N HOLLANDSE PERS 19 Hare Majesteit legt het gezag tijdelijk neer Regeringscrisis Kort geding Hoge straffen voor daders van de bomaanslag Communistische partijen werken samen Commentaren 4e Jaargang No '055 Wnd. hoofdred.: A. Eriks - Gedurende de thans moedwillig geschapen chaoti sche pers-situatie alle copy en adver tenties aan n.v. Sprekend Papier, Schagen, tel. K. 2240 - 543 en 352 Telefoon A. Eriks, Alkmaar 3300 Maandag 6 Ociober 1947 Naar het A.N.P. verneemt is het wetsontwerp inzake de tijdelijke neerlegging van het koninklijk gezag door H.M. de Koningin de Raad van State reeds gepasseerd, zodat de indiening bij de tweede kamer, ter overweging van de verenigd»; vergadering der Staten-generaal zeer spoedig, waarschijnlijk reeds vandaag te verwachten is. De beide kamers der Staten-generaal zijn telegrafisch bUecn gcroe- roepen voor een verenigde vergadering op Woensdag 8 Oct. des mid dags te 1 nur. Het ligt in de bedoeling doch uiteraard is de ver enigde vergadering autonoom het wetsontwerp nog dezelfde dag ge heel af te doen. in Denemarken Het Deense parlement heeft Vrijdag avond aan het eind van het algemeen debat een motie van wantrouwen te gen de Minister-president, Knud Christensen, aanvaard. De motie was ingediend door de radicale partij, en werd aangenomen met 80 tegen 56 stemmen. De Minister-president zal nu de koning toestemming verzoeken tot ontbinding van het parlement en het uitschrijven van nieuwe algemene ver kiezingen, Deze verkiezingen zullen, naar men verwacht, op 30 October ge houden worden. Dit zou dan precies twee jaren na de laatste verkiezingen zijn. De radicale Liberale partij, die de motie indiende, maakte deel uit van de Liberale coalitie-regering. Christensen kwam in functie op 10 November 1945, na het aftreden van de sociaal-democratische Minister-pre sident Wilhelm Buhl. Bij de jongst leden verkiezingen verloor de sociaal democratische partij de meerderheid doch bleef, met 48 zetels, de grootste partij. De Liberalen verkregen 38 en de conservatieven 26 zetels Dr. van KleHens zegt In de redevoering, welke Dr. van Kleffens Vrijdag in de veiligheidsraad heeft gehouden, zei de Nederlandse ambassadeur o.ro. nog dat het consu lair rapport nergens de indruk geeft, dat de Nederlanders zich ook maar de geringste geweldplegingen hebben ge- permiteerd jegens de vreedzame be volking. Indien de raad effectief wil handelen dient hij een beroep te doen op de Republikeinse regering om haar zinloze en wrede gewelddaden na te laten. Alleen omdat wij gedwongen zijn deze gewelddaden tegen te gaan wordt er op Java en Sumatra ge vochten. Zodra de Republiek haar gewelddadig optreden staakt, zal het vuren eindigen en de atmosfeer op helderen. Natuurlijk willen de Republikeinse autoriteiten voorkomen, dat de consu laire commissie op de hoogte raakt van hun activiteit en ze intimideren de bevolking, die wellicht voor haar schadelijke inlichtingen aan de consuls zou willen geven. Van Kleffens deed de veiligheidsraad mededeling van de rapporten volgens hetwelk Nederlandse vrouwen en zelfs kinderen in gedwongen concubinaat leven. jetrussische politiek beter kan dienen door in haar land voorbereidingen te treffen voor een heviger oppositie dan door te trachten deel te nemen aan coalitieregeringen en dientengevolge de communistische zijde van haar pro paganda iets minder te moeten accen tueren. In kringen, die in nauw contact staan met de rechtervleugel van de socialistische partij beschouwt men de communistische stap als gunstig voor Frankrijk, daar het optreden en de doelstellingen van de Franse com munistische partij thans duidelijk zul len zijn. SOWJET-UNIE Welingelichte waarnemers te Moskou zijn van mening, dat de bekendmaking van de nieuwe internationale commu nistische coördinatie te Belgrado de belangrijkste communistische politie ke ontwikkeling sinds het ontbinden van de Komintern in 1943 is. Volgens deze waarnemers komt het neer op een oorlogsverklaring aan de imperia listische en expansionele krachten, die in de V.S. geconcentreerd zijn. Het betekent een uitslaan van de commu nistische grijparmen over de gehele wereld. Het zou onjuist zijn om deze nieuwe stap als een beperkte herle ving van de Komintern te beschouwen daar hier 60 landen in waren verte genwoordigd, aldus deze waarnemers De „Prawda" wijdde bijna een gehe le pagina met de allergrootste koppen aan dit feit Men hecht er ook veel belang aan, dat twee vooraanstaande leden van het politiek bureau, Zhda- nof en Malenkof, de conferentie te Warschau hebben bijgewoond. CCD op varlcensjacht Vorige week heeft de CCD drie da gen besteed speciaal aan controle op zwarte varkens in de provincie Utrecht. Het resultaat was, dat 87 varkens in beslag genomen werden bij niet landbouwers plus nog ««n koe m een schaap. Bij een boer onder Bilthoven, wiens docht^t binnenkort gaat trouwen, was vopr de a.s. bruiloft een koe en een varken geslacht. In dit geval is de goede gastheer ter beschikking van de officier van justitie gesteld. Onder de schijnwerper De rechter, die aanstonds uitspraak zal hebben te doen in de zaak, welke hem Zaterdagmorgen in kort geding werd voorgelegd, heeft te beslissen in een aangelegenheid, welke van toon aangevende betekenis mag worden ge acht voor de ontwikkeling van het geestelijk en maatschappelijk leven in ons hele gewest. Van zijn uitspraak zal het afhangen of de bladen, die zich op een vooruitstrevend standpunt plaatsen, hun kansen zullen behouden of misschien gedoemd zullen zijn ten ondergang. Mr. Dijkstra, de pleiter voor onze zaak, stelde de kwestie uiterst scherp, toen hij er op wees. dat de stichtings besturen, die zich hadden overgele verd aan de oude pers, zo niet naar de letter dan toch zeer stellig naar de geest 'n handeling hadden begaan, die in flagrante tegenstelling was met hun stichtingsstatuut en die daarom als nietig behoorde te worden be schouwd. Het statuut van de stich ting „De Nieuwe Schager", bepaalde uitdrukkelijk, dat het doel der stich ting was de uitgave van een dagblad dat zich bij zijn berichtgevingzou plaat sen op de basis van 't Manifest ..Pa rool-Vrij Nederland". Met de fusie was althans het stichtingsbestuur van ..De Nieuwe Schager" zijn bevoegheden te buiten gegaan. Zoals men dat van progressieve bladen mag verwachten, was hun eis een en al redelijkheid. Er werd niet gevraagd de uitgave van de bladen van de oude pers stop te zetten, er werd alleen op aangedrongen om, in afwachting van de dingen, die gaan gebeuren, de toestand van vóór 1 Oct. te herstellen. Geschiedt dit, dan zal de oude pers niets hebben verloren en wij zullen er niets door hebben gewonnen. Jammer was het, dat de advocaat van de tegenpartij de grote lijn *ven verloor en de dingen ietwat fa belde door zich te verdiepen In de ju ridische vraag of een dagblad wel een nieuwsblad is. Zolang een der groot ste,* willicht het grootste provinciale dagblad van Ned. de naam draagt van „Nieuwsblad van het Noorden", dunkt ons iedere verdere discussie over de ze kwestie overbodig. Intussen zien we de uitspraak met vertrouwen tegemoet. Wat we verlangen is redelijk en wanneer we slechts mogen bestaan, dan zulleQ we verder zelf onze boon tjes wel doppen. We weten, dat ge ruime tijd met de belangen van onze pers is omgesold op een wijze, die niet door de beugel kon. Wellicht is het daarom goed geweest, dat de ge beurtenissen een zo scherpe wending hebben genomen, dat zelfs de rechter er aan te pas moest komen. Waneer dat echter straks de «veg voor ons blijkt te zijn geweest om te komen uit de chaos tot de orde. dan zullen wij, die ons beschouwen als strijders voor de eerlijke progressieve gedachte, alle aanleiding hebben daar op met voldoening terug te zien. A. Er.ïcF- weerbericht MOOI HERFST WEEK Aanvankelijk zonnig weer, doch la ter wat toenemende bewolking, voor namelijk in de hogere niveaus. Droog weer met ongeveer derelfde tempera tuur als Zondag en over het algemeen nog weinig winf Niemand neme het recht in eigen hand De krijgsraad te velde heeft de daders van en medeplichtigen aan de bomaanslag aan de Prinsengracht te 's Gravenhage gepleegd op 5 Dec. 1946, waarvan de heer Boer, zijn echtgenote en dienstbode slachtoffers werden, alsmede van het „kidnappen" van de hotelhouder van Rijswijk uit Renkum en voorgenomen aanslagen op twee hoofdofficieren en een burger als volgt veroordeeld: Kapitein F, J. J. Baron van Heemstra tot dertien jaar gevangenisstraf met aftrek. Sergeant A. J. de Boer dertien jaar gevangenisstraf met af trek. Korporaal J. P. J. Peterse negen jaar gevangenisstraf met aftrek. Wat Peterse misdeed De krijgsraad beschouwt ten aan zien van de strafmaat voor korporaal Peterse, de door beklaagde gepleegde misdrijven als buitengewoon ernstig, niet slechts omdat zij de dood van drie personen ten gevolge hebben ge had, maar bovendien, omdat zij voort vloeiden uit een bij beklaagde be staand streven tot correctie van de z.i. onbevredigend© wijze, waarop van overheidswege de berechting ge schiedt van hen, die zich tijdens de jaren der Duitse bezetting aan mis daden, of onvaderlandslievend optre den hebben schuldig gemaakt, welk streven in een rechtstaat volstrekt on toelaatbaar is en tegen de uitingen waarvan ten strengste behoort te wor den opgetreden. De raad meent voorts, dat de wijze, waarop beklaagde in het geval van Boer aan dit onjuiste streven uiting heeft gegeven, te afkeurenswaardiger is. nu beklaagde, teneinde Boer van het leven te beroven, niet heeft ge schroomd gebruik te maken van een methode, waardoor, behalve Boer ook andere personen ten aanzien van wie hel door beklaagde voor zijn daad aangevoerd motief niet gold .om het leven zouden komen gelijk in feite ook is geschied. Ten nadele van beklaagde strekt voorts, dat hij voor een goed deel er voor verantwoordelijk is, dat be klaagde van Haastrecht werd gemengd in het plan om de Lt. Kol. Goedwa- gen te vermoorden. Aandacht verdient voorts, aldus de overweging, dat beklaagde volgens zijn eigen verklaring noch aan ver zetswerk heeft deelgenomen, noch ten gevolge van de oorlogsomstandig heden meer dan normaal heeft ge leden. De krijgsraad verliest anders- zijds niet uit het oog, dat beklaagde heeft gemeend te handelen als lid van een illegale organisatie, welke de steun zou hebben van hoge officieren, het bureau nationale veiligheid en poli- tie-autoriteiten en dat zijn daden de instemming van deze instanties had den, welke omstandigheden ongetwij feld veroorzaakt heeft, dat beklaag de de ernst van de door hem gepleeg de misdrijven niet volledig heeft be seft. Het oordeel over De Boer Ten aanzien van de strafmaat van sergeant de Boer kenschetst de krijgs raad door beklaagde gepleegde mis drijven als eveneens buitengewoon ern stig op dezelfde grond als bij be klaagde Peterse. Deze beklaagde heeft niet ge schroomd opzettelijk uit te lokken tot het gebruiken van de methode als bo venbedoeld. Met betrekking tot de plannen om de toenmalige Kolonel Droste en Lt- Kol. Goedewagen van het leven te be roven, geldt, aldus de overweging.dat beklaagde op buitengewoon ernstige wijze is tekort geschoten, door als mindere zijn superieuren naar het le ven te staan. Voorts strekt ten nadele van be klaagde, dat hij voor een goed deel verantwoordelijk is, dat de beklaag den Peterse cn van Haastrecht in zijn plannen werden gemengd. De krijgsraad verliest anderzijds niet uit het oog dat beklaagde de Boer heeft gemeend te handelen als lid van bovengenoemde illegale organisa tie, in welke overtuiging beklaagde is gesterkt door het optreden van de kapitein van Heemstra, hetwelk onge twijfeld veroorzaakt heeft, dat be klaagde de ernst van de door hem gepleegde misdrijven niet volledig heeft beseft. De krijgsraad acht de opgelegde straf juist, daarbij in aanmerking nemende, dat de bewezen verklaarde feiten de beklaagde niet ten volle kunnen wor den toegerekend. En tevens gelet op het feit, dat beklaagde blijkens de door zijn raadsman overgelegde ver klaringen gedurende de Duitse bezet ting een werkzaam aandeel heeft ge nomen aan het verzet. Passief, doch schuldig Ten aanzien van de strafmaat van Kapitein van Heemstra acht de krijgsraad de gepleegde misdrijven, waarvan de plannen beklaagde be kend waren, als buitengewoon ern stig en mitsdien ook de opzettelijke verzwijging van die plannen. Voorts is beklaagde in aanmerke lijke mate aan te rekenen, dat hij voor een goed deel er voor verant woordelijk is, dat de onder zijn be velen staande beklaagde de Boer con crete plannen heeft gesmeed om de toenmalige Kolonel J. H. Droste en de Luitenant-Kolonel J. M. A. Goede wagen van het leven te beroven en zich er voor heeft laten vinden uit voering te geven aan de plannen van enige leden van het bureau nationale veiligheid. De krijgsraad verliest echter niet uit het oog dat de rol die beklaagde in het complex van de gepleegde mis drijven heeft gespeeld, meer lijdelijk dan actief geweest is, een en ander geheel overeenstemmend met de in druk. die beklaagde ter terechtzitting heeft gewekt. In appel bi] hoge krijgsraad? Tijdens een kort onderhoud met de auditeur-militair van de krijgsraad te den Haag, deelde deze mede, dat hij nog niet heeft besloten in appèl te gaan tegen een of enige der vonnis sen van de krijgsraad over daders en medeplichtigen van de bomaanslag aan de Prinsegracht. Mocht de auditeur militair in appél gaan. dan zou zulks voornamelijk gevolg zijn van de over weging, dat de verantwoording in der gelijke ernstige zaken wellicht beter door twee rechtscolleges kan worden gedragen. STEMMING IN HET SAARGEBIED Volgens een Zondagavond te Saar- bruecken verrichte schatting hebben de rie partijen in het Saargebied wel ke de economische unie met Frankrijk voorstaan, bij de verkiezingen van he den 70 pCt. van het stemmenaantal ontvangen. Gemiddeld meer dan 90 pCt. der stemgerechtigden bracht stem uit. Te Saarbruecken en in enkele plat telandsdistricten bedroeg dit percen tage 96. Strijd tegen Engeland en U.S.A. Het Franse communistische blad „1'Humanité" publiceerde Zondagmor gen een gemeenschappelijke verkla ring van de co/nmunistische partijen van Joego Slavië, Bulgarije, Roemenië, Hongarije, Polen, de Sowjet-Unie, Frankrijk, Tsjecho-SlowakiJe en Italië, waarin bekend wordt gemaakt, dat eind September in Polen door afge vaardigden van deze partijen een con ferentie is gehouden voor uitwisseling van inlichtingen. De vertegenwoordigers hebben een stemmig een verklaring over de inter nationale toestand aanvaard. Waarge nomen wordt een nieuwe rangschik king der fundamentele politieke krach ten na de oorlog. Aan de ene zijde staat de politiek der Sowjet-Unie en de andere demo cratische landen, aldus zegt de verkla ring, aan de andere zijde de politiek der V.S. en Engeland. Aangezien de Sowjet-Unie en de nieuwe democratiën een obstakel voor de verwezenlijking van de imperialis tische plannen, om de wereld te be heersen zijn geworden, is er een kruis tocht tegen hen georganiseerd, welke vergezeld gaat van bedreigingen met een nieuwe oorlog. Het plan Marshall is slechts het Europese facet van de politiek van expansie die de V.S. in alle delen der wereld nastreven. Het anti-imperialistische kamp moet zich daarom verenigen. De conferentie nam in verband met deze overweging een resolutie aan over uitwisseling van ervaringen en coördinatie van alle activiteit der ver tegenwoordigende partijen. Er zal hier toe een bureau ingesteld worden, dat te Belgrado zijn zetel zal hebben. Dit te Belgrado door de communis tische partijen opgerichte inlichtingen bureau is de eerste internationale or ganisatie sedert de ontbinding van de communistische internationale in Juni 1943. Van elk land hebben twee afge vaardigden zitting. Waar nodig zal de activiteit der verschillende communis tische partijen worden gecoördineerd op basis van wederzijds goedvinden. Voorlopig zal elke veertien dagen een communiqué in het Frans en Rus sisch worden uitgegeven. In de resolutie, die op de September conferentie in Polen is aangenomen, wordt verklaard, dat de vestiging van een inlichtingenbureau noodzakelijk Is om tegemoet te komen aan dc behoef ten der communistische partijen onder de gecompliceerde na-oorlogse omstan digheden. De ervaring had geleerd, dat gebrek aan direct contact schade lijk en verkeerd is. ENGELAND Crossman, „links" Labour-lid, leider van de historische opstand der „La- bourrebellen" over de buitenlandse po litiek van Engeland: „Mijns inziens bevestigt deze nieuwe gebeurtenis hetgeen enigen van ons reeds lang vermoed hebben, namelijk, dat de door Moskou in het bijzonder aan de communistische partij in Frank rijk en Italië verleende onafhankelijk heid onbevredigend is gebleken. Van de kant van de partij in Frankrijk en Italië uit bekeken zal dit zeer veel moeilijkheden meebrengen. Thans is tevens de laatste mogelijk heid van excuus voor het niet .ten uit voer brengen van een juiste organisa tie der Westelijke socialistische partij en weggenomen". Lord van Sittard, voorheen de voor naamste diplomatieke adviseur der En gelse regering: „Het ziet er naar uit als een officieel herstel van de Komin tern in uitgebreidere vorm. Er is geen reden voor verbazing, omdat geen ver standig mens ooit geloofd kan hebben, dat de Komintern werkelijk ontbon den was". Majoor Denis Healy, internationaal secretaris van de Engelse Labourpartij „De waarschijnlijkste gevolgtrekking lijkt, dat het 't eind der vrijheid van optreden der communistische partijen in Frankrijk en Italië betekent. Deze zal in die landen door de internatio nale communistische beweging waar schijnlijk eerder worden behandeld als een vijfde colonne in het westelijk blok dan als potentiële regeringspar tij van het eigen land. FRANKRIJK In Franse politieke kringen ziet men de vestiging van een nieuwe Europese communistische internationale in de vorm van een inlichtingenbureau als een voorloper van een nieuwe Sowjet- Russische politiek inzake de betrekkin gen met het Westen en in het bijzon der met Frankrijk en Italië. Vertegen woordigers van andere dan de com munistische partij zien In deze nieuw ste ontwikkeling bovenal een weerspie geling van de vrees van het Kremlin dat de Sowjet-Unie zich na de Novem- ber-vergadering van de grote vier meer geïsoleerd zal vinden en ten tweede een bewijs, dat het Kremlin van oordeel is, dat de communistische partij in Frankrijk en Italië de Sow- In alle eenvoud is Zaterdagmorgen om halftien de Nederlandse walvis vaarder „Willem Barendsz" onder gezagvoerder kapitein Klaas Visser, voor tfe tweede maal uitgevaren naar de Antarctische gebieden. H.M. de Koningin neemt rust. H. K. H. Prinses Juliana tijdelijk Regentes van het Koninkrijk. Een wetsontwerp zal eerdaags aanbangig gemaakt worden waarmede de mogelijkheid wordt geopend dat H.M. tijdelijk de uitoefe ning van het Kon. Gezag neer kan leggen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1