Kernsplitsing en In afwachting van de atoombom Ï3aouhi als voetballer De voedingswaarde van vis KORThaar krachtig radio-isotopen geneeskunde Iets over De ontwikkeling van de radio-iso topen heeft een grotere betekenis voor de wetenschap dan de clectrlci- teit had voor een in duisternis ge hulde wereld, volgens de republi keinse Senator Bourke B. Hickenloo- por. ex-gouverneur van de staat Iowa ®n voorzitter van het Congrescomité voor de atoombom. De Senator heeft in de loop van een exclusief interview vragen beant woord. handelende over de belangrijk heid voor de man-in-de-straat van President Truman'a verklaring over de beslissing van de Ver. Staten, ra dio-isotopen ter beschikking te stel len van alle geleerden. „De bereidwilligheid, het radio-iso topen voor de geleerden beschik baar te maken, kan een onmetelijke invloed hebben op het leven van de menselijke wezens over geheel de we reld". zegt hij. Hij verklaarde verder, dat dit be sluit de beschuldigingen weerlegt, als louden de Ver. Staten alle geheimen omtrent de kernsolitsing niet willen openbaren. „Ik ben in het geheel geen geleer de". zegde de Senator lachend, toen lk hem vroeg wat het woord „radio- Isotoop" eigenlijk in de taal van de gewone man betekent. „Als leek spre kend, zou ik zeggen dat een isotoop een fragment is dat van een atoom wordt afgebroken tijdens de behande ling of bewerking van uranium, even als glassplinters van een spiegel zou den breken, waarin een kind een bal werpt." Hij voegde er bU. dat wanneer zul ke isotopen bij een scheikundige stof zoals iodine. foafoor en vele andere worden gevoegd, deze laatste natuur lijk radioactief worden en als zodanig konden gefotografeerd worden op plaatsen die vroeger onbereikbaar wa ren. (zoals sommige delen van het menselijk lichaam of van planten). Wc noemen ze ..Tracer atoms". Het woord „tracer" wordt, b.v. ge bruikt voor de lichtkogels. die men gedurende geheel het traject kan vol gen. dank zij hun radioactieve uitstra lingen. „Door passende methodes", zei de Senator verder, kunnen deze „Tra cer atoms" tot Ui de diepste delen van het lichaam doordringen. De dok tors en andere geleerden kunnen met behulp van dc fotografie werkelijk de baan volgen die ze in het lichaam afgelegd hebben. Aldus laat dit een nauwkeurige studie toe van bet effect dezer scheikundige bestanddelen ge durende heel de afgelegde weg. Dit VRIJDAG M BEWEMBER 1947 Hilversum I - Ml m. - Nieuws om 7. t. 13. 19. '20 en MH uur. NCRV 7.45 Beo woord voor de dag; 8.30 Licht-klaaoiok concert; 9.15 Zie kenbezoek; 10.00 Oude muziek; 10.30 Morgendienst; 1100 Canzonetta-sex tet; 12.33 Vaderlandse liederen; 13.15 Mandolinata; 14.00 Middagconcert; 14.20 Van oude en nieuwe schrijvers; 14.40 Londens Phllharmonisch orkest; 15.15 Trio Knlbbeler; 18.50 Haags ka merorkest; 18J0 Ned. Strijdkrachten; 19.15 't Evangelie in Esperanto; 20.15 Engelse Koorzang; 21.30 Kamermuziek programma; B69 Radlo-Phllharmo- nisch ofkest; 22.45 Avondoverdenking. Hilversum I» - 415 m. - Nieuws om 7, i. 13, 18. 10 os ttJO nur. VARA 8.15 Opera-programma; 8.50 Voor de vrouw; 9.00 Kamermuziek; 9.35 Elgarconcert; VPRO 10.00 Mor genwijding; VARA 10.20 De Regen boog: 11.15 Voor de vrouw; 1130 Har- moniemuziek;; AVRO 12.00 Closerie de Lilias; 12.31 The Skymasters; 13.15 De Papavers; 14 00 Kookpraatje; 14.20 Omrocpkamerorkeot; 15.10 Gedichten van Bertus Aatjes; 15.30 Operette-pro gramma; VARA 1030 Tussen 12 en 16; 17.20 Muzikaal babbeltje; 18.20 Ama- teursprogramma; VPRO 19.30 Het ge loof der eerste Christen-gemeente; 20.05 Kamermuziek; 20.30 Lezing over religieuze muziek in Bengalen; VARA 21.00 Men vraagt en wij draaien; 22.15 Radio-filmpremière; VPRO 22.45 A- vondwijdir.g. staat bijna gelijk met te zeggen, dat de natuurkundigen of dokters foto's kunnen nemen van dc meest verbor gen lichaamsdelen die ze moeten be studeren. en deze zo duidelijk te zien als de glanzende cijfers op de wijzer plaat van een uurwerk in de duis ternis". Senator Hickenloopcr zegde, dat dit desgevallend de geneeskundige diag nose zou kunnen bevestigen en tevens een nadere studie mogelijk maken van verschillende scheikundige producten zowel op de gezonde als op zieke weefsels in het lichaam, bij genees kundige toediening van geneesmidde len of behandeling van ziekten. „Maar er dient een ernstige waar schuwing gepubliceerd", zei hij. „men mag geen valse hoop op onmiddellij ke genezing in het leven roepen bij millioenen personen die aangetast ziin door kanker of andere ziekten, waar van dc behandeling eventueel zou kunnen vereenvoudig^ of vervol maakt. Dc radio-isotopen zullen nieu we horizonten openen voor vorsers en doktoren, maar voor het ogenblik, en misschien nog voor lange tijd, zullen we in het begin van het experimen teel stadium blijven". Senator Hickenloopcr zei verder dat radio-isotope-proevcn nu ook op an dere gebieden ondernomen worden, op landbouwgebied inbegrepen. Als men ze in de meststoffen plaatst waarvan de scheikundige bestanddelen eventu eel zouden worden opgeslorpt door de wortels en andere delen van de plan ten. dan zouden aldus de problemen die betrekking hebben op de groei en het leven van de planten, door midde' van foto's kunnen bestudeerd worden. Op de vraag of radio-isotopen radi um zouden verdringen, antwoordde de Senator dat dit mogelijk was „al was het alleen reeds uit economisch oog punt, want radio-isotopen vormen 'n veel goedkopere manier om radioac tieve stoffen te produceren". BU de vergelyking van radium, dat heden gebruikt wordt met ra dio-isotopen. legde hU er de nadruk op dat laatstgenoemde slechts een bij product zUn van het procédé om splitsbaar materiaal te maken, dat op zijn beurt deel uitmaakt van ontwik keling der kernsplitsing: „Bijgevolg*, zei hU, „is het vervaardigen van iso topen oneindig veel goedkoper dan het zeer kostbaar raffineren van radi- umhoudend erts." HU noemde het gebazel over vroe gere successen om dry'fkracht uit ura nium te halen „kletspraat". „Er zul len misschien nog heel wat jaren ver lopen voor aleer zulke dromen waar heid worden", zegde hU, er raadsel achtig aan toevoegend; „Een olifant vangen en hem temmen zijn twee verschillende dingen". (Volksgazet) Toeristisch Wereldcongres te Parijs Van 1-5 October aanstaande zal te Parijs een wereldcongres der officiële en semi-officiële toeristische organisa ties worden gehouden, alwaar de lan den door hun nationale instelling ver tegenwoordigd zullen worden. De Nederlandse Regering vaardigde hiertoe af den Heer Dr. W. L. Groe- neveld Meyer, Regeringscommissaris bij de Algemene Nederlandse Vereni ging voor Vreemdelingenverkeer, ter- wUl voorts voor de A.N.V.V. de heren Jhr. W. Boreel en Jhr. W. H. Calkoen, resp. Directeur en Hoofd Buitenland, werden aangewezen Nederland te Pa rijs te vertegenwoordigen. Belangrijke vraagstukken, betrek king hebbend op het internationale toerisme, zullen op dit congres wor den behandeld. De oorlogsindustrie onkwetsbaar Als er ooit een derde wereldoorlog uitbreekt (en de vrees hiervoor is helaas niet ongegrond) dan zal zelfs de atoombom geen spoedig einde aan die strUd kunnen brengen. Want de eens zo kwetsbare industrie is in tal van landen bezig zich langzaam in te graven en daarmede verdwUnt een onafhankelijke oorlogsproductie, die geen vijand uit kan schakelen, vol ledig onder de grond. De dreigende Duitse invasie heeft het eerst de Zweden op het idee ge bracht, ora fabrieken te bouwen in de rotsen. Onder steenmassa's van veer tig meter dikte bevinden zich thans de geweldige werkruimten waar dui zenden arbeiders in een constante temperatuur opgewekt hun werkzaam heden verrichten. In twee jaar tijds zijn ontelbare met springstof uitge holde industriecomplexen met volle dige installaties ingericht. Speciale voorzieningen zijn getroffen tegen vU- andelUke aanvallen; bombardementen kunnen op de productie geen invloed uitoefenen; elk begin van brand kan door afsluiting van de luchttoevoer in de kiem gesmoord worden Hitier, die wel zichzelf een veilig onderkomen bezorgde bU Berchtesga- den, kwam te laat met de uitwerking van zUn plan voor een in de bergen uitgehouwen oorlogsindustrie. Dank zU deze fout heeft de afgelopen we reldbrand niet langer behoeven te du ren. Tegenwoordig zorgen de grote mogendheden Ujdig voor de onkwets baarheid van hun fabrieken. En we denken aan de Russische spooksteden in Siberië, waar nog steeds tanks, vliegtuigen, alle soorten geschut en ontzaglijke voorraden munitie van daan komen; aan de geheime stad Oak Ridge in Amerika, die op geen enkele kaart vermeld staat, omdat er de atoombommen gemaakt worden; we zagen de zeven ondergrondse electri- sche centrales, die China met behulp van buitenlandse ingenieurs uit of liever in de grond stampte. Boven op de bergen verraadden slechts on schuldige pagodes, waar de zig-zag tegen bominslag beschermde schoor stenen aan de oppervlakte uitmon den. Alleen in Zweden is het geoorloofd een bezoek te brengen aan het Inwen dige. Omdat men daar geen sinistere bedoelingen koestert en er alleen on der de grond blijft zitten, omdat de onderhoudskosten en de verwarming er zoveel voordeliger zijn. Geenschil- Er is weer een grote partU sinaasappelen uit Suriname in ons land aange komen. die direct na lossing geveild sullen worden. 14. Geërgerd keek deze weer voor zich, want er verscheen eensklaps een sluwe glimlach op zijn tronie. Deze chimpansee, dacht mijnheer Barend Bof geeft blyk van meer dan nomale intelligentie, deze aap bezit een bijna menselijk verstand. Dit is geen gewo ne aap.HU is geen 200 maar wel 400 gulden waard en miscchien nog wel veel meer. Ik begin met er 800 gulden voor te vragen bij Janus Duikelaar van het circus Hobbelpaard in Lon den. Ja aapje, grijns jij maar. derwerk, geen reparaties, geen glas- kosten aan het gebouw. Een luchtver versingsinstallatie zorgt voor een ge- lUkmatige temperatuur 's zomers en 's winters. Geen teveel aan vocht, geen roest, geen lekkages, geen hinderlijke pilaren, wat wilt u nog meer? Zelfs het gezichtsvermogen van de arbei ders bleef bU het constante kunst licht beter dan bU zonlicht. Ergens bij een boerderij stoppen zware vrachtwagens. Een muur schuift open. Langzaam rijden de auto's de bergen binnen. De dubbele stalen be- pantserde ring sluit hermetisch; gif gassen kunnen hier niet binnendrin gen. Dan ligt een brede, electrisch verlichte tunnel voor ons. Maar we rijden niet rechtuit. Er zUn hoeken gemaakt, om eventuële radio-actieve stralen en andere gevaarlijke aanval len de pas af te snijden. Minutenlang duurt de tocht tot de los- en laad plaatsen bereikt worden. Langs de hoge zoldering rollen machtige hijskranen en transportban den. Complete tractors en landbouw machines schuiven aan. Ertsen en steenkool glijden in onafzienbare ko kers omlaag, naar de nog onzichtbare machinekamers en ketelruimten. Met een lift suizen we naar beneden. Geluiddicht zUn de wanden van de kamers, waar onafgebroken de móto- ren daveren. Ergens op een noodscha- kelbord bevinden zich de signalen voor' brand, luchtaanval en dergehj- ke. Eén druk op de knop en delucht- kanalen zUn gesloten; ontoegankelijk voor gas en met lood beschermd te gen radio-actieve delen van de atoom bom. Vierentwintig uur kan de fa briek op volle capaciteit doorwerken zonder luchtverversing. Inwendige branden kan men smoren binnen zes k K&t minuten, zonder dat het vuur schnjJe van betekenis kan aanrichten. Ia ^noodgevallen kunnen alle arbei ders in twee minuten de bergen uit. We rijden op een electrische lorrie, diep onder de grond. Groene lichten wUten ons de weg door onafzienbare lange tunnels. Hier maakt men slechts landbouwwerktuigen. Maar wat maakt men in Amerika enin Rusland? Al wordt er tegenwoordig door me nige huisvrouw wel wat meer aan dacht geschonken dan voor deze oor log, toch vindt zU in het algemeen, dat er niets boven vlees gaat. En wanneer het vleesrantsoen maar groter was, dan zou de vis bU de meesten alweer heel gauw op de achtergrond geraken. Waarom toch? Vele argumenten wor den daarvoor aangevoerd. Zoals: vis heeft niet die voedingswaarde als vlees; vis is niet op een smakelijke ma nier te bereiden zonder veel vet (mar garine) te gebruiken; de graten zijn zo hinderlUk. Wij zullen het een en ander trach ten te weerleggen in dit en navolgen de persberichten. Is, om te beginnen, de voedings waarde van vis werkelijk geringer te achten dan die van vlees? Vele van onze lezers weten waar- schUnlijk, dat ongeveer een vijfde ge deelte van het gewicht van vlees uit eiwit bestaat, eiwit, de zo belangryke bouwstof voor ons lichaam. Voor velen is het mischien een ver rassing te vernemen, dat men onge veer hetzelfde percentage eiwit in vis vindt. Dit is afhankelUk van de hoe veelheid vet in de vis. Zo vindt men in vette vis (bU'v. paling) wat minder eiwit, doch meer vet dan in kabel jauw, die een groter percentage eiwit en minder vet bevat. Maar niet alleen eiwit en vet spe len een rol in het menselUk lichaam. Ook mineralen (zouten) en vitami nen zijn onontbeerlijk. Vis kan ons verschillende van deze bestanddelen leveren, waarin soms het vlees tekort schiet. Vis bevat o.a. yzerzouten, die van belang zyn voor de bloedvorming; kalkzouten, welke een grote rol spe len bij de been-vorming, evenals de fosforzouten, die in vis voorkomen. BU deze kleine opsomming van on misbare mineralen laten wij het. Vette vis bevat vitamine A, een der vitamines, die vlees ons niet levert Ons internationaal voetbalprogramma Naar ANP-sport verneemt staan voor het Nederlands elftal dit seizoen op het programma de twee wedstrij den tegen België, een wedstrijd tegen Noorwegen te Oslo, alsmede deelne ming aan het Olympisch tournooi te Londen. De mogelijkheid bestaat, dat ons land tijdens de Noorse trip ook een wedstrijd tegen Finland of Dene marken speelt. Zweden kwam niet in aanmerking, omdat dit land liever in Nederland wil spelen, aangezien het Zweedse elftal in het voorjaar een trip naar West-Europa maakt. In de nacht van 5 op 6 October zullen de klokken in Duitsland op last van de geallieerde bestuursraad een uur teruggezet worden. De tUd zal dan gelijk zijn aan de Nederlandse. Door het staken van 3.000 arbeiders in de katoenfabrieken te Bombay lig gen 25 van de 68 fabrieken stil, 75.000 arbeiders moeten hierdoor het werk neerleggen. De stakers eisen herzie ning van de loonregeling. In Bretagne is een hevige aard schok waargenomen, die vijf secon den duurde. Er deden zich geen per soonlijke ongevallen voor. Dinsdagochtend is de Britse mili taire politie, vergezeld van troepen, een nauwkeurige doorzoeking van de Joodse oosterse wijk van Jeruza lem begonnen; 6 Joden werden voor e"~ - Ader onderzoek vastgehouden. Te Mont^ Coste bU Triëst zijn door een Joego-Slavische patrouille twee Amerikaanse soldaten gearresteerd. De Amerikaanse autoriteiten hebben een protest ingediend. In BerlUn lijden 80.000 personen aan T.B.C., zo meldt de Duitse nieuws dienst in de Britse zone. Gedurende Augustus zijn te Berlijn 2522 geval len van venerische ziekten geregis treerd. In een Turkse steenkoolmijn aan de Zwarte Zee heeft zich tengevolge van myngas een ontploffing voorge daan, waarbij 48 mijnwerkers om het leven kwamen. De V5. kunnen geen derde wereld oorlog winnen, zo heeft Henri Wal- lace verklaard. De oud-vice-president is van oordeel, dat de geallieerden van de V. S. in Europa zo zwak zUn, dat hun regeringen ineen zouden storten in geval van oorlog met de Sowjet-Unie. (wel de lever van slachtvee). Het zelfde is het geval met vitamine D. Het zal U allen ook wel bekend zUn, dat de levertraan, een product, dat rijk is aan vit A en D, speciaal uit H» lever van bepaalde vissoorten bereici wordt. In de reeks vitaminen van A tot D behoren ook vit. C en B vermeld te worden, die men zowel in vis als in vlees aantreft. U ziet, na het boven vermelde, dat vis heus niet vc v i s behoeft onder te doen in voedin0^- waarde! Maar hoe komt het dan, dat men na een maaltyd met vis korter een ver- zadigingsgevoel heeft, dan na een maaltyd, waarin vlees voorkwam' reden daarvan is uitsluitend da lichter verteerbaar is dan vlees. In sommige gevallen is dit zelfs een groot voordeel van vis, by'v. voor zie ken, herstellenden en jonge kinderen. Voor hen is vis een volwaardig voed sel, dat de maag minder werk ver schaft, dan vlees. Wij hopen van harte, dat de boven staande uiteenzetting iedereen zal overtuigen, dat vis niet minder waard is dan vlees. Want vooral op het ogenblik is ze onmisbaar in ',0 voeding. Research-congres hoofdgroep Industrie en stichting voor de Landbouw Over natuurlyke hulpbronnen in zijn strijd om het economisch bestaan beschikt Nederland Slechts in gerlnjec mate. Wil het daarom het zo noodzake lijke economische herstel bereiken dan zal het ten volle gebruik moe ten maken van zUn intellect en waar mogelijk, zowel op het gebied van industrie als landbouw, het research- werk ter hand moeten nemen. Neder land zal wetenschappelijk in het of fensief moeten gaan. Om de belang stelling voor het research werk te sti muleren zal op 16 en 17 October a s. onder auspiciën van de Hoofdgroep Industrie en de Stichting voor d« Landbouw een researchcongres wor den gehouden en wel in da Stads schouwburg te Utrecht. Als sprekeis zullen op dit congres het woord voeren: Prof. Dr. G. Holst, Prof. Dr. Ir. C. H. Edelman, Prof. Dr. H. R. Kruyt, Ir S. H. S4 of fel. Ir. J. E. Ritman. Ir. J. H. M. Stuivenberg, W. J. BlUdenstein J. Bzn., Ir. J. E. de Graaf. Ir. K. Kooy, Ir. F. J. Deche- ring, Ir. C. Koopman, Dr. J. Grashuis en Ir. J. B. Le P</Ole. Toegangskaarten tot bijwoning van dit congres kunnen worden aange vraagd aan de secretariaten van da Hoofdgroep Industrie, KueuterdUk 8. "s-Gravenhage en de Stichting voor da Landbouw. Raamweg 25—28, 's-Gra venhage. Aan de bijwoning van het cor.gres zijn geen kosten verb-r.den. Tegen lawaai in hei verkeer Ter beperking van de overlast, ver oorzaakt door het rijden met opnn knalpotten etc. heeft de K.N.A.C. zich tot de betreffende autoriteiten wend met het verzoek hieraan bijron- dere aandacht te willen schenken. 79 Mijnheer Chitterwick stond er zUnor- zijd.s op. dat Judy cn Mouse de nacht op Chiswick zouden doorbrengen, wat deze gaarne aannamen, indien zU ten minste juffrouw Chitlerwick niet te veel last veroorzaakten. Daar het ge sprek ten einde scheen, verdween mUnheer Chitterwick om zijn tante te halen, zodat deze haar gasten kon zeg gen. dat het haar een eer was een her tog en zijn aangenomen zuster te her bergen. Of beter, naar mijnheer Cbit- tarwick reden had te veronderstel len, een hertog en de dame, dia hen» als broeder had aangenomen, want hoewel de liefde van Judith voor Mouse kennelijk die van een zuster voor haar broeder niet te boven ging. bewoog de liefde van Mouse zich be slist in hoger sferen. MUnheer Chittcr wiek had veel medclyden met de charmante jongeman, die zo hopeloos verliefd was en desondanks alles in het werk stelde om de echtgenoot van Judith van de strop te redden. Het was niet voor laat in de avond, dat er opnieuw over de uaak gespro ken werd en het was mijnheer Chit terwick. die dit deed. Hij ging plot seling rechtop in zyn stoel zitten cn bracht het gezelschap, dat het juist over het kweken van champignons had, met een minder fraaie uitdruk king aan het schrikken. „Ambrose!" waarschuwde zijn tante „Welstotterde mUnheer Chit terwick, blijkbaar ten prooi aan de hoogste opwinding. „Maar wat is er dan?" vroegen de anderen. MUnheer Chitterwick scheen weer enigszins bij te komen. „Het schoot men juist te binnen.... Ik heb jullie geloof ik, toch al eens verteld, dat juffrouw Goole mU aan iemand her innerde. maar ik kon toen niet WerkelUk het geheugen is een eigen aardig iets. Sindsdien heb ik mUn hersens gepijnigd omEn nu, ter wijl wU over champignons spra ken.... Welk verband kan er bestaan tussen champignons en dit meisje?" „Welk meisje?" vroeg Mouse gedul dig, terwUl hU een glimlach wisselde met juffrouw Chitterwick, die ver baasd naar het rode hoofd van haar neef keek. „Aan wie herinnert zy U?" vroeg Judith nu ook. Chitterwick schrok. „Oh neem me niet kwalijk. Wel, er zat een meis je in het Piccadilly Hotel. Een aardig meisje. ZU ving mUn blik op. Ik be doel", verbeterde mUnheer Chitter wick, zichzelf, toen hlj^Vemerkte dat zUn tante hem afkeurend aankeek, „ik bedoel, dat zij toevallig mUn aandacht trok, voordat ik juffrouw Sinclair be gon te bestuderen. Het was slechts een ogenblik en ik heb er nooit meer aan gedacht. Ik heb er zelfs geen flauw benul van hoe lang zij in het Picca dilly Hotel gebleven is. Ik vond juf frouw Sinclair veel interessanter". Hij zweeg 'n ogenblik en scheen diep na te denken. „En juffrouw Goole herinnert U aan dat meisje?" vroeg Judith kalm. Mijnheer Chitterwick staarde haar een ogenblik aan, alsof hij zijn woor den zorgvuldig overwoog, toen scheen bi1 xlin besluit genomen te hebben. „Dat meisje "was juffrouw Goole", zei hU vol overtuiging. Er was een korte stilte, zoals meestal op een belangrijke medede ling volgt. Toen begon Judith te lachen. „Ja, ik denk. dat dit de spij ker op de kop slaat, zoals Mouse het pleegt uit te drukken. IkMijn heer Chitterwick, die haar strak aan keek, was verbaasd over de uitdruk king van wraakgierigheid, die op haar anders zo kalme gezicht verschenen was; de knokkels van haar vinger» waren wit, toen zU zich aan de leu ning van de stoel vastgreep; zij stond klaarblijkelijk op het punt haar be wust zijn te verliezen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 2