekomen achten
Ach, onze jongens met hoeveel leed en vteugde
zijn zij verwacht en gekomen. Ik zelf ben moe
der van 6 kinderen, waarvan drie jongens. Heer
lijke kereltjes. Als ik ze Zaterdags een grote
wasbeurt geef, bewonder ik ze steeds opnieuw.
En dan weet ik: kanonnenvlees, en ik wil niet
denken. Het gezicht van mijn kind vertrokken
van pijn in de eenzaamheid van een slagveld.
En ik vraag, waarom? Ik denk dan aan die
een leven in militaire pas. Duitsland heeft ver
loren, maar toch horen de jongens over de hele
wereld de militaire bevelen en lopen zij in de
militaire pas. Vrede voor ons moeders en rust
een droom! Waarvoor vechten onze jongens?
Mooie praatjes weten ze altijd wel te verzinnen,
als er wat veroverd moet worden. Dan hebben
ze het over kerel en held! Maar daar krijgen
wij moeders onze kinderen niet mee terug. En
0* A A 0
ondanks dat alles schenken wij toch maar weer
steeds aan zonen het leven. Mars lacht daarbij!
Ik heb een ongelukkig kind. En hoe erg het is,
ik ben daar blij om. Hij behoeft in ieder geval
niet in de oorlog. En mochten mijn kinderen la-
ver van al dat schoons gelooft gij werkelijk wat
gij zegt" En op die gewetensvraag moet ik een op
recht antwoord komen. Dat ben ik aan deze- en
alle moeders-in-nood verplicht. Ja inderdaad, ik
geloof wat ik schrijf. Ik geloof waarlijk in de
mogelijkheid van een beter en schoner wereld.
Zonder oorlog, zonder legers, zonder „politioneel
optreden", zonder doden, die ons voor de rechts-
stoel der wereld zullen dagen om rekenschap af
te leggen van onze daden. Maar ik beken eerlijk
dat in mijn hart zo heel vaak twijfel is. Dat ik
zo heel vaak geloof tegen beter weten in. En ik
moet erkennen, dat de wereld en de mensheid
met rasse schreden naar de ondergang snelt Ik
wil geen noodlotsgeloof prediken, maar het beeld
dat de wereld op het ogenblik te aanschouwen
geeft, inspireert niet tot optimisme.
Wij kunnen zeer zeker de leiders van ons maat
schappelijk leven, van onze naties niet missen.
Maar ik neig steeds meer tot de overtuiging,
die gij, en velg millioenen moeders met U, hebt,
dat van de groten tenslotte de redding van de
maatschappij niet zal zijn te verwachten. Zij heb
ben de eenvoud verleerd en zijn ongeschikt ge
worden de wereld uit het moeras te trekken. Wat
wij nodig hebben, zo het al niet te laat is, is
vrede mét en kennis vèn ons zelf en dan een
harmonieuse opbouw van onder op: in het gezin,
ter in de oorlog sneuvelen, dan zal ik God «me- "7 w, T_ ï- 7
ken ook mijn leven niet langer te sparen. Want da ,amdl.e' d? kla,n,e ,krto? van waarltjke vrlen-
den. Misschien dat dan langzaam deze massale
goede-wil in de onderste lagen ook tot de bo
niet te leven is dan beter!'
Tot zover deze moeder.
ONS ANTWOORD
WIJ HEBBEN ONS heel klein gevoeld toen
wij deze brief van één van de vele millioenen
avond, dat één van mijn jongens wat koorts had moeders dezer aarde lazen. Klein, omdat deze
en ik naar dokter holde. Wat een angst en wat moeder zo helemaal gelijk heeft. Oh, wij weten
een zorg. wel, de wereld en de samenleving is vreselijk ken slechts soldaten zolang er mannen bereid
In de jaren der bezetting zei men, als Duitsland ingewikkeld en de dingen zijn lang niet zo een- zijn eigen geweten te verzaken en het uniform
wint, dan bestaat er voor de jongens nog slechts voudig als deze moeder ze in haar ongecom- van Mars aan te trekken. DEWJ
venste zal doordringen. En wat wij vóór alles
nodig hebben: eenvoud, geloof, liefde
Worden des ondanks toch de legers in stand ge
houden en ten oorlog geleid, welnu: ieder is
verantwoordelijk voor zijn eigen handelen. Dat"
hij de zin daarvan beseffc!
Door de straten van de steden der wereld trek-
De Franse regering heeft medege
deeld, dat de leiders van de groep-
Slern, een der Joodse verrftt«hev«-
gingen in Palestina, planen har-Ten
ontworpen om Londen, vanuit prive-
vliegtuigen. die in Frankrijk hun ba
sis hebben, te bombarderen. De po
litie heeft een overval gedaan op 'n
clandestiene drukkerij In een voor
stad van Parys. Er werd beslag ge
legd op een grote hoeveelheid anti-
Britse pamfletten.
Voor het eerst wordt thans offi
cieel medegedeeld, dat de Irgoen
Zwai Leoemi en de groep-Stern vele
agenten in Frankrijk hebben.
PAMFLETTEN-
BOMBARDEMENT
Rabbqn Baruch Korff, de voorzit
ter van het Amerikaanse comité "an
politieke actie voor Palestina is Zon
dag met twee andere Joden op een
vliegveld by Versailles gearresteerd.
To i zij zich aan boord van een
vliegtuig wilden begeven loste aen
detcctieve ln burger een schot in de
lucht en van alle kanten scholen
Franse politiemannen, die als vlieg
tuig-mecaniciens waren verkleed, toe-
en arresteerden hen.
Rabbijn Korff had een koffer met
pamfletten by zich waarop de vol
gende waarschuwing stond: „Wij
len de oorlog in het hart van hei im
perium voeren. Wq zqn gereed een
bevrqdingsoorlog te strijden om sla-
vernq te ontgaan".
De politie verklaarde, dat de rab
bqn een vliegtuig had gecharterd en
vermoedelijk zyn pamfletten boven
Londen wilde uitstrooien.
He', is niet bekend, of deze arres
tatie in verband staat met die welke
naar aanleiding van het vinden van
vliegtuigbommen is verricht.
KORTmaar krachtig
Het Russische Rode Kruis heeft
bq het Internationale Rode Kruis ge
protesteerd tegen de inbeslagneming
door Nederlanders van een Australi
sche zending medicijnen, bestemd
voor de republiek.
Zondagmorgen zyn dc Britse, de
Franse en de Australische consuls-
generaal te Batavia byeea geweest.
De beide laatsten brachten rapport
uit van hun bezoek aan DJokja, waar
zy o.a. Soek ar ne en Sjarifoeddin
hebben ontmoet.
Alsnog wordt gemeld, dat d« Ned
verliezen sinds September i gesneu
velden en 28 gewonden bedroegen.
Zaterdag was dK aantal resp. l en
10.
De delegaties van Oost IndonesiJ
en West Borneo «IJn Zondagmorga..
te Amsterdam gearriveerd. De Ooe*
Indonesiaohe premier Boskawati vev
klaarde o.a. dat ondanks het niet
toelaten tot de besprekingen ln de
Veiligheidsraad toch wil resultaten
bereikt waren in Amerika.
Op de Amerikaanse vlootbasis te
Argentia (New Foundland) is een
hevige brand uitgebroken, welke"
slechts na veel moeite geblust kon
worden. De schade is nog niet vast
gesteld, doch wordt aanzienlijk ge
acht.
WEINIG AFKOELING
In de loop van de dag tijdelijk wat
toenemende bewolking met enkels
verspreide buien. Weinig- wind, on
geveer dezelfde temperatuur als gis
teren.
Vanavond: zon onder 19.14 uur; ma"n
op 22.89 uur.
Morgen: zon op 6.03 uur, maan on
der 16.82 uur.