kmaarder
Spoedig banden
Complot in Tsjecho-Slowakije
DE TRAGEDIE VAN DAYIDS NAKROOST
Kruidenier Amerika accepteert
Europees „boodschappenlijstje" niet
itino
Werd Landsraads voorzitter slachtoffer
van ernstige willekeur?
II
VANDAAS...
4e Jaargang No. 1035
Uitg. N V. Noordhollandse Pers 1945
TeL 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
i.o. Redactie; TeL 2274. Adm en
Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht
Vrijdag 12 September 1947
TH. W. EEYNDERS
Hoofdredacteur
G. E. DE WINTER
Rapport plan - Marshall afgewezen
De zestienmogendheden-conferentie
voor economische samenwerking van
Europa is op het laatste ogenblik
gestuit op een moeilijkheid, die naar
waarschijnlijk zal noodzaken haar
eindrapport te herzien en de slotzit
ting, welke op Maandag a.s. is vast
gesteld, uit te stellen.
De Amerikaanse onderminister
van economische zaken, William
Clayton, die tot taak heeft de werk
zaamheden der conferentie te vol
gen en door het verstrekken van
„vriendschappelijke adviezen' 'te steu
ncn, zou scherpe critlek uitgeoefend
hebben op dit eindrapport, dat de
voorstellen bevat voor economische
samenwerking van Europa in 't plan
Marshall.
„Boodschappenlijst"
Clayton heeft voorgesteld, dat dit
rapport slechts als een voorlopig ont
werp wordt beschouwd en dat de con
ferentie de gehele situatie opnieuw
in ogenschouw zal nemen in het licht
van zijn bemerkingen.
Naar hij zeide, zou het rapport in
zijn huidige vorm onaanvaardbaar
blijken te zijn en geen overtuigings
kracht bezitten voor het Amerikaan-
sg pi 'jliek en meer in het bijzonder
hef congres, daar het meer weg
heeft van een „boodschappenlgst"
dan van een plan voor Europese sa
menwerking.
Clavton's critlek cp het rapport
kan als volgt werden samengevat:
1 Het voorziet niet in voldoende
mate in wederzijdse hulp tussen
de zestien Europese landen;
2 De cijfers voor de behoeften van
Europa zijn slechts in globale
vorm gegeven en maken geen on
derscheid tussen de behoeften der
afzonderlijke landen;
3 Het ontbreekt de voorstellen in
zake het herstel van de inwissel
baarheid der Europese geldeenhc-
den als eerste stap in de richting
naar inwisselbaarheid van alle
geldeenheden over de gehele we
reld aan nauwkeurigheid.
Tgdens een onderhoud op het ont
breken van enigerlei overeenstem
ming ten aanzien van werkelgk po
sitieve pogingen tot opheffing van
.de handelsmuren tussen de landen
van Europa, welke pogingen bijv.
zouden kunnen bestaan uit het op
richten van een tolunie. Voorts werd
er van Amerikaanse zijde op gewezen
dat het rapport geen voorzieningen
bevat voor het aanwenden van over
tollige arbeidskrachten of overtolli
ge productie in het ene Europese
land ten behoeve van een ander Eu
ropees land, dat aan arbeidskrachten
tekorten heeft. Een ander punt. waar
op Claytoji's critiek zich richtte, was
het feit, dat het rapport de invoer
van Amerikaans fruit noemde als
één der behoeften van Europa, ter
wijl zowel Frankrijk als Italië grote
fruitoverschotten bezitten.
Wereldvoedselraad
opgericht
De conferentie van de organisatie
voor voedsel en landbouw der V.N.
(FAO* heeft te Genève met algeme
ne stemmen besloten, een Wereld
voedselraad op te richten.
De officiële naam van de raad zal
luiden: „Raad van de organisatie
voor voedsel en landbouw der V.N."
doch "de conferentie aanvaardde het
Nederlandse voorstel om deze raad
over het algemeen aan te duiden met
de naam „Wereldvoedselraad".
Totnogtoe zijn te Berlijn 640 ge
vallen van kinderverlamming gecon
stateerd; 57 hadden een dodelijke af
loop.
Het CDK deelt mede, dat de plaat
selijke distributiediensten op ^ader te
bepalen dagen in het tijdvak van 14
t.m. 27 September a.s. een bewijs
van inschrijving voor vervanging van
rijwielbanden zullen uitreiken aan
hen, die in één der maanden October
1946 t.m. Januari 1947 voor het
laïtst één of twee bonnen voor een
buitenband hebben ontvangen.
Zeer spoedjg zullen ook van de
genummerde bonnen, welke zgn uitge
reikt aan diegenen, die sedert de be
vrijding nog nimmer voor rijwielban
den in aanmerking £wam, enkele
nummers worden uitgeloot.
Teneinde zo snel mogelijk deze lo
terij te beëindigen en een zo groot
mogelijk a&ntal gegadigden zij 't
ten dele te helpen, is besloten dat
de bonnen slechts recht zullen ge
ven op de aankoop van 1 buitenband
en 1 binnenband.
In gezinsverband kunnen de ban-
Drie ministers kregen helse
machine toegestuurd
Aan drie leden van de Tsjecho-Slo-
waakse regering zijn postpakketten
gezonden met een helse machine,
welke bij opening van het pakket
ontploffing zou zijn gekomen. D'
litie heeft tgdig op deze postzendm-
gen beslag kunnen leggen. De pak
ketten, afgezonden onder de naam
van een niet bestaand parfumerie
magazijn, waren geadresseerd aan
Prokop Drtina, minister van Justi
tie en lid van de nationale socialis
tische partij, Peter Zenkl, vice voor
zitter van de ministerraad en leider
van de internationale socialistische
partij, en aao Masarijk, de partijloze
minister van buitenlandse zaken.
Zenkl en Drtina hebben sedert eni
ge tijd heftige aanvallen van commu
nistische zijde te verduren gehad.
Zenkl is gedurende de oorlog ge
ïnterneerd geweest in het kamp Bu-
chenwald, Drtina vas chef van het
politieke huis van president Benesj
te loonden. Masarijk heeft voor kort
stelling genomen tegen de commu
nisten hun campagne tegen
de nie. ....onistische leden van de
regering in verband met het wets
ontwerp tot heffing van een buiten
gewone belasting op de onroerende
goederen.
Reuter meldt nader, dat het pak
ket, geadresseerd aan Drtina, reeds
op het departement van Justitie was
aangekomen. Het pakket voor Jan
Masarijk werd reeds op het postkan
toor onderschept, terwijl gebleken
is, dat de pakketten Dinsdagmiddag
op het hoofdpostkantoor te Praag
:'jn afgegeven door een onbekende
man van ongeveer dertig jaar.
Het Tsjecho-Slowaakse persbureau
Ceteka meldde, dat de gevaarlijke
pakketten tijdig in beslag genomen
konden worden, doordat men op het
bureau van de vice-minister-presi
dent, Zenkl, argwaan had opgevat
tegen de aldaar door de post bezorg
de pakketten dit in handen van de
Zonder enig ceremonieel passeer
de gisteren de 100.000e bezoeker de
ingang naar de tentoonstelling „Ei
gen bezit" in het Rijksmuseum. In
deze collectie is ook de gerestaureer
de „Nachtwacht" opgenomen.
In het machineruim van het ruim
17.000 ton ifietende v-achtschip „Rei-
na del Pkcifio" te Belfast heeft zich
Donderdagavond eer ontploffing voor
gedaan, waarbij 20 personen om het
leven kwamen en 50 anderen gewond
politie gesteld had voor nader on
derzoek. Dit pakket bleek een houten
kistje te bevatten, waarin twee
stukken TNT van honderd gram ie
der. verbonden aan een o**stekings
inrichting, welke op haar beurt met
het deksel van het kistje in verbin
ding stond.
Het communistische orgaan „Rude
Pravo" meent in deze poging tot aan
slag een provocatie te moeten zien
van revolutionnaire elementen.
den worden beschikbaar gesteld aan
hen die daaraan de grootste behoefte
hebben, waardoor in de regel in de
gezinnen op vrij korte termijn een
bevredigende oplossing zal kunnen
worden gevonden .terwijl in geval van
nood altijd nog gebruik kan worden
gemaakt van een massieve band.
Ministers naar het
buitenland
De minister van Financiën, prof.
Lieftinck, is Woensdagavond naar
Londen vertrokken voor het voeren
van besprekingen. Hij wordt op 16
September in den Haag terugver
wacht.
Donderdagmorgen is minister Mans-
holt van Schiphol naar Genève vew
trokken. Hij zal daar de oprichtings
vergadering bijwonen van de wereld
voedselraad als afsluiting van de
conferentie der FAO. Op deze ver
gadering zullen- 18 landen vertegen
woordigd zjjn en minister Mansholt
zal slechts enkele dagen te Genève
verblijven.
Verkiezingssucces voor
De Gaulle
Generaal De Gaulle's Rassemble
men t du Peuple Francais" (RPF)
heeft zijn eerste overwinning bij ver
kiezingen behaald: in de gemeente
raadsverkiezingen He Apert (Alge-
rie). verkregen de candidaten van
de RPF de meeste stemmen. De vol
gende r.^aand zgn leden van de RPF
candidaat voor gemeenteraadsver
kiezingen in geheel Frankrijk. De
Gaulle heeft opnieuw verklaard, dat
de RPF geen partij is en dat zijn
candidaten, zowel mannen als vrou
wen, verschillende politieke richtin
gen vertegenwoordigen.
NEDERLANDSE VERLIEZEN
Het Nederlandse communiqué van
gister meldt, dat de Nederlandse ver
liezen van gisteren drie doden en 17
gewonden bedroegen.
De verlieslost van de Koninklijke
Marine bedraagt van 5 Augustus tot
en met SI Augustus totaal 23 man.
Het aantal aangegeven radiotoe
stellen in Nederland bedroeg op 1
September j.1. 873413 tegen 858907
op 1 Augustus.
Burgemeester van Jena
verdwenen
Naar het Duitse persbureau in de
Amerikaanse zone uit betrouwbare
bron verneemt, is Heinrich Mertens.
de burgemeester van de stad Jena
in Thüringen (Sowjetzone), enige
dagen geleden verdwenen.
Zoals bekend, ls de minister-presi
dent van Thüringen, dr. Paul, reeds
sedert het begin van deze maand
verdwenen. Te Weimar gelooft men,
dat Paul is gevlucht, omdat hij niet
meer bij de Sowjet-Russische autori
teiten in de gunst stond.
Rosmann naar kamp
Poppendorf
Mordechai Rosmann, die het verzet
aan boord van de Runnymede Park
heeft georganiseerd en geleid is sa
men met 61 andere leiders van het
verzet van de gevangenis te Ham
burg naar kamp Poppendorf overge
bracht.
Sommigen van hen verzetten zich
toen zij door paratroopers naar de
vrachtwagens werden' gebracht.
Zij zullen afgezonderd van de an
dere „Exodus"-Joden worden onder
gebracht, doch zij zullen niet in staat
van beschuldiging worden gesteld.
Gromyko heeft haast
Gromyko, de Russische gedelegeer
de in de Veiligheidsraad en vanaf 1
September tevens voorzitter van dit
ooilege, heeft verklaard, dat, indien
de Veiligheidsraad niet binnenkort
de rapporten over de Indonesische
kwestie ontvangt, tot het opstellen
waarvan zij de consuls der vreemde
mogendheden tc Batavia opdracht
heeft gegeven, de raad de Indonesi
sche kwestie opnieuw aan de orde zal
stellen.
Inmiddels verneemt AFP, dat de
consuls-generaal van België en Aus
tralië besprekingen hébben geopend,
welke moeten leiden tot de keuze van
een derde lid in de commissie van
drie.
Naar men meent, maken de Ver
enigde Staten, die reeds bij herha
ling goede diensten hebben aange
boden, een kans, maar ook het on
partijdige Brazilië of het onpartijdi
ge Columbia zouden sterk in aan
merking komen. Ook met de mogelij
ke keuze van Groot-Britt&nnië wordt
ernstig rekening gehouden.
Frans Goedhart stelt vragen
over mysterieus rapport
Door het Tweede Kamerlid Goed
hart zijn aan de minister van over
zeese Gebiedsdelen schriftelijk de vol
gende vragen gesteld:
1 Is het juist, dat de Landraadvoor
zitter en Residentierechter, mr.
D. Duursma te Padang, sinds 24
September 1945 te Batavia in ar
rest gehouden wordt op grond
van een uiterst vage beschuldi
ging?
2 Is het juist, dat mr. Duursma be
gin 1942 bij het uitbreken van de
vijandelijkheden tegen Japan, toen
men in Batavia voorzag, dat Su-
matra spoedig door de Japanners
bezet zou worden, mamens de Ned.
Indische regering opdracht kreeg
om tijdens een eventuele bezet
ting zoveel mogelijk gegevens te
verzamelen over de gang van za
ken ja p het eiland?
3 Is hét juist, dat het rapport, dat
mr. Duursma in verband hier
mede na de capitulatie van Japan
uitbracht, vernietigend was voor
een aantal hoge Ned.-Indische ge
zagsdragers en dat daar o.m. uit
bleek, dat een Resident, een Of
ficier van Justitie en een com
missaris van Politie zich o.a. schul
dig hadden gemaakt aan leve
ring van meisjes en vrouwen ten
behoeve van Japanse soldatenbor-
delen, achtervolging en uitleve
ring van Engelse militairen aan
de Japanse bezetting, deelneming
aan door Japanse officieren op
touw gezette festiviteiten e.d.?
4 Is het juist, dat het bedoelde rap-
„Als een rugbyteam.
Dr. Baron, de secretaris van het
Joodse wereldcongres heeft de ont
scheping van de Joodse immigranten
te Hamburg „beestachtig, dom en
ongeloofiyk" genoemd. HU had de
deb&rkatie gadegeslagen en verklaar
de, dat de Britse soldaten zich „als
een rugby-team" aan boord van de
schepen hadden begeven.
Zijn voornaamste beschuldiging
noemde dr. Barou het feit, dat de
soldatende taal van de vluchtelin
gen niet verstonden en niet zouden
hebben begrepen, wat zy eigenlijk
deden. Zy hadden geen politieke in
structies gekregen, aldus Barou, en
men had hun niet gezegd, dat zy te
doen zouden krijgen met een massa
mensen, die er ellendig aan toe wa
ren.
Barou verklaarde dat het kamp te
Poppendorf, waar de Joden zyn on
dergebracht, voor mensen onbewoon
baar is en dat er zich epidemieën zul-
lêh voordoen, indien de bewoners niet
binnen drie weken naar andere kam
pen zyn overgebracht.
Vele Duitsers, die de ontscheping
hebben gezien, verklaarden, dat men
niets had kunnen zien, dat beter ge
schikt was voor „hernazificatie" van
het Duitse volk.
IN ONS VORIG ARTIKEL stelden wij reeds uitdrukkelijk vast hoe zeer wij het'zio-
nisme als mystieke grootheid erkennen en waarderen. Psychologisch is het eveneens
heel erg verklaarbaar, dat een mensengroep in nood, zich vastbgt in een oplossing,
die tegelijk verlossing zou betekenen. En dan wenkt daar in de verte Palestina, als
het beloofde land; het land, dat aan al die duizenden, millioenen wellicht, ontheem
den een nieuwe toekomst moet bieden. Een toekomst, stellig wel met zorgen daar
van zijn ook de zionisten zich bewust maar toch een toekomst, waarin angst en
lgden een minder centrale plaats zullen innemen. Een toekomst, waarin naar de
opvatting van vele orthodoxe Joden, ook de profetieën in vervulling zullen gaan, dat
de Joden eens weer naar het land der vaderen zullen terugkeren. Dit alles by elkan
der maakt het zionisme sterk. Steik, omdat er zo'n enorm brok toekomstgeloof en
toekomstverlangen in zit verwerkt.
Wat zgn echter de reëele mogeiykheden, die het zionisme biedt? Is deze oplossing
waariyk de juiste? Is het zionisme misschien toch méér dan mystiek? Of is het juist
minder en niet anders dan een begoocheling van ten dode toe gepgnigde gemoederen?
Laten wij de zaak eens een ogenblik nader bekyken.
In de diaspora
HET IS OP zich een merkwaardig feit, dat de
Joden in de bgna twee duizend jaren van hun
verspreiding over de wereld, zo weinig assi
milatieneigingen hebben getoond. De volkeren
der verschillende naties zgn vaak opgebouwd
uit de meest heterogene elementen. Wg behoe
ven maar een blik terug te werpen in de Ne
derlandse historie om dit ogenblikkelgk te bea
men. Uit hoeveel bestanddelen is het Neder
landse >lk niet opgebouwd? En toch, hoewel
resultanten van die oude stamonderscheidin-
gen nog wel zijn aan te tonen, is het Neder
landse volk, als volk, een ondeelbare eenheid
geworden. -Er heeft op grote schaal vermenging
plaats gevonden van de nazaten der oorspron-
kelgke stammen, zodat een volkenkundige meer
mengtypen zal aantreffen, dan bgv. zuivere
Friezen, Franken of Saksers. Zoals de ontwik
keling hier is geweest, was hg elders. Overal
vinden wg een groot assimilatievermogen, vaak
van zeer heterogene elementen. Wat dit laatste
betreft, behoeven wg slechts naar Frankrgk te
verwgzen, dat door zijn nauwe aanraking met
de Noord af rikaanse volkeren symptomen van
„vernegering" vertoont.
Aan dit assimilatieproces hebben de Joden over
al ter wereld maar ln zeer geringe mate deel-
genor en. Met een al evenzeer mystieke vast
houdendheid heeft men de afgeslotenheid van
de eigen kring gehandhaafd. Waar de Joden
burgerrechten bezaten, hebben zy zich stellig als
goede burgers van de betreffende staat gedra
gen. Maar zij hebben zich met even grote kramp
achtigheid, als Joden, van de rest het volk ge
ïsoleerd. En die isolatie moet men waariyk niet
alleen in godsdienstige zin opvatten. Ook die
Joden, die geheel van de godsdienst der vade
ren zyn vervreemd, of zyn overgegaan tot een
and?re religieuze overtuiging, hebben evenzeer
sterk vastgehouden aan de isolatie. Het per
centage huwelgken van Joden met niet-Joden
is steeds betrekkeiyk gering geweest. Zo ston
den zg na twee duizend jaar verbiyf in de dias
pora in de verschillende staten nog als een
streng onderscheiden groep, met eigen karakter,
eigen m: italiteit, eigen levensopva' '!ng. Wy
geloven, dat dit geringe assimilatievermogen
mede oorzaak is van het vele leed de Joden
aangedaan. Men zonderde zich af c moest aan
vaarden, dat men omgekeerd door anderen af
gezonderd werd. Op deze afzondering sloot de
gedachte van een terugkeer naar Palestina ge-
makkeiyk aan.
Onwezelijk ideaal
HET PROBLEEM PALESTINA zou geen pro
bleem zyn, als dit land na de verspreiding van
de Joden over de aarde voor hen als reservaat
was b.waard gebleven. Fan hadden zy er thans
weer zonder meer kunnen binnen trekken. Maar
sedert het vertrek van de Joden zyn andere
volkeren het land gaan bewonen. En zo wordt
het t' ins overwegend door Arabieren bevolkt.
Voor deze is Palestina evenzeer wie zou het
willen itkennen? een vaderland. Daarin
ligt een elangryk element van spanning. Aan
vankelijk was het verzet van de Arabieren te
gen een Joodse immigratie niet zo groot. In-
t- -mdeel, zy wisten te profiteren van de vele
kundigheden, die de immigranten met zich
brachten. Langzamerhand is echteT de verhou
ding tussen Joden en Arabieren verkoeld, al
huldigt men in de kringen van de eenvoudige
Arabieren stellig geen non-coöperatiestandpunt.
Het groeiend Arabisch bewustzijn kan echter
niet aanvaarden, dat dit Palestijnse land op
een zeker ogenblik geheel aan de Joden zou
moeten orden overgedragen. Buitendien is Pa
lestina Engels mandaatgebied en zit Londen dus
ongelukkigerwijze tussen twee vuren in. Waar
bij wij er ook rekening mede te houden hebben,
dat Palestina op één van de belangrijkste stra
tegische punten van de aarde ligt.
Dit alhs maakt vervulling van de concrete doel
einden v:-> Y ~t zionisme wel heel moeiiyk.
In een laatste artikel zullen wy nagaan of er
voor dit probleem misschien een oplossing is
te vinden. En wat veel belangrgker is of
een oplossing inderdaad een oplóssing is.
DEWI
port van mr. Duursma ten gevol
ge van een merkwaardig toeval
in handen kwam van de resident,
wiens misdrijven ln het document
beschreven waren, en dat mr.
Duursma daarop plotseling gear
resteerd en in een gevangenis
opgesloten is?
5 Is de ministet bereid om by de
Lt. G. G. inlichtingen over deze
zaak in te winnen en eventueel
aanwyzingen te geven, die kun
nen bewerkstelligen, dat op korte
termyn uitgemaakt wordt of mr.
Duursma al of niet ten onrechte
gevangen gehouden wordt?
Europese
zwemkampioenschappen
Donderdag werd de finale gezwom
men van de 100 meter borstcrawl he
ren. De uitslag luidde:
1. Jany (Frankryk), 56.9 sec.; 2.
Olssen (Zweden) 58.8 sec.;
Onze landgenoot Hoving werd 6e
in de tgd van 1 min. 1.6 sec.
In zgn serie van de 200 meter
schoolslag werd Bonte (Ned.) vierde
in 2 min. 52 sec., zodat hy is uit
geschakeld.
Het kampioenschap echoonsprin-
gen viel ten deel aan de Fransman
Heinkele met 126.71 punten.
De Nederlander Haasman werd
13e met 89.91 punt.
De finale dames rugslag 100 me
ter gaf een voor Nederland teleur
stellend resultaat:
Karen Harup (Denemarken) (1
min. 15.9) werd Europees kampioene.
2. Cathie Gibson (Engeland) 1 min.
16JS; 3. Iet Koster-van Feggelen
(Ned.) 1 min. 18 sec.; 4. Greetjc Gall-
lard (Ned.) 1 min. 18.3 sec.
Ingrijpende wijzigingen
in Ned. elftal!
Voor de wedstryd tegen Zwitser
land op Zondag 21 September is het
Nederlandse elftal als volgt samen
gesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels); ach
ter: v. d. Linden (Ajax) en Schtfve-
naar (EDO); Midden: v. StoffHen
(Ajax), Möhring (Enschede), en de
Vroedt (Feyenoord)Voor: Lenstra
(Heerenveen), Ryvers (NAC)„ W1I-
kes (Xerxes), van Dyk (Ajax), eii
Drager (Ajax).
Reserves: de Munck (Sitt. Boy*»,
v. Bun (MVV) en Hazeveld (G>.»V/
Nog twee reserves" zullen later
aangewezen worden.
We/come (o our Eng' sh
sports guests
We know of the cordial welco-
me Bath has given to our
girls and boys, as wcll as to
our sportsmen in September
last year. That is why Alk
maar thinks it a privilege to
receive a group of Bath sports
people.
We know that the directlons
of the hockey clubs had to sur-
mount many difficulties to or-
ganise thls event, The Bath
sports guests after all, have
come to our city today, and we
hope tliey will go home wlth
many good impressions that
will add to thé feeling of gra-
titude and friendship for a long
time to come.
Only tiian the aims will be
fuifllled whlch have led to this
exchange, aims culminating in
these words:
To hold out the hand of bro-
therhood and to lay the fun-
dation for lasting peace.
De wnd. geallieerde opperbevel
hebber in Italië, luitenant-generaal
Lee, heeft verklaard, dat de ontrui
ming van Italië door de Britse en
Amerikaanse troepen vandaag zal
beginnen.
weerbericht
IETS MINDER WARM
Zwakke tot matige wind, afgez.tca
van kleine storingen overwegend tus
sen Zuid-Oost en Zuid-Wost. Ty.:. >$k
wat toenemende bewolking met blet
en daar een bul. Iets minder wt%nm
Vanavond:
Zon onder 19.04 u., maan op 1.1 u.
Morgen:
Zon op 6.09 u., maan onder 19.04 u.