Alle Joden naar Liibeck
lle 49ste liralilse jaarbeurs
•r
Militaire bescherming voor
Chinezen in Indonesië?
Alleen uitvoering van „staakt
het vuren" betekent oplossing
Rusland denkt nog hetzelfde
over Marshalls plan
-\
VANSAAS-
4e Jaargang No. 1033
Uitg. N.V. Noordhollandse Pets 1945
TeL 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
ï.o. Redactie: TeL 2274. Adm en
Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht
Woensdag 10 September 1947
maandei
.DAGBLAD VOO» ALKMAAR EN OMGIVUIO
Directeur
TH. w. rlynders
Hoofdredacteur
G. E. DE WINTER
„Exodus"- tragedie voltrokken
Hevige strijd op
„Runnymede Park"
De tragedie van de „Exodus"-emi-
granten is thans voltrokken. Meldden
wij gister reeds, dat de opvarenden
van de Ocean Vigour eerst na woeste
tonelen het schip ontruimd hadden
en de opvarenden van de Empire Ri-
val zonder strijd hun onvrijwillig be-
drijf verblijf verlieten, gistermiddag
waren de kaden van de Hamburgse
haven opnieuw het toneel van strijd.
We laten hier nu verder een oogge
tuige aan het woord.
Om kwart voor elf is men begon
nen met het ontschepen van de Jood
se emigranten aan boord van de
„Runnymede Park" het laatste van
de drie schepen, welke de van de
„Exodus 1947" afkomstige Joden
naar de Britse Zone van Duitsland
hebben teruggebracht.
De Engelse functionarissen waren
gewaarschuwd ,dat de grootste moei
lijkheden bij de debarkering van de
Runnymede Park werden verwacht.
Onde.- luide uitroepen verwijderden
een aantal Joodse opvarenden de
kompanjeladders om hun gewongen
ontscheping te verhinderen. Twee ge
wapende leden der luchtstrijdkrach
ten sleepten 'n slaande en worste
lende jonge Jood over de loopplank,
gevolgd door een schreeuwende Jo
din. Toen ongeveer 10 Joden het
schip hadden verlaten, werd de ont
scheping stopgezet. Wie zich nog aan
boord bevond, kreeg de mededeling,
dat over 30 minuten meer gewapen
de macht zou worden gehaald en dat
de ontscheping tot morgen zou wor
den uitgesteld, indien de Joden, die in
de zwaar bewaakte scheepsruimen
het Zionistische strijdlied zongen,
voortgingen met tegenwerken.
Toen het half uur verstreken was,
gingen Engelse manschappen en 100
leden van de militaire politie, aan
boord. Kort daarop werden de water
kranen opengezet en ging een ge
schreeuw en gehuil op.
Een man, die voor de leider van
het verzet aan boord wordt gehou-
den. werd doe* de Engelse militaire
politie aan land gebracht. Doffe sla
gen, het geluid van hout, dat ver
splinterd wordt, en voortdurend ge
schreeuw klonk van het schip. Een
man met een hoofdwonde werd de
loopplank afgedragen. Volgens Vau-
ghan Berry, burgerlijk gouverneur
van Hamburg, heeft één man het
verzet g jorganiseerd ei willen de
Joden een strijd op leven en dood
voeren.
Tegen half twaalf hadden de En
gelse soldaten en de politie, ge
helmd en gewapend met knuppels,
zich op de kade opgesteld. Door de
luidspreker werd een laatste waar-
schu dng tot de emigranten ge
richt
Toen de soldaten en de politie langs
opnieuw uitgezette kompanjeladders
in de ruimen afdaalden ,de linker
arm beschermd door rubberschilden,
van banden gemaakt, en voorzien
van helmen, knuppels, beschermende
brillen en maskers, begonnen steeds
meer Joden langs de loopplank het
schip te verlaten, nu de leider van
het verzet gearresteerd was. Bij het
verlaten van 't schip stortten zij een
"^stortvloed van scheldwoorden over
de hoofden van de Engelse man
schappen uit en spuwden in hun
richting. De Joden, die de afraste
ring langs de weg naar de trein wil
den verbreken, werden mee naar het
hoofdkwartier van de politie ge
bracht.
Om half drie was de ontscheping
voltooid, doch tengevolge van het
verzet bij de ontscheping zjjn 22 Jo
den gewond (7 vrouwen en 15 man
nen). Van deze werden 15 naar het
ziekenhuis vervoerd. Meer dan 12
aanvoerders van het verzet zjjn naar
gevangenissen t% Hamburg gebracht.
Sinds 4 Augustus
105 gesneuvelden
Het Nederlandse communiqué van
gister meldde, dat sedert de order tot
staking der vijandelijkheden op 4
Augustus, de Nederlandse verliezen
blijkens gegevens v. d. militaire ge
neeskundige dienst bedragen: 105 ge
sneuvelden, 214 gewonden en 8 ver
misten. Bij de vaststelling dezer cij
fers is rekening gehouden met de
lichtgewonden, die inmiddels zjjn her
steld.
Consuls-generaal hebben
het druk
Volgens het Franse persbureau
Agence France Presse heeft de eer
ste minister van China, Tsjang
Tsjoen, in een rede voor het centra-
Ie uitvoerende comité van de Kw,o
Min Tang verklaard, dat de Chine
se regering momenteel overweegt om
oorlogsschepen en vliegtuigen naar
Indonesië te zenden ter bescherming
van de Clünese onderdanen aldaar.
Australische officieren uit Australië
zal halen, die nog aa:i het consulaire
comité zullen worden toegevoegd.
Van de zijde van het Britse consu
laat-generaal is in Singapore reeds
een bespreking gaande betreffende
toevoeging van Britse officieren aan
het consulaire comité. Mogelijk zal
de Franse consul-generaal nog deze
week of in de loop van de volgende
week wederom een onderzoekings-
reis maken.
Dr. Soekawatl en de Sultan van Pontianak brachten een bezoek aan
Amsterdam, waar z\j o.m. de Diamantslijperij Asscher bezochten. De heer
Asscher toont de gasten een pracht collectie stenen.
Op de aangekondigde persconferen
tie in de Ned. ambassade te Washing
ton heeft dr. van Mook o.m. ver
klaard, dat de activiteit van de Vei
ligheidsraad „nuttig en hulpvaar
dig" was geweest, maar dat een op
lossing alleen dan bereikt kon wor
den, wanneer beide partijen zich zou
den houden aan de order tot staken
van het vuren. Er is, zo ze^je dr.
van ^Iook, geen enkele aanwijzing
van republikeinse zjjde in deze rich
ting en daarom is het noodzakelijk,
dat de onverantwoordelijke gewapen
de benden éérst worden uitgeschakeld,
Indien de VN dit niet kunnen doen,
dan zal Nederland hiervoor verant
woordelijk zijn.
De wereld heter op de hoogte
De actie van de V.N., aldus dr. van
Mook, heeft een vertraging veroor
zaakt, maar anderzijds brengt deze
aotic mee, dat de wereld beter op c<
hoogte raalct van de feiten, hetgxjens
veel goed zal doen.
Het is echter te wijten aan de onbe
kwaamheid van de republikeinse re
gering om uit te voeren, waarover
wij het eens waren geworden, dat de
huidige moeilijkheden zijn gerezen.
De plaatselijke commandanten ge
hoorzamen niet aan de bevelen uit
Djogja en de plaatselijke hoofden
hebben op overeenkomstige wijze hun
eigenmachtig optreden voortgezet. In
de laatste zes maanden werd dit nog
aanzienlijk slechter .zodat er gebie
den zijn, waar vier of vijf verschil
lende overheden om het gezag ri
valiseren. De republikeinse financiën
verkeren in een chaotische staat. Nie
mand weet, hoeveel geld de republiek
in circulatie heeft gebracht, en Dr.
van Mook ging vervolgens gedetail
leerd in op de grootscheepse smok
kelhandel, welke zo zeide hg, de
honderd millioen dollar beliep en
waarbij de invoer vijfmaal overtrof.
Soekarno zelf heeft blijkens zijn
eigen getuigenis tegenover bezoekers
te Djogja het grootste deel van
zijn invloed verloren. Niemand weet,
wat de plannen van Sjarifoeddin zijn.
Maar achter de schermen van de
republikeinse regering trekken de
gewapende benden en die groepen, die
belang hebben bij de smokkelhandel
aan de touwtjes. Ik ben bang,
vervolgde dr. van Mook, dat Sjahrir
niet sterk genoeg is geweest om die
genen te bestrijden, die tegen een
dergelijke reorganisatie gekant wa
ren.
„Buitenlandse invloeden"
Tenslotte beantwoordde Dr. van
Mook nog een aantal vragen. Om
trent de buitenlandse invloeden in de
republiek zeide hij, dat daar de „ge
bruikelijke invloeden" werkzaam wa
ren en hij lichtte dit nader toe door
te verklaren, dat de communistische
partij in de republiek stellig in ver
binding staat met de buitenwereld.
Deze groep, zo verklaarde hfl, treedt
niet sterk op ed voorgrond, maar
heeft vele leden in allerlei organisa
ties.
De vraag werd gesteld, of een
bezetting van Djogja een oplos
sing zou opleveren. Hierop ant
woordde dr. van Mook, dat men de
vraag niet op deze wijze moest
stellen, maar dat men beter kon
zeggen: „Kan de toestand verbe
terd worden, indien de republikein
se regering zodanig kan worden
georganiseerd, dat zjj werkelijk met
de wederopbouw begint en gezag
krijgt in haar gezagsgebied?"
Dr. van Mook bleek niet bereid
over zijn bezoek aan Marshall meer
te zeggen dan: „Het heeft de situa
tie opgehelderd". Wel zeide hjj nog,
dat, voorzover het de economische
aangelegenheden betrof, de bespre
kingen „louter oriënterend" waren
geweest. Dr. van Mook vertrekt Za
terdag uit de Ver. Staten naar Neder
land. Hjj is voornemens Donderdag
10 September naar Batavia terug te
keren.
Wysjinsky zegi:
De plaatsvervangende minister van
buitenlandse zaken der Sowjet-Unie,
Wysjinsky, heeft op een persconfe
rentie te Londen verklaard, dat zijn
land niet voornemens is zijn houding
ten opzichte van het plan-Marshall
te wijzigen.
Over de vooruitzichten, die de Sow
jet-Unie op de komende algemene
vergadering der V.N. heeft, verklaar
de hjj, dat „iedere soldaat, die op
mars gaat op succes hoopt".
De Inter-Amerikaanse conferentie
te Rio de Janeiro is een kwestie van
defensie, aldus Wysjinsky, doch men
heeft niet duidelijk verklaard tegen
wie deze verdediging is gericht
daarom kan men er op verschillende
manieren over denken.
Wysjinsky zeide weinig interesse
te hebben in de kwestie der Sowjet-
Russische vrouwen, die niet naar
Amerikaanse vloot blijft
in Middellandse zee
Admiral Bernard Bieri, opperbevel
hebber van de Amerikaanse marine
in de Middellandse Zee, heeft tegen
over een correspondent van een Ita
liaans blad verklaard, dat „de Ame
rikaanse vloot in de Middellandse
Zee hier zal blijven. „Zij zai ten
nauwste blijven samenwerken met de
Britse vloot en de Italiaanse wate
ren en andere zones van de Mid
dellandse Zee zelfs na de onderteke
ning van 't vredesverdrag met Duits
land blijven bevaren.
Admiraal Bieri sprak de geruchten
dat de Amerikaanse vloot in Europa
zal worden ingekrompen, tegen.
Overeenkomstig de door de minis
ter van marine in 1946 aangekon
digde politiek zullen de V.S. overal,
waar dit nodig is, htfn strijdkrachten
handhaven om hun belangen en po
litiek in het buiteland te beschermen
en steunen. Bg mijn weten is er
sindsdien geen enkele wijziging hier
in aangebracht. „Op het ogenblik be
vinden er zich vijf Amerikaanse krui
sers, zeven torpedo-jagers, een vlieg
tuigmoederschip en ongeveer zes hulp
schepen in de Middellandse Zee, zo
verklaarde admiraal Bieri
Skorzeny was onschuldig..
Het Amerikaanse militaire ge
rechtshof te Dachau heeft Otto Skor
zeny, Duits parachutist der Nazi's,
die Mussolini uit de handen van de
regering Badoglio heeft gered, on
schuldig bevonden aan overtreding
van het oorlogsrecht. Volgens de aan
klacht had hg aan het hoofd ge
staan van een speciale brigade, die
tijdens het Duits offensief in de Ar
dennen in de laatste oorlogswinter
Amerikaanse uniformen droeg. 19
Officieren van zijn 15e pantserbri
gade werden eveneens onschuldig be
vonden aan het overtreden van oor
logsrecht en oorlogsgebruiken.
Hij verklaard verder, dat China en
d: Sovjet-Unie eenzelfde standpunt
innemen ten aanzien van het vredes
verdrag met Japan. Beide landen zijn
tegen een herstel van het Japanse
Keizerrijk en dus tegen de Ameri
kaanse politiek, aldus de Chinese
Premier.
ACTIVITEIT »VAN CON
SULS-GENERAAL
De consuls-generaal in Batavia
maken m(t spoed een aauvang met
dc teak, welke hen door hun respec
tievelijke re- -ringen is toegewezen
ingevolge de aangenomen resolutie in
de Veiligliekisraad.
G'sterochtend vert-ok de fungerend
consul-generaal voor Australië, Char
les Eaton, naar Soerabaja met een
R.A.F.-vliegtuig, dat te zijner be
schikking staat in verband met zijn
consul: ire taak.
Eaton is als waarnemend consul-
generaal voor Australië thans door
de Nederlands-Indische regering toe
gelaten tot een voorlopige uitoefe
ning van zijn consulaire functies. Op
zijn reis naar Soerabaja werd hg
vergezeld door de plaatsvervangend
Britse consul-generaal Lambert en
de Australische consul-generaal Bal-
lard, die met het toestel doorvliegt
naar Australië ,waar hij zijn verlof
zal doorbrengen. Eaton en Lambert
zullen vanuit Soerabaja in overleg
met de plaatselijke Nederlandse com
mandant de Nederlandse zijde van de
sector van Malang in ogenschouw ne
men. Verleden week heeft Eaton
reeds met zijn Franse collega de
sector van Malang van de republi
keinse zijde bezocht. Zij zullen over
hun bevindingen een rapport uitbren
gen aan het consulaire comité. Za
terdag worden de beide consuls naar
Batavia teruggebracht, wellicht met
hetzelfde vliegtuig, dat intussen 4
DE UTRECHTSE JAARBEURS geniet over de gehele wereld een goede naam. Uit
vele landen komen telkens tweemaal per jaar vertegenwoordigers naar het oude
te exposeren; komen nog meer buitenlanders om kennis te nemen van de producten
Sticht om hun goederen voor de Nederlandse handel en het Nederlandse publiek
van de Nederlandse industrie en de Nederlandse nijverheid. Zo nemen aan de gis
teren geopende najaarsbeurs niet minder dan ruim 950 buitenlandse firma's deel op
een totaal aantal van ruim 2200 exposanten. Dit alles onderstreept naar onze
mening de grote betekenis voor ons land van deze Jaarbeurs. Het Nederlandse han
delsleven kan deze beurs als Intermediar niet meer missen.
Te weinig ruimte
IN ZIJN REDE OP EEN voor de pers gehouden
conferentie verklaarde de directeur van de Jaar
beurs, de Heer Milius, echter, dat de beurs door
een groot gevaar wordt bedreigd, nml. ruimte
gebrek. Meer dan 300 firma's moesten een „neen"
horen, op hun verzoek om een plaatsje op deze
49ste Jaarbeurs te verkrijgen. Dë Heer Milius
deelde tevens mede, dat de plannen voor de uit
breiding van de expositiegelegenheid reeds lang
zijn voltooid en dat alleen nog niet tot uitvoering
er van is overgegaan omdat de toestemming van
de regering ondanks veel aandrang tot op
dit ogenblik is uitgebleven. Ook de voorzitter van
het Jaarbeursbestuur, de Heer Fentener van Vlis-
singen heeft voor de spoedige uitvoering van de
uitbreidingsplannen een lans-gebroken. Zijn cri-
tiek op het regeringsbeleid in deze was vrien
delijk, maar zeer positief.
Het probleem is overigens uiteraard niet zo een
voudig als het mischien op het eerste gezicht
lijkt. Men kan zich voorstellen, dat de overheid
de schaarse materialen en werkkrachten in de
eerste plaats wil gebruiken om ons volk weer
aan een behoorlijke woning te helpen. Wie de
trieste toestanden in vele door de oorlog getrof
fen gebieden kent, zal voor een dergelijk streven
van de overheid slechts lof kunnen hebben, en
zal bereid zijn daarvoor enig ongerief te aan
vaarden. Toch komt het ons voor, dat het pro
bleem voor de Jaarbeursuitbreiding enigszins
anders ligt. Ons land moet exporteren, en steeds
méér exporteren, om in de zeer dringende be
hoeften van ons volk te kunnen voorzien. Voor
en d
r in
geldt zeker m de huidige situatie, exporteren of
sterven. En onze handelsbalans vertoont nog
altijd een allesbehalve rooskleurig beeld. In 1946
was slechts 37 percent van de invoer door uit
voer gedekt; 1947 geeft een verbetering te zien,
doch hoger dan een gedekte import van 41 per
cent komen wij ook thans nog niet. Als wij dan
weten, dat voor 1940 de import voor 70 percent
door export werd gedekt en wij internationaal
nog behoorlijke revenuen uit diensten konden
trekken, dan kan men zich gemakkelijk voor
stellen, dat de toestand van het ogenblik vrij
somber is. Dat onze welstand voor de toekomst
zal worden bepaald door de export die wij weten
te plaatsen op de wereldmarkt.
En in de stimulering van deze export neemt
de Jaarbeurs te Utrecht een belangrijke plaats
in. Daarom dringen ook wij er met klem op aan,
dat de overheid op een of andere wijze zal mede
werken om de zo hoog nodige uitbreiding van
de jaarbeursruimte tot stand te brengen. Des
noods voorlopig door een improvisorische oplos
sing. Wij denken bijvoorbeeld aan de verplaat
sing van een gehele bedrijfsgroep naar elders
in het land: Houtrust in den Haag, het R.A.I.-
gebouw in Amsterdam of de Nenytohallen in
Rotterdam. Deze tijdelijke decentralisatie zou
ongetwijfeld nadelen met zich brengen, maar
wanneer men In deze dependances een volledige
bedrijfsgroep onder brengt, dan lijken ons deze
bezwaren niet onoverkomelijk.
Tenioonsiellingen en streekbeurzen
DOOR DE DIRECTEUR van de Jaarbeurs werd
nog een ander klemmend probleem aan de orde
gestel^, nml. dat van de vele tentoonstellingen
op industriëel en handelsgebied en de streek
beurzen. Wij geloven niet geheel ten onrechte.
Door de grote serie exposities, die de Neder
landse bedrijven vaak uit concurrentie-overwe
gingen wel moeten bezoeken, worden de krachten
versnipperd, de kosten onnodig opgevoerd en
veel arbeidskracht op een onnutte wijze aan
gewend. Er schijnen maatregelen in den Haag
in voorbereiding om deze materie te ordenen.
Wij kunnen ons daarover slechts verheugen.
Zo is dan de 49ste Utrechtse Jaarbeurs geopend.
Moge er straks in het voorjaar aanleiding zijn
de jubileumbeurs met luister te vieren.
DEWI.
hun Engelse echtgenoten mogen
vertrekken. „Ik stel veel meer be
lang in het feit, dat 150.000 Sowjet-
Russische burgers in de Engelse zone
van Duitsland nog niet zijn- vrtjge
laten".
Vandaag:
Hollandse Dag
Vandaag is het In het bijzonder
voor de Ned. afdeling van de Bond
van Plattelandsvrouwen een belang
rijke dag. Op de „Hollandse dag" zul
len in de Apollohal te Amsterdam on
geveer 4000 Nederlandse leden in de
diverse klederdrachten harer woon
streken bijeen komen en de buiten
landse gasten zullen dan in de gele
genheid worden gesteld poppen In
Ned. klederdrachten te kopen, welke
de Ned. vrouwen vervaardigden.
Het programma zal worden afge
wisseld met zang van verschillende
koren, terwijl een speciaal voor deze
Hollandse Dag ingestudeerd toneel
spel „Nederland ontvangt" door le
den uit Groningen, Friesland en Dren
te wordt opgevoerd.
Dinsdagavond heeft in het Rijks
museum minister Mansho't, de deel
neemsters, ontvangen.
Op deze zeer druk bezochte re
ceptie, die ruim twee uren duurde,
zag men in de geheel gevulde voorhal
van de eregalerij de kleurige kleder
drachten van schier alle landen van
Oost-lndonesië wil
Joden opnemen
Tijdens de lunch, door de gemeen
teraad van Amsterdam aangeboden
aan de president van Ooat-Indonesië
met zjjn gevolg In het Amstelhotel te
Amsterdam, zeide Hamid II Sultan
van Pontianak, tot do Opperrabbijn
van Amsterdam J. Tal, dat de staat
Oost-lndonesië bereid Is alle Joden
In Europa, die zich niet langer al
daar kunnen ophouden, op te nemen.
Binnenkort Rijksconferentie
Naar wij vernemen ligt het In de
bedoeling van de Nederlandse rege
ring de rijksconferentie met de ver
tegenwoordigers van West-Indië nog
deze maand of in het begin van de
volgende maand bijeen te roepen. Nr
dere mededelingen hierover kunnen
zeer binnenkort worden verwacht.
MAXIMUMPRIJZEN VOOR
CONSUMPTIE PEULVRUCHTEN
Voor consumptie-peulvruchten v
oogst 1947 zjjn de volgende mi
mum-consumentenprijzen per kg
vastgesteld: groene erwten f 0.46;
spliterwten f 0.56; schokkers f 0.56;
capuctjners f 0.82; bruine bonen f 0.78
witte bonen f 0.80; grauwe erwten
Toen werklieden bezi~ waren met
herstelwerkzaamheden aan een Maas
brug nabij Luik, stortte deze plot
seling in, waardoor een 20-tal ar
beiders in de stroom geraakten. Vijf
hunner kwamen hierbij om het leven,
terwijl tien anderen gewond werden.
Jimmy Browrt
Een nieuw stripverhaal.
In dit nummer treffen onze
jon{£ en oude lezers voor de
eerste maal het verhaal aan
van de lotgevallen van Jim
my Brown die voorlopig als
voetballer zal optreden. Onze
vriend Jimmy zullen wij la
ter ook in andere creaties
kunnen ontmoeten. Wij ho
pen, dat onze lezers dagelijks
met Jimmy een paar gezel
lige ogenblikken zullen be
leven.
weerbericht
VRIJ VEEL WIND
Vooral in het Noorden van het land
tijdelijk krachtige wind tussen West
en Zuid-West. Tamelijk veel bewol
king, doch slechts hier en daar enig»
regen, voornamelijk in de Noordelijke
provincies. Weinig verandering van
temperatuur.
Vanavond: Zon onder 19.09 uur
Maan op: 24.00 uur.
Morgen: Zon op 6.06 uur.
Maan onder: 18.11 uur.